장음표시 사용
291쪽
Basilicas suisse testantur Gruterani lapides pag. CLXXI. 2.3. q. I. 6. T. 8. Vitruvius Basilicae Coloniae Iuliae Fanentis aedificandae praefuit , ut de se ipso testatur Libro V.Cap. I. Quod autem in Basilicis statuae in honorem vel Deorum , vel praeclari Timorum hominum poni solerent, subiecta, ut credi potest, rerum ab eis gestarum memoria, intelligi sacile potest ex aliis apud Gruterum antiquis tabulis , ac praesertim ex duabus pag. CLXX l. r. & MLXXX. II. quae docent Gabinium Vettium Probianum Virum . Clari l smum, Praefectum Urbi, statuam Basilicae Iuliae a se
noviter reparatae , quae ei ornamento esset, adiecisse , ac
dedicasse XV. Kalendas Februarias, per T. Arrium Bassanum C. V. Curatorem operum publicorum , P. Cornelio A lino iterum , & M. Aufidio Frontone Consulibus, anno videlicet U. C. 93l. Christi vero is v. Dubitari igitur haudquaquam potest an Arretii Basilica fuerit insigni in loco constituta , nempe Foro coniuncta Γ nam ibidem coli
cari solebantJ & quidem ornata, ut mos erat pulcherrimis inauraturis , marmoribus , columnis , musivis operibus, pavimento, opere vel tessellato , vel vermiculato , itemque praestantissimorum Virorum statuis, ae monumentis rerum ab ipsis gestarum 3 quod evincunt ea licet pauca a nobis superius allata , quae temporum , vel civium incuria noria
interciderunt. Quod vero laudatiora Fabii Maximi apud nos non perierit, servataque sit altera m honorem Appii
Claudii, debetur studio doctissimi P. Victorii, apud quem
Citarunt Gruterus , Augustinius , aliique. Plinius in Historiae Naturalis Libro XXXIV. Cap. IV. statuarum originem exponit , aitque estigies hominum perpetuitatem merentium exprimi non consuevisse nisi aliqua illustri causa ; quae res excepta deinde est a toto orbe terrarum humanissima ambitione . Et iam I inquit J omnium Municipiorum Foris Statuae ornamentum esse eo ere , prorogarique memoria hominum , edi bonores legenssi aemo basibur instribν , ne in Sepulcrio tantum legerentur . Mox in Foro , γ' in domitas pri--is factum , atque in atriis . Honos clientum instituis sic colere patro Disiliaco by Coosl
292쪽
patronos . Neque adfirmare vereor statuam , & inscriptio nem L. Petronii Tauri Volusani, Patroni ordinis Arretia rum , hae in Basilica , veI in proximo Foro , quod etiam statuis illustrium virorum exornari solebat, conlocatam suisisse. Plinius item in epistola I . Lib. I. Cornelio Titiano Iaudat Titinii Capitonis egregium studium, omnique laude dignum, qui tum publico, tum privato in loco imagines
Heroum colebat, resque ab ipsis gestas carminibus exornabat , cuius verba non pigeat audire . Titiaius Capito ab Imperatore noctio impetravit, ut sibi liceret Eatuam L. Sullani inia Foro ponere . Tuliarum , es magna laude dignum amicitia princiis pis in bre uti, quantumque gratia valeas , aliorum bonoribus ex inrisi . Ut omnino Capitoni in usta claros colere 3 mirum est, qua religione , quo studio imaginer Trutorum, Cassiorum , Caranum domi, tibi potest , habeat . Idem clarissiat euissique mitam egregiis earminiis bus exornat . Scias ipsium plurimis mirtutibus abundare, qui alienasse amat. Praeter statuas solebant etiam in honorem praestantium hominum poni tum in Basilicis , tum in Mustis , in
Bibliothecis, & in domibus protomae , quae vel e marmore, vel ex aere erant. Plures protomae summorum Philosopho rum, ac Poetarum, atque in primis divini Homeri, ut docti viri credunt, praestanti artificio ex aere factae , nuper citra littus Insulae prope Labronem Etruriae Portum , quae Metiria appellatur, repertae sunt, atque in regium Museum Mediceum transsatae , quae prose o indicant ibidem aliquod pervetustum , ae nobile Mustum fuisse . Marmoreae prot mae mentionem fieri observo in veteri inscriptione Gruteriani Thesauri pag. CCCXIV. a. quam Emundo Figrelio , qui
luculenter egit de Statuis illustrium Romanorum singulari Libro , aliisque auctoribus, qui idem argumentum pertractarunt, incognitam suisse censeo , quum de his inter res notabiliores non meminerit 3 eratque Figretio maxime opinportunus de his agendi locus Cap. XVII. in quo de forma Statuarum , & de Hermarum origine tractat , a quibus, ni mea me fallit opinio , viriles, vel muliebres protomae ,
vulgo i i busti originem habuere. Gruteriana Graece i scvin Tabula ita se habet. R IMA
293쪽
Hoe est : Sarer invi Taraninarum, qui Romae timis Solis Magni Serapidis , es' Dimorum Autumnum appellantur ) iamrarunt ben Prubetam , Tatrem suprafleripti ordinis Protome marmorea 3 quae posita est in ode Taeanistarum Tridie Nonas Maias 3 qui dira apud Alexandrinos Taetin XI. Curatore Metilio Amplia. ito Seniore . Sex. Ducis Clara , γ' Cn. Claudis Semere cisi.
anno scilicet U. C. 898. Christi vero I 46. Sublata de his Tabulis manu , superest , ut ex vetustis monumentis reliquos illustres Viros memoremus, qui vel
294쪽
generis splendore, vel ossiciorum amplitudine , & dignitate Arretium nobilitarunt, inter quos eminet C. CILNIUS MAECENAS, vir plane summus, Augusti consiliorum m derator , & familiaris , qui amplissimo literarum , literato tumque patrocinio, nomen suum omnibus Musarum patronis pro titulo secit. De eius origine ex Etruscorum Reinem sanguine , illustrium Poetarum testimonio adeo cel ri, de rebus ab eo praeclare gestis, deque egregiis virtuti hus omni laude prosequendis, nil opus est ut diutius labinrem , cum hanc spartam cumulate expleverit vir omni aevo clarissimus Iohannes Henricus Me ibomius , qui de eius vita , moribus rebusque gestis singularem librum conscripsit. Priscam Maecenatis familiam suisse Cilniam insigni t
stimonio diserte ostendit Tacitus Annalium Lib. VI. n. l . qui ita de eo loquitur : Ceterum Augustas bellis rivilibus CILNDUM MAECENATEM equestris ordinis , eunctis apud Romam atque Italiam praeposivit. Caius vero Maecenatis praenomen fuit , auctore Dione Lib. XLIV. Patris vero Lucius , ut docet lain
pis Gruterianus pag. DCCCCXLV. Io. Id quoque firmatur Macrobii testimonio Saturnal. Lib. II. Cap. Iv. qui ale Augustum in familiari epistola ad Maecenatem, eum appella re iocose solitum Cilniorum smaragdum , es Arretinum lasere . Quibus in locis itemque apud Livium , & Silium Italicum, apud quos Cilnii,& Cilniorum genus memoratur, dices qui habent Cilinum , vel Ciunium , vel Cillinium, vel Licinium itemque Ciliniorum, incuria librariorum Bede corruptos esse ostendit doctissimus Lipsius in Notis, atque in Lib. l. Antiquarum Lectionum Cap. XXII. ita eoncludit . Hi porro Cilnii suis , ῶε fallor , a quibus primam originem C. Maecenatis .
illius Musarum patroni, petendam esse argumento est gen de eius nomen Cilnius 3 argumento es bis Livii locus , qui Cilnior istos Dr frex Anetivos ranstituit . Atqui profecto Maerenar populo Drustu . Domo Arretinus fuit, ut relligis. ex Epistola nugasti apud Maero bium , in qua praeter retera debeata nomisa laser Arretinum a patria prima vocatur . Emendandur ita sevius infra , sed rei
rubus tantum Arretinorum compositis , & Cilnio gener
295쪽
eum Plebe in gratiam reducto , ubi item vulgati labent Lici. ni O . In Silio Italico erris similis Lib. VII. Cilnius Arreti Tyrrhenis ortus in oris
ubi perperam iusto Cilinus I me dubitandum quin aspexerit ad gentem , cs' ortum Maecenatis. Huius in Limia lectionis habeo non solum testem , sed etiam approbatorem eruiutissmum Victaremia Giselinum . Eandem sententiam tuetur Meibomius Cap. III. n. 2 o. qui item alios praeclarissimos auctores recenset. Ac, cedit vetustorum lapidum auctoritas , ex quibus cognoscimus ClLNIAM gentem apud Arretinos diu noruisse, nam in Arretino Suburbio haec exstabat inscriptio , ut testantur veteres Codices manu scripti , quos vidi in Florentina Bibliotheca Stroetiae Domus . Fabretius vero , qui hanc edidit, Inscriptionum Ant. Cap. X. n. I ss. ex Schedis Barberinis ait exstare in Hortis Iustinianeis.
ro. Illud quoque liquet ex hoc marmore ULNIAM F miliam in POMPTiNAM Tribum relatam fuisse s in qua, civitatis iure donati Arretini , suffragium tulere 1 quod etiam plures Arretinorum lapides perspicue docent . T-ρο a vero Tribus , supra Urbanas omnes , praecipua nobilitate C . CILNIO . P . F . POMPA ET INOLEGA T. TI. CAESARIS
QNAESTORI. TRIBUNO. MILITUM PROCONSULI
296쪽
litate insignis, una ex Rusticis fuit I ceteris addita anno U. C. CCCXCV. ut memoriae proditum est a Livio Lib. VII. ab agro Pomptino sic dicta, nam mendum in Festo esse suspicatur Sigonius, qui eam Tominam videtur appellare , ut sorte sit a rimis , Opido Volscorum , certe contra lapidum antiquorum fidem , qui omnes habent POM. vel POMPT. non vero PON. seu PONT. Summi honores , quihus functus est C. Cilnius Paetinus, Tiberii Caesaris Legatus , cuivis, ut puto, in antiquorum lapidum studio non peregrino , dilucide patent . Qui vero sequitur Titulus ad eandem Cilniam familiam pertinens , ad hoc tempus exstat Arretii , insertus in quodam stylobate Porticus maximi Fori , atque haec continet. D M C I L N I A E I V S
Fabretius loco suprasctipto , atque haec adnotavit: agno ste hie merenatis gentem , omnium literatorum amant se i. Ad alium vero lapidem , qui Volaterris exstat, quem supra Mm . vulis
297쪽
vulgavimus Pa S. I 68. n. I a. inscriptum C. Cilnio Varo Quatuorviro Volaterranorum , idem Fabretius Cap. X. n. 3o s. adiecit , Gentilem Le , fissume Cimem Maerenatis agnoscimur , quod verum est si C. Cilnium Varum Arretio oriundum faciamus , non vero quod tum Maecenas , tum C. Cilnius Varus Volaterris orti sint, quod quidem nemo ut video, veterum scriptorum destitutus testimonio, hactenus pronuntiavit. Neque vero Maecenatis genus , & Ori-RO , ut aliqui fecere , quos recenset Christopnorus Adamus
Rupertus in Epistola XXXIV. Thomae Reinesio inscripta
Pag. 2IT. ad Caecinam Volaterranum , cuius meminit Plinius Lib. C. Cap. 24. & Lib. XI. Cap. 37. de quo etiam supra egimus pag. I s. reserenda est 3 iὰ enim nullo antia quitatis testimonio , sed potius fiamentis inniti, Meibomius adserit in suo Maecenate Cap. IL omnium vero pessime,& contra rei veritatem fecere , qui eius originem ad Liciniorum genus perperam trahentes, auctoritate Livii ex co rupto eius textu, inscriptionem hanc recentem, & ineptam Pro vetusto quodam monumento , ut Liciniani Etruriavi
opidi , in Senens ditione , augustam facerent originem , Commenti sunt, quorum nomini parcendum mihi omnino esse duxi . Ea vero ab indocto quodam conficta inscriptio ,
ne aliquem fortassis in posterum decipiat, ut ipsum Th. Dempsterum decepit, qui protulit Lib. II. Cap. LV. do Etruria Regali, heic proferendam esse censui. A. MAECENAS. DECURIONES L ARET. VETERUM LICINIO S. EXILIO. RESTITUERE
In quodam MS. Codice Iohannis Hieronymi Baceti Patricii Arretini dicitur haec inscriptio reperiri apud Stoppiellum , quod rus secundo ab Urbe Arretio lapide distat At in MS. M. Attilii Alessii exstare scribitur Arretii apud CDrum Visdominum . Hoc modo conceptam edidit Gamu rinius Tom. I. Histor. Genealogicae pag. II. At in quodam HS. Bibliothecae Strotiae Florentiae , quod saepius in ma nus habui, ita exhibetur. A MOE Disjtigod by Corale
298쪽
A. MOECENAS. REX. DECURIONES. ARRETINORvMvETERUM LICINIOS EXILIO RESTITumsQua quid putidius ineptiusque excogitari possit non iuvenio . Nam ut ostenderet Maecenatem Arretinum esse , atque ex regum progenie quare non pauci tausinum eta. am secere, ex Porsena Etruscorum Rege Ortum ducentem,
alii vero de quibus Th. Dempsterus in Etruria Regali Lib. II. Cap. LIV. & LU. ex Cilnio Etruscorum Rege , qui Arretii Regiam habuit ponit hunc Aulum Maecenatem Regem , cum potius aliquem ex Cilnia Gente ponere debuisset ; ex qua , ut diximus, prodiit C. Cilnius Maecenas, Rem equestris ordinis fulta dicunt Horatius Carm. Lib. I. ide XX. & Lib. III. Ode XVI. Propertius Lib. III. Eleg. IV. Martialis Libro VIII. Epigr. LVI. & Libro X. Epigri LXXIII. & Lib. XII. Epistr. 4U. Velleius Lib. II. c. 88.
Tacitus Lib. VI. Annal. c. XI. Dio Lib. LV. Etruscoque Regum sanguine ortum . Postea Deeuriones Arretinorum Veterum nominat, qui magistratus, ut Romae Senatores, plurimis post Etruscos Reges seculis , regendis municipiis datus est. Cetera ex corrupto Livii textu, contra historiae fidem turpissimo lapsu concinnavit a nam Livius Lib.
C. Cilnium genus I Licinium ipsi volunt i praepotens, divitiarum invidia pelli armis coeptum , non vero pulsu tria suis. testatur. Verum vix tanti haec sunt , ut operose re selli debeant. Illud quoque semel monuisse lassiciat, non paucos ad hanc usque diem errare in orthographia nominis Maecenatis, quod vel in prima , vel in secunda syllaba cum diphthongo oE scribere consueverunt, nempe MOECENAS, vel ME ENAS. Posteriorem hanc orthographiam tuetur Christianus Becmanus in Origin. Lati Ling. Sed
contra utramque , Veterum monumentorum, & numisma
tum stat fides, ut videre etiam est in pluribus Titulis Conditorii Libertorum & Servorum Liviae Augustae , in quihus plures Liberii, ae Servi a Maecenate domino , Maecenatiani appellantur. Mm a ArisDiqitiroo by GOoste
299쪽
Arretini, ut verisimile est, Maecenatis civis optimi praesidio , Augusto valde cari, atque accepti, rςm ei maxime gratam facturi , publici monumenti honore prosecuti sunt Lucium Caesarem eiusdem nepotem , ex Iulia eius filia & Agripea senitum, adoptione ad imperii successionem eum Caio Caelare fratre evectum , quem etiam , ut augurari libet, Pisanorum exemplo, Patronum Coloniae suae adsciverunt. Exstat in eius honorem ab iisdem positunia hoc marmor coronide circumctuaque Ornatum, atque prae grandibus , & elegantissimis literis, Augusteo aevo insculptis, eiusdem nomine inscriptum , quod eius statuae subiectum suisse ut credam, nil prorsus repugnat. Altitudine pedes Romanos duos. & uncias octo , latitudine vero pedes item duos & uncias quatuor non excedit. Insertum nunc estiti stylobate sub Xyuo Fori Arretinorum, & haec continet, quae, ut dicebam, equestris, seu pedestris statuae dedieationem indicant. M. Attilius Alesius in Commentariis Antiquitatum Arretinarum , quae MSS. nuper vidi in Biblioth in Nobilium Doniorum Florentiae, se vidisse, ae deseripsisse testatur Arretii in Horto Petri Francinii de Monte Acuto.
II. Sed contra hanc meam opinionem , quod hoe mo. numentum in honorem Lucii Caesaris ab Arretinis dedim- cum Disitiroo by Cooste
300쪽
tum fuerit , illud facere videtur , quod Pontificatus Maxumi dignitas eidem tribuitur , quae certe solis imperatoribus competebat , dc quidem uni tantum eorum , li duo Augusti Principes una imperarent quod luculenter Ostendit Norisius in Dissertatione II. in Cenotaphia Pisana Cap. VII. Pag. IT . & ITI. notatque primum Caelio Balbino , ac Pupieno Maximo , adversus Maximinum , Imperatoribus a Senatu creatis, una cum ceteris imperii augustis titulis. Pontificatum Maximum utrique delatum suisse , auctore Capitolino Cap. VIII. in vita eorumdem . Id etiam fusius probat Bosus de Pontificatu maximo Imperatorum , Magius ad annum CLXI. n. V l. Praeterea certissimum il- Iud est Luetum Caesarem ne quidem Pontificem declar tum fuisse , creatumve Pontificem Romae in aliquo Colin legio . De Caio Caesare eius fratre constat scriptorum ἰ& antiquorum lapidum testimonio penes Gruterum pag. CCXXCIV. 4. & Panvin. Lib. II. Fast. ad A. U. DCCXLIX a Senatu , & Populo Romano , ob honorem Domus A gustae Kalatis comitiis Pontificem creatum fuisse , num quam vero Maximum 1 qua dignitate solus Augustus sungebatur . Quid igitur de huius lapidis inscriptione dice dum est reiiciendane est inter spurias , ut aliqui facili ne- solio de huiusmodi inscriptis saxis iudicant λ Nequaquam
id ego faciendum censeo , imo genuinam sinceramque Mantiquam epigraphen esse ostendo. Verum equidem est L cium Caesarem Pontificatu , eoque minus Maximo haudquaquam insignitum fuisse 3 attamen quod in Municipio ,& Colonia Arretinorum Pontifex Maximus vel adulationis caussa a Decurionibus renuntiatus fuerit, huius marmoris testimonio , rationumque momentis quis inficiari potest Fuisse in Municipiis,& Coloniis Pontifices nemo in antiquiatatis eruditione vel aliquantulum versatus ignorat. Nam id perspicue antiqua marmora testantur. Pauca libet indiis care in Gruteriano Thesauro pag. CCCU. io. CCCXLV.
g. V. CCCXCIV. r. CCCXCV. 8. CCCCLXXIX. g. M pag. LXVL 3. in quo sacra publica municipalia mem