De ascensione mentis in Deum per scalas rerum creatarum opusculum Roberti cardinalis Bellarmini e Societate Iesu

231쪽

id est,Cogita te a me semper videri. Metis sine ulla dubitatione perfe

ctus.

CAP. Longitudo sapietiae in cognitione ἔφ' futurorum se prodit sic enim acute Deus videt, ut ab ipsa aeternitate viderit quae futura sunt in tepore novissimo,& ultra usq; in aeternu qua certe longitudine nihil magis cogi-TLia tari potest. Intinxisti, inquit David in Psalmis, euitationes meaide longe dc paulo post: Tu cognovis omnia, novissima se antiqua id est, omnia futura, omnia praeterita. Pleni sunt libri Prophetarum predictionibus clarinsimis atque verissimis, quas non ipsi

LRς δ' per se, sed, ut canit Zacharias, Deus locutus en per os sanctorum,qui asecuis sunt Prophetarum eius. Atq; adeo haec

praevisioin predictio propria est Deissa. i. solius , ut ipse Deus per Isaia dicat:

nnuntiate qua ventura sunt infulis rum, se sciemus quia Dii estis vos. Acut pauca de multis cosideremus;Isaias Lia. s.sic loquituri medicit Dominin christo ne Cyro, cuius apprehendi dexteram, ut subiiciam ume facie ei ingentes, dorsa regum verram , &c. Vbi praedicitur monarchia Persarum,in nominatur proprio nomine Cyrus, rex primus Persarum & subjungitur ratio, cur Deus exaltares voluerit Cyrum, quia videlicet relaxaturus erat cap tivitatem Babylonicam.quae omnia post annos circiter ducentos imple-

232쪽

GRAD DUODECIII. assta stant Daniel quoque per similitu-Das dinem statuae ingentis, cujus caput erat aurea, pectus argenteu, venter ει femora aerea, pedes Dartim ferrei partim fictiles, apertissime praedicit quatuor monarchias, Babylonioru, Persarum, Graecorim, & Romano- Ium,m tempore ultimae monarchi xegnum Christi,id est Christianam Ecclesiam, omnibus illis regnis majorem ac deinde tam aperte destriabit bella successorsi Alexandri Μa-Da. II.

gni, ut infideles aliqui suspicati sint, ea scripta fuisse post bella illa finita.

Ac ut omittam cetera, Christus ipse apud Luca deplorans eversione Ie-Lue is rosolymae, quae post almos multos futura erat, ita distines ei singillatim omnia describit, ac si no futura, sed praeteritam narrare voluisset Omitto praedictiones alias innumer biles, quaru ut dixi, Prophetaru libri plenissimi sunt. Porro Astrologi,&'hicumque alii divinatores, qui ouasi simiae Dei videri volunt, omnino deridendi sunt. Nec enim fieri

potest, ut de rebus turis continge Utibus,ac praesertim liberis, vera prae dicant, nisi forte aliquado casu rerutatem attinganimam cum omnibus caussis necessariis contingentibus, liberis volutas Dei presideat,&pre- emineat,&possit caussas iI.feriores, quando libuerit, impedire ' Dein ia

na praedicere potest ui cui νς

233쪽

voluntatem sua manifestare voluerit, ut Ape Prophetis suis manifestavit. Atque adeo hoc verum est, ut daemones per hoc potissimulatilia beri voluerint, quod oracula funderent, futura praedicerent, ut testa. Lib. 11tur sanctus Augustinus in lib. De escap. acvitate Dei. Sed idem eximiusDoctori Ecclesiae in lib. De divinatione dae. - monum aperte demonstrat, a falsam eorum divinationem esse,

quam falsa ipsorum divinitas est. nihil enim aperte dicunt, nisi quod ipsi facturi sunt, vel quod alibi jam

factum, ipsi velocitate naturae reis Iunt quali futurum iis qui longe absunt; vel quod ex diuturna experi tia futurum esse conjectant quo ita modo etia multa de ventis nautae,. - de pluviis agricolae, de morbis m ieipr edicere solent. Quae vero daeis cumones de futuris interrogati ne ciunt, ea per ambagesi aequivoca verba respondent: dc cum falsa m- periuntur, interpretibus, conjectoribus culpam attribuunt. Solus R. ergo Dominus Deus noster, cujus

sapientiae non est numerus , verarundit oracula, ac defuturis quibusque etiam co

Maavero divinae sapientia altitudoelsissima est,inc omnem sublimitates hominum vel Angelorum misi titudo sapien

. . .

234쪽

GRADUS DUODEC. 2o Iliae ex objecti, potentiae, speciei,inactus nobilitate dignoscitur. Objectum sapientiae Dei non solum naturale, sed etiam proportionatsi,est ipsa divina essentia;quae usque adeo sublimis est,ut neque hamano neq; Angelico intellectu proportionatu objectum sit. Itaq; ne supremi qui-

de Angeli ad Deu videndu conscendere possunt, nisi per lumen gloriae evehantur atque haec est caussa, cur Deus invisibilis in Scripturis sanctis esse dicatur: Regi seculorum immorta- Ti.x.li, inmisibili soli eo, inquit Aposto

lus in priore ad imotheum. Quia Ti.ε. etiam postea addit, Deum lucem habitare inaccessibilem. Deinde potentia, quae in nobis est accidens, in Deo divina substantia est, ac per hoc longe sublimiorvi altior quam in nobis Species autem tanto altior est , quanto plura repraesentat, ac per hoc Angeli quo species habent universaliorest pauciores, eo altiorem scientiam habere dicuntur Quanta igitur est altitudo sapientiae Dei, qui non aliam speciem habet, quam essentiam suam , quae una est, Nola Deo sufficit ad ipsum Deum, res omnes creatas,

aut creandas , aut etiam quae posissent creari, vel repraesentandas vel cognoscendas 3

Denique illa scientia vel sapientia nobilior atque altior esse dicitur,

235쪽

quae per pauciores actus plura cognoscit: Deus autem unico solum intuitu, qui semper in eo viget Mimmutabilis permanet, seipset cetera omnia perfecte cognoscit Sola igitur sapientia Dei nobilissi Incat. que altissima dici debet Erige nucianima mea, oculos tuos M vide quantii distet scientia tua a sapientia Conditoris tui. Tu enim et multos actus hucinique illuc discurrendo vix rem una perfecte cognostis Conditor aut tuus contra, per unum actu res omnes,oc se ipse et tissime ac distinctissime intuetur. Et ascor. tame uipsa,nunc in tenebris aces.

u. potes si velis pennis fidei: ehatit ' 'clis treste conscendere, ut post eo poris mortalis depositionem --ritate in claritatem transformata tua

Iumine Dei lumen Deum videas;&similis effecta Deo, tu quoque uno

tuitu, eoq, in aeternum manente Deu in se,& te,ac res omnes creataS

in Deo simul videre. Eiuid enim non --Α iidet, inquit sanctus Gregorius in ρή siesogis, qui idente omnia videt 8 qua erit illa voluptas, illa gloria , illa rexum omnium copia , cum admissa

ad inare uilem lucem,ommum bonoris

Domini tuὶpartieeps eris p Resina sa-ha eum Salomonis sapientiam au-- div et de ordinem ministrorum domus ejus sapienter dispistu vi-

4sissi ita,bstupuit .mion haberet

236쪽

GRA D. V DECIM. ophiltra spiritum sic loquitur Script Tah& exclamavita Beati viri tui, Oa: νε eara servi tui, quisant eoram te sem per se audiunt sapientiam tuam. Dquid simile habet sapientia Salo minis cum sepientia Dei,qui solus sapiens,& ipsa sapientia esti quid

est ordo ministrorum Salomonis Comparatus eum novemordinibus

Angelorum Dei , quorum multa. millium ministrant ei,&deciescentena millia assistunt ei Ceue si vesmodicum ista gustares, nihil non moveres, nihil non faceres , nihil non libentissime patereris, Deum promereri posses Humiliare ergo Pet. interim sub potenti manu Dei,ut te 'exaltet in die risitationis chumilia. intellectum ad fidem, ut exalteris ad visionemri humilia, voluntatem ab obedientiam mandatorum,. ut exalteris ad libertatem gloriae si Rom.suorum Deiri lit iliari carnem ad patientiam & labores, ut glorificatam Deus exaltet ad requiem sempiternam. Restat, ut profunditate sapientiae CAP. Dei consideremus, quae praecipue in serutatione Ierum cordiu, id est. in cognitione cogitationci, cupiaditatum humanarum praesertim in iturarum, posita esse videtur. Hinc

vim legimus: Homo vincet qua parenti

Dominus autem intuetur eor. , δε- Par

237쪽

us 3 uitellexis cogitationes mem de longe s mir m meam, O funiculum metam, vestigassio Omnes via mea praevidi rer.ar. r Ipse novit abscondita tardu. P mum es eo hominis, o inscrutabile;quueognoscet illud p Ego Dominus sortita sere, O pro an renes quo loco Septuaginta interpretes verterunt, Profundum est cor hominis in instrutabile. Atq; hunc locum exponens

s. Hieronymus admonet, recte pro

bati Christum esse Deum, quia videbat cogitationes hominum,quasvixx. selus Deus videre potest. Et eum vis xue... disset Iesus cogitationes eorum. Ipse, Mar. a. roseiebat cogitationes eorum. Suid flacuitatis in ordibus vestri. Igitur omnis cogitatio & cupiditas humana, etiam praesens, cieipsa existens, profunda est valde, ut neque Ang ii,neque daemones, neque homines

ad eam investigaAdam penetrare valeant sed longe profundior est

cogitatio vel cupiditas futura hane enim no solum neqMunt vel Angeli penetrarea sed nec penditrare certe positant, qua via Deus, qui eas solus novit, ad eas investiganda progrediatur. Atque hoc videtur significare voluisse David in Psia Psalmo , cum ait rabilis facta

Uscientia tua ex me. Illud enim ex me, phrasi Hebraea significat praeme,

vel super me ut sensus sit: irabilior est scientia tua , quam ut ego

238쪽

GRADUS DUODEC. 2 os intelligere possim, duomodo illa se

habeat. Ideo enim subiungit confortata es, se non potero ad eam id est, Elevata est super notitiam meam, dc non potero ad eam capiendam ulla ratione conscendere. Loquitur autem de scientia cogitationum futurarum. Dixerat enim: Intellexis eo-gitationes meas de longe: se omnes viasmem pravidipi. De harum igitur cogitationum 3 viarum praenotione dicit: Mirabilis facta es scientia tua ex .

me, confortata est, se non potero ad eam.

Potest fortasse re onderi,Deum videre cogitationes istas futuras in aeternitate sua , cui omnia sunt praesentia,vel in predeterminatione voluntatis sue. Sed si ita esset, non esset mirabilis scientia ista nam& nos possumus facile 1cire quae facturi sumus, vel quae nobis praesentia sunt. Scriptura vero dicit Deum serutari renes: corda, atq; ibi videre, quid homo cupiat, vel cogitet, aut quid postea cupiet, vel cogitabit. Hoc vero est prorsus admirabile, quomodo

Deus scrutando renes corda videat quod ibi nondum est,in quod

ex libertate voluntatis pendet, an aliquando erit. Igitur sicut ad altitudinem potentiae Dei pertinet, ut ex nihilo faciat aliquid,& vocet ea que: non sunt, ut ea quae sunt; sic ad profunditatem sapientiae Dei pertinet, ut scrutando renesm corda videat

239쪽

- AxCENS IM DEI Mquod ibi nondum est, ac si jam el-setiquod sine dubio erit RAP sed quia non quaestiones disputandas, sed animam excitandam, dc in Deum elevandam suscepi;ocit,re,anima mea, & leva te super te ut Taraci Ieremias admoned, cogita prinfundam illa abyssum apientis Dei, quae scrutatur intima cordis,&-ublinibi videt, quae cor ipsum non ubi det o beatissime Petre cum dicebas

Domino, Eriamsi oportuerit memori tecum,non te negabo;eerre non duplici corde loquebaris, sed sincero ac re Qt, inoe iis corde tuo videbas fragilitatam illam,quam in eo Dominus tuus videbat, cum diceret: Antequagallus cantet bis,ter me negabis V

debat enim medicus pericillimus in -dem innamitatem, qua tu non videbas; do verum fuit quod praeduaiadmevius no quod jactavit aegro--3. Sed gratias age medico, qui ut praevidit & praeduxit morbum ut in sic potenti medicina poenitentia animae tuae divinitus inspiravit, Ec morbum cito curarit O bone, o

pie, sapientissime αpotentissime aditi medice, ab ocultu malis nisu ianda

me. Quanta ego non deploro mee Ia-

crymis avo, quia non video, Adsit

mihi pratia tua . ciui scrutaris renes cordaci in quas ego cupiditates malas, o opera etia mala no video,

240쪽

tiens, produc fontem lacrymarum; nidum tempus est laventur,rac dein Ieantur per gratiam tuam. Amen.

Consideravimus sapientiam Deso, i

theoricam nunc sapientia praestica consideranda est, quam etiam effectricem dicere possumus. Habet haec sapientia suam latitudinem, longitudinem, altitudinem, profunditatem natitudo excreation: cognoscitur, longitudo ex conservatione rerum creatarum, altitudo ex opere redemptionis, profundi-' ..tas ex providentiari praedestinatione. Ac ut a creatione incipiamus, Deus omnia in sapientia fecit, ut PCi'3 dicitur in Psalmis, effudit illam' ', super omnia opera sua , ut scribit Ecclesiasticus. Itaque sicut ex cre tione rerum omnium ex nihili cognoscimus potentiam opificis; sic ex artificio admirabili, quod in singulis cernimus, admiramur sapientia Conditoris. Disposuit enim omnia singula in mensura,& numero, sapisi Pondere. ut dicit Sapiens.Atque hic est sapor,quo condivit omniaDeus, ut ex eo lao oro cognoscamus P a qua