장음표시 사용
191쪽
DE NATURA DE Onu Mexcidit, in iis animantibus, y quae lacte niuntur, omnis sero cibus matrum lactescere incipit; eaque, quae paullo ante nata sunt, sine magistro, duce natura, mammaS appetunt, earumque ubertate Saturantur. Atque, ut intelligamus , ni nil horum esse fortuitum , et haec omnia esse opera providae sollertisque naturae: quae multiplices fetus procreant, ut Sues, ut canes, his mammarum data est multitudo; quas easdem paucas habent eae bestiae, quae pauca gignunt. Quid dicam, quantus amor bestiarum sit in educandis custodiendisque iis, quae procreaverunt, usque ad
eum sinem , dum possint se ipsa defendere Etsi
pisces, ut aiunt, ova quum genuerunt, relinquunt. Facile eni in Illa aqua et sustinentur, Et se tum sundunt. 3LII. Testudines autem et crocodilos dicunt, , quum
in suas partes trahere possἰt. Tum in verbi, elismum exesint pleonasmum esse ait Erne,ins, utilique elapsum exiit, quo merito taciti opus esse dicit Neind. Na. - Eliapstim excidit recte tuetur Ileine. Tu . d. vii g. Aeti. VII, vs. 3lor Lapsa eadunt folia. Proxime supra attende illa i mnes e p. et ad ymere diam ed concip/endum aptissimae. Noneste; ut geritialia ni m a. quae aeque honeste d cuntur, do-eente Bulinvenio ad Busit. Lup. pag. si . Cn.
iis omissis, latinam fore orationem diffieor. Nullo lamen modo sunt delendae; nam titister id extulit plene, quod alitii passi ita an irretiκως dieitur. Sie rursus in Verrem, Aet. I, cap. 6: Ea mansit in eoisitione a utie m cta tis e nil emn finem, dram itidaeea rei e i simi. ibi quoque eadem verba prosiani quiddam resipere statuit ille vir eruditus. Sed hi loei se mutuo tuentur. Cornelius Nepos, XV. Irmerce Iur. . . ad eum finem, quoad aram comtuoeli rosses. Non dispar. ratione Hyginus, Poel. Asir n. IlI, 40 i Quae au figurationem siderem perlitiem, ad hune finem no&s erane dista. DA .
3 Buherius eoiii. Deile enim iliam n a stis tirentur et iritim δε-- . Ileindorsius mavult fatale enim ilia uia aqua atis iuel. vi ferum scindant. 4) Iliseo consentanea iradunt Pluis arehus de solert. Anim. pag. 98a. et Aelianus, V. II. lib. I, cap. 6. Tain vero lea ludines quam crocodilos ia
192쪽
in terra partum ediderint, obruere ova, deinde di
scedere. Ita et nascuntur, et educantur ipsa per seSc.
Iam gallinae, avesque reliquae et quietum requirunt ad pariendum locum. et cubilia sibi nidosve construunt eosque quam possunt mollissime substernunt, ut quam sucillime ova Serventur: ex quibus pullos quum excluserunt, ita tuentu P, ut et pennis foveant, ne frigore laedantur; et si est Calor a sole,
Se Opponant. Quum autem pulli pennulis uti pos
sunt , tum Volatus eorum matres prosequuntur; reliqua cura liberantur. Accedit etiam ad nonnullorum animantium et earum rerum, quas terra gignit, consedivationem et salutem hominum sollertia) et diligentia. Nam multae et pecudes et stirpes sunt, quae Sine PrOcuratione hominum salvae esse non possunt. 4 Magnae etiam opportunitates ad cultum hominum, atque abundantiam, aliae aliis in locis reperiuntur. Aegyptum Nilus irrigat, et quum tota aestate Obrutam oppletumque tenuit, tum recedit, mollitosque et oblimatos ad serendum agros relinquit. Mesopotamiamin 3are tradunt Aristoteles, II sior. Anim. lib. v, eap. 33, et Plinius. IIi,t. Natur. lib. IX , cap. 40 , ae lib. A, eap. 62. Insuper D larim, Ms. Reg. eor duos exhibete i quod haud temere damnandum i lieei Graeei
semper προχοι ΚΩους dieant. Cerie Nonnullorum poetarum in incirum vectus sine hae literarum trans si stione non constant. Omnino videIIIaeq. Gudium ad Pliaedri lib. I, Lb. 25. D. Sie Buberius. Vulgo Nivosque.
Clog. et sotiertia. Pariteulam eii uti eum IIeindorsio h. l. delevi. Erneis situ, illam post necedit deleverat. Superius Coer. tuetur nonni inarum, quod Tullius animantes semineo genere a serit, ae sie fetu loqui soleat, ubi he,itas hominibus Opponat. Cod. noster G. tuetur h. l. naasculitium. G.
Nisomna etintina fido eum ρcetore corda, ra genus Omne quod est Deterino semine partam , Laniger equκ simul peis etides , et Acera aneelia, Omnia stitit hominis Ititerae tradita....
ri oblimatos agros ad serendum.
193쪽
Drtilem essicit Euphrates: in quam quotannis quasi
novos agros invehit. lndus vero, qui est omnium numinum maximus, non aqua solum agros laetificat Et mitigat, sed eos etiam Conserit: magnam enim vim seminum secum frumenti similium ' dicitur deportare. Multaque alia in aliis locis commemorabilia pro serve Possum ; multos sertiles agros. alios aliorum fructu lim. LIII. Sed illa quanta benignitas naturae, quod tam
multa ad vescendum, tum varia tamque iucunda gignit 7 neque ea uno tempore anni; ut semper et nOvi in te delectemur et copia. Quam tempestivos autem dedit. quam salutares non modo hominum, sed etia in pecudum generi, iis denique omni hus, quar ori uim
perantur calores; ab iisdem etiam maritimi cursus celeres et certi diriguntur. Multa praetereunda sunt: et tamen multa dicuntur. Enumerari enim non pos sunt fluminum opportunitates; nestus maritimi mutuo accedentes et recedentes; δ montes vestiti, atque sit vestres; salinae ab ora maritima remotissimae; medi-
milium. Ita enim solent veteres seri plorea sacere . ui, quum peregrinarum terrarum proventus describant, indigens rum rerum similitudinem
Q in s. etiam Plinium, II i,t. Nai. lib. Xulli, cap. 9; Theophrasi. Hist r. Plant. lib. iv, cap. 5, ne plura coningeram Cn. 24 HAndorso su Apectum est Eleis aios , quia hie ventorum in genere utilitas potius eommemorari dehiserii. Sed potuit Cleom mea artim exemplo uti, Italis praeeipue ad ea lorea temperandos, et ad navi timnom in Graeeiam utilium. CL Plin. nut. Nat. II, 47. Senerae Quaest. Na . V, 30, 37, 38.
194쪽
camentorum salutarium plenissimae terrae; artes denique innumerabiles, ad victum et ad vitam necessariae. Ium diei noctisque vicissitudo conservat animantes. tribuens aliud agendi tempus, aliud quiescendi. Sic undique omni ratione Concluditur, mente consilioque divino omnia in hoc niundo nil salutem omnium Conservatione in lite admirabiliter administrari. LIV. Hic quaerat quispiam , cuiusna in Causa tan
harum 8 quae quamquam sine sensu Sunt, in men Roatura sustinentur. At id quidem absurdum est. An hestiarum 8 nilnio probat, ilius, 4 deos mutorum ' et nihil intelligentium causa tantum laborasse. Quor imigitur causa quis dixerit effectum esse mundum 8 Eorum scilicet animantium, quae ratione utuntur. Hi sunt dii et homines; quibus profecto nihil est melius. Ratio est enim, quae praestat omnibus. Ita sit credibile, deorum et hominum causa factum esse miandum, quaeque in eo sint, omnia. Faciliusque intelligetur, εa diis immortalibus hominibus esse provisum , si erit lota hominis fabricatio perspecta, omnisque humanae naturae figura atque persectio. Narn quum tribus rebus animantium vita teneatuc, cibo, potione, spiritu; ad haec omnia percipienda os est aptissimum,
elligere, quomodo, ubi de naturae ipsius. non de homἰnum operἱhus agatur, hie vites potuerit auctor subiai tingere. Sed ideo stili iunxit, quod pleraque illa dona naturae minus utilia essotat. Diui artes aecederent. es. do ostie. II, cap. 3.
eis in IIei iril. recepi. Vulgo si a quaerae. d. Glog. sed quaeret. eod. Red. ii quaerat. 33 Cod. Clog. lam a relum.
4) Ηἡ indors dedit nihilo id pro .
Mittitis. 5 Vulgo minartim. At murorum. quod est in eod. Eliens probavit Da. vis. idque eum Beindorso, qui idein in eod. Glog. invetiit, a tepi. 6) Dei dors e e id. Cl. g. recepit facilius vitilem intestigestir
195쪽
I92 DE NATURA DEORUM quod adiunctis naribus spiritu augetur. Dent thus autem
in ore constructis manditur atque ab his extenuatur et molitur cibus. Eorum adversi acuti morsu dividunt escas, intimi autem conficiunt, qui genuini vincantur: quae consectio etiam a lingua adiuvari videtu P. Linguam autem ad radices eius haerens excipit stomachus; quo primum illabuntur ea, quae accepta sunt ore. Is utraque ex parte 4 tonsillas attingetis palato extremo atque intimo terminatur. Atque is
agitatione et motibus linguae quum depulsum et quasi detrusum cibum accepit, depellit. , Ipsius autem pav-tes eae, quae sunt infra id, ' quod devoratur , dilatantur ; quae autem supra, contrahuntur. Sed quum
s) Constittitis praeserebat Davis. Id quo est in eodd. Eliens. Glog. a) cod. Glog. eanini. 33 Vulgo quae ac pia sunt; oris
eepimus, primus dedit Hei dors. Ad Lam hini et Manutii leetionem,ddidit IIeind. unum vocabulum oris, quod exeidisse putat, quum oeulus Iibrarii ab eodem te ibo his posito ad alterum aberraret ; scripsisque , quae
parte. Quod 'lii it aquam non displi. cet, tamen Ileind. hoc quoque loeonini a perspicu lai s studiosus appar l. Igitur in illorum duumvirorum emen. datione acquiescere possemus; quIs enim , quaeso, alias tonsillas iniel lige i , postquam modo praeeessii ore' Sed animum explet et genuina videtor editionis Bas. lectio, libi est,
quo mimiam illabuntur ea, quae ne acerra sunt; et oris utraque ex partet tillus ollingens, ele. Ma. - Oris
expunxi, quod additum ab I Ieind. re. ι inuit Schulatus. Τ. 4 Neindorso non plaeet Davἐ,iid lusu, quod nee mihi satissaeit
Coniecerat primum demessum pro δε- pialsum ς nune utrumque et demisi mei depetiit satium ei videtur, post hoe vero excidisse credit inseritia. ut poleabsorptum a sequente i sitis. Possit etiam aliquis verba demtium et proin,iiiiiis habere, et scribere asidctrusum ei m Meepit. sed ampliandum videtur. Na. Depetiit nota satis
convenit h. l. quia hoe iam a eiis merat nona ne d messor itaque haud inepte conieeit Davisius dealtilia. m. 5) Heindors e cod. Clog. insta om id. - Alliee legitur hie loeti,
in manuscriptis: Quae stina in ovi . itivitas id quod de rini deseendit. Vns. - vr,itii e ni. Ite ind. non placet ,
nee eam prolisi ego coniicerem: uuia ...iu, quo deMoratam. Mox mutio sura. In vocula supra adverbii vim moti-
alta ir Baue e. ad sanelii Minerv. t h. I, pag. 378, not. Nolle respiret et reddat. Aliende soni similitudinem ,
et coniae etiam Cudiitin ad Phaediis. b. I, 2. CE.
196쪽
aspera arteria sic enim a medicis appellatur ostium habeat, adiunctum linguae radicibus, paullo supra,
quam ad linguam stomachus annectitur, eaque ad pulmones usque pertineat, excipiatque animam eam, quae ducta sit spiritu, eandemque a pulmonibus respiret et reddat: tegitur quasi quodam operculo, quod ob eam causam datum est, ne, si quid in eam cibi sorte incidisset, spiritus impediretur. Sed quum alvi natura, subiecta stomacho, cibi et potionis sit
receptaculum; pulmones autem ex aere extrinsecus 3 spiritum adducant; in alvo multa sunt mirabiliter es-fecta, quae constat sere e nervis. Est autem multiplex Et tortuosa, arcetque et continet, sive illud aridum est, sive humidum, quod recipit, ut id mutari et concoqui possit; eaque tum adstringitur, tum relaxatur,ntque omne, quod accipit, cogit et confundit: ut facile et calore, quem multum habet, exterendo cibo, et praeterea spiritu omnia cocta atque consecta in xeliquum corpus dividantur. LV. In pulmonibus autem inest raritas quaedam, et assimilis spongiis mollitudo, ad hauriendum spiritum aptissima: qui tum se contrahunt adspirantes, tum respiritu dilatant, ut frequente P ducatur cibus animalis, quo maximo aluntuP animantes. Ex intestinis autem et alvo secretus a reliquo cibo succus
oA quam eatiram datum est, nisi quodia in eam eibi forta ineidissent: unde Davisius Gnieeii legendum, quod ob eisinam Iarum est, nisi ne... ineidisset. 3 Vulgo inepte pulmones atitemel eor extrinsectis. Pro e r in eod. Glog. legitur aer, unde Ileindorsus
eam leelἰonem eruit, quam In Ordi. Nem recepi mira. Neque vero et otiis stat quod eap. aeq. pars quaedam animae i. e. aeris eoneipi dieitur parta cordis, quae ventrieulus appellatur. Iloe enim loeo tantum da alvo et da pulmonibus agitur.
sere Dentri iam , nos vulgo stomachiam vocamus. Sed quorsum petita
197쪽
is, quo alimur, permanat ad iecur, per quasdam a medio intestino usque ad portas iecoris sic enim appellantur ductas et directas vias, quae pertinent
ad iecur, eique adhaerent. Atque inde aliae pertinentes sunt, per quas cadit cibus a iecore delapsus. Ab eo cibo quum est secreta bilis iique humores, qui ex renibus profunduntur, reliqua se in sanguinem vertunt, ad easdem portas iecoris confluunt, ad quas omnes eius viae pertinent: per quas lapsus cibus, in hoc ipso loco in eam venam . quae cava appellatur,
confunditur, perque eam ad cor consectus iam Coctusque ' perlabitur: a corde autem in totum corpus distribuitur per venas admodum multas, in omnes partes corporis pertinentes. Quemadmodum autem
reliquiae cibi depellantur tum adstringentibus se intestinis, tum relaxantibus, haud sane disicile dictu est: sed tamen praetereundum est, ne quid habeat iniu-
neat stomaehi mentio, nullus equἰ-dem ad sequor. Omnis enim ethus in atomaeho eorae eius, tandem in in . iastina deeidili eius autem partes
erassiores egeruntur, quum ex te
.uioribus sat ehylus. Cutieli Pall. ut et Reg. Mediol. Conlab. Bonon. 4494,
partieulam copulaniem praeterm ἱttunt; unde vocem proxime sequentem pro glossa habendam esse nam vitii nomine passim ventutit intestina non inanis eat suspieio. Itaque re aeribendum puto r Ea intestinis autem se estis a reliquo etho mectis is, quo alimur, permani ad te r. Noe sane nindo clara sunt omnia. Ei ita ata.
tuere Veleres. vide Aristotelem de Part. Anian. lib. III. cap. 7; Nemesium de Natur. IIom. cap. 23 , pag. 2saaeqq. Laetantium de opis Dei, eap. 3 3, 36, 7 ; Ambrosium de Area et Noe, cap. 4 4, n. 28, et Athenago. ram de Besurr . eap. 5, pag. 3 57.
Reeentiores tamen anatomiei rem seseeus habere retexerunt. Vide Cl.
D. - Quae une; is incluserat Dav. verba el avo, eleeil IIeind. auelois ritale eod. Glog. praesertim quum topulam et omitiant sere omnes eodd. verba a medio intestino Emest. expli- eat graeeo voeabulo μεσrvripse . Na.
198쪽
cunditatis oratio. Illa potius explicetur ineredibilis
fabrica naturae. Nam quae spiritu in pulmones anima ducitur, ea calescit primum ab ipso spiritu, deinden concitatione δ pulmonum; ex eaque pars reddituerespirando, pars concipitur cordis parte quadam, quem ventriculum cordis appellant: cui similis alter adiunctus est, in quem sanguis a iecore per venam illam cavam innuit. Eoque modo ex his partibus et sanguis per venas in omne corpus diffunditur, et spi-
Pitus per arterias. Α Vtraeque autem Crebrae inultae.
quct loto Corpore intextae vim quanda in incredibilem artificiosi operis divinique testantur. Quid dicam do ossibus Τ quae subiecta corpori mirabiles commissuras
accommodatas, et ad motum, et ad omnem corporis actionem. IIuz adde nervos, a quibus artus conti nentur; eorumque implicationem toto corporei per linentem : qui, sicut venae et arteriae, a corde tracti et profecti, si in corpus omne ducuntur.
dentia do pulmonibus, Becie verouein sors. illud ut saepe ad sequentia
edd. veit. Di Mars. Ase. pi in eodd. Lineolli. Med. Gueis. Reg. coagitari ne, eod. Clog. a coagitatisve, eod. I d. ag tutione. vietur. contagiove, ii rod in eodd. Pall. 4 , 2 repertum ree pertini Crutor. Em. 4) Iste est Veterum error, quod sangu nem lanlumincido ita venis. iii axieri a autem solum aurem meare alaluerunt. Atqui sangula movetur per utrumque genus, per arterias et per venas, sed per arterIas veheia mentius , quippe per has a eor/e in omne eorpus propellitura per venas lenius, quippe per has e eorporia extremitaiIbus ad e r redite non mἱiarum era de re gravitae veterea philosophos erravisse: eleni in eireuiuii nem sangu Inis primum Britannus me. 4 eua Guil. Her.aeus anno circiter 630 invenit. Wxo.
praeter ed. Ascensianam firmat iam etiam ed. nostra Basil. M . Vulgo tractae et projectae.
199쪽
LVI. Ad hane providentiam naturae tam diligentem tamque sollertem adiungi multa possunt, e quibus
eximia a tributae sint: qui primum eos humo excitatos, Celsos et erectos constituerunt, ut deorum cognitionem, caelum intuentes, capere possent. Sunt
tatores, sed quasi spectatores superarum rerum atque Caelestium, quarum Spectaculum ad nullum aliud genus animantium pertinet. Sensus autem, interpretes ne nuntii rerum, in capite, tamquam in arce, mirifice ad usus necessarios et facti et collocati sunt. Nam oculi, tamquam speculatores, altissimum locum obtinent: ex quo plurima conspicientes fungantur suo munere. Et aures V quum sonum percipere debeant, qui natura sublime sertur, recte in altis corporum partibus collocutae Sunt. Itemque nares, eo quod omnis odor nil supera fertur, PECle Sursum sunt: et quod cibi et potionis iudicium magnum carum est, non sine Causa vicini latem oris consecutae si sunt. Iam gustatus, qui sentire eorum, quibus vescimur, genera debet, habitat in ea parte oris, qua esculantis ci potulentis 7 iter natura patefecit. Tactus autem toto corpore aequabiliter susus est, ut Omnes ictus, omnesque nimios 3 et frigoris et caloris nΡ- Pulsus sentire possemus. Atque ut in aedificiis architecti avertunt ab oculis et naribus dominorum ea,
uigri se initates oris sectiliae amia.
200쪽
quae profluentia necessario tetri essent aliquid habitura ; sic natura res similes procul amandavit a
LVII. Quis vero opifex, praeter naturam , qua ni hil potest esse callidius, tantam sollertiam persequi
potuisset in sensibus 7 Quae primum oculos membranis tenuissimis vestivit et sepsit: quas primum per- Iucidas fecit, ut per eas cerni posset; firmas autem, ut continerentur. J Sed lubricos oculos fecit et mobiles, ut et declinarent, si quid noceret, et adspe-Ctum, quo vellent, facile converterent. Aciesque ipsa, qua cernimus, quae pupilla , vocatur, ita parva est, Ut ea, quae nocere possint, facile vitet; palpebraeque, quae sunt tegmenta oculorum, mollissimae tactu, ne laederent aciem, et aptissimo = sactae sunt et ad
eote erevior noster duetvi reti tartima Dialti fominis aseer id, ne, dum cI a iam Ptirgamus, in iuraremtis admeis
erum. Vide sIs eumdem de Noe et Area, cap. 8 , n. 24, ae osse. lib. I, cap. s. n. 78, ne Cyrillum Ilieros. Cal. IV, 3 22 et alios multosque
a) Πεinaorsus primum Ille repeis ilium delevit.
3 Lambin. Da vix. enminerent. Non probat Ileind. Lambini emenda. irinem, cui assentiebatur Dav.. eoninlinereditur apte diei eoo enden, de membranis illis ira sirmia, ut non eumpantur. Mai.
olim pupilla. Von. ii iis disi illud
autem alterum diminutivuin suerit, ut elata . eismia, eisditia. Sed putilam dicunt, quain Graeci κοριυ, nigrum in Mulo. Caura. - Hae forma Omptila I viilue etiam Lueretius, Ial. vs. 4 l . ubi cs. Lam sinum. Plura aulem de seriplura disputat Ouden
dorp. ad Apuleii Neiam. Ill , 57 , p. 2 5, quἱ Horatio, o id in ipsique Apuleio hane scripturam puptilia vindieal. Et quἱdni vindieemus etIam Tullio, quum librἱ seripit haud patiet addicant ' Etiam Fronici de seriis Alsiensib. qm. 1, p. 4 9 ed. prine. Ad pupulas hominum et palpebras 4n
5 Sie reeie ueIndors. Vulgo ah est ei. - DeInde arunt tacite addidit Sehultius, ut puto; abest enim in editionibus quas inspexi. T.