M. Tullii Ciceronis Opera additis commentariis ex recensione Christ. Godofr. Schutzii

발행: 1831년

분량: 550페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

8es, qnod esset perspiciui . et inter omnes constaret, de eo ipso tam multa dixeris. - Quia te quoque , in quit, animadverti. Cotta , saepe, quum in foro di

Ceres, quam Plurimis possus, argumentis oneraro iudicem, si modo eam facultatem tibi daret causa.

Atque hoc idem et philosophi faciunt, et ego, ut potui, seci. Tu autem, qui id quaeris, similiter

facis, ac si me roges , Cur te duobus Contuear oculis , et non altero tantum , quum idem uno assequi possim.

IV. Tum Cotta , Quam simile istud sit, inquit, tu

videris. Nam ego neque in causis, si quid est evidens, de quo inter omnes conveniat, si gramentari soleo ; perspicuitas enim argumentatione elevatur; nec, si id facerem in causis forensibus, idem sacerem in hac subtilitate sermonis. Cur contuereris autem altero ocul O , causa non esset; quum idem

vi tim in istam partem ne egere, etc. o Heiodorsit sententiam sequor. Be,pἰeitue lib. I l, e. 2. - Lamhinus voluit, in ista parte ne e re quidem, ete. Vialgala sane leelio ferri non pote,t, sieei desens rem naelasti Pete. Leseat perium. Sed similes habeni labra lactucas. ut quod res est diram, voces illae, ii ieris maluissetilis seriptae, spongiam merentur, Iegendumque i mr ne egere MDdem oratione d xisses, esset pera oratim. Nimirum ut librarii patillo stiperitis orae eodicum adseripserati esse deos; ste hoe in loco perspisti in istam partem adleverant, quo lectores eapita rerum, de quihua ageretur, resetren . sed et ipsa loqv ndi ratio imperἱium halereulum satis aris guit. D v. - Ern. eum Da v. saeἱt,

addens pro quod legendum δderi

tim ne eg. ele. in quo ad,entientem habet rens rem Ieriensem 794 , 467 Ileindors iis, non magis quam illi integrum existimans l cum , tin eos removit, quia eIeelis verbis istia nondum restitulum sensebat locum. Eliel ig tur vult nonnisi perspicuum a reliqua manifesto ita corrigenda esse

a tr etiae, quod in ista partitione s quadriparitia illa Balbi ; vid. iiiii. eap. ne egere quidem Oral dixisιes. Quod non displicei; at valde probatur te. elio ed. Bas. tibi est m. Di id, eram qua saeti quodammodo cod. M. qui exhibet quid. Ma. Et non Hiero eonmear. Davis. e N,,. it. Heindors a) sie Heind. e eodd. Glost. Bed. Med. Lineoln. aliis, it. ed. Marsi et Ase. Vulgo contuerere.

222쪽

obtutus esset amborum, et quum rerum natura, quam tu sapientem esse vis, duo lumina ab animo ad oculos perforata nos habere voluisset. Sed quia non considebas , tam esse id perspicuum , quam tu

velis, propterea multis argumentis deos esse docere voluisti. Mihi enim unum satis erat, ita nobis maiores nostros tradidisse. Sed tu auctoritates contemnis, ratione pugnas. Patere igitur rationem meam CD in tua ratione contendere. Affers haec omnia argumenta, cur dii sint; remque , mea sententia minime dubiam , argumentando dubiam iacis. Mandavi enim memoriae non numerum solum, sed etiam ordinem argumentorum tuorum. Primum suit, quum Caelum Suspexissemus , statim nos intelligere, esse aliquod numen, quo haec regantur. Ex hoc illud etiam,

Adsylae hoc sublime candens, quem inuocant a Omnes Iovem.

Quasi vero quisquam nostrum , istum potius , quam Capitolinum, Iovem appellet; aut hoc perspicuum

Sit, constetque inter Omnes, eos esse deos, quOS tibi Velleius multique praeterea ne animantes qUi dem esse concedant. Grave etiam argumentum tibi

videbatur, quod opinio de diis immortalibus et omnium esset, et quotidie cresceret. Ρlacet igitur, tantas res opinione stultorum iudicari, vobis praesertim , qui illos insanos esse dicatis 3

Ernestius sine libris eorrexit latinae, aerendum quam Pronom. re--ties. - Sie edidere omnes pro vulis lativum sequitiar genus sequentis no galo Melis, quod est eonira rationem minis . noti anteeedentis. Sie Cieero lamporum et modorum. M vetet. v. e. de Legg. I, animai Me pra- 2 Regerent, Heindors reposuἰl Midum et sagax, quem Moearit homi ae eod. Glog. nem, pro quod is ne hominem.

3 Vulgarἱs loqu/ndἱ ratἰo solet Uxo. quod inMoeam, quod appellani, omnes cl) omnes homines, praeter sa-λω . Sed quod non Mium metro pientem suu in , aluitos esse Stoiei adversalue, sed etiam consuetudini contendebant; et eorum est Parado.

223쪽

Regillum Postumius, in Salaria Vatinius: nescio quid etiam de Locrorum apud Sagram praelio. Quos igitur tu . Tyndaridas appellabas, id est, homines

homine natos, et quos Homerus , qui recens ab illo-

eos tu cantheriis albis , nullis calonibus, obviam Va linio venisse existimas, et victoriam populi Romani Vatinio 4 potius, homini rustico, quam M. Catoni, qui tum erat princeps, nuntiavisse I Ergo et illud in silice, quod hodie apparet apud Regillum, tamquam vestigium ungulae, Castoris equi credis esse 2 Nonne mavis illud credere, quod probari , potest, unimos praeclarorum hominum , quales isti Tyndavidae fuerunt, divinos esse et aeternoS, quam eos, qui semel cremali essent , equitare et in acie pugnare potuisse 2 aut si hoc fieri potuisse dicis, doceas oportet, quomodo, nec sabellas aniles proseras. Tum Lucilius, An tibi, inquit, fabellae videntu D 2 nonne ab A. Postumio aedem Castori et Polluci in

doisio reeepi pro vulg. Didemus. Ad rem quod ali; net, vide Davisium. iscliolieti de Divina Nat. apud Cicer. pag. 21 me intelligi nequie, niti Misaemettim , Si,eos sapientem uia perfe-

e tam esse statuisse, vi in re es no tira esse non posset, tum reliquos omnes astitios et insanos etiam Mocasse. Ergo

Cotta in hoe neo mihi non illud oelio Oidetur, falsom esse lume de qua agi-ι- Batibi sententiam, sed tantum G. morastrare, quam pastina sui eonstarent Stoiei. Ca. 2 cod. Glog. sepia os etiam dieit,utide IIeind. dedit sortitios etiam esse dieit, et plane ita erat s; ne dubio in libro, qui seripiori eodicis M. ad manum fuit, quamquam is, non intellecio scripturae compendio , quod proci am positum fuerat. scripsit a mi is

tos autem essa dieit. Na.

3 Vatientis edere voluisse Schiat. Eius videtur ; nam primo quidem trico Vatientis , deinde Vatinius , edendum curavit, vel potius neglexit. T. 4) probari e eod. Glog. recepti Ilaindu rL

224쪽

soro dedicatam; nonne senatusconsultum de Vatinio vides 2 Nam de Sagra , Graecorum otiam est vulgare proverbium: qui, quae asticinant, certiora esse dicunt, quum illa , quae apud Sagram. His igitui auctoribus nonne debes moveri 3 Tum Cotta . Rumoribus , inquit, mecum pugnas, Balbe: ego autem

a to rationes requiro. R

. . . . . .

VI. Sequuntur, quae sutura sunt. Effugere enim nemo id potest, quod sui uirum est. Saepe nutem ne utile quidem est scire , quid futurum sit. Miserum est enim, nihil proficientem angi, nec habere ne spei quidem extremum, et tamen commvnu solati uiri: praesertim quum vos iidem sato scri dicatis omnia ;quod autem semper ex omni ne ternitate verum sue

rit, id esse situm. 4 Quid igilti P iuvat, aut quid assert ad cavendum, scire aliquid laturum, quum id certe suturum sit Vnde porro ista divinatio 7 quis invenit fissum ieco vis 34 quis cornicis Cantum notavit 7 quis sortes 2 quibus ego credo ; nec possum Atti .

Navii, quem commemora has, Iitu iam Contemnere.

Sed, qui ista intellecta sint, si a philosophis debeo

2) Hie in N,s. desunt nonnulla. 3) Fatum plerumque desinitur imis

mutabili, neeessitas rerum suturarum, .i hane Sitiiei dupliei ratione demonstrabant , altera per decretum causa-rtim , quod vulgo dieitur prineiplumeausalitatis, quia omnes res sylveao ab antecedentibus eati is pendeni, veliti in maehina omnis suturus motu pendet ab anteeedenti: altera ratio posita eal in min: ipio reμtignanιiae, qu a in omni re alterum valere deis

ex luterpretamento; et s e saepissime in hoc cod. interprelis manum agri sces uonnumquam, ubi IIeind. Cite

225쪽

222 DE NATvRA DEORVM discere, praesertim quum plurimis de rebus isti divini mentiantur. At medici quoquo ita enim dicebas saepe falluntur. Quid si inite medicina, c

ius ego rationem video, et divinatio, quite unde oriatur, non intelligo Τ Tu aute in etiam Deciorum

Tonem ipsum se agno cere eredii. Na.

Noe ipsum iam suspicatus sum in voeibus nonnullis ah ue indortiri ex isto eridiee assumptis, quibus Deile earuissenius , supplerique possunta; ne os risione. vix igitur exeusari pote, i sel, utrius v. Cl. qui interdum plus iusto proclivior ost ad te a tum relingendum 1 et supplendum tu, la

ros: quamquam alii quidam mihi vi.

denitie religiosius hoe eritieum ne gotium gerere : lectiones etenim aperte viliosas quandoque inlaetas relinquunt, quum vel probas alicu;ua em diei, te et irin .s, vel eoniectiaras duo. rum vel plurium summorum eriliis corum consensu firmatas laudabilite eadmittere poluissent. Qiiosnam tari. dem seueius, quaeso, ex arte critica Perciperemus, si textus v lios; per. petuo essent legendi 8 Al est modus in reuetis ele. T.

Praesertim quum i,ti Hurimis de

resina dioini mentiantur. Olim disinis. Nira lamen haec est ratio, eur a phi

aer hendum, praesertim piram ista να- rimis da re a mentiant- , seu fallant, et de ei piant. ut ea . quae praedicere videntur, non eveniant. Pronomen

de auguriis reliquisque divinati nibus esset inieli; gondum. De hae ipsa re agit lib. II, cap. 4, et de Divinat. lib. I. cap. 4 4. At quum , ligularis ait illius M s. lectio, nos illam re eepimus emendatiouem, quae Cl. Wal Leri debetur ingenio. D v. - IIeind. nequis vero Da v. reeepit Wal eri scriptionem exhibens, Praesertim utitim Ptiri .mis de restis isti dirini mentiantur. Ceterum Davi sit ordinem sequuti sutiloli celli, et Ern. Laudat Walvetus uti. ria loea, qui hu vox diointis hoe senissu posita Oeeurrat, v. e. de Diviti. ii,3, qui disini habemus . Na. a) Quid simile medietna. Reg. rimater exhibet, quia simila hia ne meis diei : eamque leetionem probat atra. plis . Bulierius. Sed solemtio suti libeat iis, illa, quae deesse censebant, ex ingenio supplere r quumque ea uox Lelle subdiu diri possit, verbis Tullia. is non est admiscenda. Arnob. lib.

I, pag. 35: Quid simi δ dii omnes, a

Abraham OI, 3, pag. 32. Horat Ius lib. II, Ser m. III, 99r quid simile istiGraretis Aristippus p Uieronymias in Epitaph. Nepotiani. Episi. Ill. p. sto a

Quid simile ins rmas et regnum ciae .lo m. Da v. - Ciam Dau. Leit Erra. subaudire iubetis hahem; quod merito durum visum et Wophetisi .

Loeli. Tuli. 2, 14, et He indorno. quin illil aliud unam au. intelligi volunt; idem, Λ i Ne in a. , opinor. signifiea vit Walherus, quum .ie distinguere

226쪽

devotionibus placatos deos esse censes. Quae fuit eorum tanta iniquitas, ut placari populo Roniano non possent, nisi viri tales occidissent 7 Consilium illud imperatorum fuit, quod Graeci πρα ,γομα RP-pellant, sed eorum imperatorum , qui patriae consulerent, vitae non parcerent. Rebantur enim fore, ut exercitus imperatorem, equo incitato se in hostes

immittentem, persequeretur : id quod evenit. Nam Fauni vocem equidem numquam audivi; tibi, si audisse te dicis, credam: etsi, Faunus omnino quid

VII. Non igitur adhuc, quantum quidem in te, Balbe, est, intelligo deos osse: quos equidem credo esse , sed nihil docent Stoici. . Nam Cleanthes, ut

dicebas, quatuor modis formatas in animis hominum putat deorum esse notiones. Vnus is modus est, de quo satis dixi, qui est susceptus ex PraeSen- i

sione rerum suturarum: alter ex perturbationibus tempestatum, et reliquis motibus: tertius ex commoditate rerum , quas percipimus, et copia: quartus ex astrorum ordine , Caelique Constantia. De praesensione diximus. De perturbationibus caelestibus et maritimis et terrenis, non possumus dicere, quum

etiitis ego rationem indeo et diinnatio, etc. Post dioin. lleind. cum Davis. disiitietionem minorem posuit. Doeet Deind. x em quid esse accusativum, more Graecorum absolute positum , et aliam esse loeorum, quae Dav. aliu-lii, quam nostri, rationem Ma.

Noti erat eue Cl. Bulierius reponeret iam Fatimi Doeems quum particula, quam dant omnes libri, pas. sini μεταgaσεως sit nota. Vide nos ad lib. I. eop, 32. DAV.

227쪽

DE NATun 1 DEon 'uca fiant, non esse multos, qui illa metuant, et adiis immortalibus seri existiment. Sed non id quaeritur, sintne aliqui, qui deos esse putent: dii utrum

sint, necne, quaeritur. Nam veliquae causae, quas Cleanthes assert, quarum una est de commodorum, quae capimus , copia, altera de temporum ordine caelique Constantia , tum tractabuntu P a nobis, quum

disputabimus de providentia deorum; de qua pluvi-

ma a te, Balbe, dicta sunt: eodemque illa etiam disseremus, quod Chrysippum dicere aiebas quoniam esset aliquid in rerum natura, quod ab homine effici non posset, esse homine aliquid melius : quaeque in domo pulchra cum pulchritudine mundi comparabas , et quum totius mundi a convenientiam consensumque afferebas; Zenonisque breves, et acutulas conclusiones in eam partem sermonis, qua in modo

dixi, disseremus. codemque tempore illa omnia, quae a te phusice dicta sunt de vi ignea, deque eo ca-

eem praetermittunt vulgati. Sed hiuulneam repraesentent non modo Bonon. 4491 . Aseensius ei victorius, verum etiam rasa. Reg. Eliens. Med. e. Lineolo. mihi non videbatur negligenda. S;e supra lib. I, eap. 22 ne-rietar. . . sint mene sint. Ae Time. lib. II, cap. 4 me Mee, dotiam ne edoleam , nihil interesse. Iternas a lib. I. Via. IlI, e. 4 r Vtrumne sine hare sanon sint. Vide ais et lib. I do Divin. eap. 39. Dav. - Noti reeepit IIὰind. illud astit; et ahest sane haud raro in tali strue iura. sed egra non magἰsquam IIe Indors assequor, eur illam verbi repol Ilionem Ciceronianam esse negel Ernesius. In loeo de Div;n. I.

39 , quem laudat Davis. in omnibus libris est fiat, neene sat, id quaeris .

Ma. - De repetἰio iam bene monet Beonii ad lib. de Falo I. p. 54, et nostro etiam loeci servatum vult Goeren E. ad locum gemἰnum de Fin. lib. V, eap. 6, 45; nee equἰdem video, quomodo tam insigni meliorum librorum eonsensui refragari velis.

Iebas ; vel in antecedentibus, eodemque ititiu etiam disseremtis. II arrim emendationum alteram , prout arbitror, sagitat oratio. D v. - Dedit He itidorsius ex e diei bis, Clog. et ne d. quae; consentiunt plerἱque nostri.

3) Delenda videtur copula ele. Morxess. - Paulo post Editio novissima Paris. offerehas, fortasse ex ineuria operarum. T.

228쪽

lore, ex quo Omnia generari dicebas, loco suo quae

rentur; omniaque, quae a te nudius tertius dicta sunt, quum docere velles deos esse, quare et mundus universus , et sol, et luna, et stellae sensum ac mentem haberent, in ide in tempus reservabo. A te

autem idem illud etiam atque etiam quaeram, quibus rationibus tibi persuadeas, deos esSe. VIII. Tum Balbus, Equidem attulisse Pationes mihi videor: sed eas tu ita resellis , ut quum me inter

rogaturus esse videare, et ego me ad respondendum Compararim, repente avertas orationem, nec

des respondendi locum. Itaque maximae res tacitact

Quae a te nudius territis dierastini. Ααάρ μα μυηuovexo w lotus enim hie dialogus uno die ling tur habitus. Vide Ful. . ursinum ad lib. Il, eap. 29. DLv. - Εrtaesto videtur verbum ntiditis territis esse a librario aut glos. satore , qui in aliis libris Cieeroni, dies diversos disputationum memine-rii , putaveritque hane esse tertiam Delii diei dispulationem. Ad quae uel odorsus: Qtii toties Gereonis hostiiros tigisset. etim Mis non mirriti fugere poliasse superiora ilia II, 29, tibi Volirio Bisibus . velut a te ipso

hesterno die dieium est. He. Mi amris Q Ursino admoni tis nihil viuima eriti Ernest. me Mero ne Da. Disti quidem notam inspeail. CL etiam nostram notam ad illum, quem Dav. ei Heind. laudant, locum. In eod. G. seriplum est, quae a te dicta sunt aruis ditis territis. Κinde ruaterus ad haec:

Sed quidni Cie. aib; cogitare potuerit disputationem trium dierum 3 Nam disptitationem habitam esse uno die. illis,iraei ek his quidem libris non pote,i s sed vide Heindoes ad II, 29 . Convenerunt enim amici Cieeronis

in villam Cottae, ibique seriis Latinis I 6) disseruerunt. Nune quum

keἱae Latinae quatuor complecterentur dies, ideoque disputatitibus olium esset, quidni Cieero animo suo proinponere potuerit colloquium per iras

dies pertinens3 Balbus quidem dieii insu. libri ieritii Sed quoniam a eis

spornuit , dolis diem nosis aliquem, tir eonfra ista dieamtis. At haee vel tertio disputationis die eum dieere potuisse quis neget Na. a) Verba deos esse uneis ineluse. runt Davis. et Ernestius, ut suppositit a, reele repugnante Heiodorfici, qui ea mani&sio a proximis , qtium docere Melies, pendere ail; illa autem, quare et mn s. ele. ab iis, quae Praecessere, quae a te dTelastine. Quo nihil videtve verἰus. Ita quoque Schul Io v Idetur , tu us editionem c opp. Cicer . tom. XV, Lips. 836ὶ inde ab hoe loeo mihi eonferre licuit. Duriuiculi lamen aliquid Me. monis struetura haee habere visa est Wophensio, qui in Gett. Tuli. 2, 44. sic explananda verba putavit, ae si dixisset Cieero, quum Delles probara

229쪽

praeterierunt, de divinatione , de sato: quibus de quaestionibus tu quidem stricti in , nostri autem multa solent dicere; sed ab hac cae quaestione, quae nunc in manibus est, separantur. Quare, Si videtur, noli agere confuse : ut hoc explicemus hac disputatione, quod quaeritur. Optime, inquit Cotta. Itaque quoniam quatuor in partes totam quaestionem divisisti, de primaque diximus ; consideremus secundam. Quae milii talis , id e tur suisse , ut, quum ostendere velles, quales dii essent, ostenderes nullos esse. A Consuetudine enim oculorum uni inuin abduce De dissicillimum dicebas sed, quum deo nihil praestantius esset, non dubitabas, quin mundus esset deus, quod nihil δ in

verum natura melius esset; modo possemus cum ani

mantem cogitare, vel potius, ut cetera oculis, sic animo hoc cernere. Sed quum item mundo , negas

esse deos ae proinde diceres, m dum

ιere. Noti ita, ait Ileitidorsus, balbu- , lire Romanoriam eloquentissinius potuit. Ca. et SCH.

siletilio praetermissae: nam etiam lais ei ius dieitur saepius pro tacens, ae live.

hae ea utiarasione. IIe indorsus pro ea rescripsit eae.

quo nihil. i) Heindor suis adhibito eod. Glog.

in quo est quo mc possemtis .iam Nora animrantem cogitare f. s. sie constituendum exiάiimal, quod nihil in rerum natura melitis esset mundor Mosi nihil nihlius esset , quomodo possemus eum non anima ruem cogi us e. uel politis, til celera Octilis, sic animo hoe non cernere. - Pr modo, eod. Bed.

habet mundo, unde sidenter IIei Aors. scripsit, quia nihil in remm nia tira melius esset mundo, modo, eie. Nimis cupide, ut ego existimo, more auctarripuii glossaloris haud inepti inlee. prela mentum. Cod. A. prci modo ha- hei quomodo a ita quoque eod. Glog. qui post eum addit non. Et reele moisnel IIhind. Balbum supra lib. II. eap. 7. non negare, mundum animaniem eog iari cili hominibus posse. Proponit igitur hane totius loci emen dationem, quod nihil in rerum natia melius risit mundo: utio eie. Vid .su p. Ego vero viro, qui ita licenter eorrigit, sere nucior sim, ut ipso libros de Natura Deorum conseribal, in quibus si ad lit,itum suum scripserit, modo lais ii ne scribai et ad rem ae mmodate. neminem adversantem habebit. Mihin hil , delue mulandum, sed verbis msdo possemus... hoc cernere, Cottam,

230쪽

LIBER TE ivs, cxp. 8 a a quidquam esse melius, quid dicis melius 2 Si pul

chrius, assentior; si aptius ad utilitates nostras, id quoquo assentior: sin autem id dicis, nihil esse mon. do sapientius, nullo modo prorsus assentior: non quod dissicile sit, mentem ab oculis sevocare; sed quo magis sevoco , eo minus id, quod tu Vis , possum

mente comprehendere.

IX. Nihil est mundo melius in rerum natura : Ne in terris quidem urbe nostra. Num igitur iccirco in urbe esse rationem, Cogitationem, mentem putas 3 aut, quoniam non sit, num iccirco existimas, sormicam anteponendam esse huic pulcherrimae urbi, quod in urbe sensus sit nullus, in soPmica non modo sensus, Sed etiam mens, ratio, memorin 7 Videre

oportet, Balbe, quid tibi concedatur , non te ipsum, quod. velis, Sumei E. Istum enim locum totum illa vetus Zenonis brevis, et, ut tibi videbatur, acuta conclusio dilatavit.* Zeno enim ita concludii: Quod ratione utitur, melius est, quam id, quod ratio non utitur. Nihil autem mundo melius. Ratione igitur mutulus utitur. Hoc si placet, ia in ossicies , ut mundus Optimo librum legere videatur. Zenoni, enim vestigiis , hoc modo rationem poteris conclude-

antequam in recensenda Balbi aen. tentia pergit, suam quasi in pare thesi interponere existin n. M . 5) Bom vulgo omissum Heindor- . addidit e eod. Clog. ι In urbe non est ratio, sod in

eiDitate e sal enim urbs numerus auic pia aegificiortim, . iυitias autem enn gregatio hominiam in eam lom smiseleiatem . si e Cicero Aea d. iv, 45 : Non setilitasset, in ea Roma inbs es.set . et eam eiMittis in ieret. In Orat. pro Sext. eap. 42 : Conoen ietilia homi. num, uti, Postea ci latia nomiarines t. rtim domicilia iuueta, quas iactea disimus. IV 0.

i. q. Zeuo conelusione egee i. Di in ill-lo plus, qum ille vult, ex ea erinsequatur ; eodem enim modo quo ille inundum ratione uti docet, potest demonstrari, eum literatum, musteum. philosophum ete. esse

SEARCH

MENU NAVIGATION