장음표시 사용
101쪽
9o Ius Ecclesiasticum Giuersum luit, quam post sermonem , misionem seu
dimissonem fieri Catechumenorum. Unde S. Isidorus, lib. 6. De oris. vocum, cap. l6. Missa est tempore Sacrifieii , is quando Calee humeni foras mittuntur , clamante Levita: Si quis Catechumentis is remansit , exeat foras , & inde Missa , se quia Sacramentis Altaris interesse non ,, potant , qui nondum regenerati no- scuntur
xum dicta fuit a missione , sive dimissione Catechumenorum ; ita & Missa Fidelium nomen accepit a missione , sive dimissione Fidelium, clamante similiter Diacono: Ite,
Id non obseure indieatur in Sacramentario S. Gregorii apud Pamelium, ubi descripto officio seriae UI. Parasceves, tan dem in fine dicitur : Deinde commvulcatlaia , m omnis Gerus , o fiunt Missae . Ubi qusque ad marginem monet Pamelius: Ex postrema hae clausula colligere est , is cur Missa nuncupetur, nempe a dimi is tendo populo,, . Eodem sensu sumitur a Cassiano , dum cap. I p. lib. 2. Iustiti ita inscribit r arep0i Milam nocturnam dormire πon opor reate id eis, post mi ilionem Monachoruma inoctum is officiis.
rit a militone seu dimissone , nihilominus hoc etiam eonstat , varias suisse iam pridem Missae signifieationes ; neque nomen
Missa in eadem fgnifieatione ubique suisse
Mistam pm quovis Ecelesiasti eo Oiseio
ubd in aedibus sacris peragebatur , interum sumptam fuisse , praesertim in regulis Monachorum , ollendit Cardinalis Bona ,
tius Du-Cange in Glossario, verbo Missa. Missa quoque Catechumenorum olim a cepta fuit, & hodie communiter accipitur pro ea parte Liturgiae , quae Missam fidelium antecedit: id est , ab introitu usque ad lectionem Evangelii, ejusque ex possitionem inclusive . Similiter Missa Fidelium saepius appellata ea Liturgiae pars, quae sequitur Missam Catechumenorum usque ad
Ad haec Missa frequenter sumitur profesto alicujus Sancti, ut ostendit Du-Canisge loco citato; notatque verisimiliter inde a Germanis, Missae nomen inditum nuudianis publicis, quae ad allevius Sancti sellum vel Eeesesiam celebrari solent. Verbi gratia, Franco jurtermisse , Strasburger-m; se , idem valet ac Francoordienses , dc Argen
U. Denique sumitur Missa pro tota Sa- erificii divini celebratione , quatenus com prehendit utramque scilicet catechumeno rum , & Fidelium Missam : quae acceptio polierioribus seculis adeo invaluit , & hodie communis est, ut recentiores, ait B na, vix aliam agnoscant hujus nominis si-gmficationem . Notatque . hinc Theologum magni nominis errandi occasionem ae-eepisse , dum solum noliri temporis usum attendens , quoties apud Cassianum , &Benedictum Missae nomen invenit , illud de Saetificio Missae intellexit e ex quo is sequeretur ait Bona pluries in die , ,, imo etiam post prandium, Sacrificia olim ,, a Monachis oblata ; quia etiam mstis Vesperas , & Completorium S. P. Bais nedictus sua ill 1 phrasi utitur, & Mi ,, fae sint, σ Migae fiant. Hoc autem et
is rore nihil absurdius, . Interim hoe titulo de Missa traflaturi, eam in hodierna vulgari significatione pro ipsa Saerifieii divini integra celebratione
VI. De Missa ita sumpta, id est , pro
incruento Altari saerificio definivit syn duet Tridentinat Ubi quis dixerit in Mise,, se non offeri Deo verum, & proprium is sacrificium , aut quod offerri non sitis aliud, quam nobis Christum ad manduis candum dari; anathema sto. Item : Si quis dixerit illis verbis ris Hoe lacite in meam commemorationem, se Christum non inst: tuisse Apostolos S is cerdctes: aut non ordinasse, ut ipsi alii- que Sacerdotes offerrent corpus, 3c si is quinem suum; anathema st, . VII. Circa haee dogmata , atque ipsam Sacrificii essentiam unus semper fuit omnium Ecclesiarum, tam orientalium, quam Uecidentalium consensus , uti late ostendunt Theologi, qui ex professi veritatem horum dogmatum , atque Missae Sacrificium contra haereticos noliri temporis adilruxerunt.
102쪽
ipsius Sacrifieii varia fuit , tam pro rem porum , quam locorum diversitate diiciplina. VIII. Neminem latet, Christum Sacri-eium illud incruentum in ultima Coma instituisse , illudque celebrasse eo modo, quem apud tres Evangelillas Matthaeum , Marcum, & Lucam , nec non in prima
Epitiola Pauli ad Corinthios descriptum
IX. Uerum eis Christus discipulis praeceperit in ipsa institutione Sacrifieii , ut
uod a se factum fuerat , idem & ipsi
e inceps in suam commemorationem facerent ; certum tamen eis, ipsum Apostolis suis, totique Ecclesiae, in eorum persona, potestatem auEioritatemque dedisse , ea
omnia in augustissimi huius mysterii ritibus , seu caeremoniis addendi , d mendi ,
immutandi, quae illius d gnitati, & populorum devotioni pro temporum , & loe rum diversitate, magis congruere iudicarent. De hae Christi intenticine ita certus erata Paulus, ut ea sibi tradit 1 potestate in C rinthiorum Eccles a uti se posse significet,
eum ad eam scribit: Cetera autem cum v vero, di ponam. r. Cor. ωρ. I. vers. 34.
X. Persuasum quoque erat Augustino , Ecclesam aceepisse plenam mutandi hos rituς potestatem; caque usam ei se sne temeritate , aut arrogantia asserit , quando
voluit , Eucharistiam a ieiunis accipi ;quam a Christo Apostolis non ieiunis, sed
iam sumpta coena porrectam noverat. Et
is ideo ait non praecepit quo deincepsis ordine sumeretur , ut Apostolis , peris quos Ecclesias dispos tu rus erEt , terv
is rei hunc locum se. Diff. q. f. 8. XI. Quaenam ipsi Apostoli circa modum ritusque peragendi Sacrificii , mit Christunt addiderint , aut immutarint , varia admodum fuit , & antiquorum atque re-eentiorum scriptorum opinio , seu potius eos jectura. De Liturgia sive ritu celebrandi ineruentum Missae Saerificium tempore Apollol rum, aut certe eorum, qui ipsis immediate successerant , & ab ipsis instrufili suerant, nullum apparet luculentius, & certius testimonium , quam illa Liturgiae descriptio, quamvis breviter contracta , qu 1 Chrittanos crudelissimo Persecutionis tem-U. De Ceturatione ussorum. Ipore, id est , eirea medium seculi secundi
usos fuisse testatur , qui eodem tempore vixit , S. Iustinus Martyr in vologia 2. quam ipse ethnicis Imperatoribus sub idem tempus obtulit . Neque enim credivi bile eli , multas Liturgiae tempore Iustini post Apostolos factas fuisse additiones, aut immutati nes ; cum non longo post Apostolica tempora intervallo apologiam scripserit. Is enim a proximis decemribus suis , ex quibus non pauci Apastolos audierant , & viderant, accipere potuit, quae qualisque suerit , cui saepius interfuerant, eorum Liturgia. Deinde per durissima per secutionum tempora Christianis non licuit in iis, quae ab Apostolis aeteperant, maxime vero in rebuς Liturgicis plurima addere, vel immutare. Adde, his primis persecutionum Ecclesiae temporibus Christi nos multo serupulosius iis inhaesisse , quae Apostolis scriptis suis , vivi voce , exemplo, ae per manus ipsis tradiderant. XII. I iturgiam sui templar: s ita delineat Iustinus: Die solis , id est, die D
minica, omnes, qui in πρHi3 vet agris morantur , comeniunt in eum dem locum: qui, eum nondum essent aedifieata Christianorum templa, vel Ecclesiae, domus quaedam peivata esse debebat. Deinde omnibus eoa- Et is, commentaria Apostolorum, aut scripta Propiatarum , quantum per tempus licet ,
Post lectiones. ae lectore quiescente, o Praesidens orationem , qua populum in- is struit, & ad eorum, quae pulchra sun is imitationem adhortatur , habet . Tum is simul eonsurgimus omnes , & precatio-- nes fundimus , & seu ti jam diximus , is finitis precationibus nostris, paniet offer se tur , & vinum , & aqua . Consimiliteris Praepostus ipse . quantum potest , vota se & gratiarum actiones effundit , & po-
o pulus fauste acclamat , dicens: Amen .se & distributio eommunieatioque fit eoo rum , super quibus gratiae sun: actae , is cuique praesenti ; absentibus autem peris Diaconos mittitur , .
XIII. Hactenus Liturnia a Iustino descripta prout seculo a. a Christianis fiebat: quae ii conseratur eum Liturgiis, quae sub
nomine SS. Iacobi , Matthaei , & Marci extant , facile apparebit, eas tam esse a M a --
103쪽
- . Ius Ecclesias cum inmersum. simplieitate Liturgim a Iustino exhibitae r motas , ut lieet nullum aliud suppeteret argumentum, quo probaretur Liturgias illas non posse Apostolis illis adseribi , hoe unum lasseeret; uti docte ae solide oste dit Uir eruditus Nicolaus Le Nouro Monachus Benedictinus Congregationis Sancti Mauri, in suo apparatu ad Bibliothecam
maximam veterum Patrum , Dissertat. 2. v. a. f. IO.
XIV. Illud equidem tonstat, paee Ee-Hesae reddit 1 , ipsa Missarum solemnia
sensim maiori eum pompa coepisse celebrari ; plurimaque pro temporum ac locorum conditione esse addita, & immutata.
XV. Et quidem, quia dispares diversarum Nationum mores, & ingenia diversos ritus, & eaeremonias, ut in politicis , ita& in Eccles asticis exigunt , hine in ritibus magna Ecesesiarum varietas praeseristim quia nullo extante de his Christi uel Apostolorum praecepto, libera potestas Episcopis relicta erat , id sentiendi & dece nendi , quod unicuique salva fide magis expediens videbatur. Quis nescit, quanta si, & iam pridem fuerit inter Graecos & Latinos in his diversitas ; quamque horum Liturgiae diversae : quanta rursus inter ipsas Orientales Eccletas rituum varietas ; quemadmodum ostendit Cardinalis Bona lib. I. Rerum Lia
Fuisse iam prolem etiam in Eeesesa
Latina varias Liturgias diversarum gentium ac regnorum, notorium est.
XVI. Quis enim nescit , aliam suisse& hodie esse Liturgiam Ambrosianam , qua usa iam pridem fuit , & nunc utitur Ecclesia Mediolanenss , a Liturgia Eccle-sae Romanae Liturgiam hane Ambrosianam edidit I
cobus Pamelius tomo primo Liturgicorum. Ordinem autem Missae Ambrosianae compendiose refert Cardinalis Bona loco ei tato east. Io. Porro ex ibidem relatis faei levideri poterit , quae hanc inter & Romanam Liturgiam intercedat varietas. S.Carolus veteris Ambrosani ritus conservandi zelo , in Synodo sua Diarceiana III. Deia reto ro. statuit: Ne Sacerdos ullus, qui se ritu Ambrosiano Missae Derum facereis debet, id ζ MAJam per quadragesimam is sextis feriis , ne in Regularium quidem
se Eeilesiis saetat , etiam vel laneris , velis exequiarum , vel alterius cujusvis rei se oblata eaus . Et in Synodo XI. hujus antiquae contuetudinis hane reddit rationem : quod illa dies plena maeroris sitis ob acerbissimam Christi passionem ; Ω- erificium vero spiritualem populi prae seis serat latitiam . Tum llatuit , ut illisis diebus Crux in Altari solemni ritu ado. randa exponatur , & eoncio de passionari habeatur ,3.
XVII. Hispaniam pridem distinctum a
Romano Officium , sive ritum Missarum habuisse , in consesso est i dictumque suit Officium illud Metaralicum t quia cum Arabes Hispaniam pene omnem occupasilant , Christiani Mixtaratis , & eorrupto vocabulo Morarabes , id est , mixti cum Arabibus dicti sunt : atque inde Uificium
XVIII. Quo tempore osseium illud compos tum lit , incertum est . N mnulli credunt , S. Isidorum Hispalensem illius auctorem ; alii vero eum Cardinale Bona illud esse Isidoro antiquius existimant . Quidquid sit , illud indubitatum est , ritum illum diu in Hispania viguisse , neque ante tempora Gregorii VII. id est se-
eulum XI. ritum Romanum, abrogato Μο-zarabico , fuisse inductum . Extant ea de re variae Epistolae Gregorii VII. e quibus constat , quanta difficultate id tandem hie Pontifex obtinuerit . Et primum quidem a Saneio Rege Navarrae, & Arragonum, quem propterea laudat lib. r. Di . 63. aede inde in Regno Castellae, rem illam promovente Constantia Alphon si Castellae Regis uxore , quae in Gallia enutrita , Romano Oificio a tempore Caroli Magni illic recepto assueta erat ; qua de causa ipsum Regem laudat lib. v. Diff. a. haee inter cetera scribens: Noverit excellenis tia tua dilectissiina , illud unum ad n ,, dum nobis , imo es ementiae divinae plari cere, quod in Ecclesiis Regni tui, Mais tris omnium S. Romanae Ecclesae Oidiari nem recipi , & ex antiquo more celeri brari seceris is . Tune igitur in Hispania Romanus ritus, abrogato Mo arabito, receptus fuit; qui tamen telle R Oderico Toletano lib. 6. De
104쪽
PARs II. s Ec T. I. TIT. De rebus Hispa=siae eap. 26. in aliquibus
Monasteriis aliquando tempore eustoditus suit. Et ne tantae antiquitatis ritus omnino interiret , Franciseus X imenius Cardinalis , & Archiepiscopus Toletanus sum. riori seculo Missa te Moetarabi eum recudi iussit , instituto Sacerdotum Collegio , a quibus divina Ossicia ritu illo usque in hodiernum diem celebrantur in Sacello, quod in majori Toletana Eeclesia aedificavit . Ritum hune eompendiose recitat Cardinalis Bona cap. ii. multaque notanda in illo occurrunt. Integram Missam exhibuit Jaeobus Pamelius tom. I. I.iturgicorum, iaVir eruditus Ioannes Mabillonius in a pendice probationum ad Liturgias Gallica
XIX. Ordinem Missae Gallieanum olim
diversum suisse a Romano, manifestum est ex secunda interrogatione Augustini Anglorum Apolloli proposita S. Gregorio e Cur, eum una sit fides, sunt Ee lesiarumis eonsuetudines tam diversae: & altera con- ,, suetudo Missarum est in Romana Ecele- sia , atque altera in Galliarum Ecclesiis D tenetur se ZHane diversitatem minime negans Gregorius, scribit: Mihi placet, ut sive inis Romana, sive in Gallicana, sue in qua-- libet Ecelesia aliquid invenim , quod
is plus omnipotenti Deo Vssit placere, δε- ,, licite eligas.... Non enim pro locis res, ,, sed pro rebus loca nobis amanda sunt A. Hunc ritum conservasse Ecelesias Gallicanas usque ad tempora Caroli Magni notat Mabulonius in prae satione ad Libros tres de Liturgia Gallicana ; ibidem una inquirens , quae fuerit hujus mutationis
XX. Quis suerit antiquus ordo Galli-eanus solicite inquirere coepit Cardinalis Bona; ae muli 1 tandem inquisitione facta, notas nonnullas huius ordinis ex antiquis Scriptoribus, & Canonibus indicavit ; atque insuper duo antiqua Missalia , unum Bibliothecae Vati ea nae , alterum serenissimae Suecorum Reginae indicavit; quae collata cum notis veteris Ordinis Gallieani, pro genuinis antiquis Missilibus, quibus Ecclesa Gallieana ante receptum ordinem Romanum usa suit, habenda esse .cilendit.
V. De Celebratione Missarum. 93
i 68 3. protulit in lucem Iosephus Thom sus Cleri eorum Regularium in Urbe Presbyter, tertio Missali addito; quod itidem ad priscum Gallicanae Ecclesiae ritum perintinere existimavit. Deinde Uir rerum saerarum studi stl-mus Ioannes Mabillonius libros tres composuit, & evulgavit anno x 683. De Lituris gia Gallicaua , quorum tertius complectitur praedicta tria Missalia Gallieana a Thomaso iam ante publicata: additis hine inde eruditis notis. Primum illorum vocat thico Gallicanum e eo quod in usu se rit apud Gallos Gothorum imperio subiectos, nempe apud Septimanos vel Novem populanos . Hoe Mimale exaratum fuisse ante annos nongentos , post Cardinalem Bona asserit Mabillonius in prologo ad li
Secundum Missale vocatur, Fraucorumς idque praecipue ob inentionem regni Fran corum , quae in benedictione Regum nota semel oecurrit e tertium M tale vocatur ,
Multa de antiquitate , ae ordine ill rum Missa lium discutit in ei lato prologo Mabillonius, asseritque in prmo scilicet Gothico , contineri purum ordinem Gallicanum t in aliis vero Ordini Gallieano aliqua ex ordine Romano admixta esse. Praeter tria haee Missalia exhibet Μ billonius antiquum Ecclesiae Gallicanae L ctionarium , quod a se repertum dieit in Luxoviens Bened:cti in Congregationis san-.cti Uitonis pereelebri 11 mallerio, litteris Franeo Gallieis seu Merowingicis ante aris nos mille scriptum. Continet vero Lecti nes Prophetiarum, Epistolarum, & Evan- seliorum per totam annum in Missa , &m aliis majorum solemnitatum ossiciis reeitandas .
Hoe Lectionarium una eum eruditis , ac perquam utilibus notis, & observationibus ad eius antiquitatem demoni frandam , a usum eius vindicandum Ecclesiae Gallie nae , nec non obscuriora quaedam illustranda, & pro veterum rituum notitia simuleonituunt librum secundum Mabillonii , In primo libro, postquam de variis Ee-elesae Latinae Liturgiis breviter actum est, Gallicanae indicta , veraeque notae asserun
105쪽
Ius Ecclesiasticum Giseresumtur, expenduntur , & probantur . Deinde facta ejusdem Liturgiae Gallicanae eum M rarabica comparatione , totam eius seriem ex Gregorio Turonensi, aliisque priscis monumentis eruit, & illustrat. Deinde vetus
saetae supellectilis apud Gallos , Ecclesiarumque serma , & apparatus describitur . Denique tam in exordio , quam fine libri ostendit ex antiquis Litura iis Gallicani ς, eamdem fuisse eo tempore Gallorum de Sa-era Eucharillia, & Missae Saerificio fidem& persitationem, quae hodie et t. Evulgavit insuper ipse Mabillonius vo terem Cod cem lab nomine Sacramentorii Gallicani parte et . tomi l. Musaei Ita ici; quem invenisse se scribit in Bibliotheea percelebris , & perantiqui Monasterii Bo-biens s ; eumque scriptum eme assierit ante annos mille , & quidem Litteris maiusculis r variisque argumentis contendit , ibi contineri ritum Gallicanum praeter Can nem, qui Romanus est : atque inde conjicit , Gallos prius Romanum Canonem , ruam integrum Missae ritum Romanumuscepisse. Plurima admodum notanda , & utilia ei rea ritus Ecclesiasticos reperiet , qui dictos libros viri eruditi pervolvere voluerit i quibus libri duo Cardinalis Bona de Rebus Litur ris magna quoque eruditione conscripti , addi merito poterunt , ut rituum Ecclesiasticorum plena notitia ha
XXII. Non tantum Ecclesarum orientalium , nec non particularium incidentalium in ritibus , & a se invicem , & a Romana iam pridem fuit discrepantia; sed nee ipsa Romana Ecclesia eumdem semper
ritum retinuit, ut cuilibet notorium erit, si recentiorea, & hodiernos ritu R, cum antiquioribus Misse ordinibus Ecclesiae Romanae contulerit , & nonnullis in exemplum adductis ostendit Mabillonius in Commentario praevio ad torn. 2. Mufei Deliti, qui veteres ordines Ecclesiae Romanae , cum aliis nonnullis antiquis monumentis eo pertinentibus complectitur.
XXIII. De hae rituum diversitate diei potest , quod iam pridem de variis Ecese-sarum ecnsuetud mibus dixit S. Augustinus Di i. 36. ad Casulanum: in his rebus, is de quibus nihil certi ilatuit divina Scri-M plura, mos populi Dei, vel instituta mori jorum pro lege tenenda seni : de qui-- bus ii disputare voluerimus, & ex aliori rum consuetudine alios improbare, orieri tur interminata luctatio, , .
Item, quod Sanctum Ambrosium in simili materia sibi respondisse refert Augustinus Epip. 34. n m. 3. Ad quam serteis Ecclesiam veneris , ejus morem serva . si si cuiquam non vis esse scandalo , nec is quemquam tibi ,, . XXIV. Itaque singularium Eeelesiarum ritus , atque caeremonialia sive Ritualia servanda seni ; neque Presbyteris, aliisve Eeesesae Ministris privata auctoritate ritum praescriptum immutare licet; eo etiam praetextu , quod contrarius ritus pristinae Ecclesiae disciplinae esset consermior; videreturque magis ad excitandam populi devotionem , nec non explicanda myileria aptior, & eonvenientior. Novae caeremoniae nullae in Ecclesisse reeipiantur sine Episcopi judicio ,, ait Synodus P. I. Cameracensis tit. De cultuti caeremoniis cap. 6.
Similiter Synodus P. II. t t. p. caA. 7.is interdicit quibusVis Sacerdotibus , ne is quidquam in ossicio Missiae , maxime in ,, Canone , etiam praetextu pietatis inter-
,, miscere , aut novas caeremonias induceis re p ae lamant ,, .
XXV. Et capite primo praeceperat, ut deputent quamprimum Episcopi cum is suis Capitulis viros aliquos in Offetois divino , ac caeremoniis ad illud pertio nentibus exercitatos , qui in primis caeo remonias ips s scripto mandent, ae etiam se dictorum veterum usuum repura attoni , is &novae editioni incumbant, quibus peris actis, non liceat dictis Parochialibus, is & in eisdem Beneficialibus . etiam pri- ,, vatim uti alio usu, quam Ecesesiae Ca-- thedralis ,, . Optandum ut periti essent caeremoniarum Magistri , qui non tantum modern rum, sed & antiquorum rituum veram ac
XXVI. Ut enim recte animadvertit , & deplorat harum rerum notitia excellens Joannes Mab trinius in commentario praevio ad tom. a. Musaei Italici cap. 2 i. in novos sacrorum rituum libros novissimi et
106쪽
, temporibus scripserunt, mirum est quanis tum sibi tribuerint in pervertenda veneri rabili antiquitate , cujus institutiones , is nedum institutionum rationes , omninori ignorabant. Cumque quod suo temporeis fieri cernebant , id omnibus retro secu-- lis semper actitatum fuisse autumarent, is probabiles ut sibi videbantur , receptaeis novitatis rationes adinvenerunt, quae pe- is nitus veterum sententiis non raro ad- is versantur ,, .
Nonnulla illius exempla ibidem profert Mabillonius ; & plura in suo opere De Rebus Liturgitis Cardinalis Bona ; ac signanter lib. a. tarp. 7. g. R XXVII. Inter alia observat Bona ibidem , quod antiquitus eum Evangelium in ambone legebatur, erantque in templo distincta loca pro viris, & mulier bus, Diaconus verteret se adversus meridiem ad partem virorum: at nune se vertat ad aquilonem , partem mulierum i eamque mutationem ex Missis privatis ex quodam abusu in Missas publicaς irrepisse notat ex Mieroloeci de Eccle . observat. cap. 9.XX VIII. Deinde subjicit hoc generale
monitum: Hinc patet qhiam verum sit, is quod a nobis in hoe tractatu saepius in- is culcatur , multa hodie pro lege haberiis in his, qu e pertinent ad Ecclesiasti eas ,, observationes , quae sensim ex abusu imis repserunt, quorum originem cum recen-- tiores ignorarent, varias conantur conis gruentias, & mysticas rationes invenire, is ut sapienter inlii tuta vulgo persuadeant. Porro illi, ut scite Hieronymus de oriri gene dixit, ingenii sui adinventiones sa- is ei unt Ecclesiae Sacramenta se .
XXIX. Sicuti nonnulla in Missam publieam, & solemnem e Missis privatis sensim introdulta sunt , quae nullatenus illis conveniunt ; ita quoque non pauci ritus seu caeremoniae in lirastis privatis adhiberi soliti, dissi euiter intelliguntur, ac ipso Sa- erificio parum convenientes videntur , eo quod primitus non pro Missis privatis, sed publicis instituti sint . Uti enim advertit Cardinalis Bona lib. I. cap. 23. ,. a. Abis initio se sacrificium principaliter instiis tutum fuisse , ut publice ac solemniteris fieret, Ciero & populo astante, offerenis te, ac communicante, ipse tenor Missae,
V. De Celebratione missarum. 9sis & veteris Ecclesiae praxis evincunt ,, . XXX. Ad haee ritus Mira eo tempore plerique ordinati praescriptique suere, quando adhue populus oblationes suas inter Μi Diarum solemnia, solemni ritu offerebat, &quando non tantum spiritualiter, sed etiam Sacramentaliter communicabat: quando item frugum, aliorumque benedicendorum bene dictiones in ipsa Missa peragebantur : quae dum partim abolita , partim , tepescente succeta temporis populi servore , ne lili Dia prolixior esset, ab ea sejuncta suerunt, magna r tuum obscuritas, quin & pertu batio contigit; uti monet Cardinalis Bona lib. a. cap. Iq. f. I.
De Missa publica sive Parochiali. i. Missa publica olim didia a conventu p ptili cum suo Pallore.
2. Conventus hic unitatem Ecclesiae νυ sentat .
3. Qui a Missa publica sitie Parochiali fo
absentabat, ab Ecclesiae unitate rece
q. Nullus alienum Parachionum ad IIII rum solemnia rec ere potes. I. Ante seculam xiv. de obligatione frequentandi Misam Parachialem dubiatatum non legitur.
6. Seculo xv. exortu super hae obligatione contrairem , aeclaratum es, ρυutam de iure teneri Missam Parachi lem frequentare. 7. Synodus I ridentina eamdem obligat
8. Misae peculiares ἰta in publico fieri et tantur , ne pvultis a Missa Paraehiali abserati:ur. ς. Missae sundationum, confraternitatum
ita celebrandae , ut per eas a Paro chiali non aMirabatur populis.
io. Offficia in Cathiaraliurus m Collegiaria Melesiis , nasseriis ita ordia
nanda , ut popcitus a Parochiali os feto non impediatur.
ii. Missa Parachialis statuta hors sempeν
107쪽
tr. Non Asserenda, aut acceleranda ad nu-ttim Nobilium . 33. Ut postulus magis ad frequentationem
Parochiae excitetur, decretum, ut Parochialis maiores ea anas habeat.
4. Olim etiam iuridice contra absentes a Nisa Parochiali procedebatur. 13. Hodie fere solis monitionibtis.16. Missa Parachialis speetaliter pro populo
17. Antiquitus instructio populi pars erat Missae Parochialis. I 8. Sinnodus Tridentina vult, ut intor Miffarum solemnia mi Parochorum instructio. 19. Hodie in Ecclesis ruralibus ἰὼ ebservatur ἰ atque observari voluit S. C
ao. Conones urgentes Missae frequentationem, una urgent aciditionem Verbi Dei in
ar. Potissimum eb concionem in Missa Parachiali habendam eius frequentatio
I. R IT Issa publica dicta est iam pridem rei non a loco ; quia & olim in
eryptis, abditisque locis agebatur ; sed acon Lentu populi circumstantis, offerentis , & communicantis , ait Cardinalis Bona ,
De hae Missa loquitur Sanctus Gregorius , lib. 4. Dist. 43. vetans in Monasteriis Monachorum , Missas publieas per Episcopum fieri; ne in servorum Dei se-
cellibus Occasio privbeatur popularibus is conmentibus , & simpliciores ex hoc aniis mas plerumque, quod absit, in scanda- is tum trahat frequentior quoque introiis tus mulieribus arceatur, , .
Et lib. 4. Dis. 46. seri sit Felici Episcopo Pisaurensi , cum ipsi mandatum esset, ut locum sive Oratorium Mon alterii absque Missis pubIisis dedicaret , ad se delatum este , quod nihilominus Cathedia posita Sa era illi e publice Missarum solemnia cel brentur. uod si verum est ait Gre-- gorius his vos hortamur affatibus, ut , , omni excusatione cessante , Cathedram vestram exinde amoveri modis omnibus
se faciatis, nec denuo illic Missas publieas is Perasatis 11. niuersum. Similiter lib. I. ἰηdici. Io. Epist. v. item I b. 7. indici. a. Epip. 72. vult Oratorium mnallerii absque Missis ρυblιcis solemniter eonsecrari ; ita ut in eodem loco nee futuris temporibus baptitarium construatur , nee Presbyter con .lituatur Cardinalis, id est , Parochus , ut ostendimus pari. I.
ΙΙ. Hinc haud obscurum est, antiquitus Missas publicas dictas fuisse illas, ad quas
populus una cum suci Pallore conveniebat. Cum enim una st Ecclesia Catholica , quae ex singulis particularibus Ecclesiis eoalescit, eodem vivens spiritu, iisdemque sub eodem Pallore eommunicans Sacramentis ;etiam quaeque particularis Ee lesia Parochialis una est, quae suo modo generalem illam sanctorum fidelium communionem repraesentat, Pallorem habens proprium , a quo regi debeant membra singula , foveri, ae nutriri, ut pari. I. ιιt.ῖ. cap. l. Ollen
sum est. III. Itaque vetat S. Gregorius in oratoriis Mona stiriorum Presbyterum Cardianalem ordinari , aut Missas publicas celebrari , hae quoque inter alias ratione, uti notat eruditus Revisor operum S. Gres rii in notis ad Dis. q. lib. a. inditi. I quia verebatur ne per alias Missas extra Matrem Ecclesiam celebratas, distractis p pulis , unitas tam sancta solveretur . Eadem Sardicentis Concilii Canone I . mens suisse videtur, dum vult, ut Epist pus, si quando necesse est, eum rAri morari , accedat ad proximum locum , in quo Presbire es , ne fine ECCLEst A videatur Iacere diem Domini. um. Et Gn. i . dum dicit , in superiore Concilio constitutum fuisse , ut si quis Laicus in ea, in qua commoratur, civitate tres Dominicos dies, id est , per tres se-
ptimanas non celebramet comentum , com
munione privetur ; ibidem per conventum intelligere conventum populi ad publica Missarum solemnia , ubi una cum suo Presbytero, sive Paliore populus congregatus quasi tiuam Eceses m constituit, communitater tradunt Canon illae, & expresse supponit S. Carolus in Coneilio UI. Mediolanensi, ex illo Canone obligationem frequentandi Missam Parochialem adstruens.
Ad hune quoque Canonem indubie reflexit
108쪽
PARs II. SE T. I. TIT. flexIt Synodus UI. n. 8o. decernens: ut se si Clericus in Civitate agens tribus die-- bus Domini eis in tribus septimanis unari non conveniat, deponatur ἱ laicus vero is segregetur M.
IV. Huie obligationi ut satisfieret, iam pridem in Concilio Nannetensi cautum fuit Gn. t. Ut Domini eis & Fellis diebus se Presbyteri antequam Missas eelebrent , is plebem interrogent, si alterius Parochia- is nus in Missa sit, qui proprio contempto is Presbytero , ibi Missam velit audire . se quem si invenerit, statim ab Eeesesia se eliciant , & ad suam Paroehiam redire
is compellant ,, . Resertur hoe Decretum apud Gratianum, Q. P. quaest. 2. Can. q. ae inde relatum in Decretales Gregorii IX. in eam a. une Parachiis, partem iuris communis constituit. In Concilio Nannetensi Gn. s. additur: ut nullus Presbyter alterius Ρarochia- is num , nisi in itinere fuerit, vel placio tum ibi habuerit , ad Missam reciis piat, . V. Et sane haee obi gatio tam perspicue Sacris Canon ibuet expressa est, ut ante se-tulum XIV. aut xv. vix dubitatum fuisse
legatur; an de iure tenerentur fideles diebus Domini eis & Festis Missarum solemnibus in propria Parochia interesse . At s culo xiv. & xv. nonnulli Fratrum Mendicantium coeperunt praetendere juri illi , per privilegia ordinibus illis a nonnullis Pontificibus indulta, esse derogatum . VI. Ae signanter sustitata fuit haec controversia sub finem seculi xv. in Cermania, ac praesertim in oppido Euingensi Dioeces; Constantiensis, inter Par hos & non nullos Ecclesiarum Praelatos ab una , unonnullos Praedicatorum , Minorum , &Carmelitarum ordinum Prosessores ex altera parte . Controversia delata ad Sixtum IV. qui ex ordine Minorum ad Pontificatum suerat assumptus , partibus utrinque Gram Commissariis auditis, atque rationi-V-- pen Tom. II.
V. De Celebratisne Missarum. v
bus utrinque allegatis mature discussis, ta dem anno Iq7 l7. Iunii, Sixtus IV. quaestionem decidit, edita Constitutione , quae ineipit , Vices illius , relata in Corpore
Iuris in Extra g. a. de Treuga, Pace tu communibus , ubi inter alia ordinat r Ut Fratres Mendicantes non praedicent, is populos Parochianos non teneri audire,, Missam in eorum Parochiis diebus Fe- ,, stis & Dominicis; cum iure cautum sit, ,, illis diebus Parochianos teneri audire,, Missam in eorum Parachiali Ee lesa , is nisi sorsan ex honesta causa ab ipsa Ee-- esesia se absentarent M. Hie notandum , Pontificem nequaquam per hane Constitutionem ius nomum voluis-je eondere; sed simpliciter declarasse ; ita de iure eautum esse , neque huic iuri per privilegia , uti Fratres Mendicantes praetendebant, esse derogatum: ideoque in fine addit , hane declarationem esse servandam , non obstantibus Consitutionibus , σOrdinationibus Apostoliris , ae PRIvILEGIIae flem Fratribus in genere , vel in oecie
VII. Huie iuri insistens Synoduς Tridentina Sessi. 22. Decreto de observandis,m evitandis in celebratione Missae, dicit : Moneant locorum ordinarii ) etiam is eumdem populum, ut frequenter ad suasis Parochias , saltem diebus Domini eis &- maioribus Festis accedat, , . Synodi Belgicae passim id ipsum urgent;
monetque Namurcensis anno Irit. I.
ωρ. 27. Parochiani , etsi vieini alie uiis Capellae sub finibus Parochialis extructae, is praecipuis anni Festivitatibuς, & in Do- is minieis Ecclesiam parochialem frequentari re non omittant ; qui vero tribus eonis tinuis Dominicis. ab illa se absentaverint, is admoneantur primum a suis Pastoribus, is & si monitionem eontempserint, ad nosis deferantur ,, . VIII. Et quidem sub nomine S. Augustini legitur apud Gratianum, Div. t. de Consecrat. n. a. Et hoc attendendum
Ob Ex dictia eoneluditur iure tum veteri, tum i novo teneti fideles in etesia Missae Paroehiali die. t hua Dominicia & Festis; quapropter Clerus Gal- selieanus in Comitiis, quis Parisis an . hahiis, i sunt sequens deeretum edidit. Fideles Festis i ,, diebus & Dominieis, aut saltem ex tribus D minicis altera, iure tenentur sstere se praesen-εE, Missi Paroehiali : ad huius vero testis observationem, adhibitis etiam Ecelesa Censuris
ab Episcopis compelli possunt is .
109쪽
48 Ius Ecclesiasticum Universum. is est, ut Missae peculiares . quae per dies
is solemnes a Sacerdotibus fiunt , non ita is in publico fiant, ut propter eas populus,, a publicis Missarum selemnibus , quae
is hori tertia canonice fiunt, ab rahasu , . Ham quidem per errorem tribui Augu-
sino; & esse desumpta e Capitulari S. The dulphi Episeopi Aurelianensis, cap. 4 . quod
circa annum 797. editum fuit , notarunt Correctores Romani, at illud interim consat hὶe de Missa parochiali agi ; atque Missas meuliares vetari in publico fieri ,
συ. s. vult, ut si quae Missae ex tenore sundationis diei debeam die Dominico , non dicantur, nisi pus msam Parmemalem. Deinde monet Episcopos, non facile ad-m mittant fundationes Capellarum, quibus,, ordinatur celebratio Mi Te die Domini-x, ca , ea potissimum hora, qua populus
m universus convenire debet ad audiendum D divina, praeceptaque Dei, & Ecclesiae, , . Conei lium Rotho magense , anno 1 8 .rat. de Curatorum, o Parochorum officiis, m. ah ee decernit . Quoniam vide- ,, mus multos adduci ad praetceptorum Ee,, clesiae, & minii trorum eiusdem contem- is pium, non facile admittantur sundati nes, & erectiones Capellarum , & Pa- ,, ternitatum , tu quibus ordinatur celebra-- tis Missae Domini eo die , ea potissimum
M MM , qua populus universus conrenire,, debet ad augiendum divina praeeepta Dei, is & Ecclesiae. In Missis vero charitatum D atque aliarum fraternitatum ab antiquo
is eo die constitutarum, nec aqua, nec pa-
nis benedicantur ri& inter illarum Mise,, serum solemni: moneatur, non esse prae ,, Iern attendas Missas Parochiales propter ,, assistentiam in ea Missa , quae ex devo- ,, tione, & consilio ta lebratur . Quisquisse vero Presbyter in alia Mim, quam Pa- rochiali aquam, & panem benedixerit , is sit suspensus a divinis, , -
no II 8 I. east. I . cautum est ne prat- ,, rex tu divinorum Omelorum . -qine in
is aliis Ecclesiis, quam parcecialibus celeis is brari solent, reuocari aut dii rah posse sint , majorem Missam, & Vesperas ino Ecclesiis Cathedralibus , Collegiatis, &- Monasteriis post paroeciale ostium perais actum, tantum de re inchoari decemiis mus. Quod ut fiat eommodius, Epist is pi seu eorum ossietates , ipsis Rectoriis bus , seu parcecis certas horas, quibus is majorem Missam , & Vesperas in sui se Ecclesis celebrare teneantur , ita prae- scribant , ut parcecialibus divinis pediis actis , ipsi parteciani ad Cathedralem , is & Collegiatas , aliasque Monasteriorumis Ecclesias, ad divina in his audienda,
is pro sua devotione se transferre valeant, , . Conformiter ad hos Canones, & Ecelesiastica Deereta anno is 4. declaravit UDficialis Metropoliticus Senonensi ς, Presbytero fas non fuisse , tempore Missae Paro Galis in eadem Eeelesia celebrare Miffam privatam , contradicente Parocho , quam sententiam Partamentum Parisiense eons mavit quantumvis allegaretur, & pmb rin Ur contrarius usus in omnibus Ecelesis ejusdem civitatis; uti post Renatum Choppinum resert Fevretius de abusu lib. 3.
rochialem frequentandam incitetur , decretum est , ut Paroebi statuta eaque populo commodiori hora Missam Parochialem di bus presertim Domini eis & sellis eelebrent. In omnibuς pagis rotius Provinciae Mi Lis sa Parochialis Domini eis, & sellis diebusti certa, & eduem hora semper fiat , qu
,, cumque ratione in contrarium non obis
se itante, sub poena arbitraria,, ἔ ait Synodus P. II. Mechio rit. I 2. ay. 6. Hane horam pro Dioeresi Mech liniensi determinans Synodus Dioecesana anno I 6o9.tit. II. eam 6. Mandat ut a Festo P ,, schae usque ad Fellum S. Remigii . seu is Kalendas OStobrix , Missa Parochialis, , celebretur hora oeta v , vel circiter , ari Kalendis vero octobris usque ad Pa- ,, scha, hora nona . Eamdem horam per totam Provinciam servari voluit Synodus P. I. Cameracens stitulo , De Cultu, Caetremoniis, σ micis Divim , cap. II. & innovavit Sunodus P. II. tit. 3. eam Io. Eamque uni sermi in se ter , & exacte per totam Provinciam , is quacumque in contrarium allegationeis non obstin te , mandat observari , subis poena suspensionis a Divinis ipsis Par his
110쪽
,, this contra venientibus infligenda , nisiis tarte superveniente Contionatore horamis servare nequeant M. XII. innet Synodus Turonensis, anno I 83. cap. 8. ut Missam Parochialem Par hi eelebrent hora convenienti ἔ nee,, prius aut tardius celebrent hi, quibus is ineumbit , etiam Nobilium , aut alia- ,, rum perlanarum favore , aut precibus, is minis seu comminationibus in contra- is rium non praevalituris Et Synodus Bituricensis , anno I 84. it. 23. can. 8. ait: Non eelebretur Mi Lis sa Paroehialis ad nutum Nobilium, aut is Lateorum , sed consueta & opportunais hora ,,.
XIII. Eodem motivo, nimirum prom vendi ossicium sive Missam Parochialem , iam pridem constitutum , ut Ecclesia Parochialis plures , easque maiores campanas habeat, quarum pulsu populum ad omelum convocet : Regularium vero Ecclesiae , &particularia sacella , sive oratoria unam tantum campanulam habeant. Extro. G. de ossicio C todis in Comm. quam in Con-enio Mediolanensi IV. pari. r. iit. De Campanis , innovat Sanctus Carolus his verbis r Parochialis Eeclesia , si eam pa- is nas tres, grandiorem scilicet, mediam ,
- & minimam habere non possit , saltem se duas , ubi fieri potest , habeat, easque si distincto seni concentu inter se recteis consentientes, pro varia divinorum o is ficiorum quae fiunt, ratione & signifiea-- tione. Simplex Ecclesia, oratoriumve,
is unam tantum eampanulam habeat , ut
se Ioannis XXII. Pontificis Constitutioneis sancitum est XIV. Ex his patescit , quanta fuerit solicitudo Pallorum , ut populus ad Misi iam Parochialem aecederet : quin & olim in more suisse, ut qui a Mi ga Parochiali abessent , etiam iuridice coram Episeop
eum Omeialibuς puniendi convenirentur , constat ex variis Synodorum Decretis, &signanter ex concordato inito anno II42. inter Episeopum Cameraeensem , & Consiliarios Regios Hannoniae , quo conUentum est ; quod qui Missam Parochialem
is non audient , in posterum non citabunis tui , nisi qui abfuerint diebus solemniis bus, aut abesse consumerint sine excusa De Celebratisne Missorum. Do tione legitima , unde malum exemplumis aut scandalum oriatur is .
XV. Citatio iuridica ob omissam Missam Paroctialem hodie fieri non solet ;neque censuris mulctisve ad frequentati nem populum urgere istent Episcopi ; sed monitionibus contenti, populo tum in suis Decretis, tum per Parochos, aliosque Co cionatores obligationem , & fructum inda
provenientem proponere consueverunt; eon
tormiter ad Synodum Tridentinam , quae vult, ut Episcopi moneant populum, ut se frequenter ad suas Paroehias saltem di se bus Dominicis, & ma)oribus sestis, acinis cedant XUI. Ut autem faeilius intelligatur, qua ratione tantopere Missa Parochialis prae ceteris commendata fuerit , ipsiusque
frequentationem tantopere urserint, nota
dum , quod ipsa Missa Parochialis prim rio sit instituta , ut in illa unius partic laris Eeclesiae populus una eum suo Past re adunatus , uno animo , unoque spiritu Deum oret, atque Sacrificium ollarat; atque Parochus specialiter pro populo preces , & saerifieium ad Deum dirigat. XVII. Praeterea ex mente Eeelesiae, in Missa Parochiali non tantum Evangelium legi aut eantari debet, sed etiam explanari, & a Parocho popul ut inli rui; sive ipsaeoncio Μis, Paroehiali iungi debet.
Veteris enim instituti est; ut mox Evanis gelio reeitato ipsius sequatur explanatio , quam hodie eoneionem diei mus . Hieis mos ait Bona lib. I. Rerum Litur D ωρ. 7. num. 6. numquam interrupta is serie ab initio Ecclesiae usque ad mltra ,, tempora servatus est , ut proxime postis Evangelium sermo sive homilia , vesse traflatus ad populum haberetur ,,. XVIII. Hune morem non obscure su posuit Synodus Tridentina Seg. 22. cap. 8.m Saerificio Missa: mandans Pastoribus se & singulis curam animarum gerentibus, is ut frequenter inter Missarum celebra-- tionem, vel per se, vel per alios ex iis is quae in Missa leguntur aliquid expo- is nant, atque inter cetera Sanctillimi h
,, jus saerifieii mysterium aliquod declari rent , diebus praesertim Dominicis , &is festis D. Atque generaliter Seg. 23. cap. 7. MN a R