장음표시 사용
31쪽
Tractatus objici s z. eum nonnullis Philosophis: Mussas Dei notitia comparari potest sine supernaturali Dei gratia ι ergo a potest acquiri per demonstrationem Prob. ant. EGI. I. Omnis sapientis a Domino Deo es. Ergo notitia Dei non potest acquiri sine gratia supernaturali. . R p. conferia Notitia Dei salutaris , id est, conducens ad vitam beatam, cone. notitiae naturalis eo eq. De notitia salutari l quitur Ecclesiasticus. . Inflabia r. Scienria Dei in Philosophis paganis fuit mere naturalis atqui Apostolis Rom. r. illam refert ad gratiam Dei : Deus enim , inquit, tuis manifesta vir s ergo .c Re p. dist. min. Refert ad gratiam ordinis saturalis , sane. ordinis supern turalis , min. Itaque duplax est genus beneficiorum Dei ἱalia sunt naturalia, quae naturam ipsain , e iam post lapsum, consequuntur; alia superna- luxatia , quae naturam non consequuntur, set suae , per Peccatum ablata, ex mera Dei mis ricordia restituuntur . Porro Apostol. loquitur de donis naturalibus , addit eniin illico, Iovi.
sibilia ejus a, creatura mundi , per ea quo facta sunt , inullosa conlpiciuntur : quo textu velato , ait Div. August. serm. 68. Fiaeνωnt
atast, .... non adjuti Spiritu Dei.
quit , Gracos Padagogi moνe ducebat , Mut lex Hisbraos ad Chriflum . Atqui lex Mosaica r velatione supernaturali Iudaeis a Deo concessae
o. dis. maj. Philosophiam Iegi Molaicae comparat , quoad aliqua, cone. quoad omnia ,
32쪽
de Deo, .-'Attia tis I9 -go . i. staque taetu. Alex. confere Philos phiam cum Iege , in ea quodi utraque a Deo data sit ad notitiam Dei, dc virtutis , Compaέrandis, , non Verin eo cemsrit in hoc quod Philosophiae bonum, edini supernaturaliis M'visam aeternam spectans , sicM. lex Mosaica dicit enim ρὶ Phao phas non Dissa in Deci
Ea gratia est . ordinis supernaturalia, quae hominem suilificat; atqui, ex Clear. Alex. Philosophia Graecos , justiίabat : tis , inquieibid. qui en Philosophia fuere Usi cati, auxia
RUAdis . maj. Quae hominem Iustificat, per, internae , salutari justitia , emc. Imri perfecta, externa , & civili justitia , nego ma=Iustitia perfecta , est ea , quae aecquiritur peras us virtutum supernataradiuta , qualix nulla unquam elis poteti sine vera in Cluistum fide.
Iustitia imperi ecta , est ea, quae acquiritur pedactus, virtutum i moralium ex motiva naturalis honestatis exercitarum estque eae quam acquμxebant: Philosophi dum opera sua ad Deum ,
tanquam ad authorem naturae naturaliter c gnitrum , reserebant , BD ,-erant 'usti ex Philosophia, nam olam opus erat side in Domi-.uum, ait Clem. Alax. l. 6. Strom. p. 66m Da etiam ut dioederant a cultu simulacroruo . Obiicias 3. Entis necessarii existentia , non, potest demonstrari per existentiam entia continis gentis . aetvi Deus est ens necessaerium , creaturae vero 1unt contingentex, ergo, die. , Resp. dist. - 1. Si entis contingentis existen tia non habeat necessariam connexionem eum existentia entis necessarii, eone. si habeat , nagom M. Porra creaturarum existentia ita necessia
33쪽
2o Tractatus lxiam habet connexionem eum existentia Dei, ue si ille non existeret , hae non essent, proindeque
Deus per creaturas demonstrari potest. Ins. I. Ens contingens non exigit causam necessariam , ergo creaturae , quae sunt contia. gentes , non habenti necessariam connexionem cum existentia entis necessarii. . a Resp. disp. anteeed. Non exigit causam neces.sariam secundariam , eone. Primariam, nego ant. nam in resolutione causarum, ad eam tandem
deveniendum est , quae, a se existens , omnes alias ex nihilo creaverit, illa autem causa , eo quod a se existat, necessaria debet esse&4nfinita Inst. a. Medium demonstrationis debet esse necessarium , atqui creaturae non sunt necelsariae; ergo, &c. Reo. di R. maj. Debet esse necessarium , hy- pothetice , & quoad necessariam connexionem cum re demonstrata , eone. absolute, & quoad existentiam, nego atqui creaturae non sunt 4 necessiriae , absolute , & quoad existentiam , eone. hypothetice , di quoad necessariam 'eum xe demonstrata connexionem , n ego min. nam ex hypothefi quod sint , necessariam habent eum Deo , a quo dependent c connexionem ergo dependentia earum non est contingens , sed necessaria. ' . . Infl. 3. Omnis demonstratio fit ex priorubus atqui cieaturae non sunt Deo priores ergo, Sc. Respia dist. maj. Fit ex prioribus cognitione ,
cone. ex prioribus existentia , nego. ma . atqui icreaturae non sunt Deo priores existentia, min. cognitione, nego mis. Porro , cum adve sus Atheos existentiarn Dei ex creaturis demonstramus, prius este creaturas probamus, ut inde in Creatoris existentiae notitiam veniamus.
Inst. q. Atqui creaturae non sunt Deo prio-
34쪽
- de Deo, Attributis 2Ixes cognitione; nam correlativa sunt simul natura & cognitione : atqui Creator, & creatura sunt inter se correlativa; ergo, &c. Re p. dist. min. Creator creatura sunt correlativa , quando creaturae spectantur formaliter, ut sunt creaturae, eone. quando spectantur materialiter, ut sunt entia contingentia , negomin. Porro quando primo creaturas inspicimus, eas consideramus ut sunt in se , ex qua consideratione intelligimus eas non. habere a se ut existant, ex quo concludimus res ab aliquo ente necessario fuisse creatas, quod ens, est verus Scsolus Deus . Inst. y. Per creaturas non potest demonstrari essentia Dei; ergo nec ejus existentiar utraque enim identificatur in Deo ; ergo fi una demonstrari nequit, nec altera potest demonstrari. I v
Respond. I. dist. ant. Essentia non potest dei monstrari, eXplicite, eone. implicite, nνgo antlE ocum enim demonstratur existentia Dei, demon Hsratur existentia entis existentis a se, seu enti domnimode independentis a quocumque alio; illa ἴν autem asitas, seu omnimoda independentia est ipsamet essentia Dei ; ergo, &c. Resp. 2. Non potest demonstrari quid & qualis si, cone. quod si, seu quod existat, nego ant. hinc licet demonstrari non possit in quo positast essentia solis, recte tamen ex solis effectibus demonstratur illius existentia; ergo a pari, &C.
Ob3ietes 4. Prima veritas non potest demonstraris atqui Deus est prima veritas s ergo, & . Resp. dis .ma 1. Prima veritas in cognoscendo,
quale est hoc principium Metaphysicum , imis ρbsbiis ast idem simul esse is non esse, non potest demonstrari , cone. i. essendo , nego maI. atqui Deus est prima veritas, inessendo, concis in cognoscendo , nego min. Deus enim non est
primum cognitionis priacipium, cum, ex ejus
35쪽
. e Heologi, contra Atheos, variis I monstraticinibus , tum Metaphysi acis, tum Physicis, tum Moralibus probant Dei existentiam nos amicae brevitati studentes , tres aut quatuor, inter eas efficaciores, hic aperiemus; sit itaque.
I. DemonstrMIo ex eπρὸ ne saris est contingenti.
Necesse est , ut ia rerum natura existat a L quod ens necessarium , de cἡjus ratione si , quod necessitate suae naturae, & independent et ab omni alio existat; sed illud ens est Deus rnomine enim Dei nihil aliud intelligimus; erigo datur Deus. Prob. ma'. si nos daretur aliquod ens Meetasarium, sequeretur omnia, quae sunt in rerum natura , esse contingentia ; sed hoc implicat contradictionem; ergo in rerum natara; necesse est dari aliquod ens necessarium. IProb. min. Si omnia, quae existunt, fini cm- tingentia, γ' erunt existere, aut non existere; contingens enim definitur, pot3s f., nut non esse s sed dici nequit omnia entia quae existunt , ex aequo potuisse existere , vel non, existere; ergo non omnia sunt contingentia. Prob. min. Si quaecumque existunt, potuerint ex aequo existere, vel non existere , possunt cupponi ea omnia non existere i nam , juxta
36쪽
vulgare adagium, Posito p sibili in afru; nihil seqv tur absurdi s atqui supponi non potest omisnia non existere, tunc enim simul essent possi- bilia, & non essent; assent possibilia , quia omne contingens est possibile se non essent pusibylla squiae nullum ens necelsarium extiteret , a quo illa entia ponerentur in rerum natura; ergo non malest supponi omnia entia non existere; ergo i Nosse est ut sit ens omnino necessurivin ergo.
- Obiliis impin/ DInoo , Ex necessitate entis necessarii non demonstratur existentia Dei; ergo infirma est nostra demonstratio. Prob. ant. Materia , ex qua res quaelibet constat, & consequenter universa substantia , est necessarias ergo ex exi stentia entis necessarii, non potest Dei existentia demonstrari. Resp. nego ant. Nam ens necessarium debet ςsse infinitum in omni genere persectionis, ac immutabile, tum quoad existentiam, tum quoad existendi modum: utrumque enim habet ex ne cessitate suae naturae; atqui materia non est infinita in omni genere perseistionis, cum sit iners& otiosa item, non est immutabilis; neque quoad existentiam, alias esset a se, & consequenter infinite intelligens, justa, sapiens, provida, Le. quod evidenter est falsum: neque immutabilis est quoad existendi modum, cum sit infinitarum modificationum susceptiva; ergo, dec.
Inst. 1. In ferum natura non possunt dari plures substantiae; ergo unica est substantia universa, quae, cum sit necessaria, est noster Deus. . Reo. nego uni. Substantiam enim hominis ,
esse distinistam a substantia lapidis, substantiam materialem, esse distinctam a substantia intelligente de initante, Iuce clarius est.
37쪽
α4 Tractatus Instat. 2. Illa distinctio, quae videtur in re. bus , est tantum apparens , consistitque in diaversa ejusdem substantiae aeternae & indivisibilia modificatione ἱ ergo unica est in Ierum natura substantia quae Deus est . . R. p. Horrenda illa impietas est, quae si esset vera, Deus esset simul materia de Spiritus, ho
mo & brutum, justus & impius, &c. dc Ideo juxta impium illud systema non dicendum es
set , Sol eal acit terram s Brutus trucidavit Casapam ; Iudas tradidis Christum s sed dicendum foret, Deus modi eatus in solem, eat a eis Deum modisicatum in Terram Deus modia fatus in Brutum, prucidavit Deum modi sertim in Cararem ψ Deus modificatur in Iudam eoadIdit Deum modificatum in Chrsum : quis unquam Iam horrenda cogitare ausus est Inde enim sequitur nefanda laominum opera ex ne-eessitate divinae substantiae proma nare, eum nuhil aliud sint, quam divinae substacitiae modita
Iustat 3. Non necesse est, ut ens necessariumst infinitum; ergo, licet hujus universi mat ria non sit infinita, nihilominus est necessaria.
Prob. ant. Essentiae rerum creaturarum sunt necessariaeέ atqui- tamen non sunt infinitae; er-go, &c. Re p. dip. maj. Essentiae rerum creatarum mi necessariae, hypothetice, & quoad essentiam Me- taphysicam, σο'e. maii absolute, & quoad ox istentiam, nego ma3. & sc ad conseq. Itaque , essentiae rerum creatarum dicuntur necessariae , eo vero sensu , quod, positae in rerum natura , tales debeant esse, quales concipiuntur; v. gr. homo, si existat, necessario debet esse animia rationales porro infinitas perfectionum non fluit
ex necessitate hypothetica & metaphysica, sed
38쪽
ex neci ita te abloluta & physica existentiae . . Inst. q. Quod est necessarium absiaute , de quoad existentiam, non minus in suis persini nibus limitari potest , quam quod est necessa. rium hypothetic. tantum, & quoad essentiania
ergo necesse non est, ut ens n essarium sit i finitum
Respond. nego ant. Dispaeriti est, quod, quae sunt necessaria hypothetice tantum , dc quoadessentiam , necessario debent habere suae exu stentiae causam a qua limitantur; at quod est neceisarium quoad existentiam nulliam agnoscit causam i ergo a nulla potest in suis perfecti
obiicias a. Licet singula entia sint continge tia, tota nihilominus entium contingentiumco aectio est necessaria ergo ex ente necessaria invicte non probatur Dei existentia. Reo. nego ant. Nam ens necessarium, quod
probamus , debet esse infinite periectum , &consequenter simplicissimum, atqui tota praedicta collectio non est sinplicii ima, a suis enim partibus componentibus pendet ut sit, quod est maxima imperita io, ergo non est quid unum infinite pei fectum . A r. Α 4ensu distributivo. ad collectivum,
non valet argumentatio, non valet, si auli milites non furi r exercisus , ergo tota cilia Iactio milium non est exereitus.. ergo, &c.
Seo. ds. ant. Α sensu distributivo ad ciniectivum non valet consequentia, in praedicatis accidentalibus oc quantitativis , eooc. an in praedicatis essentialibus, nego ant. valet enim ista illatio: qn ilibat homo est animal , ergo ot kominum .collectio es animai. Ratio disparitatis est , quia praedicata accidentalia & quaaditativa ita singulis conveniunt, ut collectioni repugnent, quia major est quantitas in collectione,
charmeia TheoAS hol. VII. B quam
39쪽
quam in partibus collectionis ; e contra verui aedicata essentialia tam conveniunt singulis partibus, quam earum collectioni , quia petuntur abessentia, quae non suscipit majus & mi
Inst. 2. . Atqui in praedicatis essentialibus , non valet a sensu distributivo ad collectivum
a ob. obf. Haec illatio r quesibot ereaturi possibilis , ast essentialstar prMucibilis ; ergo rota collectios 'ereaturarum poes bilium essu/ἰaliter proinducibilis est, non valet alias exhauriri posset Dei infinita potentiat ergo, & Resp. nego ant. Nam eodem modo ista coli
ctio possibilium est producibilis, quo, singulae creaturae possibiles, sunt producibiles ; atquissingulae creaturae possibiles i sunt tantum' proia ducibiles distributive i ergo & tota collecti. essentialiter producibilis est distributive , non
β. II. Demonstratis eη mee tata prima causa effricis , is primi moυentis - immobilis petita. Necesse est, ut, in rerum natura, existat aliquod ens improductum, & primum movens immobile; sed illud ens est Deus 3 rumen enim Dei nihil aliud , intelligimus quam ens a se simproductum , ac primum movens immobile
. Prob. maj. Si omnia entia, quae sunt , vel fuerunt, producta fuissent ac mota, saltem Mnum ex illis se ipsum produxisset ac movisset sabsurdum consequens , nihil enim potest esse sui ipsius causa, & qu uid movetur , ab alio mουetur, juxta aXioma; ergo, &C. Probati prima parr minor. Si in tota entium
40쪽
. ductorum conectione, unum seipsum produxisset , fuisset se ipso prius & posterius, causa enim est prior suo effectu, & effectus sua rauia posterior atqui hoc est absurdum . ergo nihil
potuit se ipsum. producere I ergo omnia entiae moducta , supponunt, primam causam impro- clueram, aliorum .entium effectricem; atqui illa causa est Deus; ergo. o Prob..secunda pars ministi si in tota entium motorum collectione, unum seipsum movisset,
sive ad esse, sive ad qualitatem , sive ad locum, fuisset secundum: idem simul in potentiata actu; in potentia quidem, qsia tenus p6. tuisset recipere motum, quem ut supponitur
usu habuisset; in actu autem, quia ut sup- amnitiuὶ seipsum movisset; sed implicat, quod idem , secundum idem , si in potentia de inoctia s nam quod est simul in potentia & ia actu , v. gr. secundum esse , simul est & non est ι item quod simul est in potentia & in acta
secundum eandem quaIitatem , eam habet &sivi non habet, quod est contradictorium s e go datur primum moven&bomnino immobile, a
quo moveantur caetera quae moventur; ergo da
necessario recurrendum est ad aliquam causam primam δc universalem, a qua caterae sint.. Resp. nego anti Repugnat enim talis in infinitum processus, uam in enumeratione causarum
subordinatarum , tandem deveniendum est adaeausam primam i has autem, vel est a s, vel' B E nsn