M. Tullii Ciceronis Opera additis commentariis ex recensione Christ. Godofr. Schutzii

발행: 1831년

분량: 550페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

quorum deum nihil attingit. Nec ratione igitur utentem, nec virtute uila praeditum deum intelligere qui possumus 7 XVI. Nec vero vulgi atque imperitorum inscitiam despicere possum , quum ea Considui O , quae dicun- tuo a Stoicis. Sunt enim illa imperito Pum. Piscem Syri venerantur. Omne sere genus bestiarum Aegyptii consecraverunt. Iam vero in Goaecia militos

habent ex hominibus deos, Alabandum Albandei, Tenedii Tenem; Leucotheam, quae fuit Ino, et

Iem etiam, Aesculapium, Tyndaridas; Romulum nostri, aliosque complures; quos quasi novos et adscriptitios cives in caelum receptos putant. A IIae

igitur indocti. Quid vos philosophi 3 qui meliora

Omitto illa: sunt enim praeclara. Sit sane deus ipse mundus. Hoc credo illud esse Sublime cander , qucrn inuocant Omnes Iovem. Quare igitur plures adiungimus deos 7 quanta au-

Beele sie eod. Glog. Red. ed. Ase. Nars. Grul. IIeind. Nonnulli ui Erne,itus vitii in perictiles. 2) Carn adis haee et anteeedentia esse , eademque parti in ex Ati,totelis Ei hieor. ad Nicomach. X, 8, dueta, commisnstravit Tennem annus in Ilist. Philos. IV, p. 35l, 4sui idem eiusdem philo,ophi alium loeutri, Ei hieoriam magnorum lib. li, cap. 35, comparavit. CR. 3 Paraemonem insilitium vide. haltie Hoitidoisio; addidisset enim, ut opitiatur, Cieero hie quoque alierum metiere ae nomen. 4 D viri Otitios e es. sumplum hoe est e more romanor velut paleieii alii erant veteres, alii novi et recens adscripti. Wxxx.

a Cieerone ipso positos esse, et h. l. et aliis loeis eoinprobara studii Schcilien. de divin. Nai. apud Cicer. Pag. 4i seqq. quod idem antea placuerat Cudworthio in System. in leti. I, 4 , p. 669 : displicuerat Noahemio ).

Qiitimque Stoici titium mineipem de ala luereni esse, a minoribus longo intervallo, adeoque lor genere distan-lem, hane ip am rationem amplexi messe etiam Ciceronem. Cf. Wyileri.

242쪽

tem est eorum multitudo 2 Mihi quidem sano multi

videntur. Singulas enim stellas numeratιs deos, eos que aut belluaru in nomine appellatis, ut Capram, ut Nepam, ut Taurum, ut Leonem; aut rerum inanimatarum, ut Argo, ut Aram, ut Coronam. Sed ut haec concedantur, veliqua qui tandem non modo

concedi, sed omnino intelligi possunt Z Quum Duges , Cererem; vinum, Liberum dicimus, genere

quidem nos sermonis utimur usitato: sed ecquem tam a mentem esse putas, qui illud, quo vescatur, deum credat osse Τη Nam quos ab hominibus pervenisse dicis ad deos, tu redde 4 rationem , qu madmodum id A seri lpotu ecit , aut cur fieri desierit, et ego discam libenter. Quomodo nunc quidem est, non video, quo pacto illo, cui in monte Oetam illatae lamyades fuerunt, si ut ait Attius, in domum iacternam Patris ex illo ardore

Cons S xl. Empir. adu. Maila. IX, 8, ε 3 sit. CR. Noe cedine eod. Clog. Bed. vulgo genere nos quidem. 2 Ad haee ei sequentia plurima

universe facinni quae ex philosopho ruiti dociritia po uit Anonymus in Allegoriis nominum deorum opus . DFilioli. nimie. p. 43 i as δi ικα. ετ rou Ουοὐα τωυ θεωυ χειμοου Met inieti viaiστου γ' σημαυM' η 'uγματι. c. n ψυχικως, ἡ στοιχιιακως. Quae singula singulis deineeps deorum nominibus explicantur. Ca. 3) Sie Davis. Ernest. IIoindors eNs1. In Pal. 2 est reddis. Vulgo reddis. Cruietus eOni. redde, sis. 4) Aeete id pro vulg. idem assum. p,ii IIei dors. ε eod. Glog. et Bed. 59 Latioribus spatiis, quam cori sue, imus, isti versus eseusi sunt; eausa est. quod addere oportuit verba haee feri potuerit, cur cur, quaede,uni in Seliuirin. Typothetas quidem subitide moneo de hoe vitio, id e,i d 8 spatiis inaequaliter di,te; butis ; al sine fructu. Natum hoe aliaque nonnulla medelas alias po-serant . quam In nila vel Inerepationes. Quae quidem medelae Di,iab oditatibus adhiberi possunt. Ati,si ui plur mum alia eurant. Nem

itaque correctorem causetur. T.

6 sie IIe ndors e eod. Glog. Red. Edd. Marsi, Aseens. viilgo ferint. Nereulis obitu , qui in monte Oela se ipse ardenti rogo imposuit, in iragoedia Sophoelis, quae dieitur Trachiniae, exponitur. IIatic Sophriel a tragoediam vertit latinus tragicus Aialius: hie autem versus inter fragmen inta inceriarum tragoediatum exstat in Petri Seriuei ii editione Fragmen lo-

243쪽

DE NATURA DEORUM

peruenerit. Quem tamen Homerus apud in seros conveniri x facit ab Vlixe , sicut ceteros, qui ex CeS-serant vita. Quamquam, quem potissimum Herculem Colamus, scire sane velim. Plures enim tradunt nobis ii, qui interiores scrutantur et reconditas literas: antiquissimum, Iove natum; sed item Iove antiquissim q. 4 Num Ioves quoque plures in priscis Graecorum literis invenimus. Ex eo igitur et Lisyto 4 est is Hercules, quem concertavisse cum Apolline de tui pode accepimus. Φ Alle P tradituo Nil O natus,

verba tolloeave tit auctoritale eod. .

piatientia miris; ut ait Lucrit. lib. I, vs. 23 seq. Adi sis etiam quae diximus ad Tu se. I, 36. DAv. 3 Gruier. Ero . sed antiquissimo

4) Vr,ini liber Lismen, ex quo ille

eoni. Loesidera.

tu isse eum Apolline de reipode. Ηἰel. bor etsi timi ille quidem ad duod cim primarios pertinet, tamen p-tarum artificumque ope et hiis miris ea nobili latus est. Vide Pausaniam X, 33, 4, ei conser Paei audii Momani. Pelopon. lom. I, Protem. p. 34, et pag. s , ubi egregium anaglyphum Nusei Namini Cythere uin men Dratur exhil e tur sile. Alierum, Albani Cardinalis, suppeditat Mega in Bus. siril. anlieh. di Roma, n. 65. Terinitum, idque saetio ptineeps Dres dense, Beckerus in Augus leo l, n. 5- , pag. 60 seqq. qui idem ingeni se expli-

ea re conatus est, refragant sus ex

parte Boetii gero in libro vernaculo Atid Itingeri r Archaeolog. pag. 59 seqq. et Helchero in Annali h. si ier. IIeideli, 810, n. 43, p. 259 seqq.

244쪽

Aegyptius: quem aiunt Phrygias literas Conscripsisse. Tertius est ex Idaeis Digitis: cui in serias asserunt. β Quartus Iovis eῖt et Aste Piae , Latonae sol ovis, qui Tyri maxime colitur; cuius Karthaginem sit in iii serunt. Quintus in India , qui Belus dicitur. Sextus hic ex Alcumena, quem Iupiter genuit, sed tertius Iupiter: quoniam, ut iam docebo, plures Ioves

XVII. Quando enim me in hunc locum deduxit oratio, docebo, meliora me didicisso de colendis diis immortalibus iure pontificio, et maiorum more, capedunculis iis, quas Numa nobis reliquit, de

Phrrgias literas librum esse,

perve lustram veleres enmplexum si e

historias, si e sabulas, doeu;t Buherius ex Plutarcho De Isid. et Os r.

runt. Gi; unde Iae. G novius eos ligit scribendum esse osse ne Coi. Da. viaius malebat esse ne Crates. - ferre, ait Ernestiis, de inseriis notidietive, quod sciam , sed ferre, mit-Dra . dure. Puto primam syllabam estiali praeee leniis verbi natam , ia gendumque s runt. Ma. - Itiseriarum iri Nereulis religionibus vestigia restis dua in artium monumen iis, veluti in patera pelve iusta, quae Ilerculem pro- aleatum habet iusia Minervam, addito utrimque nomine r Mener , EAED. et insuper: χοwTatc. i. e. inferiis. Vid. Langi Graio di ι,ngua Drusea tona. II, p. 206 seqq. Ca. 1) Alia omnia sabulosae veteris historiae scriptores. Apollodorum qui-

Fiat. LIII, reliquos si audimus, Asie

ria Iovem eontempsit. Credamus ergo. Cieeroni praesto su sae ἱgnotos nobis auctores. ac sortasse Poenos. De Hercule Tyrio, Herodotus II, 44. Butiga. - Ad rem ipsam quod spectat, mythologi sere tradunt, Asieriam, quum Iovem eontemneret eiusque stigeret amplexus, in eoturnicem muta amsuisse. Fuere lamen seriptores , qui eum Cieeroties,eiebant. Cons. Allieti. lib. IX, p. 392, Ε. Omnino Ide Zenobium, Centur. v, 56, qui ad hune Eudoxi loeum respicii. DAU. 5 Cum notitia. Iloe vocabulo rum genus, vasorum signisi tu, frequens. GHla et caputitia de vasculis agnoseii Io. Lydus de Magistra. Romiti. I. 46. p. 78. a evere repetens; cons. tigii Glos,ae. med. et insim. Lat. in v . evilum. ΕΣπιθηυ, vasis men auraeque gentis. memorat Pollux, Onomast. lv, 3 68. CL etiam Lexie. Xenoph. II. p. 653. Copides, eam .dines , ea 'tiliae et eumduneuiae praesertim frequenlatitur de vasis illis sacris. Cons. Burmanti. ad Pelron. pag. 253, et Oudendorp. ad Apul. Neia ia Orph. pag. 337. Priorem illam soria

245쪽

242 I E NATURA DEORUM

quibus in il hi aureola ovatiuncula dicit Laelius, quam rationibus Stoicorum. Si enim vos sequar, dic, quid ei respondeam. qui me sic roget: Si dii sunt,stintne Nymphae etiam deae 3 si Nymphae, Panisci noetium, et Satyri 2 Ili autem non sunt: ne Nymphae quidem deae igitur. At earum lempla sunt public votu et dedicata. Quid igitur 7 ne ceteri quid Emergo dii, quorum templa sunt dedicata. Age Ρον-ro, Iovem, et Neptunum deos numerus: e Pgo

etiam Orcus, frater eorum, deus, et illi. qui fluere apud inferos dicuntur,4 Acheron, Cocvtus, Styx, , Pyriphlegethon, tum Churon, tum Cerberus, dii Putandi. At id quidem repudiandum: ne Orcus Viai

dem si igitur. Quid dicitis ergo de senteibus 2 Sie

Carneades agebat, si non ut deos tolleret : quid enim philosopho minus conveniens y sed ut Stoicos nihildo diis explicare convinceret. Itaque insequebatur. Quid enim Z aiebat, si hi fratres sunt in numero deorum, num de patre eorum Saturno id negari ΡΟ-test' quem vulgo maxime ad occidentem colunt. Qui si est deus, patrem quoque eius, Caelum, esSe

mam Ipsa Tulliuet usurpavἰt loco meis morabili, quem adser h. iii. Ita enim

dum esse di Ergo ectam Oι cus frater eorum , deus est. et dii sunt itii, qui stacte ferantur apud inferos έ Sirae vulgo omissum eum cod. Cl g. et ed. Marsi et Heindors. restitui.

53 Sehuirius addidit h. l. Aetis.

246쪽

deum confitendum est. Quod si ita ost, Caeli quoque parontes dii liabendi sunt, Aether, et Dies, eorumque fratres et sorores: qui a genealogis y antiquis sic nominantur, Amor, Dolor, Metus, Labor, Invidentia , Fatum, Senectus , Mors, Tenebrae, Miseria, Querela, Gratia, Fraus, Pertinacia, Parcae , Uespcrides , Somnia: quos omnes Erebo et Nocte natos serunt. Aut igitur haec monstra probanda sunt, uulprima illa tollenda. XVIII. Quid 2 Apollinem, Vulcanum, Mercurium . ceteros, deos esse dices ; de Hercule, Aescula

pio, Libero, Castore , Polluce dubitabis 2 At hi qui

dem coluntur aeque atque illi; apud quosdam etiam multo magis. Ergo hi dii sunt habendi, mortalibus nati matrihus 2 Quid 2 Aristaeus , qui olivae dicitur

quorum patres dii, non erunt in deorum numero Quid 3 quorum matres deae 4 opinor etiam magis. Vt enim iure civili, qui est matre libera, liber est; item iure naturae, qui dea matre est, deus sit necesse est. Itaque Achillem Astypataeenses insulani sanctissime 4 colunt: qui si deus est, et Orpheus , t Rhesus dii sunt, Musa matre nati: β nisi sorte maritimae nuptiae terrenis anteponuntur. Si hi dii non sunt, quia nusquam coluntur, quo modo illi sunt 3 Vide igitur, ne vii tutibus hominum isti honores habeantur, non immortalitatibus: quod tu quoque, Balbe, visus es dicere. Quo modo autem

ete monet Reind. genealogos eertum aliquod genus esse a Mogorum. Ergo nihil mutandum. CR.

2 Sie Seliuie. Alii Theseus qui

Nemiani. T. 3 Deue addidit Davia. e cod. Reg. et Cantabr. Paulo post vuleo initire; omisit Schut2. praeposii. T. 4) Olim stinetissimum legebatur; variant MSS. 5 d. Marsi et Asc. matre Musa

nari.

247쪽

Ρotes, si Latonam deam putas, Hecatam non Ρutare, quae matPe Aste Pia est, socore Latonael Atilia eo quoque dea est 3 Vidimus enim eius aras des-Iubraque in Graecia. Sin haec dea est, Cui non Eumenides 2 quae si deae sunt, quarum et Athenis lanum , est, et apud nos, ut ego interpretor, lucus

ut rebus humanis intersint, Natio 7 quoque dea putanda est; cui, quum sana circuimus in agro Ardeati, rem divinam sacere solemus. Quae quia Parthis

matronarum tueatur, a nascentibus Natio nominata est. Ea si dea est, dii omnes illi, qui commemorabantur a te , Honos , Iides , Mens, Concordia. Ergo etiam Spes , Moneta , omniaque , quae Cogitatione nobismet ipsi possumus singere. Quod si veri simile non est, ne illud quidem est, haec unde nu

xerunt.

XIX. Quid autem dicis 2 Si dii sunt illi, quos co

limus et accipimus, β cur non eodem ita genere Sera

etiam aliorum seriptorum, quos adhibuii Ουdeudorpiis, ad Apul. Il, 23. Pag. 96, qui praeeepta sua multis exemplis firma it, nee nostrum locum neglexit, itemque ex sequenti bus alios ad hane legem latinitatis revocavit, ut proxime cap. 2s, An iopa ie. 23, Dionia. Ca. - Vulgo me len. 2) Cod. Glog. a nolis quoqtie dea esl; unde Hei dorsius auspiratur legetidum esse An nobis Meo quo ederi est 3 3 Beindoli. e eod. Glog. Mae υero

quod iam uel dorso visum, natura est ex antecedente Hriuiae. 6 Soederam revoravit He indors ex edd. ante Victor. ei cod. Glog. Vulgo Metiris.

7) Ηeindors. e eod. Reg. Med. M. Marsi reeepit Nascio. - Lectioianem Naseio placere video Spangenia Megio de Bel; gg. Laii n. domestie. pag. ε , quem eo sule de huiu,nitidi singulorum Iluliae populorum deis deabusque; adde Miralii librum i I alia ooanti it dom. λ' Romiani lib. II, pag. seq. Ca. 83 sie Da Is. Era. E codd. neg. Lineolii. Med. Vulgo iaccepimus.

248쪽

baubarorum d os repudiemus 3 Bovos igitur, et equos , ibes , accipitres , aspidas , crocodilos , pi Sces , Canes, lupos, seles, multas praeterea belluas in deorum numero reponemus. Quae si reiiciamus. illa quoque unde hae e nata sunt, reiiciemus. Quid deinde Z

his Matuta dicitur, quum sit Cadmi filia8 Circo autem et Pasiphae , , e Perseide, Oceani filia , natae . patre Sole, in deorum numero non habebuntur 3 Quamquam Circen quoque coloni nostri Circeienses veligiose colunt. Ergo hanc deam dicis 3 Quid Medea orespondebis 2 4 quae duobus avis, Sole et Oceano, Aeeta patre , matre Idyia si procreata est. Quid huius Absyrto Datri 2 qui est apud Pacuvium Aegialeus; sed illud nomen veterum literis usitatius. Qui si dii non sunt, vereor quid agat Ino: haec enim omnia ex eodem sonte fluxerunt. An Amphiaraus deus erit et Trophonius 8 Nostri quidem publicani , quum essent agri in Boeotin deorum immortalium excepti lege Censoria , 7 negabant immortales esse ullos , qui

pialsa, postea tamen eos populus rom. In deorum suorum retulit numerum.

249쪽

DE NATURA DEO IIVM

aliquando homines suissent. Sed si hi sunt dii, est

certe Erechtheus, cuius Athenis et delubvum vidimus, et sacerdotem. Quem si deum lactinus, quidniit de Codro dubitare possumus , aut de Ceteris ,

qui pugnantes pro patriae libertate ceciderunt3 Quod si probabile non est, ne illa quidem superiora, unde haec manant, probanda sunt. Atque ' in pleris quo civitatibus intelligi potest, augendae si vivitatis gratia, quo libentius rei publicae causa periculum adii otoptimus quisque, virorum sortium memoriam hono Pod eorum immortalium consecratam. Ob eam en inlapsam causam Ercchtheus Athenis filiaeque eius in numero deorum sunt: itemque Lei silanum est delubrum Athenis, quod Leocorion nominatur. Alabandenses

res quantopere ad extremae etiam aetatis leges pertineat, arguit eod.

Ego priscae eonsuetudinis aliquot exempla apponam. Itaque, Di iiDe utar, in tabulis Heracleeti,ibus de- aeribitur ager Bacetio conseercitus , itemque alter Mitiervae Polladi. Vide Naroeb. Cot inieri l. ad labb. aen Ileia rael. pag. 433. Simile marmor eruisium e ruderibus Ithaeensibus, ita iti-

Pacia ud. in Non metiti. Peloponti. tom. I, p. 450 seqq. Gemina maris mora nuper reperta per Graeeiam a peregrinatoribus. Ca.

a) Attamen hune Athenienses. tamquam deum, saerisIeiorum honore luisse, docent loca quae laudavit eruditis,inius Neur,ius de Beg. Allieri. lib. lli, e. 3 4. D v. a) Davis. e eodd. Med. Lineolra. Bee. Ursin. dedit AI ymi. q) Aetiendae Laciant. Div. Inst. I, 3, ubi h. l. cit. 5) Vulgo itemque Leonalicum ese.

250쪽

quidem sanctius Alabandum colunt, a quo Hrbs est illa condita , qua in queni quam nobilium duorum :opud quos non inurbane Stratoni Cus,' ut inulta, quum quidam ei molestus Alaba udum deum osse coniicinaret, Herculem negaret: Ergo, inquit, inihi Alabandus , tibi Hercules sit iratus. XX. Illa autem , Balbo, quae tu a caelo astrisque ducebas, quam longe serpant, non vides: solem deum esse, lunamque, quorum alterum Apollinem Graeci, allevam Dianam putant. Quod si luna dea est, ergo

ctiam Lucifer; ceteraeque e Pratites numerum deorum obtinebunt: igitur etiam inerrantes. Cuc autem arci species non in deorum numero rc ponatu P3 Est enim

Pulcher, ct ob eam causam , quia speciem habet ad- mi Pubilem, Thaumante dicitur esse natus. Cuius si divina natura est, quid iacies nubibus 7 Arcus Enim ipse ex nubibus esticitur quodam modo Coloratis. Quarum una etiam Centauros peperisse dicitur. Quod

Bocle verri h e Leonali m absurdum es e Lambimis et IIὰindoilius iudi- earunt. Latrabitio plaeetiat L. O s. Di inrtim. Fortasse latet in eorrupta l.etione Leonaiieum patronyinuum

quod i qm, quod Lei silicia designabat. Iti ierim rescripsi Lei stiti m.

Leonti retina est ιι lubetim Αιhenis, quod Lene riu n nominis . Graeee Amxotiiov, saniam Proxia M. TM me, Eubuliae , sororum , quas pater Loos Athelaiensi, patriae ser aridae ausa iussu oraeuli sacrificavit, ut ira

dii Aelianus v. II. lib. Xll. cap. 28.

Suida, et IIesyehius in v. Λ tu EO si ν. Neursius de Ceramito A.heniensi e. 47. Nomen autem Leonaticiam e reuis

pium esse 'idetur, ei socie legendum Lenii iam. id est. filiarum LeonἰΑ. Wvet. Stratoniciam citharistam intelli.

git, cuius nonnullas Leetias mem ia

ton oret speetes non in deorum numero

repontimae 8 Igitur pliam in verborum ordine consentii hic liber eum vulgato textu. Ca.

SEARCH

MENU NAVIGATION