장음표시 사용
321쪽
DE Divi NATIONEgressus esset, Comitia consulibus 1 ogaiulis habuit. Nota res est, ct a te ipso inandata monumentis. Sed ut ipse auguo Ti. Gracchus auspiciorum auctoritatem consessione errati sui comprobavit, et haruspicum disciplinae magna accessit auctoritas, qui, Decentibus comitiis in senatum introduCti, negaverunt, iustum comitiorum rogatorem fuisse.
XVIII. Iis igitur assentior, qui duo genera divina
tionum esse dixerunt: unum, quod particeps esset artis; alierum, quod ui te careret. Est enim ars in iis, qui novas res coniectura persequuntur, , veteres Observatione didicerunt. Carent autem arte ii, qui,
non ratione aut Coniectura, observatis ac notatis signis, sed concitatione quadam animi, aut soluto liberoque motu sutura praesentiunt quod et somniantibus saepe Contingit, et nonnumquam vaticinantibus per furorem : ut Bacis Boeotius. Ut Epimenides Cres, ut Sibylla Erythraca. Cuius generis Oracula etiam
habenda sunt, non ea, quae aequatis sortibus du-
) I, de .luo ag tur est Tib. Sem. pronius Gracchus, Gracchorum pater. seipionis Asrieani gener. Consulos in ea occasione ereali, erant Seipio Na-stea et C. Marius Figulus. d. V L. χ) Ex proMineia titeras ad eolfeium misit, te, quum legeret lilros ,
liam Optam fuisse: et q. s. de Natura Deorum lib. I l, cap. 4. 1IOTT. 3 Ree ιἷtis eomitiis. Nuperrime habitis. - C intiliorum rogisorem. Erat magistratus is, qui comitiis praeesset, s. illa rogares. Cons. in s. II. 35. ID. 4 Nooas res dieii ea, quae n nisdum evenerunt. Respieit nimirum Quintus ad sua tempora, quibus iam exculta esset et perseela ars divinandi. itaque eoniectarum ei Mur, titionem ita illum puto Aistinguere, ut haec si idi inatio rudior illa, quae iisdem si
gnis antegressis, eadem eventa tibia scuro magis sensu, quam cola Prr-spicientia exspeelat: quum coraiectura proficiscatur a certis regulis ante eon.
,iis uiis. ID. b) Anei, Boeotius. Vetustus vases cuius oraeula inter Graecos sunt no . bilitata. Eius saepius menticinem sa-cit Aristophanes. - imenidi s Cris Eliani GnosIus dictuΑ, de quo videDdus, praeter alios, Diogenes Laeri ἰtis. Pythagorae tempore vixisse dieitur,
atque annum centesimum quinquagesimum ac soptimum vivendo citi ἱ-
322쪽
LluΕR IMUM 'S , CAP. l8 3i 9 cuntur, sed illa , quae instinctu divino a filatuque sun
duntur. Etsi ipsa sol S contemnenda non est, si auctoritatem habet vetustatis, ut cae sunt Sortes, qua S Uterra editas accepimus: quae tamen ductae ut in rem apte cadunt,4 sieri credo posse divinitus. 4 Uuorum omnium interpretes, ut Grammatici poetarum, proxime ad eorum, quos interpretantur, divinationem 4 videntur accedet e. Quae est igitur ista calliditas, res vetustate robustas calumnia udo velle per- ver ture 7 Non reperio cauSum. Latet fortasse Obscuritate involuta naturae. Non enim me deus ista scire sed his tantummodo uti voluit. Vtar igitur, nec uil ducar, ut rear, aut in extis totam Etruvium deli Paro, aut eandem gentem in fulguribus errare, aut sullu- citer portentu interpretari, quum torrue Saepe si c-
litiorum , quibus sala urbi, Romae continebantur. In lia reseripss pro uti g. si et titi
Morιratem. Ilollitigerus cotii. si et titi-c mitialem hMel υestiuatis, et eae sunt sortes, i. e. si et vetustae sint, et similem habeant originem, atque illae , quas e terra ele.
23 Cod. Pal. 3, edticliae. 3) Vi ex iis responsum concinne tur rei, ite qua suerii eotisulturai,
4) verbum posse mihi suspectum est. Nain qui sortibus aliquid tribuat,illuin plane neeesse est. existimare, illas disinima eadere. Itaque Quitatus non utili dieere, quid seri possit, sed quid fiat. Neque is oraculas per sortes quidquam derogatum vult, sed ea tantum incido seiungii a genere divitiatione naturali. Cons. sup. e. 6. Neque vero lioc ipsum ita saeἱt, ni arsi omnia tribuat, siquidem satetur, illa, di initus apte cadere. Ei liane nimirum vim habet particula mines, quam non intelligens eorreeloe, adsensus integritalem suum illud p is desideraxit. Simile tu deprehendimus itis. II. 41, tibi vide, quae
notavimus ad liaee verba: posse iudissimiles ines iere rivilianu, etc. tu.
Sine pi obabiliter. - Fuit, quum PD ZDim tionem , dioini tem legendum putarem, quod propter serihendi eom. pendium scicile poterat conlaudi. Sed Dune pullus placet digniationem : quae vos et poetis perinde ae diis est eou. veniens , et sensum essicii saei lem . Perspicuum, quemque ipse Cicero iam ante sibi x indicavit sup. de. Dixi- natione sic scribens r magnifiea qui
323쪽
DE DIVINATIONE publicae, multa ceteris civitatibus gravia et vera praedixerint. Quid 2 qui irridetur Partus mulae, nonne, quia fetus hic exstitit in sterilitate naturae, praedictus est ab haruspicibus incredibilis partus malo Puni Quid 2 Ti. Gracchus, P. F. qui bis consul et censo
fuit, idemque et summus augur,. et vir Sapiens Civisque praestans, nonne ut C. Gracchus, silius eius, scriptum reliquit duobus anguibus do in i comprehensis haruspices convocavit 7 qui quum respondis
sent , si marem emisisset, uxori brevi tempore esse moriendum; si seminam, ipsi: aequius esse censuit, Se maturuma oppetere mortem, quam P. Alii catii filiam adolescentem. Feminam emisit: ipse paucis post diebus est mortuus. XIX. Irrideamus haruspices: vanos, sutiles esse dicamus: quorumque disciplinam et sapientissimus vir , et eventus, az reS comprobavit, Contemnamus :
o Mulae partus semper ἱnter prodigἰa fuit liabitus, quia res solito
Baiio est diu το άσπερ uox ειυα o Gos , ut tradii Artemidorus. Ooeir. siti II, eap. 32. vel idcirco mulae non pariunt, quod a Mnbus diMeraia generibus nata non gigntini in omni animae iam genere , si Plinio fides , II. N. lib. IlI, eap. 44. plura videat, apud Aristotelem de Gener. Anim. lib. II, cap. 8; et Aelianum, Bisior. Anim. lib. Xil, e. 64 Qtituam Merotion dissimiaiandi a Iores, vi II. Viaris ro et ante eum Dions sitis iae Mago, prouider mtidarum fus regionibus Amrieue adeo non prodigiosos hiateri, is tam fumiliares sint in iis pontis
earum, quam sine notis eqtiarum. Veris
tia sunt Columellae VI, 37. Vietiit que sit, mula pariens, discordiam.
honorum interitum, mutationem legum , turpes matronarum partus signifieare eensebatur, adeoqtie iube. Tem maloriam denotat parium. Adiatilium obsequentem, de Prodig. OP 425, et Dionem lib. LXXVill, e. 25. pag. 4 ed. Faleos. D v. χ) Vulgo paritis hie muliae nonne ia fritis eastitia. Reete autem Davis. pronomen hie transtulit post v. fetus, tibi idem leg;iue in eod. Paris. elatibi quoque post paritia additur. 3) Iia Davisius eorrigendum recte
324쪽
contemnamus etiam Babylonios eos, qui e Caucaso, caeli signa servantes, numeris stellarum Cursus et motus persequuntur; Condemnemus, inquam, hos aut stultitiae, aut vanitatis, aut impudentiae, β qui cccc Lxx millia annorum, ut ipsi dicunt, monumentis comprehensa Continent,4 et mentiri iudicemus , negsaeculorum reliquorum iudicium, quod de ipsis suturum sit, pertimescere. Age, harbari vani at suo sal Iaces : num etia in Graiorum histortu mentita es a Quae
Croeso Pythius Apollo, ut de naturali divinatione dicam, quae Atheniensibus, quae Lacedaemoniis, qua OTegeatis, quae Argivis, quae Corinthiis responderit, quis ignorat 2 Collegit innumerabilia oracula Ch
sippus, nec ullum sine locuplete auctore atque teste: quae quia nota tibi sunt, relinquo. Defendo unum hoc: numquam illud oraculum Delphis tam colubre et tam clarum fuisset, neque tantis donis vcsertum omnium populorum atque regum, nisi omnis aetas OrnCulorum illorum veritatem esset experta. Iamdiuidum non sucit. Vt igitur nunc minore gloria est,
meras ed ministis stellaram curatia
3 sie de Lambini sententia Er.
nestio ei Ilollitigero probata edidi. Vulgatum enim impria lentiae iam est in v. stiali ιne. - Recte, ut puto, E Desiius, post Lambitium, legendum auspieatur impiadentiae. Nam im dentiae ervi, acie Ioriam reliquorum indιoiam, quod de ipsis suumn esset,
εῖσθαι. Metantius Div. Inst. lib. V Il, cap. 4 1 r S utili fortasse Chaldaeos, i, ut cereo triauit in i Mo de Di Miniatione primo ad hune Ipsu in loeum respicit au ingenta sem Attilia
325쪽
DE Divi NATi ONEO 22 quia minus oraculorum veritas excellit; sic tum. Disi summa veritate, in tanta gloria non suisset. Potest autem vis illa terrae, quae mentem Pythi ac divinonsitatu concitabat, evanuisse vetustate, ut quosdam exaruisse amnes , aut in alium cursum contortos et deflexos videmus. Sed ut vis, acciderit; magna enim quaestio est; modo maneat id, quod negavi non potest, nisi omnem historiam perverterimus, multis sue culis verax suisse id oraculum. XX. Sed omittamus oracula: veniamus ad Somnia.
De quibus disputans Clivus ippus, multis et minutis 4sona Diis colligendis sacit idem, quod Antipater, ea conquirens, quae Antiphontis , interpretatione explicata , declarant illa quidem acumen interpretis, sed exemplis goandioribus , decuit uti. Dionysii mater,
eius qui Syracusiorum tyrannus fuit, ut scriptum apud Philistum est, ct doctum hominem et diligentem et aequalem temporum illorum, quum praegnans hunc ipsum Dionysium alvo continet et , Somniavit se Peperisse Satyriscum. Huic interpretes Portentorum, si qui Galeotae tum in Sicilia nominabantur, res Ponderunt ut ait Philistus , euin, quem illa Peperisset, clarissimum Graeciae diuturna cum fortuna lare .co Exhalationem terrae dicit, qua
repletam et in furorem aetam valem oracula edere serebant. I)liti. Ilisior.
pluerit est enim elarius ieetione vulgata; quae tamen eodem sensu est accipienda. HOTT. 3 l. e. levioribus. In. is erat Atheniensis, et Platon ἰa συγχρουος. Lucianus, loquens de quo. dam templo apud insulam somniorum , huiusce templi sacerdotem ait esse Atii phontem. I. V. L. 5) Ei uestius dubitabat an legeti dum sil aDioribus. - Sed Dillil inu. tandum. Plus inest in altero digialia iis. lia o id. Tit,t. l. 3. 25 i ta Leri exemplis in para o grviridi s titi. II QTT. 6 Cod. Eliens. ιmer tetra εomni
326쪽
Nuin te ad subulas revoco vel nostrorum vel Graecorum poetarum2 Narrat enim et apud Ennium Vestalis illa: 1
cita quum tremulis anus attulit artubu' lumen, Talia commemorat a lacrmans exterrita somnor Eurydica prognata , Pater quam noster amaMit, Vires, Ataque coryu' meum nunc deserit omne. Nam me νιsus homo pulcher per amoenia salicta Et r*as rvtare , locosque noMOs. 3 Ila sola Post- illa, germana soror, errare Midebar, Tardaque vestigare, et quaerere te, neque Posso corde cvesserar έ semita nulla ρedem stabilibat. S in comρellare Pater me Doce ridetur His uerbis: O gnata 3 tibi sunt ante gerendae Aerumnae; post ex suoio fortuna resistet. 6Haec essalia' Pater, 7 germana, re Pente recessit, Nec sese dedit in conmoctum corde cupitur; amquam multa manus 3 ad caeli caerula templa Tendebam lacrγmans, et blanda voce Mocabam. Vix aegro tum corde meo me somnia' reliquit.
XXI. Haec, etiam si ficta sunt a poeta, nou ab sunt tamen a consuetudine somniorum. Sit sane otiam illud commenticium , quo Priamus ost ConturbatuS,
dis Vestali ilia hie sermonem esse. dubium nullum est. Neque vero ideo Necessario sie est legendum. Nam, Di recte monet Ernestius, tua sign.
elata illa Vestalis, quae Romulum peperit. HOTT. BATI . 2 Tatia oon morat Nempe ve-atalis, ut ex seqq. palet. Quod ideo moneo, quia interpres Franeogallus perperam intellexit de anicula illa, quae lumen attulit. Hoetet. 3) Meosque no s. Mihi ante non
η) I. e. invenite. Additum eorde idetur indieate euram in estigandi.
5 l. e. nulla erat semita, quae certum iter atque viam monstrarer, cui pedes, sine vagi erroris metu, insisterent. In. 6 Geren e resister Dau. E NM. reposuit. Vulg. gerenda- resisti . Perlitient hare ad insatiles expositos , quos flumen terrae reddidit. Ποπι.
Crono io ei uoltingero. Vulg. meo meter es altis. 8) Hie, nolo satis hellentimo, mia ta valet multum. Virgilius, Georg. III, 20si Mia a gemens ignominiam plagasque sverbi V loris. Idem tu ,320 1 MUM orens, atque haec ad salus Doce paren em. D v.
327쪽
is mater gravida parere se ardentem facem Visa est in somnis Hecuba : quo faeto Paterneae ipse Priamus, somnio mentis metu Perculsus , curis Sumqtus a suNirantibus Exsacrifmbat hostiis balantibus. Tum coniectorem a Postulat, Pacem Petens , 4m se edoceret obsecrans Apollinem , Quo sere Dertant b tantae sortes somnium. εIbi ex oraclo ooce dioina 7 edidit olla : Puerum , Primus Priamo qui foret
Post illa natus, temperaret tollere; 8 Eum esse exilium Troiae, Pestem Pergamo.
Sint haec, ut dixi, somnia sabularum; hisque adiungatur etiam Aeneae somnium: quod in Numerii Fabii Pictoris graecis annalibus eiusmodi est, ut omnia, quae ab Aenea gesta sunt, quaeque illi acciderunt, ea suerint, quae ei secundum quietem visa sunt. XXII. Sed propiora videamus. Cuiusnam modi est
mentem. Contra quem mentis peretilisatis, ita diei posse, ut pereulatis ianimi, Myensus animi, e e. monent Gulielmus et Davis;us. II TT. 2) ciris... suspirantibtis. Paullo insolentius dieiuni pro, etiris amatis. Noetet. - Sumpti, dieium videtur pro conmmptus. Vid. Da vis. Ita reele te sunt plures MM. quum olim malaederetur sumptis. Hori. - Ηerelius coni. Punctus.
3) conteriorem. Besero ad Apollἰ-Nem ; quo paelo et υales et aia r dicitur a poetis. Nam ne proprie de conteriore a. somniorum interprete aecipiamus . vetant sequentia, quibus diei itit ip,e Apollo resprandisse. Ceviterum Pall. omnes, S. I ietoris. exemplae Paris. Osonienses, itemque, quod sorsan lectorem Noti parum movebit, Davisti eodd. omnes habent conte.
4) Formula in saepisse; is solemnIs Vid. Brisson. de Formulis, ete. I, 3 3R.
beant. ID. Q Tantae sortes somnium. somnium , quod videretur res gravissimas portendere. ID.
vulgata reete habet, et defensa est exemplis a Wophen, in Leeit. Tuli. In. - cum Davisio maluerim Moeem dirinam. RATH. g) l. e. eaveret. Ita emendauii Si-gonius; eiusque eonieetura eonfirmata est cod. Isaae; vossit; cuἰus vid not. ad Pomp. Nelam l. 8. Proximeaeeod It PaI. see. ita legens temmaria totiere. Plures aliti rem ora et restire. Leelio vulgata haee stili, Posi iti natus tempora, iam si tolleret. Hori - Temperaret toltire. Ita Agelli
328쪽
Superbi Τarquinii somnium, de quo in Beuto Attii ηloquitur ipse 2
Quum iam quieti corpus nocturno imyetu Dedi , sopore placans artus languidos; Visulit 3 in somnis Aastorem ad me anellere, Pectis lanigerum eximia Pulchritudine, Duos consanguineos arietes inde eligi, . Praeclarioremque alterum 4 immolare me: Deinde eius germanum cornibus conniverra me arietare, ecque ictu me ad casum dari: Exin Prostratum terra gra iter saucium , Resupiniam , in caelo contueri maximum SAc mirificum facinus: dextrorsum Orbem flammeum nodiatum solis liquier ε cursu nom.
Eius igitur somnii a coniectoribus quae sit interpretatio sacta, VideamuS.
Rei, otiae in pila usur ani homines, cogitant, curant, uidem, Quaeque agunt vigiliantes, agitantque, ea si cui in somno cecidunt,
men esset, signifieat; quam et ludis Apollinaribus, qui M. Bruti absentis Domine facii fuere, aetam, intelligi potest de prima Philippira. CAM. 2 I. e. noetu a quum eaelum veristens, sidera , eumque his noetem existulisset. V;rg. Aeneid. II, 250r Verrii. interea eaeram et ruit Oeeano nox. Caeli impetum ingentem . pro caelo magnci impetu se cireumagente dieii Luerelius V, 20 . Cons. Cie. de Nat. Deor. II, 38. IIoetet. 3 Visum eiu in somnis pastorem , ele. Eam lectionem Ernesitus revocavit. Beele , ni salior. Quis primum dederit piastorem, nescἰo. Nam libri aeripit editique plerique habent, inrisum est in somnis piror. Vnde ali; huie Osui verbum nee mmodantes Reerunt iustis, vel Disti'st. Ita vero sequentia nullum habent verbum, Qquo pendeant. Nam υisti se ei elisi iungi non possunt. In. 43 Pertinent haee ad L. Iunii Bruti natrem , quem Tarquinius in terseeit. Liv. I, 56. ID. 5) Moimtim ae Mirifetim faeiretis. Sie edidi iubente metro Vulg. eoniunctio, quam in prioris versus sine posui, sequentem incipit. Ε tamen modo violatur lex pedaria.
6 Codd. Pall. duo meliores Ita
quier. Davis. eoni. nitier. - Nulla opus emendatione. Recte enἰm Ee
329쪽
Ninus mirum est. Sed in re tanta haud temere Asa se sertintrProin oide, ne, qtiem tu esse hebetem deputes aeque ac pecus, ati sapientia munitum pectus egregium gerat, Teque regno expellat. Nam id, quod de sole ostentum a est tui, Populo commutationem rerum portendit fore Perpropinquam: ἀ hace bene Nerruncent 5 populo. Nam quod ad dexteram si coepit mrsum n3 Deoia signum praepotens ; 7 pulcherrime Augurialum est, rem Romanam pulticam summam freι
XXIII. Age nunc ad externa redeamus. Matrem Phalastidis scribit Ponticus Heraclides, doctus vir, auditor et discipulus Platonis, visam esse videre insomnis simulacra deorum, quae ipse Phalaris domi
consecravisset: ex his Mercurium e patera, quam dextra manu teneret, sanguinem visum esse tandere: qui, quum terram attigisset, reservescere videre
tur Sic, ut tota domus sanguine redundaret. Quod matris sol ium immanis filii crudelitas comprobavit.
Quid ego,' quae magi Cyro illi principi interpretati
Vossius, Davisius, vulgatum immo-
ca) Ergo ex industria festis ad
3) Uuenatim eodd. Pall. , I, 4. sed ostentiam rarius est, adeoque ma gis poetieum. ΗΘT. 4) Pρνpropis iam e Turnebi eonis 4oeliara Lambinus reeopἰt pro vulg. perpropinu . Idem deinde Davi,itia quoque reeepit auctoritate eodd. El. Nerion. Balliol. 5 l. e. vertant, pro quo saepius illud poeiae antiquἰ dixerunt. Vide Bfisson de Formul. I, 90. Π-T. Olim inere cervi, quod absurdum. Significationem verhi Dermnema illustravit . egregie I. F. Gronovitia ad Livii lib. XXlX, eap. 27. Dav. 63 G. I. Vossitis ad Fram Trag. p. 3 40, ne pes Creticus sit in versis Te haleo, legi volebat sem uti- δε- Mertim. Da vis. tamen monet verba mod ud apud ptigias Aramalieos sa pe unius tantum sxllabae loeum tenere, ablegatque ad Chr. Wa,ii de Senar. C. XII, p. 66.
7ὶ Signum praepotens Sol Aleitue
ob eximiam eius quum maguiiudinem, tum vim. HOH.
8) Lemaerius, Quid ergo, ex erin re typographim.
330쪽
min, ex Dinonis Persicis proseram 8 Nam quum dormienti ei sol ad pedes visus esset, ter eum, scribit, frustra appetivisse manibus, quum se Convolvens elaberetur et abiret: ei magos dixisse quod genus sapientum et doctorum habebatur in Persis ex triplici appetitione solis, xxx annos Cyrum regnaturum esse, portendi. Quod ita contigit: nam ad septuagesimum pervenit, quum XL natus annos regnare Coepisset. Est prosecto quiddam etiam in barbaris gentibus praesentiens atque divinans: si quidem ad momtem proficiscens Calanus Indus, quum adscenderet a in rogum ardentem, α O praeclarum discessum, inquit, evitu quum, ut Herculi contigit, mortali corpor Cremato, in lucem animus excesserit i H Quumque
Alexander eum rogaret, si quid vellet, ut dicenet: έ Optime, inquit: propediem te videbo. D Quod ita contigit: nam Babγlone paucis post diebus Alexander
est mortuus. Discedo parumper a somniis; ad quae mox revertar. Qua nocte templum Ephesiae Dianae deflagravit, eadem constat ex Olγmpiade natum ess Alexandrum, atque, ubi lucere coepisset, clamitasse magos, Pestem ac perniciem Asiae proxima nocte natam. Haec de Indis et Magis.
XXIV. Redeamus ad somnia. Hannibalem Caelius
Mia, quod recte Davis. dele ii. - G- heia uiaeἰnis inclusit Erne,iius, quod Dinonis non Πιsσtκάς. sed IIa ,siνα laudant Athenaeus, D; genes Laertius et alii seriplores. IIoetet. 2 vim se eon Moloens sol. P strema vox multo elegantius abessel , qtium et paullo ante legatur, et mox iterum occurrat. Immo non tantum iners est, sed prorsus tolerari nequii, ob praecedetis pronomen eum , item ad solem reserendum. Quae enimi, a latinita,' tim ei sol Mistis esset, rer etim solem a rectisisse, quum sol elateretur Z IIOTT. - Expunxit voe. Sel utrius. T.
3) Cod. s. Viet. Pal. 4, Davis. Ned. insemiseret, idque reeopit Davis: Pith. deae ueret, unde Gulielmus seeit