장음표시 사용
51쪽
et o Elementa Iuris. Iustiniani , quae ad Ius Romanum spectant , eodem jure fieri debebat eorum mentio , quo Librorum Iuris civilis . Te
tamen .heic non moror , ut scias eorumdem Historiam, atque auctoritatem, quam apud nos obtinuerunt ; rem enim totam
pro instituto in de Origine . atque Autloritate Legum riuialium in Regno Neap. exposui. g. i5. Quum ergo sensim in hanc molem excreverit jus Justinianeum f. 3 δερ. & lex posterior deroget priori I. ult. q. de confiit. princ. consequens est l. ut Codicis Gregoriani , Hermogeniani, &Theodosiani , quae exstant , fragmenta , quamvis ad iuris interpretationem utilissima , tamen nullius in foro auctoritatis sint, nec sine falsi crimine ad decisionem caussarum' citentur L. 2. f. I9. C. de Fet. jur. enucl. II. ut Novellae derogent libris omnibus, quia postremo prodierunt f. II. III. ut Codex deroget Institutionibus, &Pandectis, quippe utrisque posterior f. Io. IU. ut Institutiones, & Pandectae, quae ab eodem tempore robur suum obtinuerunt, s. q. ejusdem auctoritatis sint, & neu trae alteris derogent. '
- Quia tamen in quibusdam pugnant, obterVandae sunt regulae r. Iustitiationes cedunt Pandectis tanquam auctoritatibus suis, quatenus ex his desicriptae sunt . Hinc. e. e. tex. 7. β. q. f se Fer. dom. merito praefertur I. as. Inst. de rer. dι- vis a. Pande tae cedunt Institur1onrbus, quotres his novationem ex instituto fieri adparet . Hinc e. c. q. . Insiit. ex quib..causs. manum. merito praefer tur leti q. O L. et r. st . de manum. vind. Vide Hu-her. PraeIect. ad Inst. Proae m. f. Io.
52쪽
g. res Quia deinde privatus non condit An authen- leges , consequens est V. ut authenticae, et Ruct 'quippe a privatis collectae , f. 13. non 8' polleant auctoritate legum, nisi quatenus Cum novellis , ex quibus decerptae sunt,
' Saepe autem non conveniunt. Exempla vide imatith. Bona damnatorum C. de bon. proscript. auth. ex caussa C. de Lib. praeter. ρο exher. Auth. Rec iis C. de υreb. obl. Avith. Sed hodie C. de iudie. quas si contenderis eum auctoritatibus suis, discrimen statim in oculos incurret.
Quae supra docet Heineceius de diver- I's Ne pinsa Vi Legum , quas collegit , atque condidit lix RV 'Iustinianus, mihi crede , iudicio omnium doctissimorum Interpretum plenissime probantur . Atqui eadem ratio habenda non est de legum nostrarum vi . Sane a Fri-derico usque Fridericum primum omnium. me hic memorare nolim putes, quod sortasse is legum Neapolitanarum conditor fuit , Nam usque ab origine sua ab antiquioribus aliis Legislatoribus peculiares leges Neapolitani exceperunt ; ita enim, ut de re , qua de agitur, rite disputetur, procedendum est , ut sic. Vis constet earum legum , quibus vivere necesse suit Neap. ubi unius imperio cum ceteris omnibus , qui nunc regiones ceteras Regni Neapolitani incolunt , parere caepe runt , operaque sapientissimorum Principum , inter quos procul dubio Fridericus recensendus est , primum suarum legum
Codices ad manus habuerunt. Id quod sub
53쪽
ia Elementa Juris. Friderico primum expediri coepisse te non latet ; siquidem probes , quoa neminem improbasse video , leges recensere , quae ante Codicis Friderici aetatem Valuerunt, difficile admodum esse , quia caremuSScriptoribus, ac Monumentis , ex quibris' eo 1pectantia tuto elici queant ) auctoritas legum nostrarum ita definita est , ut legum illarum vim constare scriptum sit, quae posterioribus nequaquam abrogentur, vel iisdem non derogetur. Id tamen de
Jure Iustinianeo intelligi , ubi de Iuris
Romani auctouitate disputatur , tantum solet. At si de nostro Jure ratio est ineunda , rem tene in hunc modum. Nimirum recenseri opus est non unius Friderici Iurisprudentiam , sed etiam ceterorum Regum , qui post Fridericum & no-Vas leges crearunt, & easdem colligi iusserunt . Sin igitur fiat , ut servato tem porum ordine Capitulis , Ritibus , Pragmaticis , quae opera sequiorum Principum prodierunt, Constitutiones aliquae Friderici abrogentur, hae nullius momenti erunt. Sin autem leges complectatur Friderici antiquior codex , quae in aliis recentio-xibus codicibus minime improbatae sint, easdem servari tene. Hunc canonem nunc disciro , quem omnino valere luis locis videbis. I
. II. Ouia denique Justiniano , qui
ctoritas. per , nunquam paruIt , consequens e ,
54쪽
Luatenus receptum. VII. utilIi leges, &1tatuta , necnon mores patrii fingularum Civitatum, & gentium praeserantur. VIII. Ut Novellae Leonis', quamvis cum jure
Iustinianeo edi soleant , nec non Edicta Justiniani XIII. & constitutiones quaedam a Jac. Cusacto , Contio , aliisque viris dostis restitutae contra ius Iustinianeum
non valeant. CuJac. tib. II. Obs cap. 3O.
De perpetuo Iuris Romani usu in Ius Neapo- Regno Neapolitano non est , cur dubi- litanum. teS . Nam vigente Imperio Romano Legum Romanarum praestantia , ac fide , quam semper Romanis Neapolitani praestiterunt, numquam usus legum Romanarum a nostris ma)oribus i myrobatus. Post Imperii Romani ruinam idem servatum ma 1orum ipsorum studio erga Romanas legeS , ac nostrorum principum Langobardorum , Norimandorum, ceterorumque bene
licio satis constat. Id plane demonstratum plenissime est a nonnullis historicis rerum Neapolitanarum . At tibi maxime cordi sit , perlegere hac de re Arthurum Duckium, qui licet nostratium numero non
lit , tamen in De Usu, o Auctoritate Iuris
Ciυilis II. q. totus est, ut evidenter probet communem usum Iuris Romani in Regnis Neapolis , ac Siciliae . Hinc minime mireris oportet nostrarum legum interpretes, quippe qui plenis chartis 3us Romanum Commune esse in hoc Regno docuerunt. Quamobrem lubenter abstineo , omneSheic in medium proferre , cum satis mihi habeam , rem a te probari debere aucto-
55쪽
Iustitia quid E14 Elementa Iuris.ctbritate Afflicti in Praettad. ad Cons.lui.& passim in Comment. ad easdem , Antonii Surgentis Neapol. Illustr. ca'. XVII. Iserniae in P ud. Feudalibus , & Tappiae , aliorumque Doctorum ad Constitutionem Puritatem . Uerum Iuris Romani vim semper stare puta , ubi nostris legibus patriis minime obstet; Nam praevalere semper debent civilibus, sue communibus leges Patriae , uti non soluin transactum hac de re est in Regno Neap. sed etiam in aliis Regnis, in quibus tam .
quam commune Ius Romanum receptum. LIBER T. TIT. I.
De Justitia , Jure. f. I 8. FPInis universi juris est Iustitis,
x cujus se sacerdotes profitentur iureconsulti. ' L. I. g. I. θ. h. t.' imulati Philosophos in primis Stoicos , quorum praeceptis plerique veteres iureconsulti imbuti fuerunt. Vid. Em. Merili. . Obs lib. I. cap. a. seqv. V.C. Everardi otionis Drat. de Philo. Stoica vet. IuriseonsuItorum . Nam & philosophi olim set voca
rutis antisites , o solos jacerdotes . Diog. Laert. Prsam. Merii l. Lib. I. O . eap. II.
f. a 9. Jusitia ex principiis philosophiae moralis stoicae ' es constans , perpetua
voluntas jus suum cuique tribuendi pr. Ins. h. t. 1. Io. pr. Is eod.' Stoicis enim , quibus addicti Iureconsulti veteres f. 18. - J omnis virtus consistere dicebatur
in constantia, vel constante, ac perpetuo animi proposito. Cic. Parad. 3. cap. I. Seneca Epist. 66. Izo. Cons. v. c. Ger. Noodi. Probabit. lib. 3. cap. I. Astin civitate is etiam habetur vir justus , qui externas actiones ad legem componit, quamvis non accedat Disii iam by Go le
56쪽
cedat constans illa, ac perpetua voluntas . Cogita tionis enim poenam in toro nemo patitur L. 18. F. de paen.
f. ro. Quandoquidem itaque justitia Jus Ea vel ex- suum cuique tribuit g. 19.) homines ve- pletrix, vel ro alia iure persecto , alia jure imperfe- tilibutπε. Eho a se invicem exiρere possunt , Vel, uti Ρaullus L. II. 3. 3. J. commod. vel contra loquitur quaedam voluntatis , hscii magis , quam necessitatis frent , iustitia recte in expletricem, & attributricem dividitur a Grotio Lib. I. de.jure belli , o pacis cap. I. g. 8.f. a I. Expletrix est, quae cuique tribuit, Vtriusque quod juret persecto debetur. Attribuiris , in*ς ςnti quae cuique tribuit, quod voluntatis , &ossicii magis est , quam necessitatis .ao. 3- aa. Qui justitiam attributricem colit, . y M pt honeste, vivit. Qui expletricem , neminem in V - 'laedit , & sum cuique tribuit . Unde habes tria iuris praecepta , ' de quibus f. 3. Insit. h. t. & L. Io. g. i. f. h. t.
Quomodo eadem cum virtutibus cardinalibus Stoicorum concilianda sint , docet ceIeberrimus Tnomas. Not. ad Inse. h. t.
f. 23. Qua divisione iustitiae D .ao. ar. J Iustitia u-
quum multo obscurior sit altera in uni- niversali S. . versalem , & particularem , de ea aeque, hi, Immii ac de tertia in commutativam , Sc distribu' ta 'tua , λtivam commodior ad digesta erit dicendi distributiva
f. et . Α iustitia D non quidem gramma' A iustitiatice, sed moraliter J Jus L. i. pr. n. h. t. a ius, a jurejure Juriorudentia dicitur . . iuris pruden-8. 23. Iurisprudentia veteribuS est rerom . i. divinartim , oe humanarum notitia , ,si, fibu, ibusique scientia f. a. In i. h. t. L. IO. 3. I.
57쪽
16 Elem. Iur. Lib. I. Ut. I. F. h. t. Cuius definitionis priora verba alias ad definitionem philosophiae pertinent. Sen. Epis. 89. Adeoque sensus est , iuri se prudentiam esse philosophiam, quae in just scientia consistit. '' Iureconsultis eni in perpetua erat aemulatio eum philosophis απρακτσn , ignavis, qui sola barba, &pera id nomen tuebantur . Quemadmodum ergo Iureconsultos veram , non fimvlotam philosopsiam assectare , dicit Ulpianus L. i. f. a. q. h. r. ita ab eodem iurispludentiam philosophiae definitione ex ornari , minime mirandum.
uomodo β. 26. Concinnius tamen definiri potest, a nobis,defi- quod si habitus practicus leges recte in-n xψ terpretandi , adplicandique rite quibusvis
speciebus obvenientibus. JCtus et eges 3. 27. Interpres non ad verba tantum interpreta- legum , sed aci earum vim, & potestatem
xur - respicit L 17. 1 de legib. Qui enim leges,qnas memoria tenet , non intelligit , Legule1us vocatur Ciceroni Lib. I. de Orat. cap. 33 Interpreta 3. 28. ViS & Potestas legum ex rationetio quotu- earum perspicitur , quae si latius pathiplex Z verbis interpretationis extensivae, si verbis, angustior refricliυae , si cum verbis pari passu ambulat , declarativae fundamentum, habetur.
Adplieatio f. 29. Leges interpretatione explicatae Iegum ad adplicantur a iureconsulto factis, vel spe tui in ciebus obvenientibus f*. 26. J adeoque ille legum , consuetudinum earum , quibus priviti in cimitate utuntur , m ad respondendum , O ad agendrem, ad cavendum
s adde & ad iudicandum J peritus use de-
het , judice Cicerone Lib. I. de Orat. cap. 68
58쪽
48. Qui ergo nulla accuratiore iuris notitia imbutus , cruda studia in forum propellit , evertendis ne aliorum fortunis quaestum facit, Rabula vocatur ab eodem Cicerone ib. cap. II. Uides, quid Rabula notet. Igitur ne sit, Ncessarium puta, jus omne discere, ne non-litanum inullorum morem sequi videaris, qui etiam hodie ne qua dem imbuti iis, quue in Elementis Iuris exhibentur, ad larum audacter accedunt , ut Iudicibus bilem mo- ;Veant , clientumque vel bonam , vel malam caussam deperdant. Hi sunt, apposite Polletus De Foro Romano II. 9. qui ad ra vim usque in Foro, tamquam in foco laurusUrrens , crepitant, alternis iurgiis convitian-rur , rixantur , latrant tenso jecore , qui δε- nitum verborem inanem nulla scientia , nulla sententia crocitant , quibus
Immensa cavi spirant meudacia folles, Conspuiturque Iinus. Hinc praeferas rogo universi Iuris notitiam, ut pro iure temere litigantium iraudes arceas, eosque defendas, qui legum praesidio recte opus habent ; Quare Oratoris potius,
quam Rabulae nomen promereariS. Ne iueres tanta caret exemplo. Habet enim horum Neapolitanum doctos viros , quibus Iure laus Omnis)debetur , quod ea lint praediti legum stientia , ut sibi , ac Foro Neap. decori sint , atque Ornamento.
f. 3o. Quum vero iurii prudentia in in-Iufi diviso terpretandis, adplici,nditque legibus verse- in rublicum tur 3. 26. leges autem vel de statu pubIi-α pHVati Π Tom. I. B cO.
59쪽
. 38 Elem. Iur. Lib. I. Tit. I. co , vel de privatorum negotiis serantur, ius recte dividitur in Publicum, & Pri tum, quae & duae iuris positiones ' vocantur s. 4. Inst. h. t. L. I. g. a. f eod.
Positio seros. Θιous Stoicis dicebatur pars, seu species, Tuiae. ad L. Ο fida RS. Eodem vocabulosinsitionis eodem sensu usum esse Palladium de Raκώβ. Lib. 3. tit. a. observavit v. c. Car. Andr. Dulier. de Latinitate suriseo uirorum ver. p. 3a s.
. . L 3I. Publicum de satu, iuribusque rerum Eum 3 uia pμ r mo Vel de imperantium, ac civium privatum neXu praecipit , priυatum ad fineulorum utilitatem , id est , ad meum , & tuum pectat ' L. i. f. a. F. t.
Ab obiecto ergo dicitur haee partitio , non Reauri essiciente, vel finali. Secundum has enim de privatum ius recte voeatur publicum L. 38. e. dapact. L. f. de Tutel. L as. D. de eo . tui. L. 18. q. r. de damno i .
Id. N.ima Iu j Neapolitani duas quoque esse tolitanum. ne positiones , seu partes , aut enim publicum est , aut privatum . Publicum est , quod ad statum rei Neapolitanae pertinet Nam proprie Regni spectat, ac Principatus Jura proponit. Privarum vero est , quod Neapolitanorum , eorumque, qui Regi Neapolitano subsunt, utilitatem exponit. Utrumque Ius tibi dare in animo mihi est. At quoniam Hetneccium sequor , qui de Iure Publico Romanorum non agit, cum ab Institutionum Juris CL. vilis auctoribus tantum descripta privati Juris capita , quod expeditiora essent, Captuique tironum vel facile accomodari possent modo excIpias ea, quae habet Tiri
tulus de judieiis necesse omnins est , ut
60쪽
In meis hisce notu lis tantum conseram leges illas , quae ad Ius privatum Neapolitanum pertinent, ne extra aleam l0dere vi-clear. Uerum equidem Pt ictam Jus Neapolitanum , quod profecto di: icilius e st , tibi dabo in calce hujus operis ; Etenim Upusculo, cui hic index praescribetur, De
Iur fidi ione omnium Iudi m nequi Neap' enarrabo, quae Publicum Jus Re Ini Neap. constituunt , atque ad ejusdena partes pertinent. x q. 32. Utrumque non solum privatum' tripartitum est, collectum quippe ex natu , ,hpyinceptis, gentium, civilibusti t. . . h. t. L. I. g. a. F. h. t. De quibus agendum erit titulo sequente. 'ri Rς Aς xpctς Ius naturae definias, uti nos iu - ra 9. 4o. Vlpianus vero , qui ius naturale hominitius cum reliquIs animantibus commune putabar, A ; . ' RQR pης Rr inde derivare ius publicum, cuJus nec vestigium , nec umbram inter bruta n
T I T. II. De Iure Naturae, Gentium, re Cit sti. g. 33. TVs , Voca ulum alias maxime I riviscatione buritim L. Tr. ia. si de ius. σ ore , hic pro
lege , Vel potius complexione legum o h mum unius generis accipitur. uales ergo sunt leges , tale ius emergit. g. 34. Leges igitur quum vel divinae, vel Eumanae sint; ius quoque vel Avinum . vel Bumanum esse oportet f. og. 33. Divinum , prout vel per rectam rationem , vel per sacras litteras promul-B a gatur,
Utriusque triplex oti- Ius quo sen. 1ii hic accipiatur ZVel divi. Dim , vel