장음표시 사용
391쪽
tionibusparticularibus: cum enim opstio priuans uniuersi fuerit m necessaria,conclusio quoque necessaria erit. God si affirmativa iuersa sit oe necessaria. negatio aute parrio laris non necessaria non erit condissio necessaria Primum itaque constituamus negationcm iuersa m necessariam, nultib cottingit inesse a, quoddam atatem c sa Nam quia reciprocatur negatio,nulli a cottingit ines e b , quoddam autem c est a ita fit. t necessario quoddam c non sit b. Rusum piraponatur uniuersalis a firmatio necessaria, ut affirmatio adiiciatur ipsib tum si Omne b necessario est aquod iam autem c no est aler Inicuum est inde,quoddam c non esse Utanon necessario. dem enim extrema etsiui erunt ad id probandum,quae antea in uniuersalibusbilo simis. Ouodsi negatio necessariasit in parte, nihilo magis conclusio necessaria est: id enim per ea ipsa e trema probari potest. Mixtiones in tertia figura. Γ ap. 9.
sum autem extrema de medio in totum dicetur in ethima figura,fuerintque ambae propositiones affirmantes, Utrauli necesseria,conclusio quoque necessaria consequitur. uodsipro positionu una af me altera nege cum negas necessaret ueri conclusio necessaria est futura. Vbi vero affirmas necessaria fueri non erit necessario conclusio. 6onstituanturam primum a firmantes,qui amb omni cinsin ' , necesse a in esse ipsi C iam cum b omni c insiti alicui b inest reciprocatur enim uniuersalis in particularem. Itasia necessario infit omni coe calicui b infit,necesse ea a alicui b ines quippe cum bcomprehendatursub c.Ita rususprimatura. dem ratio ne probabitur,si . t necessaria .Reciprocatur enim c cum aliquo a.Italus omne cnecesserio est quoddam autem a se,
392쪽
quoddam a necessario est b . Amplius sitpriuaspropositio c oecb limans sit , priuans necessaria .Iam quia reciprocatur assirmatis,quoddam b enc, nullum autem cessa , =que nec larior igitur quoddam b necessario non esia, cum uiae comprehendatur. Ouod si affrmatio necessariasit, non seque
tur necessaria conclusio. Constituamus enim ex o b necessariam a1rmationem,ex c a negationem non necessaria equia reciprocatur affirmatio,quoddam b necessario entc. Igitur cum nulluc siit a,quoddam vero b sit Qquod Jam b non est a,non tamen ex nece itate docuimus enim,cum negatio in prima figura necessaria non fueri neque conclusionem necessariamfore: auod Oper extrema intelligipotest. Constituamus enim loco a bonum, pro b animal loco c equum Tum bonum quidem nulli equo in esse contingit. At animal necesse est omni inesse. neque tame M.
cesse est,quodda animal no esse bonursiquide cotingit omne bonum esse quodsiforte id fieri non posti aliud extremum constituamus vigilare et dormire nam omne animal ad utrunque horum aptum est.Cum igitur ambo extrema de medio uniuer.
sim dicentur , exposivimus quando conclusio necessariasitfutura si vero alterum etniuersim,alterum in parte dicatur,ίdque limando in ambobus,cum idem uniuersim necessario dicetur, clusio escietur necessaria cuius rei probatio eades quae prius. irmatio enim in parte reciprocatur. Itur cuomne cnecessario sit bini vero sub c contineatur iecesse est quoddam a esse b:quodsi quoddam a s b necessario, vicissim etiam
quoddam b sa idque de necessitate: haec enim reciprocantur. Eadem est ratio,cum ex coea necessariasuerit, inruerse
lispropositio uiab ipsi csubiicitur particularis necessaria fit io essicitur nece aria conclusio.Sit enim verbi causea, ex c
393쪽
b particularis propositioinc necessaria, sit ue omne ca,nee Uncessario uniuersa igitur propositione o b prima H ra escitur,mniuersos autem propositio non est necessariarat particularis maxime: cum autem ita coist tu untpropositiones, docuimus non esses necessariam conclusiionem. Igitur neque in his. Quod vel maxime ab extremis intelligitur. Sit itaque a vigilia , t ro bipes,c anima tum b cuidam cnecessario inest.a vero omnicinesse contingi nec tamen a ipsib necessario inest neque enim necesse est id quod bipes est, dormire,aut vi lare.Hoc idem ex isdem extremisprobabitur bi a c propositio 'eritparticularis ac necessaria,sonclusionem non fore necessariam. Quodsi extremorum alterum affirmetur, negetur alterum cum ἱd quod negatur,m uniuersim, nec serio negabitur, conclusio tum necessaria erit. Nam si nullum c est a idque necessario, quo Ldam autem c est b,quoddam b necessario non esta. At vero cuas matiosueri ue ea in toto dicatur, siue in parte, et negati uerit particularis,non erit conclusio necessaria caetera enim eadem,quae prius asseremus. Vbi autem a firmativa mnium sati necessari uerit, extremam vigilia inimal, homos tq; homo medium. sum vero a firmatio in parte fuerit ac necessaria umantur haec,vigilia,animal tabum.Nam quoddam a bum,nec serio est anima ferίque potest, ut nullum animal gilet, nec tamen efficitur, ut quoddam animal non etiagilet recessario.Cum vero negatio particularisfuerit ac necessaria, extrema hςc proponantur les notus,animal it De in his medium animalHinc igitur intelli potest coclusionem nofreabsolutum,nisipropositiones ambae absolutaesint. in
cessaria est,etiamsi altera tantum propositio necessaria fuerit: in utririque autem siue assii mantes sint syllogis seue negam
394쪽
tes,oportet alteram propositionem coclusioni es milem. Dico autem simile si illa absoluta est sancfore absolutam: si necessariasiit hanc necessariam. Ita id quoque persticuum est, neq; nectariam ineque ab fluta ore conclusionem,nisi antecedat propossitio nece sari, etcl absoluta. Ac de necessario abunde satis, Psa,inquam, ratione colligatur quoque si crimine distinquatur ab eo quod ab alute inest. De contingent quales ex eopropossitiones ratiocinationes.
De contingenti etero deinceps nobis est dicendum,quando, quaque via, ex quibus conficiatur Jllog mus. Contingere autem ac contingens in pnsentia intelligo ia,quod cum non sit necessario tamen ponatur,nullum inde quitur in Ommo uenam necessarium homoumin dicimus contingere. Quod autecontingens id sit quod diximus,alunde argumentosunt assimmationes oe negationes interse oppositaemam non contingens
esse, impossibile esse ic necesse non esse, Aeade μηt cicerte se mutuo consequuntuWErgo his opposita, tinxit esse, non impossibiles esse,non necesse est non esse, et eadem sunt
plane, et biinuicem consequentia de re enim quavis abfimmatio dicitur; et negatio. Dasit, ut contingens sit non necessa rium,S non necessarium contingens. At vero hoc in continge ii reperitur, ut omnes de eo propositiones in si reciprocentur Aco aute non assimationes cum negationibus, quae affirmationi Ormam habent fecundum oppositionem erbi cause,co- tinxit esse,in hanc ontingit non se item omni cotingit in hac nulli contingit ut non omni.Item alicui contingit,in hanc noomni contingit quod idem fit in caeteris. Nam quia contingens
non est neclarium,quod autem tali modi est,potest non esse
395쪽
hine constat,sicontingitbesse a,contingit Onon esse: si comtingit omni inesse,continxit m nulli inesse. Eadem salsi ationum in parte ratio eadem enim sin his demonstrandi via. At vero propositiones huiusmodi a firmant ion negant. Na tingere quod prius diximus eodem fungitur munere,quo ipsem se His igitur ita constitutis rursum dicamus contingere duobus modis usurpar alteropro eo quodsequentiussit, a necessario deficit cui modi haec untsominem canescere,augeri uestere,& semel dicam quicquid aptum est tinfit.
Id enim no habet perpetuam necessitatem,quia non flemper Ehomo hic tamen cum est,aut necessario illud inest, aut certe ut plurimum. Altero modo indefinitum,quodque esse non esse potest, ut animal incedere, aut dum incedit erram concut , t τηο verbo dica quicquid'forte fortuna. Eorsi enim omnium nihil in hanc partem natura magis spropensium,quam in cotrariam. Quocirca contingens utroque modo in oppositas propositiones reciprocatur, sita no eodem plane modo. Sed quod natura in unam partem propensius est in non necessarium sic enim contingit hominem non cane fiere: quod autem inde Dium, in id quod in utrunquepartem ex aequo vergit. Ac de his ita incertis aeque silentia constituipotest,nec ratiocinatio eundens. quia medium inconstans est.De his aute,quae natura propeFasunt inpartem altera, potest quidem constitui quin dusin plinaeforme omnes cinquisitiones de hist ut, quae ita accilli de illis autem ut ratiocinatio feripossit tonsolent tamen quisiones institui sed eaposterius explicabimus fusius. Iam vero dicamuS quando,quaque via, accuiusmodi futura sit ex c tingentibuspropositionibus ratiocinatio. At etero quoniam cotingere hoc illi inesse uobus modis intelligi potest um de eo,
396쪽
DE PRIMA RESOL. iicia infit,tum de eo,cui inesse possis haec enim loquendi ratio, de quocunque b corin sim a sci, horum utrunque designat, velis quo dicitur aut de quo dici potest haec autem interstnihil asserunt in quocunque quoque eidem contingere. omni b inesseposte a vianu est duobus modis accipi posse astu contingit a omni b inesse.
Initis igitur dicamus, quis ques sique sit futurus blώ
fimus quandosi cui c eidem b contingit , cui ι eidem a ita nim ambae propositiones contingentessiumuntur: cum autem cui b inest,eidem a contingi tum una propositio est absoluta, aliena contingens. Ducendum igitur nobis est iritium ab iis,
quasi basent ic eiusdem formae, quod oe in aliis fecimus. uum a contingit omni bab vero omni Gyllogismus erit per
sdius,quo colligetur a contingere omni Gquod ex finitione persticis est ita enim antea explicuimu contingere omni.Haud
cussi a nulli b contingit s autem omni ci a nulli coontinget inesse iximus enim cui b coringit i non cotingere sibi me
te re unum quidem omittere eorum quibus b contingit. At mero quum a omni b contingit s vero nulli siexpropositionibus ita acceptis nulla nasicitur ratiocinatio quod si ι c rebus ita acceptis nulla nasciturratiocinatio quod si bc recipro
turno natura contingentis S ipse erito Agin Aqui paulo ante expositus en. Nam quia contingit b nusii c ineste,cotingit minesse omni. id enim antea docuimus. Ita sib omni ccotingit, a vero omni b idem iterum oritursyllogismus. meidem μή ambabus propositionibus contingentibus adiiciatur negatio merbi causasi a nulli b cottingit ab mero nulli c.'enim ex propositionibM stafiumptis nulla constituatur ratiocinatio, si tamen ea comutentur,eade criti Aperior.M. quo perstim
397쪽
cuum est, nullum planesieris; logismum:autferi quidem ed
impe, eclum,ibi negatio IVel minori extremo adliciatur, vel etiam ambabus propositionibus. Necessario enim ita demum colligitur si primum reciprocatio fiat. At ubi propositio et namniversiis fuerit,altera in parte F uniuersale maiori extremo coniungatur,perfectus erit si, simus. Nam si a omni bcontis rit b vero alicui si a quoque alicui ccotingeriquod facile intelligitur ex definitione eius quod est omni contingere. Iam si a nulli b cottingitia vero cuidam Grecessario consequitur, a cuidam c contingere: cuius rei probandae eadem est,
quae superius, ratio. Quod si particularis propositio negati
sumatur, iuersalis autem a firmativa, eundem retineat situm buta omni b contingit o cuidam c contingit non ines' syllogismus ex propositionibus ita acceptis non Dabet vim apertam. uodsi reciprocetur particularis, sumatur ab alicuic contingere,eadem quae prius sequetur complexio , quemadmodum initio scimus Sin maior in partesserit, inor vero
in toto nullo pariis hinc fetollogismus ue affirmentam si
ue negent, siue qualitate euarient , silue etiam ambae inde
finitae pnt, aut particulares. Nihil enim vetat, quominus bene lut ipsum ab nec de paribus dicatur. Sumatur igitur c pro eo,quo b excedit ipsum asene huic nec omni re sit 'nec alicui, necnon alicui contingit ipsum ae etiamsi reciprocentur contin gentes propositiones,modo b pluribus accida quam a. luod autem ita constitutis propositionibus primum postremo mo omni, modo nulli accideres it necesse,extrema plane ostendunt. Sintq; haec omnibus communi. in quibus necessario insit pi Amum postremo Anima candidum, homorin quibus non inessanima candidum e mentum. Nullum autem fierib log
398쪽
senum con hiutis ita extremis hinc manifestu eradi quia θ logismus omnis aut colligit inesse tantum, aut necessario ineste tui contingere inesse. Quod autem is ollo simus nec inesse codiga nec necessario inesse linc intelligitur: affirmativa Gnim conclusio tollitur negativa nexatio veroper affirmativa euertitur.Restat, ut contingentis sit quod seri nonpotest. edimus enim, si itastituantur extremaerimum postremo omni inesse necessario in nonnullis,in aliis nulli inester que necessario. an stitur contingens fuerit conclusior quippe quod necessirium est i contingente diuersum esse diximus. Constat ngitur, ubi extrema uniuersaliter accepta fuerint in continge
tibus propositiombres, semperferiodo mu in primatura,
siue affirmen siue negenti praeterquam quodsi affirmente scius estfuturussin negent, impe se ius. Contingens autem sumenta est,quoda nece sario distinguitur,quo modo diximus: non quod cu eo couenit id quod nonnunqua aegrius disce itur. Vinio contingentis absoluti, in prima figura.
βuodsi Etera propositio assolutasit itera mero contingen cum contingere significabitea, quae maius extremum co-t,nevincti erunt pui hinc orientur Illogismi, oe de contingenti, Ut antea explicuimus. Si τπὸ ea quae minus extremum continet perfecti emni omnes ollogismi ac negantes. res cundia contingentis acceptionem ante expositam ed eius quod aut nulti, aut no omni necessario inesse significat. Si enim nulli sui non omni ex necessitate insit, contingere dicimus tu nassi rut no omni in L Fac igitur ta omni b contingat s et ro omni c insit tum quia oub b comprehensum est,a autem co
399쪽
perfectus fillogismus. Eodem modosi negativa' 'vositio a b ca firmativa illa contingere hac ineste tantumsignificate infecta ratiocinati utura est,qua concludetur,a nulli c cotis rere. Constat igitur perfectos etiam constituis)ngi of
bi minorpropositio absoluta fuerit.Si vero opposito modo res habeatollopsimi quide eruntem ab absurdo ostendi debet. depresbicuum est imper os eo ore quippe qui expropositionibus acceptis probari nequeant. Est aut primum exponendus
si cum alit recessario b erin etiam cumpossibile esteste aio sibi bile quoque esse, socque necessario. Sic enim rebus f habenti bus, stae ibile s impossibile, tu possibile, doeripotest at imposissile etero,quioeri nequit inefat. Iam cu a possibile sit simpossibile, tuferi potest tasiat eb. quodneri, esse quoq; potest: quod enim', ubi demufactum tum est Possibile aute, σ impossibile, non modo accipietasiunt in eo quod fit, 'in eo. quodest, oe quocunque alio modo simpliciterpossibile δcitur.
In omnibus enim eadem erit ratio. Praetere a sit, b quoque esse enon est ita accipiendum,quasi ex eo quod unum quid, ta sit, Vore. Nihil enim quicquam ex uno tantum necessaraci consequitu edex duobus minimum.Id ue ubi propositionesse habebunt in ratiocinatione secutraeceptum est.Nam sic d
citur de Opsum mero dis Deces est te de falcatur αuod si
propositiones ambae possibilissint,conclusio quoq; possibilis erit. ueadmota igitur, a pro propositionibus accipitur veravi coclusio his et, bi a necessanufuerit s quoq; necessaria esse: neq; id modo Vilis sibilefuerit hoc quoq; possibiles e. ua re ita constituta constat,ubfusium quidepositusuerit, solumen impossibile, id quod inde accidit uisum quide esse eo ctione. ιπ sibile non im 'orbi cause afulpum quid sit
400쪽
non tamen impossibiliaeum autem a est ' quoque consiquitur, sane Uallium erit ton item impossibile. sum enim monstratilsi ex a comui b, i apossibilesit, b quoquepossibile esse 'gimus autem a esse ponbile, b stitur possibile erit si enim im-
igitur po ibile erit e possibile esse dicas iccide itide possibile fit, Si sibile. His
igitur rebus ita expositisfaciamus mi omne, sit ab oeomnec contingat esseb: hinc necesse est tomne c cotingat esse a quod si lubet, fingamus non contingere, oe hoc nobis concedatur,
omne ce se , quod et apum sit, non est tamen impossibilu
tum si non contingit omne c esse Moe omne c sit Dion omne bcontinget esse a. Fit enim infigura tertia syllogismus.At vero antra positum erat contingere t omne b esset a colhgitur Miaque necessario, a omni c contingere Cum enim res false inotamen impossibila ex bone posita fuisset, quod ex ea const-quitur m ibile est Illud ipsium ductu ad incommodum in prima figura ostendere etia licet, ponendo c esse b. nam si omne cest omne autem b co tingit esse arc quoque omne conti getes e a,cum tamen positum sit non omne contingere. αuod autem diximus omni inesse, non est accipiendum tempore quo
dum praefinito,quasi nunc sit ut hoc mel illo tempore d omnino: ex eiusmodi enim propositionibus ollo fimos constituimus uia si propositio in ipse articulo oe tempore prae ii accipiatur io inde fiet fullo simus Nihil enim fonta se prahiluerit; quando omne quod moueatur hominem ese re pe si praeter hominem nihil moueatur. contingit autem tt om. nis equus mouea mat nullum equum contingit esse hominem. Praeterea sit primum animal, medium id quod movem p 'emum autem homo tum propositiones de modost habebuic clusio tamen necessaria erit ron contingens:quippe nec p