장음표시 사용
341쪽
donatarum, id non pertinet ad usumfructum ipsum a marito donatum, sed ad res ipsas uxori donatas in quibus rebus uxor lege usumfluctum habet constitutum , praesertim si ad secundas nuptias trasierit,ut sip. exposuimus.Et de hoc usufructu loquitur totus ti .dsc.nupta quas constitutiones obseruari liqc L .vn.pr cipit. At de utroquevsiufructu loquitur Auth. hic subiecta, & Nou. unde sumitur, nimirum 22.de nupt. de utroque inquam, id est, relicto& donato inter vivos. Cauet autem h. l. ram. de usufructu uxori relicto tu hunc modum, ut eum mulier ad secundas nuptias transiens, omnino amittat, isque redeat ad liberos prioris matrimonii, atq; ita consolidetur cum proprietate quae penes liberos semper fuit. atque hoc
modo accidit, ut mater omni plane emolum lto careat. Et ratio est, quia cum res ipsae uxori donantur,vel relinquuntur,poena secundarum nuptiarum illa est, ut uxor ex domina fiat usu- fructuaria,&proprietate liberis prioris matrimonii reseruare cogatur. talis poena no potest in hoc nostro casu locum habere, ubi non res ipsς sed ususfructus ei legatus est.Nam aut penitus usumfructum hunc retinere debet, aut penitus amittere.neque enim dici potest, matrem habere usumfructum huius ususfructus dominio eius liberis reseruato ; quia seruitutis esse seruitus non potest. l. i. D. de usust. leg. L Uructuarius. D. deserv. F. pred. Qua re necessiras eo rem deduxit, ut per secundas nuptias usumfructum sibi legatum mater
342쪽
plane amittat. In o etiam amplius. si forte moram in eo restituendo fecerit, debet fructus omnes, quos ta die ipso secundarum nuptiarum percepit, liberis suis restituere deductis tamen prius ab ea impensis . quas in res v-sufructuarias fecit. h. l. et . Nam nec aliter
intelliguntur fructus vlli esse, quam impensis
deductis. l.frutilia P .solui. matrum, Sed an etiam eos fructus restituere mater cogitur, quos non percepit, sed percipere tamen potuit aut debuit. Nam malae fidei possestares de his quoque fructibus tenentur. Uructati L nauis. g. generaliter. D. de rei vind. & ita stane Cuiacius sentit,matrem etiam teneri; quia& ipsa contractis secundis nuptiis malae fidei ponemor elle coeperit. quod verum non puto. I. quia haec constitutio nihil dicit, nisi de perceptis: neque extendi debet cum sit odiosa , dc puniens secundas nuptias. II. quia mater non debet ita grauari, ut aliquis ex ita ncus. III. quia non est plane & proprie malae fidei possetfor, cum ab ipso marito dominovsusfructus ei iure legatus sit. Postremo quia ita de matre scriptum est in L sipater. C. devin1 Ur. ubi Adcursius notat id in matre feciIndum quosdam speciale esse, idque ratione mater nae pietatis. neque obstat L smater. C. de unquam obiicit, ubi ait matrem cogi etiam soluere usuras, quae percipi potuerunt. Ergo idem & de fructibus dicendum est; quia usiuintae vicem fructuum obtineant. l. urae. D. demseur. Sed multiplex responsio est. Primum,
343쪽
sis DE sscv N. Nups ii splurimis in rebus usurae a fructibus differular: Deinde d lsi mater. loquitur de actione negΘ-ciorum gestorum in quam venit omnis diligentia & culpa, qui negocia alterius gessit ipsbnon Inandantet, ideoq; pecuniam foenora cal
locare debet , & si non collocet ad ustiras tcnetur.ltutori 6. de neg.gest Isiibberto. y labe na. D.den g.ge . Tertio, nihil in dua ex e sum est quod mater usuras non perceperis vcli ecuniam enori non collocauerri,aut in usus suos non conuesterit. Postnemo videndum est quid hic caueare, Nov. 22. f.stvero solum. unde ea di sirinta cfl . Temperat ergo l. vn. quam exposui , partim etiam eam amplificat. Temperat in eo . quod sancit ne mater ista usum fructum istum sibi a marito Iegatum amittat ob secundas nuptias contractas, nisi id ipsiim maritias specialiter caueat; puta si usum fructum ita reliquit sub eonditi ne , si iterum non nupserit. Nam haec condi. tio virgini quidem adiecta inutilis est,&reiicitura legibus, non ita adiecta viduae. l. 2 ghth cui relistum. ροιμι DDa traiam . C. de ind. vid. tost. Amplificat autem in eo , quod cauet idem de ulu fructu dato , vel donato inter vivos , quo casu scilicet donationes inter virum & uxorem valere positant,
quae alias regulariter sunt interdictae, licet ex oratione Seueri morte & silentio coniugis donatoris confirmari possim rivi loυφνω M. GpQ s. D.de donat. 1m. vir. ta ux Item in coamplificat, quod cum haec L vn. loquatur de
344쪽
se fructu tantum uxori a marito relicho , d. 'u. 22.idem vice versa ius constituit in usu- fructu ab uxore marito relicto. His ita expositis elegans dc frequentillima quaestio explicanda nobis est si maritus. ut fieri solet in te itamento uxorem suam dominam & fructetrariam simul relinquat. quidnam his verbis contineatur, utrum solus usu fructus, an etiam proprietasZ quae ut melius intelligatuor, & a DD. perplexitatibus nos melius expediamus , per singulares quasdam conclusiones rem rotam
explicabo. Prima igitur illa ello; si relicto filio
herede uxori legatus sit ususfructus omnium bonorum, addito ut una fruatur cum filio. qualis species refertur a Cicerone in orat. pro Ca cinna. circa princ ibi moritur Fulcinim tac. quo loco Hotomannus interpretem nescio quem irridet&Doctorculum, ut ait, Patauinum ab eo consultum.sed male,& immerito. Neque enim illi hoc voluerunt, qua si temporibus Ciceronis vel prioribus Lex Falcidia vel Novellet Iustiniani. quibus de legitima liberorum ad exemplAm Falcidie cautum est, extarent sed talem cafiim, qui quotidie etia nostris toporibus' Occurrere ibi et, ex iure quo utimur , decidere voluerunt. quod& Cui acius ipse vir cum iurist tum antiquitatis omnis periti stimus hoc loco' fecit allato etiam dicto Ciceronis loco. idemq; in hoc casu statuit, quod illi ab Horo manno irrisi interpretes nimiru matrem usu fructuariam este, excepta tantum illa parte legitima P
345쪽
DE SECUN. NUPTIIS na, id est, usufructu non deducto, eis competit ex Nou. de trient. ta siem. Nam in legitima ista portione nihil imis , etiam quod ad usum
fructum attinet, mater habet. d. Nou. .f. prohibemus. dc notatur in Auth. nouissima. Cis inus. testim. tam l.omnium . D.de usi ruct.
Quod autem Hotomannus dicto loco Ciceronis partitionis legatum intelligi ait , id verum non puto. Nam tale legatum oti infuit, cum heres iuberetur a testatore hereditatem suam partiri atque diuidere,vnde partiarius legatarius dicebatur teste non solum Vlpiano inru.delegat.tnfagment. scd etiam Iustiniano in s.*dquia. desideicom. hered. At in loco Ciceronis falius heres fuit omnium Ionorumsbius , nec diuidere ea, vel partiri cum matre iustiis est: sed matri ususfructus tantum relictus est. non fuit igitur partiaria legataria. Quare filius moriens de omnibus bonis tanquam solus dominus disiposuit heredem qi sibi
fecit Publium Carsennium; uxori ;ut ait Cicero, grande ponduS argenti, matrique partem bonorum maiorem legauit. itaque, inquit in partem mulieris vocatae sunt; hoc est, fecit eas ambas participes bonorum; unde&partitionis nomen bis postea usurpat aon quod essent partiariae legatariae, nam hoc, ut dixi, tantum in herode & legatario locum habet. Secunda coclusio est si maritus institutis aliis heredib. se caueat. Relinquo vXorem meam bonorum meorum dominam & usuariam , vel usu fructuariam. De hac quaestione varie DD. sentiunt. Alii dicunt relictum hoc plane non
346쪽
C A P v Τ XV. valere: quia contineat repugnantia. l. v . D. Greg. ur. Repugnat enim naturae,& iuri,ut idem sit dominus & fructuarius , siue ut dominus in rebus suis seruitutem habeat. l. mi frui. P. yiwufruct. pet. Est enim usiusfructus ius alienis rebus fruendi, non suis. In F.inpr. de υ sor. Alii dicunt sic intelligi , ut videantur grauati esse tanquam fidei commisso nimirum de restituenda uxori hereditate. Sed haec nugatoria sunt. Alii dicunt valere sed ita, ut in
eo contineantur duo legata, unum proprieta tis, alterum v suffructus, ex quibus alterutrum
eligere mulier debeat. l. FTiti undus. D. de ustu.leg. Sed& hoc ineptum est , neque locum habere potest in quaestione proposita, ubi scilicet heredes alii sunt instituti,aliis usus- fructiis relictus,sed locum habet in legato aliquo particulari duobus ita relicto , puta Titio fandum do lego, eundem fundu eiusq; usum- fruistia Caio do lego. vel Titio fundu & ei' fundi usu infructum ut est in d. siIitio.ut non pol sim satis mirari quod in hac quaestione nostradicatur , hanc elle communem opinionem; cum, ut dixi, huic quaestioni nullo modo quadret. Alii denique proprietatem quidem non esse uxori relictam dicunt, & in hoc consentiunt ι sed quid relictum sit in eo dissentiunt.
Quidam enim dicunt solum ulummustum re lictum esse . quos Cui acius secutus est in d. tit. C desiec .1mpl. Quidam distinguunt. virum sit filius heres instit Luus, an extraneuS. nam si filius sit institutus , aiunt uxorem non habere ne usumti uictum quidem, sed alimenta dunta-
347쪽
tox DE SECUN. NuPΤII sxat , ut habebat vivo marito , quo alimenditorum nomine non solum cibus , & potus, sed etiam vestes habitatio continentur , liaque, sine quibus uiui non potest. l.legatu ab-mentsS. D.de atim .irg. idque fauore filiorum ita sentiunt: sin cxtraneus sit heres institutus tunc electionem illam,quam sup . dixi, uxori tribuunt,ut vel proprietatem vel usum fructum eligat. Bariolus hanc distinctionem probat inter extraneum filium heredem institutum; nisi quod herede extra nco instituto sine ulla ele-etione, quam dixi us infructum tantum matii tribuit, ut verba relicti sonare ait i probat per
L Uxors mel. D.de usius'. legat. 2 l. omnium. D. de et Ur. Contra autem Cynus totam hanc distinctionem improbat , atque utroque casum ulteri alimenta tantum legata intelligi quod durum est, mirorq, id Saliceto probari,sed ineptissimis rationibus. quare in tanta perplexitate tuti il1ma mihi videtur Barioli sententiai vi mulier usu fructuaria tantum sit ; nisi forte filius sit institutus, quo casu alimenta tantum deberi concedit. Quae sententia primum Bulgari sunt. dicitur Bononia: proselibris& consiliarii Imperatorii, eamque opinionem de c5suetudine curiae ob eruari dicunt. Neque ob stat, quod v erbum , Domina, in hoc relicto v surpatum fuerit. Nain exsequenti verbo fractuaria limitandum es quasi clictum sit domina, id est usu fructu alia, siue domina ususDuctus, non rerum . quomodo etiam usufructuarii vocantur domini. l. in venditione. D. de reb. Aut.sud. posi atq; ita ut Grammatici loquuntur,
348쪽
C A p v T XU. Iospositum erit, Certe testator cum alios heredes instituerit, non videtur voluisse. hac cinstitutionem inanem esse&muliςre facere heredem, id est dominam. Tertia conclusio est; si nullis institutis heredibus quis relinquat uxorem. vel aliam domi am vel administrationem bonorum suorum; 4ddito tamen, as utendum&fruendum . nam hic proprieta plena i utelligitur relicta. Neque obst i illa additio. quia etiam domini maximς reb. sitis fruunt tir. Aeque ita clegan er Alcimus Auitus ii, de orig. mundi:GIM habe,'Liprior dominare fruetudo. Arq, ua in ιure nostro usus, & fructus Domin ecti un inardum proprietas ipsa ve it, pro materia scilicet subiecta, ut in .l.donarrone. S. oeciae. D. de donat. & mi. specire. D. de auri M Itaque & Socinus consiL 4. versi in contrarium scribit; si mulieri concc sta sit
possidendi de Duendi potestas intelligi ipsimproprietatem esse concessam quod & Al x. do Imola probat in d. f.sse . nostr Q hoc casu, di Baldus in L Bbe tu. i. in princ. D. de alim. leg. Quarta conclusio in eleganti & ardua spccie, quam tractat doctissimus Zasus in consit. II. volum. a. in qua specie relictis filiis heredibus mulier iussa est habere omniti bonoru administratione, dispensatione, plena. perfectaq; pos festione, cu omni u fructu upceptione, donee ad secussa vota trasiret. Cotendit. n.& pugnat cocosilio Zasius, matre ista no vlufiuctuaria esse,sed proprietaria. Sed hoc ideo, quia in testam cto additu erat, Ea lege 2 conditisnesilios heredas institui G tandem heriditas ρo u morte
349쪽
io DE SECvN. NUPTII smatris ad eos veniret. Releuari igitur matrem ab isto onere cautionis ,& rationis faciendae. eum non sit fructuaria, sed vere proprietaria, licet ad tempus hoc est, usque ad vitam suam, ita ut bona illa non possint alienari. Sed hoc non obstat, quin aliquis sit vere dominus dum vivit. exempli caussa heres grauatus de here-gitate post mortem suam alteri restituenda, non propterea minus est dominus insuavita, licet res alienare non postir. l. non minus. D. de rei vindic. t.'. C. comm. de legat. Alciatm in I. recte dicimin. D.de ver. l. atq; ita etiam in proposito nostro Baldus matrem quasi proprietariam esse dicit dum C. δερ-
Ovid iuris sit in lucris nuptialibus inqui
bus vir aut multor ad secundas nuptias transeundo punitur, satis a nobis demonstratum est. Deinceps de bonis propriis cognosce- dum est, id est, qua ratione vir aut mulier in suismet facultatibus coerceatur ob secundas nuptias,extantibus liberis prioris matrimonii. Quadere est haec nobilistima Leonis & Anthemii constitutio a Iusti plano in Noa.den . . optime. ει alibi sirpe laudata, di a sapiuntissi-
350쪽
C A p v Τ XVI. Iosino illo Galliae Cancellario Michaelo Hospitalio in ius Gallicum relata, regioque cd cto
sancita Huius quidem constitutionis tantus est fauor, tanta aequitas , ut etiam statuta lucrum dotis marito addicentia, &similia huic legi non derogent: sed ex ea interprctationem
capiant: ut Bariolus hic adnotauit, cumque Omnes sequuntur. DeciuS consili. a L. sane quin lege municipali derogari pollit dictae
constitutioni, cum sit ius positiuum, nec dubitandum videtur; &fauor matrimonii suadet, quo citius viduae reperire maritos possint. Non idem de pacto dicendum; neque tanta
vis pacti est, quanta legis,ut in hac re ipsis Iason
scribit in Auth. praeterea. C. unde vir o uxor. Est autem eius haec summa, Non posse mulierem,aut virum, ad secundas nuptias transgres sum plus in nouum coniugem ex suis bonis ullo titulo vel inter vivos vel mortis caussa transferre, quam dederit aut reliquerit uni alicui ex liberis prioris matrimonii, cui minimum dedit aut reliquit;dum tamen id, quod filio reliquit,non sit minus portione legitima. Nam ea omnino relinquenda liberis est du non sint ingrati. Nunc singula explicemus. At primum ratio huius constitutionis est illa ; quod mulieres in sino amore plerunque captae noui mariti, plerasque facultates in eum effundunt liberis prioris matrimonii neglectis de defrau- C. de admin. tui. Idemque Ade viris dicendum est. quo pertinent illi Homeri versus Odyss. lib. 6. quos latine sic inter-