장음표시 사용
251쪽
Eo ASCEN s. IN DEUM qua sapida sit ipsa sapientia, & qua amabilis ac desiderabilis. Res igitur
Omnes creatae certa habent mensuram, certum numerum, certum
polidus tu, ut distinguantur a Deo, qui non habet mensuram, quia est Immensus; nec numerum, quia est summe unus, simplex, quo ad essentiam; nec pondus, quoniam ejus aestimatio iretium superat omne laestimationem, pretium: tum, ut bona despulchrae sint ac verissime hi, dixerit Moyses: Diem cuncta tiae
fecerat, se erant valde bona. Habent igitur cunctae res eam mensura, quax necessaria est ad finem consequendum, cujus gratia fastix sunt. nec pO
test illi mensurae aliquid addi vel
detrahi, quin res deformis vel inutilis, ac per hoc minus bona redda- mei. tur. Cuctafecit Deus bona in tit Oresuo, inquit Eces evastes, nee pessumus euqωidquam addere is detrahere quae ferie Deus ut timeatur. Igitur caelo dedit
Deus mensuram amplissima, quoniam omnia inferiora ambitu suo complecti debet:aeri multo minore quam caelo, sed majore quam terrae M aquis, quae unum globu eniciunt, s& ab aerepundique continentur. Iephanto mensuram corporis maximam attribuit, ut onera m a X ma, Stipsas turres hominib'refertas portaret Equum paulo minore quod
252쪽
factus esset aviculas minutas fecisi ut in ramis arborum nidum suspendere possent apes, formicas minutisumas, ut in foraminibus vel aruveariorum vel terrae delitescerent. Hoc idem de numer dicere possumus. Vnum creavit Deus olem, quoniam ad illustrandam omnem terram,& diem tuo splendure facie-dum, sol unus satis erat: lunam quo que fecit unam, quoniam ad noctEilluminandam una sufficiebat stetilas plurimas esset voluit, ut cum soles luna abessent, quod in conjunctione solis oc lunae contingit, tene-hras noctis utcumque distulerent. Nec solum rebus omnibus in communi numeru necessarium assignauit, sed etia rebus singulis numerupartium ita constituit, ut nihil addi vel minui possit.Attribuit Deus h mini duos oculos, duas aures, duas manus, duos pedes , nasum unu , o unum, pectu unum, caput unum, res pulcherrimam ornatissim apparuit: in verte ordinem,pone ali cui homini unu oculum , duos nascis unam auriculam,duo ora rimam manumininum pede duo pectoraee duo capita,nihil foedius, nihil in-iatilius fieri poterit. Denique pondus,id est, aritimationem unicuique rei Deus attribuit,quam ejus natura Tequirebat. Porro nomine ponde-
xis sive preti, qualitates intelligi-
253쪽
aio ASCENS IN DEUMmus,quae bonas res &pretiosas reddunt. Haec enim tria res omnes perficiunt: numerus partiu, qui necessarius est ut nulla omnino desit: commensuratio, sive apta propo tio partium denique qualitates internae,sive extem ut suavitas coloris in externa superficie corporis, virtus interna, quae ad actiones varias utilis vel necessaria est. Sed est omnino admirandum, quanta vim Deus rebus quibusdam exiguis ac parvissimis attribuerit, ut videatur potentiam suam in rebus magnis, sapientiam in parvis ostendere vo- . uisse. Quis capiat,quanta virtus imst in grano sinapis3 quod minimum est omnibus seminibus, ut vix oeulis discerni possit,& tamen in eo latet arbor magna, ut etiam aves h bitent in raniis eius, ut Veritas in Nat. ia Euangelio loquitur. Neque hoe est proprium sinapis, sed c5mune omnibus semini biis,in quorum virtute radices,trunci,rami,folia, flores,infructus maximarum arborum delitescunt. Certes hoc ipsum experumento manifesto no didicissemus, no facile persuaderi posset homini
bus,ex tantulo semine tantam molem rerum diversissimarum exoriri
umqua potui e. Quis item capiat, in formica , in culice, in pulice in aliis minutissi mi animaIculis esse pedes, qui velocissima moveantur;
254쪽
esse caput, esse cor esse sensus exter . nos ot internos 3esse suo quodam Mo, quamvis admodum imperfecto, prudentiam atque iudicium Quis denique capiat, in iisdem, &aliis id genus animalculis minutissimis, etenuissimis esse tantam vim terebrandiri perforandi carnes vivas, utra solum hominibus molestissima sunt,sed etiam elephantide leones a culicibus terreantur Magnus igitur Dominus, magna sapientia ejus ut in maximis, ilc etia in minimis.. Admiratus est aliquando princeps GaIεα ille medicorum, quamvis ethnicus,
artificium Dei, quod in manu h ζό2
mana cernitur,& exclamavit 4n laude conditoris. Quid te Christiane, facere oporteret, qui non solum hominum ceterorum animantium corpora, sed etiam caelum,& stellas, ' Angelos mentes hominum immortales incredibili sapientia ab eodem sapientissimo Conditore creata suum non dubitas. . Iam vero longitudo sapientiae praeticae in conservatione rerum lucet, ut ejus latitudinem in creatione lucere jam diximus. Igitur sapientia Dei magnam admirabilis.
in rerum creatarum, ac potissimum . corruptibili ui , eon duratione coespicitur. Ac primu si ovis cogitet quom CAdo Deus nutriatin augeat herbas,
255쪽
plantas, animantia, & ipsa hominu corpora , ut conserventur quanto diutius possunt, omnino stupore qaodam attonitus non poterit satis mirari sapientiam Dei: nam ex terra
aqua nutrit herbas plantas, facit ut alimentum illud transeat aradicibus ad truncui, a trunco adiramos folia,& fructus a vi quada sursum trahatur,4 omnia penetrei rationein modo prorsus admirabili sic etiam ex herbis, tomis,&ex ipsa carne animantium nutrit animantia nonnulla, ipsos homines,in facit ut alimentum intret, dipenetret ad omnes partes corporis. internasin externas, tanta facilitate& suavitate, ut incredibile videatur. Agit Deus instar medici doctis lini di humanissimi, qui pharinaca sic novit condire, ut non solum facile ised etiam libenter ab aegrotis sumatur Cibi enim sine dubio m edica menta sunt, quae nisi a mortalibus ius accipiantur, mortem vitare non possunt. Sed amantissimus sapientissimus medicus noster Deus primo saporem indidit cibis, ut eum selectatione sumantur deinde variavit infinitis modis ad tollendum fastidium denique per varias alte-xationes in ore somacho, in he-Pate,in corde convertit cibuati sue curia adeo tenuem Tubtilem,ut si- nescissione vel dolore transearpu
256쪽
omnes venas , lenulas, & poros corporis, atq; ad omnes partes carnis, ossium, nervoru penetret, nobis
non sentientibus, vel etia dormientibus.Admirantur Philosophi naturae solertiam Martem, cum ista speculantur. Sed quae esse potest in rebus inanimis, vel sensus, rationis expertib solertiaὶ Non igitur nature solertia, sed Coditoris sapientia adimiranda est, quae latura fecit,ac modsi adinvenit quo ista mirabilia fierent. Audi Sapientiam Derloquentem in Evangelio Considerate . tilia agri,quomstri crescunt;non laborat, ineque nent, dc Seu sic vesit. No igitur inaturae solertia, sed Deus facit ulli llia crescant,& tam decoris quasi vestibus induantur. Quρd ide de nutritionem incremento viventium omniu dici potest, Apostolo testante, qui ait Neque qui plantat, sal et Cer. quirineque qui rigat,sed qui incrementis dataeeus, Et si tam admirabili modo
sapientia Dei pascit & nutrit, invita mortali conservat plantas, animalia;cogita,si potes, anima,qu modo in aeterna vita pascit Deus mentesAngelorum hominum3 In terris enim terrenis cibis, sed a div l-na sapientia conditis alimur;inislo
Vera sapientia ipse est cibus pol'
in aeternum viventibus. o te e tam di intime penetrares, quid siti, e. Erit em omnia in omnim quid, ii. s in
257쪽
inqua,sit,Deum, summu infinitilbonum, esse Sanctis omnibus victu, 3 δε ain ictum, vita,& omnia. Certe
praesentia fastidires omnia, sola quae sursu sunt, saperes quaereres. Sed pergamus ad cetera. Illud ite simile miraculo est, quod in conservanda, propaganda vita mo talium Deus attribuit rebus tenuissimis motum continuum, ac sine fatigatione longissimum. ultum omnino laboraverunt homines, ut horologium construerent, in quo rotae vi ponderia viginti quatuor horas sine intermissione decurrerent. Quanta igitur sapientia Deus facit, ut vis nutritiva perpetuo, &Ἐ- ne ulla intermissione operetur toto tempore , quo plantae vel animalia vivunt atq; etiam ut pulmones ocarteriae sine intermissione moveanetur ad annos septuaginta, Vel plurera necesse est enim vim nutritiva operari,in pulmones atq; arterias moveri, ab initio vita utque ad finem. Itaque in iis qui ad annos octoginta vel nonaginta vivendo perveniunt, per idem tempus necesse est pulmonesin arterias in iisdem sempermoveri. Et ante diluvium cum homines ad annos nongetos pervenirent, oportuit pulmones 4rterias, res videlicet fragiles tenues , ad annos nongentos sine ulla intermis.
sone vel requie perpetuo agitari.
258쪽
GR. TERTIUS DECI Μ. ars Certe, qui ista non mirantur,in existis sapientiam Dei non sulpiciunt,& adorant, eos lumine sapientiae
Accedit tertio , quod sapientia Dei, quamvis posset sine ullo labore hominum animantium ceterorum, atque etiam sine ministeriosolis, aliarum secundarum cauΩfarum, herbas: arbores producere conservare, ut paratum haberent omnia viventi cibum suum,voluit tamen ut ministerio secundarum caussarum,& labore atque industria hominum Manimantium ceterorsi, ut no languerent otio, sed vires suas exercerent Omnia. Ac voluit etiam ut inter homines alii divites essent, alii pauperes, ut haberent omnes occasionem eolendivirtutis,& vineae charitatis colligarentur. Hinc enim fit, ut divites liberalitatem &misericordiam, pauperes patientia& humilitatem exerceant: divites egeant opera pauperii ad agros colendos, iecora nutrienda, variis artibus paranda,quae necessaria sunt omnibus in pauperes con
tra divitum opera indigeant, qui eis
pecunias instrumenta praebeant,
quibus ipsi victum sibi, vestimen
ta, atque alia necessaria comparent.
na sapientia conquerantur. Deus
259쪽
ai ASCENS IN DEvM diligit, unicuique dedit quod ei ad
vitam sempiternam obtinenda uti-'m ratus esse praevidit. Quρmodo litorris medici aegrotis quibusdam inediam imperant, & vena secant; aliis
vinum carnes indulgent,& ut recreentur, jubent. Plurimi nunc certe pauperes talutem aeternam conse
quuntur, qui si divites fuistrent, in iternum periissent. Et quamvis divites quoq; salvi esse possint, si divites esse studeant in operibus bonis , facile ac libenter tribuant, quod ad
communicandum,non ad reconde- dum a communi Domino acceperunt. tamen negari non potest, quin via ad vitam aeternam tutior, ita-nior in expeditior sit paupertas , quam divitiae. Non decipit nos divi-Nat. isnus agister, qui ait: Amen dico vobis , quia dives difficile intrabit in regnuLuc. 6 calorum. iterum e Beati pauperes, quia earum est regnu Dei. de Vae obudisitibin , quia habeti consesatione ve-sram. Neq; decipit nos Apostolus, Tim cum ait in priore ad Timotheu:
' volunt diiitriferi,incidunt inuentationem, , in laclueum diaboli se desideriamtillae inutilia is nocivae qua mergunt homines in interitum se perditionem. Et
ocuerunt, id ipsum confirmarunt exemplo Des enim Domin dicit: Vulpes foveas habent, se volucres ali ni-Vς-s dos; Filius autem homi non habet tiba
260쪽
caput reclinet. Apostolus de se, coapostolis suis addi qtie in hunc hora morier esurimus, O sitimin is nudi sumim is colanhu e rimur, is instabiles summ; id cst propriam domu non habem'.
Neq; dubitari potest, quin sapientia Dei,& filii ac discipuli Sapientie via
ad vitam planurimam, tutissima Elegerint. Sed quia sultorum infinitus Edes ges numerus, pauci viam hanc sponte eligunt , plurimi autem ab ea toto affectu viribusque declinant. Postremum illud est, in quo Io gitudo divinae sapientia cernitur, quod quemadmodum ipsa aeternavist, sic rebus omnibus instinctum vivacissimum indidit conservandi sui, ac vitam vel esse suum, quo pos sint diutius propagandi. Videmusti omines cum in periculo vitae se
constitutos cernunt, omnia move-xe, ac ullis opibus aut laboribus Parcere. Videmus animantia omnia 1upra vires cum robustioribus pugnare, ne vitam amittant. Videmus I iacernam ardentem, cum proxima extinctioni est , bis terve se ipsam excitare magnam flammam e-ittere, ut viribus totis cum extinione colluctari videatur. Videus guttas aquae aliquando pende de ligno vel lapide, seque in omem redigere, 'uamdiu possune ipsas sustinere, ne diffluant te