장음표시 사용
61쪽
-L ARI sarcire Erasqua modo nominaui,pasionis cuiussa sint lectrices. Nam O, dulcedo passonem quandam assera gustatui, calor ta-ἱ tui, m caeterae eiusdem generis e t viso eandor nigror lj ue colores non eodem modo, quo ea quae diximus, tibiles qualitates dicuntur, sed quod expassionibus nascantur. mmutationes multas colorum ex passon us oriri, hinc intelligi potest, quod quando qui pudore iturin escit qui metuit Luxit singulaque eodem modo. Quocire quis natura tale aliquod accidense ionemve subierit, verisimile est eum simi fore colore.Quae enim nunc erubesendo circa corpus Iedito maintur,eassim feri potest,ut ex naturali constitutione existate ut etiam natura discolor euadat. Quaecunque igitur de talibus accidentitus ortum habent apolongus tuae vix tollipossunt lepermanent, tibiles qualitates nominatur. Sive enim a constitutionesecundum naturameastor aut atror extiteruntqualitates dicunturi quales enim ex eis V si mur siue longo morbo, aut ar ore pallor aut nigror acciderunt aure facile dissoluuntur mi in vita permanent,qualitates etiam hae patibiles nominantu siquidem ex iis quales appetitamur. Quae autem ab iis oriuntur quaestile diffluuntur, ciataque dem te iones dicuntur,patibiles qualitates non Liem. quandoquidem non ex iis quales nominatur . que enim qui rubore seunditur propter verecundiam, rubicundus a
pellatur nec qui metu pallescit, assidus sed potius quod aliquid passusit. Quarem mes eiusmodi dicentur, qualitates non item. Similiter in anima patibiles qualitatesqpasones discuntur. Quae enim simul ac orti sumus passionibus quae difficulter malipossimi, oriuntur, eae etiam qualitates nominam tundit perfurorem nentis abalienatio,vt iracundia, caetera
62쪽
CA TE G ORIA a generis. Nam quales ex iis nominantur, Vt iracundi un .Itemque omnes mentis abalienationes non nam' rates,ita ex qui sitam accidentibus. regae, quae vix , aut
ne vix quidem maesti possunt, qualitares iunt: quae ue his sistat. Quippe cum ex iis quales nominemur. At quae oriuntur ex iis quae facile re cito sedari posunt , pusi iones vocantur: ut siquis maestus, fiat iracundior. Neque enim iracundus appellatur, qui in tali passones ,sed potius dicitur aliquid passius. P sones igitur hae, non qualitates vocantur. Quartum qualitatis genus est Amra, ea qua circa ununquodque formae itemque, rectitudo m obliquitas, siquid aliud hi mile est. Nam ab unoquoque horum quale aliquid dicitur.' triangulum ,s quadratus quale quiddam nominatur: itemque rectum, obliquum. Atque etiam ex forma ununquodque quale dicitur. Rarum autem densum sterum . leue tua, quid illa quidem videntvrsignificare,sed aliena es' a diuisione qualitatis.Situ enim partium potius νωnquodque horum declarare videtur. Densum enim dicitur,quod eius partes interseproximae sunt. Rarum,quod sine aseismis sunt di ctae .Leue, quodpartes quodammodo in rectum si sint. Asterum, quod hae ver
minemni, ad superent r. Alius etiam fortasse modus quia talis videripotest sed hi infere qui maxime in omnium ore verseritur. Ac qualitates hae sunt,quas diximus. Qualia amrem sunt, quae ab eissimi denominata, aut quoquo abo modo deducta. Pleraque enim ic fere omnia id illis ut denominata dicuntur ut a candore cariditas Urammatica gramma ticus, a iustitia iustus itemque in caeteris eodem modo. In nonnubiis cutem quoniam nomen nussum impositum est qualitati, non
63쪽
ARIsT o Tet Liscontingit ea quae dicuntur ut denominata ab ipsis qualitatibuIdio .c infir enim m pugil,quisicundum naturale acuhaia dicuntur, a nullo qualitatis nomine ut denominata die ruri ave enim imposita ni nomina his facultatibus,ex quibus quales L appellantur, perinde ais artibus, i quibus hi pugiles aut palaestriccsecundum affectione nominantur. Ars enim'. gilum dicitur,qpalaemica, quibus qui affictisunt,quales ab
istis denominantur. Interdum etiamsi impositum nomen AE, non dicitur ut denominatum pud ab illis quale nominatur via virtute studiosus.Studiosus enim dicitur, quod virtutem hibeat sed non ut denominatum a virtute: ἱ inin paucis contingit. Sunt igitur qualia ea, quae ut denominata ab iis qualia talibus dicuntur, aut alio aliquo modo.Est autem in qualis te contrarietas, ut iustitiae iniustitia contraria est,incandor atrari: itemque caetera ei a generis. Eadem est eoru ratio, quae ex iis qualia nominantur: velut iusta iniustis contraria sunt,stnigra candidis. Nec hoc in omnibus contingit fulvo enim aut luteo, coloribusve talibus cum in qualibus sint) n hil contrarium ea. Illud etiam intelligendum insit unum comtrarioru in qualibus est, alterum etiam in iis fore quod singulotim caeteras categorias intueti'sicere licet. velut, Si iniust
tiae contraria sit iustitia, iustitia autemsit qualitas, iniustitia qualitas sit neces est. Nulla enim alia categoria iniustitiae
conuenit, nec quantu, nec relata, nec ubi, nec omnino quicquaaliorum, praeter qualitate. Similis est ratio caeterorum, quae in qualitatesint contraria.Ricipiunt etiam intentionem O r
mi ionemqualia. Nams, adiam aliud alio assius dicitur, O aliud adio magis minusve luctum. 'ue etiam esea in se incrementum recipiunt: Quoniam quod album est fieri test
64쪽
assius. Sed in pleri ue Usit, non in pialibus omnibus Nam iustitiane una, alia magis minusve rufiitia dicatur, dubitari potest. Quod idem in caeteris assectionibus contingit. De his Hnim nonnulli etiam dubitant. Iustitiam enim iustitia unitate uesanitate magis'minus vix putant plane dici oportere: Alium quidem alio minus habere a talem dicuntiatumque adis minus halere iustitiam, itemquegrammaticam, aliari ue
Utiones. Sed ea quae exi s nominantur sine Plia conre uersia magis . minus admittere. Nam'alio alimperiatiorgrammaticus dicitur, c anior, iustior. At vero rei Iulus m quadratum, istud magis'minus non videntur admittere, neque ulla aliarufigurarsi. Ea enim quae trianguli, o b A definitione recipiunt, omnia aeque trianguli, orbe uesint. Eorum autem quae trianguli, odiri non recipiunt definitione, nihil aliud alio magis dicetur Nam nihilo magis quadratum, quam quod altera parte longius, est circulus: quippe cum neu trum circuli definitione admittat. Omnino aute, nisi,traque rationem eius rei de qua agitur, recipiant, nunquam alterum altero magis minu e dicetur. Non igitur omnia qualia, illud
magis G minus admittunt. e se eorum quae adhuc comm
moratassunt, nihil est qualitatis proprium. Similia autem mdisi ilia aliqua secundumsolas qualitates dicuntur. Simile enim alterum alteri nulli alio est, quam quo est quale. estur qualitatis proprium,secundum ea aliquid simile aut disii
mile nominari.Nec est 'od vereamur nequis nos dicat de qualitate, ut erat propositum, disserentes, pleraque relata connumerasse. Habitus enim lectionesae relatis esse dicebamus. Siquidem fere in omnibus qualitatibus genera sunt in relati res autemsingula nulti.Nam Oscientia, quae genus est, quic-
65쪽
d ipse est ille ius esse dicitur, Hicuius eni cinitia voemtur singularum scientiarum nulla, id quod est alterius sfaicitur. Hi grammatica, non dicitur alicuius grammiatica, nec musica alicuius musicae nisi forte haec ipsa pro
pter genus ad aliquid dicantur. Velut grammatica, alim iusscientia dicitur, non alicuius grammatica musica alia cuius cientia, vi alicuius musica.Singulae igitur non simi in relatis. Quales autem exsingulis entiis nominamum, quonia
ta mi in nobis: silentes dicimur, quod aliquas de singulis
sientiis habeamus. Quaresingulae scientiae etiam qualitates erunt, ex quibus quales appestamur Mec haesimi de relati .Prpterea si id sit quale, relatum, non alienum est id ipsem
in utroque genere recensiore.1 V Arist. significate voluisse,iam latὶ patere qualitatis rationem ut climcile ut eam una Categoria complecti. aut in hac qualitates omner ad certas definitasque species reuocare. Ide6que eum hoc cap. quatuor species proposito expotuit statim subiicit fortasse esse etiam alios qualitatis modos, sed esse tradito, qui maxime noti sunt. Quae valere possunt ad ea explicanda quae eontra Aristot disputat Plotinus cap. io lib. I. de decem generibus eorum quae sunt. 'ε I Maxerxoras ad nihil patiendum, est ad patiendum summa promptitu do. Quod Me obseruandum est,ut Aristotelis sententiam ad verbu interpretemur.3 Ha e tertia specie continetur omnium sensuum obiecta, ut eum ipsis sensibus Quos ataeere possunt, eomparantur.Nee absurdum est eandem qualitatem in suo lubiecto absolute consideratam, primae esse,vel secundae speciei:relatam ad sensium quem potest asseere, huic tertiae subiici. Ridiculum verὁ est. quod Thessalus Me thodieus hoe loco ealumniatur,passionem in qualitatis partibus numerati ae eandem nouam Categoriam constituere. Nam calor in se patibilis est qualitas. eaque huius speeiei. At secundum calorem actiones fiunt dc passiones, quae ad alias Cate. gotias pertinent. Quis enim nesicit differre calorem, calefieri, & calfaceret δάειοιν hoe loco cum nonnullis exemplaribus Perionius te isse vigotur. Vbi alii δεα ρεσιν. quod meo iudicio est aptius. Ut signifieet Atiae ea duat hcie loco enumerat, qualia videri, neque tamen commode posse comprehendi c, diti; sione quae antea assignata. Quod sequentia apertius eonfirmant. ADTATIM e'i' abstractariim ratio,cum contrario impermixta est Aevarii gradus permixtionis inter contraria, pariunt proprie dictam intentionem α
66쪽
remissionem. Quod si nemo iustus,aut sapiens denominaretur,nisi qui haberet a solutam rationem iustitiae, aut sapientiae, cum eontrariis nullo modo permixtam certe omnes iusti,omnεsque sapientes, ex aequo iusti de sapientes essenti undesiuia prosecta permulta stoicorum Paradoxa.
De agere, de Pati, deque reliquis
A et M E etiam agere eatique contrarietatem relium, magis ac minus . facere enim. refrigerare t interri comtraria, m calefieri, refrigerari; gaudere u dolere. Reciapiunt igitur contrarietatem. Itemque magis'minus .mam oecalfacere magis ac minus contingit, o magis, minu que calefieri: is que dolere, agis ac minus. Illa igitur agere mpati agis, minusque recipiunt. Atque de his quidem hiat nus Dictum etiam in relatis e eo quod e itum esse, usu cilicet v denominatum, asitu dici 'De caeteris nempe, quando, ubi, habere quoniam apertasunt iihil aliud dicitur, nisiid quod initio dictum s. Habere sedem declarare quod calceatuestim armatum esse: m ubi, ut in Lycio, in foro, caeteraque omniaquae de iis dicta sunt. ζ ti de generibus quidem propositissatis multa dictasunt.
i CATEGOR Aa sex reliquae, particulae quaedam esse videntur communis r iitionis: sed a Categoria relatorum distinctae, ut in ea confusio vitaretur. Neque etia Quando ει ubi. absolute: tempus& locum significant, sed quandam compa rationem temporis 3c loci,cum rebus quae in tempore dc loco. Quod opponi potest hi, quae contra istas Categorias disputantur a Plotino cap. 13. dei . lib.a. de deeem generibus eorum quae sunt.
De oppositis. Cap. 7.NvNc de oppositis quot modis opponi oleant disser
mus. Alterum enim alteri quatuor modis opponi dieitur: aut vi commaria, aut ut relata Aut ut priuatio m halitus ut is
affrmatiosenegatio. ponuntur autem singula haesivi -
67쪽
um ut contraria, malam, bonum. Pinisatio m habitus, aetatas 'situs: ut a mario m negatio, sedet , non edet. Ea vero quae ut relata, opponuntur, qui' id ipsa I ut oppositorum ese dicuntur, aut quoquo modo aliter ad ea ref runtur. Hi duplum dimidij quicquid jsum est, alterius esse dicitur: Hi enim alicuius duplum. Scientia reia cibili etitam relationem opponitur: dicitur scientia id quod s
eri Milis esse, atquescibile etiam id quod est ad appositi tem
tiam esse dicitur. Scibile enim aliquo diciturscibile, nepesci ntia. Quae igitur opponuntur, ut relata, is a oppositorum e se dicuntur, aut alio quouis modo ad ea referuntur. At vero in iis quae ut contraria, neutiquam ea quaestat dicuntur adi A rem 'sed tamen sibiinuicem dicuntur contrainia. Non reum bonum, mali bonum appellatur dia contrarium. Hae igitur oppositiones asinuicem di ferunt.' Quis autem contraria,unt eiusmodi, ut nec siesit alterum eorum inesse iis, quibus ut aptis ingenerantur, aut de quibus sentiantum, interea nulla media interiecta sunt. Quorum vero non estnecessi, inesse alterum inter h* omnino aliquod messiti est. In morbus sanitas, corpori animalis secundum naturam apto inna- untur: O alterum eorum necesse est animalis corpori inesse aut morbiam, auisanitatem. Impar etiam G parde n mero enuntiantur, alterumque necesse est numero inesse, inter haec omnia nullum est medium nec inter moriam G anita rem, nec inter par mimpar. At quom non estnecesse alterum inesse, in medio eorum aliquid collicatum est. Veluti candor matror, corpori ut apto Pinnaseimetur: nec est nec si alterum corpori inesse ocum Uert non omne corpus album sit, aut
68쪽
nigrum . Item malum, oe bonum, de homine , de adiis plerisque enuntiantur,sed tamen alterum non est ne cessi inesse iis, de quibus enuntiantur. Non enim vel mala sunt, vel bona omnia . Itaque his interisitum est alis quid, ut inter album colorem, em austrum, fusius m luteus,' teri coloreΠ inter malum m bonum, quod neque malum est, neque bonum . eis nonnullis quidem mediis rebus imposita sunt nomina: ut 5 Hus m luteus, imter album nigrum medij sunt colores , caeteri eiu dem genoris. In aliis non est facile id quod medium e Lexprimere: sed utriusique extremi negatione definitur: v lut, quod nec bonum est, nec malum, quod nec iustum est, nec iniustum. Privatio autem oe habitus dicuntur circa idem aliquid, ut circa oculum , assecius m caecitas. tque dicam in uniuersum, cui ut apto habitus imascitur, circa idem utrunque versari dicitur. Privari vero tum denique dicitur, quod aptum ad habitum, cum cui natura apto, aut quando deberet inesse, nequaquam inest. Edent lum enim appellamus, non quod dentibus careat: caecum, non quod careat as'ecim d quod non haseas tum, cum δε-cumdum naturam ad ea aptum est. Sunt enim quaedam quae aprimo ortu neque alpsitum, neque dentes habent: nec ta-ene lentula, nec caeca dicuntur. Priuari autem habitu prinditum esse, non idem est quod priuatis, m habitus: qu niam habitus es a stinus, priuatio caecita se nec habere ast dium, est ese as'eetus, nec caecum esse, i a caecitas. Nam priuatio quaedam caecitab edi, caecum esse, est priuatum esse, non priuatio . Deinde si idem esset caecitata, quod cincum esse,profecto de eodem utrunque enuntiaretur.Sed nunc
69쪽
ARISTOTELIS caecus homo dicitur, caeritas homo uo dicitur. Sed videntur interse opponi, priuari habitu pr ita esst,ut priuatio m habitus . . Iradus enim oppositionis est idem. Vt enim caeritas a titui opponitur, sic caecum esse, ei quod assectum habree. Ne id quidem quo u affirmatione negationem cadit, affrmatio est mnegatio. Nam matio, est oratio a se
mans: negatio, oratio negansr quod verosub assemationem, aut negationem cadit, res est, non oratio. Haec autem inter
se opponi dicuntur, ut Frmatio G negatior pHniam etiam in iis oppositionu modus est idem. Nam ut 4 irmatio negitioni opponitur, veluti et,illi, non sidet: sic res quae utrique subistita est, ut sidere, illi, non dere. Quod vero tuatio habitus non opponantur inter se, ut relata, persticulis. Non enim id quod sint dicuntur esse oppositorum.Non enim ast Aius, caecitatu es sillus, neque ullo alio modo ad eam diacitur. Similiter ne caeritas quide seditis caecitas appellatur, verum a Lius priuatio caecitas dicitur, a fetus caebras mdicitur. Praeterea relata omnia reciprocantur. Itaque si in relatis caeritas esset, certe cum eo reciprocaretur, ad quod dicer tur. e se non reciprocatur. Neque enim ast situs, caeritatis ast ius nominatur. Quod vero neque ut contraria, opponam
tur, ea quae dicuntur, ut priuatis habitus, hinc perstititur. Nam contrariorum eorum inter quae non est medium, alterunecesse ea per inesse tu, quibus secundum naturam aptis ingeneratur, aut de quibus enunciantur. Inter ea enim nihil medium erat interi tum, quorum alterum necessi erat siιLecto apto inesse, veluti inter morbum anitatem, inter par impar. Inter quae autem medium est, nunquam necesse in alterum omni inesse. Neque reum necessario albus, aut
70쪽
nigrum, neque calidumaut rigidum, id omne quod ad haec mptum est: quippe cum nihil prohibeat quod inter haec jsa --dium est, inesse. Iam Pero inter ea etiam medium aliquid est, quorum alterii intubiecto apto no reperitur nec sersi, nisiνι-lus natura alterum tributum est: vi ignis calidi est, nix alba. In his enim definite necessario alterum ines, non virum
isset. Neque enim ieri potest ut ignis rigidus sit, aut nix atra. Ergo non necesse est alterum eorumsubiecto apto inesse, sed in his solis quibus alterum natura inest, atque definite, non
utrumlibet. e t vero in priuatione halitu, neutrum vere
dicitur praesertim cum non simper necesse sit ιbisito apto eorum in se alterum. Quontiquod secundit naturam nondum ad via ndum aptum est, id neque caecu esse, neque ast tu habere dicitur . Ita nunquam haec ex iis contrariis esse possunt, inter quae non est medium. Nec in iis quidem, quibus medium interi tum ea. Necesse est enim aliquando omni Iubi Lapto eorum in si alterum e quoniam quando secundo naturam aptum erit ad habendum assectum, tum animal vel caecum escivel allectum habere dicetur: neque eoru definia
te alterum, sed alterutrum. At vero eorum contrariorum inter
quae medium est, nunquam erit necesse in omni alterum inse, sed in quibusiam filum, atque definite unum, non altrauim. Quare perstimu est, neutro modo ut contraris,interse opponi ea quae . ut priuatis os habitus, opponuntur. Amplius etiain contrariissi es uisitum ad ea aptum, seri potest inter in a mutatio: nisi cui alterum natura inest, ut igni calidum esse. Nam sani in morbum incidere possunt,stalia n, gra feri, calidum refigerari: ex bono etiam malus, vicissim ex malo bonus es ici potest. Ialus enim, si ad me-