장음표시 사용
41쪽
28 Tractatus non; si est se , emo est improducta , 3c consequenter Deus I si non est a D, ergo est ab alio , sed illud a iud est a se, cum sit extra
collectionem causarum ab alio produciarum iergo est Deus.
Ob1ietes 2. eum Epicuro. Μateria est improducta, & aeterna i ergo non potest probari exiis stentia primae & universalis causae . Resp. nego ant. Quod non tantum repugnat fidei, quae docet in prineipio Deum creasse caesum& terram, sed etiam rationi, nam ens aeternum de improductum , est infinitum, cum a nulla causa limitari potuerit; at materia est finita, loco ci . cumscripta, & maxime iners Sc otiosa; , ergo .
Prob. ant. Ex nihilo, nihil potest fieri; ergo admittenda est materia aeterna increata , iqua praejaceate omnia fiant. Resp. I. dys. ant. Ex nihilo nihil fit ab homine, cuius virtus finita est, ac limitata, conciant. a Deo qui est infinitae virtutis; nego ant. Respond. 2. nego eo eq. Supposito enim, non concess6, quod detur materia aeterna. I. Ex eae
nunquam posset fieri ens spirituale cogitans ;xtqui extant substantiae spirituales; ergo non possunt esse a materia ; ergo sunt a solo Deo
omnium creatore. 2. Esset otiosa, & omnis motus expers; ergo agens superius & infinitae virtutis, esset adhuc necessarium, a quo illa materia motum ad hane, vel illam formam acciperet; atqui tale agens est Deus: ergo. Obbicies 3. Dantur entia aeterna a parte post,
id est, quae nullum habitura sunt finem; ergo
possunt dari entia aeterna a parte ante , id est, quae nullum habuerint initium. Resp. nego eo eq. Disparitas est, quod ens , non habens suae existentiae initium, sit a se, de plane independens , quod repugnat creaturae ssed ens quod non habiturum est finem , semper
42쪽
pendet a suo conditore , qui , sicut illud ex nihil libere creavit, ita illud in nihilum potest
hujus fabrica is dispositione .
opus, in quo relucet summa rerum multit do & varietas , fixa tempestatum vicissitudo , immensa caelorum moles ,'s erum definitae con versiones , totius denique naturae ordo ita sapiens , ut nullus sapientior : ita pulcher, ut nullus pulchrior ita constans, ut nullus conis
stantior inveniri queat, a suprema quadam me
te & intelligentia sapientissima prodiit , regitur , & ordinatur. 3 atqui talis est tota hujus mundi machina ; ergo a suprema quadam intelligentia prodiit, &c. atqui illa intelligentia est Deus; ergo 2 i. -
Soloun fur Os ectiones. objieiunt omnia, quae in hoc universo cernuntur, ex sortuito atomorum, in vastissimo nihili sinu sese moventium, occursu coaluisse ;ergo ad illa explicanda, non est necesse recuris rere ad supremam quandam intelIigentiam. Resp. nego ant. Insipiens enim oportet , qui magnificum aliquod palatium ex fortuito lapidum, coementorum, lignorum occursu, factum dicit. magis insaniens, q hujus universi perpetuo sibi constantem fabricana in fortuitum atomorum fictorum occursum , refundit a quis sanae mentis considerans solem, Iunam, & alia astra. constanti & perpetuo motu luc*m qu cumque diffundentia , solem ab oriente ad occidentem constantissime moveri , nunquam ab
43쪽
3 o Tractatus '. , .. contemplans, potes δxistimare nullo Uncta con
silio , nulja eonvertientia , nuIla ratione diυina , sed ex atomis subtilibus is exiguis eoncreta esse tantu miracula' nonne prodigio simile est, aut
natum σε hominem qui hae dicerest, ἡ aut exti
tisse qui erederent. Ait Lactant.
Instat , omnia equidem sunt facta , sed a casuu R fortuna , non vero ab aliquor intelligere ergo demonstratio ex mundi fabrica nulla est . Respc nego an . Quis enim dixerit ferrum ex casu fortuito talem habuisse motum , qui necerusarius est ad horologium producendum Θ ergo ae. Pari, quis adeo rationis , ait Seneca ν hoe , quo nequa formosiui quidquam , nee dispositius , nee is proposito constantius , existi met fortuitum is casu volubile , non a D
Objieiune Libist;ni , Universum hoc regitura sola natura , Uno cilrsa: & ordine senis per eadem agis: ergo hon datur illius intelI
gens moderator. Prob. an . Nox semper eodem cursu succedit diei , aestas veri , autumnus aestati , & aurum no hyems', homines semper eodem modo nascuntur & moriuntur , &c. atqui illa non succederent ita Tegulariter , nisi a solae natura regerentur: ergo. : Re . nego min. Nam quod illa ita regulari- aer sibi succedant, hoc habent, ab ipso Deo au- thore naturae , cui placuit Ipsi naturae regulas permanentes statuere, a quibus seipsa non po test recedere ; verum tantum abest , ut tam mirabilis ordo affetat existentiae Dei, quin mistius illam, sum na cum energiae , statuat, nam, i ut docet Minutius Felix in octaxis , hia ordo
44쪽
belle tu baretur , nisimaxima rotiona emiserat . Inflant: Legislator intelligens, suas leges ad' libitum, aut saltem pro temporum 8c negoti orum exigentia, potest mutare, aut in illis dis pensare atqui leges naturae iant invariabiles , nec in illis potest quis dispensare; ergo. Resp. nego minA Contrarium enim colligitur ex miraculis quotidianis , quibus videmus, in se hyeme , flores & mictus; in aestate , nives &glacies; in aquis, soliditatem ω regressum; in igne, ardoris Rispentauem s in sole, retrogra--dationes Si eclypses extraordinarias , &c. haec spectant ad Dei providentiam . . . Itaque, nullus est , qui , ex his quae facta sunt , summam divini illorum artificis lenia 'tiam non agnose t .m sedi' maxime eae miranda hominis structura, ait Minutius Felix in Ochaiavio , flatus rus/ur a vultus oranus , Muia in summo, valui in specula, bonsituri , Ccc.... . quod magis mirum est , eadem figura omniabus : fed quadam unicuique lineamenta deflexa sse similat univas virimur es is inter se sin gati dissimius invenimur .
. I P. Demonstrariσ moralis ex entia Dei ex communi hominum sensu, A ias proponitur .
Quod omnes homines unanimi & constanti consensu existere satemur , illud certissi ne existidii nam do quo omnes eonveniune, isit Cicem, id verum esse , neeusa os . Atqui populi ,γωquot unquam extiterunt , etiam ii qui. vix humani quidquam praeter speciem listrat, o nes unanimi consensu Deum existere fatentur,' Persa , ait D. Hieron. Orthus , oravitur,
45쪽
-- a r. 1 Gnorantia duplex est , vincibilis , I scilieet & invincibilis. Ignorantia vincibilis , est ea , quae , adhibita morali diligentia , vinci ac superari potest , haec censetur voluntaria saltem indirecte, ac proinde culpabilis. Ignorantia λυincibilis , esteae, quae, Dub Io studio , nulla diligentia , superari potest , haec est, involuntaria & inculpabilis. Mia Aliqui Theologi ausi sunt scribere ,
nonnullos homines adultos & rationis compo tes, poli e Per totam vitam invincibiliter ignorirare Dei existentiam, ita ut nec semel toto vi-χὰ tempore de ipso cogitent, ita Ponems. Alii quidam docuere ejusmodi ignorantiam, homini cogitanti non posse quide in per totam vitam inesse, sed per breve tempus , contra quos sid:
Nemo , post adeptum rationis usum, aliam a breve tempus , potest invincibiliter ignorare Deum . Prob. I. EX omnibus momentis , quibus de-
hellavimus Atheos; nam illius existentia a n mine rationis compote potest invincibiliter n rari , cujus idea nobis ita est ingenitae , ut haec propos. Deus es, omnibus per se nota sit; cita jus existentia invictissimis argumentis demon' strari potest i atqui idea Dei, , nobis est ita ingenita , ut haec propos. Deus est , omnibus sit per se nota , existentia Dei invictissimis argu mentis demonstrari potest , &c. ergo.
46쪽
rob. 2. Ignora nita in vincibilis excusat a peceato; atqui nu Ili ignorantes Deum , excusantura peccato , dicuntur enim inexcusabiles Rom. . ergo , &c. Prob. min. Illi non excusantur: a λpeccato, quibus poena infligitur, cum nemo , nisi propter peccatum, a Deo justo puniatur ;atqui omnibus ignorantinus Deum poena infli- igitur, munέe iram tuam in gentes
- Consem. Si homo rationis compos ignorarit Deum , nullum ejus Peccatum esset mortale sabsurdum conseq. ergo, &c. Probat. maj. fer.
Malitia peccati mortalis petitur ex injuria Dei Ised Deus non potest injuria assici , nisi cognouscatur; ergo si homo ignoraret Deum, nullum
Solvuntur obiectiones is- objDies t. Plures sunt, qui Dei ignorantiam superare non . possunt'; ergo Dei existentia potest in vincibiliter ignorari . Prob, aut a Ignorantia Dei non potest supera- iri, nisi per . discursum, ex creatura rum scilieet existentia colligendo existentiam Dei creatoris patetes multi fiunt barbari itae agrestes, ut non sint hujusmodi discursus capaces; ergo. Reo. r. nego mau Quippe omnibus innata est Dei idea, ita ut ad illius cognitionem , sola attentione ad conscientiae testimonium opus sit. Respond. v. nego mino Nullus enim est homo rationiS compos, qui non sit capax rationum', quibus demonstratur Dei existentia; nemo enima est ita stupidus, qui ex creaturis non eruat Co gnitionem , saltem probabilem , quod in hooeuniverso sit supremus aliquis gubernator cui sit. PMenduini, qualiscumque tandem illo sit hoe
enim ipso i tenetur inquirere quis ille si et .. de
47쪽
qua ratione colendus λ quare dicit Tullius ε ,
NAIIa est gens tam barbara , qua non arearum assa aliquem Deum, adeo quidem ut hominas sal sum Daum babare malint, quom Iram omnino
instat. I. Saltem per breve tempus , potest quis invincibiliter ignorare Deum avergo. ι Prob. Ant. Pluer educatus in sylvis, postquam. adeptus usum rationis,.indiget aliquo temis Poris intervallo, ut ex idea sibi a natura iitradita , di ex creaturis concludat existentiam Dei; .
ergo illo saltem brevi tempore eam in vincibili
ter ignorabit. J Re ρώ nego ant. Nam statim atque talis puer usum.rationis ad eius est , si ad propriae con scientiae testimonium, & ad alias creaturas attendat, cognitionem Dei comparabit . ratio est , quia tam clarum est conscientiae de Deo testimonium , tam evidens est creaturarum cum crea tore connexio, ut is qui, ut Par est, aettenderit , ne momento quidem temporis esse queat
sine cognitione, Dei, si non statim demonstraria va, saltem probabili, & moraliter certa. Inst. a. Ut puer sic in sylvis educatus , ex. greaturis concludat existentiam Dei, debet allia quo modo praecognoscere terminos, &, est atqui non potest hos terminos praecognoscere, nisi per aliquos doceatur; ergo. t. Re'. d. dist. ma3. Ut concludat existentiam Dei , sub ratione propriae deitatis , cone. sub. ratione aliqua communi de eonfusa deitati , nego maj. atqui non potest illos terminos praeeognoscere, sub ratione propriae deitatis, cooc. . sub ratione primae causae, entis Primi, impro. iauni , infiniti, nego min. Porro haec confusa
Dei cognitio. sussicit, ut serio inquirat distiactam
48쪽
mnii Uri cognitionem, ad quam, juvante Iumine rationis, & praeveniente gratia Dei, quae facienti quod in feras , nunquam deo , facile potest mrvenire unde si ignoret Dei exis nistiam, non illam ignorat, nisi quia vult illam ignorare, aut negligit illam cognosceres quare si male agat,i non solam contra rectam rati nem peccat, sed etiam contra Deum , quem Rise offendi, non, nisi vincibiliter & culpabiliter, ignorat, ut constat ex hac prop. ab Alexand. VIII. damnata, Hecs-m philosopMeum , seu morale M est actus humanus disconveniens nais Fura .r tionali , recta rationi e Theolo eum vero is mortale , est transgressio libara divina tuis. Philosρώieum , quantumvir grave in oes' qui Deum, vel ignorat, vel de Deo aAta non cogitat ν est gravo peccatum ν δει non est ossam Dei , neque peecatum mortale dissolυens amieianam Dei, neruo mens aterna diguum .
Abii: T TNitatem Dei impugnarundν r. Geu G illes, quorum tanta fuit dementia, ut innumerabilem plane deorum multitudinem adoraverint. T. Nonnulli Haeretici, ut Marci nitae, Cerdoniani, Manichaei, qui duos admiserunt deos , unum bonum boni , & altetum malum mali principium. 3. Trithetis, qui tres SS. Trinitatis per nas , tres Deos numero Senatura distinctos lixerunt hinc Polythei us& fide contra haereticos , & ratione naturali contra gentiles, est debellandus. .
49쪽
. Fide eonflat unicum esse Deum. VProb. I. ex Scripturi Psalm. 8s. T. es Deuῖ , olus . Gut. 3 . Videte 'mod ego sim solus . , non sit alius Deus prater me. Marci Iet . . tis Deus , non es olius prater eum . Et Io. Cor. 8. Selmus . quod Audius est, Deus , nisimnus.. Ergo.
. Prob. Contra Testheitas ex patribus , tum Graecis, tum LatiniS . in. Epiphan. uὶ Num deorum multisvidinem
putaverunν , qui vere cultum Trinitatis os . sunt' proseiso non M. a. . unam 'deit aram novit Ecclesiis, unus est Deus verita lix Pater, Pater
perfectus in obsta sta , Filius perfectus insubiasantia Spiritur fandus perosus is obstantia s una deitas , unusi principatus ,
Ioann. Maxentius in conbessione fidei , Est
Deus Praen, Dese Fili s , Deusν Spirisus Ianctus s non tres , sis unus Deus , unis obsan .sia , . una. dominatio D August. Sermia 6. de tempore e Maledia, sus , qui indirisam isistatem Pareis , se Fili ct visitus sancti nora ' eonfitetur '. maledictus , qui propria nomina personarum , tres Deos.
Ppob. 3. ex Concit . . Nicaeno in in symbolo, Credo in unum Deum . Tolet. XL Sancta Tartanitas inus is verus est Deus . Lateri lv. Fis .mitse credimus', ac fideliter eonfitemur , quodu holus G Dessiverus , Memus , is immen-
50쪽
objietes I. Psalm. 81. . dixit Deus: Ego dixῖ, dii estis . Ergo sum plures dii .R p. dist. consa'. Sunt plures dii , impropris& participative, oque. proprie, & natura, neger eonfer. Ibi autem Psalmista loquitur de Iudicibus, quos vocat deos', propter authoritatem judicandi populum, quam a Deo participanis non vero loquitur de diis natura, addit enim , Vos autem sicut Eomines moriemini : quod non potest dici de Deo vero. In I. i. Apost. κ) ait : Sundi Et multi se domini multi ; ergo. sunt plures dii natura. Resp.. dis. Sunt plures dii fessi , eone. dii veri , nego ant. Ibi Apostolus loquitur de idolis . quae iant falsa numina , ut ex illorum
multitudine eruat unitatem Dei t ait enim , Scimus quia, nihil ast idolum in mundo , is quod sellua est Deus , nisi unus : nam etsi omi' qui dicantur dii , sive, in Glo , a , terra
c si quidam out dii muldii domini multi γ
nobIs tamen unus est Deus.; Ins. Illi: fianv veri dii,. qui habent veros characteres divinitatis; atqui dii gentium habent veros characteres divinitatis; ergo. Probia min. Tres sunt praecipue charai heres clivinitatis, nempe patratio miraculorum , Ps. r. Liui faeis mirabilia solus. Infirmitatum repentina curatior. Ret v. Dominus mortineatis Gineat.Futurorum pradietio,Isaiae 4r.Annunt a te qua venis a funν, sciemus quia dii estis uosiatqui dia gentium hos habent characteressergo. Res R. nego minia Namque F. ea miracula, quae . ad invocationem falsorum deorum dicuntur fa-ae daemonibus, sub deorum nomine , tuta