장음표시 사용
91쪽
Iam pude, Omnis homo est non iustus, hπ, Niatas homo est iustus illam, Non omnis homo ea non iustus, opposita, Mescilicet, V aliquis homo iustus. Nam es aliquem necesse
est. Illud etiam persticuum ess,si insingularibus interrogatus, inere nega epogi ,vere etiam eundempossie a1 mare: νt, EJnesapiens Socrates' Non. Socrares igitur non sapiens. In uniuersis autem, non vera quaesimiliter dicitur,sed vera negatio ut,*tae omnis homo sapiens on: Omnis igitur homo no a piens. Hoc enim falsum ecte at istud verum: Non omnis igitur homo est sapiens. eisque haec quidem opposita est illa verὸ contraria. Oppositae autem secundum infinita nomina. atque verba, quali 2nt haec, non homo, non tu ius ue nomine uerbo, qua inegationes videri possunt,sed non sunt. Semper enium necesse e i verum, vel falsum negationem declarare. Atqui hoc, Non homo, dixerit, nihilo magis, quam qui homo, vel etiam minus υerum dixit, aut falsum: si nihil adiiciatur. Haec autem, Ea omnis non homo iussus, cum nulla earum idemsignificat, nec huic opposita, Non e i omnis non homo iussus. eisque haec, Omnis non iussus non homo, idem quia haec, valet, Nultas iussus no homo. At vera n mina verba trans osita idemsignificant: velut, Massis homo,Est homo albus.Si mi cussit,certe ei de plures erutnegationes at unam unius esse demonstrauimus: Huius enim, Eni albus homo, negatio eii, Non edi albus homo. Huius
autem, Est homo alia si idem quod issa, Est albus homo,
non declaret, negatio erit, vel haec, Non est non homo alias.
tiui haec, Non est non homo albus, huius est negatis, non homo albus. ltera autem huius, Est albus homo. Duae igitur'tunius necesse est. Ex quo ista igitur nomen,
92쪽
DE INTERPRETATIONE. t verbum tran*onantur, eandem omnino Hyrmationem negationem futuram. Asyrmando autem aut negandy unum de multis, aut multa de uno, nunquam una erit in matio
negatio, nisi unum quippiam ex multis illis declaretur. Vnum autem dico nonsi nomen unumsit impositum, nec ex his unum aliquid si ciatur: velmi homo ortasse, animale' bipes, cP cicur .sed unum quiddam ex his si cituri ex homine autem albo m ambulante non dinum. Quarem quis unum quippiam de iis assi et, non una a firmatior sed vox una Frmationes muta. Zequeside uno haec,sed: Aliter muta. Quocirca sidialeffica interrogatio restonsionis petitio est, aut propositionis, aut alterius partis contrarieti vis, propositio autem unius spars contra ictimis, ad haec noerit una responsior quandoquidem non est una interrogatio, ne
fixerasit quidem. Sed de his in Topici, diximus. Ex quo id
etiampesimum est, Quid ea, non esse dialecticam interrogationem. Nam G optio danda est,utex interrogatione ditia velit parte contradictionis alter eligat: Sed oportet interrogatem ante constituere, Sum hoc homo, an non. Sed quoniam quaedam enuntiantur iun ta, ut unum sat totum attributum
ex his quaeseparatim dicunt Q. alia non, quaenam horum differentia am ct animal de homineYeparatim Vere dicitur, bipesseparatim, atque haesivi unum.Item homo massu: m haec, dit unum. At vero non siquissutor sit, m bonus, relisutor bonus. Si enim quia utrunque e i uerum. etiam coniuncta vera semper esse oporteat, permulta assurda erunt. Nam de homine cim homo vere dicitur, O album, ergo etiam totum
rus ks autem si album, Ototu. Ita erit homo assus adbus, id. De in infinitum Itemque musicus albus ambulans, eademque
93쪽
saepe connexam infinitum. Praeterea si Socrates Socrates sit,m homo, etiam Socrates Socrates homo sit necessies. Etsi homo ac bipes,sequitur visit etiam homo homo bipes. Illud igitur perspicuum est, absurda multa consecutura necessario, siquis coniunctiones omnino feri dicat. Nunc quemadmodum
haec constituendasint omnia, dicamus. AttributorumHgitur, earum quibus attritui accidit, qmecunque per accidens d
cuntur, aut de eodem, aut alterum de altero, ea omnia non
erunt unum. Hi, Homo albus est oe musicus: Ied non est dinum album m musicum, si quidem utrunque accidens est: neesivere dicatur assum musicum, idcirco album mu cu et dinum. Adventitia enim quadam vi album musicum. Ita non Iinum quiddam est album musicum. Quocirca ne utor bonus omnino dicendus est, Ad animal bipes. hπ enim non a uentitia quadam vi. Praeterea nec ea quae sunt in altero. has nec assumseptuc nec homo, homo animal est, vel bipes: quod in homine sint m bipes animal. Vere autem de quodam dicitur absolute,ut quendam hominem esse hominem, aut quedam hominem album esse hominem album: Non tamensemper.Sed quando adiuncto inest oppositio aliqua, qua quiatur contradietio, tum non est verum fa*um .misi mortuus homo, homo esse dicatur. At si nihil tale inest, vere dicitur. V inest tale aliquid, semper non verums non inest, ne
tum quidem si per verum' 'lut, Homerus aliquid ea, ut, poeta. Estne igitur ille, an non am aduentitia quadam vi esse de Homero enunciatur: qua poeta est.At perse de Homero esse non dicitur. Quamobrem in Pibus enunciationiblis contrarietas est nulla pronominibus definitiones dicantur, mpressi non aduentitia vi enuntiantur: in iis omnibus quod tale
94쪽
DE INTERPRETATIONE. xeu aliquid, vere etiam dicetur esse omnino. Non ens autem,
quia est opinabile, non vere dicitur esse. Quoniam eius opinio ies, non quo sit,sed quod non sit.
i Hie obseute loquutus est de verbo infinito: nee satis determinauit,an ut Insi. nitum haberet locum in enunciatione alia inegante.Neque certe de eo statui ponse videtur, nisi ex verbi analysi. Nam in hac enuneiatione. Homo non ambulat, si verbum esse vis negatum .no infinitum, analysis erit eiusmodi, Homo non est amisbulam: siti infiaitum sit, fiet eius analysis hoe modo. Homo est non ambulans. et CONTRAnicvMT enim in simplicibus hue, Iustum.Non iustum. Quara si de aliquo unum horum vere negatum sit, de eodem verε affirmabitur alterum, per eontradictionis legem, quae post Categorias est exposita. t UNτιε Aeete hie ea dicuntur, quae non solum eidem subiecto insunt, sed in una eandemque essentiam coeunt. Q ae vero sequuntur de dialectica interrogatione. non solum repetenda sunt ex Topicis. sed ex eap. l. lib. l. Analyt. Priorum, & ex cap. a. lib. I. Analyt. Post. ANALYτrca quidem quaestio est Aristoteli eap. t. libi. Analyt. Post. id est. Ohilosophieai at non Dialectica, id est, non populatis facultatis differendi ex pto bilibus. Quia popularis attifex, quem apud Aristuialecticum dicimus, disputate quidemiolet in eontrarias partes . rectene definitiones sint ab aliis positae, an non,ex his locis qui tradutur lib. 6.Top. At non profitetur se rei essentia tenere. aut hanc definitione explicare posse.Qsonia hoe accurati est artificis & philosophi.s Huius eonseeutionis aeoniunctis ad diuisa & a diuisis adeoniuncta, haee leegeneralio statui potest. Quaecunque attributa idem omnino significant, Ac eodem modo, coniuncta Se diuisa, in his reciprocam eonsecutionem valere: siue ea adessentiam pertineant. siue accidentia sint. Si vero aliam significationem habent. quando coniunctim. quam cum separatim enunciantur, vel contra, tum consecutionem esse fallacem.
De Enunciationibus modorum. Cap. 8.HIs autem expositis nunc videndum est quemadmodum
niterse affectae sint affirmationes m negationes hae, Psibile esse, Non possibile, Contingens . Non corin 1is de Impossibili quos Necessario. Habent enim quassa dubitatio
nes. Nam si earum inter e comparatarum contrari liones
sunt oppositς, quaesecundu esse non esse constituuntur. ut humius, Esse homine, negatis, Non esse homine, non ista, 'si non hominem. Et huius, Esse hominem assu haec, Non esse homine album, non autem ista,'si non album hominem. Namsi de
95쪽
ARISTOTELIS LIB. omni re, as irmatio vel negatio, lignum vere dixeris esse, non album hominem. Quodsi ita est, in omnitus iis etiam in quibus, esse non assiunditur, ide ejiciet, quod eius loco dic ture ut huius, Homo ambula , non haec, Amtulat non homo, sed ii , Non ambulat homo, futura negatio emo quoniam virum hominem dicamus ambulare, an ambulantem est,n
hil interes Quaresi ita res habeat in omnitus prostan himius. Possibile esse, negatio erit, Psibile non esse, non illa, npos bi 'e spe. e Atri idem potes esse oe non esse. Quod enim diuidi ambulare potest, id c non diuidi potest, O nouamlula e. Cuius ratio est,quὴd non semper id omne re is est, quod hoc pacto p ibile est, Ita reii conuenit negatio. N Iotest non ambulare, quod vim ad amἷulandum habet non aspici, quod assectabile. eis feri non pote I, ut in eodem diem lat asi,mationes m negationes oppositae. Non igitur huius, Possibile esse, notio erit, Possibile non esse. Quonii
ex his accidet, aut non lirmari simul negari de eodem, aut nonsecundum esse G non esse, quae adiunguntur, assii
mationes cs negationes existere. De quibus si illud fieri nisu potest, hocprofecto eligendum. Ergo huius,'fissile esse, nega. tio est, Non posibile esse: non aute ista, Possibile non es. de ratio es eius quod est coringens esse.Etenim eius negatio est, o contingens esse.Similique modo in caeteris, ut in Impossibili cri re ario.Vt enim in illis esse γε non esse, appositiones Gami sibiectae, hoc quidem album, istud vero homo. sic in his esse non esse, prosubiectu habentur: haec autem, pos oeco tingere, opositiones c sicut in illis esse s non esse, veritatem
detulsitatem definiunt, sic in his, Et pisibile si noposi
stite.Huius autem, Psibile non esse, negatio e I non haec, o
96쪽
DE INTERPRETATIONE. 43psibile esse, sed illa, Non psibile non esse: Et huuu,'sibile esti non illa, Psibile non essesed haec, Non possibile esse. seu circa e mutuo G equi videri possunt hae,msibile esse,'sibile non esse. Quonia uepsibile est esse, non esse. Non enim haesibii rem contradicunt, Psibile esse, Posibile non esse. Sed Psibile esse, posibile esse, nunquam eodemsimul vere dicuntur. Opponuntur enim. Neque Psibile non esse,Nonposibile non esse,unquamsimul in eodem υπς erunt. Similiters huius, Necessarium esse, negatio est, non illa, Necessarium non esse,sed haec, Non necessarium esse. Huius aute, Nec sarium non esse, illa, Non necessarium 'o esse. Item uehuius, Impossibile esse, non hyc, I sibile mese, sed illa, mi sibile esse. Huius vero, Bnpossibile no esse, illa, Non -- po sibile non esse. In uniuersum autem, ut dictum est, esse quidem non esse, pro rebus siectis poni debent: quae autem negationem in Frmationem Usciant, ad illa ipsa esse non esse, addendasunt. Atque eae demum oppositae existia mandaesunt ensiciationes, in quibus Psibile m M possibile, Contingens O continges, Impsi te imp ibile,
Nece nu- o nece sarisi, em mm veru, collocantur. Sed cosequutiones cundu ratione existunt, cu ita ponuntur. Eteni ad Psibile esse equitur Cotingens esse, h*s cu illa reciprocatur Non imposibile esse, Non nec si essi. Ad hanc aute,' ibile non esse,maCDingens no esse, ista, No n
cesse non esse, risibile non esse. Ad illa vero, Non possibile esis, Non contingens esse, hπ, Necesseriai non esse, postibile esse.Item ue ad illa, Non possibile no esse, Non contingens non esse, haec, Necessariu esse, I sibile non se. Id quod ex subiecta descriptione intelligi potest, st
97쪽
Contingens se, Non impostibile esse, Non necessarium esse, fissile non es Contingens non esse, Non impossibile non se, Non nece rium non es L Is L I B.
Non contingens esse. postilite me. Necessarium non se. Non posiἷile non esse. Non contingens non Hec puerissile non se. , Necessarium esse.
Hae igitur Imposibile Non imo dile, ad Conti gens 'sibile, Non contingens Non positile, con quuntur quidem contradidioris , sed inuerso ordine. hanc enim, Possibile esse, eius quod impossibile est, consequens edi negatio haec, Non impossibile se. e d me timem autem affrmatio . eis hanc enim, Non m ibile esse, illa, Impo bile se. Uirmatio autem est, Possibile esse, negatio vero, Non impossibile se. Sed Nec sartu quo modo se habeat considerandum est. Atque isiud quidem perspicuum est non eodem modo se habere, sed contrarias sequio contradiacentes autem esse patrataN. Neque enim huius, Necese non esse, illa, Non necese se, negatio est.quandoquidem utraque de eode vera sepotest. Quod enim nec e non se, id non necese se. Cur autem Nere risi, non eode modo, quo tera, quatur,hoc caus est,quod Impo ibile carariesumptu, cum
Neresaris idem valet. Quod enim impossibile se, idemce se est, non se quidem, sed non se. Quod autem immobile non scita necese erit se. Ita sit a rede modo ad mobile rumpo ibile, siquuntur, certe haec contrario. Quandoquidemn id signi cant Neresanu, Imposibile sed ut dictu
98쪽
DE INTERPRETATIONE es, contrario modo. An ferino fit, ut hoc modo constituatur Nec sar' cotradictiones.Etenim quod necesse esse, ises bile se. Alioqui negatio erit consequens. Quoniam necesse
est aut assi mari, aut negari. Ergosi Nopo bile esse, Impos de esis. Quod igitur impossibile esse, id necesse erit esse: quod a surda est. Atqui ad hoc,P ibile est, re equens id est,m --psibile esse: ad hoc aute, No necesse esse. Ita sit ut quod nec fisaria r se id nosit neces esse quod alsurdii est. Nec ad id quidequo usibile esse, id quod neces esse, consequitur. neque illud,
Necessarium non esse. Illi enim utras contingit accidere horuautem vinιbbet veru sit, non iam illa vera sintsutura.Simul enim Possibile es, O nose.Si vero nec esse sit se ivt no esse iam non amplius utrans in parte erit pinibile.Relinquitur edigo ut quod necesses no Vse,ad illud quatur,quod sibiles sie. Nam de eo etiam quod necesaria ess,hoc vere dicitur. Etenim hyc ipsa cotradicit ei quod ad No possibile cosequitur. Ad hoc eni equitur Imposibile es Necesse no esse cuius hoc, Non necesse non sis, negario est. Consequuntur ergose hς contradisiiones ad eum modsi qui expositus est nec his positis quicquam accidit quo eri non posit. Virum a te ex eo quod
necesisse, id quod posisibile esse, sit consequens, 'estio est.
Namsinon sit consequensi tradicens equetur epe Non posisAile esse. Quod quis eam contradicentem esse neget, hanc oportet esse dicat Possibile non essesed ambaesel sum in eo quodnecesse est esse. At vero ruresum idem videtur secaripo ci non cari, esse m non esse. Ita quod necessarium esse, id continget non esse: hoc aut fuls m est. Isiud igitur per 'imus, non omnium Pae possunt aut esse, aut ambulare,opposita etiam esse posse,sed in nonustis id non esse dierum. Prim An ve
99쪽
ARISTOTELIS LIB. A in iis quae non cundum rationem possunt. Vt ignis calf cere potest, baseiquefacultatem rationis expertem. Quae igi- tu acultates suntsecundum rationem, eωknt ad multa, hς
que etiam contraria: rationis autem expertes, non omnes Sed,
ut dictum est, ignis non potest calfacere non calfacere, nee ea omnia quaesemper agunt. Sunt tamen quaedam quae cumdumfacultates rationis expertes, simulpossunt contraria recipere. Sed haec eo dicta sunt, quod non omnis facultas ad contraria secundum naturam siti comparatae ne eae quidem, quae secundum eandemspeciem dicuntur. Sunt vero quadam facultates homonymae. Quod enim postibile est iano vno modo diciture absidque A dicitur, quia iam verum est: vi quod re i ta est. Hi pose aliquem ambulare, quia iam ambulet, m om
nino posse esse, quod iam re ipsa sit, id quod posse esse dicitur.
1liud vero quodporea re ima esse: velut cum aliquem posse ambulare dicimus, quoniam ambulabit. e que haec quidem facultas in iis tantummodo reperitur, quae moueri possent, illa etiam in iis quae non possent. Drunque autem vere dicitur posse ambulare, aut esse, quod ambulat iam, atque in actu est,stquod ad ambulandum comparatum est.Quod autem hoc modo pos utilistum vere de re necessaria absolute dicitur ilterum vere dicitur. Ita Pontiparte genus uniuersum consoquitur, certe ad id quod necessariu est esse, id quiapo ibile esse
erit consequens: nian tamen omne. Ac fortassi quia necessarius,c non necessiriu, principii est cursimi, aut nonsint omnia ut caetera ex restinari debeant, quomodomi consequeraria.
Quapropter ex his νς dista sunt apparet id quod necessario e i actu fie. Si igitur priora sunt sirena, etia actus facultaterire est.Et ea ne nefacultate actus sint, Nprimae b -
100쪽
DE INTERPRETATIONE, itiae alia cui facultate, quae naturae ordine priora, tepore poste riora. Caeba nunquam si tactu sed tantumfacultates.
i in Ax duo in aliis munitationibus separatim explicita fiunt de eotradictione Se
conlecut ione,ea de pronunciatis modo cireun:criptis colunctim quae rutur hoe eam Nem re quis in illiseoni radictionis modus sit quae consecutaonis ratio. Hae enim duo sunt quae ad enanciationum comparationem pertinent.1 sic Nirte AT Arist. eontradictionem in enunciationibus spectati debere renes assirmationem Ze negationem eius quod dat sormam enunciationi. Itaque quia circunscriptio modi liis enuntiationibus sormam dat. sicut verbum enuncia tionibus absolutis concludat renes modi ai armationem de negationem esse spe. Onadam contradictionem. 3 CONTRA OIcτr o in enunciationibus modo circunscriptis, versatur in affirmatione Sc negatione modi,te eade manenter contrarietas in assit matione & negatione rei modo eodem manente Quibus potitis incipiendo ab enunciationibus doro si ibili de eontingeniti desinendo in eas quae de necessiario,duae sone tantum eon secutionis leges. Prant, ad enunciationes de possibili & contingente. sequi enua. ciationes de impossibili contraductorie: posterior,ad emine ationes de impol sibili sequi eas quae de necessatio, contrario modo non contradictorio. Sed hie ordo pollea immutatur primo iue loco statuunt ut eunnciationes necessat: δ.4 Qvovi AM aeterna quae semper adiunctam babent immutabilem necessit tem, contingentium& possibilium causae sunt . idcirco concludete vult in ordine harum enunciationum primo loco eas statuedas q laede necessatio. Ad quas varid
se habere poterunt alia de possibili: quoniam ipsum poti ibile noa dicit ut uno modo: idcircoque eius disti actio hoe loco adbibetur.
De generali oppositionis modo, Cap.
VTRura autem affirmatio negationi, an asmatio sermationi, G oratio orationi contraria sit ea, quae omncm
hominem iussum esse dicit, illi, quae nullum hominem iustum an haec, Omnis homo iustus, illi, Omnis homo iniustus, v lut
Callias iustus cst, Callias iustus non est, Callias iniustus est
quae inquam harum contraria est Si enim quae sint in voces quuntur ea quae cogitatione complectimur, in his opinio de . contrario contraria est, ut haec, Cmnis homo iussus est, illi, Omnis homo iniustus esse certe in iis etiam Usemationibus quaesunt in voce ta res habeat vecesse est. Alsi illic opinio, de caentrario contraria nou est, ne hic quid asyrmatio a sei