장음표시 사용
401쪽
sumat, cum quo dc unus est Deus, tamen in Erma serui sacrificium maluit reme, quam sumere, ne vel hac existimatione quispiam existimaret cuipiam sacrificandum esse creaturae. per hoc de sacerdos est ipse offerens, & ipsa mblatio,cuius rei Sacramentum, eme voluit quotidianum Ecclesiae sacrificiu,
cum ipsius corporis ipse sit caput, & ipsius capitis ipsa sit corpus, tam ipsa per ipsum,quam ipse per ipsam se eius offerri. Haec ad literam sent Augusti ni verba,in quibus expresse est,quod Christus voluit nostrum sacrificium id est Ecclesiae,esse Sacramentum,id est,memoriam illius sacrifici j, quo sicuti Ecclesia oblata est per Christum caput, ita ipse per ipsam est se eius offerri. offert ergo Ecclesia in io sacrificio christum, offert etia se ipsam in Christo. Hoc expresse dicit Augustinus in decimo illo libro capite sexto. Hoc pest sacrificium Christianorum.Multi unum corpus siumus in Christo, quod etiam Sacramento altaris fidelibus noto frequentat Ecclesia, ubi ei demonstratur, quod in ipsa oblatione, quam offert,ipsa offeratur. Offert igitur in Christo se ipsam Deo Ecclesia te hoc est sacrificium Eccles . Quod autem
ita offeratur Christus, ut recolatur memoria passionis eius ,& non coenae,p terquam quod hoc euidenter ostendi potest ex consceratione panis, de
vini seorstim,tanquam coporis, & sanguinis separati,quod Lit in passione, verba Christi hoc significant; verba Pauli expressie ostendunt. Nam apud Mat.c. 1 G. Christus dixit de sanguine,Qui pro vobis, & pro multis effund
tur,quod in passione factum fuit; ac subdi hoc facite in meam commemorationem, de Paulus apostolus primae Cor. c. undecimo expresse haec inquit. cquotiescunque feceritis,mortem domini annunciabitis donec veniat. Quid
clarius 3 Quid illustrius 3 Uerum ignari hi dogmati Ecclesiae Roman ,& vniuersalis, ac superbi impingunt nobis,quod dicamus Missam esse sacrificium propitiatorium, ad rem linonem peccatorum tam pro vivis, quam pro defunctis , quasi opus illud operatum sacerdotis aequiparetur Christi passioni,& quod nobis remittantur peccata non tantum per Christi oblationem, ocvnum illud verum facrificium, sed etiam per opus operatum sacerdotis .improbant quod Christum offeramus tanquam impium cultum, id non sentiunt in singulis orationibus nos offerre Deo Christum, cum dicimus, per dominum nostrum Iesum Christum &c.Nonne hoc facere docemur, cum
docti simus solum mediatorem esse Christum, & quidquid Deo placet, in
illo placereZunde etiam totum canonem tanquam impium abstulcrunt. mura certe violentia est,magnus impetus superbi prissertim si acciderit in hominibus Rapte natura elatis.addunt praeterea inuocationem sanctorum in canone eme impiam. idque ausi sent nullius authoritate nixi, inconsultis Episcopis uniuersis Catholicis. De Romano Pontifice nihil dicam, cum tamen praecipue de eo dicere oportuerit, ut pote, ad que reseredae sent quaestiones
dissiciliores de fide;de hoc nihil dica: ne obiiciat mihi,me loqui in gratia,sed unusquisq; per se facile existimare potest, cui' pudoris sit antiquisti mii m
re totius Ecclesiae propria authoritate mutare,ut neq; videaturnesitasse.Nos
paucis respodebim' caluniis horia hominu,qui nihil habet pusi. Primu dici-
402쪽
A mus nullu au iliore Christianu ex vetustioribus,neq; ex iunioribus, qui pricipui sit nominis,dixisse Missiam esse sacrificiu ex opere operatis sacerdotis, quo veluti aemulo sacrifici j Christi sacerdos nobis mereatur remissionem peccatorum; hoc tamen inculcant hi in auribus populorum, & gelium,imo Ambrosius in libro de Sacramentis, Augustinus cotra Faustum manichaeli, in libro de ciuitate Dei locis, quos adduximus, dicunt,quod in Missa st m moria & commemoratio illius unius factificii,quod Christus obtulit. Quid pluraξ nonne in canone dicimus, suscipe sancta Trinitas hanc oblationem, quam tibi osterimus ob memoriam passionis resurrectionis, de ascensionis Iesu Christi domini nostri. Item, hoc facite in meam commemorationem, B unde & nos servi tui memores venerandae passionis &c. Ecce expresse dicumiis,quod memoriam facim' passionis Christi per quod unum sacrificium reconciliati sumus Deo. Quod si quaesierint, an ex Missa contingat aliqua reconciliatio,& remissio vivi te defunctis,dicimus, quod remissio ad duo referri potest. ad cui eam, sicilicet & ad poenam, cuius remanemus rei etiam post abolitionem culpae. si de culpa mortali,inquam,quaeratur,respbdemus, quod propiciatio facta per Christum,cuius in Missa fit memoria, existenti in peccato mortali potest prodesse,& ad ipsum attingere per modum procis;Quamobrem, in canone cum mentio fit de vivis,& de defunctis orat s cerdos,ut perspicue intueri potest quicunque legerit canonem . nec huius modi peccatoribus vivis,inquam, alio modo potest applicari remissio facta C per Christum. quae preces maximam vim habere credendae sunt, cum fiant in Milla, in qua sacerdos gerit personam totius Ecclesiae easque Osteti in s ctificio, quo Ecclesia Christum, & se per Christum Deo offert,quas orat offerri per manus sancti angeli ad sublime altare Dei. si autem loquamur de remissione poenae in vivis, & defunctis,seu de gratiae augumento;in vivis db co,quod valet. primu m modo superius dicto, scilicet,ratione precum, quae effracissimae esse putandae sunt in Missa : ideo & apud Graecos, de Latinos iapreces in Missa pro defunctis. locu- aonum libro,cum loquitur de obitus suae,in libro de cura agenda pro mortuis; ubi de oration bus,de eleemosynis,de de sacrificio altaris loquitur, tanquam de his,quibus praecipua suffragia praestentur defunctis.item, remittitur utrisque pinna pro deuotione,fide,& charitate uniuscuiusque, sic enim dicitur in canon quorum tibi cognita est fides,& nota deuotio,ic ita dicit beatus Thomas in tertia parte,illis valere. offerentis etiam deuotio valet: sed hoe pertinet ad procum vim. Item,valet speciatim his qui sese offerunt sacrificium Deo per eusacerdo tem. Illi enim veluti propinquiores memoriae passionis Chrisii, magis participes fiunti illius meriti. & satisfactionis factae per Christum. Hoc nobis insinuat antiquus mos Eccles . nam post symbolum fidei,quicunque
circunstabant,offerebant. item pro defunctis fiesant oblationes, ut ex factis canonibus facile coniicere possumus,cum nonnullis eorum prohibeatur,ne
pro quibusdam defunctis caperentur oblationes,quas omnes veluti hostia
403쪽
Deo osserebat sacerdos. Ecce, quonam pacto particulari, & priuato in ea gMisse,praeter oblationem totius Ecclesiae,cuius sunt membra, quidam tam viui quam defuncti, sese offerunt Deo, & fiunt ei sacrificium, quare verisimillimum est eos etiam participes fieri satistactionis factet per Christum,psculiari etiam,& priuato quodam modo. Hςc est Catholici Ecclesiae doctriana,haec continetur in canone non nefanda illa,quam nobis impingunt, nos, scilicet profiteti Missam opus,scilicet,illud sacerdotis esse sacrificium,quod aemuletur passionem Christi, per quod nouum sacrificium sacerdos nobis mereatur remissonem peccatorum. Quis hoc dicit 3 Quis hoc sentit ; nubius profecto senae mentis. at displicet eis, quod in canone invocentur sancti. Dicunt quod hoc est nouum commentum .vide quorsum progrediatur su- pperbiai illud etiam impingunt Ecclesiae Catholicae, quod inuocet sanctos, veluti alteros deos,& hoc pacto fere decidat in idololatria. Vide quam nutilum pudorem retineat inuidia,& malevolentia.ab hoc postremo incipiam. Nonne docemur in sacris literis, Deum laudati in sanctis eius, ut in ps almo C L. nonne multa ostendit saepius miracula in sanctorum suorum laudem. Certissimi,& grauissimi testes sunt Augustinus,& Ambrosus, cum uterque adesset Mediolani anuentis eorporibus Geruasio,& Protasij martyrum, cricum illuminatum fuisse,ut innumera alia taceam. Ecclesia no colit sanctos, ut alteros Deos, sed ut Deo plenos, ut membra Christi,eorumque precibus petit a Deo adiuuari. De priori vero, quod dicunt nouum commentum, quod memoria Martyrum fiat in canone, illud erimo notandum nobis est. GSacrificium hoc, quod agitur in Missa esse secrificium uniuersalis Ecclesiae, cuius pars adhuc peregrinatur in terris, alia vero in coelis fiuitur Deo. Unah c Ecclesia est,una ciuitas Dei,ut inquit saepius Augustinus: Cur igitur nodecet in sacrificio uniuersalis Ecclesiae mentionem facere sanctorum, sicuti fit metio & vivorum & defunctorum omnium. Quam autem vetustum sthoe,videre poterit qui legerit Augustinum qui in libro vigesimo de ciuitate Dei inquit haec ad verbum notata.Neque enim piorum animae mortu rum separantur ab Ecclesia,que nunc est etiam regnum Christi. alioqui nec ad altare Dei eoru memoria fieret in communione corporis Christi. idem dicit in libro vigesimo secundo eius operis. Graeca etiam natio nomini Latinnorum fatis insense nonne in Missa composita a Basilio,&Chrysostomo de si sanctis metionem facit,imo pro eis dicit se sacrificium offerre. Verum iam longius digressi sumus a negocio instituto. Cum igitur de Eucharistiae Sacramento,& sacrificio Missae, in qua fit eius consecratio, satis hactenus tractatum sit finem iaciamus huic secundo libro.
404쪽
De Sacramento Paenitentiae. C A P. L.
N M o C libro aliud de Sacramentorum genuciP. gredi edum est; nam ea,de quibus hactenus actum est, pertinet ad prosperum vitae spiritualis cursum, quo progredimur a trima baptismatis gratia, ad gratiam uberiorem, seu a spirituali generatione ad
incrementum,& semetum spiritualis vitae.verum, quoniam donec mortalem Vitam aFimus, nec adhuc peruenimus ad perfectum, & firmum statum vitae spiritualis, retrocedere possumus facile, & a vita spirituali decedere; idcirco ab optimo vitae christianae institutore praestita nobis suere Sacramenta quaedam veluti in dicamenta;quibus aegritudo animi contracta expelli queat,& persecta fanitas instaurari Duo fiunt huiusmodi Sacramenta, poenitentiae, inquam,& extremae unctionis. prius de poenitentia,postmodum dicemus,de extrema unctione. Poenitentiae Sacrametum veluti secund1 tabula est post naufragium innocetiae illius,quam baptisimatis virtute adepti fueramus.& ne institutum ab initio huius opusculi modum desieramus, sicuti in mortali vita, in qua a Domino peregrinamur, interdii incidimus in grauissimas aegritudines,quae certissimam nobis essent perniciem allaturae, nisi medicamenta a Deo optimo nobis praestita fuissent, quibus mederi possemus, & opem ferre labantinaturae; ita in hac spirituali vita,in quam per Christum, & baptisma generati sumus, antequam ut dixi perueniat ad immobilem,& firmum statum, plurimae aegritudines mortiferae, nostra culpa nobis accidunt, quibus sanandis institutum fuit poenitentiae Sacramentum. nam quemadmodum cOtra peccatum originale, quod est vitium naturae, datum nobis fuit Sacramentum baptismatis nec refert,si in adulto vi baptismatis remittatur etiam alia quincunque peccata, ut diximus in superiore libro, quoniam nunc loquimur dem,quod per se est,& primum respicit baptisma ita institutum fuit Sacramementum poenitentiae ad abolitionem peccati mortalis.de veniali vero,qu niam gratiae,& charitati non repugnat,non oportuit rationem haberi in S, cramentis instituendis nam Sacramenta contra peccatum instituta gratiam conferunt; ideo ea peccata respiciunt, cum quibus gratia consistere non potest. verum ex actu voluntatis, quo in Deum fertur charitate incitata, di ei
405쪽
displicet quidquid oscere ei possit, ne tota feratur in Deum, abolentur pec- Εcata venialia. qui motus voluntatis semper in nobis fit, cum Dei charitas,&gratia diffunditur in cordibus nostris per spiritum sanctum. sic igitur abolentur per Sacramenta peccata venialia, sed veluti per accidens,& non priamo. ut ergo redeamus unde digressi sumus, Sacramentum poenitentiae instutulum ad abolitionem peccati, suam habet de materiam, & formam,sicuti alia Sacramenta omnia. verum alia est ratio materiae in hoc Sacramento, ab ea,quae inuenitur in aliis, praesertim hisce, de quibus hactenus tractauimus. nam in aliis omnibus & materia, Si forma distanistae quaedam res sunt ab eo, qui Sacramentum suscipit;in Sacramento vero poenitentiae nulla est alia materia praeterquam operationes, & actus poenitentis, qui materialis pars sunt Fhuius Sacramenti. quod si quis dixerit peccata etiam esse huius Sacramenti materiam, fatebimur utique peccata esse Sacramenti huius materiam, non eam tamen, quae sit pars Sacramenti, neque eam, quam sanet, & lanctificet; sed eam,quam destruat,& aboleat; no dissimili ratione,qua morbus est materia medicinae,& pharmaci. actus ergo poenitentis ad abolitionem peccati sunt materia,id est materialis pars huius Sacramenti. rma vero est absolutio, quae fit a sacerdote . verum, quoniam Sacramentum est visibile signum
illud, sub quo arcanum latet inuisibile, non erit ab re si prius quo ad mat
riam utrunque exponamus,deinde quo ad formam. quantum ad materiam pertinet,illud in primis nobis praefandum est.quamuis peccato mortali perdamus animae vita, Deum, inquam,qui habitat in cordibus nostris per ch Gritatem, quam tollit peccatum mortale, sicuti aversio a corpore lucido lucem tolli .longe etenim est diuersa ratio charitatis, & virtutum moralium: nam hae habitus quidam animi sunt comparati actu, ideo per peccatum notollitur virtutis habitus, at charitas veluti lumen est dependens omnino a Dei bonitatea qua,cum primum oculos auerterimus, amittimus diuinum lumen,diuinam vitam,ac recidimus in nostras, & nobis inferiores tenebras, sed de his satis. igitur ut dicebam,quamuis peccato mortali aboleatur animi vita, tamen quia sumus adhuc in Sacramentis Ecclesiae, & Deo consecrati per baptisma, in nobis remanet & si non vita, semen tamen quoddam vitae spiritualis,quo excitetur animus oportet ad vitet germinationem. huius inci tationis primus motor, primusque author est Deus, qui nisi co uerterit nos,
viribus nostris tantum ad eum nequimus conuerti. motus autem hic animi poenitentis,cum fuerit comitetus, pertinet ad poenitentiam animi virtutem.
siue prodeat ab habitu, vel sine habitu fiat. non enim hoc in quaestione versari volumus . incipit igitur hic motus a peccati detestatione, siue ob tim rem poenae,qui seruilis est timor,siue ob peccati turpitudinem, quam lumbne naturali intelligere possiamus. postea sequitur motus fidei,qua credimus
diuinis promissis,ut scilicet paratus sit misereri ei, qui per Christum, & eius
Sacramenta, ad eum conuersius fuerit. hinc rursus incipit peccator non tam tum detestati peccatum,& pcenitentiam agere, quὁd peccauerit; verum etia& abstinere in futurum a peccato statuit pro vimi; ta insuper proponit Deo pros
406쪽
Α pro modulo suo satisfacere, adeundo sacerdotem, humiliter costcndo peccata quae fecit, de parendo iudicio sacerdotis in fatisfactione facienda, ratio nabili scilicet,& possibili;na sit secus esset, iam non esset voluntas ea con minis diuinae voluntati. Quam satisfactionem scit per se nihili futuram, sed quoniam innititur satisfactioni factae per Christum, cui assinitamur sati Lfactione hac quantulacunque; ideo etiam fructi seram, & utilem sibi putat. motus hic est poenitentiae virtutis, quae pars est iustitiae commutatiuae, illius, inquam, quae delet culpam mulcta, & poena. verum differt poena a satisfactione,quia poena nolenti infligitur, satisfactio vero fit a volente, iuxta iudicium tamen,& arbitrium illius,in quem peccatum est. igitur imposita mul-B cta a sacerdote,qui gerit Dei personam, quam volutarie peccator subire paratus est, dicitur satisfactio. hic ergo poenitentis actus est veluti materia in
hoc,de quo agimus,poenitentiae Sacramulo; quae vim habet ad remissionem peccati veluti secundariam . nam prima consistit in absolutione sacerdotis, quae est huius Sacramenti forma. huius rei Sacramentum est signum sensibile,exterius actus, scilicet, poenitentis, accessus ad sacerdotem, genu flexio, peccatorum consesso satisfactio imposita. haec omnia pertinent ad materia nutus Sacramenti. absolutio sacerdotis est forma, quae habet vim,quam significant verba prolata ad absolutionem,& remissionem peccatorum, sicuti Christus pollicitus est,cum Apostolis, & discipulis dixit prout habetur in
Evangelio Ioannis cap. 2o. accipite Spiritum Sanctum, quorum remiseritis C peccata remittuntur eis,& quorum retinueritis,retenta sunt eis. ex hac ergo
Christi promissione,& potestate sacerdotibus tradita, absoluit sacerdos,
postquam peccata ex ore confitentis cognouerit seu retinet, si ita visum fuerit; fungitur etenim officio iudicis. verba vero absolutionis enuncians profert: suntque haec necessaria, ut multis videtur;ego te absoluo in nomine patris,& si ij,& spiritus sancti. quidam vero putant etiam si addita non fiuiiset
inuocatio trinitatis,absolutionem in illis verbis cos stere, te absoluo,seu ego te absoluo. magis tamen mihi placet priorum sentetia, quae etiam tutior est. Peccata Vero ea tenemur confiteri, quae mortalia sunt; quamuis nonnulli Theologi addant etia venialia, cum quispiam mortalibus caretaverum Scoti sententia mihi valde probatur . non dissitemur consessionem venialium D etiam bonam esse, & eorum culpam dimitti ex absolutione; verum nos ex praecepto non teneri ad consessionem venialium sientimus. Absolutioni annexus est tractatus de potestate clauium, & de clavibus, de iurisdictione, de indulgentiis, de excommunicatione, suspensione,ac de interdicto; quibus
annexus est etiam tractatus de purgatorio. verum, antequam aggrediamur
tractationem de rebus propositis, soluendae nobis sunt nonnullae dubitationes. prima pertinet ad institutionem huius Sacramenti,an,scilicet, sit de iure diuino,& a Christo institutum; alia de partibus huius Sacranaeti, an,scilice Constet ex tribus illis partibus quae passim vulgatae sunt esse partes Sacrameri poenitenti contritione scilicet,consessione,& satisfactione. Quantum ad
Priorem quaestionem,nulli dubium,quod illi,qui putant Sacramentum poe-
407쪽
nitentiae quoad materiam, & formam, non esse de iure diuino, cotradicunt a Euangelio. nam Ioannis cap.vigesimo est locus, que paulo supra citauimus, Christus insu flans in suos discipulos dixit. accipite Spiritum Sanctum,quorumcunque remiseritis peccata, rem illa sunt eis,& quorumcunque retinueritis retenta fiunt eis. idcirco alij dixerunt absolutionem, quae est forma Sa. cramenti poenitentiae, esse de iure diuino, sed neque consessonem,neque fatisfactionem esse de iure diuino. verum nunc eis respondetur de coni essione nam de satisfactione posterius dicemus. quo nam pacto potest sacerdos fungi ossicio,& potestate data sibi a Christo, nisi peccata intellexerit, neque ab alio liceat ea inquirere, aut suspicariὶ hoc enim pertineret potius, cum licet ad forum iudicij quam ad forum conscientiae. Oportet ergo, Vt a p nil ste ea intelligat, quod est eius consessio. non ulli dicunt, & Lutherani huius erant sectae, quod illis verbis Christus non dedit sacerdotibus potestatem ullam, sed tantum ossicium; quare putant satis esse sacerdoti fateri se pecca torem esse, is vero ossicium habet absoluendi. horum sententia clarius luce meridiana contradicit Euangelio Ioan is loco paulo supra citato, in quo pariter fit mentio de remissione, & retentione peccatorum . item in collatione clauium Petro,st metio apud Matthaeum. cap. 16. & de solutione,& de ligamento perspicuum est igitur,illis verbis sacerdotes iudices constitui, qui iudicium certum nullum afferre pollunt, nisi sciuerint, & cognouerint quorusint dimittenda,& quorum sint retinenda peccata. Nonnulli putant necesse esse,ut is, qui voluerit subire iudicium sacerdotis, & obtinere ab eo absolu- ctionem,ut peccata sua confiteatur. verum inquiunt,ex sacris literis non constat,quod hac tantum via pateat nobis aditus ad recociliationem cum Deo,& ad obtinendam remissionem peccatorum, sicuti de baptismate constat, nisi quis renatus fuerit ex aqua,& spiritu sanci,&c. Scotus in quarto sente
tiarum conatur ostendere ex nullo sacrae scripturae loco hoc nobis constare. tenet tamen ob authoritatem Ecclesiae sentiendum esse consessionem auricularem, inquam,esse de iure diuino mihi certe subtilitas, & diligentia Sc ti hoc loco non satis probatur. nollem iniecisset hunc scrupulu.beatus Thomas in quarto sententiarum adducit locum vnum,cum Cluillus,scilicet,loqueretur de his, super quos ceciderat turris Silo inquit, nisi poenitentia eg ritis,omnes similiter peribitis. & interpretatu r aliud esse poenitere, M aliud poenitentiam agere. nam agere poenitentiam pertinet ad exteriores actus, in quibus consistit Sacramentum poenitentiae. pia certe est diui huius sente tia,& a piis mentibus amplectanda. verum calumniari pertinax homo fac,
te possiet,& ad alium sensum trahere illum locum. idcirco his, quae sanctissimus hic, & doctissimus vir scripsit, pauca quaedam addam, illud praefatus,
quod de cuiuis perspicuum est,ic patres nostri obseruarunt. non latum exustimare nos debere ea tradi in sacris litetis, quae expressa sunt in literis illis; verum etiam ea, quae deducuntur, & sequuntur ex his, quae prodita sent in literis illis; praesertim si usus uniuersalis Ecclesiae consenserit. ad peccati abolitionem, necessariam esse in poenitente contritionem,& dolorem de admis
408쪽
A sis in Deum de innumeri scriptum sunt loci, de ratio naturalis dictat,cui co- tradici non potest, ut in psalmo quae dicitis in cordibus vestris & in cubi
libus vestris compungimini.& Ioelis. cap. 2. scindite corda vestra,& non vestimenta vestra.& apud Matthaeum cap 3. poenitentiam agite,appropinquat enim regnum coelorum innumeri alij sunt loci de contritione.confessio vero quod illi sit facienda, qui remissurus est peccata, praeterquam quod rationaturalis hoc ostendit,& consuetudo ciuilis docet; indignus enim venia est, qui non vult fateri se in quempiam deliquisse,siacrae etiam literae hoc testantur vi in psalmo.31. dixi confitebor aduersum me iniustitiam meam domino,& tu remisisti impietatem peccati mei. item . ex contrario sensu dictum B est. vi in psalmo i ΑΟ. non declines cor meum in verba malitiae ad excusandas excusationes in peccatis. illi etiam, qui a Ioanne baptizabantur in poenitentiam. non in remissionem peccatorum, confitebantur peccata sua. hoc obseruant Iudaei, & Maho metani ab ipsa natura docti . confitentur etenim Deo peccata sua,a quo sperant remissionem peccatorum. ex his absque dubio sequitur consessionem, & remissionem peccatorum, Veluti reciproca
esse,& sibi vicissim respondentia . cum igitur Christus dederit sacerdotibus insulsans in eos potestatem remittendi peccata, simul cum Spiritu Sancto, nulli dubium,quin praeceperit poenitentibus, qui egent remissione peccatorum, ut delicta sua confiteantur sacerdotibus. reciproca haec etenim sunt sui diximus.) at dixeris, nonne potest Deus peccata dimittere absq; munere s c cerdotis 3 potest utique,potest etiam sine baptisimate gratiam conferre, & regenerationem . at dices, cur in baptismatis Sacramento dixit,nisi quis renatus fuerit ex aqua, & spiritu sancto, &c. in hoc vero Sacramento non dixit , nisi quis sacerdoti confessus fuerit. respondeo, baptismatis Sacramentum magis neces Iarium esse,utpote, quo etiam infantes egeant, ideo,ut dilia gentes omnes faceret tum pro se, tum pro infantibus, illud fuisse expressius dictum in baptismate, quam in poenitentia, tum quia, cum in baptismate utrunque expressisset, scilicet, & quod pertinet ad sacerdotes, euntes bapti-Zate omnes gentes in nomine patris de ni ij,de spiritus sancti; de id,quod pertinet ad suscipietes baptisma, nisi quis renatus suerit,&c. non putauit in sce nitentia hoc repetendum;verum expresiit id, quod est potissimum,& perti- D net ad formam .illud vero, quod reciprocum est,non ita expressit, quia reciprocum est, & quia expresserat in baptismate utrunque reciprocum, ac par
esset in hoc ratio, non putauit necessario exprimendum. hanc deductionem nostram comprobat vlus Ecclesiet tum Graecae,tum Latinae, AEthiopic Maroniticae,aliarumqne nationum, quae omnes confitentur sacerdoti peccata, ut impetrent veniam,& remissionem peccatorii. est praeterea alia ratio, nam
nullus inimicus Dei potest Deo reconciliari, nisi per Christum, & fidem in sanguine eius ut Apostolus dicit in epistola ad Romanos, Sacramenta vero operantur, de efficaciam habent a passione Christi, & per fidem passionis, ideo ei qui eget reconciliatione, opus est post baptisima hoc Sacramento. id vero, quod adducunt ex capitulo. Omnis utriusque sexus de poenitentia M
409쪽
remissone quasi ex eo loco habeatur institutio consessionis erum nisi sus Erint omnino pertinaces, nec caruerint sensu communi, facile intelligent eo in canone, Innocentium. 3. non instituisse confessionem, sed instituisse quod saltem semel uno quoque anno omnes utriusque sexus coierentur proprio sacerdoti. Hac explicata quaestion ut potuimus,accedamus ad altera explicanda, de nartibus,scilicet,poenitentiae Sacrameli. Duae sunt huius Sacram ii partes,sicuti & cuiustibet alterius, forma,scilicet, & materia, sorma in a solutione est, de haec est simplex unitas, namque maxime sequitur formam. altera est materia, quae, ut siupra diximus, est actias constentis. peccata verosiant materia,ut morbus, quam expellit,& destruit poenitentia, non illius generis materia id e qua loquimur,quae est pars Sacramenti poenitentiae. ex hac Pparte fere omnes Theologi ponunt tres esse poenitentiae partes,contritione, scilicet,consessionem,&satisfactionern . Scotus in quarto sententiarum videtur fere reiicere satisfactionem. inquit enim,poenitentem posse,postquam consessus fuerit peccata, & absolutus a sacerdote, recusare satisfactionem, etiam impositam ab eo,secudum rectam rationem. verum meo iudicio hoc
in loco Scoti sententia periculosa est. nam si in ciuili republica tenemur parere iudici procedenti secundum formam iuris, etiam in foro conscientiae, eique interroganti nos etiam de delictis capitali poena puniendis verum respondere,& iure impositam poenam patienter ferre: longe plus debemus t neri sacerdoti satisfactionem rationabilem imponenti parere. & si quis isneat posse nos recusare satisfactionem impostam nobis a sacerdote, vide- Gdetur fateri sacerdotem non esse iudicem constitutum a Deo in foro eo, scialicet,in causa,quae agitur inter nos,& Deum. quod si quis fateretur, dissicile
posset vitare eorum sentetiam, quam supra reiecimus ut erroneam, ex textu
Euangeli j,Ioannis,c. xo. scilicet, quod sacerdos in absolutione fungitur munere quodam,& ossicio,sicuti in baptismate c onferendo;non autem agit ossicium iudicis,quo essceretur,ut consessio singulorum peccatorum non esset necessaria praeterea id ,quod supra diximus,actus,scilicet, poenitetis completos pertinere ad iustitiam pii nitivam,esset reiiciendum.nam si non est paratus poenam subire pro delicto, quomodo vult satisfacere 3 neque in sati Lfactione hac standum est iudicio suo,sed eius,qui tenet locum Dei, in quem admissa est culpa omnis . his rationibus adducor, ut sentiam longe saniorem Hesse aliorum Theologorum sententiam,qui ponunt satisfactionem esse partem poenitentiae,quae in proposito antecedit absblutionem,praestatur autem actu post absolutionem. nec audiendi sunt illi, qui putant deleta culpa,deleri omnem poenam, & quod efficimur participes fatisfactionis factae a Christo,qui satisfecit satis superque pro peccatis totius mundi, & etiam ob diuinam liberalitatem mouentur hi, quam non decenter putant remittere culpam,reos tamen poenae eos adhuc detinere. verum sentiendum est cum uniuuersa Ecclesia,etiam post dimissam culpam,Deum a nobis poscere poenam, tum quia pinnae sunt medicinae,ac nobis prosunt, tum etiam quia oportet
conformari nos Christo in patiendo, si satisfactionis eius sumus futuri partiticipes
410쪽
A ticipes, inquit Paulus ad Romanos cap. 8. si quidem compatimur,ut de conglorificemur. in multis scripturae sanctae locis idem reperimus. sed apertissimus est locus in secundo Regum libro cap. 1α. de David, qui postquam reprehensus fuit a Nathan, quod adulterium, de homicidium perpetrasset,de grauiter indoluisset,audiuit a Nathan, transtulit Dominus peccatum tuum, verum is, qui tibi natus est filius, morietur. His explicatis,quoniam Sacramento huic,de quo agimus,absolutio,quae est forma,recte intelligi non potest, nisi agamus de clauibus , dc de potestate clauium, ac de caeteris, de quiabus sepra fecimus mentionem, aggrediendus est tractatus ille . Duae lunt claues ordinis sacerdotalis,clauis,scilicet, scientiae, seu iudicij, dc clauis me B eendi iudici j, ligandi, scilicet, de soluendi . hae claues conferuntur sacerdoti in consecratione cum ordine sacerdotali, de pertinent ad forum hominis cum Deo. clauis scientiae, de iudici j prior est, quae non sic accipienda est,ut referatur ad scientiam, de disciplinam, quam habent eruditi homines, qui propterea etiam recte iudicant; sed reserenda est ad potestatem iudicandi ex osscio,&,ut ita dicam, ex magistratu , quem gerunt. multi sunt peritissimi Iuriscon stulti, qui exsicientia recte iudicare possunt; attamen cum non sint iudices, non habent iudicandi potestatem. econtra multi iudices imp riti habent iudicandi potestatem,carent tamen scientia. clauis ergo haec referenda est ad potestatem, non ad scientiam. attamen censendi sunt indigni
hac claue, qui ignari sunt, sicuti de iudicibus in ciuili scientia diceremus C AEltera vero, quae est clauis ligandi, de soluendi pertinet ad executionem iudici j facti, qua vel soluit, vel ligat si non soluit, si ita ei videbitur debere
feti,vel simul soluit, de ligat, soluit usique a culpa, de a reatu poenae ternae, Iigat vero poenae fatisfactionis,quam poenitenti imponit. verum; quoniam sacerdos haec facit,ut minister Dei, dc Christi, minister vero est organum animatum, ac organum vim non habet , nisi quatenus mouetur ab authore, α causa supenori; utique si secerdos non nitens diuinis legibus, de ratione soluerit quempiam, non tamen propterea solutus erit, in foro conscientiae, inquam,eo quod subtraxerit se a regula superior uius est organum. ex his etiam apparet sigillum confessionis, quod in nullo casu potest frangi; nam Deus peccata tegit, quae peccator confitetur; ideo debent tegi, de non palmr, dia Sacerdote; qui etiam iurare posset se nihil eorum scire, cum ea audi rit, non ut homo, sed ut vel Deus,vel ut minister Dei, ut tegantur peccata, non ut pandantur. Duae hae claues pertinent ad ordinem; verum actus, devsius harum savium,indiget piaeter ordinem etiam iurisdictione. non enim sacerdos potest ab luere, praeterquam subiectum sibi,non alienum. is vero subiectus ei est, in quem iurisdictionem habet . in casa tamen necessitati; quilibet sacerdos potest constentem absoluere, etiam non subditum, quia eo in:casu efficitur sibi siubditus; neque opus est,ut iterum confiteatui: pr prio sacerdoti, quia etiam sacramentaliter,ut ita dicam,est absolu tus. hoc vexo non contingeret si laico consteretur . nam cum laicus non posset sacramentaliter eum abkluere, quamuis Deo satisfiat illa consessione, si pericli-