장음표시 사용
41쪽
e Horij insigne Bononiae manibus Fuis legatus cupiti j las impossit. In bauit etiam sebobis qui lusum fis Contarenus multos obsecuros locos in Epistolis diui Pauli quum
i is accurate legeret . quo sane instudio toto animo occupatus erat, cum mors eum oppressit. Sed etiam Epistolas si non paucas conserisit eruditas, m optimorum praeceptorum plenas,ut libellos etiam nonnullos alios, aliquam occasionem illorum conoeitndorsi nactus, praecipue autem studiis amicoru, variisque eorum temporibusferuses,
in quibus es quaestio diligenter explicataeerdissicilis sane, magniquesemper momenti
habita ad vitam bene beate que degendam e qua traditur liberam esse potestatem no- 'amyomnique nexu causarum ac necessitaresolutam fures illi πιρὶ quem vocabunt: O qui defato disserunt, re huic contraria, necessario de ipsa Mutationem suscipiunt. eum vero librum misit ad victoriam Columnam foeminam lectistimam, quae ob eximium amorem erga virum mortuum, admirabilemque ingemj laudem in condendo carmine maximo quoque honore digna esseed etiam,visor orbisae, quaest in
eastis mum cirium mulierum Muranarum coniecerat norem gerere animamque ip-μ uaui mo cibo aleret in eastitudine, criste dicauerat, interpretatus est, duos Hebraeorum illorum cantus Italico nostrae aetatis remones cum enim ille doctrina ingeni Aque sevo prodesse quoque alienis studeret; non visi sibi est posse suis ultimodo deesse.
Quin etiam eodem honesto desiderio incensius ut utilitatibusfratrum suorum feruiret, quι crebro,mercaturis faciendis operam dates,nauigabant, confecit libellum de aestu maris, quam causam reciproca illa fumum agitatio haberet,diligenter mons est.qui tamen liber amico ipsius commodatus,magno adhibito studio recuperari nunquam potuit.Sed ne omnia diligenter minutiora isus opera, qua plurimasiunt enumerem: in quibus tamen appareret specimen illius doctrinae ac iudicij , finem faciam . possum enim vere adfirmare,quodcunque temporis vacuum a negotiis nanciscebatur, in his rebus ipsum consimere litum : omne que vigiliasseas eum suesse temporibus amicorum necessarioriumqueserarum consecraremes cnim ostentationis,gloriae causa huius o- discriptionesIusscipiebat,in hisque se dies atque noctes macerabat: qnamuis iustus inde honos,nec magnopere reprehendendus consequatvrsed, ut dixi, voluntati amicorum,
commodisique indulgenssiuestudii uis, memoriaqueseruiens, ascribendo nanquam cssabat.
43쪽
EMO cst hominum, Matthaee Dandule, ingenij adeo tardi, ac fere stupidi,qui no singularem quan
da voluptatem capiat ex rem naturς cotemplatio
ne,cuius vel species ipsa oculis obiecta sui spledore ac pulchritudine lummopere nos delectare co-sueuerit. Quo essectum est,ut plurimi excelictiori animo, siublimiorique ingenio praediti, quibus sortuna huiusmodi octu no inuidit, omnibus aliis voluptatibus spretis,omissa etiam cura rei simili, ris,ac pene sui ipsoru obliti, se totos dederint hui ephilosophiae parti, in qua tradutur a satientibus viris in lucem proditς rerunatura constantium causici ac in huiusmodi studijs omnem aetate consiumpserint: in quibus cum ego adolescentiae ac iuuentutis annos impenderim, postquam ad rempubli. accessi, nulla ex re maiore soleo capere Voluptatem,magisque mederi molestijs,quibus pleriique assicior in muneribus publicis obeundis, quam si quando per succisi uas horas antiqua haec mea studia repeto.Tuc etenim mihi videor se lices horas agere, tuc immortalium- deorum vitam aemulari. Neque interdum hoc latum me iuuat, si sumpstio
in manus monimenta summorum virorum, commentaque eorum excel
lentissima memoria repetiero:verum si quidpiam maioris oti j mihi contigerit consiueui non solum illa iuchidissime meditari, sed etiam iruerchim literis mandare, si qua a nobis in eis meditandis inuenta sunt, sim utque commentis pristorum philosophorum obscurioribus luce ac splendorem que-da scriptis nostris adferre,ac sparsa colligere in unum: hac etenim ratione, nostra opera, quod praestantiis mos aut nores diligenter fecisse costat, philosophiae mysteria magis obuia fiunt his, quos nimius labor & longior deterret ab excellentium alioqui monimentorum lectione. Quamobrem decreui mi Matthaee ne ab instituto meo recederem, nunc cum aliquot horas vacem a negocijs reipublicae singulis quibusque diebus, omne illud tempus impendere in conscribenda ea philosophiet naturalis parte, quς versatur circa elementa, ex quibus mundus hic constat, eorumque mixtione: ex qua tam magnam rerum varietatem cernimus effectam esse: ac demum de iis agere ,quae mixtionem elementorum plerunque consequuntur,Vt ta-
44쪽
dem oratio nostra consistat citra Armas metallorum & lapidum, ac sini- stares partes corporum viventium, quae propinquissimae sunt mixtioni et
mentorum : quae physicae'ilosoplaiae pars cui cotinet principia & radices
totius scientiae,quae circa species & naturas proprias mixtorum omni ii ve satur, maximeque facit ad omnem medicae disiciplinae notionem, parum
culta sere ab omnibus est, qui physicen profitentur, quod saepe mecum
es questus. Haec pars igitur si nostra opera in unum colligatur,dilucideque tractetur,arbitror non incassum has nobis horas abituras, neque operis huiusce nostri poenitere nos posse. Veru ut omissa longiori praefatione ad rem deueniam, illud tantum lectorem admonitum esse volo, nos huic opusculo nullum eloquentiae sucum aut verborum ornatum este adhibituros, sed s, ptis nos facturos putare,si res alioqui dissiciles atque obscurae suapte natura tractentur a nobis ea dicendi forma eoque orationis genere, ut intelligi di- lucide queant. Vt autem in hoc a nobis opere instituto progrediamur ea ratione de via, quae scientiae cuiuis tradendae maxime conuenire solet, incipiemus ab expositione definitionis elementi. Omnis namque cuiusque rei
doctrina primum tradere debet quidnam illud sit, de quo ipsi est agedum:
ac deinde proprias subiecti affectiones, partes demum ac proprietates partiti, ut Aristoteles dicit in posterioribus. Elemetum vero ia esse, ex quo fiat aliquid cui insit, de sit indivisibile secundum speciem, Aristoteles idem auctor est in quinto libro Primae philosophiae. Namque si ex eo aliquid non
sat . nullius utique rei elementum esse poterit. Omne etenim elementum G pertines ad genus causae materialis, materia vero omnis inest in re cuius est
materia.Nam id ex quo fit aliquid cum tamen rei effectae non insit, sed de petit,habet rationem & modum priuationis,non autem materiae,& ad priuationem pertinet, quam distingui definitione& natura a materia in primo physicorum euidentibus rationibus probatu est. Simulque eo in loco edocemur materiam a triuatione differre, quod materia remanet post rem factam, priuatio vero minime. In est ergo elementum, quid ad genus materiae pertinet,in ea re cuius est elementum. Verum quoniam materia prima, quae nullam suapte natura formam propriam habet, elementum dici non consueuit omne enim elemetum aliquid actu est neque etiam materiae si cundae illes, quae in priora corpora resoluuntur, & ex prioribus corporibus Hconstituta sunt, elementa iure dici queunt, sed tantum prima corpora, ex quibus aliqua constant,hoc vendicare sibi videntur, ut elementa sint: idcirco additum est,in ea,quam attulimus,elementi definitione,quod est indiui,
sibile secundum speciem . Materia prima etenim, quae non habet speciem ullam, dici non potest indivisibilis secundum specie, neque etiam aliae materiae posteriores post prima corpora indivisibiles sunt secundum speciem, cum in priora corpora resolui queant. Eadem ratione nullum corpus dissimilarium partium poterit dici elemetum, quoniam eo priores sunt partes illae similares,ex quibus est constitutu: quo fit ut non sit indivisibile secundum specie. Cosimili prorsus ratione orationis, quς voce pronuntiatur ele
45쪽
A menta sunt literae. Ex literis nanque fit oratio,quae in ea insunt, speciemque
aliquam secundum se habent literae omnes, neque in priores voccs resoluuntur. Dictiones vero ac syllabae, quamuis ex eis etiam oratio constituta sit, ac in oratione insint, elementa tamen dici minime possiant, quia in literas priores resoluuntur. Verum quoniam elementa corpora quaedam sunt prima,ex quibus aliud quidpiam corpus constituitur, constitui vero quidpiam ex alijs potest vel nullo modo immutatis, aut alteratis inuicem ac permutatis i idcirco ut dilucidior sit tractatio nostra, ac ordine apto procedat, priora elementa appellabimus elemeta compositionis,sicut lateres domus, aut grana acerui. Alia dicemus clementa mixtionis, ut in Oxy melle acetum B & mel. Ex his,quae a nobis dicta sint,cuiuis compertum esse potest, Aementa simplicia corpora esse. Sed quoniam eo tantum modo simplicia sunt elementa,quod non sunt mixta ex prioribus corporibus, non tamen simplicia sunt ea ratione, ut non composita sint ex materia & forma, queadmodum infra euidentissima ratione probabimus. Antiquorii philosophorum multi, quibus nondum erat comperta huiusinodi compositio exactu scilicet S materia,cum perspicerent ea, quae appellare costituimus clemcta, non omnino simplicia esse, existimauere illa esse composita ex prioribus quibusdam corporibus. Plato vero in Timaeo si ea quae in eo opere literis madauit sunt potius ad eius dogmata reserenda, quam ad Pythagoricorum disciplinam putauit elementa haec csse composita ex superficiebus. Quam cius via C ri sententiam Aristoteles multis in locis confutare conatur. Anaxagoras ut ab eo ordiamur) cum existimasset corpora similarium partiisi esse primam
omnium rerum materiam,videretque ex his corporibus, que nos clementa
vocare consuevimus omnia generari, existimauit in hisce elementis praecipue esse omnium similares partes, dc quasi rerum omni u semina, ex quibus itidem omnes res generari possent & oriri. Qua de re minime omnium huiusmodi corpora,ignis scilicet,aer, aqua, de terra appellationem elementi mereri post ent: si ea, tuam supra attulimus,est elementi natura ac definitio. Verum Anaxagorς sententia certissimis argumentis in primo physicorum
ab Aristotele consutata fuit: ideo se ineptus iure haberi queam, nihil mihi amplius dicedum esse duxi de huius philosophi dogmate. Democritus ve-D ro quem sequutus est Epicurus, dixit omnium rerum materia esse corpora indivisibilia,que Atoma appellauit, figuris distincta inuicem. Ex his atomis constitiita esse voluit clemeta hςc omnia: ex quibus sequitur,ut etiam sententia Democriti corpora haec, quae diximus, ex quibus hic mundus constat vere elementa dici non postini: quonia constant ex corporibus prioribus , quibus proculdubio conuenit definitio clementi si perius a nobis exposita. Democriti haec positio ab Aristotele multis rationibus euidentibusque argumentis confutata in tertio libro de Cςlo, ut alios locos omittam, tandem loco cedere coacta est. Nobis ergo erit etiam abstinendum
ab huius philosophi dogmate consutando, ne videamur officere velle Arbstotelis gloriae, si noua argumenta excogitare sorte vellemus, aut lectorem
46쪽
taedio assicere de acta agere, si repeteremus hoc in loco Aristotelis argu- Ementa contra Democritum. Platonis vero sententia in Timco, siue ea Platonis sit,sue Pythagoricorum, ea est, ut velit prima principia constitu tia elementa esse, duo genera triangulorum, isoscelem scilicet triangulu. de scalenu. Nam cum censerent Pythagorici corpora ex superficiebus constituta esse, prima corpora utique ex primis costare supersciebus censebat necessiario sequi. Prii οῦ vero superficies seu figurς plane species sunt trianguli:
praetereo circulu, qui rectis corporibus cuiusmodi sunt elementa, accomodari non potest. Elementa ergo constituta esse ex triagulis necessario sequi putabant. At in trianguloru speciebus eas rebantur esse priores,quae angulurectum haberent: rectus namque angulus natura prior est acuto, & obtuso Fangulo, ut ex eoru definitione liquido patet . Nec non etiam, quoniam rectus unius natura refert, cum variari non queat,sed semper sibi sit par.onsenesque recti anguli inter se equales sint. At acutus obtususque angulus masis ac magis, minusque etia ac minus acutus obtususque fieri potest Neque sibi sunt pares obtusi omnes acuisque anguli. Quamobrem piecipue elegit Plato triangulos rectangulos,Ilo scele scilicet,& scalenu, pr terito aequilatero in quo nullus rectus angulus csse potest. Verum quonia is sceles,qui rectangulus est, unius latum est modi nam rectu unum angulu habet,duos vero semirectos, neque unqua ab eo mesu deduci possitiat istoscetis anguli)ideo nihil amplius fuit in is scele quaeredu. At scatenus etiam si semper angulum unum rectu haberet,quod tamen minime perpetuu est, infinitis uti- Gque modis duos ,qui supersunt,varios ac diuersos habere potest. Idcirco costituenda fuit certa sicaleni ratio ac species, quς elementis constituendis accommodanda esset. Sed cum proportio anguli recti ad semirectum alterutrum in is sceletri agulo sit proportio prima in numeris dupla inquam,quq scilicet est duorum ad unum; neque haec proportio in scaleno triangulo inueniri queat, quamuis rectum unum angulum habeat: duo etenim qui supersun in quales inter se sunt. Ideo post iso scele, in quo est dupla proportio, duorum inquam ad unum; praecipuam habuit Plato eam scaleni specie,
in qua angulus unus esset rectus; inter omnes autem angulos esset proportio,quae in numeris sequitur proportione duplam,eam scilicet, 'uς est trili, duorum, ac unius intersci, in qua duorum ad unum proportio dupla est, at Hirium ad duo,sesqui altera: trium autem ad unum tripla. Elegit igitur Plato illud scaleni genus,quod rectum unum angulum haberet; eamque inter latera proportionem,ut maximum latus sit in potentia ad proximum,in proportione sesqui altera; ad tertium vero omnium minimum latus, medium iit in potetia in proportione dupla. Et ut more Ptolem i loquamur,& a lateribus veniamus ad angulos eos descriptos in circulo; quibus ea latera co- traposita sunt,a quibus sumitur laterum potentia,) erit in hoc scalent gen re, quod selegimus, unus angulus rectus, centum scilicet & octoginta graduum : alter vero huic proximus continebit duas tertias partes recti anguli ac propterea crat centum & viginti graduu: tertius autem angulus, qui reliquus
47쪽
A quus est, necesse est ut tertiae partis unius recti si quae superest ad perficie dos duos pngulos rectos: quibus lunt aequales tres anguli cuiuscuque tri guli;quo fit ut tertius hic angulus sit graduum sexaginta. Erut ergo in hisce gradibus & angulis eae proportiones,quas diximus, sesquialtera scilicet,triuvidelicet ad duo, inter centum & octoginta, & centum & viginti. Dupla
vero, duorum inquam ad unum, inter cetum 6c viginti,& sexaginta. Atque tripla,trium inquam ad unum,inter centum & octoginta, & sexaginta. Ex quibus essicitur ut eadem etiam sit Iotentia laterum, quae opponuntur angulis illis. Ab angulis nanque haec sumitur potentia laterum illis oppositorum. Hanc rationem,ut albitror, Plato in Timaeo innuit, quamuis ipsam
B subticuerit,maiotisque negoti j esse dixerit, quam ut ibi explicari potuerit; cui s. Deus elegerit illud scaleni genus; quod postea diuersa quadam ratione exponit . Inquit enim in eo scaleno unum latus esse in potentia triplum ad minus. Et aliquanto infra inquit, in eo hypotenusam esse logitudine duplam ad minorem lineam. Hoc autem est in eo scaleni genere,cuius meminimus,in quo ordine quodam est proportio trium,duorum & unius. Nam hypotenusa est verbi gratia sex cubitorum,minima linea trium erit,ut ostedam. Quadratum hypotenusae erit triginta sex. minoris vero lineae quadratum erit nouem: quae si demantur a triginta sex,relinquetur viginti septem, quod erit quadratum tertiae lineae; quae simul cum minori continet angulum rectum: viginti septem vero sunt tripla ad nouem. Hoc patet, quonia C in triangulo rectangulo quadratum hypotenusae est aequale duobus quadratis simul sumptis duarum linearum continentium angulum rectum. Quod autem hypotentisa sit dupla longitudine minoris lineae, ostenditur: nam si scaleno circunscribatur circulus, utique hypotenula erit diameter, centum inquam & triginta graduum: minor linea quae est chorda sexaginta graduum, est latus hexagoni descripti in eodem circulo. Erit igitur semidiameter sexaginta scilicet graduum; ut ostesum est in Geometria Erit igitur hypotentis a dupla logitudine minoris lineae. Huius generis ergo si sex trianguli scaleni aequales inter se in unum coniungantur ita, quod anguli
qui sunt centum di viginti graduum, in eodem puncto velut centro conueniant, ex duobus vero angulis sexaginta graduum inuicem compactis D eficiatur unus angulus centum & viginti, ac recti duo in medio laterum coniuncti ex duobus lateribus scalenorum, unum tantum essiciant latus ex sex scatenis hoc modo coniunctis escietur triangulus unus aequilaterus.
Hae igitur duae triangulorum species,aequilaterus scilicet,qui ex sex scatenis constitutus est,& isos celes rectangulus sali j etenim modi isoscetis indefiniti sunt & natura posteriores rectangulo)omnium figurarum rectilinearum videntur primi & persectissimi. Quamobrem Plato seu Pythagorici posuerunt duos hos triangulorum modos principia essequatuor elementorum,
ex quibus mundus hic constat, hoc inquam pacto. nam quatuor trianguliis osceles si in unum compingantur, ita quod recti anguli in centro coeant, Vtique quadratum essicient,vi quiuis per se facile intelligere potest: sex v
48쪽
ro quadrata corpus cubum essiciunt, nullaque alia fgura solida ex quadra- Etis coponi potest. Corpus autem cubicum Plato terrae attribuit,utpote quae stabilis sit, neque ob suum pondus facile dimoueri possit. Neque praeterea ex isoscete triangulo, seu ex quadratis stuperficiebus aliud corpus eseci potest praeter cubicum. At trianguli aequilateri,qui modus reliquus est, & tres in unum compacti solidum angulum essiciunt: quibus si quartus addatur,
pyramis oritur aequilatera, quae cum acutissima omnium figurarum soliudarum sit, igni adscribebatur a Platone. Item quatuor trianguli coniuncti, inuicumque complicati constituunt angulum lolidum i quorum octo essiciunt figuram solidam octahedram, seu octo basium:hac Plato aeri adscripsit. Demum quinque trianguli aequilateri inuicem annecti queunt, con- Pssituuntque solidum angulum: ex quibus si compleatur corpus ut Ster metrae ostedunt, efficitur corpus viginti basium. noc aquae Plato imposuit, utpote quaest aere crassior . Ex pluribus autem triangulis, quam quinque in unum compactis effici angulus solidus praeterea nequit. Ideoque dic bat nullum aliud corpus simplex inueniri,praeter ea quatuor, quae sensibus etiam exposita sunt nostris. Sed quoniam praeter has quatuor solidas figuras regulares, quinta etiam constitui potest ex pentagonis, quorum tria in unum compacta angulum solidum faciunt, sicque duodecim figuram co-plent duodecim basium, ut omnino corpora, quae natura constant, responderent mathematicis,quae Pythagorici principia esse naturalium censebant,
uniuerso hanc duodecim basium figuram adscripsere. Ex quo facile coniici Gpotest,hac Pythagoricorum fuisse sententiam,non Platonis: quoniam Plato in eodem opere attribuit uniuerso seu coelo figuram circularem & sphaericam: cum de constitutione animae uniuersi verba facit. At quoniam principia trium elementorum,ignis scilicet,aquae,& aeris fiunt trianguli scaleni, terrae vero is sceles seu aequi crures trianguli: idcirco sequitur quod tria
priora clementa inuicem transimulari queunt terra vero,quae ex eisdc principis non constat, minime possit in alia elementa transmutari: quod etiam Aristoteles in hac positione reprehendit. Haec de elementis Platonis seu Pythagoricorum sententia, quam latius explicari operae precium esse dux Lmus, quonia in Timaeo paucis obscureque traditur, ab Aristotele vero vix tangitur;euidentissimis argumentis refelli potest. Nam praeter quam quod Hnatura constantium corporu mathematica principia facit, primis scientiarum mathematicarum principiis contradicit. Nam suppositio est in Geometria , lineam diuidi in infinitum, ac propterea non constitui ex punctis:
item superficiem diuidi in infinitum, corpora quoque pari ratione semper diuidi,atque diuisiones nulli bi sistere. Quamobrem sequitur neque superficiem constare ex lineis, neque corpora confici atque compingi ex planis figuris, quae sunt in superficie, eamque ambiunt. Praeterea nutritio, auctio, generatio, mixtorum corporum praecipue fieri solet ex terra, quam propterea matrem omnium appellauere prisci omnes; non ergo terrae conum
nit in alia minime mutabilem esse. Ad haec commentitium ac figmentum
49쪽
. A proculdubio videtur,figuram duodecim basium attribuere uniuerso, quod sphiticum esse ostenditur certissimis rationibus. Amplius tum haec Pythagoricorum sententia, tum Democriti positio de atomis, unica ratione euidenter refellitur:Ea,quae pati & immutari nequeut a sui natura,sunt elementa compositionis tantum, nequeunt tamen este elementa mistionis; neque
ex illis quidpiam constitui potest, quod sit aliud prςterea, ali imque ab illis
naturam,& qualitatem habeat; quς actu non sit in elementis componentibus:vt ratione & inductione cuius compertum esse potest. Si ergo atomilisque trianguli Pythagorici sent immutabiles, neque aliquid pati l ssunt;
utique mixtio ulla feri nequit: mixtumque nullum eriti sied tantum compoB sitio qugdam de congeries atomorum corporum seu triangulorum. Nam illud,cuius quςcunque pars est a quavis passione immunis, utique totu quoque omnis est passionis expers. Verum & ab Aristotele in tertio de coelo, Ma Galeno in libro de elementis multis rationibus horum sententiς sint confutat : ideo nobis hcc dixisse sufficiat. Igitur quoniam elementa neque constant ex atomis, neque ex triangulis, id nobis discutiedum restat,an sint om nino incomposta,an potius aliquam habeant compositionem. Aliquibus
videri posset quoniam licc prima sunt corpora, aliorumque omnium elementa,ac propterea in priora quaepiam corpora resolui nequeunt,ea utique incomposita esse. Attamen quemadmodum non grauate concededum est, prima naec clementa non esse compo sita compositione mixtionis,quia sim- C plicia sunt ac immixta;neque etiam ea compositione, qua cosecta sunt co
pora dissimilarium partium: ita fatendum est ea composita esse ex materia& forma substantiali, per quam sunt,& a qua nomen habent & definitione, necnon etiam quam sequuntur qualitates unicuique illorum propriae. Nec tamen propterea verendum est, ne potius materia & sorina snt elementa, quam haec,quae ex his constituta sunt,corpora: quoniam neque materia corpus est,neque speciem habet; neque forma corpus est, neque speciem habet per se. Horum igitur utrunque principium est elementorum simplicit non autem elementure Nec dissicile est ratione probare corpora prima, simplicia clementa inquam,ex forma & materia constare. Nam omne, quod est actu.vel est actus per se existens,vel habet actum, per quem existit: nullum D autem corpus esse potest actus per se existens: nam actus per se existens est forma abstracta & separata a materiamecesse est ergo ut elementa, quae sunt corpora per se existentia, habeant actum, per quem sint. Erunt ergo composita ex materia & actu seu forma substantiali, per quam sunt. Huic addamus quod elementa sunt corpora composita, non tamen immortalia,quae. s non sint obnoxia generationi & corruptioni, sed generari & corrumpi queant.
Hoc etiam ratione probatur. Nam elementa secudum naturam ino uentur motu recto,recti vero motus inuicem contrarij sunt: erunt ergo elementa
inter se contraria: at substantia omnis habens contrarium, corruptibilis est: erunt igitur elementa corruptibilia corpora. Neque tamen propterea qui Cpiam suspicetur poni a nobis substantiae aliquid cotrarium esse per se & se-
50쪽
eundum substantiam. Verum haec elementorum contrarietas est in qualit, Etibus eorum proyriis,sine quibus esse non possunt. Praeterea, si elementa eL sent incorruptibilia, utique ex his mixtum corpus fieri non posset, quod liam quandam natura haberet, praeter eas, quae actu sunt in elementis. obre proculdubio in eas recideremus angustias,a quibus sese explicare non posse Democritum & Pythagoricos supra ostendimus: qui constituunt elementa ex atomis & triangulis immutabilibus. Sequitur ergo ex his, quod Glementa vicissim inter se senerantur & corrumpuntur. Materiam ergo primam Immunem inter se habent atque eandem: differunt autem serma deseecie: nec non etiam qualitatibus illis quae sunt dispositiones propriae ac fore veluti proprietates elementorum cuiusque. Verum quoniam elementa Fmixtorum omnium corporum materia sunt; necesse est ut substantialiu formarum omnium Mementares formae imperfectissimae sint, ac maxime propinquae naturae materiae Ec accidentium. Haec de elementis in uniuersum di cta lint satis. Caeterum quoniam elementa haec, de quibus tractare instii tuimus, dc elementa sunt uniuersi; quod ex ipsis constat: de etiam elementa sunt mixtorum corporum,utraque ratione de his a nobis agedum est. Prius autem tractabimus de elementis, tanquam de partibus,ex quibus constit tum est uniuersum .deinde perscrutabimur omnia ea, quae pertinent ad et menta ea ration qua sunt materia mixtorum corporum,tractaturi demum de iis, quae mixtiones elementorum consequuntur; ut tamen sistamus citra formas dc naturas proprias metallorum, de lapidum, ac etiam similarium Gomnium partium,ex quibus costant animata corpora.Sed antequam quidpiam aliud dicam; illud nobis sume dum est ex prima philosophia, atque ex
prioribus tractatibus scientiae naturalis: Inseriora haec elementa,uniuersumque hunc in seriorem mundum ob imperfectionem,quam habet, plurimunanque distat a primo principio esse omni mutatione obnoxium,multu que multitudinis ac inordinatic his in se habere; quia plurimum recedit ab uno: quod est status omnis ac ordinis principium atque origo. Quo fit ut multa contingant in elementis a casu, & praeter ordinem naturalium agentium, quae non possunt vere referri ad aliam causam, praeterquam ad priuationem dc non ens:in quo est abyssus illa multitudinis de inordinationis, ut
in compendio primae philosoplii quod scr ipsimus,satis luculenter a nobis Hest expositum e sententia Platonis in sophista. Nullus ergo mirari debet si
in plurimis elementorum mixtionibus,quas natura inchoat,non tamen a soluit; quin diuersia alia via,vel rursus dissoluuntur, vel in monstra quaedam desinunt,aut in alias mixtiones recedunt longe diuersas a prioribus. Utendunobis est hac causa, priuationis inquam seu impersectionis de non entis, aqua est omne ens per accidens, omnIsque fortuna de casius: quam diuinato-Ies ignorantes putant se ex coelesti corpore posse adferre omnium effectus, qui hic producuntur, causas de rationes. Hanc non entis causam etiam Artistoteles in primo physicorum libro dicit esse rerum natura constantiu causam, quae generationi dc corruptioni sunt obnoxia,per accidens tamen licet