장음표시 사용
161쪽
eem veritatem commenti, suum Fidei, suum Rationi tribunal,suum utrique judicium , suam utrique veritatem attribuerint , bene observans, tantum de Fidei dignitatem integritate detrahi, quantum Rationi ab ejus imperio deficienti dubitantive tribuituri falsum. que necessirio esse quod repugnat Fidei , verum quod consenistiat, annotans a Cartesium, Maimonidem, qui aliter senserunt, reprehendens p.II. Nam cum Ratio nos doceat, idem a judicio intellectus voluntate proficisci, quae gratiae divinae imstinctu illustratam a Deo mentem flectit ad assentiendum iis, quae ad credendum proponuntur; nec Fidem cum Ratione pugnare, eui aliquando eam superat; in qua ad credendum proponuntur jusmodi esse debere, ut credibilia videantur, hoc est, ut causa nulla sit, quamobrem mens udiaet talia credi nec posse nec debere; hanc autem menti dijudicationem fieri adhibita Ratione neque cujusquam mentem instigari a Deo, ut incredibilibus assentiae, docet p. 11. Altero casu, cum penitus obmutescit Ratio multo magis suam Fidei dignitatem integritatemque constare, affirmat cap. V. Neque enim quicquam ei decedere,cum sola incedit, R tione non stipati ut nihil de splendore suo deperdit Sol, si ad eum lucerna non adhibeatur,p. II. Originem Philosophiae hac occasione, Qui Fides prior extiterit ea orta cum a Ratione Fides sperner tur, nihil autem non pervium sibi licitumque putaverit, vitae incolumitati, mentis integritati, definitionumque divisionum sutatilitati studens, unde Physica Ethica, Logica nata, tradit p. Sy. Dide igitur in locum ubi succedere allaboravit Ratio seque extollere, prognatam esse Philosophiam, perquam oppressa Fide in m nem impietatem humanum genus prolapsum sit, haud dubitat asserere . G. Tertio casu , cum Fidei suffiagatur Ratio expedμtiores videntur concordiae inter utramque conciliatae conditiones,
de quibus disserit e . V Magnam tamenin hic adhibendam cautionem observat, quod multis modis succenturiata esse possit Ratio Fidei, quos exponit p. I. qui non omnes ad Fidem pertineant,
ut eae conclusiones , quae per obscuram consequentiam educuntur e
capitibus Fidei; o. ac proinde firmiter tenendum esse p. a.
inculcat , neque admittendam, neque retinendam esse Fidem pro-
paci Rationem, sed propter primam veritatem rcusantem, qui
162쪽
est Deus cum dignitatem omnem amissura sit Fides, si Rationent..tatur. Inde fieri annotat, ut nec ea se Rationis rebus nihil ad se pertinentibus interponat, sed peculium sibi Rationem habere patiatur, cap. H. Ubi perverse eos agere radit, qui quaestiones nihil ad Fidem pertinentes in ejus tamen referre censum, quique controaversias mere Philosophicas Scripturae sacrae autoritate dirimerest dent p. 7 :ὶ eos item qui in terum naturalium causis exquirendis ad potentiam Dei confugiunt, integumentum hoc inscitiae suae obd centes p. 71. Spinosam quoque in tractatu theologico-politico,
Rationis regnum, quod veritate' sapientia & Theologiae regnum, quod pietate & obedientia constet, fingentem, aliaque in pia effutientem castigat p. Tandem certis terminis Fideli
Rationis munia circumscribit, ad Rationem Sensuum quoque re ferens usus, eas Vm cumque res ad reIigionem Christianam per tinentes vel cognoscantur per solam Rationem, vel per Rationem
atque Fidem, vel per solam Fidem de quavis classe seorsim agit exemplis quae docet illustrat inter alia ubi Scripturam Sacram jusque divinitatem cognosci per Fidem sine Scriptura, ter Rationem ex Scriptura, tradit Petro Iurio respondens, qui in libro Esprit de Monsior Areaald ipsum in Demonstratione Evangelica
contrarium asseruisse insimulaverat, ρ. D. Ultimo loco, firmius eonstantiusque humanam mentem ei quod per Fidem cognitum est, quam quod per Rationem lumenque naturae innotuit, assentiri statuit p. II. In secundo libro doctrinae Christianorum4 Ethnicorum comparationem instituit, eorumque consensionem demonstrati a confirmandam enim conglutinandamque Rationis&Fidei concordiam, & extinguendas omnes dissensionis causas, maxime conse taneum credit, si ostendatur, ex omnibus Fidei deeretiset doctrinae Christianae praeceptis, quae hominibus adcredendum vitamquσpie' lancte ducendam proposita sunt, nullum esse tam alienum a Ratione Wopinione omnium, cui non similem rem aliquam adiviserint ii, quos Ratione optime usos esse vulgo credkum est.
Igitur concentum convenientiam dogmatum, seu eorum quae
eradenda nobis proposuit Deus, hoc in secundo libro i in tertiis mulcnsionem EraeceEurum, quae ad vivendum Mamidum tuli
163쪽
ostendit, Meommunia utraque Christianis cum Ethnicis tuisse hoodieque esse, ex Philosophorum scriptis, antiquissimarumque gentium, Phoenicum, Egyptiorum, Graecorum & Romanorum fab iis quibus religionem eorum contineri s. ρd asserit necnon Ho- doeporicis quae hac aetate prodierunt , probat Luculentum hujus argumenti jam dedit specimen in Demonstratione Evangeliea, in
qua priscae Mythologiae larvam ita detraxit, ut nihil aliud esse,
cluam meram sacrae Historia adumbrationem, appareat. Id latius hoc in opere Alneianarum Quaestionum executus est, ac inter dogmata, quae credenda in sacris literis a Deo tradita sunt,in quae Gentiles ductu rationis sunt assecuti, ita comparationem instituit, ut mirificum in plerisque Christianorum Ethnicorumque com centum esse pateat, munc e philosophia veterum fuse probat in doctrini de Deo suprema omnium rerum causa cap. I. ejusque proprietatibus seu attributis, quod incorporeus, materiae expers,individuus, sibi susticiens, perfecte pulcher, bonus, inmitus, immensus, immutabilis, immobilis, affectionibus lassionibus non obnoxius, aeternus, immortalis, unus, ignotus, ineffabilis, omniscius, verus, boni lan, principium, causa, finis, rex, dominus, primus, supremus, omnipotens,in beatus siti, cap. I Quae utpote rectae Rationi pervia, Gentiles etiam cognovisse facile creditur: at reconditum illud sanctae Trinitatis mysterium eosdem licet per nubilain caliginem, vidisse, V m ex eorum libris manifestum reddere nititur. De Angelis bonis & malis eorumque natura, lapsu, quam hominibus praestant tutela cap. LV. de mundi origine cap. Rejusque gubernatione & divina providentia cap. VI. de hominis creatione Wad Deli militudinem effigiatione cap. VII de anima a Deo condita, corporis o interitus experte cap. VIII de peccato in genus humanum a prima origine transmita cap x. de libero arbitrio hominis, seu tacultate homini innata, qua libere se velle
agere is sentit, unumque alteri anteferre cv. X. de paradiso te restri cap. I. pleraque sacris literis consentanea Gentiles tradidisse docet plurima etiam, quae in Scriptura sacra narrantur vel contigisse, vel extitisse, inusitata Sc a communi naturae ordine remota v. g. Dei cum Patriarchis & Christi cum hominibus famuliare conidinum o c*nsuetudinem deque futuris rebus admoni
164쪽
MENfl APRILIS A. M DC XCII. Isr
tionem , Gigantum inusitatam magnitussi nem, primaevorum hominum longae vitatem, diluvium Noathicum in quo pauci beneficio arcae servati fuerunt,turrim Babylo dicam inque ejus extructione o tam linguarum confusionem, circumcisionis ritum,Sodomorum Gomorrhaeorum interitum, rubum Mosi ardere visum igne tamen
non consumtum, virgam Mosis per eam edita prodigia, Ebratos ex AEgypto abeuntes AEgyptios spoliantes, columnam Ebraeorum ducem, transitum maris, aquas amaras injectione ligni dulcoratas, coturnices manna, cibosque ad Israelitas divinitus mitas, aquas Mose aliisque Prophetis impetratas tabulas legis Mosi a Deo traditas, Urim otiummim, ignes divinitus emitas, tum explorandae mulierum pudicitiae per aquarum amararum laevolarum potionem uvam praegrandem ab exploratoribus terrae promisiae Canaan allatam, virgam Aaronis reflorescentem amygdalas emittentem, ficum a Christo arefactam, Serpentem aeneum asinam Balaami voces humanas edentem, Solis moramin umbram Solari in horario regressam, comam Samsonis, famem, sterilitatem siccitatem saepius a Deo terris inductam, mortuos ad vitam revocatos,
Iobum Satanae permissum & Heliodorum angelis fustigandum traditum, Jonam aceto absorptum piscem a Tobia captum ejusque suffitu Daemones abactos, succo autem coccitati medente, caelestiis bus equitibus in subsidium Judaeis missis his similia in Gentilium etiam historiis occurrere, eaque ab iis haud invitis iuge credita, cap. XII. ostendit. Iam de Christo quae nobis credenda Scriptura
sacra exhibet, ejusque in carnem adventu, foederisque inter Deum& homines conciliatione nativitate ex Virgine, effulgente lubistud tempus cum natus esset nova stella, baptismo, patratis miraculis, morte ac reditu invitam; abistis haud aliena Ethnicos scriptores narrare cap. XIII XIV. V. XVI. XVII. XIIaeam demonstrare nititur. Sacramentis etiam,quae septem numerat,aslinia,Oc istis quae sacrae litterae de mundi conflagratione, renovatione, mortuorum resurrectione, extremo judicio, indeque proventuris bonorum praemiis, maIorum poenis praesagiunt, conjentanea Philosophos gentiles tradidisse, cap. XX. XL XXIT XXJa XXIV. ex eorum scriptis luculentum facit nihil adeo alienum a receptis opinionum dogmata Christianorum per Fidem accipienda, continere
165쪽
probam cui non plurimorum Ethnicorum ac eorum praecipue, cui ingenii eruditionis laude floruerunt, monumenta consentiant, proindeque a Ratione minus alienaeive adversa sint. In tertio libro praecepta ad vitam pie recteque ducendam proposita, quae in Scriptirra sacra reperiuntur, cum iis quae in Elnni- corrum libris tradita leguntur, convenire adeoque geminum veritatis cupiscendae instrumentum Fidem dc Rationem hac etiam in parte sibi consentire, ostensurus, primum ossicia vitae humanae quae ad Dei cultum pertinent; tum quae sibi ipsi praestare debet homo; tandem quae caeteris hominibus facere convenit, considerat; dc divina in verbo revelato tradita praecepta cum Philosophorum doctrianain moratiorum gentium celsi divinae veritatis ignararum mortibus ac placitis conspirare liquido ostendit. Egit di hoc jam Αutor celeberrimus in Demonserationu Evangelica opere, ubi studiose collectum invenimus, quicquid in exoticis disciplinis Christi doctrinae consentaneum reperitur; verum hoc in libro plenius argumentum hoc exequitur. Neque tamen omnia attingit vitae ossicia; sed praetermissis communibus istis, v. g. neminem esse laedendum. parentes honorandos, proximo benefaciendum, miseris succurre dum,4 aliis hujusmodi,quae ex vitae usuin naturae ductu cognoscuntur, muniis eorum solum coneentum inter Christianos&Gentiles
explicat, quae ab hominum moribus pervulgatisque sententiis recedere videntur officia quae Deum spectant, vel posita sunt in eo credendo, vel in praemiis ab eo expectandis, vel in eo diligendo. Hinc tres theologicas virtutes exister Λutor ait, ρ. Ira Fidem, Spem Charitatem. De illa cap. I. agit,in Fidem normam scientiae habuisse, ac necessariam reputasse ad intelligendos Deos, nec roquiri demonstrationes, existimasse Gentiles philosophos atque ita docuisse affirmat. Spem in Deos collocandam, ab iisque in vita post mortem bona expectanda, eosdem tradidisse cap. I. annotat, in quare beatitudinem, mercedem post mortem hominibus Propositam, sitam esse iidem voluerint, indicat, ea existis afferens quae doctrinae Christianae conveniunt. In Charitate sive amore Dei religionem contineri asserit, ad quam pertinere decimarum persolutionem, de quibus cap. III, festorum celebrationem, de quibus cap.
IV. juramentorum fidem, de quibus as V isti autom adversari
166쪽
superstitionem , cultumque dolorum, de quo cap. VI, ex Gentilium scriptis docet. Illi enim hi ad simulacrorum cultum prolapsi sunt, apud vetustos tamen sive Graecos sive Barbaros, nullam fuisse statuarum fabricationem hodieque multos Gentilium sic existimare, Deum opificem mundi nulla figura exprimi posse, nec effigiem Dei pingi deberes quae & Pythagorae sententia fuerit p. yrs. tradit officia hominis erga se ipsum, tam quae animum quam quae corpus spectant, continentur in eo, ut quis nihil sibi ignoscat, eap. VII demississime de se sentiat, hominumque existimationem gloriam aspernetur, cap. VIII; conscientiae integritate gaudeat, e . M animum suum diligenter excutiat,cap. X corporis rationem non magnam habeat, utpote animae carceris, cui ea mancipata sit supplicii causa, e . Mi voluptates corporis fugiat, dolores
potius ei inferat,e . a II; castimoniam servet,east. IIII, peccata per piaculares poenas cluat, caF. XIV res mundanas contemnat,e V XV;
divitias cumpriinis aspernetur, cap. VI. Ossicia erga alios homines ad hoc reseruntur praeceptum: Diligendos esse eos gerinde ut nosmetipsos, de quo cap. XVII. agit Unde sequitur, neutiquam
eos dendos non cogitatione, non verbis non facitis sed si maxime inferant nobis injurias, eas esse perferendas, cap. XI m;& maleficiis benefasta rependenda, e quibuscunque rebus poterimus,commodandum his qui nos maxime laedunt,cap. XIX. Haec omnia a Christo
facere nobis iussa Gentiles etiam a suis doctoribns tradita accepisse ;& quidquid in Christianae fidei dogmatis praeceptisque a communia sensus consuetudine abhorrere videtur, id omne clarissimis Philosophorum gentilium suffragiis comprobar. accurate collectis sapia
entissimorum veteris aevi hominum gentiumqe omnium testimoniis, erudite Autor demonstravit. Indeque mirificam illam Rationis. Fidei consensionem comprobare voluit; cum easdem de rebus divinis sententias, eadem vitae recte instituenda praecepta in his qui
Rationem solam secuti sunt, & qui Rationem atque Fidem admiserunt, placuisse docuit i eademque opera intra legitimos fines Rationem coercuit, Fidς jura descripsit,in concorviam inter utramaue constituit.
167쪽
TRAcTATVS DE VERA CHRISTI DE ITA TEa ersus Arii σου Socini haereses Autore Daniele 'hi diu Theol. D. Ecclesita Cathedratas
Oxoniae typis L. Lichfield, sumptibus Ioli Howe I69r. . Constat plag. II. Cum pensima socini propago Christianae fidei fundamenta conis
vellere,in multos in aeternam perniciem secum trahere indies pergat operae pretium se acturum speravit clarissimus Autoris Catholieae Religionis acropolin tueri sustineret, ae veram Christi deitatem contra Christomachos in praesenti tractatu mascule propugnaret. Quatuor autem ille Sectionibus absolvitur. In quarum I. Christum esse verum Deum demonstrat, partim quod cultus religiosiis, soli Deo debitus, Christo vere competat partim quod opera divina, creatio conservatio, locutio per Prophetas, universse in coelo pariter ac terra imperium, resuscitatio sui
ipsius e sepulchro, Iudicii extremi administratio, cla totius mundi destructio ipsi tribuantur; partim quod nomina atque attributa soli Deo propria illi vindicentur. Quae omnia non solum dietis Scripturae abunde eorroborat, sed latrum Anti-Niemorum testimoniis lueuienter illustrat. Sub finem hujus sectionis, ostensurus, adomissa Socinianorum sententia,invicta Iudaeis suppeditari argumenta adversiis Christi ipsius cultum retorquenda, imo rundamenta illis praeberi, quibus Christianam fidem non esse admittendam stabiliant, decem rationes in persona Iudaei cujusdam proponit Sectionen Christi divinitatem Patrum aliquot testimoniis; hymnorum usu inter Christianos ab ipsis Christiani cultus incunabulis recepto; ex Ethnicorum Iudaeorum contra Christianam fidem, eo quod Chriasti divinitatem asserebat, praejudiciis, Patrumque ad eam stabiliendam atque ab illorum praejudiciis vindicandam studio; tandem
omnium de Christo abjecte sentientium, ceu Novatorum, Coec rum, Haereticorum Apostatarum,usitata orthodoxae Ecclesiae Patriabus condemnatione,confirmat Sectione III postquam demonstrasset, Socinianos, qui nitariorum nomen sibi asserunt, Dei unitatemmius modis violare, eosdemque in primum decados praeceptum
168쪽
i, urios admodum esses illorum Theologiam eum Gentilium de
diis medioxumis sententia belle convenire probat, ac ex Patribus primo ostendit, Christianam fidem cultores suos a plurium Deorum obsequio avocare,in ad unius Dei cultum eosdem consecra, imo Religionem hanc eo potissimum consilio inductam esse, plurium Deorum cultum aboleret, Deum unicum assereret,eiquomitum nostrum in solidum exhibendum esse, omnium animis infigeret dein monstrat, Idololatriae rationem in N. T. minime mu- 'tatam esse sed ejus nos adhuc reos existere, quoties cultum religi sum divinum creaturae exhibemusa denique ex iisdem declarat, mandatum de uno Deo adorando, eique soli serviendo, nec alium praeter eum agnoscendo, morale&perpetuum esse. dinionem loca inlaetam Scripturae S. scilicet Hebr. X. . Joh. I. ΜJoh. VIII. 8. Ioh. 4 XII. i. Joh. XvII. s. I. Tim. III i6 glossematis plane novis,commentisque antea inauditis, ad sensum a mente Spiritus s. prorsus alienum a Socinianis violenter pertrahi probat, tandem objectioni ex Matth. XXIV. 36. desumptae respondet.
9 REBUS SACRIS ET ECCLESIASTIcIS EX
eitationes Hi orico aeriticae, in quibus Caraenas Baroniari Annales ab A. C. n, in quo Casubonus desiis, expenduntur: tim re multa a versus Belgarminum, Lightfotum, Pagium, Warios discutiuntur; plurimique Moria re cironoo
ultrajecti ex ossicina Guillielmi vande Nater Ioyχ. Constat alphabet ε. plas . JGari Casubori de Rebus sacrisvi Ecclesiasticis Exercitationes ad
Baronii Apparatum irimam Annalium partem,Londini A. C. 16i . primum vulgatas, ubin Caesar Buleverin in suis diatribis, Heribertu Ros,eidus in lege talionis Ia tabularum, d Andre, daemon Iohannis in resutatione exercitationum Casauboni, ref tarunt , ut Petrum La selium, qui tantum notas Mealumnias, ut vocat, a Casaubono in Exercitationibussuis ustino Martyri inustas
169쪽
adversus sudaemonem Johannes rideaux adversus Butengerum Richarae Montacutius , adversus utrumque nec minus adversus
Rosweidum adornavit Jacobtu Canesitu, cui postea inde novae lites cum Rosmeido natae sunt. Sic multis Casauboni exercitationes vel impugnantibus vel defendentibus, inventus hactenus est nemo, qui easdem continuaret, si Tribecho vium nunc beatum excipiamus, qui aliquot abhinc annis breve quoddam ejus rei specimen inruilonia ensi Academia vulgavit. Eandem viam nunc ingressiis doetis Itamus Aunetim, Ecclesiae Gallo-Belgica apud uiphanienses Pastor disertillimus, Baronii annales, ab anno, quo Casa ubonus desiit, ita expendit, ut subinde etiam Baronii censorem Petrum, aliosque celeberrimos Scriptores, censurae suae subjiciat. Et praesenti quidem volumine decem annorum spatium emensus, ab anno Madannum
usque primi a Christo nato seculi pervenit. Singulorum capitum argumenta recensere nimis prolixum foret, ideoque exprimis tantum capitibus praecipua, quae ad annum observavit, delib
De Hellenistis agens,resecta Scalgeri sententia, Bezam sequitur, qui per Hellenistas Proselyto intelligit, cum Lucas, qui Acr. II ii Iudaeos a Proselytis distinguit, cap. XI, 19. 2o Iudaeos ab Hellenistis discernat. Ἀliud argumentum depromit ex Aet VI, I.
ubi Hellenistarum adversus Hebraeos murmur commemoratur, ad quod compescendum septem Diaconi electi, in quorum numero etiam Proselytus Antiochenus nomine Nicolaus,v. . Ea enim imprimis de causa Proselytum reliquis Diaconis additum existimat, quod etiam Hellenistae, qui se ab Hebraeis contemni querebantur, Proselyti essent,in hac ratione facilius placari possent. Nec sine ratione factum putat, quod Proselytus Antiochenus ab Hierosolymitana Ecclesia in Diaconorum numerum cooptatus fuerit. Nam imprimis ab Antiochenis Proselytis contentionem illam inde natam esse se spicatur, quod apud Antiochenos Iudaeos Proselytimagnis privilegiis gauderent. suam conjecturam Iosephi autoritate confirmat, qui lib. . de bell. Iud. e. I. scribit, Antiochenos magnam Paganorum multitudinem religioni suae associasse, . illos quodammodo sui pautem fecisse. Ex quo loco concludit, Hellen stas ob eam causam commotos fuisse, quod ut Antio ae,sic Hiero
170쪽
solymis, non paribus privilegiis fruerentur. Haec dum amrit, simul Petavium perstringit in Doctrina temporum dicentem, quod Hellenistarum nomen saepius quidem de Iudaeis sacros libros Graece legentibus usurpetur, eo tamen loco, ubi Lucas Hellenistas non Hebraeis sed Iudaeis opponit, nempe Acst XI, 2o Gentes designare possit. Qua in re Petavium falli minime dubitat, cum Gentes
Eληνων non μηνιςων nomine in Sacris Literis notentur, neque
probabile sit, Iudaeos Gentibus Christianam fidem instillare voluisse,
a quorum commercio tantum abhorrebant, ut Petro ad Gentiles ingresso negotium racerent. Imprimis autem in LitDoto refellendo occupatur, quem in Berae sententia confutanda nimis praecipi
tem fuisse arguit Eundem sibimetipsi contradixisse notat. Nam in Chronotaxi dicit, Aet XI ac per Hellenistas Gentes intelligi. In Horis autem Talmudicis ad Aet VI. notat, ex distinctione inter Iudaeos mellenistas, quae Acst XI, ly.1o legitur, non concludi posse, quod Hellenistae non Iudae suerint, cum ibi tantum discrimen stabiliatur inter Iudaeos dignioris cic purioris ordinis, Ac Judaeos non adeo dignos iuros. Observat etiam accuratius explicari debuisse, quinam sint dignioris iurioris ordinis Iudaei, inui non ita digni iuri fuerint. Eundem Ligmootum in eo quoque hallucinatum judicat,quod verba Lucae Act. VIII, I. omnes exceptis Apostolis dispersos referentis, de leto Ministris, quorum mentio Act. I, 3. Occurrit, interpretatus fuerit, quasi illaecia anima solis viris iisque verbi Ministris constiterint, cum Cyprianus epist. 66 plebis potius nomine coetum illum appellaverit. Monet hac occasione, interpretem rhanasii in homilia de semente Lucae aperte contradicere, cum haee verba ponit a Graeco Athanasii textu plane aliena e habes in actis
Ap sorum post pidatum Stephanum Apostolos di ess. Inter exu Ies, quos persecutionis procella Hierosolymis expulit, Baronius posuit Lazarum, Mariam Magdalenam, Iosephum Arima thaeum, Marcellam maximinum, quos navi sine remigio impositos Massiliam appulisse tradit. Quam fabulam Basnagius ingratiam Natriis Alexandri, qui adversus Iohannem Latinosem eandem peculiari dissertatione detendere conatus est,multis argumentis
explodit Eque falsa esse probat, quae Batonius aliique de Iosephi V a rima