M. Tullii Ciceronis Opera additis commentariis ex recensione Christ. Godofr. Schutzii

발행: 1831년

분량: 550페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

tum halmisse uidetur ante cv. 6. ubi est in libris

Diomed. Lib. I. Praeterea similiter cohortatione circum conciliabula antecellunt.

32쪽

M. TVLLII CICERONIS .

NATURA DEORUM

LIBER PRIMUS.

Quom multae res in philosophia nequaquam Satis

adliue explicatae sunt, tum perdissicilis, Brute quod tu minime ignoras , et perobscura quaestio est de

Cherrima est, et ad moderandam religionem necessaria. De qua tam variae sunt doctissimorum hominum,

Vulgo sing. a) Lamh. praeseri cognitionem, Idqiae est In duob. NM. Mouwer et Iureius toni. agitationem a quod sane Dptimum videtur, Heindorso quoque iudice. - Quaestionem de natura deorum, quam ait Cieero aci nitionem animi esse piae rei miam , cognitu praeclaram inieris Pretori eat enim hoe Ioeo agnitio animi, non qua eognoscitur animus, sed qua ipse divinam naturam agnin sest. L CALOp. - Sensus paulo oh- aeutior videri possiti quapropter eum paueis expliea e Ciam multi philo, phi mentem divinam esse eensuerint; ii Tullius, hane disputationem animo e noscendo sore utilem ἱ quod . indagata deorum natura, simul eluee aceret mentis humanae ratio. Vide Tusc. I, 26, 27. Similiter Varro ap. Augustin. C. D. VII. s. Hine liqueta scopo prorsus aberrasse M. A. Muriretum , qui agitiationem animi rescribebat , uti docet etiam Ati. Turneia Advers. XIV, 44. D v.

33쪽

DE NATUR DEORVM tamque discrepantes sententiae, ut magno argumento osse debeat, causam esse inscientiam, prudenterque Academicos a rebus incertis assensionem collibuisso Quid est enim temeritate turpius 8 aut quid tam temerarium, tamque indignum sapientis gravitate atquc Constantia, quam aut salsum sentire, aut, quod non salis explorate perceptum sit, et cognitum . sine ulla

dubitatione defendere 7 Volui in hac quaestione , plerique quod maxime veri simile est, et quo omnes

se Protagoras; nullos esse omnino Diagoras Melius et Theodorus Cyrenaicus putaverunt. Qui vero deos

osse dixerunt. tanta sunt in varietate ac dissensione, ut eorum molestum sit enumerare, Sententias. Nam

et de figuris deorum, et de locis atque sedibus, et actione vitae multa dicuntur; deque his sumina philosophorum dissensione certatur; quod vero maximorem Causamque continet, utrum nihil ogant, nihil moliantur, omni curatione et administrutio De rerum vacent, β an Contra ab his et a principio Omnia sueta et constituta sint, et ad infinitum tempus rogantia Patque moveantur , inprimis magna dissensio est ;eaque nisi diiudicetur, in summo errore nocesse est homines , atque in m adiimarum verum ignoratio no

versari.

) Vulgo hἐe itiserebantur verba id est prines tim philosophiae, quae glossalori tribuenda es,e vidit Wyt- toti hael lus Athl. Cril P. III, ρ. 49.

Itaque ea eum Ηeindorsici expunxi

d. Aseens. Lamb. Dauis. Em. coli. Λead. I. 42. Vulgo fortitia quod I. F. Grono vitia ob s. p. 327 defende. bal sie, ut signifiearet: quid enim si per temeritiatem fortitis laniat coti foedius 3) Ma. Cr. quoa - noMinitis. Vialgo quo - inhimvir. verum est quod V r. sinci. Erra. plaeuii, Menimus; quod est . iii eodd. Gulielm. Vrsin. Palat. I. Glog. idque eum Ηeindorso recepἱ Hoc auctore Davisio praetuli vulgato ἀ-morare. Idem Heindorsici

visum a 5 m. erit . omni Daciantea.

34쪽

LIBER PRlMVS , CAP. a 3 iII. Sunt enim philosophi, et suerunt, qui omnino

nullam habere censerent humanarum rerum procinrationem deos. Quorum si vera Sententia est, quae potest esse pietas 2 quae sanctitas 2 quae religio Ihae enim omnia pure atque caste tribuenda deorum numini ita sunt, si animadvertuntur ab his, et si est aliquid a diis immortalibus hominum generi tributum. Sin autem dii neque possunt nos iuvare, neque VO-lunt, nee omnino Curant, nec, quid o gamus, animadvertunt, nec est, quod ab his ad hominum vitam

permanare possit; quid est, quod ullos diis immortalibus cultus, honores, preces adhibeamus 2 In specie

pietas inesse non potest; cum qua simul et sanctitatem , et religionem tolli necesse est; quibus sublatis. perturbatio vitae sequitur, et magna confusio. Atques haud scio, an, pietate adversus deos sublata, fides etiam et societas generis humani et una excellentissima virtus iustitia tollatur. Sunt autem alii philosophi, et hi quidem magni atque nobiles, qui deorum

mente atque ratione omnem mundum administrari et

regi censeant; neque vero id solum, sed etiam ab iisdem vitae hominum consuli et provideri. Nam et fruges , et reliqua , quae terra pariat, et tempestates BC temporum varietates , caelique mutationes, quibus omnia, quae terra gignat, maturata pubescant, adiis immortalibus tribui generi humano putant; mul-

Romiam tamvir inrtim Davis. e M . Reg. Med ca) Pietas est virtus quae exercetur et erga homines rognatos, nempe Pa. rerilos, et erga deos. iam a religione di ii nati It Cicero in Part. Orat. cap. 22: Lalitia erga deos religio est, erga parentes pietas nominat . UTetet.

Vulgo siciae. - Lieei otiosum videri queat epitheton, qutim nulla non iamiaruio ali sim a tamen eodem modo loquuntur boni auetores. Fieta pietas hypocrisis, et talis homo hymerita graeco nomine dicitur. WTH.

35쪽

3a DE NAT vnx DEORUM taque, quue dicentur in his libris, colligunt: quaes

talia sunt, ut ea ipsi dii immortales ad usum hominum labi icati paene videantur. Contra quos Carneu des ita multa disseruit, ut excitaret homines non socordes ad veri investigandi cupiditatem. Res enim nulla est, de qua tantopere non solum indocti, sed etiam docti dissentiant. Quorum Opiniones quia in ta in variae sint, tamque inter se dissidentes, alterum se Di profecto potest, ut earum nulla ; alterum certe nori potest, ut Plus una vera sit. ΙΙΙ. Qua quidem in causa et benivolos obiurgator splacare, et invidos vituperatores conlatuve possumus, ut alte cos reprehendisse poeniteat, alteri didicisse se gaudeant. Nam qui admonent amice , docendi sunt; qui inimice insectantur, repellendi. Multu in autem fluxisse video de libris nostris, quos complures brevi tempore edidimus, variumque Sermonem, PaΓ-ti in ad micantium , unde hoc philosophandi nobis subito studium exstitisset; partim, quid quaque de PQ certi haberemus, scire cupientium. Multis etiam sensi minabile videri, eam nobis potissimum probatam ess philosophiam, quae lucem eriperet, et quasi noctem quandam rebus Osfunderet, desertaeque disciplina et iam pridem relictae Patrocinium necopinatum cinobis esse susceptum. Nos autem nec subito coepimus philosophari, nee mediocrem a primo temporo aetatis in eo studio operam Curamque Consumpsimus; et, quum minime videbamur, tum maxime philosophlibamur. Quod et orationes declarant, reser tue

) vulgo tit ea ipsa. Buberius eorr.tii et ipsi. verum est tit ea ipsi. 2) Milieei aeademieam philosophiam quae . quum ad dubitandum pGiissimum induceret, rebus quam . dum noetem effundere videbatur. n. id e,i Boiatiri, Philosophiae P se,sor elarissimus, qui in Philo, phiei, Cieeronis Editori Pari,iensi . Lematre V. C., operam Praestat .

36쪽

philosophorum sententiis, et doctissimorum hominum familiaritates, quibus semper domus nostra floruit, et principes illi, Diodotus, Philo, Antiochus, Posidonius, a quibus instituti sumus. Et, si omnia phi-Iosophiae praecepta reseruntur ad vitam , arbitramuD nos et publicis et privatis in rebus ea praestitisse , quae ratio et doctrina praescripserit. IV. Sin autem quis requirit, quae Causa nos impu- Ierit, ut haec tam sero literis mandaremus, nihil est, quod expedire tam sucile possimus. Nam quum otio Iangueremus , Et is esset rei publicae Status, ut eam ranius consilio atque cura gubernari y necesse esset; Primum ipsius rei publicae causa philosophiam nostris hominibus explicandam putavi, magni existimans interesse ad decus et ad laudem civitatis, res tam gra es, tamque praeclaras latinis etiam litoris contineri: Coque me minus instituti mei poenitet, quod facile Senti O, quam multorum non modo discondi, sed etiams Dibendi studia commoverim. ComplureS enim graecis institutionibus eruditi, δ' ea, quae didicerant, Cum Civibus suis communicare non poterant, quod illa, quae a Graecis accepissent, latine dici posse disside- Tent. Quo in genere tantu in profecisse videmur, ut a Graecis ne verbo Dum quidum copia vinceremur. Mortata est etiam, ut me ad haec Eonferrem , animita egritudo, fortunae inagna et gravi commota iniuria. Cuius si maiorem aliquam levationem reperire

C. Iulii Caesaris. 23 Regi atque gubernari eod. Glog.

3) Eruditi abest eod. Pal. I, unde C tertis suspirabatur verba Crineia inuitationatis erudiri insilitia esse, vel si haee genuina sini, in sequentibus

verba quae a Graeeis ae pissene deis tenda. Neutrum neeessarium.

di,ii Cieero. B. 6) Non intelligit moererem ex thisitis patriae liberialis natum, ut salso putant Aldus nepos et Pet. Lesealoia perius ἱ eant Euim causam supra me in

37쪽

DE NATun A DEORUM

potuissem, non ad hanc potissimum Confugissem. Ea veco ipsa nulla ratione melius frui potui, quam si me non modo ad legendos libros, sed etiam ad totam Philosophiam pertractandam dedissem. Omnes autem

eius partes, atque omnia membra tu in facillimo noscuntur , quum totae quaestiones scribendo explicantur. Est enim admirabilis quaedam continuatio seriesque rerum, ut aliae ex aliis nexae, et omnes inter se aptae colligataeque videantur.

V. Qui autem requirunt, quid quaque de re ipsi

sentiamus, Curiosius id saciunt, quam necesse est. Non enim tam auctoritates in disputando, quam rationis momenta quaerenda sunt. Quin etiam Obest plerumque iis, qui discere volunt, auctoritaS eorum,

qui se docere profitentur. Desinunt enim suum iudicium adhibere: id habent ratum, quod ab eo, quem probant, iudicatum vident. Nec vero probare Soleo id, quod de Pythagoreis accepimus : quos serunt, Siquid affirmarent in disputando, quum ex iis quaereretur, quare ita esSet, respondere solitos, i se dixit. Ipse autem erat Pythagoras. Tantum opinio praei H dicata poterat, ut etiam sine ratione valeret uuctoritas. Qui aute in micantu P, nos hunc potissimum dis Qiplinam secutos, his quatuor Academicis libris satis responsum videtur. Nec Xero desertarum derelictarumque J rerum patrocinium suscepimus. Non enim hominum interitu sententiae quoque occidunt; sed

morat, euin ait, is esset Reip. atritis. tit eam tinitia consilio at a curia gube nari neeesse esset. Vuli dolorem , quem ex incirie Tulliae suae gravissimum eoueepit. Viramque rationem eoniunctim recenset Acad. I, 3. Da v.

38쪽

LIBER PRIMvs , CAP. 5 lucem auctoris sortasse desiderant: ut haec in philo

sophia ratio contra omnia disserendi, nullamque rem aperte iudicandi, prosecta a Socrate, repetita ab A cesila, Confirmata a Carneade, usque ad nostram viguit aetatem; quam nunc Propemodum orbam esse

in ipsa Graecia intelligo. Quod non Academiae vitio.

sed tarditate hominum arbitror contigisse. Nam si singulas disciplinas percipere, magnum eSt; quanto maius omnes Z quod facere his necesse est, quibus propositum est, veri reperiendi causa , Et contra omites philosophos, et pro omnibus dicere. Cuius rei tantae tamque dissicilis iacultatem consecutum

esse me non Profiteor; secutum esse prae me sero.

Nec tamen fieri potest, ut, qui hac ratione philosophentur, ii nihil habeant, quod sequantur. Dictum est omnino hac de re alio loco diligentius: sed quia nimis indociles quidam tardique sunt, admonendividentur saepius. Non enim sumus ii, quibus nihil verum esse videatur; sed ii, qui omnibus veris salsa quaedam adiuncta esse dicamus, tanta similitudine , ut in iis nulla insit certa iudicandi et assentiendi nota. Ex quo exsistit illud, multa esse probabilia : quae quamquam Don Perciperentur, tamen, quia visum δhaberent quendam insignem et illustrem, his sapien-lis vita regeretur.

delendum censuit et, auetoritate Ms. Beg. 3 Visum masculino genere lioeae su Cicero nusquam dixti. Logenis diam arbitror Disionem hia berem -- dana. Buherius eorrigebat tiarum; sed hoe nihil ad rem, qua de agitur. -

instim repellemus Leel, es teneamtis e Merbiam quidem, Aead. I, 42. Vide ei Aead. it, 3 . Diei itie autem et Distia et Distim. PasAga. - Visiam. Haee seriplura Cl. herio displicet, quia Miatis, uti eenset, speciem non signifieati deinde quod ei ridici tum videtur, si visis regendam sapientis vitam h mci natus statuerit. Quapropter vie ille doelissimus ti m

39쪽

DE NAT PRA DEORUM VI. Sed iam , ut omni me invidia liberem, ponam in medio sententias philosophorum de natura deorum. Quo quidem loco convocandi omnes videntur, qui, quae sit earum vera, iudicent. Tum demum mihi procax Academia videbitur, si aut consenserint omnes, aut erit inventus aliquis, qui, quid verum sit, invenerit. Itaque mihi libet exclamare, ut ille in

Synephebis,

Pro deum , popularium om=lium, omnium adolescentium Clamo , postulo , Obsecro, oro , ploro, atque imploro idem s

non levissima de re, ut queritur ille , fieri in civitate

Lacinora capitalia :Ab amico amante argentum accipere meretrix non Multe

sed ut adsint, Cognoscant, animadvertant, quid de religione, pietate, sanctitate, caerimoniis, fide, iure

iurando, quid de templis , delubris, sacrificiisque solemnibus, quid de ipsis auspiciis , quibus nos prae

sumus, existimandum sit. Ilaec enim omnia ad hancide diis immortalibus quaestionem Deserenda Sunt.

Prosecto eos ipsos, qui se aliquid certi habere arbitrantur, ad lusitare coget doctissimorum hominum des maxima re tanta dissensio. Quod quum saepe alias , tum maxime animadverti, quuin npud C. Cottam, sa miliarem meum, a curate sane et di Iigenter de diis immortalibus disputatum est. Nam, quum seriis La

aam sententiam pedibus ire, nam iasias, tit arbitror, interdum pro Uecta ponitur. Sie itista eap. 30. Visis autem sive τοις aevomuuic gubernandam vitae rationem eontendebani Aca

40쪽

titiis ad eum ipsius rogatu arcessituque Venissem, OLsendi eum sedentem in exhedra, et cum C. Velleio senatore disputantem; ad quem tum Epicurei primas ex nostris hominibus deserebant. Aderat etiam Q.

Stoicis, ut cum excellentibus in eo genere Graecis

Compararetur.

VII. Tum, ut me Cotta vidit, Peropportune, inquit , venis. Oritur enim mihi magna de re altercatio cum Velleio; cui, pro tuo studio, non est alienum te interesse. - Atqui mihi quoque videor, inquam, Venisse, ut dicis, opportune. Tres enim trium disciplinarum principes convenistis. M. Piso si adesset, nullius philosophiae, earum quidem, quae in honore sunt, vacaret locus. - Tum Cotta, Si, inquit, liber Antiochi nostri, qui ab eo nuper ad hunc Balbuin missus est, vera loquitur; nihil est, quod Pisonem, familiarem tuum, desideres. Antiocho enim Stoici Cum Peripateticis re concinere , videntur, verbis dis-Crepare : quo de libro velim scire, Balbe , quid sentias. - Egone 2 inquit ille . Miror, Antiochum, hominem in primis acutum , non vidisse, interesse plurimum inter Stoicos, qui honesta a commodis non nomine, sed genere toto disiungerent, et Peripateticos, qui sic honesta commiscerent cum Commodis, ut ea inter se magnitudine, et quasi gradibus, non

Ghedra est sedes maior eui

pluees insidere possunt, emitiens extra portieum. UT'.

2 C. Velleius tribunus plebis anno Itomae 663. Virum in disputando temerarium, Epieuri immodieum admirat rem inducit Cicero. R. 3) Q. Luellius Ilaibiis magἰstrum iu sistra diseἱplina habuit Panaetium. Ille a Cieerone exhibetur eandidus in sua opinione, et ad tuendam Stoieorum diseiplinam acerrimus. B. Sie Lambin . e Nas . Vulgo ul

Is. Eliens. et Lineolo. edd. velt. con sentire.

SEARCH

MENU NAVIGATION