장음표시 사용
51쪽
o . ' D ' g . 1 b κ - 1 snullas tantum notas in ad rem . repraesentatam', ab omnibus aliis rebus. discernendam, insussicientes no bis mente smimus, dicatur' rha - 8.
intelligitur , ideam distinctam recte dividi In ςόmpletam & incompstetam. ' . . .
Nor. Leibnitius quidem omnem ideam distinctam , . Iavite e completam . At Wolfius secessime' hic a Leibnitio facta , ideam distinctam distinxit . in completam , & incompletam , laque, jure meritoqpe
q. sto. Expetientia docet scum notas chara .elexisticas, . rem repraesentatam constituentes, sigillatim . nobis repraesentamus aut rursus. poste novos characteres harum notariun nobis speciatim repraesentare ,
Exem , sic e. gr. si tibi notionem . spiritus for- .mayeris distinctam ;. tunc potes naas sive characte res , spiritum ab omnibus alliis .rebus distinguentν , tibi sigillatim mente sistere, dum nos i , s piritum et x substantiam, et,) intellari praedit'n, 3 voluntate
Not. Harum notarem quibus spiritum ab alfis. orebus intern hcli , aut novas σursus notas allegare . Potes . aut minos o I. C. aue nosti rursus . quid sit substantia, intellectu , itemque voluntas , aut non'
r. Si objectum A ita nobis repraesentamus , .ut non modo notas characteristicas, quibus . objectum Α ρb aliis rebus discernitur, speciatim enumerare queamus, sed novas quoque notas notarum nobis sigillatim mente sistamuis; tunc dicimur objecti A gaudere idea ad quata. Sin minus ad possumus, tunc dicimur ejusdem habere ideam ima Leauatam. β. set. Unde intelligitur ideam distinctam ecte dividi in adaequatam 3c in inadaequatam. De Uri Cum idea gaudemus. diissiacta 'tunc notas characteristicas spetiatim nobis repraesentare posusumuς g. et s. in . Cum vero notas characteristicas rei
52쪽
cei cuiusdam nobis repraesentamus , tunc aut harum notatum chira sterisscarum fioyas rursus. notas allegare Oossumus, aut minus oo. In illo casu habes idem araquatam , in hoc etnadae rat im . F. idea d; stincta .dividitur reae in adaequatam &. in intam quatam. . . ra . . O3. Quo longius itaque ὀn enumerandis & 'alle- sandis novis notarum notis potes progvii , hoc sit adaequatior ide, β. 91. . . . . . 94. Idea adaequata oritur ex idea distincta nota- . Tum characteristicarum. ' . . .Pemonstri Cum adaequata g demus idear tum n tarum characteristicarum nota possumus nobis sigillatim repraesentare easdemque enumerare 9'. . Si vero notas rei postlimus nobis sigillatin, repraesentare, tun rei ideam habemus distinctam β. 's. LE. ideam adsequatam tuis pcquirimus , cum notarum
char.eristicarum idea 'distinoa gaudemus, sue , qRMidem est, idea adsequata oritur ex idea distinctam partium sive notarum characteristicarum . . . .
. que. De 'omnibus rebus ideas adaequatas sermare
Demonstri Cum adaequata idea istatur ex idea distini, motarum characteristicarum , objectum , totalecbnstituentium g. 04. ; de omnibus autem rebus ideas distinctas formare nobis nequeamus , quia obje-- ; sehsibus exposita', confuse nobis repraesentamus . 81.3; manifestum est , omium terum. adaequatas
ideas formari non posse. ' ωρ. 96. Formatio idearum Adaequatarum' dicitur pli, losophis. anat s notionum. . Corol. Dicitor. autem. sermatio idearum indaequatarum ideo anaos oratioMu , quia , si formas igeas
adaequatas , ararie e sive no tas rei repraes*ntatae . rursus in suas partes sive notas resolvis . q. 9 L. moro anatomicorum, qui corpus surianum in suas solvunt partes, & partes rursus in partes dissecapi, minima quaeque sollerter pertontantes; .'
53쪽
4, D ' E I D B I . Sy . In analysi notionum non possiimus in infini tum progredi ' . Demonstr. Cum ad ideas. plene adaequatas .mens hominum pertinger nequeat, es in idearum adaequatarum formatione' thnites quasi nobis consteuantuc.
g. Vs. ); ana*sis auteri notioni absolvitur idearum adaequatarum formatione . ys. an, est in analysi uotionum nos non posse in infinitum pro
gredi, . .. Neque opus est semper, ut eo usque in notionis analysi progrediamur , quousque possumus . Cum' 1. ad notas .racteristicas, in analysi notionum perveneris , . quae sunt cuique .clarae ἰ non est . quod eas amplius re tuas. Cor. 2. Cum ad ejusmddi notas in notionum analysi perventum fuerit , in quibus ob simplicita-tyn suam nihil amplius discelinere licet; tunc anῶγλλtionum sisti poterit. . Cox. 3. Cum finem fueris asseclitus , cujus. gratia insiliuitur rotionum analysis ; finis autem est vel explicatio , vel demonstratio : tunc' in evolvendis notis characteristicis poteris subsistere . . Plura de his ,
Nota. Hactenus de differentia idearum formaη sive de diverso modo ideas formandi . Quae differentia tau
xv distincta confusa: l .1ὶ completa incompleta, a) adaequato inadaequata , ι' t. 98, Id differenti m nunc , nolit auri matςKalem accedimus. Est autem differentia norionum mat ea quae a materia earunidem seu a re reprae- entata desiuinitul . . ' MMI. Atque hoc et pectu ideae a nonnullis distinguuntur in Heas resubstantiarum , β accidem sium sive modorum T in relationem . Quam triplicem
54쪽
diiserenim in praesectionibus ipsis sumus exposituri . aliam nunc idearum ditarentiam jaIerialem subjui gentes . Meae scilicet , cratione objecti sive rei repraesen tae optime dividi posse videntur in ideas δε- aulares sive individuales , & in ideas abstractas &universales . Quae di fierentia ut rectius queat intellugi ad si uentia attendi volo. . . . 'ς 9. . Quidquid exsistit. sive sensu percipimus; id vocamus: sive indici tuum . . . Exexipl. E. gr. Haec . mensa, hic Cajus , quem vi
I. 1 oo. individuum omnimode est determinatum . . - Demonstr. Quidquid sensibns percipimus , id variis. 'timisque multis circumstetintiis involutuns & ve tum observamul. Quod. sub variis nimisque multis circumpantiis considerari potest id vocamns omnimode d terminatum . Ε quidquid serisibus percipimus , id om-himode est determinatum , sive in eo ita jam omnia adiunt , ut nota plures circumstantiae sive determin tiones accedere queant , quamdiu debet manere haec res . Quidquid sensibus percipimus , est individuum β.ς .' E. vMes, individuum esse omnimode deterin
Exempl. SP e. g. his Cajus, quem vides, est individuum . oecurrunt in hoc Cajo tam multae circumstantiae & determinationes , . quae esticiunt, ut Caius praecise sit hic Cajus; ut non plur' accedere queant quamdiu debet esse hic Cajus . Si enim vel mininaccesserit determinatiq, quae antea non aderat, tunc aliud individuunx emergit . . . IOI. Intelligis nunc hinc, Cor. 1. Quid sit , quod . nonnulli individuum definiant per ejusmodι quid , quod sin habet sui Amile . Veteres appellabant individua ., quorum unumquodque constad ex proprietatibus , quarum eollectio numquam in aliquo allo eadem esse potest . Porphyr. in Um p. XXX.
55쪽
r. r. Uides in quo consistat prinespitio IndivIduationis. Est illud nihil aliud, quam cornplexus omanium Istadam proprietatum S dςterminatiorium , quae efficiunt, ut aliqua res praecise .haec res si, linc alia. q. ΟΣ. Idea individualis est ejusmodi representa fio , . qua individuum . nobis mente sistimus , o sive est repraesectatio rei cujusdam exsistentis U. 0ς )s163. Idea individualis- sist nobis nimis multis e reumstantias. omniHodasque determinationes - . Demonstr. Cum idea individualis fit repraesentatio 'ndividui inae rei exsistontis ro1. individuum autem omnimode sit detremi iratum G. rota , patet, ideas individuales nobis sistere omnimodas determina
. io4. Quamvis vero individua sive res singuIares iub omnimodis circumstantiis vel 'determinationibus spectari possint ioo. iisdemque alterum inodividuum semper ab altero discernatur per experientiam tamen deprehendimus , in . nonnullis determinaiationibus similes esse res singulares , in nonnullis verodis smiles. 1os. Quae individua sunt similla , ad . eamdem classem reses mus , quam speciei nomine appellamus .
Recte hyae species definitur per similitudinem individuocum,
Exempl. Sie e. gr. sumas Calum, Titium, Sempronium , & plura alia individua . Haec deprehendes , vel ratione aetatis , vel staturae vel stilpis, veI pietatis ς vel vestium , vel aliarum denique circumstantiarum , differre ; in hoc verta pernetuo convenire , observa is , quod corpore organico u anima rationali gaudeant , quodque adeo sint homines . Hinc classem entium confli Rim ., . cui hominis nomen imp nimus ', ' atque hinc apparet , cur notio hominis speciem constituat . -
. 1 . Hinc intelligitur notioneni speclai non ingredi , nisi quod individua inrer se communia ha
56쪽
. to Quod si plures species intν se conserimus, '. easdemque observamus , in quibusdam deterininacion bus sive proprietatibus inter se seniles cliei; tunc tu la similitudo, specierum classein quandam riorem
constituit, quae species illas ilib . cqmplviens genus
Exempl. sic d: gr. homInes constituunt certam ep-tium speciem', item equi , leones. , .cans , &c. Hae . nnes 1 pecies, qt invis in quampluriuiis inter se diseserant , . in 'quibusdam tamen 1 unt similes & conve- niunt . 4d sei licet . commune habent leones , boves , homines , canes , .&c- quod 1.. ὶ Ti n=, et . in quod, semiant, adeoque genus entium constituως . quod animalis. sere' nomen, Animal qnim id omne vocatur, quod. vivit & sentit. ' . 1 8. . Notiopes universales sunt notiones , ' quubus ea repraesentantur , quae rebύs pluribus cominu α
Exempl. Sla nom hominis , item notio. animalis si h notiones universales , quia ped. ideam hominis sistitur nobis id , quod pluribus inai viduis, ,- e. gr. . Cainjo , pedro , Titio , Sumprodio, dcc. commune 3st , ct mr ideam. animal s sistitur id quod pluribus speciebus: , exempl.. grat. . Hi . . equo , homini , com
iος. tiones specierum & generum sunt noti nes his iversales. Demonstri Cum ἰ qui notionem speciei habet , id sibi debeat repraesentare quod pluribus individuis commune est β. ios . , & qui notionem generis sibi format , .id obi repraesentet , qu9d pluribus speciebus est commune I. io . ) ; eiusmodi autem noti neS , quibus ea repraesentantur . quae pluribus rebussiuat communia , di antur notioneae unimersales ruios. ) : palam est : notiones specierum & generum esse notiones universales. q. xio. Notiones specierum & generum formantur
57쪽
4 6 D. E . ID Ers ' . DII OUr. Cum notIones specierum ' tibi Armaς , . tunc eas tibi tantum repraesentare debes deterinhia fies, in quibus individua e v*niunt β. Ios. , adeo quasdam determinationes In indiriduo mon debes 'simul consi larare , eQs sellicet. omittis , in auibus individua non perpetuo 1 und. sibi similia . Cinn .ncium absque altero tonsidemnau' , tunc di Amur ab rabere. E qui vuIt ticines specierum sibi formare , ille detbet illa sibi formare ope abstra tionis . Porro 'cum notiones generum ita . nobis' sonnetuus iit eas: tantum determinationes consideremus . in qui Suh species plures conveniunt g. io . ficile patet , notioneς generum. Dimaari tum , cum quasdam determinati nes quibus species. non eoi eniunt ,' omittimus . .Quod cum fieri sine abstractione nequeat; manifestum est , notiones quoque generum sermari per abstracti
Ir I. Notiones fiunt. universales ex singulari vmediante. abstractione. Demonstri Notiones enivei ales fuit notiones , qui MLec repressentantur, quae rebus pluribus supt com
miliata . Mo8. Notiones autem individitates sive singulares sunt , quibus: individuum , adeoque res omnimode determinata g. ico. in nobis sistitur sior. ex notionibus . itaque singularibus serI tum
universales , patet: cum quasdam determinationes , in individuo occurrentes , omittis , easque tantum eunsideras , quae sunt similes . cum vero quasdam determinationes in perceptione individui obvias , non consideramus , similesquo tantum nobis ' sepra, sentamus ἔ tunc dicimur ab iis , qum non consideramus , ab rabere . Hinc est , ut . notiones universales ex singularibus ' fieri mediante abstractione , as firmemus i . . 'Poterat haec propositio ita quoque dembnstrari. N tiones generum & specierum' sunt notiones univcrsa- 'les to'. ) ; jam vero notiones generum & specierum formantur abstractione I. 11 o. 3 -: manifestum
58쪽
Siv E NOTIO NIKUS. 47ssum hinc est , notiones universales formari spe 'ab stractionis. ' . . Corol. .'Hinc factum .est, ut philosophi notiones unLvertiles vocent quoque abstractam. Tales sulit notiones hominiis , si stolis , eriis , &c.' . - . . . I. II 1. ' praeliructis intelligis nunc , genera &species non exsisterentii in individuis: Demonstr. .Quidquid . exsistit , id vero omnimode determinatum , & multiplicibus variis qui circumstantiis involutum. est per experient.J . Cum vero no-cio. speciei non oinnimodas determinationes sub se comprehendat , .ses eas tantum , quae in individuis sunt. similes I. ro 3. in . conseque. est , ut *ecies non actu exsistat, ii ve , ut molsus enunciat , .esis , cui γά sola insunt, quae notioni Deciei respondent, ex- sistere nequeam . Quia vero notionem ospeciei nihil ingredi potest , ' nisi quod sindividua commuρia habent β. 1C6. ad quo omnia ea , quae in specie continentur , in singulis, individuis dantur : palam est , species .non exsistere , si si in singulis individui .
Porro sum generis notio ea comprehendat , quae sunt speciebus 'comitu nia β. ro . '; species autem
non exsistunt , nisi in individuis per demonstrata
rursus oppido patet , genus non exsistere , nisi in i dividuis . . 'Exempl. . imas e. gr. notionem , tamquam speciei . Ad eam constituendam requiruntur hae de- terminationes , et corpus organicum , et cum eo connexa anima rationalis Nullum autenn actu exiistit .ens , quod . tantum nas. dulis determinationes in se comprehendat , praetereaque nullas , quia individua ista , quae Eomin in .clallem constituuno , plurimbus aliis ' determinationibus gandent , ad notionem hominis , qua talis constituendam non sertinen
I. xI3. Hinc vides 1 3 omnAus singularibus inesse universalia , generi enim es species eYistunt in individuis g. ii di notiones autem . generum dispe
59쪽
specierum sunt universales . Q p. in . E . omnibus In dividois sve singularibus inesse universalia , patet
, Recte assirmari , individuum esse fundamens
. th . Pira est in in uiduih quam est in pecie.
Demon re Cum in individuis onasmodas deprehendamus deteri nationes & circumstantias ico. ;notionem autem speciei eae .lantum determinationes ingredian 'r , quae in individuis sunt perpetuo sini-les .io 6. : facile vides ad notionam speciei non omnes determinatiohes ἔ quae sunt: in individuo , re- 'quiri, ita tantum similes , & inter se. Convenientes-
Ex quo intelligiti plus esse in individuis., qua a i est . in .ecie. ExempL Sic. e. gr. . his individuis, Pietro, Cnjo,
Titio omnimodas' detarminationes proprietates animadvςrtis. Potes in Potro aetatem', staturAm , Vestes, eruditionem , locum in quo commoratur , &plura alia, quae essiciunt. ut Petrus sit Petrus , considerare ; quae varo omnes determinatio s non surri in specie, 1 cilicet iis notione homi uis . Ad h- enim formandam nihil requiritur amplas ., quam a Ima Ia- .eionalis, cum Corpore organico contuma. . 'i. g. II S. Plus est in specie, quam. in genere . 'Demonstr. Cum notionem generis deternainationes constituant , quae in specie tantum sunt limites IO7. . patet, non omnes deter minatioties , io specie occurrentes , requiri ad notionem generis constituet ν' dam. Adeoque plures, vides, 'determinationes reperiri in specie, quam in genere . Exempl. Sic e. gr. plures requiruntur determinationes at notiouem hominis . tamquam speciei , constituendam , quam ac notionem animalis . tamquam generis. 'Ad hominis enim uotionem non modo requiruntur vita & fensio , sed quoque anima ratioπaiis , cum corpore organico connexa . Ad notionem ' lautem animalis requiritur Cita NI seniuo ., Plura ita- lque, patet , ridest e debere in specie, quam in genere. I. 1 Id.
60쪽
g. 116. Ex his intelligis nunc, quid sit , quod philosophi ajant, . Corol. 1. γ a determinata specie nou concludi debere ad genus, Corol. 2. genus cum sua specie non posse reciprocari , Corol. 3. non omne id , quod repugnat specier, ideo repugnare gener., quamvis, quod repugnat gen ri, idem repugnet quoque specie i: Not. Haec ultima allertio , familiaris philosophis , veh ideo notanda est, quod contra hanc in controversiis recentioribus identidem peccatum , memini : id quod in praelectionibus cumulatius demoastrataim dalii,
mus . Sic e. gr. repugnat bomini , tamquam speciei . irrationale esse . Ideo vero . nondum repugnat animal cin genere. Contraria autem ratione concludere pos sum, repugnat animali in genere, sine thiasione essu Ergo etiam homini. . . . ' Rationes autem harum positionum , quas tamquam
consectaria . ex praestructis deduximus , reddemps.
Schol. Ceterum ex his omnibus Vides , quomodo intelligi debeat regula illa , a . nonnullis philosophis recentioribus ita enunciata :. Quo minorem habet idea comprehensionem , eo majorem ' habet e tensionem . Comprebensionem autem vocat auctor artis cogitandi illam eoasiderationem determinationum sive circumstantiarum , quae ad ideant aliquam constituendam eoncurrunt . Cum vero quoqste consideretur subjectum , cui illae determinatioiths attribui possint , hoc subjectum vocat extensionem . Regula itaque haec hoc tibi vult e in quacumque idea paci actores adsunt determinationes , illa idea potest ad. plura subjecta extendi , quam ea , in qua iunt plures . F. gr. idea Petri comprehendit omnimodas &multiplices determinationes ; hinc est , ut idea Petri non possit ex tendi & applicari ad 'alia subjecta . Idea vero hominis non comprehendit tam multa Eaum. Loq. D d