장음표시 사용
372쪽
Analyticon Priorum Liber primus.
eo M OTIONE A C C V R. A T A ET DILIGE N TIolseruationesententia ,de integro Latinu actus.
circa quid o de quo hae inquisitio. Versa
tto , qhid eatrem quid ratiocinatio, o
quaepe f Lia, quae imperfecta. Post hac astem quidnam sitqhi piam in toto aliquo esse, aut non esse: qui que appelle- reis de omni aut de nugo dici. Di igiturPropositio,ofatio qhς
373쪽
aliquid de aliquo agirmat aut negat diue aut in toto, aut in parte aut indesin:te. In toto autem dico,cum quid aut omni, aut nussi inesse dicitur: cum vero alicui, vel non alicui, vel non omni, id particulare appello. Quodsi inesse aut non inisse dicitur ahque uniuersali aut particulari nota, Indesinitum
id voco, ut contrariorum eandi m esse rentiam,aut moluptatem non e se bonam. Eo autem disperi demonstrativa propo sitio a dialectica, quod illa est alteraim partu contradi bonusumptis: Non enim interrogat, sed sumit qui demonstrat. st dialectica , interrogatio est contradictionis. 'd quod ut tinet ad ratiocinationem ex utrauis strue 'dem, nullum inter eas est discrimen. Nam γ qui demonstrat m qui interrogat, ratiocinatur,sumens aliquid inesse alicui vel non inesse. Ita propositio ratiociuationis simpliciter affirmatio est, Mel ngatio cuiusam de alio: eo, quod diximus, modo, Demonstrati ua autem si vera sit, oesumpta exsuppositionum principiis. Diale lica verὸ per condianti quidem interrogatio est contradiditonis: ratiocinanti vero sumptio eius quod apparat vel probabile es quemadmodum in Topicis expossimus. Sint igitur haec,quod ad repraesente attinet,de propositione tis,quid, inquam iPasit,quo dior at ea,quae ratiocinationi adbitetur, a demonstrativa, m dialefiica, hae ite in er se. Diligentius e.
nim dὸ his in progressu disseremus. Extrem si vero id appedo in quod refluitur propositioχuiu odi est, id quod de alio dicitur, idque de quo iqud dicitur, seu adiiciatur,seu tollaturi u se vel non esiste. Ratiocinatio vero est oratio, in Ba quibo a positis diuersim quid ab iis necessario efficitur, quia 'e iseunt:d:co autem quia ea fiunt .propter ea es t propter ea au. tem essici, nutu externo egere extremo, ut necessaria sit conse-
374쪽
cutio. Perfectam vero ratiocinationem eam appello, quae nunalio eget praeter ea, quae sumpta sunt, quo colligendi necestas sit euidens ac per 'icua. Imperfidiam, quae uno, aut pluri bus eget quaesunt qui lem necessaria ratione extremorum,non sunt tamen in propositionibussumpta. Est autem res eadem,
quidpiam in aliqua tota esse, quidpiam de alio omni dicis
nempe cum nullam subiectipartem repertis,in qua praedicatsi non vere dicatur. Eodem pactio intelligendum est, de nugo aliqua dici. De pronunciatorum reciprocatione. Cap. II. se uero cῖm omnis prodipositio aut inesesignificet aut necessario inesse aut contingere inesse: harίmque aliae affirment negent aliς que in quavis enuntiandi rationeras firmantium rursus S hegantium,aliae in tota sint iliae in parte, aliae indemnitae, negantem uniuersim quae inesse signiscat, necesse est iu extremis reciprocari exemplica asinusta voluptas est bona, nubtam bonil est voluptas. Aspirmantem aute reciprocari quiden cesse estsed in parte tantu,nm uniuersim: LSi voluptas omnis est bona, quoddam bonum voluptas sit necesse est. Ex particularibus vero affirmans in parte reciprocatur necessario: nam si quaedam voluptas est bona,quoddam bonum est voluptas. In negantibuι id non est nece arium ut enim quoddam animal non sit omma,no ex eo efficitur quendam hominem noesse animal. Principio igitur conssiluamus propositionem, inq a quippiam uniuersim negetur: sit se haec,a, tum si nullis,ineli abne ulli quidem a nerit b. Nam si alicui nempe e,non erit verum νιθι b in fiea dum cear taliqua ipsius bdo Iue contineatur. Quodsidica imuib , inessia, hinc conseiuetur
375쪽
antea pro eo esse id haberetur, omue b esse a. Est autem eadem ratio, si in parte fuerit propositis: nam si quoddam b essa, cesse est cuidam a inesse b.Si enim nulli,hinc consequeturne vitam quidem b se a. Quod si dicas, quodda b non esse a, non continuo si citur,ut quod da ano fit b. Vi si b quid sit animat,a vero homo nepenim omne animal est homa,cὐ M omuis homo sit animal. Ideerit reciprocationis modus in pro ciatis necessariis uniuersale enim negans uniuersim reciprocatur,
firmanti si utruns, in parte tanta. Si enim neces est nullii s esse a nec se quoque nu ii a esse b. Nam si alicui ine se contingit a quoque cuida b inesse continget Asomni b vel alicui necessirio imbi a malicui a necessario inerit b. Si enim id noust necessarium, neque etiam quoddam b necessario est a. Negatio vero in parte ob ea imam, quam antea exposeu causam
non reciprocatur. At in contingentibus 9uia contingere pluri-bm modis dicitur nam cynecessarium'non necessarium,aoque possibile cotingere dicimus )sane in affirmatibus omnibus eadem est quaprius,reciprocandi ratio. Namsi astsi bvel omni vel cuidam in se contingit, b quoque alicui a inesse con tinget.Nam si nulli, a quoque nulli b inesse contingit id quod
paulo ante coufirmauimus.In negantibus vero diuersa est ratior quia quae contingere dicuntur, aut quia necessario nono. sint, aut qui non necessario insint, eodem moIo reciprocantur: visi quis dicat contingere hominem non esse equum ,aut albe dinem nulli vestimento in se quora unum necessario non iness. altersi no necessario inest. Et eode modo reciprocaturviras propositio. Si enim contingit, nussum homine esse elusi: contingit
quoque nussum equu ese homine. Et si contingit album nulli
3 si mento inesse myestimentu nulli albo inesse continget.
376쪽
DE PRIMA Res ora isi alicui necessano, tiam alba alicuivestimeto necessario inerit id quod paulo ante confirmauimus. IPud idem te nerante particulari iudicandum est.Qube vero dicuntur contingere, quia mi plurimum eueniant m ad id apte natura sint coparata quomodo contingens definiuimus nonsimiliter in negantibus
reciprocantur :sed negatio et niuersalis non reciprocatur: particuluris autem maxime. Miso per stimum erit,υbi de con .
tingenti disseremus. In praesens id tantum nobispraeter ea quae dicia ni confessium sit, contingere nulli,aut alicui non inesse, Jeciem habere affirmationumam istud, ontingere,eodem mado quo ipsium,s,se habet. Hoc autem quibuscunque praedica tu adiiciatur, Uirmationem per quovis modo essest: vi, Est non bonum, aut est non album,vel simpliciter, i nou hoe. Id autem tu progresu confirmabimus . Hae vero reciprocandile em eandem equutatur, quam γ aliae. His ita constitutis dicendum nobis est, ex quibus, quando m quomodo struatur ratiocinatio quaeuis.' sterius e demonstratione dicendum nabis erit. Di cnim ante demonstrationem de ratiocinatione di flerendum. Quoniam demγnseratio ratiocinatisquaedam e trratiocinatio vero non omnis demonstratio. Prima figura, A. B.C. Cap. 3. Ouandocuniue ergo tria extrema ita inter se ais ola fuerint ut postremusis in medio toto, hoc autem in toto primo vel sit vel no At,necessario hinefficitur extremorum persecta complexio.Medium id appella,quod cum in alio sit, aliud quoque in hac continetur, si tum quoque medium seruat. Extrema vero ea dico,quorum alterum in alio est, in altero autem aliud
continetur. Profectosia de omni b irmetu , γ bdee quoi oneresse est ut a de quouis c offirmetur: praesertim cum paulo a
377쪽
te explicatum P,quid sit de ali3s; t to dici. eadem est ratio, si a is nusso b dicatur: b vero in c toto sit, Nι m a in nulti e re perietur. Ouodsi primum omuimidia At confluensae,miata
nullipostrema insit, nulla erit extremorum complexio. Nihil enim quicquam necessario sicitur,quia ea ut cumferipsit ut primum postremo, tum omui insit,tum nulli: unde nec in parte,nec in toto necessarium Τ icquam efficitur. Cum autem nihil necessario colligatur,rx iis sane ratiocinatio non erit. Ex. trema in quibus alterum alieri omni insit, sint hae, animal. homo, equus: in quibus nu ι illa. animal, homa, lapis. Neratiocinatio quidem fuerit,ubi primum tu med o nullo reperietur ut hoc in postremo nulla. Extrema Uirmandisint haec scientia, linea, medicina negandi vero haec scientia,sines, unitas. Hinc per licuum est, quando futurasit ratiocinatior quando non item,ubi extrema uniuersabaserint. IIud etiatonstat,quandocunque fuerit ratiocinatis,extrema,eo quo diaximus modo, ectia e sie oportere: quod si ita digesta sint, ratiocinationem ex iis stici. Mi ubi extremorum unum uniue se, alterum in parte, cum uniuersa 'oseu afirmatio, seu n emtio m aiori extremo conlaucia fuerit minari vero ast,matio in
parte,necesse est hinc.na i ratiocinatione perfectam. mi au. tem minori extremo additum surris v Viuersa et ud aut qu quo alio moti extrema fuerint digesta, ratiocinatio feri nullo modo potest.Maius extremum id dico, in quo medium continetur. Minus vero id,quod medio seu emitur. Sit enim hoc
consessum,3uoduo b se a,ruodia item e es b. hinc sine escitur necessario, ut quod iam csit a si de aliquo tuto dici iusit, quod initio explicauimus. Ἀου nullum b* a, quoddam vero est b, necesse est ut quod a c nosit,a. Cum antea inter σ
378쪽
ratisimus quid sit, de nullo aliquo dici. Erit igitur ad hune modum ratiocinatio perfecita. od i Lm fel ,sib ea firmatio
fuerit indefinita e quippe cum eademsimatur ratiocinatio. eis particularesumas pronunciatum seu inde nitum. Quo i minori extremo iungatur uniue tis affirmatio, vel negatis,nulla hinc erit ratiocinatio um propolis aut in parte uerit aut ita sinita seu aspirmet illa seu neget .verbi gratia, si quoddam Ut a, bet non sis,c vero quodvis sit a. extrema in quibus una alitia inest sint haec,bonum, habitus prudentia ea ve)ὸ in quibus non ius bonum,habitus,institia. I usiosi nullam Ut b 3ooidam bero b,uel etiam non omne sit a vel non sit. n sic qui lem erit ratiocinatio. ea trema in quibus unum alteri i uest, album, equus, Igmo .ea vero in quibus n n inest album, quus, coruus1 quae eadem usurpandasunt,si , a propositio inde ita fuerit. Neque itfm ratiocinatio fuerit, ubi priori extremo addita uniuersalis assii aliosuerit, vel negatio posteriori vero ne ratio in
parte,vel etiam inde uita ceu si omne bsit a , quoddam Drὸ enon sit b. Cὰm e cui in parte medium non cohaereterius extremum uniuersim modo consentaneum sit ac consequens, monalienum ac repugnas: qt si proponantur tria haec extrema,animal,homo,album tum ex iis allis, de quibus homo a seuerari non post, siciniantur, olor oenix, ne de altero horum animal univcrsim affirmatur,negatur plane de altero ita ra tiocinatio nulli modo fuerit. Rujus a in nusto b reperiatur,nec item b in aliquo G. extrema vero sint inanimal si,homo,album, atque tum assumantur ea alba, qui im homo non dicituri olor oenix. nam inan:mum de altero quidem omni aspirma.
litur, de altero nun dicetur. Ad haec, tum indefinita sit hie
propositio quoddam c non est b quae quidem vora est,seu nul-
379쪽
tum planesit jeu non omne semptis autem eo modo extremis, ut alterum in altero nusto reperiatur,inde non struatur ratiocinatio id quod paulo ante confirmauimu3 Persticuum es ex hac extremorum structura ac distositione ratiocinationem nostici: alioqui ex illa quaque esceretur eadem autem probandi ratio erit,ubi negatio in toto ferit. Quod si ambo interuanis parte a firment quid,aut negent,seu aberum a Frmet, ne-on aberu stra ambo iuri inita sint,seu alterum indefinitum,alterum certum ac definitum, ne tum quidem ratiocinario vitierit. Hu autem compositionibus omnibus extra met tae eruuommunia,anima a se, equus animal album apis. Ex iis tuae hucuyiue exposuim.u, hoc constat,ad ratiocinationem is 'arte per hauc figuram connectendi recessariam esse eam ex- remorum co Iocationem: si haec ob metur, necessari; istiatiocinationem escio alioqui nulla plane si ipsit. Ex iis tiam hoc intelomus quae in hac figura struantur ratiocinitiones, omnes suis numeris absolutas esse ac perfecitas: quippe quae ex his absoluantur, quae initio seu ta me atque quae stiones omnes in hac figura probari tu quae in toto affirmat aut negat, tum quae in pote. Ac figuram eam primam appelli. Figura necunda, M. N. X. CV. q. Vbi tero aliquid unum idem, in aliquo quidem toto, in alio vero nullo reperietur in utrolue toto vel nulli, Hu ram eam secundam a pelli. In qua m<um voco i quod de ambobus extremis dicitur. Extrema vero ea in quibus id dicitur. Maius quidem,id quod proxime medium situm est: Mianus,1uod ab eo longius distat . Collocatur autem medium extra extrema,situ vero primum est omni m. Quapopter nuru
pacto perfecta futura est ratiocinatio per hanc figuram fieri,
380쪽
DE IMA REso L. Stamen potestseu extrema in toto sim a sintseu non lat. Sanea bi extrema uniuersa fuerint ,sruetur tum legitima ratiocinatio, ubi medium in altero nudo,in altero omni reperiatur, ad utrumuis negatione adiectasin ecus at,nihil omnino colligetur. Faciamus enim t m in nullo n reperiatur. in x vero omni: tum quia negatio in toto reciprocatur nultam mesin diam autem consessum est, omne x esse m: ita nullam x es n. Hoc enim antea confirmauimus. Rursus, sim in toton,ω in x nullo reperiatur, nemn in nullo xerit.nisim in nugo x reperiaturne x quoque in ulti m inerat autem m omni n iustum igitur nerit x:eo enim modo iterum effecta est primae figurae strusiura: quia negatio reciprocatur, ii quoque in nullo x reperietur, ita eadem compsexto efficietur. Licet autem m id ipsum δε- ductione ad id quod teri non potest confirmare. Ex his igitur hoc constat, ubilia collicata fuerint extrema, inde ratiocinationem quidem Ufici, non tamen perfectam. Quia non olum ex his, quae initissumptasuntsed ex aliis perficitur. Quod si
omne Ut m item Gomne Mnulla esstitur ratiocinatio. Extrema autem consentanea sentia, anima homo: Dissenta nea ver , lentia mimal tumerus. Medium, esentia. Neque vero,ubiis,de nullo n,m de nulti x dicetur. Extrema co. ient an assima animal, homo dissentanea, linea, animal, la- . s. Iride plane constat,ubi ex uniuersis extremis constituetur ratiocinatio isto itionem eam extremoru,qua initio exposivi,
necessario esse obstruandi: alioqui enim no necessari; esstietur. conclusio. At vero ubi mediu ad alteri e habetit uniuerse, si quide ad ma se habeat uniuerse lae a firmandosiue negaudo, ad minus autem in parte, modorue is uniuerso opposito