장음표시 사용
401쪽
Pervenientem ; neque liberum esse alteri coniugi ad alias nuptias , vivente conjuge
V. Ex Praelatione huius Epistolae Gregorii ad Bonifacium insuper habemus, BO- ni faelum postillasse a Gregorio Papa , non quid ipse Gregorius tamquam Dotior partieularis de ea pitulis in Epistola propositis
sentiret; sed quat ter teneat, vel doceat haefantia Amsolita Romana Ecclesia . Prae terea ex eadem Prassatione habetur, Cr gorium consormiter ad postulationem B
ni laeti respondisse : Relato enim praedicto Bonifaeti postulato, subiungit: Bene sa-is iis , quia beatus Petrus Apostolus , &is Apostolatus , & Episcopat is principium is extitit e & eonsulenti tibi de statu Ee-
D clesiae, non ex nobιs quasi ex nobis, sedis Uus gratia, qui aperit os mutorum ,
linguas infantium facit disertas , qualiis ter tenere debeas Apollolici vigoris do-- ctrinam, dicimus,, . Ul. Expendere poterunt Theologi , num Gregorius non sit dicendus super capitulisa Bonifacio propositis , respondisse ex Cathedra Praesertim cum hie Bonifaeius a Gregorio II. missus esset ad convertendos populos, ubicumque eos reperiret, uti habetur ex Epistola III. hujus Pontificis rut proinde, dum sic scripsit ad Bonifacium, scripsssie eenseatur ad universor , ad quos instruendos Bonifatium miserat ; & conseruenter voluisse ab universis teneri ei reaissolubilitatem Μatrimonii ob superveniens
impotentiae impedimentum, quemadmodum tenendum responderat ad Bonifacium.
habeant deelarandi impedimento superveniente post contractum Matrimonium, hoe esse irritum ; nec principes seculares possunt sibi illud privilegium vindieare quippe illa declaratio foret contraria Evangelieae, & Apostolicae doctrinae, quae immota manet, a iure enim , quod continet, nemo potest dispensare.
tas si agatur de impedimentis , quae ante incedunt Matrimonium , & de iure quod in iis apponendis tribuitur principibus secul Tibus . Num. I a. &e. superioris capitis ea
quaestio perpensa est : quaedam addere tu
Var, quae non,erunt.superflua.
Soto aliisque num. Ia. eam praeced. citatis probatum est, iam pri- 'dem auctoritatem inducendi impedimenta dirimentia Matrimonia sui me penes Principes seculares ; quod & notavit Christi nus Lupus in m geri. r. Proi tali east. Io. praefixa tom. 3. Scholiorum in Canones ris Etenim ait γ Matrimonium non sta,, tum eli Chrillianum Sacramentum , sedis de civilis contractus , unde dirimentia se impedimenta statuere dudum sibi arrori garunt ac rese runt Christiani Roma- is norum Augusti : DIterioribus duntaxatis seeulis Ecclesia fuit nacta istam potesta- is te m. et hinc antiqui Patres , & Canonesis raro illorum imped mentorum , utpote , , ad suam potestatem non spectantium, is ex professo meminerunt. X. Itaque ex sententia huius auctoris , primaria auctoritas inducendi impedimenta dirimentia Matrimonium residet penes i psos seculares , utpote ad quorum i risdictionem ipsum Μatrimonium tamquam contractus civilis praecipue pertineat ; ita ut nonnisi si huic auctori credimus auctoritatem inducendi similia impedimenta Ecelesa posterioribus seculis nacta videatur. Quapropter , quod uum. I. probatum suit, Ecclesiam a primis seeulis posuisse impedimenta Matrimonii , ex sententia huius auctoris intelligi debet, de impedimentis duntaxat impedientibus , non autem dirimentibus Matrimonium.
Et sane aliud est , Regulas praeseribere fidelibus, iuxta quas ipsum Matrimonium oporteat a Chri ii ianis honeste , & iuxta lagem Evangelicam contrahi; & aliud est
ipsum contrarium civilem irritum reddere: vel ea praescribere, quae eum etiam in labro externo invalidum, & sine effectu red
Quis enim ambigat quin Ecclesia, elusique Episcopi, & Pastores p tuerint fidelibus praescribere, eosque instruere , quom do de rebus suis temporalibus , juxta legem iustitiae , & charitatis dis remere debeant ; vel quid iustitia , & charitas Chri-lliana ab ipsis in hae dispositione requirat, licet contractus ipsos civiles irritos reddere , aut lesem eos dirimentem praeserib renumquam sibi asseruerint Pastores Ecclesiae;
sed id Principibus seeularibus reliquerint Dddi ' ad
402쪽
Ius Ecclesiastisum inisessum. ad quorum iurisdictionem has rerum tem- 3. poralium dispositiones proprie spectare seiebant . 4.
XI. In Gallia ministri Regii auctoritatem inducendi impedimenta dirimentia penes Reges semper suisse , & etiamnum h odie esse acerrime propugnant tanquam ius coronae Principis indivulse annexum. 6. Unde eum quidam TheoIogus Pari sensis in thesibus vesperiarum , hane auctori in I. ratem negasse videretur ; inserendo hane 8. proposit: onem e Non audiendus quisquis honepoteitatem Desesia eripit , ut Principibuς 9. secularibus eam attribuat. De hae thesi tamquam auctoritati Regiae, & doctrinae E Heliae Galli ranae opposita, querelas ad Paris I O. Iamentum detulit Procurator Regius ; elique occasione Advocatus Regius amplum II. ciscursum pro adii menda hae Regia auctoritate , coram Regio Par lamento pronum
Hie discursus integer una eum discursu Praesidis Parta menti insertus habetur in II. notis Gallicis super Concilio Tridentino pag. 3r6. Editionis r7o6. I XII. Quidquid sit de hae Gallorum opinione , nequaquam dubitamus , quin Ee- Uesia habeat auctoritatem similia impedi- II. menta inducendi , prout per Concilium Tridentinum definitum est. Can. q. de Sa- I6. Hamento Matrimonii. Sed & hoe fatendum est, Concilium non II. definivi lis , utrum ex Chri ii institutione , vel utrum ex Principum indulgentia taci- 18.ta, vel expressa, haec auctoritas indueendi impedimenta dirimentia Ecclesae competat: I9. quod postremum poli Perrum Soto num. II. relatum eredidisse videtur Christianus ro. Lupus num. v. or Io. hujus capitis. M
Item mulieris adulterium , ct uxorisia
Crimina paenitentia publieae subiectastitem temporale impedimentum in is
Ali tiod huius disciplinae vestigium si per est in Hispania. In plerisque Orbis partibus impedimenta
impedientia ex erimine abolita sunt. Hodierna impedimenta impedientia. Impedimentum temporis clausi prasenis
ex postiis Ecclesiae interdicto. Interdum aliud egi a iudice , aliud alem; hujus species es tempus clauis
Celebratis nuptiarum diebus poenitentiae
Varietas GHesiarum circa hoe ἰmpediamentum proveniebat ex varietate ei ea tempora ieiuniorum.
meritum Concilii Tridentini de laeimpediment . ΘMdus Tridentἰna novas nuptiarum prohibitiones non induxit. Tempore cI uis isti solemnes nuti rum benedictiones I item nuptralia convivia. An traductio uxoris ad domum viri tem
pre clauso sit vetito Psithid de actu eoniugali. m qualiter de hoc coram populo diserenatim PAn contractus Matrimonialis D simpliariter vetitus tempore elauso ZD Me impedimento Ordinaritis dioemore psis. me impedimentum ali ando Dis diri, mens ; at hodie tantum impediens. Inte=diestim iudicis ponit impedimentum impediens. Interdictum Episcopi, aut etiam Sm
De Impedimentis impedientibus ἔ ge S
gnanter de tempore clauso, σEcclesiae interdicto. a. olim frequens erat gr6 orum criminum paenitentia, perpetua Matrimonii interdictio. 2. Guaedam species inresus inter ea crisiana computata.
et r. Iudex cb fuspicionem impediments dirimeretis inter Desponsos interdicens , non ponit impedimentum dirimens . 23. Paroebus contra interdictum assisit valide , licet etiam specialiter ei esset interdictum.
et . Gid de Vicario aut Deseristore I. πMpedimenta impedientia, quae nimiis I rum Matrimoni coatrahi imp dimis
403쪽
diunt, sed eontractum non irritant, plura leguntur in antiquis Canonibus. Erat enim haee poena olim in Eeelesia frequentissima , ut qui atrox aliquod erimen admisissent nuptiis impedirentur ; ne vel ipsi delicatius viverent, vel ex illorum stirpe inses a filii eiusdem eriminis suspicione notati nascerentur , ait Ferdinandus Mendoeta De Consi . Concilio Eliberit
II. Huiusmodi erimen erat incessus eum sua privigna, sive filia uxoris in alio Matrimonio procreata; uti habetur in cap. 3.ia De eo qui co remit consanguineam tiπο-ris Oa, & in Can. 2o. casi. 32. quaest. I. additurque t Seu cum duabus seroribus , is aut s qua eum duobus fratribus , seu is eum patre & filio, si quis relictam fra- is eris, si quis neptem, aut novercam, aut D nurum , aut consobrinam , aut filiam is avunculi, aut eius relirum , aut privi' is gnam polluerit, eos disjungi, & ulterius
is numquam conjugio copulari praecipimus se. III. Rursus Canone a a. dicitur , quod adultera nubat numquam , etiamsi mortuus fuerit vir eius: omnibus tamen diebus vita fuae acerrimae poenitentia lamenta prese at . Uidemus quoque Oeeisori uxoris suae inter cetera poenitentiae exercitia iniungi , aexorem NUMQUAM ducere, Can. 8. cain. 33. quaesi. 2. IV. Uno verbo , crimina publicae poenitentiae subjecta, Matrimonii impedimentum , saltem pro tempore peragendae me. nitentiae laeum trahebant , Can. I 2. caus 3. quaesi. 2. & Gn. I. eodem , ici quo Nicolaus I. ita argumentatur r Interfe-- ctores suarum conjugum sine iudicio. . .
se quid aliud habendi sunt, quam homicio dae , ac per hoc ad poenitentiam redi- ,, gendi ὶ Quibus penitus coniugium d
V. Ad hane disciplinam reflectens Memdora loco eitato , eamque confirmans auctoritate Leonis M. & Concilii Toletani
se observatur in his, qui ob crimen viola- is tae Religionis, ab Inquistoribus haereti- ,, eae pravitatis perpetua poenitentia pu-
VI. In Gallia vero, uti & in plerisque orbis Christianae Provinciis, impedimenta
impedientia ex erimine pmvenientia , pene nota non sunt , quemadmodum notat ex Cataffutio Gaspar Iuen in De Meramento Matrimonii quaesi. 7. east. I . Wr. 3. nequ in Belgio ullus eorum usus esse nosci tutis VII. Hine hodierna impedimenta immindientia his solent verseulis exprimi: Eccissae vetitum , nec non temptis Do
Atque eatechismus, A Vatia , iuvisa
Impediunt fieri , permitsunt uncta te
De Sponsalibus titulo praecedenti ev. r. actum est : de Catechismo autem agetue una cum cognatione spirituali r de Voto vero, prout impedimentum impediens eo stituit, tractabitur, ubi demtosolemni sue dirimente Matrimonium agetur. VIII. Tempus feriatum ex sola prohiabitione Ee lesiae impedimentum Matrimorinii constituit ; neque enim ius naturale , aut divinum contractum matrimonialem ad ullos dies adstringit; aut dies ullos , qui bus nuptiae celebrari non possunt , detinivit; sed ei rea haee omnis disciplina a positivo Eeclesiae Decreto dimanat e ideoque quod sit tempus hoc impedimentum constituens, ex positivo Ecclesiae interdicto e sumendum est. IX. Quare cum aliqua interdiei queant. vel per legem generalem, vel per partieu- Iare iudieis, vel Superioris praeceptum aut sententiam: inde passim Canonissae coneluis dunt , Interdictum Ecelesiae ei rea Matrimonia intercedere posse, vel per legem seu Canonem , vel per judicem , seu superiorem Matrimonium contrahere prohibe
Per legem seu Canonem , quando generaliter omnibus certo tempore Matrimo nium, seu nuptiae celebrari vetantur ἔ v carique hodie solet tempus clausum. X. Quemadmodum Patribus jam pridem visum ruit , quod poenitentibus nee actus coniugalis , nec nuptiarum celebratio conis veniret , ita nec haec diebus poenitentiae ,& luctus eonvenientia iudicarunt. Synodus Laodieaena Can. 32. ait: Noais oportet in Quadragesima , aut nuptiar, se vel quaelibet natalitia celebrare,, . Apud
404쪽
3ρε Ius Ecclesiasticum inmersum.
ibidem sim nonnullos is eamdem rem refert
XI. Quin & ibidem resert Gn. I . ex Concilio Ilerdensi: M Non oporter a Septu is gesima usque in octavas Paschae , &,, tribus hebdomadibus ante festivitatem se sancti Joannis Baptistae, & ab Adventu ,, Dore in t usque ad Epiphaniam nuptiasis celebrare. Quod si factum fuerit, sepa-M rentur M.
Ad hune Canonem reflectitur in Cap. 4. De Feriis , ubi quaellio proponitur , uomodo tres hebdomadat ante festum. Ioannis , de quibus in citato Canone , essent computandae, responditque Pontifex, consuetudinem singularum Ecclesiarum in hae computatione esse sequendam. Pro intellectu hujus Decretalis , & rmsponsi Pontificis notandum , olim ante se- sum S. Ioannis Baptistae suisse speetem uaredam quadrages mae ; at variam pro iverstate Ecclesiarum, de qua tractat Fi- Iesae ius in suo opusculo De Quadragesima Chrisiana eam 3. Quia vero varia erat in variis Ecelesiis circa tempora ieiuniorum disciplina ; erat
quoque circa temρus elatisim , sue Feriarum , quo nuptiarum eelebratio interdicebatur, varia disti plina : Nam ha e illi quasi
XII. Synodus Tridentina Seg. 24. De
Reformat. Matrim. ea'. io. eam Eccles Tum varietatem ad uniformitatem reduxit; ac una Canonum risorem, quoad prolixitatem temporis clausi nonnihil mit gavit .
,, Ab adventu Domini nostri Iesu Christi se ait usque in diem Epiphaniae , & am siria quarta Cinerum usque in octa-
is uam Paschatis in esusve antiquas sole-ν, mnium nuptiarum prohibitiones diligenter ,, ab omnibus observari sancta Synodus D praeeipit : in aliis vero temporibus nu- ptias solemniter eelebrari permittit, , . Cumque hane Ecelesiae prohibitionem Haeretici nostri temporis tamquam supe sitiosam rei ieerent , Synodus Tridentina Gn. I t. eadem Sessione eum Haereti eorum errorem proseripsit , his verbis: si se quis dixerit, prohibitionem solemnitatis
D nuptiarum ceriis anni temporibus super- stitionem esse tyrannicam , ab Ethnico- is rum superst. Llone prosectam .... Muthe
dentina nullam hoc suo Decreto novam prohibitionem induxerit; sed tantum antiquas Iolemnium nuptiarum prohibitiones, certis temporibus suo Decreto expressis , diligenter ab omnibus observari praeceperit. Unde pro intellectu hujus Deereti ad antiquas prohibitiones potissimum recur rendum sit. Igitur ex ipsis antiquis Canonibus erue dum ell, quid nomine solemnium nuptiarum
intelligat synodus Tridentina. XIV. Hane difficultatem discutienς post alios Theologos , & Canon illas Prolper
Fagnanus ad Caρ. CAPELLANus a De Feriis, ait num. 6. Conveniunt omnes, his temporibus prohibitas esse nuptiarum benedictiones, de quibus habetur Can. Aliterca . 3α quas. 3. ibi : Sacerdotaliter , tit mos es , cum 'recibus , o oblationibus a Sacerdote benedicetur. Et in Concilio Tridentino eap. i. ibi : Beneiuclionem in templo fuscipiendam . Deinde num. 7. ait: Similiter nuptia- , , lia convivia his temporibus Feriarum is prohiberi , satis constat ex Can. NEC is Uxo REM ca . 3 q. quast. q. ibi: nec conis vima facere se. Haee ille. XU. Et ulterius num. 7. Sed & tr ,, ductionem uxoris ad domum viri hisis temporibus esse interdictam . satis liquetis ex dicto Canoue , NEC UXOREM . nam
se verba illa, nec uxorem ducere , eram mu
ri niter exponuntur , id est Tra. iacere....is Rationem redd. t D. Thomas in IV. Sent. ,, Di t. 32. quo. . art. 3. quo. 4. Quiari quando novae sponsae traducuntur , an iis D mus coniugum magis ex ipsa novitateis ad curam carnalium occupatur, & ideo M in nuptiis consueverunt ligna multa laeis
se titiae dissolutae ostendi , & propter hoc ,, illis temporibus, in quibus homines prinis ei pue debent se ad spiritualia elevare , is prohibitum est nuptias celebrari , , . XVI. Nee tantum traductionem , quae fit eum solemnitate ; sed quamcumque traductionem uxoris ad domum viri temporibus histe vetitam esse, sui linet; idque potissimum eo fundamento, quod temporibus illis vetita si Matrimonii consummarios uti ibidem sese adstruere conatur ἔ atque pluribus pro hac opinione adductis audioribus
405쪽
PARs II. SEc T. I. TIT. XIII. Da Impia mentis Matrimonii. 397 eoneIudit e Ex quibus patet hane effe,, unanimem Canoni starum sententiam , ,, quam etiam tenuerunt ex Theologis P
,, trus de Palude , Cardinalis G jetanus , ,, S. Antoninus, & alii relati a Saneheet; is eamque probavit S. Congregatio Conei-- lii : Nam proposito dubio, an Matriis monium coram Parocho quocumque tem-ri pore contrahi possit Saera Congregatio,, censuit , polle eontrahi Matrimonium is quocumque tempore; sed temporibus com- ,, prehensis in Cap. r6. Sess. et . De Re- ,, format. Matiam. nuptiarum solemnitates, ,, traductiones ad domum , &. carnalem ,, copulam prohiberi ri. Haec Fagnanus. Quidquid sit de hae sententia , attent Canonum antiquorum rigor si expressione, hoc certum est , hodie dictis temporibus
nequaquam vetitum esse ad um matrim
nialem , sed ad summum consilii esse eis
temporibus abliinere ; ut mente elatiore ,& a earnalibus voluptatibus magis liber vacent orationi, & pietatis exercitiis; qua de re interdum suoς subditos Parochus monere potest ; at magna cautela hie opus est, prassertim coram multitudine, cui homines earnales solent esse immixti , qui spiritualia hare minime intelligentes . sed carnalia sapientes , facile monitionem hane in risum converterent, & occasionem libidinosi quaeque essutiendi inde arriperent. XVII. Ad haec , quamvis in spems nudis verbis Canonum, & Concilii Tridentini non appareat , temporibus designatis absolute esse vetitus contractus matrimonialis coram Parocho, & testibuς, sine si lemni benedictione , aliisque pompis , aut solemnitatibus; quemadmodum multis probat Sanchre De Matrimonio lib. 7. dio. r. nihilominus de eonsuetudine Belgii non solemnes nuptiae duntaxat , sed etiam fmplex contractus matrimonialis vetitus cenisiatur. Hanc consuetudinem clare supponit Synodus P. II. Mech liniensis tit. IO. east. 8.ubi statuit : Tempus elausum diligenter ,, observetur , & s quando ex legitimari causa aliqui ad Matrimonium tune eon se trahendum per ordinarium admittantur, is abstinendum tamen erit a solemnitatibus se nuptialium conviviorum, choreis, spon-
,, serum publieis traductionibus, & similiis , quae temporis sanctitati repugnant; is a quibus smiliter abstimendum erit, etsi
is Matrimonium antea contractum fuerit, is sub poena arbitraria , . Ratio huius inductae eonsuetudinis ea suisse videtur, quod Belgiea e suetudo in Synodis saepius probata habeat , nuptias semper eossem tempore esse in Ecelesia publice benedicendas, quo contrahuntur uti titulo praeeedenti cap. 4. dictum est: ita que eum Canones, & Synodus Tridentinatem ore elauso fieri beneὰ1cὶiones nuptiarum prohibeant, consequens visum fuit , etiam prohibitum eme eontractum matrimonialem iis in regionibus , ubi eontractus ille sine huiusmodi benedictione iniri vetatur. XVIII. Supponit insuper citata Syn dus, contra hanc temporum proh . bitionem per ordinaritim dispensari pole; quod quotidiana etiam praxis probat ; quamvis de iure communi ordinarium dispensare non posse , nonnulli sustineant ; uti advertit Zupaeus post Sanehea in Iure novo, titulo
De Matrimonio contracto contra Interdictum Ecelesiae num. 6. XIX. Ulterius consuetudo non tantum
Belgiea , sed & universalis Eeclesiae , ita
hane prohibitionem interpretatur, ut Μ trimonium quidem illicite contra eam ineatur; sed non inualide s id est , ut constituat quidem impedimentum impediens, sed
non dirimens ἰ quamvis ex Antiquis nonnulli aliter tensuerint, uti monet Glota ad Canonem 7. ea . quaesi. 4. quin &Chrillianus Lupus tom. q. Scholiorum in Canones 'M. 4 . ait: M Quod contractum ,, extra tempora coniugium fuerit olim ,, 6bliantialiter nullum, fateor cum S. Pe- ro Damiano , . Hie rursum apparet, quid etiam eonsuetudo circa impedimenta Matrimonii valeat; possitque de dirimentesaeere impediens. XX. Quemadmodum Canones nuptiaseelebrari eertis temporibus iam pridem vetuerunt ; ita ob eausas varias intercurre tes , pote t iudex Ecclesiallicus Matrim nium inter certas personas ad tempus saltem interdicere ; de quo interdicto agitur sub titulo Deeretalium De Matrimonio comtracto contra interdictum Ecclesiae.
Haee judicis prohibitio s juila suerit, in dubie servanda est & ei contraveniens puniendus; sed tamen ipsum Matrimonium
406쪽
non irritat , quemadmodum deeiditur in eap. r. a. σ 3. dicti tituli : Licet enim ,, ait Capit. 2. contra interdictum Ee-M clesiae ad secunda vota transire non de- buerint, non est tamen conveniens , ut
is ob id solum Sacramentum conjugii di is solvatur et alia tamen poenitentia eis de- bebit imponi , quia contra prohibiti se nem Ecclesiae id fecerunt , . XXI. Si Episcopus aut etiam Synodus Episcopalis, vel Provincialis Matrimonium quacumque formula verborum interdixerit, interdictam quidem illicitum reddere Matrimonium , non tamen invalidum , apud omnes in confesso eii : eo quod iuxta modernam Ecclesiae disciplinam, nemo Pontifice inferior impedimentum dirimens inducere queat a .
XXII. Si iudex ob fundatam suspici
nem consanguinitatis, alteriusve impedimenti dirimentis inter coniungendos intercedentis , coniungi vetuerit , donec cognitum fuerit an impedimentum subsit , si contra interdictum coniuncti snt , potuerunt indubie per poenas, imo interdictum, & censuras adigi , ut a se mutuo separentur, quousque legitime cognoscatur, utrum eo rum Matrimonium pollit , & debeat iure stare, ut respondit Pontifex in citato cap. 3. Synodus P. II. Mechlinienss tit. Io. cap.
tiato, vel Matrimonio Desponsorum o se positione aliqu1 factὶ, non prius ad ulis teriores prodamationes aut Matrimoniiis Llemnitationem Parochus procedat, quam is re ad ordinarium , vel Vicarium eius, is aut ossicialem delata, ab eodem intelle- is xerit quid facere debeat is . XXIII. Ulterius contra hoc interdictum illicite Matrimonio assistet Parochus; si tamen adstiterit , Matrimonium coram eo,& testibus contralium , non obitante hoe interdictio validum erit , nisi aliud impedimentum dirimens inter eontrahentes subesse
Imo tametsi Episcopus specialiter inhibuisset , ne huic Matrimonio individuo Parochus assisteret; nec ulli alteri Sacerdoti licentiam assistendi daret; nihilominus validum erit Matrimonium eoram Parocho, aut Sacerdote ab eo delegato, contra Epiis seopi interdictum eontractum ; uti post Sanchea De Matrimonio DL 3. Diis. 32.
advertit Zypaeus loco citato Num. 7. XXIV. Idem erit, tametsi tantum esset Uicarius ad nutum amovi bilis , modo tamen erit loco Parochi ad integram curam animarum ; quemadmodum declarasse S. Coningregationem refert Sanehes ibidem ; idque ideo , quia non obstante hae simplici prohibitione manet delegatus ad curam animarum , & loco Parochi ; cui consequenter competit ius assistendi Matrimonio ;aliud esset , si Episcopus non tantum simplieiter interdieeret assistere huic Matrimonio ; sed eum utpote ad nutum amo vibilem, a cura animarum amoveret , uti recte monet Zypaeus loco allegato.
De Impedimento erroris, & conditionis.
I. Error alius antecedens , alius concomA
a. Aliquando error est e rea personam, alia quando circa qualitatem. 3. Error circa personam semper dirimit --
4. Error qualitatis non solet Matrimonium
dirimere I. Error qualitatis quando censeatur redum dare in personam .
o. Error qualitatis facilius in Sponsalibus,
quam in Matrimonio censetur redu
dare in personam ς π quare' 7. Ob errorem qualitatis hodie non solent Matrimonia dirimi. 8. Conditio servilis apud Romanos diriamebat Matrimonium , si voluntas Dominorum non adesset.
s. Multis fetulis idem impedimentum agno vit Ecclesia. Io. Qua occasione mutata es dist plina ei ea impedimentiam conditionis semilis.
II. μαζοῖ Hane praerogativam soli summo Pontifici l lieani , di Principis consensum. non tribuunt Galli ; requirunt insuper Cleti Gal- l
407쪽
II. Impedimentum Me que adseculum XII. videtur durasse.
II. Error conditionis servi lis dirimis ΜΛ ἀ-
monium , etiam non redundans in personam. 14. Belgium servos non agnoseis.
I. Um ham impedimenta simuI iungi,
I & explicari solent , eo quod alterum sub altero quodammodo eontineatur error namque peneratim hie sumptus etiam errorem conditionis comprehendit. Pro intellectu impedimenti Eretris notandum errorem esse duplicem : nimirum antecedentem, & concomitantem, uti The
logi loquuntur ἔ vel ut Iurisperiti Ioqui
amant , dantem causam eontractui , & in eum ine identem . Antecedens enim voeatur, qui est eausa actus; ita ut si erratum non esset, revera amis positus non suisset ; unde eleg nter Iurisconsulti , hune errorem , si eum doloeoniunctus fuerit , voeant dolum dantem causam contractui. Error eoneomitans dicitur, qui non indueit ad agendum , sed ita concomitatur
actum, ut eo non existente, propterea non
fuisset omissus , atque ita recte appellatura Iurisconsultis error incidens ; & dolus coniunctus, dolus incidens.
II. Porro error in Matrimonio eontingere potest, vel eirea per nam , vel circa qualitatem personae, vel eius conditionem. Error ei rea per nam est , quando unus Contrahentium errat in persena, eum quaeontrahere intendit ; credens nimirum per errorem aliam esse personam , eum qua contrahit, quam revera est. III. Error hie et rea persenam omnium eonsensu dirimit Matrimonium iure natura ; etiamsi error non sit con Iunctus eum
ullo dolo partis alterius ; idque sive stantecedens , seu dans causam eontractui ;sve solum concomitans , sue incidens in
contractum.. Licet enim error incidens non eauset absolute, & positi .e in lautarikm; impedit tamen fuisse tempore contractus positive voluntarium e sensum in personam, quia non potuit actu fuiste volitum , quod ignoratum & incognitum fuit. Ut autem Matrimonium si iure nat rae validum , non suffieit , quod in peris nam consensisset , si novisset eam fuisse praesentem; sed requiritur, ut positiuem senserit , & eum ea contraxerit. IV. Error qualitatis est, quando in cerista qualitate personae erratur e v. g. credi
tur esse nobilis , qui est ignobilis, aut dives, qui est pauper, &e.
Hie error ordinarie sive sit antecedens, sive incidens , non dirimit Matrimonium , nisi annexum habeat errorem personae ; sive ut vulgo loquuntur , redundet in per
Dum enim error duntaxat versatur ei ea aliquam qualitatem personae, nullatenus tollit consensum matrimonialem; sve eo sensum ei rea substantialia contractus matrimonialis . Cum enim talis qualitas non sit necessaria ad contractum matrimonialem , nec essentiam ejus intret, error hic relinquit sumetens voluntarium circa esse tialia ipsius contractus; adeoque ipsum contractum defectu necessarii consensus inu Iuniarium reddere nequit. U. Si autem error ille impediret una eon sensium in personam , tune in dubie ipsum Matrimonium dirimeret, non tamquam error qualitatis ἰ sed tamquam error personaeς dieiturque hic error qualitatis redundare in personam Tunc autem error eirca qua Iitatem diiscitur redundare in personam , quando animus contrahentis se sertur in certam qualitatem , ut implicite nolit personam , si ips desit qualitas in qua errat. Exemplum assignat S. Thomas in IV. Sent. Dist. Ξ quis. I. art. a. ad 3. s Principi offeratur filia tamquam primogenita , & haeres R ni . solet enim illius animus ita ferri inane qualitatem, ut, si cirea illam sit emror, nolit istam personam, vel potius quia iuxta prudens iudicium iudieari debet , quod censeatur noluisse illam filiam haeualitate destitutam e nam in huiusmodi,um exterius nihil exprimitur, potius examinandum est , quid iuxta prudens iudicium quispiam eenseatur nolle , aut velle, quam quid re ipsa nolit, aut velit . VI. Quandonam autem iuxta prudens iudicium quis censeatur nou velle pers
408쪽
oo Ius Melesiuslium inmersum. nam, si huic desit qualitas, circa quam eris
rat , frequenter est incertum . Hoc porro certum est , censendum esse iuxta prudens iudicium, multo ne ilius contrahentes sponsalia , aliosve civiles contra Hus suspendere suum consensum ab aliqua qualitate personae aut rei , quam contrahentes Matrimonium.
Ratio huius differentiae est r quod eum Matrimonium sit contractus completus, qui consensum de praesenti, & absolutum prinfert, difficillime admittat conditiones huiusmodi implicitas r secus quoad sponsalia
de futu o ; quae eum exprimant tantum consensum in actum Iuturum, facilius conditiones tales admittunt . Ad haec eum MEtrimonium sit contractus ex natura sua indissolubilis, & maximi momenti , haud facile praesumendum, quod contrahentes voluerint ab aliqua qua- Iitate accidentali consensum suum depen
VII. Neque hodie ob errorem qualitatis Matrimonia dissolvi videmus; quin autem consuetudo regionis hic quoque attendenda sit, non dubium ; cum contrahentes praesumantur se consuetudini loci consor- mare ; & contractus ex ipsa eo suetudine recepta interpretationem accipere soleant.
VIII. Conditio, quae inter impedimenta Matrimonii refertur , intelligitur eonditio Serialis. Apud Romanos haee eonditio in trimolium eo sensu dirimebat; ut Servitus sive conditio servilis contractum Matrimonialem dirimeret ; atque inter personas con ditionis servilis non Matrimonium , sed contubernium esse censebatur, L. i . F. Deritia Nuptiarum ἰ maxime vero si iguorantibus , aut invitis Dominis Matrimonium
IX. Cum autem Eeclesia nata , & adulta sit in Imperio , & Republica , non Resipublica in Ecclesia , ut loquitur Optatus Mile. itanus , ipsa quantum fieri poterat, se legibus Reipublicae eonformabat: ne ipsa lex Evangelica Rempublicam turbare videretur.
Hine primitus Ecclesia coniugia inter persunas conditionis servilis pro nullis habuit ; atque dirimi permisit , si consensus DOmmorum non interveni siet; ut est apud Gratianum Cain. 29. ρυ. 2. Can. 8. ubi ex Concilio Cabilonens II. resertur No- is bis ullum est , ut conjugia Servorum is non dirimantur, etiamsi diversos Domi- ,, nos habeant , sed in uno coniugio pomis manentes , Dominis serviant suis r &is hoc in illis Lbservandum est, ubi lega- ,, lis coniunctio fuit , & per volantatem se Domιnorum, , . Et apertius S. Basliuet in Epistola Canonica ad Amphilochium Can. r. Quae sine iis, qui habent potestatem, is fiunt Matrimonia , sunt fornicationes .is Vivente uino patre, vel mmino, ii, qui
,, conveniunt, non sunt ab accusatione li- , , beri , donec coniugio Dominι annuertur', is tunc enim firmitatem acc pit coniugium, , . Hic videmus quomodo Ecclesia impedimentum dirimens per leges inductum, etiam probaverit , quemadmodum supra notavi
V X. Ex dictis constat, pluribus seculi; taesesiam , consormiter ad Leges civiles , Matrimonia se i cum ingenua , aut ingenui eum serva reputasse irrita , licet error conditionis servibs nullus interveni Diat: at circa seculum XIl impedimentum hoc ecepisse relandi in errorem conditionis fervitis. Huic mutationi disciplinae oceasionem dedit Apocryphum Decretum, quod sub nomine Lucii Papae retulit Gratianus causa
Hoc enim Deerato aeque in dissolubile pronuntiatur M.trimonium servorum , a ingenuorum e quod Decretum conciliare votans Gratianus cum aliis , quae ejusmindi Matrimonia irrita supp)nebant , distinctionem adhibuit inter frienter ignoranter eum personis servilis conditionis eonistrahentes .
Hac Gratiani auctoritate permoti Pontifices, La d ut instone in suis responsis pasi sim usi fuere o qua pol modum in Decretates Greg.nii IX. relata, Canon istas, ne non Theolog, s Scholasti eos permoverunt eadem dillinetione uti ; atque ita sensimhaee distinctio recepta fuit. Ex hoc intelligitur, qu nte auctoritatis suerit decretum cratiani ; ut der distinctionem ab ipso primum prop. stam , t a dem impedimentum dirimens inter pers nas conditionis scrvilis , etiam iuditis d minis
409쪽
PAas II. fg c T. I. TIT. XIII. De Impedimentis Matrimis ψ. minis per leges ei viles primitus inductum, di tandem etiam ab Ecclesia probatum, &receptum suerit restristum ad easum , quocirca conditionem servilem error intervenisi se probatur. MXI. Videtur impedimentum servilis conditionis durasse usque ad seculum XII. aut circiter: Nam in C ap. t. V De Coniugio .Servorum, resertur consultatio Archiepiscopi Salsburgensis super Matrimoniis Serum rum, quae invitis, & contradicentibus Dominis contrahuntur ; responsumque Adriani Papae in haee verba: Sane iuxta ver-
,, bum Apostoli , sicut in Christo Jesu,
is neque liber , neque servus ell a Saera- ,, mentis Ecclesiae removendus , ita necis inter servos Matrimonia debent ullate- ,, nus prohiberi : & si contradicentibusis Dominis , & invitis contracta fuerint, ,, nulla ratione sunt propter hoc dissol- M venda. Debita tamen, & consueta ser- ,, vitia non minus debent propriis Domi- ,, nis exhiberi is . Quamvis in nolira hodierna Decretalium collestione non notetur quis fuerit hie Archiepiscopus Salsburgensis, qui Papam consuluit , in appendice tamen ad Concilium L 1teranense sub Alexandra III. pari. 43.c'. 7. Exprimitur Gerardur , qui rexit dictam Ecesesam ab anno ii 3. usque ad annum II 64. uti notavit Gonetales in notis ad hoe capitulum . XII. Hi ne patet eo tempore nondum ubique indubitatum fuisse, num inter personas servilis conditionis consisteret Matrimonium, in vitis Dominis: una tamen constat illud impedimentum iam tum ecepisse abrogari , & hodie certum est , coniugiah uuismodi valere ea tamen moderatione, quae in hae Decretali adjici tur: De- bita tamen , & consueta servitia non Aoreum homine Servo, quem eredebat esse Γ-berum, hujusmodi error, licet non redundet in errorem persona , dirimit Matrimonium ; liberumque est parti decepte, postquam error detectus est , aliud Matrimonium contrahere, quemadmodum respondit Innocentius III. in Cap. . eod. Hanc dirimendi vim hule errori iure in re positivo competere , una est Canoni si rum , di Theologorum opinio , & verisimiliter Legum Romanarum , & antiquorum Canonum , quae servorum coniugia aegre admiserunt, reliquiae sunt.
XIV. Quidquid si; hodie hoe impediis
mentum in nisce ae vieinis Provinciis naiarum usui venit ; eo quod servos hie nona nolcamus; imo servos in Gallia, & Belgio ben Eficio regionis liberos fieri , notat Lypaeus in Notitia Iuris Belgici titulo mIervis num. 3. M.
is minus debent p priis Dominis exhiberi. XIII. Et hoc quidem s personae conditionis servilis inter se contrahant ὸ aut etiam una libera , & altera serva , modo illa non surrit ignara conditionis servilis. Si enim error iit circa conditionem ς hoc est, si filia liberae conditionis contrahat Vam pen Tom. II.
CAPUT V. De Impedimento Ucti , & ordinis.
Cauones semper improbarunt Matrim nimm eoutra istum capitatis initum.. Id Dum per te es improbatum. Virginum aut a uae forum Matrimonia usu videntur olim fuisse invalida. Save ur Augininus ea esse valida fuissimuit .
Quid his senserit S. Bernodus'
Lx hodiernis moribus nou recte iud e tur de Monachis primae aetatis
Quando coeperit disemctio inter ἰοtum simplex, solemne ad dirimendum
Matrimoniam PGrat antis vilicio ridysse occasionem hiate
io. Nondum de ι tum erat , in otio consi seret solemnitas isti ad dirimendum
83 a) Anno rasa. Maria ita Belaa-um Princeps, in ineunte XIV. ieeuto Ludovicux X Rex Galliarum setvis omnibus libertatem in suis ditionibus dederent. Deinde tuni in Gallia, tum in Belgo m nuitum a noscendi seruum consuetudine pola' quam lege aliqua anvaluit.
410쪽
ox Ius Ecclesiasticum in resam.
ar. Hodie externa solemnitas non fuscit gensem , seribens ad dirimendum Matrimonium. II. sitis ratione solemnitas isti fit ex sola Constitutione Ecclesia. x . Recte defuiυit S Mus Tridentina ..ta solemnia dirimere Matrimonia. II. Sinnodus non definiuit , quo ex capite indo dirimat Matrimonium. I6. Rationes morales, ob quas Matrimonium
TAm mulieribus , quam viris voto eastitatis obli rictis , semper interdictum fuisse Matrimonium , in quantum
ipse usus matrimonialis contrarius eii voto castitatis , extra dubium est.
M Si nupserit virgo non peceat, non il- ε, la virgo, quae semet Dei cultui dedi eam vit. Harum enim si qua nupserit , ha- bebit damnationem , quia prunam fidem ,, irritam secit se ait S. Hieronymus apud Gratianum Dist. 27. Can. I. Et Synodus Chalcedonensis Can. 36. Si,, qua virgo se dedieavit Deo , similiteris Monachus, non licet eis nuptiis iungi, is si vero inventi suerint hoe facientes ,
is maneant excommunicati . Statuimus ve-
se ro eis posse fieri humanitatem , si ita ,, probaverit Episcopus loci se . Ita apud
cratianum ea . 27. quo. I. Can. 22. ex
ptias Virginum Deo sacratarum exhorruerunt , variasque poenas adversus sol iei tantes nuptias huiusimodi virginum decrevere, quae leguntur in Codiee Theodosiano lib.ς. u. 23. Imperatoris Ioviniani lata de haere Constitutio resertur his verbis in Codire Iustinianaeo leg. s. De Episcopis , Groerieiso Si quis non dicam rapere, sedis attentare tantum , iungendi causa Mais trimonii, saeratissimas virgines ausus fue- is rit, capitali poena seriatur ,, . Relata est haee lex a Gratiano De Pa nitentia D p. I. Cau. 6. Num vero Matrimonia eum huiusmodi virginibus voto eas itatis obstrictis, fuerint non tantum illieita, sed insuper invalida,
ui fle sit dilucide indieare videtur Innocen tius I. Epiliola ad Uictricium Rothoma- non esse admittendam ad poenitentiam mulierem religiosam, quae post fidem Deo promissam ad nuptias convolaverat , nisi post viri obitum; idque indubie , ne poenitentia cedat in Matrimonii initi injuriam : tunc enim publice poenitentibus astum coniugalem exercere non licebat . Uerba Innocentii sunt : Quae ,, Christo spiritualiter nupserunt, & vel 1- ri a Sacerdote meruerunt, si pollea velis publice nupserint , vel se clanculo comis ruperint , non eas admittendas esse adis agendam poenitentiam , nisi is , eui se ,, iunxerant, de seculo recesserit, , . Et citatus Canon Chalcedonensis , vi hinibus illis , & Monachis nequaquam iniungit separationem a coniugibus ; sed hoc unum praecipit , ut poenitentiae addi cantur, de qua loci Episcopus, prout prudentia suggesserit, aliquid possit remittere. Similiter Sanctus Leo, qui Synodo Chalcedonensi per suos legatos praefuit , interrogatus a Rullico Episcopo Narbonensi de
Monachis, qui uxores acceperunt, non re
spondit , eos ab uxoribus separandos ; sed publicae poenitentiae satisfactione purgandos. Uerba Leonis ex Epist. a. referuntur a Gratiano caus 2o. quaes. J. Cau. I.
S. Augustini nonnulli, qui hujusmodi vi ginum Matrimonia non nuptias, sed adulteria esse assererent ; at his se opposuit Augustinus libro De bono υiduitatis east. Io.seribens: Proinde qui dicunt talium nu-- ptias non esse nuptias, sed potius aduia is tena , non mihi videntur diligenter , &o acute considerare quid dicant .... Fit is autem per hanc minus consideratam opiis nionem , qua putant lapsarum a sanctois proposito seminarum , si nupserint , nonis esse coniugia , non parvum malum , ut
,, a maritis separentur uxores, &cum v si lunt eas separatas reddere continentiae , si faciunt maritos earum adulteros verOS, ,, cum, suis uxoribus vivis, alteras duxeis rint. Quapropter non possium quidem se dicere a proposito meliori lapsas, s nu-o pserint, seminas, adulteri a esse, non conis iugia : sed plane non dubitaverim diceo re, lapsus & ruinas a castitate sancti is re , quae vovetur Deo , adulteriis esseis PQjores 11.