장음표시 사용
231쪽
re: Quod liter ratum est, id est melius, quam quod
non est literatum. Nihil autem mundo melius. Literatus igitur est mundus. Isto modo etiam disertus, et quidem mathematicus, musicus, omni denique doctrina cruditus, postremo philosophus erit mun-
vim esse naturae, ut sui dissimilia posset essingere. Concedam non modo animantem et sapientem esse mundum, sed si licinem etiam et tibicinem, quoniam earum quoque artium homines ex eo procreantur. Nihil igitu asse Di pater iste Stoicorum , . quare mun dum ratione uti putemus . ne cur animantem quidem esse. Non est igituo mundus deus; et tamen nihil est eo melius. Nihil est enim eo pulchrius, nihil nobis salutarius, nihil ornatius adspectu, motuque constantius. Quod si mundus universus non est deus, ne stellae quidem , quas tu innumerabiles in deorum numero reponebas; quarum te cursus aequabiles aeterni luct delectabant: nec mehercule iniuria; sunt
enim admirabili incredibiliquo constantia. Sed non
omnia, Balbe, quae cursus certos et constantes hahent, ea deo potius tribuenda sunt, quam naturae.
X. Quid Chalcidico Euripo i in motu identidem
et rerum MDentora tu patria nobis Suppeditas praeeepta, ete. LAMB.
e. 41, 2 edit. Bened. Oιιi enim ab tili. O Moetiis est Deila, si litis do titis diei tir, et uti eius Pater. uine est .
232쪽
LIBER TER Tlus, CAP. io a acyreo; pro ando putas seri posse constantius' quid freto Siciliensi 2 quid Oceani servore illis in locis , Euroyam Libyamque rapax ubi diuidit unda 3 Quid 2 aestus maritimi, vel Hispanienses, vel Britannici, eorumque certis temporibus vel accessus , vel recessus sine deo fieri possunt 3 Vide, quaeso, si omnis motus omniaque, quae certis temporibus ordinem suum conservant, divina dicimus, ne tertianas quoque febres et quartanas divinas esse dicendum sit, quarum reversione et motu quid potest esse constantius 2 Sed omnium talium rerum ratio rcddenda est. Quod vos quum sacere non pO- testis, tamquam in aram, confugitis ad deum. Et Ch Pysippus tibi acute dicere videbatur , homo sine dubio versutus et callidus versutos eos appello, quorum celeriter mens versatur; callidos
aute In, quorum, tamquam manuS Opere, si C animus
usu concalluit : is igitur, si aliquid est, inquit, quod homo esceno non ρossit, qui id oscit, melior
est homine. Homo autem haec, quae in mundo Sunι,
lae Euhorae Chaleidem. E us e naalantiam in reti prorando tradunt ite in Strabo. Geogr. IX. pag. 6 8, septies quotidie reciproeationem sieri perhi. bens, item Pomponius Nela Il. 7, 78. At Liuius negat narrans, Euripum emere nee alatis temporibus agitat irnee lamen fidem saeti. Vida lisa eum uo,sium ad Melam l. e. WTH Lloiu, lib. XXVIII, eap. 6, hoe omni no negat: μει- ipsum, inquit, M. ripi non semies die , sicut fama fert,
Tullii partibus alani Strabo, Mela, aliique quam plurimi. Viae Nonnum
post mortem nobilitari DoLnt 8 in eo prorsus contraria ratio est interroga, tionis.
2 Sie Lambin. Vulgo tertianas quidem febres. Ilein dorsius simpliei ieeMribi malebat tertianas febres. -
233쪽
nspicere non potest. Qui 'ofuit igitur, is praestae
homini. Nomini autem Praestare pι is possit, nisi Eous p Est igitur deus. Haec Omnia in eodem, quo illa Zcnonis, errore versantur. Quid enim sit melius, quid praestabilius, quid inter naturam et rationem intersit, non distinguitur. Idemque, si dii non sint, negat esse in omni natura quidquam homine melius. Id autem putare quemquam hominem, nihil homino
esse melius, suminae arrogantiao censet esse. Sit sane arrogantis, Pluris Se Putare, quam mundum.
At illud non modo non arrogantis, sed potius prudentis, intelligere, se habere sensum et rationem , haec eadem Orionem et Caniculam non habere. Et, si domus pulchra sit, intelligamras eam, inquit, dominis aediscatam esse , non munibus ; sic igitur mundum duorum domum existimare debemtis. Ita prorsus existimarem . si illum aedificatum non, quemadmodum docebo, a natura Consormalum
uge, ne te. tianas tum febr s, quod i iam M. A. Mureto enil in men lem. Certe sagitat loci sensus, ut vel ha et illam emendationem recipiamqs. Daxis. - Fcu,tra trepi latiteriticἱ. ei sertiam ignem ille adhibesit, tibi nihil est morbidum. Quid Cotia dieii Si omnia quae ereris te ori-Αtis o ditiem sutim cotisomane. AEMitiae,se Meimus, uti vis: inde, cave, tia die rim sis fares, si non omnes, teraianas uti dem, ea Martiasina diserti esse. Si non omnes, tertianae quidem. ei quartanae, eeriis temptiri titis ordi. uem auum conservant, consequens est argo, lias saltem eaxe divitias. Avos.
- illud quidem , quod omnes libroslam scriptos, quam editos, oceupat, Erraealtis quoque vel in quo pie. veliti item mulatidum censet. IIeInd. illud propter antecedens a e a librari ineuitatum existinisi, et legi vult. ne tertianas se es et Miarratius, eie. Nihi Lambitii rat o veri videtur si is milior. 5cliuig. etiam otioque recepit, Nureii et Lainbitii emendationem.
i) Sie auctoritate eod. GlΜ. et Bed. Ite in dorsus verba e lloca it. Vulgo inquit ponitur post dominis. a) Ea e xulgo Omis,um addide iarunt e cod. Glog. Ileind. et SchulE. T. 3 II aήebat ita in tertia parte quam nos desideramus. Videtur aulem eo loeo collam, Academicorum
234쪽
les, unde animum arripuerimus, si nullus fuerit in
mundo. Et ego quaero unde Orationem, unde numeros, Unde cantus: nisi vero loqui solem cum luna Putamus, quum propius accesserit, aut ad harmoniam canere mundum. Ut Pythagoras existimar. Naturae ista sunt. Bathe , naturae , non artificiose ambulantis, ut ait Zeno, quod quidem quale sit, iam videbimus, sed omnia cientis et agitantis motibus et mulationibus suis. Itaque illa mihi placebat orn-tio de conveniontia consonsuque Naturne, quum quasi Cognationem continuatam conspirare dicebas.
Illud non probabam . quod negabas id accipere po
tuisse, nisi ea uno divino spiritu contineretur. Illa vero Cohaeret et permanet naturae viribus, non deorum; estque in ea iste quasi consensus, quam Graeci vocant: sed ea, quo sua Sponte maior est, eo minus divina ratione fieri existimanda
duh; titione reliela, Straton Is dogma isti m opinionem amplecti: quem mi-nἰme, dum celeros philos phos reis sell t, oppugnavit: immo eiusdem
deereta mox confirmaturus est. A nat. conformatum. Natura Aeade
MViriam eontinuata cognatio. Irin ullis ser. et edd. cogntitione eontinia eam. Davisio placebat: cogntiti econtinuata. - Peareius eorrigebat :partium nanoe, quas cognatione e nisti nimia. Deinde nisi eae eontinerentur.
elissimus atque humanis,imus Pearis eius , ut nihil mutem. An vero , inquies, dieit Gila, naturam eo haerere ei permanere iribus naturae 3 D eii omnino, neque aliter debuit: eam nempe senioni iam defendens, qtiam sexposuit Plinius in Ipso aditu Natu. rati, Historiae Il, s , tibi de mundo dieitur 1 Cumeta eo Drux in se; irim
que rerum naitirae opus, et Pertim ipsa natura. Itaque natura . ut opus, eG- raemi, ee yermanet inriatis naturae, ut
opilicis. Si haee deliramenta paret planimo nequeunt, aut verbis expli.
235쪽
XII. Illa autem, quae Carneades asserebat, quemadmodum dissolvitis 2 Si nullum corpus immortale
sit, nullum esse corpus sempiternum. Corpus autem
immortale nullum esse , ne individuum quidem, nec quod dirimi distrahive non possit. Quumque omne animal patibilem naturam habeat, nullum est eorum, quod effugiat accipiendi aliquid extrinsecus, id est quasi serendi et patiendi, necessitatem. Et si omne animal tale est, immortale nullum est. Ergo itidem si omne animal secari ac dividi potest, nullum
est eorum individuum, nullum aeternum. Atqui omne animal ad accipiendam vim externam et serendam paratum est. Moriale igitur omne animal et dissolubile et dividuum sit necesse est. Vt enim, si omnis cera commutabilis esset, nihil esset cereum, quod commutari non posset; item nihil argenteum, nihil aereuin,' si commutabilis esset natura argenti et aeris: similiter igitur, si omnia, e quibus qua osunt cuncta constant, mutabilia sunt; nullum cor-
H. Id neque mἱrandum est, neque Chelaiianis dolendum. CL v.
J Vulgo legebatur di m si omne
animal moriati est, immortale niatim est, quod in eodd. Glog. Med. Linis eoi . Cantabr. omissum tineis ineluserunt Davis. et Ernest. ut spurium. Servari tamen potest, modo eum reindorso prct mortale corrigas triti. - Plaeel quoque Mosero haee eorrectio. T. -- ΑΗ rem hoe tenendum est, ex Stoicorum deerelis detis esseeorpora animata; si autem sil omne eorpus animalum, ceu antinal neces rario mortale esse, aequitur Stoico. Tum deos non immortales, non deos esse. B.
a 'In Mas. nonnullis ut Bed. eat Ergo identidem. Davisius ex eodd. neg. Ned. Lineoln. Caniabe. dedit
Ea si omne animal. Atque sie quoque edd. Narsi, Ase. Bonon. Manui. et Lambiti.
γάιus cuncta constant. Davis. maluit si omnia quae stitie et e qui5tis e Maeonatant. Immo triplieem eortigendi rationem proposuit, quarum prima , si Omnia, ex quibias emeta quae sunt eonstant, altera ut supra, tertia esstia quiatis proine quibtis, quod nemo sane
tionem praetulimus. - Wopvenissius 2, 5, merito Beindorso ope.
236쪽
ptas potest esse non mutabile. Mutabilia autem sunt illa, ex quibus omnia constant, ut vobis videtur. Omne igitur corpus mutabile est. At si esset corpus aliquod immortale, non osset omne mutabile. Ita
essicitur, ut omne corpus mortale sit. Etenim omne corpus aut aqua, aut aer, aut ignis, aut terra est,
aut id, quod est concretum cX his, aut ex aliqua parte eorum. Horum autem nihil est, quin intereat. Nam et terrenum omne dividitur, et humor ita mol
lis est, ut sicile premi collidique possit. Ignis vero et nec omni impulsu facillime pellitur, naturaque
cedens est maxime et dissipabilis. Praeterea omnia haec tum intereunt, quum in naturum ni iam Convertuntur: quod sit, quum terra in aquam se vertit, et quum ex aqua oritur aer, et quum ex uCre aether, quumque eadem vicissi in retro commeant. Quod si ea intereunt, ex quibus constat β Omue animul, nullum est animal sempiternum. XIII. Et, ut haec omittamus, tamen animal nullum inveniri potest, quod neque natum umquam Sit, et semper sit futurum. Omne enim animal sensus ha
bet. Sentit igitur et calida , et frigida , et dulcia , et
amara, nec potest ullo sensu iucunda accipere, et non accipere contra via. Si igitur voluptatis sensum
capit, doloris etiam capit. Quod autem dolorem accipit, id accipiat etiam interitum necesse est. Omne
exempla conquireret. Di eopulam in his , quae sunt, e quisis, etc. ab ipso Cicerone neglectam esse anceret. Heind. ita luxalum membrem in lo- eum reprauere studuit, deditque , si omnia, e quibus, quae sunt, eunera conis simu , quae ratio certe non itu praestat Davisianae, ut prae ea in lex iumstiorit reeipienda. Recepit eam tamen Sehule. Ma.
237쪽
sgitue animal eonfitendum est esse mortale. praeaterea, si quid est, quod nec voluptatem sentiat, nec dolorem , id animal esse non potest. Sin aulo in quid animal est, id illa necesse est sentiat; et quod illa
sentiat, non potest esse aeternum ; et omne animal sentit: nullum igitur animal est ueternum. Praeterea nullum potest esse animal , in quo non et a P petitio sit et declinatio naturalis. Appetuntur antem, quae secundum naturam Sunt, declinantur contraria;
et omne animal appetit quaedam, et fugit a quibusdam. Quod autem refugit, ' id contra Daturam est; et quod est contra naturam, id habet vim in te vi mendi. omne ergo animal intereat necesse est. In numerabilia sunt, ex quibus erici cogique , possit, nihil esse, quod sensum habeat, quin intereat. Etenim necesse est ea ipsa , quae sentiuntur, Di frigus, ut calor, ut Voluptas, ut dolor, ut cetera, quum amplificata sint . interimant. β Nec ullum animal est sine sensu. Nullum igitur animal est aeternum. Etenim aut Simplex Est natura animantis , rat
vel terrena sit, vel ignea, vel animalis, vel humida; quod quale sit, ne intelligi quidem potest; aut con
creta est si ex pluribus naturis, qua 'Um suum quae-
rura dialem quod animal vir. - Paulo
post, illa dedit Sehula. pro ea. T. 2 Verba et omne animal senti Mathero videbantur insititia. 3ὶ Lambinus eorrigebal: ea refugit a quibusdam ἱ a quo aditem refia - Cod. Glog. e fiat eolligi e. - Cogi. Συ αγρσuxi. Sie ἡe Fato eap. 51 Qui atitem ea es cogi pinat . ne in aedeamus quidem vitii iam lemtia voluntatis esse. Siant qui iam in hoe quam In illo loeo reseribant eoli ir, d falluntur. Ciangi in ii. l. habent eodd. plerique tum M . tum editi.
6 vulgo eonere tim; Davis. Ernia IIeind. eonerela eae, ut est in aliquot edd. veit. et cod. Glog.
238쪽
que loeum habeat, quo naturae vi seratur; i alia
insimum, alia summum, alia medium. IIaec ad quoddam tempus cohaerere possunt; semper nutem nullo modo possunt. Necesse est enim, Suum quaeque in locum natura rapiatur. Nullum igitur animal
XIV. Sed omnia vestri, Balbe, sol sent ad igneam
vim referre, Heraclitum, ut opinor, sequentes: quem ipsum non omnes interpretantur uno modo.
tamus. Vos autem ita dicitis, omnem vim esse
rit, tum interire ; et in omni natura rei iam id vivere, id vigere, quod caleat. Ego autem non intelligo, quomodo calore exstincto corpora intereant, non intereant humore aut spiritu amisso, praesertim quum intereant etiam nimio calore. Quamobrem id quidem commune est de calido: A verumtamen videamus exi-
ou int iligi notiti. Victor. quemqtioniam. quid direret. in otiigi notite. Dei dors e eod. Glog. qui q A diem rei quoniam intelligi noliar. 3 Bespieii Cotia quae Balbus diis xerat II, 40: In illo ealido et igneo
inest praereotidi ina. Et eap. 42 Ex mundi ealore motus omnis oritur. Zenoxialuebat ignem esse ipsam natinam , quae quidque gigneret. Aead. I, M.
prium non esse, ut absque era vivere
non Masint animalis, sed immori ,Lmul et spiritui commune, quem ad nacidum censMil Leseat opertu,; ipse quidem eum Cl. Bis herio non invitus legerem, quamiarem id quidem eo-mtine eis est et ealida. sed forsan alIud dixit Tullius; et eo propendet anἱ-rnus, ut eum scripsisse suspicer . quamobrem id quidem eommentum est de eatido: eo videlicet uno anima. lium vitam eontineri. D v. - Ernest. ad haeet a. e. quod de ealido dieitia id eommune ose eeteris, htimido, iactio, ele. misIm tamen deleri der ita son. stis est: non id proprium entido, sedeommtine eum aliis naturia primis, aere, aqua, terra. Cod. Glog. eo nismi ne est etim ealido, eod. Bed. iatra. qiae lee Ione eon;unela, de omι calido. Vnde, ait Heindorsus eonitelai aliquis , eommune his est eum calido. Falerer tamen, stra non magis, quam Buherii, aut Dacisii, aut Ernesti eon. iectura opus esse. Ma.
239쪽
tum. Ita vultis, opinor, nihil esse animal intrin
secus in natura atque mundo praeter ignem. Qui magis, qua in praeter animam, unde animantium quoque constet animus, ex quo anima dicitur8 quomodo autem hoc, quasi concedatur, sumitis, nihil esse animum, nisi ignem 7 Probabilius enim videtur, lato quiddam esse unimum, ut sit ex igne atque anima tempe Palum. Quod si ignis ex sese ipse animal est, nulla se alia admiscente natura, quoniam is, quum inest in corporibus nostris, efficit, ut sentiamus; non potest ipse esse sine sensu. Rursus ea
dem dici possunt. Quidquid est enim , quod sensum
habeat, id necesse est sentiat et voluptatem et dolorem : ad que in autem dolo P veniat, ad eunde in etiam interitum venire. Ita sit, ut ne ignem quidem efficere possitis ueternum. Quid enim 2 non eisdem vobis placci, Omnem ignem pastus indigere, nec permanere ullo modo posse, nisi a latur; ali autem solem, lunam, reliqua astra, aquis, alia dulcibus, alia marinis 2 Eamque causam Cleanthes asteri, cur se sol
xiiii e Bulierii coniectura, pr uig. ex ritisseus, quod est absurdum. Walis veru 1 irae ni ita torrigebal: Lia utilis ιis, opinor, nihιl esse an mum eruinisaeetis in notiara, eie. - Ernest. ad h. l. ilai Getis oti res et sine d glositiostia, Haerique eorreetio B eriti utrinsecus legendiam iuuie Ii . naso stis eri r nihil habere in se Dim antamialem, et nihia animal Hl nimiae dici posse, praeter ignem. Huic res n. d. a Cotta: se non inuere, quare id igni politis tri iam , inam animae, a quaianimantes dicamin, i. e. aeri. NR.
a) lleindorlitis probat Lesealoperii eonieeturam ex quo animal dieitur. -- Ernesiua dubiam ἰdeo hane lectionem vocat, quia Cieero alibi di. cat, animum diei ab anima Tuae . l. 9 . Sed in re prorsus dubia, ait Betti- dorsius, diver,is i is utrumque, Pro. ut res ferret, iudieare potuit. Neque lamen non insulsam existimat vulga- iam , et illa probat Lesealoperii eor.
rectionem, ni certam eam et evia
dentem appellei. Ernesto qui eon ira eam monet, animal dies potius ab anima, unde ei heIlias rationis experistes, quibus non tribuatur animus, diis ci animalia , quique eonileil. Mi ex ima diei tir, vel doeitar obiieit.
non animadvertisse eum, ianin iam h.
l. diei a Cotta in genere animalem
240쪽
reserat, nec longius progrediatur solstitiali orbe, itemque brumali, ne Iongius discedat a cibo. Hoc
totum quale sit, mOX: nun autem concludatur illud, quod interire possit, id aeternum non esse natura: ignem aute in interiturum esse , nisi alatur ;non esse igitur natura ignem sempiternum. XV. Qualem autem deum intelligere nos possumus
nulla virtute praeditum3 Quid enim 3 prudentiamne
deo tribuemus 3 quae constat ex scientia rerum bonarum et malarum, et nec honarum nec malarum.
Cui mali nihil est, nec esse potest, quid huic opus est delectu honorum et malorum 8 Quid autem ratione 2 quid intelligentia 3 quihus utimur ad eam rem, ut apertis OhScura assequamur. At obscurum deo nihil potest esse. Nam iustitia, qDae Suum cuique distribuit, quid pertineat ad deos 2R IIominum enim
societas, et communitas, ut vos dicitis, iustitiam procreavit. Temperantia autem constat ex praeter
mittendis voluptatibus corporis: cui si locus in caelo est, est etiam voluptatibus. Nam sortis deus intelligi qui
naturam , spiritum v E Naturam peris meantem, atque hic quidem animum ab eo tribui omnibus omnino ani manlibus praeeedii eni in unde iani manlitim quoque eranstet animias . eaque . ex quo animai die. ita esse in .
telligenda. ex eo quod ea anima animantium omnium eonstet animus, an; mal dici. Fam ego expli. eationem verissimam eredo. Ne si eueindorso placet ea, qi siti initi inhoe loeo Walherus, ratio. Na. In d;ἱ, non ease quatuor illasvἰelutes a philosophἰs eelebratas, prudentiam, temper tiam, fortis inem , iustitiam , carneades discere poterat ex Arist l. in Opere Ethie. ad N O-maeli. X, s. Iline et simin disputa. iionem dueit Olympiodorus in Comis metit. ad Plat. Phaedon. cod. lli, pag. 8 seqq. Settieet in deo summa est
viritis. sed non seeundum humanamim ei lii latem. at secundum eminera tiam ei insin talem divinam. Uxetet. - tilem ntilem ritim intiatigere nou Possumus nialia Miri. ele. Naee omnia ex ipsius Cieerotiis animi sententia Aispulari, testimoniis diligenter conia serendis firmare studuit Seboli. n. in Diti. de divina Natura apud Cie. pag. 44 seq. Ca.