Jo. Gottlieb Heineccii ... Elementa Juris civilis secundum ordinem institutionum quibus passim subnectitur jus Neapolitanum ... Pars prioraltera

71쪽

,o Elem. Iur. Lib. I. Tit. II. . xi universo contrarium esset, vel alios laederet , aptissime tanto malo prospectum a Carolo U. Imperatore. Ac sane cautum , ut ea tantum Privilegia deinceps vim in Foro

haberent, quae intra annum computandum

a die , quo Privilegium quodvis subscri-sum,Proregi Neap traderentur, atque ab eo em exciperentur Litterae , ut aiunt, exe-eaetoriales. Id plane comprehensum Pragmatica unica De Privilegiis intra annum exhibendis , quae promulgata suit anno .

si 8. sub Raymundo Cordubensi huius Regni Prorege: Censemus en verba quaedam Pragmaticae , quae ad rem faciunt statuimus , o ordinamus , quod omnes , singuli, qui a manibus nostris de cetero ob tinebunt aliqua Primilesia , Invesituras Urmationes , o alias quascumque Proyisones , Litteras, o Scripturas de Negotiis, o Rebus ad dictum Regnum , oe sngulas Personas ejusdem quomodocumque, o qua titereumque spectantibus , tangentibus , opertinentibus , teneantur ea , o eas prae

sentare , o intimare III ri Vicertai, Lo-eumtenenti , o Capitaneo no ire dicti Regni , o ex illis ab eo executoriales obtinere

intra annum eo standum a die datae e

Fumdem Privilegiorum , Provismum , σScripturarum obtinendae , ex quibus intra dictum tempus executoriales praedicta non fuerint extractae . elapso dicto tempore. nul tius esseaeiae , valoris , o momentὰ exi-sant. Non deserunt tamen pro more suo nostri Doliores , nonnullas exceptioneS

hac in re proponere , quarum summa huc aedit.

72쪽

redit. Nimirum aiunt, non obstare Privilegiis Pragmaticam , etiamsi deficiant Proregis Litterae, quibus eadem, ut a salsitatis nota immunia sint, probanda, ubi vel Reges, a quibus ea conceduntur, ad sint, vel iisdem adscribantur eae Formulae Ex certa scientia , Motu proprio , Ex nitudιne Potestatis , vel Praescriptione immemorabili confirmentur. Vide-ss Regen rem Galeotam Controvem II. II. & Io'sephum de Rosa Consili. Iuris xis. Et rescte quidem hos docuisse censeo, tum quia

Pragmaticae verba praeclare ostendunt, Ob

viam ire voluisse Imperatorem fraudibus eorum , quibus facile erat falsa Privilegia obtrudere Regibus absentibus , tum quia satis probet Privilegii vim immemorabile tempus , quod prosecto certos quosvis reddere debet, revera Privilegium a Rege donatum. Adde , si lubet , hi tertium hoc argumentum , quod equi dem maximi habendum reor . Si nihil valeret in hujusmodi negotiis Praestris pii O , antiquiora , ac fortasse sinceriora Privilegia cessarent duplici ex capi' re . I. quia fieri saepissime videmus , ut quaerere antiquissimam alicujus Privilegii Schedam post longam annorum

teriem. II. quia compertum nobis est, non semel aut casu , aut rebellium . scelesto rumque hominum furore antiquiora no strarum rerum Monumenta in Archiviis

deposita flammis exusta . Hinc stare de bere recte visum fuit Longae possessionis

Vim , ubi αυτογρσιοι dest.

73쪽

3 2 i Elem. Iur. Lib. I. Tit. II. r Magistr - Ad ius scriptum porro pertinent Τm ςdi Masi ratuam Edilta 3. 3. Solebant enim Praetores, Procoss. aediles curules, imo &alii Magistratus sub auspicium Magistratus edicere , quo Osdine , quave ratione

ius dicturi essent de rebus ad iurisdictio-

- suam pertinentibus . Unde Edicta urbana vel praetorιa , provincialia , Veiproconsularia, & aedilitia, quae con)unctim juris honorarii nomine venire solent g. 7. Inst. h. t. I. 7. g. I. θ. de jus. Iuri L 3 a. f. o. f. de Oblig. adi. An ius faee- β. 63. Quamvis enim Magistratus non A. I' η essent legislatores 3.qq. L. I a. f. q. F. de pallic. in rem adi. L. I 2. f. i. d. de bon. posses . sensim tamen sibi sumserant facultarem , ius aluvandi , supplendi , corrigen propter utilitatem publicam L. V. 1.F. de just. oe jur. Et ita intelligenda ver- . ha Justiniani Nov. . 23. Praef. ct Nov. 26.

p. I. g. I. ubi Praetores legislatores vocantur. Unde tot actiones praetoriae , & aedilitiae , interdicta , restitutiones in integrum , bonoriun possessiones. Quae omnia initio usu sori comprobata, denique juris scriptita auctoritatem propter Vetustatem rum, Cic. de inυent. lib. 2. cap. 21. maxime postquam compilata sunt Edictas m et . Edicta per--3. 66. Edictum perpetuum praetorium , ρο μην vel urbanum auspiciis Hadriani compila- it Salv. Jubanus Constit. tanta 3. 18. de consim. diges. Eutrop. lib. 8. Hi t. cap. 9. Edicti provincialis perpetui auctor, acae . ' tas ignorantur, nisi quod & illud Dod--ell. Praeleci. Cambdeu. 8. j. Io. p. 333. sub

74쪽

lucem editum esse suspicatur in Orb. Rom. Exerc. Σ. f. I 2. p. 97. ' Utrumque periit,

nisi quod ex iis multa in digesta migrarunt , quemadmodum & tria Edicta aedilitia in iis supersunt L. 27. h. 28. F. ad L. Aquil. I. I. f. I. oe L. 38. E. de aedit. editioo L. 4o. seqq. E. eod.

Neutrum tamen satis expeditum est . Mihi Proconsulare, ac Praetorium unum idemque fuisse videtur , & vocabulis rantum discrepasse . Nam Caius in Commentario ad Edictum Provinciale eumdem ordinem servat , quem servarunt Iurisconsulti, iqui edictum Praetoris illustrarunt , quin promiscue modo Prietorem , modo Proconsulem ait edicere , quoties verba edicti citat, vid. L. 4. g. quod ρ:ιist. iur. l. r. f. si quis caut. L. I. g. a. D. quod cuiusc. u-

f. 67. Denique & responsa prudentum ad Responsa ius scriptum reseruntur *. 4s. id est , prudentum.

frutemiae eorum , quibus permissum erat ' de jure respondere f. 8. In l. h. t.' Permissum vero id erat initio om ibus , quibus studiorum esset fiducia L. a. q. 4'. F. de O. I. postea Augustus certis tantum hominibus eam facultatem respondendi concessit, obstrinxitque iudices , ne ab eorum sententiis discederent f. 8. IV. b. t. Ab Hadriani temporibus denuo haec fa cultas non peti , sed praestari solebat d. L. a. β. 7.ae oritur. Postremis tamen temporibus denuo Principis beneficio indultam esse , exemplum Innocentii Iurisconsulti docet apud Eunap. in vita C,υ-

9. 68. Ex Jureconsultorum illis inter' Ιis varia iu-Preta mentis , responsis , disputationibusta invecta. multa nata sunt iuris capita, veluti legitima patronorum tutela , querela inossicios,

actiones utiles, legis actiones, & actus legitimi &c. L. a. f. 6.A. de O. I. m. I. C g. 69.

75쪽

34 Elim. Juri Lib. I. Tit. II.

Mamime a--ερ. Dicebantur vero legis actiones I. H0nςβ ις' sormulae , di conceptiones Verborum, qui

δ' δ' bus inter se homines disceptabant L. a. f. 6. F. de O. I. II. actus quilibet tum contentiosae, tum voluntariae jurisdictionis coram Magistratu quocumque , etiam incompetente , apud quem erat legis actio ' , solemni ritu explicandi, veluti manumissio, adoptio , emancipatio , cessio in jure L. a. F. de M. procos. L. 4. f. de adopt. L. I. κε, c. jurιd

' Elegans est coniectura Guil. Marani , qui ad L 77. D. de reg. Iur. Opp. To m. II. pax. 6w. Leyia Actiones dictas esse putat, quae nonnas lege I ta, adeoque apud Populum explicari potuerint . Id erinim saltim de Adrogatione tradit Gellius Noct. atris. ιι,. s.cap. Icp. de Testamentis Iustinianus pr. Infltit. de sam. ordinand. Postea tamen certis Magi ii r/tibus eam lacultatem datam esse specialibus legibus, ut apud eos esset legis Actio , eoque facto primin num nomen nihilominus mansisset. Confer Aum Hs. Jur. a. 3. 4s. , qui simul β. 46. eleganter de Act ibus Legitimis , eorumque digerentia ab actionibus Legis eleganter disputat.

Et actus legitimi.

f. 7o. Actus vero legitimi erant ne otia publice vel privatim , solemniter , nec tamen coram Magis ratu , apud quem legis ac io Orat, celeManda' Actiones legis omnes, Ieg. timique actus ex parte ' nec conditionem, nec diem , nec procuratorem admittebant, Veluti mancipario , accepti latio , hereditaris aditio, servi optio , tutoris datio L. 77. L. 123. pr. L. de reri jur. nec iterari

poterant d. L. I γ r. nec a pupillo explica

ri sine tutoris auctori rate L. 9. θ. de auct. iur. Addatur Scip. Gentil. de juri . lib. i.

a . .

. Sic

76쪽

- Sie legitimus actus erat tutoris datio d. L. 77. f. de res. iux. 9 tamen legatus etiam procos. apud quem non erat legis a&io L. 3. de ostic. pr eou . tutores dabat L. I s. g. eod. COui . Petr. Fabri Semelle. lib. 2. cap. 22. Vulao omnibus hanc qualitatem tribuunt doctores , sed vide-sis Jacob. Gothoir. Couiment. ad L. 77. F. de reg. iur.

i. Hactenus de iure scripto u lii, non scriptum 3. 4. seu consuetudo es jus tam sti um.

cito populi funragio flibera adhuc Republica J vel tacito consesu Principis sub statu monarchico introductum L. 3 a. 3. I. V. de Ieg. Qui enim iuri scripto , idem & non scripto dat auctoritatem , id est, summus

cujusque civitatis imperans , quem penes est potestas legislatoria. f. 72. duum ergo consuetudo sit ius ta- Consuetu- cito consensu legislatoris introductum dinis vis, αγ I. consequens est I. ut quaestio facti sit, Fψ φὶδ .an consuetudo hujusmodi in Rep. inoleverit λ quod ex diuturnitate temporis , &actuum uniformium frequentia probandum L. I. C. quae sit long. coss. L. 34. ll. de legib. II. Ut introductae eadem vis sit, ac ipsius legis f. 9. inse. h. t. L. 32. I. A. de legib. III. Vt & legibus anterioribus deroget, &easdem plane tollat L. ὀχ. 3. i. f. de legio. f. II. inji. b. t. IV. Vt si qua consuetudo rectae rationi , & bonis moribus repugnet, non praesumatur a Iegislatore probari L. 39.

U. de legib. cap. I. a. 3. 7. IO. II. x de consuetud.

Habent Neapolitani Jus non scriptum, Jus Neapo- immo & suum plerique Regni Neapolita- litanum. ni accolae non tycito tantum Principum

77쪽

36 Elem. Iur. Lib. I. Th. II. Consensu, sed etiam expresso confirmatum. Et Neapolitanas quidem Consuetudines a Carolo II. confirmatas fuisse, uti & ceteras , quae in diversis hujus Regni Civitatibus valent, ab aliis Regibus passim probatas , alibi dictum est . Quae vero Neapolitanae sunt de harum Origine vide His

riam pag. I 87. ne credas extra Territorium Neapolitanum valere; Etenim aperte Caro-dus II. in Prooem. Consuetud. Nov. eas Vim

habere statuit in Ciυitate Neapolis, ejusque Districtu. DISTRICTUS autem vox est latinis auribus inaudita , atque notat idem, ac olim apud Latinos Ictos Territorium significavit. Eam adhibitam a Consuetudinum collectoribns tene , ut satisfieret mandato Caroli Regis , qui describi voluit Neapolitanas Consuetudines in

Stilo dis laminis eorumdem Civium , ut ma gis proprie illarum inualia verba remanerent , ut ipse ait in Proermio ς quamvis

Nemo neseit, eam vocem tunc temporis

nonnullis Italiae populis communem fuisse, ac prassertim Lombardis , & Tuscis. Igitur rite Caroli sententiam adsequeris , si quid indicet Territorium , probe nosces. Ac sane Territorium in l. 239. 3 8. de Cyesse dicitur Universias agrorum intra fines cujusque Civitatis , ab eo dicitim , quod Magistratus ibi jus terrendi habent. Vides jam, Territorio respondere agrum, qui Unius Civitatis fines perstringit. An vero a terrendo dictum sit, uti in hac lege proponitur , an a terendo , Vel a Torre, aut Tore , quemadmodum visum Varroni IU.

De L. Lat. Is loro in Origin. & Claud. S: nasio ad Scripta Hist. istis. in hac, qua

78쪽

de agitur, re priestare non est necesse ..Id unum maxime advertas opus est , Territorium terminos notare , quibus quaeque civitas circumscribitur . In hanc sententiam , mihi crede , idem vocabulum explicatur in I. ult. D. De Jtiri . l. 2. Cod. Theod. de Terris Limitan. l. 2. Cod. Theod. de exastion. l. 34. Cod. Theodos de Operib. Publ. I. 185. Cod. Theodos de Decurion.

Ergo est, cur tibi persuadeas, Distrillum intelligi ibidem universum agrum , quo Civitas Neapolitana finitur , atque σωι subest Jurisdictioni eorum, qui jus in

hac Civitate dicunt . Atque hinc pernoscas necesse est fines agri Neap. qui revera longe alii aetate Caroli fuere, uti ab Antiquitatum Neapolitanarum historicis colligitur ut recte iudices de Consuetudinum auctoritate . Quamobrem Camillus Salernus stomachum pro iure facit viris doctis in Comment. ad i. Prooemium , ubi quaedam discrimina Disrielus , ac Territorii nescio qua causa proferre conatur. Verum animadvertas heic oportet, Consuetudines Neapolitanas , quae ex civium Neapolitanorum pactis potissimum ortum traxerunt, non cives solum, sed quorumvis bona etiam in Territorio Neapolitano posita respicere. Hinc fit, ut si qui sint , qui alibi degentes de bonis intram irietum existentibus testari , vel alio

modo disponere velint , omnino id servare debent, quod Consuetudinibus cavetur. Vide Napodanum , Agnellum de Bottis, aliosque Consuetudinum Neap. interpretes

ad Procera. Quamvis id quod a nostris hae

79쪽

38 Elem. Jur. Lib. I. Tit. II.

in re, probatum , nec uaquam dissonet ab iis , quae de Coniuetudinum vi apud alias genteS recepta sunt , uti legere est apud Bachovium , Donellum, Noodi , ceterosere Interpretes Tituli Cod. Quae sit Longa

la uetudo.

Quae hactenus de Iure non Scripto Neapolitano didia sunt , valere etiam puta, si Jus non Scriptum aliarum hujus Regni Civitatum opponatur , quod ubi aeque ac illud Regia auctoritate suit firmatum, valet intra fines cujusque Civitatis , abrogato omni alio Jure, quandoquidem peculiare jus in eundem modum sibi habere studuerunt. Atque haec satis essent de Jure nina Scripto Neapolitano . Uerum ne pedem hinc nunc moveam , prohibet fret quentissima mentio quarumaam consuetudinum quae vulgo uos nuncupa

tur se 'quarum aliae Nobilium Curiae Pipuanae , & Nidi propriae dicuntur , aliae

Baronum , Procerum., o Magnatum. De

his heic ita sermonem habebo, ut tantum earum origo pernoscatur; Nam quid juris eaedem complectantur, suis locis exhibebo. Origo autem, ac vis Consuetudinum istarum ex antiqua Reip. Neap. Politia est repetenda. Habuit primum Neapolis pro m re Graecarum Urbium suas Tribus graece ορ-ptas dictas , ac quaeque sub Initium sua sortitae sunt nomina , uti in Hisoria dictuni est. His datum publicae rei praeesse, cui curandae singuli cives cuiusque Tribus conveniebant. At quoniam Civitate Neapolitana florente inter ci ves ipsos discrimen obortum, Nobilium puta, ac Plebeiorum,

. quod

80쪽

De Jure Nat. Gent. O Civili. 39 quod illi vel divitiis , vel arti uin liberalium exercitatione se se ab aliis distingui coeperint , factuin , ut Nobilium proprium Ius esse coeperit certis locis , qui raece τοxot dicti, convenire, ut Reip. &rivatorum commodis consuleretur. Ei Curiarum vulgo Sedilium a Neapolitanarum Orἰgo, quae tot luere olim, quot urbis Neapolitanae regiones . Itaque iterit vetus Neapolit. Gentis Politia. Sed quia deinceps pro vario exterorum Principum dominatu cessare omnino debuit vetus illud antiquarum Fratriarum jus , Obtinuere tamen sibi viri Nobiles hujusmodi Fratriis adscripti ex Principum , ac praesertim Andegavensium , beneficio tamquam consuetudines retinere', quae primum uti peculiares leges ex mutuis conventionibus, ac pactis vim habere statuerunt . Quod ius prosecto tam sancte custodire eis placuit , ut etiamsi temporum infelicitate, ac similiarum defectu numerus antiquus Fratriarum defecerit, tamen adhuc plura retinent antiquae suae dignitatis decora. Igitur non aliunde fieri potuit , ut cum conveniant hodie , ut eos eligant, quibus tribuitur annonae , viis, publicisque aliis negotiis praeesse , tum vero maxime, quod caput est , peculiaria pacta retineant ad dotes , arque ad ultimas voluntates spectantia . Consule hac de re plura apud Capacium in Antiq. Neap. Tutinum De Orieine Sedilium , & Jannonium Historiae

Ciυ. Neap. xx. q. Haec de origine Consuetudiuum istarum,atque auctoritate satis. Ceterum teneas nunc velim,earum exempla ha