Aristotelis Ars disserendi. Ex comparatione omnium interpretum & accurata obseruatione sententiae, de integro latina facta. Per Ia. Carpentarium Claramontanum Bellouacum, per eundemque breuibus scholiis et notis illustrata

발행: 1567년

분량: 601페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

501쪽

suadent. Aut enim exemplis,quae induestiones: aut ent symematibus , quae ratiocinationessiunt. Nugaciter vero necesse est

petcognostare. Quaedam enim sent,in quibus necesse est quod sunt inte cognscere. Ulia. in quibus vis eterbi ac significatis intelligenda es. In aliis utrunque eluti istud, in quacunque reetera est affirmatio aut ne alio,quod si tintelligenda est.Trian. Iuli autem hanc essesigni cationem, nosse satis est. De blate aut equidsignifice tesquod ipsasit.Neq; enim eode modo

et nunquoaque horum nobis est cognitum. Sunt autem eorum quae cognoscutur, Vada, obi ostea a nobis cognoscutur, quoniam antecesiit abaru rerum cognitio. Alia vero βn quo

rus mul acquiritur cognitio cuiusgeneris sunt singu partes, quςsub inogenere uniuerse,quod cognitusi comprehellutur. Nam quod omne triangulu tres habeat angulos pares duobus retas e nouerat illud vero etia quod in semicirculo descriptues triangulum csse,simul inducens cognouit. Sunt enim quaedam quae hoc modo discuntur,never medium extrema intelliguntur. quaecunque cilicetiamsingularia fiunt,dide nullo sub tecto diculur. Ac fatendum est quidem priusquam aut indu- Elione ut ratiocinatione illa concludamus, modo quodam illa iam sciri,S modo quodam alio ne ciri. quo lomnino nescit qui quam an si hoc modo quodam tres habere angulos pares duobus rem cire poterit assolute. Attamen illud 'erspicuum est,quod ea ex parte id i qua in toto genere illud cognitum ac per ectum habet persi autem ac distin te,adhuc nescit. Alioqui quae in Menone est ambiguita cottinge ut aut omnino nia hil Istamus, aut id quod iam ante Hebamus. que enim cutis constentio, ut hoc modosoluere conantur.& ne omne binarium parem esse Illo autemst ire dicere, protulerit binarium

502쪽

LIBER L

quendam,quem ille ne esse quidem μ'icabitur , o ς uiue nee parem. Ita enim dissoluunt,us dicant nescire quidem omnem binarium esse parem sed omnem que ciebant esse binarium. qui id tabium non est,quin usitant quod demonstratione

conccsium est,m eo modo quo id probatum est. Probatum autem est, non de omni triangulo aut numero quem esse scirent, sed omnino acsimpliciter de omni triangulo,aut numero.Nam nessumptionum ulla in demonstratione cum hac adiectisnsu. mitur,que is esse numerum au quo cis esse rectilineum, sed de omni. Sed nihil, ut opinor, vetat quo minus quod ἀ- fas,parti cias eartim nescias. Neque enim in modum est,

id nos aliquo modo scire quod disimus: sed nos hoc scire qua

ratione, o quomon discimus.

Plane autem ac perfecte re cire nos existimamus, se non sephistarum modo qui est fecundum accidens quando arbitra murnos causemier qua res est, cogno ere sus causa esse, O nouo se omnino rem aliterhabere.Manifestum vero est cineti modi aliquid esse,3uod oe nescientes ricientessic existiament illi quidem sic se habere opinentur cientes autem reuera ita se habeant.Itaque res quae simpliciter sita frientiam cadit, ita est certa,ut omnino aliter habere nop sit. An verosit aliud genus ciendio ea dicemus illud nunc cimus etiam per demonstratione sciri. Demonstinationem autem voco, ratiocin tione quotientiam gignis: ob id vero ea cientiam gignere, quod illa animo coprehensa flatim repimus. Si igitur est ne quod diximus, necesse est demonstrativam scientia ex iis sumptionibus constare,quae o verasin Oprimae, mi Fcaecnimmediat 9 notiores, priores enique o cause conclusi

503쪽

nis. nam si iacsint omnia et ut accommodata sint ad id quod

demonstratur,principia. Suanqua enim gites e ratiocinatio Umul haec non sint omnia in imonstratione tamen uni necessaria: alto iut enim ut rom iamas, nunquam ejiciet. Ac verus quidem esse propositiones propterea oporte quoniaid quod non si ire nos sumus,veluti quod diametersit sium

meter. Primas etero ac indemonstrabiles easdem illas esse oportet quoniam ne illas quidem perstectas habere sine demon stru-tiones ossimuS. Nam ea qzae demonstratione concludi possunt, tum demum certe Ac non fortuito sciuntur,cum est animo comprehensa eorum demon batio.Sed etiam eti causaesint conclusionis oe notiores,priorisque recese se Nam tum demum nescimus,cu causam cognoscimus.Atqui si cause sint,ctia priores: ac notiores quidem,non hoc tantam modo, ut verbori; et is a gnificatio intelligatu ed etiam ut quod ita res habeat, cognoscamus. Dicuntur aut priora 9 notiora duoἷus modis. enim idem prius natura m nobis prius, neque notius omninoo notius nobis. nobis quum illa priora o notiora appello, quae nostrissensibus propinquiora omnino aute ac perst,ea quς Juntab iis remotiora.Remotissima verosunt,quae maxime ut et niuersalia proxima vero singularia. Atque hac inter popposita. primis autem,est ex propriis principiis. Prima enim

principia pro eodem umo. Est autem principium demostra

tionisi possitio immediata. mediata aute,qua non est alia prior. Propositio est enuntiationis pars altera,in qua et num deetno enuntiatur. Ac dialecitica quidem propositiρ est,quae et tra ui ine miti rimine partem contradi lionis sumit.Demonstrativa autem,quae definite altera, quae vera est. Enuntiatio est contrudi honispars utravis. Contradictio autem est oppo-

504쪽

sitio in qua nihil quod vere medium sit, reperiripotest. Huius

pars una Ulamatio est in qua mum alteri attribuitur. Altera negatio ita qua znum alteri detrahitur. De principiis autem immediatis ad ratiocinationem accommodatiseositionem quidem dico, quam non licet probare,neque necesse est eum habere

qui aliquid aestit axioma vero, suoὰ necesse en en habere qui discit. Sunt enim nonnulla eis modi in quibus hoc nomen maxime usurpare solemn Depositionibzs autem quae partem Gnunciationis quamlibet assumi dico vero et i esse aliquid, aut

non esse ) k pothesis. quae et ero sine hoc, is nitio .Quanquam enim definitiones siunipositiones id enim ab Arithmeticis poni ob unitatem id es e quod a dum quantitatem diuidino potest is positiones tamenon sunt. Neque enim idem est quid

si x nitas accipere, oe esse in rerum natura unitatem ponere. uoniam aure ob id certo rem cimus, ac credimn,quia per teptum animo habemus ratiocinationem illam,quae demonstratio a nobis paulo ante dicta est. Omnis aute ratiocinationis vis

posita est in iis ex quibus constat, is tionibWrit,dcerte necessario escitur sui modiprincipia, ut omnia ut aliqua, non modo esse ante cognscenda , detiam magis. Semper enim id magis tale est,quod causa esleti tale sit alteram: veluti,si nobis perclarior est, cuius causa alterum amamus. Si igitur hoc principia esciunt,ut oesciamin O credamus ti necesse αξ a nobis multὸ magisciri oe credi: quia per illa etiampo Ihriora. Atqui nemo aliis rebus maiorem fidem habet, quam iis quas cretosirit si illas aut per demonstrationem ut certiore aliqua ratione non 'at. uod tamen fatendum erissi ea nos e nobis ante cognita,quae faciunt nobis fidem rei quae demo bratione concluditur. Plane enim neces est credibiliora esset rin-

505쪽

estia aut omnia, aut quaedam, se conclusione. Oui igitur per demonstrationem alicuius rei sentiam consecuturus en, eum necesses non modo magis nosse principia , et que maiorem me habere, quam rei quae demonstratur. sed etiam omnino illi nil debet esse credibilius atque certius principiorum opposini:

ex quibus erit ratiocinatio contrariae deceptionis, cum vomtea cientem hominem omnino immutabilem esse.

Sed quoniam principia pemo endas ob id quibusdam Usem est, nullam omnino posse esse Hentiam. Alus esse quidemidetur, edomnium rerum esse demon brationem: Ooru neu trum merum est rut necessarium. Primum enim qui omnem scientiam e medio tollunt, hi censient in infinitum regressienia esse quodposteriora nosiciatur obpriora,quorct nonsentprima: recte dicentes, quonia infinita percui re nonsumus. uod

si flatur, que in principiis saec ignota esse cum eoru non sit de muratio,per quam 'la noscire dicunt. At venosi ima irixonpossint, ne illa quidem qua ex iis conficiuntur, plane sabsolute sciri posse ed tantum quasi ex conditione ista sunt. Alij autem in hocquid cum superioribus consentiunt, quod non aliam putant essescientia quam quae perdemonstratione comparatur Ufieri posse ut omnium rerum idemonstrationes.In orbe enim ac mutuam rerum demonstratione exist re. Nos autem dicimus non omnem scientia demonstrativum

essese rincipia,quia immediat uni ne illa demostratione stiri Id quod hac rationepesicipotest. Nasinecesses V

re ea quae antecedunt, oe ex quibus demonstratio constat, reperiamus autem aliqua tandem immediata in quibus sit ηο-bu consistendumarti cente necesse erit sine ulla demonstrum-

506쪽

ne cognos Itaque de hac resic censeo,aliquam esse non movi fientiam, Sprincipiu quoddam scienti quo nos extrema ipsi cognostamus. Deinde vero illud fieri non posse putamus, mi bene ac perfecte res demonstrentuin vicissim in orbem probenturi prioribus enim , notioribus constat omnis demonstratio. Fieri autem non pot

SEARCH