장음표시 사용
151쪽
fieri debeat pro promistare.l.Veteribu supr. de Pact. Sed pro se id ita doctrina videtur mirabialis esse,&contra sensum communem Laicorum.
Reperio qued Dominus Zal. hic quidem leuiterco tradicit, .n hil co firmat, dicens pro ista opinibiae Bart. nulli bi reperiri tex Sed utinam pos inmus solueret ex. a Bart.allegatos. Subijcit d
inde, quod ab ea recesserit Bal. Verum quidem id est verum non sollim Bal. sed Fulg.Rom.& Mlij istam attigere doctrinam, S putauerunt e mnon posse subsistere, s ed demum isti comuni adhaetere. Ego arbitror communem opinionem itit in non indistincte esse veram: Si enim pro init . tam tibi Centum ante mensem, intelligas ante in ensem scilicet finitum, quia non determinaui certum tempus. Sed si promittam centum ante
mensem Febr. comi iunis erit tensus ante mentem Febr.caeptum: No possum allegare iura, sed communis sermo hoc suadet ; Ibi enim indete minate loquor, illa vero determinate.Dices, istiteX.apart. llegati,ioquuntur indistincte. Ad i sos oportot respondere. Eso diu cositaui, an possisna dare solutionem,&reperi similem fer
quaestionem apud A.Gel. lib. . cap.ri. Et sta tex
a sart. allegati onmes loquuntur in Calendis. puto dicendum esse, quod non sit idem,in men iis, anno,&s mil. Quare autem si,quhd si pro mitto aliquid dare ante Calen d s, calcis dis ipsis dare possim, hac puto ratione esse, quia no tolli primus dies mentis, sed multi praecedentes otii Calond dicuntur,quod no est in me se vel anno Ad tex .vero in J. Anniculus respondendu est, eum nihil facere: Alc. n. dat duos intellectus adiltu tex.quoru posterior mihi videtur verus, re
152쪽
ad L. ij. T. Si certum pet. Di
sermone pro promi re fieri debet in te pretatio. Nam respo deo in dictione, Ante, nulla esse ambiguitate. Sic igitur videtur Bar.&communis illa opinio non subsistere; quia vero dic ficile t est in foro a communi opinione recede- ridre, ideo dabimus duas ad illam limitationes. Primo igitur limitanda est, quod procedat, nisi communis consuetudo loquendi sit in contrarium,ira limitant Alexan.& Fulg.in d. l. Qui ante calendas,&dicit Alc.hic,&per hanc limitationem, tota serme ista communis opinio tollitur. Sed aduertendum etiam est, quod si quis allegaret eiusmodi consuetudine ira loquendi,qubd deberet ill m probare, per doctrina dari. in simit in l. Labeo. T de supel. leg Nisi illa esset notoria: Tunc enim sufficeret sola allegatio . . Secundo istam communem opinionem limitat dominus Zac procedere, nisi causa conuen- tionis aliud sit adeat, ut si quis mercator mecum egi siet,ut darem ante nundinas Francford . tunc enim non possetn istis nundinis finitis ipsi dare, sed an te initium istarum. Et haec limitatio videtur mihi elegans & vera, sed no probatur per ista, quae ipse allegat: Possemus pro ea allegare Vulg.l. Librorii. g. Quod δutem Cassius. De leg. 3. subijcit Bart. quod aliquando istae praepositiones, ante & post, opponuntur terminis, qui habent duracionem, & post durationem, pers ctionem, de tunc dicit, quod respiciant finem, ut apte nuptias scilicol finitas. Circa hunc articul. Bari doctrina est obscura, vos dicite, quod Bartol. recte loquitur respectu exemeli;sed dum dicit,qubd nuptiae habeat durationem Vsque ad mortem, non videtur mihi
153쪽
uitatem,peri. sanes mus.c.denupt. Hinc non diacimus nuptijs solutis, sed matrimonio soluto. Proprie autem accipiendo istas praepositiones, ante, initiu post, vero finem, ut diximus, signita cat:sed hoc limitat Bart. nisi causaeuitandae contrarietatis aliud suadeatur. finge n. testes eos . dam dixisse, factum ante bellum,alios verod posuisse,sactu post bellum, ut euitetur tunc c6trarietas, exponere debemus,ante bellu, scilicet
finitu, post bellum autem, scilicet caeptum,& dicit ipse probari per ea, quae sup r. adduxit ex Iacde Are. sed nos supr. diximus per ea non probari, quod Bart.dicit. Istam limit.de dictis testiu concordantis, Bari
rursus tribus modis limitat, ponendo tres casus qui conueni ut c. cum tu .ext.de testi.& qui quotidie in practica versantur primo dicit testiumn 'dicta ita concordari debere, n6 autem dictum partis,cum dicto testium: Parti enim per se non est adhibenda fides Et fit ista concordia in dictis testium ad periurium euitandum .Haec limitatio comuniter tenetur. se do dicit, dicta testium concilianda esse eo modo,ut dictum est,nis plures& meliores dicerent factum ante, pauciores ver pbst factum esse dicerent,alleg.Innoc in C. cum contingat. ex tr.de olf iud deleg sed hoc ibi clare dicit gl. Soe. &Dec. dicunt hanc Bart.opi- nionem esse 'communem, Fel. aute in d.c. Cum contingat,dicit communem opinionem esse in contrarium, & CC. inducunt contra eam c. cum .extr. de testi. ini id igitur tenendum Cosulentes sequuntur opinionem Bartol.ut dicit Im. in l. inter stipulantem. g. sistichum. in D.de verb. oblig. sed si voluerimus veritatem inquirere,a
bitror distinguendu esse intes casum de quo hic
154쪽
ad L. ij. K. Si certum pet. . I 23
Bar.3e inter casu e re tu. ext.de testi.in isto c.istae praepositiones,ante & post, non accipiuntur improprie,sed tota ambiguitas est ibi respectu duplicis appellationis, ubi non putare distinguendum, an plures dixerint factum ante appellationem,aut post appell. ibi duplex fuerit appell. non secus ac si aliqu i diceren t,quid accid iise ante bellum Punicu:potest esse, quod ibi a ciderit quidem ante bellum Punicum secudum, sed nihilominus etiam factum sit post bellum Punicum, videlicet primu. In casu autem Barto. puta, si dixerint septem testes factum quid esse ante bellum Bauaricu,tres autem dicant post illud bellum esse iactum, credendum utique erit istis septem, nec possunt ista diuersa dicta concordari, alias tant m probaret pauciores, quam plures,st minime conuenit. Ultimb& sic te tio dicit Bart. testisi dicta ouoad istas dictiones, ante & post, esse concordada, nisi iudex istos im
cessaria,dum id ipsum satis ex text. ipso colligitur,quando loquitur de filiosam. & seruo. Doctrina Bar.hic obscura est, ideo illam verbis declaro per tres 'pposit. Principio enim videbatur, non esset opus in mutuo, ut dominus esset is qui daret: Nam se uus t & filiussam .possunt dare mutub, qui tame rasroprii nihil habent I ta opponit hic in tex. ipse
C. Et quod isti habeantur quasi domini, ex voluntate domini & patris: Probat hoc argumento a simili, videlicet,qubd quemadmodum
si tu dea pecuniam, mea volutate, mihi acquiris
155쪽
obligationem, ita etiam seruus&filivssem. a quirunt actionem, domino&patri. Secundo contra hanc I.C. responsonem orponunt DD. dicetes, illud argumentum a simili esse leue: Data enim instantia, illud amplius nosubsistit,ut not.in c. translato.De constit.& nota
Dominus Nic. in Topic. suis. Et dant isti instantiam, quod scilicet mer ista sit dissimilitudo
Qui enim meo nomine dat, utique dat pecunia. suam, sed seruus & filius no dant pecunia suais. Item si quis voluntate mea suam dat pecuniam, no sibi,&sic domino sed mihi acquirit actione; sed seruus & filius acquirunt domino&patri. Ad hanc obiectionem Br. argumentum I. C. procedere: sufficit enim similitudinem esse in eo,de quo agitur. Nam s per omnia deberent es. se similia, potius eadem, quam similia dicere tur. Sunt autem isti casus similes quoad voluntatem;quemadmodum enim qui voluntate mea dat pecuniam suam, mihi acquirit actionem, sic etiam seruus dans voluntate domini eidem a quirit actionem. Tertio opp. 'ubd imb, quoad voluntatem et . iam non sit similitudo in tuis i
dum est,gl. male loqui, quia imis volutas requia. xitur.Est enim duplex calus in isto g. si nummos, quoru posterior est casus, de quo nos loquimur. . Et quamuis ibi glo.in verb. voluntate, subaudi- enaum censet, maxime, tamen illa glos virectὸ dicit Alc. ibidem,text.Violat. Devenio ad vers.fi. huius β.In quo I. C. dicit. iii quod verbistetia credimus,actu quodam ad ol
Mationem comparandam interposito. Actum
156쪽
vos intelligite, interrogandi & respondendi. Veteres enim Romani stipulaturi habebane solennem quendam actum, quemadmodu olim etiam Germani nostri solenne quoddam habe ii, bant in stipulatione: stipulaturi enim ipsi dic
Glos. Verbi,credinius. Hanc glo.diuido in duas partes. In prima refert Accuri duplicem intellectum, in secunda ponit magistralem mutui diuisionem. CIrca intel lectus istos, Bar.& aIij cum utroque transeunt,Salyc.verb & Alb.perfectius loquuntur: Cum enim no possint simul duo intellectus consistere, reiecto posteriore,quema modum ipsi reprobatum esse dicunt, priore amplectuntur, quem vos quoque sequi debetis. Erpro eo tacit primo ipsius verbi, crededi, proprietas,deinde iacit, quia absurdum esset,si I.C hic,
credere,pro mutuare accepisset, cum pausos
perius inter ista distinxerit. Pro intellectu secundo DD. habent argumentum, quod prima lacte non videtur Ieue esse, inquiut enim superfluum fore, si hic repeteretur differentia, inter verborum obligationem & mutuum causa ista superius posita, cum dictum sit de promissione dotis &c.Ad hoc argumentum respondet Fulg.
qudd ibi de dotis promissione dictum est, non
necessarib intelligendum sit de verborum obligatione,cum possimus dotem etiam pacto nudo promi itere.l. Ad exactione.C. de dotis promisse. Dec. hanc soIutionem non admittit, quia promissio intelligitur per verborum obligatione 'sta. s. si scriptum.I. De inutil. stipula. vos clarius respondete,qubd scilicet nulla vis consistit
in promissione seu respectu promissionis, sed tota vis consistit in illis verbis, an ante nuptias aliquid
157쪽
aliquid proficiscatur, vel non, sed hic arguine ἰtatur de disserentia inter mutuum & creditum. Secunda gl. nostrae pars comuniter solet ad ma teriam mutui allegari. Ideoq; paulo plenius tr i48 etanda. Contra diuisionemi mutui hic tradita, quae fuit Ioan.&A2. opponitur primo,quod videlicet sit tantum unicum mutuum, quod re si te
mutuum enim ciuile, cui natura c5paratur,non
d icendu est mu tiau, sed potius verborum obliga Mutuum vero ciuile prorsus, similiter non est Imutuum,sed literaru obligatio. Vnde inter ista distinguendu tanqua inter species, non est, cum genere differant. Hinc Iac. Bal. Alb. & Alex. diaciant, hanc diuisione gl. non valere. Ad hanc obiectionem respondent Moderni, reuera quidem unicum tantum esse mutuum,sed quia mutuum ciuile, cui natura cooperatur, & ciuile prorsus, habent causam a vero inu tuo,ideb veteres istam
diuisiouem docendi gratia introduxisse. n. Opp. istam diuisionem no esse, ut sic dicam, formalem: Principio enim mutuum diuidi in
naturale & ciuile: Civile debebat subfuidi, in
mutuu mere ciuile, & mutuu cui natura cooperatur. Ad haec respondete, hoc diuisionis vitium saepe ipsos Ι.C.comisisse,ut in l. conuent. su p. depact.& dixim' in l.j.su p. de iust.& iv. Idem vitiuin diuisione iuris& ipsum Aristo t. commisisse. III. Opp.ex niente Bar. qu bd sit imperfecta ista diuisio, ut per eum. Deinde subijcit Bartol.el gans exemplumi mutui ciuilis latum, quod, quia quotidianum est, latius erit discutiedum. cibi
dam ex causa donationis scribit se mutuo acce- pisse a Titio centu; quaeritur, an isto casu sit mutuum ciuile,&an iste possit intra biennium op- ponere eaeceptionem non numeratae pecuniae3
158쪽
ad L. ij. T. Si certum pet. Iar
' Ad hoc Bart. primbrespodet,quod in isto e emplo sit mutuum ciuile. Et quod istud ex text. r. nostro colligitur. Certe quatum ad illud,qubd γ tali casu contrahatur mutuum ciuile, verum di- A cit Bart. cum interuenit numeratio: Quantumi se vero ad istud, quod in tali casu loquatur tex .n io ster, ipse non diuinat . Secundb, quod dicit in dicto casu non posse opponi exceptionem nonnum. pec. ipse nihil allegat, sed est pro hoc text. te ini. Aduersus. C.denonnum .pec. rei In secunda parte Paul.de Castr.allegat tex. in a I. s sub speci e.C. de postul. Sed text. ibi hoc non ii probat, bene autem faciunt notata. Hanc deciatis, sonem debetis limitare, qu bd procedat, quania do expresse dictum esset de causa donationis ta Aliti enim posset opponi ista exceptio, etiamsi a esset renu nctatio, per doctrinam Bart.in l.
a sex cautione.C.denonnum .pec.
Circa hanc porrbglo. subijcit Bart. mirabilesn decisiones. Principes t & comites, indigentesIIylia pecunia, ipsi nolunt rogare pecuniam mutuam, i ii sed mittunt procuratores cum mandatis, Via φ cipiant pecuniam mutuo, isti ostendunt mand in ra, peisitur dominis su is dari mutuo pecuniam, 2 Mercator inquit, date mihi chyrographum, Mes dabo mutuo mille.Ipsi dat chyrographum,quae-il: rit Bart. an ex tali chyrographo possint conum i nire dominum λ Et decidit,quod non. Dominus Zac cap. 29. inteli. singui. & nouis simu hic, tenet contra Bart. Ideoque ut vos rectε possitis rem commune intelligere,ordine expli ab cabimus. Principio igitur videndum erit in quo a. consistat difficultas, Audivistis calum, oportet op distinguere tempora. Quando itaq; quaeramus, iii n domini teneantur ex tali chyrographo antet,i bi ei
159쪽
biennium, non est difficultas. Nam etiamsi 4psi domini confessi essent, ante biennium non nerentur: Multo igitur minus obligati erunt
ex confessione procuratorum. Status ergo in eo
relinquitur, An post biennium domini vigore
talis confessionis a procuratoribus factae conueniri, & sic an teneantur ex literarum obligatione λ Bart. &veteres' communiter tenent,qubd non: Zacverb, Dec. Ec caeteri Moderni diacunt,quod imb teneantur. Bart. habet tria argumenta sortissima. Primo procurator non potest egredi fines mad. g. Is qui exequitur.I. de mand. sed procurator, obligando dominum per ciuile mutuum, excessit mandatum:quia dominus v luit obligari ex mutuo naturali. Ergo&c. Hoc est argumentum Bartol. praecipuum. Secundo allegat text. in l. j. g.Si mutuam .issi quid in frau. patr. Tertio allegati.si debitorem. in D. de n
aio Dominus Zas dicit istam ' Bart. decisonem
esse contra bonos mores, & contra consuetudinem Germaniae nostrae, & adducit argumenta pro opinione contraria. Primis dicit, quod qui constetur se accepi f., non egreditur mandatu: si enim mandatum habuit, ut acciperet, utique habuit etiam mandatum, ut confiteretur se acce- pisse: Mandato enim antecedente, madasse quis censetur & consequens. l. ad rem . supr. de procura. Hoc argumentum non stringit: Bene en inidom inus mandasse in telligitur, ut detur chyrographum de receptis, sed non de recipiendis: Et sumus nos in calii, in quo no constat de receptis. Secundo adducit text. in l. Publia. s.fin. in D.
depositi, ubi confessio loco solutionis probat. Ad hoc argumentum respondent AIex. Soc. M
160쪽
ali ,id verum esse in consessione propria, & hse
responsio habet colorem.Tertibadducit tex. in v l.Lucius. g. Tutelae.ifide administ. tui. Sed resp5.
ii, quod ibi praesupponitur tacta esse solutionem:
o cubdautem dicit in contrarium esse consuetui, dinem Germaniae, ego nusquam vidi talem consuetudinem, nisi vellemus istam cosuetudinem ita dicere opinionem vulgi: sed tunc non esset ad-α, mittendus totus tit.de lit.obli. Dici enim semia
rer tin ore habenti avali sol Sigei vitri aeri si
alim. Quid autem in ista controuersia dicen
tes dum Mihi videtur,qubdistares unico argumen aer to componi possit,& credo Bart.doctrinam nonias esse veram. Tota enim vis in eo consistit, an pro- ου curator habens mandatum ad accipiedam pecu- niam mutuam,dando consessionem quae posteat, vertitur in debitum Civile, faciat contra mani a datum Breuiter ego dico, quod non excedat fines mandati: Quemadmodum enim non facitas contra mandatum,si accipit pecu niam mutuo,&αα ex eo obligat dominum: sic etiam non facit c5- tra mandatum, si cotrahit mutuum ciuile: Nam lex post biennium praesumit factam esse num ci rationem,&sic subrogatur istud Civile mutuu, mutuo naturali. Nunc vero habemus,quod sub- rogatum assumit natura eius, in cuius locum
is subrogatur, per t. si eum sisti. g. qui iniuriarum. sesquis caul. Qubd autem l. praesumat factam is numerationem post biennium, ostenditur I. delit. oblig.' ponderando ista verba,sed necressitores dimisi formau posimi suis pecunise defraudari. Nec vid tur iniquuim tali casu Dominum teneri,cum idisse habeat regressum ad procuratorem. d.I.Lucius. 6.Tutelae. ff. de Administ. tui. imputet autemsbi procurato si sciuit non esse numeratam p a I cuniam,