장음표시 사용
511쪽
seculi, praesertim idololatrae sibi Deum secerunt: & ideo infideles erant,nee Epoterant Christum intueri. Is illuxit in cordibus notiris,ad illuminationem cientia claritatis Dei in facie Christi Iesu.J Dicit Paulus cordibus nostris Deum illuxisse, ut illuminati sciremus quam magna sit claritas Dei in facie Christi Iesu. quia per faciem praecipue homo cognoscitur, ideo dicit in facie Christi
Iesu,id est in eius cognitione perspici & sciri Dei clari tatem. Ergo mors ver tur in nobi vita autem in vobis.J Praeter modos,quibus hic locus ab aliis exponitur,liunc addam in textu Graeco verbum innuτια voce passua ponitur; &,
si eo modo,operatur,pas liue exponamus,sensius facilis est. Nam in Apostolo ob tribulationes &angustias mors essiciebatur, id est, effiagebatur in eo mors Christi; ut in Corinthiis, qui sine assiictionibus spiritualiter vivebant, Fessingebatur vita Christi. I labentes autem eundemstiritu dei sciusoriptum Ahicredidi propter quod locutus sum: nos credimus propter quod loquimurfientes quoniam quisi citauit Iesem,i nos cum Iesesi citabis,m confiituet vobiscum.J Supra comine morauerat amictiones, quas patiebatur; & quod mors Christi in eoessingebatur. Nunc subdit qua spe id faciat; inquitque ex spe fidei se ea facere,quae erat Apostolo cum illis communis; loquebatur & docebat sciens secum illis suscitandum esse ab eo qui suscitauit Iesum,id est,a Deo. Omnia Gnim propter vos, ut gratia abundans in gratiarum actione, permultos alundet ingloriam Dei. J Duo nobis constituendi fines; utilitas scilicet proximi, & gloria Dei: quorum prior referri debet ad posteriorem. Ideo dicit omnia fieri propter Corinthios, M alios eius discipulos, id est,ad eorum utilitatem & con- Gfirmatione in finem; ut postmodum cum gratia Dei affictiones prcterierint, abundans gratia Dei abundet in gratiarum actione ad Dei gloriam.
vix ERAT in sine superioris capituli se propter assi ictiones non delici: sed quamuis homo exterior corrumperetur interior tamen de die in die fiebat robustior & renovabatur, quia in nouitate crescebat: quia in aeterna intentus, spiritualia scilicet, non in sensibilia temporalia. Nunc prosequitur id, quod coeperat de bonis qternis,in quibus est nostra coelestis habitatio parata , quotiescunque terrena haec dissoluetur; quae non tantum animas in se recipiet & transformabit, sed etiam corpora nostra, quae sipiritualia essiciem Htur, absorpta mortalitate : ut in sine prioris Epistolae abunde disseruit . quoniam videtur Apostolus se aliquantum laudasse, ideo causam reddit cur id
fecerit; ut ipsi scilicet possint gloriari aduersus pseudoapostolos. Postremo dicit se omnia facere causa Christi; ut no sibi vivat,cum mortuus sit in Christo,sed Christo, in quo uiuit,sibi ipsi mortuus. Et quoniam Christus missus a
Deo fuera ut per eum,& in eo mundus Deo reconciliaretur; ideo inquit seliro Christo etiam, in quo viveret, legatione fungi, ut mundus Deo reconcitetur in Christo scilicet. cuius rationem & modum exponit. Nam Deus,ii
quit , fecit Christum peccatum, qui tamen nullum habebat peccatum proprium, sed in eo posuit iniquitatem omnium nostrum, & ei imputauit: pro
512쪽
H quibus passus est, ut nos cffceremur Iustitia Dei in ipso : nam Christi iustiutia nobis donata est, & nobis imputatur. H c summa. Si tamen testiti,m non nudi inueniamur.J Hoc meo iudicio,reserendum est ad animi dotes & virtutes; quibus veluti si perinduitur beatitudo & scilicitas. Na m qui Fumus in hoe tabernaculo ingemiscimu grauati, eo quod nolumus expoliarise veru stiri, o absim beatur quod mortale es ά etita. J Hic,ut reor, amplificat hac domum aeternam, quam habemus in coelis: quae tam ampla est & essicax,ut non tantum anima absorbeat,sed etiam mortale corpus. udentes autem oe bonam voluntatem habemus magis peregrinari a corpore, σpraesentes esse apud Desi. J Videtur Apostolus sibi contrarius esse.nam supra )ixerat, nos ingemiscere,eo quod nolu-B mus expoliari sed supervestiri. Hic vero dicit habere se bonam voluntatem magis peregrinari a corpore & praesens esse ad Deum. Non tamen contraria dicit, si quis recte animaduertat. Tria namque sunt inuicem conserenda; esse in corpore mortali, peregrinus a Domino; esse separatus a mortali cor- re & praesens Deo; & este Deo praesens superindutus corporis immortalitate.Nulfi dubium est, hoc postremum esse aliis duobus praeserendum;iccirco etiam illud primo optamus,& hoc supra dixerati Comparat postea duo priora ad inuicem, inquitque se malle peregrinari a corpore, & praesens este ad Deum; quam peregrinari a Deo, & este in mortali corpore. Scientes autem terrorem Domini hominibvssuademus:Deo autem manifestisemus. spero autem σin conscientiis vestris manifestos nos esse.J Loco infiniti posuit participium, in-C quitque,Deus nouit hominibus autem, qui cor inspicere nequeunt, suademus scire nos timorem Domini,id est,quantopere iit Deus timendus, coraquo praesentari nos oportet;vt paulo supra dixerat. Sive enim mente excediamus, Deo : siue mente brijsumus vobis. Reor Apostolum rationem reddere cur velit se commendari;& inquit ideo hoc facere, quoniam non sibi vivat, sed Deo & proximo;dicitque siue mente excedat, penetrando & exponendo my steria, sie hoc facere ad Dei honorem: siue sobrius sit, cum scilicet se dimittit ad paruulos Dropter eorum utilitatem hoc agere, nullam sui ipsius rationem habens. Charitas enim Christi urget nos, existimantes bo quoniam si unus pro omnibus mortuus est,ergo, omnes mortui sunt: Et pro omnibus mortuus est Christus,m m qui vivunt,iam non sibi vivantsed ei qui pro ipsis mortuus est, O reo fremit.J Declarat cur nullam sui habeat rationem; hocque facere dicit ea charitate Christi qua sibi mortuus est,& vivit Christo:quod etiam nos face. re debere innuit,cum pro nobis quoque mortuus sit Cfristus. Etsicognoui mussicundum camem Christum,nunc iam non nouimus.J Cognoscere Christum secundum carnem,est ipsum ex coniumstione carnis cognoscere. Uerbi gratia,quia Iudaeus & semen Abrahae sicut Paulus; quia confinguineus & huiusmodi alia: qualem affectum erga se Christus in Evangelio reprehendit. Omnia autem ex Deo,qui nos sibi reconciliauit per Christum. J Declarat a quo, de qualiter simus noua creatura, nobis mortui de creati in Christo; inquitque hoc esse a Deo,& ob reconciliationem per Christum,quam ampliat, ut patet legenti. Eum qui non nouerat peccatum ero nobis peccatum feci ut nos es cer
513쪽
remur iustitia Dei in ipso. J Declarat modu reconciliationis nostrae & creati nis in Christo; θ: rationem innuit. Nam Deus Christum, qui non nouit pec- μcatum fecit peccatum , id est hostiam pro peccato, cui imputantur peccata eorum,pro quibus offertur; ita etiam Deus posuit in Christo iniquitatem nostram,ut ait Esaias, ut econtra nos efficeremur iustitia Dei in ipso;quoniaeius iustitia facta est nostra nobis donata,& nobis imputata.
IXERAT superius se pro Christo legatione fungi. Iccirco incipit in hoc
' capite obire munus suum, & eos hortatur, ne frustra gratiam Dei accipiant. Is autem frustra accipit, qui non eam accipit ad salutem, non bene ea pVtens,neque exercens bona opera. iccirco hortatur Corinthios ad patie tiam,ad cnaritatem,coeterasque virtutes; ac postremo reuocat eos a particia patione idolorum & communicatione cum infidelibus. Haec summa. Adiuuantes autem exhortamur ne in vacuum gratiam Dei recipiatiri In textu Graeco dicitur, cooperantes;& est sensus idem. Na minister cooperatur Domino, veluti eius instrumentum;sic etiam adiuuat dominum: non autem adiuuat,
quia ei det aliquo pacto virtutem agendi. Nemini dantes ullam offensionem ne vituperetur ministerium nostrum.J Ministerium hic appellat officium, quo ministri sumus Dei in bonis operibus; quod declarat paulo post, dices, sed
exhibeamus nos tanquam Dei ministros.&c. In multa patientis,in tribulationibus, in necessitatibus circ.in cassitate infitentia,in longanimitate. circ.J Patientia cconiungi debet cum omnibus quae sequuntur,usq; ad castitate;nam in primribus omnibus opus est patientia cui adiungitur castitas, & aliae virtutes, de quibus meminit. Longanimitas differt a patientia; quia patientia ut imur in malis tole randis; longanimitate, in dilatione bonorii. In etirtute Dei. J Eam virtutem reor intelligere, qua fiebant miracula: vel generali nomine comprehcdit particulares virtutes, de quibus fecerat mentionem. Sicuti ignoti cogniti. Viles ignoti sunt;& celebres,cogniti. Os nostrum patet ad etos o C rinthi', Cor nostrum dilatatum ess non angustiamini in nobis; angustiamini autem invisieribus vectris. eandem autem habentes remuneratiouem, Alatemini
Apostolus fungens ossicio suo,legatione pro Christo, erga Corinthios dilatat os suum, docendo; dilatat coramando. Corinthij vero non recipiendo umonita Apostoli,& communicando cum infidelibus angustiati erant, non
capientes nec admittentes quae dicerentur. Inquit ergo angustias non esse ex parte eius docentis & mone n tis,sed ex parte Corinthiorum. CAPUT 7.
PENDET huius principium a sine superioris. Nam cum dixisset nos esse Dei templum, in quo habitat per gratia Deus, & habitaturus sit pergi riam:iccirco iam inseri mundemus nos ab omni inquina meto carnis & spiritus,ut simus dignum Deo habitaculum. Se ipsum deinde illis proponit exemplum. endit demum quantopere illos amet; quantum de ipsis confidat
514쪽
A dat; quantum gauisus sit ex aduentu Titi, qui ei retulerat eorum poenitentiam,& obedientiam, & quam amanterfuisset ab eis exceptus & tractatus,& quantopere erga eos propterea esset bene affectus. Haec summa. Capite nos neminem Ismus. J Idem sere est quod supra,cum dixit dilate mini & vos, ut scilicet eius doctrinam & affectum caperent. Hoc dicit hic, pite nos. Multa mihi fiducia apud vos multa mihi gloriatio pro nobis.J Ad superiora,&ad inferiora adaptari po te si haec particula; ad luperiora, quoniam eos r prehendit ob magnam fiduciam , quam habet erga ipsos. Ad infra diu cenda, pro his quae ei retulerat Titus veniens ex Corintho. Vestram aem lationem pro me.J PEmulationem hic appellat Zelotypiam. Nam zelum ha-B bebant Corinthij, ne alieniori animo Apostolus fictus e stet erga eos, obstuprum.&c. Vt in nullo detrimenrem patiamini ex nobis. J Vidclicet, quoniam ex reprehensione & monitis Pauli nihil passi essent detrimenti: quandoquidem illa eorum concepta tristitia eis profuisset ad salutem. Sed defensionem sed indignationemped timorem sed tindictam. In omnibus exhibuistis etos in contaminatos esse negotio.J Haec ad diuersa sunt referenda, & ad diuersos. Defensio ad illos pertinet qui non deerant Officio suo. Indignatio in illum, qui perpetrauerat facinus illud. timor,ad Deum; quia timebant Deum ultorem sceleris. Desiderium,ut satisfieret delicto. AEmulatio,ne Paulus factus esset animo alieniori: vindicta pertinet ad satisfactionem, quam secerat & subis rat is,qui peccarat; adeo quod omnes exhibuerant se incontaminatos in eo I negotio,id est,non amplius reos. Gaudeo quoniam in omnibus confido in vobis.JSupra Apostolus ostenderat se magnam habere confidentiam in Corinthiis: quae de illis opinio,ex his quae Titus retulerat,non eum fallebat. Ideo inquit se saudere & voluptatem capere,quod in omnibus confidentiam haberet in
Po s T E R M A se ferioris capituli verba de confidentia Apostoli in Corinthiis procem tu sunt eorum quae hie dicturus est;adhor tationis, inquam ut pro viribus & hilariter pararent Ele mosynam, qua sanctis existentibus in Hierusalem prouideatur. ad quod faciendum prompte eos prouocat ex li-D beralitate Macedonum, ex imitatione Christi:ad quam rem conficiendam dicit se mittere Titum,& nonnullos alios discipulos; quos v t amanter excipiant eos hortatur. Haec sium ma . Qui non filumfacere ed etiam melle civistis ex anno superiore.J Nota apud Apostolum plus significare, velle,quam facere. Nam per,velle, promptitudo quaedam animi exprimitur. Ita in superiori Epistola,quod si volens hoc fecero, merces est mini. Cum essetfilicitiior ,sua voluntate presedius ea ad vos. J Eodem modo etiam hic accipit voluntatem, pro animi promptitudine. Confidentia multa in nobis ,siue pro Tito, quisitius noster ea, m in mobis adiuto ueputres nostri Apostoli Ecclesiarum oria Christi.JFigura dicedi Hebraica. reddit causam, cur confidat eos quos mittit amanter recipiendos. De Tituanquit,socius noster est, & vester adiutor: reliquii
515쪽
sunt scatres nostri Se missi ab Ecclesiis; vide Luca ad hoc munus ordinato Eab Ecclesiis dixerat. In quibus amanter recipiendis tribuitur etiam Christo gloria.
Su M M A luatus capituli in promptu est. Nam sensim Paulus reuertitur ad eos hortandos,ut liberaliter agant in El emosyna, quam parant mitti se istis,qui Hierosolymis erant;ac variis inductionibus accedit eorum animos ad hoc agendum quarum quaedam pertinet ad gloriam Dei, partim ad praemia maiora,quae eis deberentur, quanto magis fuerint liberales; partim ad honorem Corinthiorum . & ad vitandum infamiam, quae in promptu sunt Flegentibus omnibus . Vt in omnibus locvletati abundetis in omnem simplicitatem, quae operatur per nos I aliarum actionem Deo. J Simplicitatem Apostolus appellat, innocentiam sine auaritia: quoniam auari duplices de medaces esse
I AM rem incipit aggredi:contra pseudoapostolos se vertit, qui sui moris hominem Paulum reputantes, diuersis eum calumniis insectabantur. Hos Paulus admonet, terret, & undique versat. Sensus in promptu est I genti. . Uens autem confido in vobis. J Appellat Paulus confidentiam,audaciam,quoniam per Epistolas eos reprehenderat . . m arma militiae nostrae non carnalia fiunt sedpotentia Deo ad destructionem munitionum.J Carnalia arma Gsunt astilliae,illecebrae, de humana vis. Arma Apostoli erant potentia Deo,
id est,ad Dei honorem vel diuinitus potentia. Qui oriatur,in Domino glorietur non enim qui se ipsum commendat probatus est; sed quem Deus commendat. JHaec est conclusio totius postremae partis huius capituli; in qua significat se a Christo missiam esse, potestatem sibi datam a Christo, de ita a Christo probatum esse, non a seipso. E contra vero pseudoapostolos non missos a Deo in quo possint gloriari,& ita probari; sed a seipsis missos,elatione inqua dc auaritia sua: quos etiam gloriari innuit non in D co,in donis a Deo sibi datis, sed a seipsis; id est, potestate, de aliis huiusmodi a se ipsis usurpatis.
HOC in capite prosequitur id, quod fuerat orditus de pseudoapostolo Hquondam, qui absente Paulo Corinthium venerat, dc molitus erat eos auertere a simplicitate Christi, ad ceremonias Iudaicas; ut coniicere possid-mus.Nam pseudoapostoli hi Iudaei erant; de gloriabantur,quod non descem dissent ab Idololatris, sed a populo,qui Deum semper coluissehaliaque huiusmodi iactabant. Apostolus in hoc capite zelans salutem dc integritatem Corinthiorum, tanquam virginis desponsitae Christo,ac verens ne corrumperentur,a Christi simplicitate declinantes ad Iudaicas ceremonias;dicit cogi se esse in lipientem,ut scilicet laudet seipsum . Idcirco multa de se ipsb dicit;quorum pars pertinet ad eius genus, pars Vero ad labores susceptos, de peric uia propter Euangelium Christi. Haec si amma. Vtinamsiussineretis. . I
516쪽
Α Sapiens expediat laudem alienam,non se laudat,iuxta illud, non te laudet os
tuum,sed alienum. Aemulor vos Dei aemulatione . desipondi enim vos iniuiro
mirginem castam exhibere Christo.J Sumit hic aemulationem pro zelotypia, qua non sibi,sed Christo erat solicitus. Ita corrumpant ursesus vestri, cor excidantasimplicitate, quae es in Christo Ies . J Christi religio simplex est, qua per fide
de esiaritatem inhaeremus Deo per Christum; de est scripta in tabulis cordis, non in tabulis ligneis aut aliaeneis. Econtra Iudaicae ceremoniae dc lex erat tantum exterior,multumque inuoluta & grauis,adeo ut nec Iudaei, nec eorum patres potuerint illam portare. Nam si is, qui venit, alium Chrstim praedicat quem non praedicauimus; aut alium Spiritum accipitis, quem non accepictis , B aut alium Euangelium,quod non recepistis, redie pateremini. J Quaeri potest Cur ergo reprehendendus is qui venit si eundem Christum praedicatsocc. Dici mus reprehendendum de vit adum,quia astute, sub Christi praedicationeaudaicas ceremonias subinferebat. Nam est meritusermone, sid nonscientia. In omnibus autem manifestassem vobis.J Locutio ipsa Pauli, ut dicit Hieronimus,ostendit eum non admodum suisse peritum sermonis Graeci de Latini; non tamen erat imperitus scientia;imo adeo doctus de peritissimus;dicit autem se eis manifestum esse. Iter si dico ne quis me putet esse insipiente .alioquin v elut insipientem accipite me.J Longe differt insipiens ab eo,qui sciens de volens ex causa suscipit personam inspientis. Inquit ergo Paulus.Non me putetis insipientem esse, si me laudauero sed date veniam, de assumite me tanquam C gerentem personam insipientis. Secundum ignobilitatem dico, quasi nos infirmi fuerimus in hac parte. J Modus locutionis Paulinae qui certe suit imperitus se mone. Haec quae hactenus dixi; quod sustinetis illos qui extollutur,qui a vobis accipi ut, qui vos in faciem caedunt;dixi,quasi ego fuerim ignobilis quasi fuerim ego infirmus. Sic etenim de me illi significabant, de vos fortasse eratis persuasi. iccirco ex causa incipio audere,incipio esse insipies, cogor ἱ vobis. Quae tamen omnia faciebat Paulus, non ad astruendam suam gloriami
sed ad profectum Euangelij, quod praedicabat ipse missius a Christo. Nolite
ac diem profundo marissui.J Quando hoc contigerit Paulo,nescimus . Non tame putauerim haec ab eo dici,quia vere fuerit in prosundo maris sed quoniam in tali periculo constitutus in mari,cum naufragium secit, ac si fuisset II in profundo maris. Periculis ex genere,periculis ex gentibus. J Pericula ex gener suorum scilicet Iudaeorum,qui eum persequebantur.
T A c i L E est cuiuis colligere summa huius capitis. Na Apostolus coactus, ut supra d iximus,seipsum laudare,narrat primo reuelationes de visiones, quas habuit a Deo raptum ipsius ad tertium coelum de ad Paradisium. Haec autem dicit non sua esse,non ad se pertinere,sed ad donum Dei. In se autem se non posse gloriati, nisi in infirmitatibus suis, siue propter persecutiones, quas passus est a Diabolo in tentatione carnis, de ab hominibus aliisque externis rebus;in quibus expertus est suam infirmitatem, de virtute sibi a Deo praestitam Demum narrat beneuolentiam suam qua prosequebatur Corin-
517쪽
thios. Monet ut poenitentiam faciant, ne cogatur veniens acerbior esse veta gsus eos. Si gloriari oportet,non expedit quidem. J In Graeco est. Non expedit utique gloriari. Magis mihi placet Latinus textus . nam innuit se eligere id quod opus est fieri,quamuis sibi non expediati In Grcco vero sitis mancum& mutilum videtur, si dicat,non expedit utique gloriari. Veniam ad reuelationes m visiones meas. J De raptu Pauli ante annos quatuordecim cum hae Epistolam scripsit,an tunc fuerit,cum conuersus est prope Damascum, fulgore illo perstrictus, an alias,quaerant diligentiores,nihil facit hoc ad intelligendum textum Pauli, nec ad nostram aedificationem. Datus est mihi stim ius camis meae sin Graeco) ea ι meae. J Quidam putant aegritudinem quadam quam patiebatur, innuisse Apostolum; quidam putant libidinis stimulum. pRursus putati quod excusimus nos apud vosὶcoram Deo in Chri L loquimur omnia autem propter aedificationem vectram.J Removet obiectionem, quam supra re mouerat. Dicit itaque se non ea dixisse,ut se excusiaret; ita quod sui rationem habeat: sed inquit primum se vera dicere,& Deum testatur. Postmodum diacit,omnia propter aedificationem eorum se dixisse. Et lugea multos, ex his quiunte peccauerunt,m non egerumpaenitentiam siversemicatione,& immunditia, σimpudicitia quamgesserunt.J Non puto hic ab Apostolo tangi sornicariu illu, qui habebat patris uxorem: iam enim de eo dixerat,quod poenitentiam fecerat. Alios fornicarios & impudicos tangit, ut reor.
IN hoc capite se venturum tertio Corinthum pollicetur ;& pro potestate csua se dc iudicaturum de viturum eos dicit: orat deinde ut conuertantur: cupere etenim se non posse uti potestate sua, de videri infirmus. Hos demum hortatur ad omne virtutis genus. vel, ut in Graeco in quonia experimenta quaeritis eius qui in me loquitur Chrictus i qui in mobis non infirmatur,sed potens est in vobis. Nam escrucifixus Hi ex infirmitate,vivit ex virtute Deil Hoc est quod supra dixerat, quod vita Christi operabatur seu eFngebatur in Corinthiis. Nam O nos infirmi sumus in illo sed etiamus cum eo, ex virtute Dei in bi. JItem supra dixerat, quod mors Christi operabatur seu effngebatur in ipso: sperare tamen se victurum cum Christo, ex virtute Dei, quam nuc videmus operari in vobis. Ne cuipiam varius & sibi non constans videatur Apostolus, quomodo namque illos reprehendit & arguit, in quibus vita Christi es Ilfingebatur ' Idcirco aduertendum alios fuisse Corinthi, quos laudat, alios quos vituperati sed cum in uniuersum omnes compellat, attribuit illis, et id
quod est laudis, de id quod est increpationis.
518쪽
RCvMEN TvM Epistolae obuium est omnibus. Nam cum Galatae ab Apostolo conuerti fuissent ad Christi Euangelium, post eius inde discessiim Iudaietantes quidam pseudoapostoli, in Gallatiam
se contulerunt, ac persuaserant Ecclesiis Gallatiae necessariam esse circuncisionem; aliosque ritus Iu-d .ucos,sortasse, suaserant seruandos esse. Apostolus vehementior aliquanto, quia sic eorum morbus exigebat rc prehendit Galatas. ac primum personam tuam statuit; inquit se non missum abho-C mine quopiam,sed a Christo.eos deinde reprehendit,quod tam cito Christi Euangelium a se praedicatum reliquerint. Postmodum narrat & prioremastectum situm erga Iudaismum,& couersionem; & quod a Christo doctus non contuleiit Euangelium cum quopiam homine; sed post triennium pi .fectum Hierosolymam . ac ibi fuisse cum Petro dies quindecini: aliaque in hanc sententiam. Qui dedit μὴ tipsum pro nobis ut eriperet nos depraesenti sic lo nequam secundum voluntatem Dii m patris nostri. J Christus eripuit nos deprςienti seculo nequana, quia liberauit nos a seruitute peccati, quo detinebamur vincti in hoc seculo nequam . Secundum voluntatem Dei; omnem causam salutis de liberationis nostrae, Paulus semper Deo attribuit. Miror quod sic tam cito transferimini ab eo qui vocavit vos ingratiam Chricti, in aliud ab Euangebum quod non est aliud nisisunt aliqui, qui τοι conturbant,stet olunt conuertere Euangelium Christi. J Ex abrupto orditur Zelo percitus . Ab eo qui vocavit vos ingratiam Christi, id est, a Deo. Deus enim quos praesciuit, Vocauit. in aliud Euangelium , quod non est aliud vel, quod non est aliud, quoniam unu tantum est Euangelium Christi quod nos prςdicauimus. Vel, quod non est aliud;quoniam pseudoapostoli nihil adferunt noui ad Christupertinens; sed perturbant synceritatem Euangelij Christi. Modo enim suadeo hominibus an Deo J Adducit Deum in testem;ac si diceret, coram Deo loquor, non coram hominibus: illum adhibeo testem non homines, quod roferri potest ad dicta, de ad dic edae Ad antecesseres meos Apostostos. J Euidctius
519쪽
In Graeco; qui fuerunt Apostoli ante me. E
PRos E Q v i T v R id quod coeperat in capite priori, astruens se non accepisse ab homine, neque doctum ab homine Euangelium, sed a Christo. inquitque post primum illum congressum cum Petro, post triennium comversionis suae,annos quatuordecim permansisse,antequam secundo Hier solymam reuerteretur. Reversus contulit Euangelium quod praedicabat, cum Petro, Iacobo & Ioanne; ut illos certos faceret Euangelij quod pridicabat,& eorum auctoritate confirmaret etiam alios. Nam ipse certus erat, utpote doctus a Christo. Addit Titum, qui gentilis erat, ab Apostolis pnon suisse coactuna circumcidi , ob libertatem quam adepti sumus in Christo Iesu; de qua prosequitur, & inquit, postmodum, cum esset Antiochi ς, se restitisse Petro in faciem, qui stimulatione, qua usius suerat, cogebat gentes Iudaietare. Postmodum in uniuersum de lege loquens,& de fide in Christunt; locet homines iustificari per sdem,non autem per legem. Seorsum autem his qui videbantur esse aliquid.J Seorsum accipitur pro prςcipuequi scilicet corum auctoritate confirmaret gentes in Evangelio, quod praedicabat..Aleforte in vanum cumerem,aut cucurrissem.J Hoc no est reserendum ad Ap stolum; nam conscius sibi erat veritatis Euangelij quod pr dicabat doctus a Christo: sed referendum est ad eius auditores, & gentes, quas confirmatura fuerat apostolorum auctoritas. Sed propter introductos sal os fratres,qui sub- Gintroierunt explorare libertatem nostrum, quam habemus in Christo Iesu; ut nos instruitutem redigerent. quibus neque ad horum cessimussubtilitoni, ut veritas Euangelij permaneat apud vos. J Contulit Apostolus Euangelium cum Apostolis, ut gentes confirmaret,& argueret falsos quosdam fratres, qui ut exploratores subintroierant;& ex libertate Christi volebant gentes subiicere seruituti legis. Ab his qui videbantur esse aliquid, quales quondam fuerint, mea non interest; Deus enim non accipit personam hominis. J obseure loquitur Apostolus,ta-Xans Petrum,ut ego reor, propter simulationem illam, de qua inta; vel innuens ignobilitatem & vilitatem eorum, qui ignari piscatores fuerant: qua in re eis Paulus praestabat. Sed se corrigens inquit, Deum non accipere Personam hominis, seu vilis, seu nobilis, seu docti, seu ignari ; Ideoque nihil uinteresse sua hoc quod quispiam in eis reprehenderit. Infaciem ei ressiti quia
reprehensibilis erat, sin Graeco J reprehensus. Meo iudicio,melius scribitur reprehensus; & ut reor, innuit rationem Apostolus, cur non clam, sed in f ciem restiterit Petro; quoniam audierat scandaliZari gentiles, & eum reprehendere ; inde palam restitit, ut scilicet veritas esset euidentior , falso Petro id verum esse, quod a Paulo dicebatur. Non ex gentibus peccat res. J Quoniam sanctus putabatur , Iudaeus populus ; gentes vero nequam & peccatores. Scientes autem quia non luctificabitur homo ex op
ribas legis ; sed ex fide Iesu Chrini: nos in Cisaeo credimus. J Notan-
520쪽
A dum quod Paulus occasione sempta ex ceremoniis legis Mosaicae, amaplificat sermonem sivum, oc extendit ad uniuersam legem, in qua etiam moralia praecepta continentur;iuxta ea quae dixerat & tractauerat in Epillo. laad Romanos,differens nullum hominem iustificari ex operibus legis sed ex fide Iesu Christi. Quod F quaerentes iustificari in Christo,inuentisimus G is peccatores,nuquid Chri tus peccati mini ter elis absit.Si enim quae distraxi haec it νύ redifico, praeuaricatorem me constituo. J Illi qui simul cum fille Christi asserebat seruandam esse legem & legalia praecepta,per eorum tra restionem peccabant;quia non seruabant legem cui se subiecerant. Hoc aute non contingebat illis ex Christo, sed ex ipsis. Nam per Christum liberati erant ab eo legis B imperio cui tamen sponte ipsi se subiiciebant.Ideo Christus non erat eis minister peccati, sed ipsi se peccatores subiiciebant. Ego enim per legem legi mortuus sum, ut Deo uiuam. J Quoniam ex vaticiniis legis & Prophetarum praedictus fuerat Christus, qui est finis legis, de per quem liberamur a seruitute legis.a legis maledicto ; Idcirco dicit Apostolus se legi mortuum eme, ut vivatDeo per Christum de in Christo: de hoc per legem, id est, per ea quae
lex dicebat, de vaticinata erat . quae subdit pertinent ad eandem uententiam explicandam,antea dicta.
C E N s V s Paulus amore Christi, de gratia Christi; quam miseri Galatae C reiiciebant,putantes se iustificari per legem;in eos inuehitur, ob nimiam charitatem,appellatque eos insensatos de stultos: qui cum coeperint spiritu, nunc volunt profici carne. Supra diximus carnem Apostolum appellare legem; dc qua ratione explicauim'. Multa deinde disserit,ac eadem fere quae in Epistola ad Romanos; ut astruat hominem iustificari per fidem, perquam inseritur Christo, sibi ipsi mortuus: ut iam non sit ipse,sed Christus in quo Viuit,de qui in eo vivat. Nam promissiones factae Abrahae factae sunt semini, non seminibus;quia in uno, de non in multis,id est in Christo. In eo enim donec vivimus imperfecti de inultas habentes maculas, benedicimur iustificamur apud Deum, dc Deo placemus;non in nobis.Interpellat nunc Christus pro nobis;quia se medium opponit inter nos dc Deum, ut Deus videat D nos in ipso. Cum autem tradiderit regnum Deo de patri, de deus erit omnia in omnibus, tunc non interpellabit pro nobis. In primo de Trinitate Augustinus pulchre hoc tractat. H e summa. e snte quorum oculos In ius scriptu est, in Tobis crucifixus. Galatae, cum primum fidem acceperunt ab Apostolo praedicat ideo ei adhaeserunt,adeo imbiberunt,ut non credere,sed viderentur prospicere Christum ante eorum oculos crucifixum. Sic itiectis,ut cum spiritu carperitis,nune came consimmamini. Semper consium matio
ex persectio ri fit, quam initium. Coeperant Galatae ex spiritu ex fide; postimodum volebant perfici per legem, per ceremonias illas, praeposterus certo progressius. Tanta passi estis sine causa , si tamen sine caμ .J Laborat de pa-