장음표시 사용
421쪽
ordinis suscepti,quod in praeterito baptismate fieri oportebat, ut diximus. EDebent etiam accedentes ad suscipiendos ordines purgati esse per poenia
tentiae Sacramentum, non tamen necessarium est, adeo quod non purg ti etiam non accipiant characterem, di ordinem sacrum. Hoc Sacramento
confertur suscipienti sua sacramentalis gratia,qua magis idoneus sit ad fumetionem illius muneris . augetur etiam prior gratia, ac propterea adhibetur
peccato remedium, oc robur ad resistendum. verum,ut supra tetigimus,m
gis respicit hoc Sacramentum peccata populi expianda ministerio sacerdotis,quam ipsius peccata clerici,de ideo consecratio potiorem partem habet. Ordines Ecclesiastici septem sunt. quatuor,scilicet,minores de tres sacri, qui hoc, li, nomine appellantur, non quod minores etiam non sint sacri, sed Fquod his initiati solummodo admittuntur ad tagenda vasa sacra, in quibus corpus, 3c sanguis Christi continetur, patenam,scilicet,de calicem. minores ordines sunt ostiarius, Lector, Exorcista, Acolytus. hi ordines non impediue
matrimonium contrahedum,imo si contrahant, erunt clerici coniugati:aduertendum tamen,quod de consuetudine Ecclesiae est quod donec uxorem habent, susipendantur ab executione ossicij, illi ordini debito horum ossicia fere manifesta sunt ex eorum nominibus . nam Ostiarius pretepositus ostio templi, excludit excommunicatos, de interdictos a sacris, admittit autem
caeteros. item arcebat poenitentes energumenos, de catechumenos ab aspe
ctu sacrifici j corporis, de sanguinis Christi. Lectoris ossicium est legere populo libros veteris testamenti, in quo figurae sunt,de Prophetiae Christi. Era Gorcistae adiurabant immundos spiritus ab energumenis, qui vexabantur. Acolytus postremo, qui de ceroferarius, asserebat lumina ad Euangelij I ctionem in sacris Missarum:assert etiam vinum, de aquam in vasculis,eaque offert sacerdoti Missam dicenti, unde quodammodo attingit ossicium sub diaconi. nam quamuis Acolyti non attingant vasa sacra sacrifici j, offerunt tamen sacerdoti materiam,de si non sanctam,quae tamen sit sanctificanda ad sacrificium.vnde puto eos fuisse appellatos Acolytos,vel quia arceri no poterant, quin accederent ad sacerdotem,vel quia assequebatur statim subdi conum. Acolytum,scilicet, quasi Acoluthum. priores horu actiones respiciunt verum Christi corpus secudariae populum. Ostiarius admittit dignos, de excludit indignos a corpore Christi.Lector vero in Figuris, de Prophetis Christum, da Christi sacrificium nuntiat. Exorcista Energumenum dignum sacit,expellendo Daemones,ad communionem corporis Christi. Acolytus affert materiam sanctificandam in corpus de sanguine Christi. ordine sol bat haec singula fieri a suis quaeque ordinibus, nunc omissa est prisca illa co- suetudo hos minores quatuor ordines, sequiitur tres maiores,quietia sacri appellatur.Subdiaconus,scilicet,Diaconus, Sc Sacerdos. dicuntur hi ordines sacri, quia accedit lad sacra propinquius aliis,tangereque eis licet vasa sacra, quod nolicet inferioribus ordinibus hi omnes votu faciut castitatis solene; quamobre cotrahere matrimo ni u no possunt:& si cotraxerint,irritu est propter votu solenne factum. Quo in loco notatam est, Votu castitatis quoddam
422쪽
A dam simplex esse,quoddam solenne,& publicum. simplex Votum est,quai,
do quis Deo vovet se seruaturum castitatem,& acturum vitam continente. hoc Votum impedit matrimonium contrahendum, de reus si qui cotrahit, fidei fractς;non tamen fit irritum matrimonium postquam contractum est.
at,Voto publico,& solenni,quale fit in Religionis professone, & in ordinibus lacris suscipiendis,non tantum impeditur matrimonium contrahendu, veru metiam contractu dirimitur,sed de hac re plura inferius, cum dicemus de Sacramento matrimonii. Redeamus ad sacros ordines. Primus est Subdiaconus. huic priscis temporibus non erat annexum Votum continentiae. visium posterioribus fuit,eum lagat vase sacra Subdiaconus,pertinere etiam B ad hunc ordinem munditiam castitatis. mundi estote,& mundamini,inquit scriptura,vt Esa. C. i. qui sertis vasa Domini. ordo hic,quantu ad corpus D
mini,verum quod primo respiciut ordines Ecclesiastici, officium habet su
ministrare Diacono vasa sacra,unde etiam nomen accepit, vocatusque fuit
Subdiaconus.ad corpus vero Christi mysticum,ad Ecclesia, scilicet, α pollulum Christianum munus habet legere doctrinam Apostolicam in epist
is Apostolorum contenta,sicuti Acolytus,& fert cereos ad lectione Euangelij,quae populo fit:& in misiae celebratione affert urceolos, quibus contiunetur materia Sacramenti nondum consecrata. post Subdiaconum, est Di conus,qui primus minister est huic licet lagere vasa sacra,cum in eis est materia consecrata.vnde antiquitus Diaconi dispensabant populo sanguinem
c Christi, quando eo more utebatur Ecclesia, ut sub utraque specie communi catio fieret populo corporis & sanguinis Christi. legit etiam populo Diaconus Euangelium, in quo continetur doctrina tradita a Christo immediate, non per Spiritum existetem in Apostolis. Dionysius in libro de Ecclesiastinca Hierarchia,cum faciat mentione de Episcopo de presbytero, & de Diacono,non tamen expresse mentionem facit de Subdiacono, & de ordinibus inserioribus.verum ex eius dictis colligitur fuisse Diaconorum, id est, ministrorum diuersos ordines; inquit enim selectos ministros assistere sacerdoti in Missarum solennibus, alios vero ad fores templi, sicque ad alia munera obeuda. post Diaconum est Sacerdos,qui ad verum Christi corpus summa habet potestatem . nam conficit consecratione corpus Christi, quod est Socramentum omnium Sacramentorum . hae praecipuae sunt actiones horum
trium,seu etiam quatuor superiorum ordinum, quae directe spectant ad verum corpus Christi,& ad illud ordinantur.habent praeterea hi ordines,ut i tigimus etiam suera, aliquas actiones,quae respiciunt corpus Christi mysticum,id est,Ecclesiam,& populum Christianum,quatenus idoneus fit ad Em charistiae siumptione. Et quia, ut a Philosophis accepit beatus Thomas,eiusdem agentis est disponere materiam ad susceptionem formae ultima dispositione, & formam inducere,ideo ad sacerdotem pertinet absoluere, & remittere peccata, ut scilicet, absblutus sit maxime idoneus ad sumptionem corporis Christi, & etiam corpus Christi conficere; ideo, cum utriusque Oisc ij potestatem accipiat in huiusmodi consecratione, characterem cum
423쪽
accipit in susceptione calicis, qui ei traditur cum vino,& patena, quae datur Eci,cum hostia non Sacra. Diacon' vero.quia ei no traditur in valis secris alia qua materia,ut sacerdoti, & vas a sacra lagere etia Subdiacono licet,credendus est ideo accipere characterem in manus impositione, qua in re pretemunet eius cosecratio cosecrationi Subdiaconi. actio secunda Diaconi spectas
ad populu,est lectio Euagelij,ut diximus. Subdiaconi prima actio,est oblatio vasorum secrorum Diacono,& per illum sacerdoti .secuda legere popinio doctrinam Apostolica, & utriusque officii in consecratione potestaternaccipiti attamen in susceptione vasorum sacrorum vacuorum tamen characterem,& consecrationem capit. Acolytus prima actionem habet afferendi urceolu ad sacrisci ii, qui ei datur in consecratione vacuus,Subdiacono vero F plenus. actio secunda est ferre cereos,& lumina,ad expelledas animi,& m tis tenebras,ideo datur ei in consecratione Cereoserarius. consecratione tamen accipit in susceptione urceoli. tres alij ordines fere distinctam non habent actione quae esi ad verum Christi corpus pertinens, ab ea,quam habet ad corpus mysticum id est,ad populum, praeterquam cum in teplo,quo populus conuenit ad Millaru sacra,Ostiarius omnino expellat indignos, Exo cista certo tempore Energumenos,quibus praeest, Lector vero Catechum nos,qui etia saepe in conciliis appellatur audietes,& poenitentes. quos quindam Conciliorum Decreta in nonnullis delictis coniungunt audientibus. Hae actiones respiciunt corpus Christi,quatenus exercentur in Missarum s cris;tamen prς cipue respiciunt populum,neq; satis perspicuepossunt distin- Ggui. hi septe sunt ordines Clericorum in Ecclesia. verum infra minores o dines est Corona,seu Tonsura, & supra maiores est Episcopatus, Archiepiscopatus,Primas,seu Patriarcha,& Ponti sex Romanus. quantum ad clericalem coronam, tenet beatus Thomas in quarto, quod non sit ordo.&recte. nam, cum ordo sit signaculum, quo ordinatis traditur & spiritualis potestas, & ossicium, ac per coronam nulla tradatur potestas & ossicium clericis, ut patet ex his, quae ab Episcopo recitantur, cum clericum tondet. nam asciscitur tantum in clerum, Si ad diuina obsequia spiritualemque vitam, nullum tamen officium, nec potestas ei propterea traditur.corona
ergo non est ordo, sed est aditus de vestibulum ad ordines, sicut sponsilia ad matrimonium. At de Episcopatu magna est quaestio, an sit ordo necne. HMagister sententiarum in quarto ponit tantum septe ordines, sicerdotemque summum ficit deinde numerat quasdam in Ecclesia dignitates ut Episcopatum, Archiepiscopatum,Primatem &c. beatus Thomas,item,in qua to tenet, quod proprie capiendo ordinem,Episcopatus no sit ordo,quia potestas ordinis primo respicit corpus Christi verum, supra quod Episcopus non habet quapiam in parte maiorem potestatem simplici sacerdote si vero ordo capiatur pro olscio supra mysticum corpus, sic Episcopatus dici potorii ordo, sed improprie.attamen contra magnam dubitationem facit, quia
potestas spiritualis, si non est ordinis, est iurisdictionis Episcopalis, ergo potestas esset iurisdictionis. ex quo sequitur, quod munera Episcopi possent
424쪽
committi exequenda non Episcopo.superius diximus de unctione chrismatis quod presbyter ex commissione Papae potest conferre chrisma;de mino. ribus ordinibus diximus,quod conserri possunt ab Abbatibus;quamobrem potestas Episcopi in ea re non est ordinis, sed potius iurisdictionis. verum, quia committi non potest nisi sacerdotibus, non autem diaconis,sicuti ea, quae sunt tantum iurisdictionis, ut excommunicatio,indulgentiae &c. idcirco superius diximus,esse huiusmodi facultatem mediam inter iurisdictionis facultates, & ordinis. verum potestas illa Episcopi coferendi sacros ordines,
nulli potest committi,neq; ab alto,quam ab Episcopo possunt coserri, quia propinquis sine respiciunt corpus Christi; sicuti ergo ut inquit item beatus B Thomas in quarto,solus sacerdos,qui potest conficere verum corpus Christi, potest etiam absoluere in foro conscientiae, de facere poenitentem idoneuad suscipiendum corpus Christi; ita hi sacri ordines praesertim praesbyteratus, cum habeant immediatum respectum quedam ad verum corpus Christi,non potest committi hoc munus alteri, quam Episcopo. ex quo videtur sequi,quod potestas haec sit ordinis, & non iurisdictionis. verum , si huic rationi concesserimus,& dicemus Episcopatum ordinem esse, de superiorem sacerdotio,ab eoque distinctum, confestim maior quaedam quaestio oritur. nam si diaconus nondum presbyter consecretur in Episcopum per saltum, ut habetur extra de presbytero ordinato per saltum,accipiet hic charactere, α consecrationem Episcopi, cum non sit presbyter, poterit igitur facere ea, C quc sunt illius ordinis gitur poterit consecrare quempiam in presbyterum, cum tamen ipse non sit presbyter, quod videtur valde absurdum. nimirum quaestio haec est valde implicata, verum, ut reor, Durandus in quarto optime eam soluit. putat ipse Episicopatum esse ordinem,non tamen distinctum
a sacerdotio, sicuti sacerdotium distinguitur a diaconatu, sed sicuti perfectum in eodem genere differt ab imperfecto, sicuti in humano genere puera viro,nam sacerdos est imperfectus Episcopus , de Episcopus perfectus sacerdos . nam perfecti est posse facere tale,quale ipsum est; imperfectiim vero hoc non potest;vir potest virum alium generare, quod puer non potest; ita Episcopus potest sacerdotem consecrare,quod sacerdos non potest. ex quo sequitur, quod is , qui non est presbyter, non possit in Episcopum con- D secrari;sicuti fieri non potest visiqui prius non fuit pueΠquod si consecraretur nullam reciperet is consecrationem,seu characterem, & ideo fungi munere Episcopi non posset, sed oporteret, ut is consecraretur prius in face dotem,ac postmodum iterum consecraretur in Episcopum . haec Durandi sententia mihi summopere probatur. Canonistae vero tepent Episcopatu ordinc esse supra sacerdotiti. & quia no satis acute haec intelligut,corum complures, ut refert Abbas Panormitanus extra de presby. ordin. per saltum tonent,quod Diaconus ordinatus in Episcopum per saltum, oportet ut consecretur in presbyterum, non tamen iterum consecrandus est in Episcopum, sicuti de susdiacono diceremus ordinato per saltum in presbyterum, sed in his rebus authoritas Canonistarum non est magni facieda. Episcopus
425쪽
supra ea,quae potest sacerdos facere,potest noue. nam potest Clericos ordinnare Virgines benedicere, Ecclesias dedicare , Clericos deponere, Synodos celebrare,Chrisma conficere, Vestes,& vasa consecrare, Chrismate ungere, ex comunicare. Quae omnia pertinet ad actiones Hierarchicas in hac Ecclesiastica Hierarctua. nec est ulla actio Hierarchica, qua Episcopus non possit ex suo ossicio facere . Archiepiscopus, Primas,& Papa habent in his iisdem actionibus ampliore potestate, Episcopus magis augusta. quamobrem cum Episcopus celebrat decem etia ornamenta habet supra sacerdotem,caligas, scilicet, sandalia, cruce, siuccinctori u tunicam,dalmaticam,chirotecas, mirutra,annulum, bacculum. haec de ordine Episcopali. nam quod Archiepiscopus, Primas, ge Papa no habeant ordine supra Episcopu nullus ambigit.etenim,ut diximus,nulla habent actione hierarchicam supra Episcopu, quamuis eas obtineant ampliores. Hierarchicae vero actiones genere tres sunt, ut
ait Dionysius,purgare,scilicet,illuminare,& perficere. tres,item,ordines eas agetes tres,ite, suscipientes; Diaconi est purgare, Presbyteri illuminare,Episcopi perficere. Infra hos clericorii ordines,sunt item in populo tres ordines, purgantur quidam,illuminatur alij,teriij perfici utur,seu ad persectione tendunt. purgantur Catechumeni, Energument,& Poenitentes. illuminatur reli quus populus. ad perfectione tendunt Monachi, quorti,cum initiantur,caeremoniam exponit Dionysius. Hierarchiae item tres sunt.Coelestis, inquam:
post quam est Ecclesiastica haec nostra. postrema fuit Hebraici populi Hierarchia. prima tota spiritualis,nil corporeum,vel sensibile habens, sed actis nibus spiritualibus superiores angeli, inferiores duc ut ad diuinas intelligentias, Deique imitationem. Iudaici populi Hierarchia tota sensibilis, & comporea,vtpote cuius fuerit scopus ex obseruantiis illis, & caeremoniis diue tere populum a cultu idoloru m,& adducere ad Dei cultum spiritualem. ii stra Hierarchia harum media utriusque partem habet.nam cultum spiritu, lem habet expressum,quo,ut valemus, quamuis tenuiter, attingimus Hi rarchiae coelestis similitudinem. verum cum cognitio nostra a sensibus pendeat,utimur etiam symbolis sensibilibus; qua in re sequimur modum Hisrarchiae populi Hebraici .institutio sacrorum,& c terorum ordinum,quam tum ad sacerdotium, in quo omnes continentur,expresse habetur in Euam gelio, Mat. c. 26. nam & coficiendi corpus verum Christi dedit potestatem Hdiscipulis in coena, cum dixit, haec facite in mei commemorationem. item
absoluendi in foro conscientiae dedit discipulis, ut habetur in Evangelio Ioannis. c. 2 o. cum dixit, accipite spiritu Sanctum, quoru remiseritis peccata, remit tutur eis &c. De potestate iurisdictionis i a stupra annotauimus locos. institutio alioru ordinu no ita expresse habetur.verum; cu omnes cotineantur in sacerdotio,fuere postea explicati & distincti Spiritu Sancto docete, ab Apostolis,qui instituere Diaconos,ut manifestu est ex actibus Apostoloris, sub quibus omnes alij continentur . nam sex ordines ministrat sacerdoti,&populo, quorum alij erant potiores, alij inferiores,ut colligitur a Dionysio, quem locum sup ra citauimus. Hactenus dicta de sacris ordinibus fatis sint.
426쪽
Postremum omnium Sacramentum est Matrimonium, quo, in Christi no populo sanctificantur Vir,& Uxor,eorumque coniunctio ad gener tionem carnalem naturalemque populi Christiani,sicuti per sacros ordines instituuntur ministri ad spiritualem generationem.in matrimonio primum
illud est inspiciendum, quod veluti basis est Sacramenti,scilicet, quod insti.
tutum filii in ossicium naturae ad sobolis propagationem, eaque institutio facta fuit matrimonii maxime perfecti secundum naturam hominis pro-B priam. Nam cum naturale sit omnibus animatibus, in quibus distinctus est uterque sexus maris,inquam,& foeminae, sexuu coniunctio ad sobolis Propagationem; non tamen idem modus est in omnibus, verum pro cuiusque natura diuersus. Nam in animalibus illis in quibus ad sobolis nutritionem,& tuitionem mas nihil operatur,promiscua est coniunctio haec, neque foemina certum marem habet,nec mas certam foeminam, sic equorum, boum armenta,caprarum,& ovium greges venerem exercent,ut sola foemina prolem agnoscat,& eousque,quoad egear proles opera matris,postmodum c
pit eam obliuio omnis materiai,filialisq; iuris, nisi si quado quidpiam monstri contingat, ut refert Aristoteles de equo illo, qui se se percipitem dedit,
postquam resciuit habuisse rem cum matre. in animalibus vero, in quibus C proles indiget utriusque opera maris, scilicet,& foeminae,non est ita promi L. cua coniunctio;verum mas, de foemina post coitum,& conceptum, se inuiticem noscunt.in compluribus auium generibus licet hoc intueri,simul labo.
rat uterque in constructione nidi, incubant ouis vicissim, simul postquam pulli sunt exclusi,dant opera ut pascant pullos,qui postquam adulti fuerint,
ac volare per se,cibosque coparare poterunt, destituuntur a parentibus, Vt- pote, qui functi sint ossicio eis a natura iniuncto.In homine vero,qui rationale est animal,multarumque disciplinarum capax, & actionu effector, non tantu proles indiget nutritione matris donec adolescat, sed maxime eget institutione itemque rei familiaris copia,pro tueda corporis firmitate, & aliis copluribus functionibus ciuilis virtutis,quq a patre liberis coparantur. itemque cum homo natura ciuile sit animal, ac prius domesticum, quam ciuile, sicuti prior est domus,quam ciuitas, finis matrimonij, prout est naturae off-cium,primus est generatio,educatio, & institutio prolis: secundus vero est vita domestica,tranquilla sine tumultu. ideo matrimonium secundum naturam vere persectum debet ad utrunque finem cossentaneum institutum esse; in quo non tantum utriusque finis assequendi habita fuisse ratio videatur,
verum etiam ut modo maxime commodo id fieret. idcirco oportuit matrimonium maxime persectum secundum naturam esse, non promisicuu; nam
sic pater no agnosceret prole,neq; ei' cura habere posset.ite,domesticae paci& gubernationi no couenit, neq; etia educationi prolis,ut vn' vir plures uxores habeat, inter quas rixas oriri sit necesse,& pace domestica turbari, imp
427쪽
dirique maxime prolis educationem,& institutionem. quo fit, ut videamus fanimalia,in quibus uterque sexus curam habet prolis quandiu durant, eoru
matrimonia ad adultam,scilicet, prolem,coniunctionem esse unius ad unatatum . item gentiles Romani,& Graeci,docente natura,simul unam tantum
uxorem habere solitos esse Historiae testatur. Quod etiam vinculum matriamoiiij sit perpetuum, quoad vixerint, summopere pertinere videtur ad matrimonium perfectum mam ubi non est certitudo perpetuae societatis, numquam est perfectus, di securus amor, dum uterque cogitat posse dissidiu fi ri. pertinet item ad hominis naturam, quae rationalis est, ut sicuti parentes
robusti filios paruulos,& imbecilles educarunt,ita si ij vicissim robusti esse. cti,educent parentes,eisque vicem reddant ; quod fieri nequit nisi perpetuu ssit matrimonij vinculum . haec est humani matrimoni j persectio naturalis, sicque institutum fuit in Paradiso, antequam homines primi peccaret. nihiletenim nisi persectum pr1ma illa institutione fuit a Deo institutum.Hocio.
co non erit ab re,quoniam de natura matrimonij,& de perfectione eius naturali mentione fecimus,multisque modis dicatur quippiam secundum n, Iuram esse, paucis hoc totum explicare,ne aequi uocatione fallamur. Dicitur ergo aliquod naturale alicui,vel secundum naturam generis. vel secundum naturam disserentiae propriae, seu speciei: verbi gratia,uti cibo,ac rebus ven
reis ad propagationem sobolis est naturale homini,quatenus animal est, de ratione sui generis, sed ratione speciei,& differentiae, quatenus homo rationis est compos,est homini naturale vii cibis coctis,& apparatu quopia con- sditis,sic uti re venerea no promiscue . nam male proles educari posset, etiam institui incerto parente nata.dummodo ergo certus sit pater,& mater, pr
les poterit nasci,& educari,qui est primus matrimonij finis,& in hoc esse tia matrimonij, quod est naturae officium, continetur ita quod si haec condi tio desuerit, nullo pacto censeri poterit esse matrimonium.& haec est prima
naturae lex in matrimonio . attamen cum non tantum primus finis sit secum dum naturam,ac ea, quae ad eum finem sunt necessaria, verumetiam ea sint
naturalia, quae quamuis non sint omnino necessaria,eiusmodi tamen sunt, quod commode sine iis cosequi fine non possumus. ite cu secundus finis sit etia naturalis, de ea, sine quib' aut finis ille naberi no potest, aut no comode haberi potest. uxores aute plures impediat exacta prolis educatione,& iust, tutionem, impediat etia domesticam vita,idque etiam dissolutio matrimo-nh facia t,ideo horum utrunque est naturale,no tamen primi ordinis, sed secundi.quo fit ut matrimonium absque his esse possit, impersectum tamen,& mancum. His constitutis redeat oratio unde digressa est. Matrimonium prima sui institutione institutum fuit maxime persectum, secundum naturam,ideo fuit unius ad unam, de in dissolubili copula coniunctum,quod D minus noster in Evangelio scilicet Math. capite decimonono excellenter interpretatur, nam in Genesi capite secundo dicitur , erunt duo in ca ne una ; si duo, unus ergo tantum vir, & mulier una: si in carnem unam, indisio lubili vinculo coniuncti. quod ergo Deus coniunxit, homo non separet.
428쪽
separet. ccce matrimonium maxime perfectum .verum post peccatum corrupta hominis natura ,&praesertim corrupta vi generativa prae aliis, imo etiam infecta, nam ex ea trahitur peccatum originale in prolem matrimonis ratio multum decidit a naturali perfectione: unde multi etiam probi, &sancti viri plures uxores habuerunt: non tamen propterea improbanda sunt huiusmodi matrimonia in Patriarchis,& Sanctis viris, qui intrinseco instinctu, & dispensatione Spiritus Sancti, credendi sunt plures uxores habuisse ad propagationem populi Dei,& diuini cultus. erant illa priorum matrimo. nia,quia no promiscui coitus, sed in quibus,certae matris,& certi patris certa proles; attamen impersecta, & quae multum deciderant a naturali perfectione . Post legem Mosis ille seruatus est mos, ut lege permittente daretur libellus repudij: paucique leguntur habuisse plures uxores. apud Romanos veteres, de Graecos mos ille videtur fuisse, ut unius viri una eslet uxor, poterat tamen a viro dimitti, sicque nusquam ac nullibi gentium matrimonium fuit persectum, sicuti ab initio fuerat a Deo institutum, ad quam perfectionem naturalem solum per Iesum Christum fuit redactum, postquam eius,& Ecclesiae coepit esse Sacramentu. Sed antequam ad matrimonium,quate tenus est Sacramentia, procedamus, pauca perstringemus de libello repudij, quia Mose,teste Domino in Euagelio Matth.c.3. de Mar. c. io .suit permissus ob cordis eoru duritiam. coplures Theologi putant in populo Hebrςo pe casse illos,qui uxoribus repudiatis, alias superinduxerunt, nec putant ob repudium solutum sitisse vinculum matrimoni j, nisi causa fornicationis. omnes etenim eam excipiunt. Canon istae videntur sequi hanc sententiam.Nam opinantur,si infideles sint vir,& uxor,ac repudiata muliere conuertantur, Asant Christiani,quod vir debeat uxorem dimittere,quam habet,ac repudiatam ducere, praeterquam si fuisset repudiata causa fornicationis; pr supponunt etenim vinculum remanere: nam illam permissionem interpretantur, sicuti mali minoris ad euitandum maius; sic ut leges ciuiles permittunt meretrices fornicationes ad euitandum adulteria. attamen sanctus Thomas
in quarto existimat, quod cum perpetuum vinculum non sit legis naturalis primi, sed secundi ordinis, quod in eo potuit dispensari. & licet illud quod diximus,inquit idem author, sit communiuS, verius tamen est, quod quamuis ob eorum malitiam praestita eis fuerit ea potestas .suit nihilominus a lege concessa,neque illi,qui ea lege utebantur, peccabat, aut quippiam contra legem faciebant. haec Thomae lententia mihi magis probatur,quam mihi persuadent verba legis Mosis,ex quibus nihil possumus colligere de permistione mali, ut meretricum permissio, quia si vinculum remansisset post repudium,non videretur satis aeque a Mose statutum, quod vir repudiatam mulierem, in coniugem, iterum sumere non posset. scio posse dici fuisse illud statutum ad poenam viri, qui post repudium uxoris, nullius mulieris vir esse iure posset; sicuti de uxoricida,qui,ut infra dicam,legibus mulctatur, ne possit aliam uxorem ducere . haec acute dicuntur, attamen si quis attente i gat textum Mosis, Thomae sententiam potiorem putabit. Decretum vero
429쪽
Innocenti; tertij extra de diuortiis c gaudemus,quo nituntur Canonista sa- Ectum fuit,quia cessauit status illius populi, & leges illae non sunt tenendae ut cogentes, quin possit statui contra eas. omisso repudio redeamus ad matria monij Sacramentum, ad pristinam illam persectionem, quam habuerat in
Εua,& Adam. verum,antequam eius definitionem, ac proprietates inuestia gemus, operae pretiu erit,si clarius explicabimus id,quod tetigimus in proo mio . Lutherani nostra tempestate, qui magnos hos tumultus excitarunt in
Ecclesia Dei propter alia nouae capientiae inuenta, illud etiam perspicaci imgenio indagasse videntur ex verbis Apostoli in epistola ad Ephesos c. s. non posse colligi matrimonium esse Sacramentum, imo potius non esse. Nam cum Apostolis dixisset multa de coniunctione viri,& uxoris, significareque Fdocuisset coniunctionem illam,coniunctione Christi cum Ecclesia, ideoq; viros diligere debere uxores,ut Christus dilexit Ecclesiam, subdit, hoc autemagnum Sacramentu est,dico autem in Christo, de Ecclesia. ecce,inquiunt, quod Sacramentum non est in coniunctione viri, & uxoris, sed in coniumctione Christi cum Ecclesia. superius diximus in primo libro totius huius operis prooemio Sacrametum,quod Graeci dicunt mysterium, significare a canum quod sub re sensibili lateret, iuniores postmodum appellasse Sacramentum rem illam sensibilem; & arcanum, quod latet sub ea, vocasse rem
Sacramenti. exponamus ergo Paulum,exponamus inquam,id est, iuniorum
lingua audiamus eum loquentem. coniunctio viri, & uxoris similitudinem habet, seu significat, seu signum quoddam sensibile est coniunctionis Chri- Gsti, de Ecclesiae,quod magnum arcanum est,arcanum inquam, in Christo,&Ecclesia. Si ergo hoc arcanum sacrum latet sub ea re sensibili quis ambigat
iuxta iuniorum sententiam coniunctione viri, & uxoris esse Sacramentum.
Explicato hoc loco Apostoli,accedamus ad definitionem matrimonij. M sister sententiarum in quarto,definit matrimonium esse maritalem coniunctionem viri,& uxoris inter personas legitimas, indiuiduam vitae consuetudinem continentem. Haec definitio est matrimoni j perfecti secundum naturam , ad quam reductum est matrimonium in officium naturae institutum per Sacramentum Christi. Idcirco matrimoniis infidelium, quamuis sint i gitima. vera matrimonia,non tamen conuenit ultima particula, quia pos sunt dissolui, remanent enim a naturali summa persectione deficientia, eo, Hquod illis deest Sacramentum Christi. non enim significare queunt coniunctionem Christi & Ecclesiae in illis,qui sent extra Ecclesiam, & extra Sacramenta omnia Ecclesiae . explicemus nunc singulas particulas positas in hac definitione. Matrimonium est coniunctio viri,& mulieris, non quaecunque coniunctio, sed coniunctio maritalis. Hac particula & animorum coniumctio explicatur, & potestas, quam uterque habet in alterius corpora,ac mutua fides. nam maritus,quatenus maritus,habet potestatem corporis uxoris,
non sui; item uxor, quatenus uxor, non habet potestatem sui corporis, sed vir fides igitur mutua, S: potestas corporum includitur in hac particula maritalis. Potestas autem corporum pertinet ad prolem, quatenus definitio po-
430쪽
A sita conuenit matrimonio instituto ad naturae officium,quale est iii fidelibus, quod tamen deciderit a summa persectione naturali, in qua primum a Deo fuerat institutum. vltima vero particula indiuiduam, scilicet, vitae consiletudinem continens, pertinet ad matrimonium, quatenus est Sacramentum Ecclesiae Christi. Nam sicuti coniunctio Christi, & Ecclesiae est indiLsolubilis, ita coniunctio maritalis, & vinculum coniugale est in dissolubile. conueniret etiam matrimonio perfectissimo secundum naturam, quemadmodum. a Deo fuit institutuin: sed quoniam summa haec naturalis persectio, potest amoueri, essentia matrimonij manente, nec est ad eam redactii, ac firmatum matrimonium,nisi propter Christi Sacramentu;idcirco ea pam B ticula non conuenit matrimonio,nili quatenus est Sacramentum. ex hac d finitione colligitur,vi Augustinus dicit in libro de nuptiis, tria esse bona co- iugij, Protes,scilicet, & Fides, & Sacramentum, quae coniugium honestini; quod non est ita intelligendum,qubd coniugium esset per te inhonestum, Mhonestum fiat ab his tribus bonis, veluti a quibusdam extrinsecis rebus, sed quod haec bona intrinseca sunt matrimonio. cotinentur etenim,ut diximus, in des nitione matrimonij, sine quibus, coitus verus, inquam: matrimoni j esset inhonestus,quoniam sine his bonis matrimonium non existeret.ςoitus vero extra matrimonium est fornicatio, & peccatum . Qu9d si conferas inter se tria haec matrimoni j bona, prout actu sunt, Sacramentum utique maxime omnium perfectu est, tum quia pertineat ad Christi gratiam,tum quia C est ultima differentia, quae omnium videtur persectissima esse. amplius sine prole,& fide Matrimonium constat propter Sacramentum. verum si capiatur proles & fides, non prout actu fiunt, sed prout sunt in suis causis, proles, scilicet,in intentione,& debitum seruandae fidei, sic utique sumpta sunt magis ad essentiam matrimonij pertinentia,quia ad coniugium pertinent,ut est naturae ossicium;haec vero,quae pertinent ad naturam, sunt magis intrinseca, quam ea,quae sunt gratiae,quae utique superuenit naturae. Hactenus de tribus bonis matrimonij. Sequitur post naec quaestio valde dissicilis, an scilicet, ex Matrimonio,quod diximus esse Sacramentum gratia conseratur. Magister sententiarum in quarto libro, & Hostiensis de Sacrametis non iterandis dicunt,quod ex matrimonio gratia non cofertur, sed ideo esse Sacramentum, D quia est signum rei sacrae, coniunctionis, inquam, Christi, & Ecclesiae, non tamen eo sanctificantur coniuges. Horum sententia potest satis euidentibus rationibus comprobari, nam cum Matrimonium contrahatur per verba de raesenti, ut infra dicemus, ex quibus fit pactum inter virum , & uxorem,si Oc Sacramentum esset, quo conferretur gratia,utique dotis pactio esset Simoniaca,cum in collatione Sacramenti,seu initiatione nulla seri debeat pactio de pecunia. item sine verbis inter absentes potest Matrimonium contrahi , ubi vir absens per internuncium contrahit cum m uliere absente; nullum autem Sacramentum confertur absenti. amplius, inter infideles est verum Matrimonium, licet, non persectum; qui nequeunt esse participes S, cramentorum Ecclesiae Christi,qui,si conuersi fuerint ad fidem,non contra-