장음표시 사용
661쪽
Hine atque hine vasae rupes, gemisique mirantur Di caelum scopuli, quorum sub vertice late AEquora tuta sitiat. Tum stris fera coruscis
De per , horrentique atrum nemus imminet umbra.
Fronte sub adversas opulis pendentibus antrum . Ad latus Septentrionale appulimus, plateamquestus no mine nuncupatam, mille passius longam ingressi sumus. Nec ulla alia sunt aedificia Universitati contermina, aut vicina. Omnia hic juventuti necessaria suppetunt: in cujus plateae extremitate. Palladis GPmnasium donariis opulentis exornatum visitur, asylva, uti & tota platea, excisum. Subsequente aurora sub horam octavam ad Athenaeum iter capessimus; sed fores firmiter occlusas ostendimus. Foribus semel atque iterum pulsis, Ostiarius, quinque tantum non cubitos corporis proceritate adaequans, barba ad Zonam usque promissa. gravis & spectabilis, endromide te cophaea ad talos usque demissa, amictus prodiens valvas bifores reseravit, nosque comiter, humaniter, & peramice excepit. Area non aedificiis, sed munimento hexagono, quingentorum secundum dimetientem lineam passuum; circundata fuit. Fxterius, alterum interius, ducentis passibus dissitum, undiquaque ambiebat. Haecce muta, menta inter, in singulis angulis Praeceptorum & discipulorum singula sunt collegia, hortis solum Onoi aut He peridum simillimis, & pomariis intersepta. In hujusce Areae meditullio, superbum, & magnificum aedificium, triplici, contignatione constratum, sua i psorum dialecto Talethbera, id est Saturei aedisicium appellatum , ab Universitatis fundatore lut afferebant illi) extructum est. Prima, cui successimus, Academia, Thysiologiam profitetur. Area persectium est tetragonum, in cqjus centro. aenea Aristotelis statua, ει ι asportata, ideas Platonicam restilens, erecta fuit. In hujus Areae circuitu, unde quin-
662쪽
tanquam a Phidia, Praxitele Myrone, aut alio quopiam artis statuariae callentissimo perpolitas & elaboratas obse vavimus. Lucupletes enim diem suum obeuntes, nihil prius aut antiquius habent, quam ut munificentiam in Tali dis Academiam, pene ad profusionem usque testatam faciant, atque ita. Quamvis in gelido requiescant membra sepulctro,
Fama tamen semper non moλitura manere. rtus perdomuit fragiles mors siet ita quamois Non poterit famam et incere Tarca tamen .
in ea Prosesiorum numerus fuit quaternarius, quorum pri- imus Aristotelis Dialecticen, eamque annuo spatio; secundus pari curriculoMetaphysiceni tertius omnes Ethices partes ii quartus Physologiam praelegit. Quarto anno ad lauream Magisterii ἀπροσωπι πτως promoventur, & pileo donati manumittuntur; nec quisquam maturius, nec absque accuratissimo examine. loca potissimum in Aristotele intricatiora enucleando. iisque lucem faenerando. Quotquot hoc capit Collegium, vario amicitium genere internoscuntur. Pro redituum magnitudine, undequadraginta adolescentes, quorum Teucalion raro sexit praecordias ofelicissimis puta intra Insulam ingeniis nam, ignavum mcos pecus apras bus publicis sumptibus aluntur ue qui si sub Titionia labaro ceu vexillo strenue mereant, ad summos honores evehuntur: sin minus, omnibus, quibus fruebantur commodis & emolumentis, liberide nudiores exuuntur. In secundo angulo intra duo magna munimenta, secundum
Collegium situm est, in cujussu perliminari exsculptum est Archimedis agalma, eadem prorsus forma, qua a Romanis militibus, S racusis caesus est Varii sunt hic, pro numero
663쪽
partium Mathematices, Prosesores. Praeter protritas Avulgares ejus partes,admirabilem Algebram hic profitentur. Seci ante omnia in studium Philosophiae Expeti mentalis gnaviter incumbunt. In hac societate, omnes mechanias Archimedis machinas. cum omnibus instrumentis ad promovenda Mathematicen antiquitus,& recens inventis .reperire est.
In tertio angulo aliud situm est Collegium. ubi leges Politicae, & Canonicae, Europaeis nostris, lustiniani ope a &studio in Pandectas, & Codicem redactis, haud absimiles
In quarto angulo, magniscum extruitur aedificium. ubi praelegitur. & exercetur Medicina. In hujus Arear meditullio, stant Hippocrates. & Galenus, Asculapii manes depromovenda Therapeutice consulentes. In hac societate
praesignes sunt Chymistae, qui non eximia modo ιάποτροπά oe, . h. φαρμα- . & amuleta, adVersus omne genus morbos, sed multa etiam Naturae mysteria indagavere, & e tenebris in lucem eruere.
In quinto angulo extruitur aedificium, in quo omnigenae linguae traduntu non Hebraica, Graeca, & Latina solum, verum etiam Arabica, Coptica, Stavonica, Syriaca, Chaldaica, Samaritana, & ex Europaeis nostris multae, ad colendum nobiscum commercium, licet id nobis latuerit. Rhethorice hic , & Oratoria ex Aristotele, Hermogene , Tullio, & Quintiliano hausta edocetur. Grammatice etiam e Prisciano Grammaticorum Coryphaeo. Diomede. Servio, Donato, Terentiano Mauro, Varrone, aliisque eminentissimo gradu praelegitur. In sexto&novissimo angulo, speciosissimum est aediscium, reliqua omnia multis par angis magnificentia excedens, licet iis vetustate cedens. Intra Aream, duodecim Apostolorum statuas, e solido argento elimatas conspicati sumus. Sed inter caeteras, Divi Thomae, qui primum
664쪽
preciosissimum Christianae fidei η- ρν penes eos depositit,
eminebat, & primas obtinebat. Divinarum coelestiumque rerum quatuor sunt Prose res , quorum primus θεόπιχα duntaxat scripta enarrat. Secundus omnia haereson,&errorum ZiZania, quae jam inde ab Apostolorum temporibusr έU ῆλανθρωπου loliginis succo imbuti malignitate, in Domisi agro succreverant, & suppulturarunt, radicitus evellit, &averruncat. Tertius, controversarum cardines, & praeterea nihil pandit, & dilucide exponit. Quartus, sanam doctrinam, pro virili sartam tectamque conservat, Sasserit, eamque Sacrarum Tabularum auctoritate , & invictarum rationum firmitate -δει sulcit & statuminat. Sex Collegiis, sive Societatibus leviter perlustratis, ad Basilicam illam, quam in media A rea aedificatam conspexi mus, celeriter contendimus. Propter artificium nulla in Europa, ne quidem ei est conserenda, nedum anteferenda. Extrinsecus e nigro & candenti marmore, opere tessellato&vermiculato constructa est. Ccenaculum inserius Ediculae,
ubi sacris operantur. S rem divinam, citra in ima M'ονίαν, ἡ λαθρη μαμ, & Scenicas Pantomimorum gesticulationes, in
quibus superstitios, proram & puppim pietatis collocant, pure casteque faciunt, vicem praestat. Secunda contignatio est amplum&capacissimum atrium, quod publicis 1olen nitatibus, & conserendis in studiosam juventutem, pro dignitate gradibus, destinatum, & consecratum est. Hic, in omnibus scientiis omnisque generis theses impugnatas, & propugnatas audivimus. In Philosophicis diatribis, &scholasticis velitationibus, nihil nis ex Aristotelemi πλεξει excerptum, Ventilandum, & agitandum proponitur. Hic cum summa gratia, &supta quam cuiquam credibile est . disceptatur , & β αzειον palmam praeripienti, ab Agonothete honorisce datur. In rebus Theologicis solide , nervose , accurateque agitur.
665쪽
In Mathematicis quam plurima eorum argumenta in abaco dissolvenda proponuntur. Magnae nonnunquam lites, &contentiones, inter Philosopniae Naturalis Ptosessores Peripateticos nempe, &Alchim istas. quos illi acerrime
impugnant, oriuntur. imo, non modo in iis scientiis, &di. seiplinis sublimioribus, controversiarum, & contentionum simis trahitur, sed inter Grammatistas, etiam canonum Logicorum notitia non contemnenda imbutos, datatim jactatur. A Grammatices Prosessore , utriniun an id longius esset . quadam die problematice disputatum est. Prius in hunc modum , idque Philosophice adstruxit. Quae proportio materiae ad alterius proportionem, eadem compositi ad compositum; atqui E est materia ipsius A,& o ipsius ni ergo si o est longius quam Ε , ita si quam H Prob vit Oesse longius quam ε ex hac Grammatica regula. ut minor aut eadem est uisti ultima silan recto.
Quum igitur ω λυ non sit eadem cum erit minor. Dein contrarium, idque ratione Mathematica, de inon
stravit A eise longius quam n, sc. Quae est proportio totius ad totum. eadem est partium ad partes: si inaequalibus aequalia demas, quae remanent sunt inaequalia: ergo cum diphthongus E I si longior quam o I, dempta utrobique i communi vocali, E quod remanet erit longius quam O. Pro .hat gi longiorem esse quam o lex accentu. Nam gi posita in sine vocis, nunquam vel penultima circumsectitur, vel antepenultima acuitur . sed si o i sit in sine. utrumque siet, ut patet in hisce vocibus nimirum in nominativo plurali,&ιφιλοσοφοι, quarum illa' --α , haec Ad
didit aliud argumentu, ut videtur, Herculeum, quod Homer Ε ante Λ produxerit in , ut in hymno illo M Em
-- Θεὸς si' πη--tim. Quem imitatur Satyricus in prooemio ad satyras suas in hoc C holiambo, sive Scaetonte Iam I i i i bico,
666쪽
bico, cantare c=edas Fe asiam melos: cujus ScaZontis ea lex est, ut sexto loco ponatur pro lambo vel Pyrrhichio Spon. daeus: & in ρλ.ωρια Iliados A . . quarto ab exordio versuo autem nunquam producitur . repugnat enim HUS naturae. Ex his ergo liquet, quum tanta in Falladis Gimnasio apud. Grammatistas &eruditio vigeat, multo majorem apud reliquarum disciplinarum Proseliores vigere Oportet. Suprema magnificae hujus substructionis contabulatio communi Bibliothecae assignata est. quam totam in tergerini parietis septum cedrinum dispescit. Sunt & aliae utrinque partitiones ex transverso positae, intra quas sunt omnigeno- rum librorum, cum humanae, tum divinae literaturae inservientium capsulae, & repostoriae In occidentali hujus librariae parte, munificorum qui eam munificentia locupletarunt, estigies stant undequadraginta: unde fit, ut magnus librorum toto orbe selectissimorum numerus, quo annis accedat, quum sit inter leges ratas statutum inviolabile . nequis in communem Librariam codex recipiatur, nisi communibus Prosessorum calculis,& sustragiis, utpote a celebri aliquo auctore evulgatus, comprobetur .
Hic sunt rara & praeclara magnae antiquitatis, in omnibus - linguis, Manuscripta; quae in Europa nefando unquam audita, aut visa fuere, quae non chartae, aut membranis, sed intorioribus arborum libris, prisco more inscripta sunt. Omnes ante Beatae Θεοτ ηου, partum, qui Historia,'
stronomia , aut Philologia scriptores claruere ι & qui deinceps alicujus nominis floruere, priscos prasertim Patres, &Concilia hic videre est. omnes libri sedibus sive loculamentis suis catenulis aeneis
c Hembra deuii rabidis canibus lanianda virorum deligantur,.
667쪽
deligantur, tam integri, dc puri, quam si jam primum typis excusituissent, & centum commode, absque suo, aut aliorum incommodo , eos lectitando terere & evolvere pollunt. Bibliothecae praesectus quae non postrema inter eos dignitas P magni aestimatur. Haec ei, durante vita, demandatur provincia ; unde tantam, diutina consuetudine, indeptus est experientiam, ut omnia volumina, eorturaque loculamenta, primo obtutu, internoscere queat.
Ab oriente editissima est Pyramis, & Campanile, ad ornamentum simul. & usum. Quatuor ejus lateribus omnigena Horologia Sciatiae rica assixa sunt, quae non mediocrem artificis peritiam arguunt, propter insulae motum . qui singulis momentis loci latitudinem Variat &, ut mundi axis variabilis nunc elatior, nunc depressior fiat, in causa est. Non obstantibus tamen istis dissicultatibus, Solaris . Lunarisque motus, ad tam exquis tam methodum & ordinem , qui admirationem & stuporem pariat, reducitur. A meridie, longa est renearum columnarum series. fru-etiiram hanc fulciens, quibus omnia privilegia, immunit
tes, antiquitatis monumenta, fundatores, & sundamentalia jura insculpta prostant. Qualia sunt primo , ut Omnes ,&singuli Neophyti, intra quintumdecimuin diem, postquam ad Universitatem accesserint , coram Praeceptori-hus, matriculandos sesstant. Cum primum nomina Academiae Matriculae inserta sunt, decernitur. ut intra septimanam in literarum humaniorum
Collegium sese recipiant, ubi admissi. trieteride duplici,
amaenioribus hisce studiis. se totos indesinenter devo ent. Per biennium integrum Grammaticae Latinae gnavi rer in sudatur, alterum biennium in clallicis, idoneisque auctoribus addiscendis conteritur. QuintuS annus Graecae, & Hebraicae linguae impenditur. Novissimus Rhetoricae, & Oratoriae, ejusque maxime exercitio, ita ut prompti, &addi-
668쪽
cendum parati, idque cum A, & intrepide in doctorum coronam prodeant.
Ab hie societate, post diligentem in doctrinam inquisitionem, ad Physiologiae Asceteria honorifice promoventur, ubi quadriennale stadium emetiuntur: in Dialectice annum nemo enim per abrupta quaerit ascensum) in Metaphysice annum : in Naturali Philosophia annum: annum demum in Morali Philosophia; ad hanc enim αν,πις , udaiunt quod juvenis idoneus auditor Ahices neutiquam sit, non accedendum censent. Exeunte hoc anno peractoque examine, universi Cato
didati, Magisterii titulo ornandi, & totum Athenaeum ..cum pompa spectabili, ad Saturni aedificium, stolati progre diuntur: ubi omnes pro eruditione, &in Aristotele peritia, laurea Appollinari donantur. Antequam publica sui ctionis capaces esse queant, in caeterorum Gymnasiorum aliquo, quadriennium complendum est, ubi Theologiae , Iurisprudentiae, Medicinae, vel Mathesi haud oscitanter est invigilandum. Decurso hoc stadio, quanta fieri potest solennitate, cum plena potestate spartam publicam capes.sendi rude donati manumittuntur, emancipanturque. Quo magis promoveantur literarum sudia, praeter haec statuta, nequid respublica literaria detrimenti capiat, permulta sunt alia, quae ad & disciplinam spectant,
quae ad unguem observantur, non tam formidine poenae , quam virtutis amore: quapropter lapientes rerum ονομα non sine ratione, uno vocabulo, & Aminam & d ciplinam, quod mustias tradant operas, complexi sunt.
:Altera positi opem res . se conjurat amice.
Latae suere hic leges de vestitu Je cultu Scholastico, quinam modus in corporis ornatu sit adhibendus, ne luxu fastuoso dissiuerent, aut agresti squalore sorderent. De morum civilitate ,
669쪽
civilitate, quam plurima, ut sunt illa de juniorum in seniores reverentia. De coercendis otio sis, & male seriatis in Iovis platea oberrantibus. De non frequentandis oppidanorum aedibus , de aenopoliis, popinis, & cauponis evitandis. De nocturna tenebrionum vagatione reprimen-dL De ludis interdictis ; qualis alea, & solia lusoria. De contumeliis compescendis; de vi & injuria prohibenda. De seditiosis dissidiorum auctoribus, & fautoribus frigidam sussundentibus, supplicio assciendis. De Universitatis sa ibrica integre conservanda. De armis intra Academiae po-maeria non gestandis. Quid enim Musis castis, & innoxiis
virginibus , cum Marte lascivo , βρο λοιγῆ, μου φονα , & τει-
res debet esse commerciit De oppugnatoribus, & violatoribus publicae auctoritatis coercendis. In istas columnas salubres leges, pro licitis recreationibus , M ludis liberalibus, statutis septimanae diebus,
incisae sunt. In nullam noxam, quam statutorum valetudinis & recreationis ergo, violationem , severius animadvertitur. Siquis Domi portae more, ο γωλον, οἶκον
putans, in cubiculose abdat, & nimium cupiens esse πολυ ,π, temporibus ludo impendendis, a ludis v cans, studiis Vacet, corpus ab hora secunda ad sextam, quod summum est, quo castigari potest, supplicium, postridie exercere jubetur. Ab occidentali Universitatis parte latissima est planities, campus Apollinaris appellata ut Romanus ille emartius esylva excisa, praealtis cancellis, ad arcendas seras circundata. Frequens est Palaestrae, & pedestris cursus usus.
Tars in gramineis exercent membra palastris. Contendunt ludo , se fulva luctantur arena. Pars pedibus plausint choreas, se carmina dicunt
Adeo sagittas emittendi periti sunt, ut in altissimis abie Iiii 3 tumu
670쪽
tum verticibus considentes Volucres primo ictu ferire posisint. Tum et alidis siexos incurvant veribus arcus Pro se quisque viri. se depromunt tela pharetris. r Turaque per coelum, nervo stridente, gitta Florentum juvenum volucres diverberat auras. Imo eo processerunt peritiae, ut vel alites celeri pennarum volatu aerem metientes dejicere valeant.
Jam vacuo laetam cario neculantur, se alis i lPlaudentem , nigra siruxinub nube colambam Deciuit exanimis, viiamque reliquit in astris Hi eriis, fixamque refert delapsa ueagittam Ut in recreationibus moderati, & temporis, auro gem inisve preciosioris , parc i ssimi, omne enim quodest nimium vertitur in vittam, ita in diaeta&victu contentissimi, illius Hippocratici Apophthegmatis memores ιλιγγMῖα μὴ ρ
Continentia in victu in mater sanitatis , & quod plures gula, quam gladio pereant.
Namque cibus nimius, totus quoque maxima parm
Corporis se vires, ingeniique rapit'. Parum aut nihil ante duodecimam vescuntur, ut studiis a P. tiores reddantur; nam saburra ventris gravat corpuS. Cum gliribus certando somno se non saginant, scientes Auro. ram Musis amicam. aptam studiis. & matutinis horis hominem esse totum hominem: ideo sub horam quintam matu- tinam relinquentes strata, divino numine & nomine pie
solicitato, se studiis sedulo accingunt. Ad notae pulsum singuli ordines, in suo quisque auditorio , gregatim coeunt nemo enim extra Academiae limites, & con ania victitat in ubi parca, sed tribus nominibus laudabili diaeta utuntur. Primo, quod Naturae abunde sitis' faciat;