장음표시 사용
241쪽
Antiquiori aevo, proli mox post partum, recen tioribus autem temporibus siliis saltem , primum in circumcisione imponebatur nomen, quod Orientalibus nunquam Significatione vacuum est, et antiquiori aetate ab adjunctis personae, temporis vel historiae de- Promebatur, Gen. I 6, II. I9, 37. 2I, 36. M, 25 - 26 EX Od. 2, Io. 18, 3-4.; Saepe quoque a nominibus Dei, atque inter idololatras ab aliquo numine petebatur, adjecto quopiam epitheto vel alio nomine, uti
ete. Interdum nomen quoque erat propheticum, Gen. II, 5. 25. J e s. 7, 3. I 4. 8, 3. HOS. I , 4. 6.9. Matth. I, 2I. Luc. I, I3. 6o. 63. Becentiori autem aetate nomina ex majoribus familiae seligebantur; quarc in libris postremis fere antiqua nominaxe currunt, Matth. I, I 2. Luc. I, 6 I. 3, 27. Orientales non raro et te Vi ex causSa mutant nomen suum; hinc tot occurrunt Personae binomines, ut Buth 1, ΣΟ - 2I. I S3m. I 4, 49. 3I, 2. I Paral. IO, 2. Jud. 6, 32. 7, I. 2 Sam. 23. Rege S et magnates suorum quoque ministrorum et servorum nomina immutabant, inprimis si eos recenter adquiSiverunt, aut ad emincntiorem dignitatem evexerunt, Gen. 4I, 45. I 8, 5. 32, 28. 35, 3 o. 2 Heg. 23, 34 - 35. 24, 23. 24.s4, a 7. D a n. I, 6. J O h. I, 42 - 43. 2I, I5 - 17. Marc. 3, II. Hinc nomen quoque pro dignitate venit Phil. 2, 9. Hebr. I, 4. AΡο c. 2, 17. 23, II. Mutabantur et nomina mortuorum; ut Gen. 4,
242쪽
2, 8., aut Vertebantur in aliam linguam, ut sere omnia nomina Gen. I -I1., ex antiquiori lingua in Hebraicam translata sunt. - Cetorum orientales nomi-
xii suo nomen patris , imo et avi, proavi, atavi etc., addunt, ut ab aliis ejusdem nominis viris distinguantur.
Primogenitus, , qui parentibuS Drat carissimus filius, dicitur quidem apertio uteri, tas , nequaquam tamen ille erat, quem pater ex uxore Virgine , sed quem Primum ex uxore etiam
vidua genuit. Ante Mosen pater juniorem quoque fi-ιΙium poterat designare primogenitum; hoc autem jus ei Deut. 2I, I 5-17. ademtum fuit, quia arbitrariae liuiusmodi dispositiones animos fratrum abalienabant, Gen. 25, 31. 32.; nam primogenitus magnis gaudebat praerogativis; Ι. capiebat duas portiones hereditatis, quas Iacob a primogenito Ruben, ob incestum Gen. 35, 22. . in Joseph, filios ejus duos adoptando, transtulit, Gen. 43, 5 - 8. De ut. 2I, I7-; in genealogiis vero Ruben scriptus erat primogenitus, I Paral. 5, I. - ΙΙ. Primogenitus erat sacerdos familiae, quod Mosos, jussu Dei, a tribu Ruben in tribum Levi transtulit. Num. 3, I 2- 8. 8, 18 3hinc primogeniti a sacerdotio redimendi erant, N u m. 18, 15 16. Cons. Luc. 2, 22. - ΙΙΙ. Primogenitus gaudebat insigni inter fratres auctoritate et quasi Patria potestate , Gen. 25, 23. 27. 29. EX Od. I 2, 29.
et Paral. 21, 5. . quam Jacob a Rubone in Judari
243쪽
transtulit, Gen. 49, 8- Io.; quare haec tribus, etiam antequam reges Israelitis dabat, ubique a ceteris distinguitur. Hinc demum primogenitus erat quoque successor in regno, eScepto Salomone , quem, etsi juniorem, David singulari Dei nutu successorem designavit. Ex his patet, cur Vox primogenitus interdum singularem dignitatem, atque etiam superlativum exprimat, Je S. I 4, 3O. PS. 89, 28. BOm. 8, 29. COIOSS. I, II. I 8, Hebr. 12, I3. APO c. I, 5. 11. JOb 13, 3
Matres olim suas proles ipsae lactabant, et quidem per vel 36 menses, et delactatio erat dies festus , G en. 21 , 8. E x O d. 2 , p. 9. 1 S am. I, 22 - 24. 2 Paxat. 3I, I 6. 2 Macc. 7, 27 - 28. Matth. 21, 16. I O s ep h. A P c h ae OL II. 9. Nutrices, pum, quae Praebebant lac infantibus, non substituebantur, nisi mater Obiisset, aut lactando impar esset; recentiori vero aeVO matronae saepius sibi infirmiores videbantur, et Officium maternum in nutrices devolvebant, quae autem praecipuis familiae por-8onis accensebantur; quare in historia quoque memo-Vantur , G en. 35, 8. 2 Reg. II, 2. 2 Paral. 22, Ii. - Filii usque ad annum aetatis quintum in gynae Onitido Versabantur, tandem transibant in disciplunam patris, et discebant negotia plerumque ea, quae patris erant, et ab ipso etiam lege Mosaica et religio no axita imbuebantur, De ut. 6, 2O 25. 7, I9. D.
19. Qui silios suos aliquid amplius doceri volobant,
244쪽
nisi servos ad id idoneos haberent, eos mittebant ad quempiam sacerdotem Vel LeVitam, qui nonnunquam otiani plures alumnos habebat; nam ex x Sam. I, 24 - 28. liquet, ad sacrum tabernaculum scholam e duincandae iuventuti dedicatam fuisse , cujus generis aliae plures fuerint, quas dein Samuel restauravit, ex quot porc discipuli, filii prophetarum dicti, inclaruerunt. - Filiae manebant in gynaeconitide, nisi simpliciori vitae genero , cum urceo, , ad 3ΡPOrtan dam aquam exirent, ES Od. 2, 16. Gen. 24, I 6. 29, 1 O. I Sam. 9, II -I2. JOh. 4, 9. Discebant oeconomiam et artes muliebres, donec alicui sponso venderentur, Vel, meliori sorte, donarentur, Pro V. 3i, 3. 2 Sam. 13, i. Filiae divitum in suis palatiis degebant, et, ut earum matres, fere nonnisi mundo muliebri occupabantur, cantu et saltatione se oblecta bant, et saepius tricas habebant, Prout Peregrinato res de gynaeconitide orientalium reserunt, qui plura quoque scelera memorant in his mulierum palatiis patravi solita, EZech. M, I 8. Raro, et, quo majoris sunt dignitatiS, eo rarius, Prodeunt, Sed alias invisentes foeminas tacite recipi urat. His contraria dum uliere proba laudantur, PT OV. 3I, Io 31.
Potestas patria non modo in uxores, proles et SPI Vos utriusque Sexus corumque proles, sed etiam in
proles filiorum porrigebatur; nam filii nupti olini in
domo patris manebant, nisi filiam, quac , desectu Datrum, heres crat, uxorem invenissent, Vel per ali-
245쪽
quod industriae genus, uti per locationem Operarum suarum, aut Per Opilicium vel artem aliquam, aut per Commercium, tantum acquisivissent, ut propriam familiam alere possent. Haec patris poteStas erat absoluta , at ad extremum quoque supplicium Pertinebat, Gen. 21, 14. 38, 24, quod Moses ita re- Strinxit , ut pater, si filium mortis reum judicaret, caussam in foro ageret; sed simul statuit, ut judex
sententiam mortis Tret, si filius convictus esset, maledixisse, vel Verbera intulisse patri aut matxi, aut at probatum esset, filium esse luxuriosum nebulonem protervum et Contumacem, et emendari non ΡOSSe, EX Od. 2I, 15. 17. Le V. ΣΟ, 9. De ut. a I , 18 - 21. Ceteroquin potestas patris per Ieges fundamentales,l E Od. 2o, I 2., consecrata fuit, nec finiebatur nisi morte patris. Qui autem antea, quacunque Tatione facuItates acquis' verat, parentibus, non modo animo et verbis, sed etiam honorariis seu donis gratum animum testari jussus erat, Matth. II, 5 - 6. M aYC. 7, II - 13. Olim potestas paterna prolibua permagnae ePat auctoritatiS, et ipsa quoque Parentum
benedictio vel maledictio magni fiebat, Gen. 9, 27,
Desuncto patre, filii propriam oeconomiam obtinebant ex hereditate, quae Plerumque in as quales partes dividebatur; solus enim primogenitus duplicem portionem tulit. Pater ultimam Voluntatem co-l vam tostibus, et probabilius quoque coram Hredibus,
246쪽
2 ν io8. Te Stamentum. exponDbat, 2 Beg. 2O, I.; recentiori autem aevo ies tamenta scripta invaluerunt. Filii pellicum arbitulo et amori paterno relicti erant; Λbrahamus non solum Ismaelem, sed etiam filios ex secunda uxor fletura genitos, cum donis ante mortem suam expedivit; Jacobus autom filios quoque pellicum heredes
instituit, Gen. 21, 8 - 2 i. 25, I - 6. 49, 1 - 27. MOSes arbitrium patMis non restrinxit, et filii pellicum aequalem hereditatis partem tulisse Fidentur, quum iet Jiphthach seu Joplite, filius meretri Cis, ConqueΓὼ tur, se sine hereditate domo paterna pulsum 1 utSSE, Jud. 11 , I - 7. Filiae non modo exheredes eΓant, . sed ot ipsae, Si coelibes erant, ad haereditatem pertinebant, et a fratribus in matvimonium vendebantur, ut duntaxat desectu Datrum ad hereditatem vocare iatur, Num. 27, 2 - 8. Si quis, prole orbus, ab intestato decesserat, de patrimonio ejus disposuit Icxxl Nutria 27, 8 - o. Te Stamento Vero quivi S quemcun-ique, etiam servum, heredem inStituere poterat, Consa. Gen. i5, S.; lino et illi, qui heredes necessarios lia bebant, nonnunquam in favorem servorum fideli uim di Sponebant, Prov. 27, 8 -- D. Viduae exheredes,cvant, a siliis Vol consanguineis sustentandae, cons Ii Tini. 5, 8., nisi testamento aliter dispositum suis set ; quove nonnunquam in domum paternam revertobantur; Sustentatio enim, quam heredes suppedita lant, Votis persaepe non respondebat, aut non Sulul
tae Persaepe in neglectum viduarum in ebuntur, JES -
247쪽
Societas domestica per servos seu mancipia magnum incrementum cepit, quo Plures patriarchae, et postmodum quoque Graeci et Romani, quasi regulii etiam 2o,ooo subditorum fiebant. Servitus jam ante diluvium introducta et pervulgata fuit, G e n. 9 , 25. Moses itaque hanc hominum conditionem, cujus aerumnas probe perspexit, tollere nec potuit neque debuit, sed, ut decuit, legibus circum Scripsit. Ηe-bxaei quidem habere poterant Hebraeos et alienigenas
ni PS, IN; alienigenae Vero circumcidendi erant,
et unicum Verum Deum colere tenebantur, Gen. II, 13 - 17. Excepti erant soli Canaanitae, qui, si in 'servitutem recepti fuissent, jam ipsa sua multitudino nocuissent, atque idololatria et mala fide Hobraeos in summum discrimen adduxissent. Gibe Onitae , Η - phirithae, Beerothitae, et ineolae Rivjatlijearim, soc- idero per subreptionem obtento, SerVis sacri tabernaculi , additi sunt, L e v. 27, 1 - 8. J O S. 9, 1 - 27.
Origo scrvitutis conjecturis Vix erui potest; quare Vias, quae ad hanc Vitae conditioncm ducebant, sino discrimine proponimus: I. Captivitas, quami permulti primam SerVitulis Originem esse arbitrant ut , De ut. 2D. 14. 24, Io - II. Gen. I 4. - II. Debita,
248쪽
24 atro. Viae ad sorvitutem. quibus solvendis debitor Par non erat, I Reg. 4, I. Jer. 5O. I. Matth. IS, 25.. - IIl. Furtum, cui resarciendo facultates furis non sufficiebant; Exod. 22, 2. N e h. 5, 4 - 5. - IV. Plagium, quo homo liber, tempore pocis in SerVitutem redigebatur aut vendebatur, cui crimini MOSes Exod. 2i, 16. extreinum supplicium decreVit, quod Deut. 24, 7. ad eum restrinxit, qui liberum Hebraeum in Servitutem va- .pvisset, et eo tanquam Ser O usuS fuiSSet, aut eum Ve didisset. - V. Nativitas ex contubernio servili, cu
jusmodi servi dicebantur IVI , domi nati, i
1ilii domus, G e n. 14, I 4. II, 3. II, 23. al, IO. Ps. 86, 16. Ii 6, I 6. - VI. Venditio, sive homo li ber, rerum anguStia Pressus, Se ipse, sive dominus servum alteri Ferideret, et haec crat sere communis ratio sora os acquirendi. Num. 51, 4. 14 - Ι 8. 35.
Pretium diversis temporibus, et pro diVersa manci-. piorum aetate, Sanitate, dexteritate et sexu, variabat; Moses Exod. zi , 32. medium Pretium, SO Siclos sta tuit, accuratius Pretium, Sed etiam medium Lev. 27, I - S. desinivit.
g. iri. Conditio SerVorum inter Hebraeos.
Servi a dominis reeipiebant victum et vestilum insimae plerumque sortis; quae Vero ab illis acquirebantur, domini exant, unde lucrum duplo majus quam a mercenariis resultabat, De ut. 15. IS. Contubernia fere omnes, nutu domini, inibant; ast proles,
249쪽
g. 171. Conditio servorum inter Hebraeos. 243 quas gignebant, erant servi domini, qui, etsi dominum, non compellarent Patrem, Gal. 4, 6. Rom. 8, 35. , ei tamen, tanquam patri, addicti et fideles erant; quare patriarchae illis arma credebant. Gen. 14, 14.
52, 6. 33, 1. LaboreS SeTI OTum erant, quOSCunque dominus assignabat, plerumque autem rem rusticam
et pecuariam exercebant; ancillae ad labores quoquo domesticos adhibebantur. Servus perspicacior et sidelis, ceteris praesectus erat, qui li r , οικονομος ,
dicebatur, Gen. 24, 2. 47, 6. I Sam. 24, 7. I P a-Pal. 28, 29 - SO. Ruth. 2, 5. , et ceteris negotia assignabat, et Victum distribuebat, nisi hoc postremum solertior mater familias CHinret , PT DV. 3I , II. I Cor. 4, 1 - 2. 9, 17. Gal. 4, 2. EPh. 3, 2. Tit. I, 7. 1 P et r. 4, Io. Quipiam orant instructorcs vel paedagogi filiorum, et quipiam domino ministrabant , uti et ancillae quaeΡiam Obsequia uxorum obibant. Hi paulo meliori sorte utebantur; ast apud dominos, nihil humani a Se alienum putantes, etiam Doliquorum conditio tolerabilis erat, I O b. 31, 13.
ΜOSus Vero, ut eos amplius SubleVaret, statuit.
I. Ut servi humaniter habeantur; lex Lev. 25, 39 - 53. de solis quidem se Vis, origine IIchraeis, di sorte loquitur; quum autem alienigenae per circum cisionem Hebraeis inserti eSSent, aliquatenus saltem ad omnes servos pertinebat. - II. Ut dominus, qui servum cujuscunque Originis, Si is baculo, sive pugno
occidisset, a judice pro arbitrio puniretur; si voro
mors servi percussi, Post unum alterum e diem so-
queretur, dominus impunis erat, quia consilium occi-
250쪽
r44 9. 171. Conditio serVorum inter Hebraeos. dendi praesumi non potuit, et jactura SerVi, poena
sufficiens cenSebatur, Ex Od. 2I, 2O - a I. - ΙΙΙ. Ut servus, qui a domino, oculo Vel dente, id est, quocunque membro laesuS esset, ipso facto libertatem nancisceretur, EX Od. 21, 26- 27. - ΙV. Ut Omnes servi sabbatho et aliis quoque festis diebus, ab omni labore immunes quieScerent, EX Od. 2O, IO. De ut.14. - V. Ut ad ConVivia Vocarentur, quae ex Secundis decimis instituenda erant, De ut. I 2, 17-18.16, II. cons. Matth. 25, 21 - 23. - VI. Ut, jux- ta jus antiquum Job. 24, Io - II., de iis, quibus occupabantur, libere manducare POSSent, De ut. 25, 4. cons. 1 Tim. 5, 18. I Cor. 9, 9. - VII. Ut dominus ancillarum matrimonium provideret, nisi eas ipse pellices habere , Vel filio tradere mallet, Exod. 21, 8. - VIII. Ut mancipia Originis Hebraeae, sex
duntaxat annis SerVirent, et anno Septimo cum dono insigni, quo Oeconomiam ii Stituere possent, et cum uxore, quam attulerant, manumitteΓentur Exod. 2i,2 - 4. LEV. 25, I - 17. Cons. G en. 39, 15. Contubernalis , seu uxor SerVO a domino tradita, in servia tute retinebatur, donec ejus annuS Septimus ingrueret, Ex Od. 21, 4. Le V. 25, 39 - 4 l. De ut. 15 12- Ι7.; nam MOSES EXOd. 21. 7. ancillis quidem hoc beneficium donegaVit, Sed Deut. II, 12 - II., mutata rerum facie, Concessit. - Libertus dicebatur TDI. - Si Vero SerVus amore domini, Vel uxoris
' uae , vel liberorum , quos in servitute genuit, oblatam libertatem recusaret, dominus nonnisi coram judico id acceptaro poterat, et in signum Servitutis per-