Archaeologia biblica

261쪽

I. 18o. Conversatio. Balneum. 255

Conversatio , qua antiqui orientales tempus fallebant, erat in janua urbis, ubi spatium, prout adhueis dum in Mauretania cernitur, pro consesSu adaptatum erat, Gen. I9, 1. 2 Sam. I9, 5. PS. 69, 13. COH sidentes hoc loco otiosi spectabant introeuntes cloxeuntes, nundinas et judicia, quae hic quoque agitabantur. Gen. I9, I. 34, GO. PS. 26, 4-5. 69, 13. i 27, 5, Ruth 3, 11. JUS. I 4, 3I. 15, 4. Confabulationes non quidem frequentes, neque tamen adeo rarae, ut in modernis Asiae domibus Rahue, fuisse videntur; antiqui enim Orientales, qui vino indulgebant, multo erant Vivaciores; Hebraei saltem, ut ex deS. 3O, 29. Jer. 7, 34. 3O, I9- Sam. 5, 14.

Amos 6, 4 - 5. eonStat, muSica delectabantur, comi fabulabantur, saltabant, et cantabant. ΑSt ambulare

illis, sicut modereis orientalibus, sub calido climat molestum fuisse, facile credimus; quare potius in urbis janua, vel sub ficu aut Vite considebant, i Sam.

22, 6. Mi ch. 4, 4. Hinc con SeSSUS perSaeΡe memorantur, PS. I, I. IO7, 32.89, 8- Ol , λ- 64, 3. 5O,ai. 26, 5. Balnea autem Orientalibus nullo non tempore erant accepti SSima, Ruth. 3, 3. 2 Sam. I I , 2.2Reg. 5, Io. Caloris enim Sunt refrigeratio, et pul-VereS, corpori molestos, abstergunt; hinc, ab alteri, praesertim sexu, adeo frequentantur, ut merito de-ectamentis accenseri possint. Antiquiores Aegyptiin Nilo se balneabant E TO d. 2 , 5. 7, I3 25. He- odot ΙΙ. 37. Hebraeis balneum, munditiei caussa, egu praescriPtum erat, LQV- I4, 2, II, I - 4. I7 .

262쪽

256 18o. Conversatio. Bainoum. I5-I6. 22. 6. Num. I9, 6. Hinc probabile est, in Palaestina paulo post, publica balaea, qualia nunc in oriente frequentia conspiciuntur, aedificata fuisse. - Ι eolloquio Orientales aequissimi sunt, nec facile contradi cunt, etsi observant, mendacia ipsis narrari. Hebraeis, reprobationis summum indicium erat cognominatio

, dvorsarius, Vel Nn sputati Iis, seu contemtibilis, aut etiam Iar, si ut tus, quod

idem sonabat ac atheus et sceleratus I Ob a, Io. P s. I 4, 1. J e S. 32 , 6. Μ a it li. 5, 22. 16, 23. Thanuhuma Ρ.5, 2. p. 8. Si quid insanum prolatum fuit, dicebant e l

Luc. 22, 38. Formula amrmandi: tu dixisti,

vel recte dixisti, I In ς , συ εισας, adhuc'

dum, teste Aryda, in monte Libano de eo usitata est, quod quis amrmaturus, disertis Verbis exprimere non vult, Matth. 26, 64. - Εxspuere coram alio in cubiculo, ubi pavimentum tapetis Opevium est, rusticitatem olet; ast remoto tapeto in angulo exspuere, nemo vitio vertit. Quare locuS Deut. 25. 7 - 9. vasa eo magis ad literam explicandus est. quod et alias quoque vehementiores in foro indignationis assectus occurrunt, Matth. 26, 67. Marc. I 4, 65. c O n f. I B e g. 22 , 24. J e S. 57, 4. EZech. 2, 6. 25, 6. 2 Sam, 16, 6 - 7. - Ceterum abunde notum est , Orientales amare meridianum somnum, ad quem calores climatis invitant, 2 S a m. 4, 5. II. 2. Matth.

3, 25. , quod dicit phrasis: pedes tegere, Jud, 3, 24. I S am. 24, 4.

263쪽

18i. Mores Orga peregrinos.

g. i Si. Mores erga peregrinos.

Iium iuitatem erga Peregrinos, Moses gravissimis momentis inculcavit, ut exemplis quoque in Gune si adductis, ad cam invitavit. Duplex quidem genus peregrinorum, distinguit: alterum eorum qui, sive alienigenae, Si Ve Uzbraci, domo carchant, et alterum alienigenarum, qui domum iu

Palaestina habebant, strictiori Sensu; sed utros- quo iisdem humanitatis Oisiciis PPOSequendos, et eodem cum civibus jure habendos ESSe, statuit; ravissima in antiquo Orbe alienigenarum praerogativa , Ii e G19, 33- 34, 24, 16. 22- N Um. 9, l4. II, 14. De ut. IO, 18. 23, 8- 24, 17. 27, 19. Peregrini inter Hebraco olim se bono habuisse Videntur; a Davide et Salomotis ad labores quidem dominicales adstricti fuerunt, id autem crat communis illo aevo juris I Pa Pal. 22, 2. 2 P a Ual. 2, a. 16, 17. Vorum aetate Christi Judaei alienigenas ab officiis humanitatis excludebant, atque ipsum nomen', interpretatione ad solos amicos detorserunt, et Si loca SVPl a adducta rePUguabant, L c v.

3. 182. Paupere S et mendici.

Pauperibus, ut Supra passim Vidimus, Mos sabunde providit; ast mendico S PY0rSus ignorat. Primi mendici memorantur PS. SI, 25. IO9, ΙΟ., B tqueddinceps nunquam desuerunt. Aetate Christi sodo

hant in plateis, ad junuas di Vitum, ad portas templi et desoLahilius quoque ad januas synagogarum, Mavo. R

264쪽

tur ipsis jam cibi, jam etiam Durrami, Matth. 26, 9.Μ axe. IO, 6. Luc. 16, 2I. Nondum ostiatim vagati fuisse videntur, prout nunc in Oriente, etsi minus frequentes, quam in Europa, OStiatim quoque mendicant ; morem autem, clangore buccinae Vel eornu, pctendi eleemosynam, qui a Mohanim edanis monachis , Kalendar Vel R a P e n d a i dictis , Observatur, jam aetate Christi obtinuisse, ex Matth. 6, 2. Iiquet, hi in Hiphil seu Uilitii, transitive capiendum est, ut plura alia Verba in N. F. hoc sensu occurrunt, X C Or. X , 2O. 3 , 6. 8, 3. II, I. Dic, Ceterum stipem Orientales no quaquam misericordiam seu aleemosynam, Sed justitiam comΡelIare ConSueverunt. Job 22, τ. 31, 16. P OV. 3, 27 - 28. 2I , 21. P S. 24, 5. Eccl. 4, 1, 34, i 3 - 14. Matth. 6, 1. I Ora n 17, 28. 3O, 37. 7O, 24. LUX i C. Luxior LChal. Th. Rabb. Ρ. 182I.

Immunditiae, quae non Solum a sacris, sed etiam a consortio hominum arcebant, non apud solas Hebraeos a Mose edoctOS, Sed aeVO etiam antiquiori,

imo apud I Iurasque alias quoque gentes Valebant, everant adjuncta talia, Raae Vel contagiosa, vel de pe-xiculo contagii Suspecta, Vel Saltem abominabilia ha-bcbantur. MOSes, quas invenit immunditias, accuratius de ii uixit, ut Hebraei per eas quoquc, ab aliis gentibus Socornerentur, ei a Periculo seductionis ad id lolatriam . remoriores essent: addidit quoque ri-

265쪽

tus, quibus mundati, societati restituerentuP. Ini, mundi neminem tangebant, quos Vero attingebniat, aeque immundos reddebant: et omnes sacro tabernRCulo et templo exclusi e Pant, Lov. 13, 3. Immundi Vero orant: I. LeprOSi, qui Oxtra urbes e L pagos habitabant, veste lugubri et lacerata induti, nudo capite, operto mento incedere, et Occui ventibus ac inclamare te nobautuP : i m in undus immundus, Lo-Vit. 13, 45. Num , 5, I. S E q q. - II. GOnOrrita ea, sive benigna, sive Virulenta laborantea, Le V, 15, 3.

III. Qui quacunque ratione , etiam concubitu legitimo,

semen emiserant, immundi erant uSque ad Vesperam, LEV. II, 16 - 22. - IV. Puerperae post partum filii, 7. , post partum siliae, i 4 diebus immundae erant, sequentibus 33 Vel 66 diebus a Sacro tabernaculo vel templo set sacrificiis arcebantur, Le V. I 2, 1-6. 5,16 - 28. - V. Men Struatae, et etiam morbido 1luxu Sanguinis laborantes, erant immundae, quamdiu fluxus perdurabat, Gen. Si, 35. L e V, 35 , 19 - 2 l. Matth. 9, io. - VI. ui attigit cadaver hominis autonimalis, OSSa mortuorum, Fel Sepulcrum, et qui erat in tentorio, cubili vel domo morientis Vol mortui, septem dies immundus er3t. Saeerdotes per sola quoque signa luctus de destincto contaminabantur, ideoque illis signa luctus nonnisi de movitii S parentibus, Prolibus, fratribus, et Sororibus virginibus, in domo paterna cxSiStentibus, PermiSSa, Summo autem sacerdoti de qu0cunque mortuo prorsus interdicta erant, L C V. 5, 2, 1 1, 8 11, 24 - Sl. 21, 1 - 5.

266쪽

g. 184. De morbis generatim.

Prima mundi aut ate homines, simplicisSima Vibae ratione utente S, peliaucis morbis suisse obnoxios, et sequentibus demum Aetatibus, non modo morbos novos invaluisse, sin etiam diversis aetatibus diversos fuisse morbos spidemic OS, imo et Perpotuo cuilibet fere plagae et regioni proprios fuisse et esse quosdam morbOS, nemo havum vovum mediocriter peritus negabit. Quinam morbi in Aegypto et aliis ejusdem climatis regionibus Ρlerumque graSSentur, paucis complexus est Γrcsper Alpinus de Mo dic in A e g. L. I. c. I S. P. 13. , Sunt nemΡe oculorum lippitudines seu ophtalmiae , leprae , PhrenitideS , articu-Iorum dolores, herniae, renum et VeSicae calculi, Plityses , obstructiones hepatis lienisque, stomachi imbecillitates, sobres tertianae, ardentes, hecticae et postilontes. Ex his Ophthalmiae, libros pestilentos et phronitides epidemico grassamur, alii vero morbi sparSim Observantur. - Denique cuilibet qu*que regioni et actati propria est ratio, morbos sertis eaus-

duo de Cimum.

267쪽

184. De morbis generatiin 261sas assignandi, et depromtis hinc nominibus insigni u-di, quae deinceps, detectis aliis morborum caussis, non tantum a Vulgo, sed etiam ab ipsis non raYo medicis conservantur. Hinc nostra prae ceteris interest, indagare, quinam morbi sub antiquis nominibus Iateant. Id quidem apud omi es in confesso est, antiquos solitos fuisse, morbos, inprimis quorum cauS-sam non perspiciebant, efficaciae numinis tribuere; unde ab antiquis Graecis laetςιγες - flagra nempC, numinis, dicti sunt, quae denominatio adhuc in N. F., ab ipso quoque medico Luca C. I, 2I. uSuYPR-tur, Matth. IO, 5, 29 34. MRTU 5, 29, 34

g. i 85. Morbus Philistaeorum, I Sam 5 - o.

Morbus Philistaeorum, 1 Sam. 5, 6. 12. 6. I S., dicitur quod nomen etiam Deut. 28, 27. O -

eurrit, et ubique in k'ri, nomine Aramaeo explicatur , quod Syliace , hi mi , podi

Cem, et nisum exonerantis Ventrem, significat; igitur auctores hujus notae marginalis, cum Josepho Arch. VI. I, I., dysenteriam intellexisse videntur.

et Stin est tumor in anteriori parte vulvae, hortitae virorum similis, qui autem longe abest ab haemorrhoidibus , de quibus aliqui explicarunt. His quoque mures non conVeniunt, qui 1 Sam. 6, 5. I 2. 16, i 8., et in Alexandrina et Vulgata versiouo etiam 1 Sam. 5, 6. 6, 5. II. I 8. memorantur. Quare Lichtenstein mures, , do solpugis fatali bus exposuit, quae ad genus quidem aranearum pei

268쪽

inent, soricibus tamen similes sunt, ut muros dici possint. VeSCuntur scorpionibuS , et, cum c OS quae-πunt , mordent homines, praesertim in podico et pudendis, unde tubercula mortifera oriuntur,

Plinius II. N. L. XXIX. 4. Solpugae itaque fatales in regions Γhilista corum, singulari Dei providentia, illo tempore multiplicatae sunt, et multos homine Slaeseruntq186. Morbus regi S Ioram. Rex Joram, idololatra et pavi icida fratrum, duos annos, sicut ipsi propheta Elias litoris, 2 Parat. Ei ,12-15. allegatis, praedixerat, intestinis laborabat, et tandem visceva egessisse dicitur, 2 Paral. 2 i , 18- I9. Hic morbus dubio procul erat dysentoria, quam tanto tempore continuare, Tarum quidem, Sed nequaquam inauditum est. Viscera hoc morbo exulcerantuP. et ex ipsis cinior Cum stercore aliquo, Semper liquido, et cum quibusdam quasi mucosis manat, atque nonnunquam etiam starnosa quaedam ramentasimes descendunt, ita ut ipsa intestin ejici videantur. M o a d M o d i c. s a c r. c. IV. g. i 87. Μola Ventos A.

Hebraei solebant post calamitates , laetiorem rein xum commutationem eXSpectare; quare aerumnas laboribus et tremoribus parturientis, et meliorem tan- dona sortem laeto demum partui comparabant, Jes 3, 8. 26, 17. 2 Beg. I9. 3. Jer. 4, 3 l. I3, 2 l. 22, s , 30, 6. Mich. 4, 9 - io, Joh. 16, 21 - 22. Hi no

269쪽

g. 1 37. Mola Tentoso. is3 longius progressi. res adversan, quas aliae PuΓkus ad VerSitates SequebautuP, compararunt morbo, quo mulieres correptae, gravidae esse videntur, et omniRgravitatis incommoda sentiunt, demum Vsro non Paviunt nisi molam ventosam, de S. 26, I 8. PS. 7, 15-

g. i 88. Patria leprae.

Lepra Aegypto, Asiae anteriori, et generatim climati calidiori proprius morbus est; hinc inter Hebraeos, Aegypto omigrantes, Pluros ea insectos fuisse, nihil mirum; ast Omnes ea laborasse, et ideo Aegypto pulsos fuisse, Manetho somniavit, quem Osci- tautes secuti sunt Strabo, Tacitus, Iustinus Trogi, Ot recentiores nonnulli. Morbus quidem est abominabilis , et hinc ab antiquis pro singulari poena Dei habebatur, Latque ab Hebraeis quoque , Ρ l a g a, et nim plaga scuticae nempe divinae, die e-

ges Aegypti, qui, testibus omnibus antiquis, frequentiam populi rite aestim obant, longe aberant, ut ob

morbum endemium, ultra ducentas myriades hominum regione sua expellerent.

3. 189. Initia et progressus lepra

Lepra se in cute quidem exteriori exserit, spilotiam telam cellulosam, imo Ossa quoque et modul-Iam, atque articulos ossium inscit, ut Oxtremi monitabrorum articuli sensim emoriantur, dissolvantur old cidant, ct corpus horrendum in modum mutilotui.

270쪽

264 18'. et progressus leprac. Hinc liquet, materiam morbi in externas part OS PI O- Pelli Ox internis, tu quibus perplures annos, in insantibus plerumque usque ad pubertatem, in adultis 3 vel 4 nos latet, donec incute se insinuet; abhinc progreS

dum assequitur. Qui a nativitate lepro Sus QSt, 5O, ct qui do inceps infectus fuit, adhuc 2o annos tristissimoΝ virere pote M. - Eruptio morbi, nou quidem SemPcrcadem, Plerumque tamen macula est exigua, in StavPuncturae acus , vel impetigo , Vel sor pigo. Iracula Plerumque Subito, Praesertim ivato aut exterrito, Num.12. 2 Paral. 26, 19., et quidem sere in facie circa na- Sum aut oculos, orituς, et per aliquot annos dilatatur, donee magnitudinem lentis assequatur, et tum dicitur haec lentigo vel lenticula, si cκ serpigine orta est, im II , morphea alba; Si autem o x impetigine, morphea nigra, dicitur, Lev. 13, 2.12.59. 14, 56. Hae Omnes maculae, vel manifeste, vel occulte lepram indicant, a quibus Le V. 13 , 68. 29. distinguitur serpigo innoxia , pna , et impeti-go innocua, nT2 2. Moses Lov. 13. distincte ex plicat, quac sint maculae leprosae, quae innocuae. Macula o leprosae sensim dilatantur, donec progreSSutempori S totum corpus occupent. Non Solum uniVeΓ-5a cutis prorsus destruituP, sed tota quoque machina corporis assicitis. Dolor quidem non vehemens, Sed

debilitas magna, et tristitia ost anxia, imo et impetuS ad autochiriam frequentes, Iob. 7, 15. Duniquum orbuS transit in quatuor genera persectae leprae,