장음표시 사용
161쪽
DK Nox PURA DEOR 'Mpulchriores; videamus, utrum ea fortuitane 3 sint, an eo statu, quo Cohaerere nullo modo potuerint,
meliora iunt ea, quae natura, quam illa quae arte Per-1ecta sunt, nec ars essicit quidquam sine ratione; ne Datura quidem rationis expers est habenda. Qui igitur Convenit, signum aut tabulam pictam quum adspexeris, scire adhibitam esse artem; quumque procul cursum navigii videris, non dubitare, quin id ratione atque arte moveatur; et quum solarium, aut descPiptum , β aut ex aqua , contemplere, intelligere decIa
Pari horas arte, non Casu: mundum autem, qui et has ipsas artes, et earum artifices, et Cuncta Complectatur, consilii et rationis esse expertem Putare Quod si in Scythiam aut in Britanniam sphaeram aliquis tulerit hanc, quam nuper familiaris noster effecit Posidonius, cuius singulae convcrsiones idem essiciunt in sole et in luna et in quinque stellis errantibus,
quod essicitur in caelo singulis diebus et noctibus;
i) Vulgo formitia. sed fortuitane eeodd. Beg. Lineolri. Med. aliisque commendavit Da istus; IIeindorfiti vero in cod. etiam Bed. repertum reeepli ia) Εsi haee interrogatio negans, ut sae; te appareat, quid alaluatur, hae veluti formula a Si omnes mundi paries et ad usum optimae et ad speciem pulcherrimae sunt , non muti dus ortus est fortuito, i. e. casti, Prout Epieurei volunt, sed mundus in eo est statu, in quo cohaerere nullo modo potuerit, nisi ab eo guberna
xetur ei conservaretur. De mundi auia
tem persectione quod ab initio huiuaecipitis postium est dogma Stoicorum,hrie item ornavit poeta Solades ap. Sinhaeum in Flor. Til. 96, pag. 628, et iam ante si leos sie pronuntia ilEephantus Pythagorieus ap. eumdem Alohaeum tii. 46, p. 333. CL Lipsium de Phys. Stoletarum 1, 7, R. WHT. 3 Verissim sie eorrexit Ise; d.
Clepsydram dicit, quam ex aquamen ram Noeavit Caesar, Beli. Gial. Lb. v, cap. 3 3. Apposite Censorinus de Die Nat. e. 22 r P. Corn. Isai censor ex aqua frit horaritim , Quod
162쪽
quis in illa barbarie dubitet, quin ea sphaera sit Per
secta ratione 2 XXXV. Hi autem dubitant de mundo, ex quo et oriuntuP et fiunt omnia, casune ipse sit effectus aut necessitate aliqua, an ratione ac mente divina ; et Archimedem arbitrantur plus valuisse in imitandis
dis, praesertim quum multis partibus sint persecta illa, quam haec simulata, sollertius. Atqui ille apud
Attium pastor, qui navem numquam ante Vidisset, ut procul divinum et novum Vehiculum Argonautarum e monte conspexit, primo admirans et perterritus, hoc modo loquitur:
Fremebunda ex alto, ingenti sonitu et miritu; Prae se tindas voloti; vortices in susciant; Buit prolapsa pelagus remergit reflans, 3 Ita niani intere tum credas nimhtim Ooloier, Num quod suhlime o lis expulsum rapi S um, atii Procellis, oes globosos turbines Exsistere letos tinuis conetimantibus 8 4 Sioiei aptid Sextum Empi Meum adu. Mathem. p 329 i Tnυ γου, Αρ
lib. , eap 25; Laetantius, Div. Inst. lib. Is, eap. 5, et Claudianus, Epigr. XVIII. DAv. 2 sie Heindoes. e eod. Glog. oris dine elegantiore. Volgo im perseria.
aeianum de metris eomicis p. t 325, ed. Pulseh. legitur resae. Ego vero reseripsi reflans. Aple autem poeia dixit n-- mari respergi resante
i. e. aestuante et remorum vi cooeilatia. Ite indolitus vulgatam in textur liquit; maluit tamen prome.
163쪽
Num quas terrestres Pontus strages conciet: 1 Atii forte Triwn fuscin ertens Fecus sSubter radices penitus undante in freto molem ex ρ fundo saxeam ad caelum eruit ῖ a
Dubitat primo, quae sit ea natura, quam cernit ignΟ-tam; idemque, iuvenibus visis, auditoque nautico
- Siloant melo Consimilem ad aures cantum et auditum refert. S
IErgo ut hic primo adspectu inanimum quiddam sensuque Vacuum Se putat cernere; post autem signis
certioribus, quale sit id, de quo dubitaverat, incipit suspicari : sic philosophi debuerunt, si sorte eos primus adspectus inundi conturba Verat, Postea quum
vidissent motus eius sinitos et aequabiles , omniaque ratis ordinibus moderata ilia mutabilique Constantia , intelligere inesse aliquem non solum habitatorem in
concursan ilus. Buherii aetos, quod Hiam Ernesio placet, ut in prioribus iusdem tram. . . . eum, ideo non recepit Neit d. quia letos plane idem est, sed melae eon euientius. Na.
quod, etsi parum aptum est Trittitit, tameti Buberio placuit. - Priseiani codices, ad coeliam Nomia , quod . ut χωκωrans, ei praetulerim ieelioni , quam prae se serunt Cieerotiis exemplaria. Sic graecus poeta dixit προς οὐραυρυ ΕΣΕ Ε Ν, quam loquendi ratiotiem quasi παρατράγω&υ damnat Iamginus κvi ύρους, s. 3. Am-hro itis. IImem. t h. III. eap. I, n. s: Quomodo se, tit ima soli ora tinAiam Domavit. Vide et cap. 5. 23. DAv. I a visio adstipulatur Tot pius ad l cum Longitii p. 277, ed. Oxon. De Tritone Domit absurdum dieit Hem dorsus. CR. 3) Mos erat apud Veteres. ut e nis stat praecipue ex eompluribus lora poetarum, dum ferrentur per alium navigia, canendi, ut remiges ad numerum brachia moverent. B. 4) Meiro convenienter sie edidit Ileiodors E eodd Glog. et Red. Vulgo stetit inoli at e.
164쪽
hac caelesti ac divina domo, sed etiam Pectorem et moderatorem et tamquam architectum tanti operistantique muneris. Nunc autem mihi videntur ne suspicari quidem, quanta sit admirabilitas caelestium
XXXVI. Principio enim terra, sita in media parte mundi, circumfusa undique est hae animabili spirabilique natura, cui nomen est aer, graecum illud quidem, sed receptum ia in tamen usu a nostris: tuitum est enim pro latino. ΙΙunc rursus amplectitur immensus aether, qui Constat ex altissimis ignibus. Mutuemur hoc quoque verbum, dicaturque tam aether latine, quam dicitud aer: etsi interpretatur Pa
Memorant nostri caelum , Graia ρerhibent aethera. 3
Quasi vero non Graius hoc dicat. At latino loquitur. Si quidem nos non quasi graece loquentem audiamus. Docet idem alio loco:
Graiugena de isto verit ipsa oratio.
Sed ad maiora redeamus. Ex aethere igitur innumerabiles flammae siderum exsistunt: quorum Princeps
- Natura rursus sumitur pro materia, substantia. Diragilis i. e. qua respiramus ; animabilis, i. e. qua animum, seu vitam duelmus e nam animus ori. tur a graeeo civitativi , haurio. Quae .aam editiones habent animali, quod non opus est. Wx'.
3 He indorsiis . eomparato loco Varronis de L. L. iv, p. 7 ed. Bi-
poni., versiculos Pacuvii hos suis,eexi,limat me inde eis eum auraque, quod complexu eontines Terram a memor g nostri caestim , Graii perhibem aethera. Indeque C eeronis locum sie ut ediis dimus eonstituit. Vulgo edebatur etsi interpretattir Pn Ditis Hoe quod me in moro nostri eaelum G. p. aera. Versus est ex tragoedia Chryse apudVossium pag. 34 et qui utrum sit iam-h;eus an troelialetis dubitatue. Aliee ex ineerio dia mala ibid. p. 80; in
165쪽
DE NATURA DEORUM est sol, omnia clarissima luce collustrans, multis partibus maior atque amplior, quam terra universa; deinde reliqua sidera magnitudinibus immensis. Atque hi tanti ignes tamque multi, non modo nihil nocent terris rebusque terrestribus, sed ita prosunt, ut si moti loco sint, conflagrare terras necesse Sit a tantis ardoribus, moderatione et temperatione sublata.
XXXVII. Hic ego non mirer esse quemquam, qui sibi persuadeat, corpora quaedam solida atque individua vi et gravitate serri, mundumque estici orna
tissimum et pulcherrimum ex eorum Corporum Concursione fortuita 8 Hoc qui existimet fieri potuisse, non intelligo, cur non idem putet, si innumerabiles unius et viginti formae litorarum vel aureae, vel quales libet, aliquo coniiciantur, posse cx his in terram excussis Annales Ennii, ' Di do inceps legi possint, essici: quod nescio an ne in uno quidem Versu possit
tantum valere fortuna. Isti autem quemadmodum a s
priore autem versu Paeuvius aut obli .lus graeeum hominem indueti lo quentem latine, ita ut non eogitet, se graeeum debere esse. UxTr.
go mola, subaud. sidera. - Leg. moti,
quod reete vidit Cl. Walherus: patet enim vocem illam ad nihil aliud quam ad ignes referri posse. D v. - Εrn. eum Wophensio, Leeit. Tuli. II, 7, retinet vulgatam , et hie eam sie defendit . ut ad mola intelligat sidera. Beele monet Ilei d. ni statim subiiceretur a laritis ardori s. Recepit igitur Walheri eonieeluram mori, ut correelum reperit iis cod. Bed. Neque vero eumdem sequitur Walherum, interpungentem . tia confragrare teris a vi necesse sit, a tantis ardorihus moderatione ea remperarii e activia. Ceterum haee omnia, inde ab is eusque ad stitita, negligenter et nimis roris raele esse a Cieeeona diei existimat. Ma. - Si mora loen sint. Vide iur h. l. eseidisse propitis ad nsa, vel ximile quid: nam si mola sititioeo remotius a uobis, tune non Consagrare, aed conglaetari aut Digora
eorrumpi terras necesse aii. WτrT.
dorso recepi pro vulg. existimiae. 3) Celeberrimus locus, ei a non nullis ad typographleae artis antiqui- talem monstrandam malo adhibitus. Quam rem nuper eliam attigit F. A. volsu, in Prologa. IIomere. pag. 8 . Ca. - Atinatis Ennii. l. e. eius carmen de historia romana. Simile argumentum habet Cieero de Div. I, 3. Wxo.
166쪽
severant, ex corpusculis non Colore, non qualitato aliqua, quam mi is a Graeci vocant, non sensu praeditis, sed concurrentibus temere atque Casu, mundum
esse persectum 2 vel innumerabiles potius in omni puncto temporis alios nasci, alios interire7 Quod si mun
dum essicere potest concursus atomorum, Cur Porticum, cur templum, cur domum, cur urbem non potestZ quae sunt minus operosa, et multo quidem faciliora. Certe ita temere de mundo effutiunt, ut mihi quidem numquam hunc admirabilem caeli ornatum, qui locus est proximus, a suspexisse videantur. Praeclare ergo
Aristoteles, et si essent, inquit, qui sub terra semper habitavissent, bonis et illustribus domiciliis, quae essent ornata signis atque picturis, instructaque rebus iis omnibus, quibus abundant ii, qui beati putantur,
nec tamen exissent umquam supra terram; accepissent autem fama et auditione, esse quoddam numen et vim
de ovum; deinde aliquo tempore, patefactis terraefati cibus, ex illis abditis sedibus evadere in haec loca, quae nos incolimus, atque exire potuissent: quum
ΤIITA τινα περὶ τας ατομους ειναι ,πὶ .υ σχηματος xxi cseoυe o di A POMA καρα enu olet v mυ ατο α I tetasOat. Vide Diogenem Loertium lib. X, S. Dav. - Delevit Ileind. cum Bilherio interrogandi signa post Persettim ei tat Miro et illo loeo distinctionem minorem posuit, hoc maiorem, reele frigidam esse li. I. interrogationem statuens; iii ver eonstrui orationem, quasi non praecessisset quemadmodum, Graecorum more . meque ilici latinis sej;ptoribuΑititiaittit . Et plane, ut Heindoisius dedit, .nhibet eo s. uos er G. Ma Signa tolerrogationis reposuit neutra tamen ratio m;hi satissaei . T. a) Qui Metis est proximus. Iam Alcl. Namitius in e mmen . Ve. ne l. 3583, pag. 55, retrahere a turpἱ lapsu Εἰ derva erum polerat. Beele enim aee;pit des ordinea que dispos; ione disputationis, inexplἱealione tamen ipsa errat. Neque enim dum oratio veriatur in secunda disputationis parte . tilpote quae iam absia uia suerit e. 36 es etiam e. 30 , sed in tertia, quae a veitur ex admiratione rerum caelestium atque terreis atrium. Transilur autem ad caelo. stium rerum esplicationem eap. 40. unde suspicatus eram, verba qui locus est prox. glossatoria esse. Nunc
167쪽
repente terram et maria caelumque vidissent, nubium magnitudinem, Ventorumque vim cognovissent, adspexissentque solem, eiusque tum magnitudinem pulchritudinemque, tum etiam efficientiam Cognovissent,
quod is diem estice Pet, toto caelo luce dissu sa ; quum
aute in terras nox opaca SSet, tum Caelum totum Cernerent astris distinctum et ornatum , lunaeque luminum Varietatem tum crescentis, tum sene SCentis, eorumque omnium Ortus ot occasus , atque in omni
aeternitate ratos immutabilesque cursus: quae quum viderent, . profecto et esse deos, et haec tanta opera deorum esse arbitrarentur. D Atque haec quidem ille. XXXVIII. Nos autem tenebras cogitem VS tantas, quantae quondam eruptione Aetnaeorum ignium finitimas regiones obscuravisse dicuntur, ut per biduum nemo hominem homo agnosceret; quum autem tertio die sol illuxisset, tum ut revixisse sibi viderentur. ,
- Ego vero Iti aeripliotie tit librat imanum agnose . qui Ciceronem eor. rigere, quam eius loquendi usum Oh- seruare , mallet. Ei frequenti,simi sunt in illo eodice istiusmodi eorrectionum exempla, non ineptarum quidem, sed eatum, quae saepe impone. retit IIein torsio; cuius rei iam spe. ei mina aliquoi dedimus et dabimu, nonnulla in sequentibus. Mn.
τtuv. De re ipsa praeclarus est Di nis Chrysostomi locus orat. Xll, p. 201. D v.
vett. unde IIeitid. restituit. Vulg. hisee quum Diderint. Depone quaeque sera inderent: non enim erat cur Grui triui,ta verba viderentur ad,cit ilia. Certe post longiorem orationis ductum ere brae sunt hii iii,modi αυακtραλαιώσεις, et si varie lates, qua, causatur vir ille doeliis, ratio sint idonen, eur loco scriptoribuq ah tidieemia , nihil fore non in Veterum monumentis υἰθου et χικὰκλου eensebitur. D4v. 4) Cod. Clog. ei noster I a. tram relatasse sibi. Ced. Bed. tum reMixisse
168쪽
Quod si hoc idem ex aeternis tenebris contingeret, u subito lucem adspicerenuis; quaenam species caeli videretur 7 Sed assiduitate quotidiana et consuetudine
oculorum assuescunt animi; neque admirantur, neque requirunt rationes earum rerum, quas semper
vident: proinde quasi novitas nos magis, quam magnitudo rerum debeat ad exquirendas causas excitare.
Quis enim hunc hominem dixerit, qui quum tam
certos caeli motus, tam ratos astrorum ordineS, tamque omnia inter se connexa 4 ct npta viderit, neget in his ullum inesse rationem , caque casu fieri dicat, quae quanto consilio gerantur , nullo consilionssequi possumus 3 An quum machinatione quadam moveri aliquid videmus, ut sphaeram , ut horas, Ut alia permulta ; non dubitamus, quin illa opera sint rationis: quum autem impetum , caeli admirabili cum
celeritate moveri vertique vidcamus, constantissime conficientem vicissitudines anniversarias, Cum Summa salute et conservatione rerum omnium; dubitamus, quin ea non solum ratione fiant, sed otium cxcellento si divinaque ratione 2 Licet enim iam, remota subtilitato disputandi, oculis quodammodo Contemplari pulchritudinem rerum earum, quas divina PPO- videntia dicimus constitutaS. XXXIX. Ac principio terra Universa Cernatur, locata in media sede mundi, si solida et globosa et un-
algi. Et eommode earere posse ait IIeind. sermonem voce M. Mn.
297, tum praesertim Philomathiae δ
169쪽
dique ipsa in sese nutibus suis conglobata, vestita floribus, herbis, arboribus, frugibus : quorum omnium incredibilis multitudo insatiabili varietate distinguitur. Adde huc sontium gelidas perennitates, liquores
Perlucidos amnium , riparum vestitus viridissimos , speluncarum concavas amplitudines, saxorum asperitates, impendentium montium altitudines, immen- Sitatesque camporum; adde etiam reconditas auri argentique venas, infinitamque vim marmoris. Quae Vero et quam varia genera bestiarum vel cicurum
vel serarum 2 qui volucrum lapsus atque cantus 3 qui pecudum pastus 3 quae vita silvestrium 2 Quid iam de hominum genere dicam 3 qui quasi cultores terrae
Constituti, non patiuntur eam, nec immanitate belluarum esserari, nec stirpium asperitate vastari; quo Tumque operibus agri, insulae, litoraque collucent, distincta tectis et urbibus. Quae si, ut animis , sic oculis videre possemus , nemo cunctam intuens terram de divina ratione dubitaret. At vero quanta maris
est pulchritudo 2 quae species universi 3 quae mul
titudo et varietas insularum Y quae amoenitates ora
rum et litorum quot genera quamque disparia partim
submersarum, partim fluitantium et innantium bellua rum, partim ad saxa nativis testis inhaerentium 3Ipsum autem mare sic ter cam appetens litoribus alludit, ut una ex duabus naturis conflata videatur.
pati. III, p. 10sseq. - Undique ...eongi. Nulus a Graeeis υιυσic , ab hodieritis dieitur tin Ietitia, quia omnes partes terrae ita ipsam tendunt. In medici debent eonvenire earum pulsus , et efiicere earurn vim centriis petam . quam hod Ierni ita vocarunt. Di,imua de hae re ad Plat. Phaed. infiti. Wrro.
dorsus e corrupla lectione allit ines, pro qua Lambinus Inrittidinos. Buherius laesitud nos ,uaserat; vitii uinea enim ferri ticin potest . quia statim aequitur montitim altitudines, nisi hie. quod Davisio ita mentem venit , eessitudines legore velis. - IIei dorso ausi agatur Moser. T. a) Hoe iam DavisIus e eod. Reg. a see. manu restituit, idemque prae i
170쪽
Exinde mari finitimus aer, die et nocte distinguitur :
isque tum susus et extenuatus sublime fertur; tum autem concretus in nubes cogitur, humoremque colligens terram auget imbribus; tum emuens huc et illuc ventos essicit. Idem annuas frigorum et calorum facit varietates; idemque et volatus alitum sustinet, et spiritu ductus alit et sustentat animanteS. XL. Restat ultimus et a domiciliis nostris altissimus, omnia cingens et coorcens caeli complexus, qui idem aether vocatur, extrema ora et determinatio mundi: in quo cum admirabilitate maxima igneae formae cursus ordinatos definiunt. E quibus sol, cuius magnitudine multis partibus terra superatur, circum eam ipsam Volvitur. Isque Oriens et occidens diem noctemque conficit; et Inodo accedens, tum autem recedens, binas in singulis annis reversiones ab extremo contrarias sacit: quarum intervallo tum quasi tuistitia quadam contrahit terram , tum vicissim laetificat, ut cum caelo hilarata videatur. Luna autem, quae est, ut ostendunt mathematici, maior, quam
dimidia pars terrae, iisdem spatiis vagatur, quibus
huit Ileiodorsio eod. Clog. ubi supero seriptum est vilitat. Edd. veti. non in nullae et codd. Pall. Hudie, quod Eme,lius tenuit. Ed. Nars. eum aliquo Ias . Atidie. - Mare . . Atidie. Eleganter et poetice dieitur pro mare quasi petens ieeram et ad eam alis ludens, ludendi sinem laeti in illo ribus. WxTet. Nonnulli MM. eludit, quam lectionem, licet ineptam et insulsam, probat Lesealoperius. Maro quidem non magis Ilioribus, quam sumen ripis, terram elaudit. Si du-hiles . exemplorum affatim suppe-d labunt Ioan . Mamerius et Def. Ite
taldus ad Minueti Felicis cap. 3, P. 27. Da v. - nesio plaeel edtidie, quidquid pr ores eontra dicant, ea
explicans per ambit, cirremdat, me inlius convenire sequenti hus, is ruindtingus nolinis e saga Adram exiis
alimal. quam etidie et nitidit. In quo me adsentientem habet. Reeepit idem iam Gestiertis iii Chrest m. Cicer. p. 4 5. Neind. dedit altidit ex eod. Glog. qtii tamen superscriptum habet oliuit. Ma. - citidi etiam pr pler sequentia plaeel, et legitur In Cieeronis Top. eap. 7. CR. Immo terr. minor est plusquam x v vieibus. Stoicorum vero diversa fuit aenientia, qui m iraris futζova