장음표시 사용
181쪽
conseruationem vita necessa sunt ideo si quis vi deat, sente morientem,&non topansin, ciuis priuatim mortis illius est Quaenam sunt causae positiuae mortis anima λ v. scandalum Moccasu mortaliter peccandi. Quae sunt causae priuatiuae hi. omisso operum mi sericordia spiritualium in casu extrems necessitatis.
Quaenam causa priuatiua mortis corporis y Resp. Omimio operum misericordiae corporalium.
Quaenam positiva Resp. Ipsa actualis occisio,veluti iugulatio. 6 Quomodo colligitare hoc praecepto, quod om- μι μα- nes offensae animet, corporis prohibitq; sint λColligitur sic meus prohibet occisionem , quia est ρορ -- offendanimae corporis i prohibet speciatim. quia est summa offensa Lergo prohibet omnem intensam, sed maiorem magis, minorem mmus.
QVaenam est materia praecepti a firmativi Resp. Proximamateria est actus dilectionis bonorum y aihimet corporis iuxta ordinem charitatis. Quaesunt bona animaer . Sunt plurima, veluti habere potentiasanima excellentes,vtintellectum eleuatum seclino virtute ara , facultates, scientiae acquisitq; tertio. Virtutes, onas,pereatur lia quarto Gratia Dei; quinto Vitae terna. Quae sunt bona corporis N. Sanitas,&bona corporis dispositio, item quod habeant virtutes, ut castitatem, subiectionem anim*, laborum sufferentiam, vel artes, veluti sciat scribere, pingere, Malia huiusmodi.
Hen inis Quomodo quis diligit animam Reis. Faciendo illi opera misericordiet spiritualia
sis. o. Quomodo diligitur corpus '. paciendo illi
opera misericordis corporalia. . nu. Quomodo Peccatur contra hoc preceptum p v. primo per excessum, secundo perdete tuam OriS-
182쪽
omnis excessus amoris test peccatum mortales praια-. Respon. Sisit excessus grauis,veluti quis diligit cor Pus,vel animam plusquam Deum, vel aequeac Deu mortale est; si leuis fit excessias,oniale tantum erit. Quando desectu amoris est mo GR est. Quando quis praecepto ςneturdiligere, veluti iuuii imconstituto in extremaene state, si omisistis nate, tunc peccati mortalis reus est
QVomodo peccatur contra praeceptium. Non o tacides Re Onanserendo oauo uuii corpori,vel
Quot modis sit haec offensa i Resp. Tribus: rde, M. II IGu re, de opere. Qtiae nomina dictis offensis posita sutit Resp.Ira nu-IM 12. est nomen omnibus offensis commune odium d
fensas cordis,mlodictio oris Homicidium veris
contra alliam. ira semper est peccatum Resp. Non, Cum enini πιλα est secundum rectam rationem,est virtus, cum son-Walliam est, vitium erit. Quid est odium p Resp. Est velle malum, veluti quis Vuli osse iidere alium,vel cupitivi aliquod malum iu li contingat
Qii id est maledicti Omesp.Est mali dictiois uimprecatio; veluti quis ore dicit, veniat tibi inori, mrabies, vel quid simile. Maledictio,&Mium sint nortabat sp odium est mortale, si sit de re grauis cum consensu rationis maledictio si sit uere graui, ea wrdo di
183쪽
peccatum occidere bestias Resp. Non, Deus enim permittit tillis vescamur. Magistratus possint ex delim, occidere homines sicinorosos Resp. Ipossunt..is. Quare hocmesp. Quiatalisbccisio fit, ut repressa
malorum hominum audacia, vitae, salutique homi num innocentiam consulatura ideo talis occisio ministra vitae est.
mris inici bello iusto non cupiditate, aut crudesitate impulsi,sed solo publics utilitatis studio virum hostiubus adimunt,peccant Resp-Non. ...ε. si quis non oluntatet, neque de industria,sed fortuito cidit peccat Resp.Non,iasi serte daret operam rei illicita,veluti percutiat mulierem gravidi, ex qua percussione sequutus sit abortus,v non omnibus circunspectis aliquid negligenter incaute
actum sit, unde quis sit occisus -.t si predo,i vel alius aggrediatur aliquem, ut illum occidat,&aggressus non potest euadero mortem, ni si occidat adgressorem, pqtest illum occidere sine peccator . Potest. Privati homines, veluti potentes, Domini Patres,
possunt priuata authorit te occidere alio, φ.Non. .io. Iacet,honi ini occidere seipsum N Non.
Hoc praecepto prohibetur caedes quocunquem do facta siue ense, siue veneno, siue ope aut consilio, aut auxilio,aut alia ratione 'Resp. Prohibetur. Licet Patribus, mominis illos assicere poena,
qui eorum iis perio potestatique parent; si in eis sit culpa p . Licet. mi r Minicidium est graue peccatum Respond.Grauissimum η r rs. Quomodo haec grauitas intest declarari3 Respon. Catech. Ita declarat; Primo ait Deus,ut grauitatem huius criminis declararet, In hoc praecepto speci lam de homicidio mentionem fecit; Secundo, bestiis c dis hominum poenam Deus se repetiturum m iu s binu- n,quae hominem lςsem occidi iubet;
184쪽
'pertio Prohibuit homini in lege veteri manducare sanguinem set sic homo ac de animum, manum
cum horrore prohiberet Quarto, Quia qui iiiiiiε occidunt uniuersum Dei opus, idest mi indum,euertunt, cum hominis causa omnia,quq facta sunt,Deus se fecisse testetur. Quint, Quia homicida homiliti qui excellentissimum Dei opus est, struit,& euertit, quod maximam Deo, eius operi iniuriam fa- Cir; Sexto, Qtii a Deus hominem ad imaginem,& similitudinem suam creauit, ideoὰ qui occidit homuriel , quasi violentas manu Si Deum in iacit , cuius imaginem de medio tollit;Septimo, Quia homo sub speciali tutela ura,prouidentia, protectione Dei
est . ideo, qui illum ossendii, grauem Deo iniuriam affert
De scandalo, o oc ea sone lecondi. O praecipuum bonum animae Re*.Gra. tia Dei,quae est vita illius . ' Quod est praecipuum malum/Respon.Peccatum, ef6.GIN praesertim mortale. Quomogoosemiituranima Resp. Effciendo; re ibid. amittat gratiam Dei, &incidat in pecorum qu H .a.q. 3 potissimum fit scandalo,&occasione Gandi Qua differentia est interscandalum M Occasio exa.α.q.vnem peccandi Resp. Scandalum dicitur respe alterius, occasio respectu sui3psius. iid est scandalum Resp. Esi dictiim,Vel factum 2.2. . minus rectum praebens alteri occasionem ruinae, arr.I. idest peccati.
Quomodo dictum est occaso ruinas RespSiquis o D. raridet consitum alteri, visernicetur, vel citat tunc : δillud consilium est verbum dans peccandi μολ-
185쪽
Quale factum est occasio peccat ira Resp. Qui scribit libros obstet nos, vehducit choreas,vel iniuria assicit aliquem vel malum pribet exemplum, imilia, iste facto suo dat occasionem peccandi. z.x. LM. scandrium ζst peccatum m oleis Resp Si indu .ani. coad peccandum mortaliter potest esse mortale. scandalum est graue peccatum Resp. Grauissi,mum ideo Christiis dixit, siquis scandalizauerit unum de pusillis istis minimis, qui in me, credunt , expedite vi suspendatur mola asinaria collo eius demergatur in profundum maris, Et dixit . Ad . huc, Ue mundo a scandalis. Cur tam graue peccatiim esto Resp. Primo quia inducit ad offendendum Deum s secundo quia per apsum occiditur anima,quae corpore mulio nobilior est. Tertio, Fit maxima niuria Christo, qui animas redem it proprio ungvine per scandalum autem antina Christo quasilurio abutae sunt Quae sunt praecipua scandala Resp. Mala exempla, Cliores, Comediet, libri obscet ni, mala cosilia ,
turpes sermones 'asciuus ornatus, Maspectus mu- eruur,ostens liniuit .vilites, iniuris, inimiciti , furta, rapinae, si milia ; haec enim alias ruinae, me and c ccasionem praebere possunt.
Quid est occaso peccaudi Resp. Est illud, quod induci ad peccandum , sue mortaliter . sue ve- maliter. Quotvlax occasios Respon. Duplex proxima,de
alnam est pri x sena Resp. Illa,qua semper, vel quasi cmper iii ducit ad mortale peccatum veluti quis ludit S 1 e in per vel quasi semper in ludo blaia semat, tunc ludus dicitur illi occasio proximam -- taliter peccandi.
Quae diqitur remoti Respcllla,quarnes semper, nec quasi temper, sed raro inducit ad pecrermo tale,veluti quis aliquando sed raro in ludo blasse '
mat,hoc est,si ludit decies,blasphemat semel, verbis.
186쪽
olienan possunt esse occasones proximi,velr m. t ei. cc si dii R e , Tale si ossunt esse chorei o-
medie udiis, Otium, crapulis, malae societates, libri impudica,ter molles turpes, impens luperflu*,con
cubinatus, cohabitatio in eadem domo cum perso--,uuae peccati occasio sit, S ah hulul modi diare choree,&comediae&libri impudici dicu- turicandalum,&occaso peccatu Res p. Ili:,qui uni auiliores dictorum, dicuntur dare scandalum aliis uvia illis praeben toccasionem ruinae, peccati; qui vero non lunt authores sed acceduntad choreas,vel Iegunt libros ab alijs oblatos,dicuntur ex illis sumere occasionem peccandi, ideo respectu diuersorum sunt scandalum δε occasio peccati. Potest absolui, qui habet occasionem proximam peccandi,veluti concubinam,vel aliam, si non habet
propositum dimittendi. non dimittit, inquantuni potest mes p. Non pο ςst' Idem dicedum de occasione remota Resp. Non, potest enim absolui etiamsi non proponat dimitte re illam.
eribus miserisordia erepiminbus. QV id est miseria3 Respon.Est carentia bonorum, quae iuuant, praesentia malorum, quae nocet; milesia enim contrariatur 'licitati. Quic est misericordia Resp. Di compassio lericalterius, idest, si quis videns miseriam alterius aliquo modo patitur cum illo, dicetur dest opus misericord:ar Resp. Est illud osus, duo subuenitWrmiseria: λuς tWβ' o, --, -
187쪽
isericordi 'Resp. Misericordia est in corde, velas sectu;opus su in manu seu exequutione, effectu Quotuplex miseria Resp.Duplix:aniMaliac cor,
poris Quaenam est miseria animae Respon .Est carentia virtutum, gratiae donorum spiritualium, scientiar, experientiae,& similium Item praesentia malorum, ut vitiorum,ignorantiae, trutitiae, defectuum, militim Quaenam opera subueniunt huic miseriato Res
Exempla bona, Doctrina sana, Consolatio, oratio, correctio,&di milia. Quaenam est miseria eorporis N Infirmitaris mes,litis,nuditas,&alia Copera hanc tollunt miseriam Cibus,potus, vestis, visitatio, Malia. Homo tenetur subuenire miseriae animae,&cOrporis sui Respon. Tenetur,hoc enini est diligere sq,- ipsum a Si quis nollet bibere, vel manducare, vel sumere nccessaria ad corporis sustentationem , peccaretr . Ita est, Occideret enim seipsum.
Si quis corpori suo dat moderate cibum espotum, Vςsteritabitationem, alia ad vitam necessaria, es
hoc non ex voluptate faciati sed ne contra hoc pra ceptum peccet imo ut obediat illi diligendo corpus suum,faciet actum virtutis Resp. Faciet,&ita Christus, Beata Virgo, Wali sancti fecerunt. Subuenire miseriae alterius est opus Deo gratur Resp. Gratissimum.
Non subuenire erit peccatum Resp Erit,si recitaratis dictet esse subueniendum,nempe cum quis γtest, debet, necessi las,seu miseria adest Erit peccatum mortale non subuenire N. Potest esse mortale,&veniale. Quando erit mortale Respon si quis non subue
niat extremae necessirat cum possit.
Quando erit veniat 'Resp. um Roa subuenitun
188쪽
necessitati non extremae, cum recta ratio dictet id esse facisndum Quaenam est extrema necessitas Resp. Primolis est e duae ducet ad extremum, idest ad mortem animae vel corporis; haec enim summa, maxima necessitas est Psecundb dicitur extrema necessitas. quae nullo modo absque operibus miserisordia potest euitari Veluti si non detur panis liusce surienta
m oritur necessitas extrema ex parte necessita
tis; si vero quis passurus sit glauem, longam infir Initatem, non tamen mortem, nisi detur illi vel panis, vel medicina, tinc dicetur extrema respequoperis.
Quae dicitur non extremat Resp Illa,quae vel non est ad mortem,- potest euitari. Quare .peramistricordiar a Deo praecepta sunt
Resp. iia,cum homo, nec non eius anima, ino pus opera Dei excellen tissima sint, speciali illius prouidentia subiecta, iustum erat, Vt nolbium quis non destruere didia Opera occidendo, sed etiam, vi illa conseruaret diligendo Si enim quis uno pane potest impedire,ne tantum Dei opus destruatur, renuit dare aliquo modo videtur praeponere panedicto opem,quod iniustissimum cst. Si enim Deus totum mundum corporeum propter conseruationem humani cor ris creauita certe nimis dedocet, vequis pro conseruatione dicti corporis denegeti
Ovid debet considerari circa dilectionem inissa uu. 2. . . I corum Resp. Ex Catechismo Praecipue tria, .ιες ει Primo inimi*os esse dilisendo Sei undb Inimici, uas
189쪽
tias esse tollendas, de conciliandas, tertio. Iniurias,& offensas contra se illatas patienter esse sufferendas Quis dicitur inimicus ' Res p. Ille, qui habet ani- muni offendendi, vel qui fecit offensam. Qitis amicus 8 Res p. Ruth; betania um benefaciendi.
Quid est amicitia r Resp. Mutua voluntas ben faciendi, Est enim inter duos. Quid inimicitia Resp. utiliis animus,ffendendi. haec est completa; incompleta erit,si unus tan-iuni habeat animum offendendi. Christianus tenetur diligere inimicos ' Resp. Ita Cliristus praecipit. Qua dilectione. Resp. Illa, quae ad omne proXi
Quaenam est haec dilectio Resp. Talis,ut non excludat eum ab orationibus communibus, qui facit,&p ratus sitsubuenire illi, saltem in extreman cessit te, si casu ita crintingat. Quarς Deus praecipit hanc dilectionem Resp. Primo ex parte Dei, ad gloriam enim illius spectat ,
ut inimicus, non ut inimicus, sed ut eximium De opus diligatur; Secundo ex parte caritatis, non enim esset completa, si aliquis proximus ab illa excluderetur saertio ob utilitatem,& salutem hominis, Utilissimum enim est illi, si Deus, etiam inimicis pricupiat, ut bene faciant. .a. Detinendis inimicitiis. I Nimicitiae quomodo possunt tolli 'esp. Concu
Quid est conciliatio' Resp. Est hominum inter se diffidentium Charitatiua con iunctio. Quaenam et causa inimicitia rumo Resp. Causa ordinaria est offensi, inimicula enim prouenit ab offensa,& tendit ad vindictam Ru osensani.
sublata offensa tollitur inimicitias Reh1. Ita est, quia
190쪽
:quia cessat causa vindictae. Qito modo tollitur ossenn y Resp. Duplici modo,
Primiis est ex parte offendentis, dic tur a rassa iactio; Alter est ex parte offensi, de dicitur reniassio.
Quid est satisfactio Resp. Ait Catechisinus. Ellini uri alteri illat compensatio. Quid et emissio ' Resp. Est satisfactionis sit robiniuriam illatani debita relaxatio. Qui fecit iniuriam, vel offensam ad quid tenetur Resp. Primo tenetur perere paccm, seu reconcilia tionem ab ossessi, secundo offerre illi debitaui sintisfacti onem. Ad quid tenetur offentiis mela, Derigore non
tenetur petere pacem, sed si illam primus procuret opus Deo gratissimum faciet mon tenetur etiam offerre satisfactionem , quia ipse n: hil debet offun-soria Duo autem debet facere, primum cst depoti eis re omne odium, voluntatem vindicti secundore
conciliari inimico pacem petenti,& debitam satisfactionem offerenti. Et si renuit hoc facere, confessore non debet absolui si inimici inuicem se offenderint, quid faciendum 'esp. Videndum an dictae offensifuerint equales, vel offensa unius maior sit offensa alteritis Si offensa viniussit maior, ad quid tenetur IV. Tu netur primus petere pacena, S offere satisfactionem,
Si offensa si qualis φ. Ille,qui primus fecit oecnsam , tenetur primus proci rare recconciliationem. si ossensor offerat paruam satisfactionem , MODsensus petat excessivam, quid agendum standum est iudicio periturum
Reconciliatio inimiciturum placet Deo Misi
Res illi gratissima est. Quid de remissione iniuriarum ait Catechisinus y Reip. Ita ait Loiigesmnium praeliantissim una ossi iscium, quod charitatis plenissim uest,in quo nos maxime exercere conuenit,illud est, ut iniurias,qua Saccπimui. iquo animo remittamus,atqueccdon e mus.