장음표시 사용
661쪽
Liber III. CUM M. 373 alii reddunt margaritis, subiro piaehriores . Nim
tεm Naaami erant corpore sano de eleeantl , 'evenae sanguine plenae carnem eorum varie interse, labant, instar rutilarum lapphitorum. Corpora eorum erant candida instar nivi 8δ lhctis, imo splendentia tanquam margaritae, intercutientibus venulis
sanguine plenit, sapphiri instar, caeruleo colore gra. tissima . Descriptio est puleherrimi δε elegantissimi corporis. Similiter in Canticis seq. q. v. I veri ter sponsi dicitur eburneus, id est, eandidus, Sstimctus saphiris . id est venis sanguine plenis , quae colorem sapphiri habent. Et species sapphiri, qui aspersa est pulvere aureo, sive notatur tertis quibus clam punctis aureis. De hac sapphiro videtur loqui Iob cap. 18. v. 6. ) Loeus faniari ιapides eius, σeeba illius aurum. Tales autem sapphiti minus pelucidae sunt & seulpturae inutiles . ut fi gemmariis
VI. Iahalon . Septuaginta Ac vulgatus interpretantur Iasmem. Iosephus sapphirum; Braunius verb eredit esse adamantem, qui cum omnes gemmas teluquas splendore & pretio superet, in Pectorali non
tum deerat. Dicit non alteri gemmae convenite nomen jachalon. Deducit autem nomen adamus a verbo
Hebraeo Halam, absorpto μή, quod apud Hebrae non est insolens. Certum quod ex Halam potuit fieri almasi unde postea adamas. Vetuum autem m-lam significat eanfringere , contandere t unde Hal-muth , quod est malleus. Duritie sua a mas, Vultis diamant , diamante , ompos lapides confringit sed & sacile malleo difflingitur : quod sito damno saepius gemmarios experiri dicit Braunius , arguens antiquos Scriptores qui affirmant incudes distilite ,
cum adamas percutitur. Non praetermittam argumentum quo nititur conje
662쪽
Moysis non ignotum suisse adamantem . Etenim . tine adamante aut pulvere ejus artifices non potuis sent duodecim lapidibus nomina duodecim Tribuum Insculpere. Res nunc constat de sapphiro, quae abi 'ue adamante non potest expoliri , & ulla notam scribi. Verum reponi potest olim usitatum filisse pulverem semir, quo expoliebantur lapides pretiosi. De illo pulvere infra agemus ; auth res autem qui illum Pulverem celebrant, non videntur cum habuisse pro adamante. Praeterea Ioannes, qui verisimiliter alludchat ad duodecim lapides Pectoralis, nullo
modo mentionem facit adamantis . Ambigerem e
go an 1achalom vere sit adamas; sed non possum illum habere pro jaspide , quoniam nomen illud videatur magis convenire lapidi qui in sonte Hebraeo
VII. schem lapis alibi non reperitur quam in Ex do, ubi describitur Pectorale cum suis duodecim lapidibus. Oeptuaginta& Vulgatus Interpres cum aliis plerisque interpretantur lapidem Dynearium, quem aliqui putarunt nihil aliud esse quam optimum succinum. Alia volunt gemmam esse maculis depictam instar -M. Alii sic appellatam hanc gemmam, quia ea
Uncis urIna oriatur . Contendunt enim hoc-ce animal urinam suam in terra occultare , quae ubi concreverit, fiat lapis . Sed ista adnumerare decet fa-dulis. Ronim est olim succinum appellatum liginiam, quod crederetur nasci in Liguria, quae Italiae regio e . Braunius lapidem de quo nunc fit semmo , esse Haemhum . Etenim s B. Ioannes respexit in Apocalysi ad lapides Pectoralis, in eo eperiri debuit, cum expresse illum nominet . Sed cum hiacinthorum varia sint genera , credibile est schem ex illis fuisse qui colore suo acce-cunt ad succinum; qua de causa lyncursus passim ab auctoribtu vocatur succi m e& e um. Eosdem se
663쪽
re ecflores quos animadvertimus in flore hiacintho attribuunt hiacyntho gemmae, nempe caeruleos, Tu hros , flavos , aureos, & id genus alia. Gemmae
hodie a nostris gemmariis dictit hia nihi, sant aureo coire collucentes: qualis est co Ior succini. VIII. Sehebo alibi quam in Exodo non reperitur . Septuaginta Graecis & Vulgato Interpretibus achates est , quem Gallicὰ dicimus mathe , Italice agat a. Nulla notior gemma quam acuates . Lapis ille pulcherrimus variis eo loribus imaginibusque decoratus
est , ut sere nihil extet , quod natura in hoc lapide non depinxerit. Ide , potest origo illius nominis derivari a voce Hebraea a ad , quae significat restatum, aut punctis & maculis notatum , quales suc-runt hirci Jacob . Si B. Ioannes respexit ad lapides Pectoralis, sium nominat beryllum . Braunius ientit esse ipsum scebo, de quo nunc loquimur. Est autembersius una ex virentibus lucidisque gemmis . Inter beryllos quaedam gemmae appellantur chryso-berylli ,
paulo languidiores , fulgore in aurum vergentes . Sculpuntur herylli singulae sorma sex angula, quo si lor, alioqui hebes & languidus, angulorum excitet repercussur vix namque fulgent aliter politae. IX. Achiam . Septuaginta & Vulgatus Interpres& alii complures intelligunt lapidem amethistum, Gallice amethisia, Italice amati . Lapis ille Plinio violacei coloris est, nomen habens a vini colore, qui in violam desinit. Fulgor purpurae est in hac gemma: non ex toto igneus , sed in vini colorem deficiens. Vulgo creditur huic gemmae nomen datum aprcsidio profligandae temulentiae ; scilicet quia laciat
homines otia μουe. Quidquid sit, vineo colore est .
B. Ioannes in Apocalypsi memorat Amethystum; ut si ad Iapides Pecioralis respexerit, credibile sit intellexisse achiam. .
X. Tarsilisch . Saepius occurrit in sacro Codice
664쪽
3 8 Apparatus Riblisus. apis ille. In Exodo , ubi agitur de lapidibus Pectoralis. 1 septuaginta Interpretibus de Vulgato reddi. tui chrysolithus . Sed iidem Graeci Interpretes alibi Vertunt ἄν ararat, id est, ear,antulum . Adeti & ipsi dubii erant circa illos lapides , nisi quis sus cetur truta Biblia Hebraica ab iis soli a Graec8 non reddita fuisse, sed sola quinque Mosis volumina ; & idebnon putandos secus pugnare, si iisdem Graecis nominibus quae extra Pentateuchum occurrunt, res eaedem
non reperiantur expressae . B. Ioannes in Apocalypsi memorat chrysolithum ; quae gemma illi est dicta Tarchisech, si ad duodecim gemmas in Pectorali respexit. Chrysolithus autem juxta Plinium gemma est
aureo colora translucens. Sic dicta est H-ἔab aureo r quasi diceres reus Iapis . Hanc gemmam hodierni gemmarii quidem non chrysolithum, ut veteres , sed toparsum vocant . At male , cum veterum topazAt non auteus sed viridis fuerit, uti frupra dictum est. Nomen illud Chis solithi, potuit esse generale 3e plurimis gemmis attribui , ut omnis lapis . cui aliquis
color aureus inesset, ehrysolithus dictus fuerit. Nam illae gemmae quae in electri colorem declinant, ct selectri dicuntur. & tales sunt fortassis hiacynthi m derni. Nihilominus illae quae aureo colore maxime translucent, dc quibus nullum vitium nec allus color immixtus est, verE sunt chrysolithi. Talem suisse lapidem Tarschi ch videtur posse colligi ex Danieses cap. Ita v. s. ct 6. Et te vi oeulos nuos , inquit ille Propheta , ct vidi, ct rece vis unus vestitus ι mis, s renes ejus accinii ι auro obritio , id est, electo, ct eo us ejus quasi eis solithast in sonte, qu si Tarschi schi ct Oastus ejus quas species sustinis , ct oeuli ejus is lampas ardens , s brachia ejus, ct quc deorsum sunt usque ad pedes , quasi specus ἀri eandentis. Ibi videtur Daniel nihil aliud intelligere
665쪽
quam eo lis viri, qui apparebat fuisse instar optimi& fulgidissimi auri . Idem probari potest ex Canticiss cap. s. v. I . in ubi sic loquitur Vulgatus Interpres .
Minus illiss tornariter. aureae plena Hacynthia. He-hraeus verb codex habet . manus ejus sint globuli amrei, ornati sive repleti Tarsehfch. Hic iterum aurum& Tarshira junguntur. Ergo voce Tarchise, intes. ligitur eb solithur , gemma quae tota est aurea , &manum instar splendidissimi auri rutilare iacit, neque enim manus ejus tantum dicuntur globuli aurei , sed ratio statim additur, ob quam ita dicantur, ne pe propter annulos aureos, sed praecipue propter exi. mira cnrysolithos, quibus dc annuli, ideoque manus
Nomen quidem Tarseia ch a plerisque recensetur inter nomina maris, ut supra alicubi dictum est. Inde aliqui volunt geminam , de qua quaestio est , fuisse marini coloris. verum satius est Tarachis intemret, ri regionem. Constat tempore Salomonis futile teraram in orientalibus orbis plagis , quae hoc nomine appellaretur , unde optimum aurum & aliae merces multi pretii advehebantur . Forsan & Chrysolithi . gemmae quae reserrent colorem metalli , nempe auri, cujus serax esset Tarsuis, appellatae sunt hoc nomiane . Urbi quidem erat in Hispania dicta Thaisit ;sed illa, ut videtur, non condita fuit nisi post obitum Moysis, eum Cananaei fugientes a facie Iosue , patria relicta, alias sedes quaesiverunt in Affrica, in Hispania fle alibi. XI. Sehoham . Pluribus in locis Scripturae nomen hujus gemmae Meurrit, quod diversis nominibus Graecis expresserunt Septuaginta Interpretes . Adeo dubii videntur suisse eirea illam gemmam, sicut cir ca plures alias. In Genesi enim reddunt lapidem p μκm, in Exodo tribus in locis smaragd - , & in altero loco sardSam . In versione Greca libri Iob
666쪽
redditur onyx, & in Ezechiele Ophirus. Ubique vr 'ris noster Latinus Interpres intellexit esse o chem . Gemma inTx candorem praefert unguis humani similitudine r unde illi nomen ; enim Latine sonat unguis i Braunius opinatur schoiam esse ordo chem, ruae mixtum nomen habet a sardis & ovehe . Samius , ut vidimus , gemma est rubri coloris, sive carnei coloris; ita, ut loquitur Plinius Lib. 38. eap. 6. Sardo ches olim, ut ex ipso nomine apparet intelle bantχr candore in faria, cujus mas dicitur sardius , hoe est veluti ea nibus ingue hominis imposito ct uir que translucido. Ideo autem Maumus schoiam prosa donicia habet , quia B. Joannes in Apolypsi numerat sardonichem , qua voce videtur denotare nostrum seboiam, saltem si respexit ad duodecim gemmas Pectoralis: Objici posset Schoham haberi in sacro Codice, ut in libro Iob ses. 28. ν. I 6. ὶ & in Ezechiele cap. 18. ν. I 3ἐ) pro gemma pretiosa; Plinius autem docet sardonichem non fuisse magni pretii. Sed praeterquam raritas pretium addat rebus, & idcirco gemmae certis remporibus fiant viliores quia minus rarς, constat veterum testimoniis quae profert Braunius , inter gemmas pretiosas semper sardonichem habitam. XII. Iah h. Septuaginta senes reddunt onychem , Vulgarus M lium, Plinius & Solinus putant berylkim cum smaragdo communis naturae esse colore surdo . Est & heryllus caerulei coloris, etiam violacet. Inter duodecim lapides qui erant fundamenta civitatis san- .ctae , juxta visionem factam B. Ioanni , numeraturberyllus, sed non tacetur jaspis; quare miratui Brauis
nius cur gemmam Don , quae duodecima erat in Pectorali, non intellexerint interpretes esse jari dem, sive Μηρ- . Optima autem jaspis viridis est, & ad smaragdum accedit: Viro ct δεν trans lueet iaspis., ut Plinius Lib. 37. e. s. loquitur; sed non omnis
667쪽
Liber m. C χιι m. 68 IJaspis viridis est ι variis punctis , lineis & eoloribus saepissime notata reperitur. Forsan quia smaragdo sinit lis est iaspis , & beryllo similis sit smaragdus, jaLpidem Vulgatus Interpres appellavit beryllum tum in Exodo cap. 18. υ. I 3. 3 tum in Ezechiele, contra verb, ut vidimus, sextum lapidem Pectoralis videt Leet Iahalon interpretatus est j dem. Est autem genus marmoris quod solet appellari iaspis, ut puro , quia reserat colorem gemmae jaspidis.
De daodecim lapidibus pretiosis Apocalypseos. His ita positis, duodecim lapides Pectoralis sere
omnes Ioannes in Apocalypsi expressit. Etenim vidimus lapidem, quem vocat calchedonium, esse ipsum carbunciaum, qui olim dicebatur carchedonius. Quam gemmam Graeci Interpretes & Latinus dicunt acl tem, vidimus haberi posse pro beryllo. Restaret ita. que, si B. Joannes voluerit complecti omnes duo decim lapides Pectoralis, ut gemma quae in sonte Hebraeo nominatur Iahalon, & quam Braunius habet pro adamante, sit chrysoprasus Apocalypseos. Undecim enim aliae gemmae memoratae a Ioanne respondent, ut vidimus, aliis undecim nominibus gemmarum quae insertae erant Pectorali. Nullam autem ada- motis mentionem facit Ioannes, nec Ljus nomen usurpat. In versione quidem Graeca & in versione Latina Bibliorum, non semel nominatur adamas , quo nomine redditur nomen Hebraeum famir; sed illud samir , unde factum nomen Graecum σμίως,
nihil aliud denotat quam lapidem durissimum; nec in his locis ubi ponitur, indicat lapidem pretiosum, ut apud Zachariam eap. 7. M II. ) ct cor suum posuerunt ut adamantem ; sic in Vulgata, sed in fonte est ut
668쪽
181 Apparatus Aviticus. est ut famis. In aliti locis ubi vox illa oceurrit, alius non significat. Pulvis autem in quem redueitur sim ris , ex Dioscoride, Hesychio, & aliis . adhibehaturo gemmariis ad gemmas expoliendas ; undo factum ut famis potuerit haberi pro adamante. quia lapis
pariter durus esset, quanquam non pretiosus. Ut apertiora sint quae hactenus dicta sunt, nec omnino ambiguum & incertum lectorem dimittam tum circa lapides fasciae Pectoralis summi Pontificis, tum circa hos duodecim lapides pretiosos, quibus fundamenta coelestis Civitatis ornata fuisse dicit B.
Ioannes in Apocalypsi cap. LI. in exprimam duodecim nominibus Hebraeis hoc duodecim Ioannis lapiades, nimirum dicam quibus lapidibus fasciae Pectoralis responderent i, saltem verisimilius est respondis. se, ut ex dictis colligimus. I. I aspis est Hebraeum Ias h. a. Sapphirus Sapphir. 3. Calcedonius . No- ecb. q. Smaragdus Bare eth. 3. Sardonix Seb ham. 6. Sardius Odem. 7. Chrysolithus Tarachi h. 8. Beryllus Schebo. p. Topazius Pithvic Io. Chrysoprasus Iachalon. II. Hiacynthus Leseiam. II. Ammthystus in Hama.
. De Mamaritis . Matthaeus, Paulus, Ioannes, Me que Christus ipse
non semel meminit margArisaraem. In vetustis autem versionibus veteris scederis nusquam illae nominantur ἰsemel Versici margarita nomen usurpat. Provem.
p. V. 12. pro quo in Ente est Ciali Xetem, id
tum. Mirum omnes Prophetas de re tam eximia mluisse, maxime cum in novo Testamento celeberrimae habeantur. Nemo nescit margMisas, quae gemmis
669쪽
rnis Manamerantur, esse um*nes, vernacula δι ρεν tes, perle Demee bace s Candentes, quae nascuntur
in eonchis marinis . Illae conchae petuntur ex mari .
Laesertim ex illo quod Euthreum sive Rubrum appes.
m; undὸ margaritae appellantur Erit.re lapsita. T les veris lapillos non ignotos laisse temporibus Pro. phetarum coniendit Bochartus, & arguit Interpres od margaritae nomine non reddiderint nomina ebraea, quae aliis gemmis.tribui non possvnt, conveniunt margaritis. Loca si requirantur, primus se offeret Moses r. a. v. ia. ubi voce Bed . Ian. cujus proventu celebratur regio Flaviis, nechdellium nec crystallus videntur significari, quom do multi exponunt, sed margarita, quae in illis locis selleius proveniunt, quam retrrarum uspiam .
confertur manna, quia erat album, & rotundum et quae duo in margaritis sunt maxime insignia.
In libro Esthor cap. s. v. 6. ὶ inter lapides pretiosos, quibus stratum fuisse legitur Assueri coen ac tum , nominatur in fonte Hebraeo vir, & in par phrasi Chaldaea dura. Bochartus opinatur margaritam ibi significari a sphaerim forma sic dictam I dar enim Arabibus est Maia . Vulgo tamen ἀιr Estheris habetur pro marmore pretioso. In Iobo & in Proverbiis M. ninim inter res pretiosas censetur aliquoties. Marga. ritas intelligit quoque Bochartus, & dicit nomen illud semper in plurali occurrere, quia margaritae plures conseri solent in armillis & monilibus. Quin &prolatis testimoniis docet τινι ν Pinicam , quod u
liquet, derivatur a Perinim, in Graecis authoribus a
cipi pro margarita. Piscatio putei illis est extractio margaritarum e sendo maris. In libro Iob Cap. a 6... I 8.ὶ ubi in vulgata legimus: Trabitur Outem sapientia de ocealtis , Mns habet, extraetio sapienti prae Periam . Id est, melior quam Periaim, ut i,
670쪽
quet ex iis quae praecedunt & subsequuntur . . Cum igitur ibi extractio sapientiae praesertur extractioni HIPeninim, quis non videt alludi ad modum quo margaritae ex mari extrahuntur; neque enim lapides pretiosos reperias ex maris abyssis simili modo extrahi. In re tam clara Interpretes ideo caecutierunt, quia de
Nazaraeis dicitur in Lamentationibus t Cap. q. v. 7. ὶ eo ore rubuerunt plusquam Peninim, ubi Vulgatus dieit rubicundiores ebore antiquo , & alii Interpretes rubebant corpore magis quam caesurieuli. Inde scilicet collegerunt Peninim non esse margaritas, quae acan. clore commendantur, sed rubrae gemmae aliquod genus. Verum eo in loco verbum Adam non decebat
accipere pro rubere, sed pro μα-o candore esse ;praecedit enim in eodem versu, niis puriores fueruntre lacte eandidiores, quibus haec non cohaerebunt , corpore rubuerunt plusquam peninim, nisi ad candorem referantur. Etenim idem corpus non potest candidum esse nivis & lactis instar, & simul in modum carbunculi rubere. Ne autem putes novum loquendi genus esse, scias verbum Adam, quod quidem rubere sonat, quandoque usurpari in alia signincatione . Expende
quod dicitur in Levitico Cap. I 3. vers I9.ὶ Lepra
ibi describitur in sonte alba ruberrima, id est, ut liquet, summe candida . Similiter in Canticis Cap. I. ν. Io. sponsus legitur candidus ct rubicundus, id est, eximiὸ candidus. Poetae quoque purpurea vocant quae sunt summe candida , Horatius enim cygnos appellat purpureos. Bochartus insuper notat verbo Adam in Arabica lingua, quae Hebraicae dialectus est, significari candidum esse. In loco Estheris dis habendum esse pro margarita idem Auctor evincit, quia redditur a Graeco Interprete πινιών, qui Interpres, ut apertuIn est, re spexit ad Peninim nomen margaritarum. Mirum aurem esse non debet margaritam numerari inter lapi- Diqitig Cooste