Jus ecclesiasticum universum antiquae et recentiori disciplinae praesertim Belgii, Galliae, Germaniae et vicinarum provinciarum accommodatum ... auctore Zegero Bernardo VanEspen presbytero, J.U.D.SS. canonum professore in Academia Lovaniensi. Tomus p

발행: 1766년

분량: 571페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

421쪽

PAas II. s E e T. I. TIT. XIII. De Impedimentis Matrimonιι. 4r3. IV. Solut: adoptione nuptiae non pe mittuntur, ut dictum est, inter eos , qui parentum liberorumque loco aliquando fuerunt, quia hae soluta , manet pudoris &hone latis ratio , quae impedit similes nuptias, i. r. Insiit. De Nuptiis ἰ quae pudoris ratio non aeque militat inter collaterales, postquam per adoptionem quaesita se remitas, aliave ex transverso cognatio, ebdem soluta adoptione evanuit : nec tanta religione colenda memoria fratris alteriusve

cognati olim adoptivi , quam eorum qui laco parentum aliquando fuere. V. Hoe impedimentum a legum auctoritate primum inductum , Ecelesia quoque recepit ; eiusque mentio fit apud Gratianum in Can. 6. ea . 3α quali. 3. & in cap. unico v De Coenotione Imati , ubi ex responsis Nicolai I. ad consulta Bulgarorum refertur: Si qua per adoptionem is mihi soror esse coeperit , quamdiu du- rat adoptio inter me, & ipuam, nuptiae,, consistere non potant , . VI. Quod responsum ex Legibus ei via. bus sumptum esse evidens est ; neque leg tur. Ecclesam circa hoc impedimentum

aliquid mutasse ; sed illud prout legibus

decretum erat, recepisse apparet: nec Synodus Tridentina quidquam hie innovavit, uti monet Culacius ad titulum Decretalium De Cognatione Legati οῦ creditque etiam hodie , fraterni talem legalem constituere impedimentum dirimens; nimirum durante adoptione ; quemadmodum Legibus constitutum erat , di ipse Nicolaus I. re. spondit . VII. Ad huius eognationis legalis imitationem , & exemplum comparata est cmpnatio spiritualis ; atque impedimentum Matrimonii ex ipsa prollaens.

Sicuti enim Adoptans Adoptatum sibi in locum filii assumit, & habet; ita quoque Susceptor , sive Patrinus recipit Baptizatum in filium suum spiritualem ; id est, ut illi Patris spiritualis Ioeo sit, sive

ejus euram spiritualem tamquam alter Pa ter 'eiat, quemadmodum supra i t. a. cap. . ostensum est.

VIII. Unde de hae eognatione , & ex ea resultante impedimento ita loquitur Nicolaus I. in citatis Responsis ad Consulta Bulgarorum cap. a. Ita diligere debetis homo eum, qui se suseipit ex saero sino te, sicut statrem. Quinimo quanto praeis liantior et spiritus earne , quod illudis spiritale est patrocinium , Ze secundum is Deum adoptio, tanto magis spiritalis pa- ,, ter in omnibus est a spiritali filio diliis gendus .... Nulla vero inter eos, & fi- lim eorum consanguinitas est , quoniam

is spiritus ea, quae sanguinis sunt, nesciteri Caro enim seeundum Apostolum Gal. F. - ωπ ρisit adυemus Diritum Diri-

is tus adversias carnem: ho Iibi invicem adia,, versantur. Eil tamen alia inter eos grais tu ita , & sancta communio , quae nouis est dicenda consanguinitas , sed potius se habenda spiritalis proximitas. Unde in

is ter eos non arbitramur esse quodlibetis posse coniugale connubium ; quandoquiis dem nee inter eos, qui natura , dc eos is qui adomisne filii sunt, venerandae Ro- is manae leges matrimonium contrahi perinis mittunt D. Deinde tamquam eonsequens infert Si is ergo inter eos non contrahitur matriis monium , quos adoptio iungit ; quanto is potius a camali oportet inter se coni is bernio cessiare , quos per coeleste Sacrari mentum regeneratio tinfii Spiritus vi is ejiὶ Longe igitur eongruentius filius pa- ,, tris mei , vel frater meus appellatur this quem gratia divina, quam quem huma- is na voluntas , ut filius ejus , vel frateris meus esset, eleg t; prudentiusque ab alis terna eorporis commixtione secemimur, is quoniam , piritus sanlius sua nos chari is late eoadunavit , quam si vel earnalisis necessitudo , vel invicem nos mutabitiis cujusdam eorruptibilis hominis arbitrium B cDpulasset Hoe responsum Nieolai I. extat apud Gratianum, eau . ῖα quaeli. 3. CU. r. a que hine intelligitur , Pontificem e n tionem legalem , dc exinde ortum impedimentum in eonfirmationem hujus impediamenti assumpsise . IX. Huius impedimenti seculo vi. m minit Justinianus in L. 26. Cod. de mispitis ς ubi ea persona omnimodo ad mDis plus venire prohibenda declaratur , is quam aliquis, sive alumna sit, sive non, se a sero suscepit Baptismate ,, . Rativi su

iungitur : is Cum nihil aliud se inducere

422쪽

is nuptiarum prohibitionem , quam huius-

is modi nexus, per quem, Deo mediante, ,, animae eorum copulatae sunt ,,.

spiritualem . & ex hac resultans impedimentum Matrimonii , notam suisse laeulo vii. manifestum est ex Camue 33. Synodi I. in Trullo, ubi Patres dicunt . In

,, nonnullis autem locis cognovimus quosis iam . qui ex sancto & salutari Bayri-- fmare infantes suscipiunt, postea quoque

is cum matribus eorum viduis Matrimo- ,, nium con rahere e statuimus , ut in po-

,, sterum nihil fiat huiusmodi . Si qui au- ,, tem post presentem Canonem hoc sace- re deprehensi fuerint, ii quidem ab MILis cito Matrimonio desistant: deinde & sor-M nicatorum poenis subjiciant aro. Rationem sui Decreti praem i serunt. seu Miam spiritkalis asinitas corporum con μεὶ Oue maior est. XI. Ubi autem persuasum fuit , hane spiritualem affinitatem eme majorem eorporum coni unctione ; ipsumque suseipientem, & susceptum esse adinstar patris, &filii adoptivorum , difficile haud suit , hoe impedimentum paulatim adinstar impedimenti ex cognatione carnali, & legali profluentis extendere ; quemadmodum sensim extensum suime tum ex Canonibus relatis apud Gratianum , casi. QO. σκα f. 3. tum ex Decretalibus sub titulo De Cognatione spirituali, videre est. XII. Et quidem sub nomine Zachariae,& Deusdedit Pontifieum, extat Deeretum apud Gratianum loco citato Can. . Quod , , non oporteat filiam, quam de sacro lonis te susceperit aliquando, filio suo in Mais trimonium tradere ,, : hae subiect1 ratione: Quia in Divi NA sementia GERMA- Ni est e iuveniuntur. Huius Canonis auctoritate aliquando issus Coelestinus III. respondit, huiusmodi Matrimonium esse dirimendum , licet ambo 3o. annis pariter sine quaeitione mansissent ; quia diuturnitas temporis non minuit , sed auget peccata , east. De Cogum rione spirituali , in secunda compilatione Decretalium apud Antonium Augustinum. Verum , ut recte advertit Cuiacius ad

titulum De Dirituali cognatione , nusquam id reperies in Lege divina . Reperies quidem in veteri lege Longobardorum, lib. 2. rit. 8. ne susteptus audeat filiam suscepi ris uxorem dueere, quia spirituales germa ni esse noscuntur; sed in Lege divina nus

quam .

Et revera hane omnem cognationem, at que exinde resultans impedimentum esse ex iure mere positivo, sat ostendit varia, quae

diverso tempore , & in diversis Ee lesiis circa haee fuit, disti plina. XI H. Synodus quoque Tridentina nullam hὶe divinam Legem, quae impedimentum hoe induxi met , aut ad certas personas extendisset , agnoscens , illud e traiam pridem stabilitam disciplinam in multis restrinxit; eo quod d ceret experien- ria, propter multitudinem prohibitionum se multoties in eas bus prohibitis ignoran- ter contrahi Matrimonium t in quibus se vel non sine magno peccato pereevet ,, tur, vel ea non sine magno standalo diis ,, rimuntur is uti loquitur cap. a. Sess. . De Reformat. Matrimonii. XIV. His incommodis oceurrere volens Synodus statuit , ut unus tantum , siveis vir sive mulier , iuxta saerorum Can is num instituta , vel ad summum unus , ,, & una baptizatum de Baptismo sustiis piant M. Pluribus seeulis ustatum fui me, ut non nisi viri viros, & mulieres mulieres de sonte Baptismatis seiperent, notatum est tit. Σ. - I. num. q. ut proinde merito hoe salubre Synodi Tridentinae Decretum exacte

servetur.

XV. Post haee subiicit Synodus Inis ter quos ac Bapti rarum ipsum, & illius

M patrem , & matrem , nec non inter b M ptizantem, & bapti ratum, baptizatiques, patrem , ac matrem tantum spiritualis

is e gnatio contrahatur ,,.

Hoe Decretum hodie ubique receptum est; ipsamque modernam Eeclesiae disciplinam circa cognati nem spiritualem ex hoe Decreto metiri debemus. Hi ne contra dispositionem veterum Ca- nonum , & est. I. ia De cognati spiritum

Ii , hodie valet Matrimonium contractum inter filiam suseipientis , & baptietatum , uti eensuit saeta Congregatio a pnd Fagnanum ad dictum c p. I. num. q. neque ultra per

423쪽

PAas II. s Te τὼ I. TIT. XIII. De Impedimentis Matrimonii. Us

petionas in merem expressas impedimentum extenditur : vult qua Synodus P. II. Meehliniensis tit. io. eap. I. subinde moneri populum , nullam omnino cognatiouem spiritualem contrphi inter susceptorem , &susceptricem nec etiam inter bapti Eatum, vel susceptum , & suscipientis conlugem .

Quod & expresse declaravit Pius U. in Constitutione , quae incipit Ad Romanum I 4. in Bull. Rom XV l. Inde eonsequens , nihil obstare,

quominus duo coniuges levent eumdem de fonte r sed si alter conjugum propriam utriusque prolem levaret , vel etiam baptizaret , cognationem hane eontraheret cum altero, quae coniugii usum impediret, saltem donec Ordinarius dispensasset: excipitur autem ei sus necessitatis juxta responsum Ioannis Ull I. in Can. 7. ca . do. quali. r. quod tamen in fornicario, qui propriam prolem in necelsitate bapti Zaret, non procedere , probat Fagnanus ad cast. 2. iam Cugnat. Dirit. num. 8. sequentibus;

huncque consisquenter eum sornicaria matre prolis bapti ratae valide contrahere non polle.

XVII. Ulterius statuit Synodus Tridentina: ' Parochus, antequam ad Baptismum is conserendum accedat , d hq nter ab iis,

is ad quos spectabit , sciscitetur , quem is vel quos elegerint, ut bapti ratum ὀe sa is ero fonte suscipiant, & eum vel eos adis suscipiendum tantum admittat, & in liis bro eorum nomina describat: doceatque is eos quam e gnarionem contraxerint; ne

is ignorantia ulla exeusari valeant . Quod se si alii ultra designatos Baptizatum tetio gerint , cognationem spiritualem nullo is paeto contrahant ; Constitutionibus in

XVIII. Hate quidem a Famehis di Iigenter servanda sunt ; attamen si neglecta fuerint, nullusque in particulari designatus fuerit , & nihilominus infantem de sacro Ente susceperint , & haptiZarum tetieerint , cognationem esse contractam veri λmilius eli. Quin splures, quam duo conistra Synodi praescriptum tenent , aut suscipiunt baptizatum , omneT eontrahere cci

S.Iionem , resolvit post alios Barbosa in ,llactaneis Doctorum ad citatum cap. z. Concilii Tridentini nam. 38. & ita laniactam Congregationem res indisse testatur Fagnanus ad cap. I. De Cognat. spirituali,

num. 3,

XIX. Si parentes nullum designaverint,

nec etiam praesentes sint , atque Parochus aliquem, sortia fortuito presentem, In ρο- trinum assumpserit , eum , si baptizatum susceperit , contrahere cognationem spiritualem expeditum est : imo si designatum a parentibus Parochus non admittat , dialium ea su ingredientem in Ee lesiam υ ea verit , ut baptietandum puerum suscipe

rei ac tangeret , eum eo spiritualem c gnationem contrahi resolvit Ludovicus B eja apud B rbosim loco citato num. I. XX Nonnumquam eontingit , ut quis per procuratorem, seu mandatarium insanin

tem de fonte suscipiat quo ea su aliquando inter Doctores disputatum suit, a quo

cognatio sp ritualis contraheretur , an amandante, an a mandatario , & immediate tangente e sed de consuetudine unive sali receptum est , cognationem contrahi amittente , non vero a procuratore e quia quae agit procurator, nota agit proprio nomine , sed nomine mittentis e tum qui Rmittens suit designatus , non vero procum

rator . Ita poli alios Canon illas doctissi

XXI. Cum Synodus Tridentina tantum velit eontrahi cognationem inter eos, qui infantem de sente levarunt , apparet etiam sublatum esse impedimentum impe diens , quod per assistentiam in Core, hiasmo, seu instructione ante Biptismum olimeontrahebatur iuxta eap. 2. De Cogna-iisue Dirituali in VI. maxime ob gener lia verba in fine Decreti a Synodo Tridentina adiecta ; omnibus inter alias pers nas huius eorreationis spiritualis impedimemtis OMNINO stillatis. Unde recte monet Zypaeuς in Iure N vo ad titulum De Cognat. I, rituali, cum pueri domi baptizati sunt , & postea sis plentur preces, & solemnia in Ecclesia, Patri nos hie tantis adhibitos , in libro bapti Eatorum non.esse simpliciter ut Patriis noς describendos ; sed ut Patrinos Cat

T XXII. Quamvis Coacilium Trident.

424쪽

Jur Ecclesiasticum Umυessum. imminuerit eognationis spiritualis speetes, ruae impedimentum dirimens pariunt, non

esunt tamen adhue difficultates , quae in conseientias scrupulos legitimos possunt inii rete . Quotidie occurrunt dubia circa eon. sanguinitatem inter baptizatos , & suste-ores , vel baptizatorum parentes contraviam ; necnon luper natalibus , vel aetate haptiratorum quorum probatio, & eertitudo vix aliunde , quam ex Libris , seu Regi I ris , quae dicuntur Bapti alia haberi potest : merito proinde tam Eeesesiasticis, quam civilibus decretis, & sancti nibus iniunctum sust Parochis, ut diligenter singulorum baptietatorum , necncin parentum , & patrinorum , & matrinarum nomina , diemque baptismi in libro annotent . Insuper iniungitur Parochis , ut si qui sorte ex illicito concubitu nati sint, etiam eos ut tales in ipso , sive Registro baptismali desgnent. Ulterius ut haee Registra fidelius eω- serventur , & ad illa facilior pateat acee Dsus , Principes nostri signanter in Edicto

perpetuo de anno I 61 I. ara. 2o. Ordinarunt,

ut Magili ratus quorumcumque locorum, quotannis exemplum desumant ex Regil ris Parochialibus , in quibus notantur baptismata, & in Archiva sua referant e alterumnue ad superiorem territorii judieem

trant mittant.

Haee si sedulo observarentur, quantae evitarentur dissicultates, & lites , aliaque ineommoda i XXIII. Quae de cognatione contrahenda in Baptismo decrevit Synodus Tridentina, eadem servari voluit in ea e nati ne , quae ex Confirmatione contrahitur; ut stilicet haee extra confirmantem, & em firmatum , illiusque patrem , & matrem ,

ae tenentem non egrediatu P.

Praeterea, quae ad restringendum hoe impedimentum ex susceptione in Confirmatione proveniens , decreverint Synodi nostrae Belgicae , quosque in Patrinos eligi desiderent , retulimus supra ritulo 3. ωρ. 3.

elesia hoe impedimentum , & hane spiritualem cognationem , praesertim in Baptismo ideo induxit , quod Patrinus credatur fieri

quasi pater spiritualis suscepti ; satis ins nuat , curam spiritualem a suscipiente tamquam patre ipsi sustepto tamquam filio esse impendendam ; de qua latius actum supra

XXV. Non tantum ob eoniunctionem carnalem , & exinde ortam consanguinita tem impeὸiri matrimonium; sed etiam ob quamdam honestatem , & reverentiam, quae ab una persona alteri debetur, supra ostensum est ex Augustino; ae insuper notatum, ob eam rationem manere impedimentum inter filium adoptatum , & uxorem adΟ-ptantis poli solutam adoptionem e quia inhonestum videtur , nuptias intercedere inter personas , quae aliquando inter se parentum , & Aliorum loco fuerunt. Hae ratione inductum quoque suit im- dimentum , quod vulgo dicitur publicae nutatis. XXVI. Oritur hoe impedimentum ex duobus ἔ nimirum Matrimonio rato no consummato, & Sρου Γhtis de futura. Licet enim nulla intervenerit eoniunctio carnalis, atque ita proprie consanguinitas orta diei nequeat ; tamen quia per Μatrimonium mulier facta est vera uxor mariti ἐ& per Sponsalia Desponsi saltem impersecte iam coniuncti eenseantur , & quasi

inchoarint eontractum matrimonialem; minus honestum visum fuit, ut maritus cumeon sanguineis suae uxoris quamvis nondum cognitae, aut sponsus cum eonsanguineis spo is suae nuptias contraheret. XXVII. De hoe impedimento agit Gratianus cauc 27. q. a. atque inter alia Decreta profert unum sub nomine Iulii Papae, quo dicitur : - Si quis desponsaveritis uxorem, vel subharraverit, & sive praeo veniente die mortis, sive irruentibus quiis busdam aliis eausis minime eam cogn is verit , neque ejus superstes frater , ne- is que ullus de consanguinitate ejus, eam si dem sibi tollat in uxorem ullo unquamis tempore M.

Si authenti eum esset hoe Deeretum, de antiquitate hujus impedimenti ambigi non posset ; sed eum Eruditis sit hodie iat suasum, esse supposititium, nihil inde certi haberi potest; uti nee ex aliis , quae eam in rem allegat Gratianus , eo quod nihilo magis authentica lint . Illud sat certum, impedimentum hoc , in quantum ex Matrimo aio rato oritur , se extendisse olim

425쪽

PARs II. SEc T. I. TIT. XIII. De Impediment/s mir moti ;. ad septὲmum gradum, exemplo impedimentiam nitatis ; atque una cum hoc per Concilium Lateranen se censeri restrictum ad

quartum grZdum.

XXVIII. ortum vero ex Sponsalibus de tutum similiter olim se extendebat ad

eumdem gradum, re oda essent pura emta s id eit, eum certa, & determinata persona , licet quavis ratione invalida r &dummodo non essent nulla ex defectu con-Iensus, Griebatur impedimentum eiiicax ad imped .endum , & dirimendum sequentia Spontalia, vel Matrimonia, cap. unico, De

Sponsalittis in VI. XXIX. At Synodus Tridentina edocta

per experientiam de incommodis ex multitudine impedimentorum provenientibus , hoc quoque impedimentum limitavit ; decrevitque citata Se s. 1 . ev. 3. Jusi: tiae is publicae honellatis Impedimentum , ubi ,, Smnialia quiacumque ratione valida nonis erunt , s meta Synodus prorsus tollit, is ubi autem valida fuerint , primum gra- dum non excedant : quoniam in ulterio ,, ribus gradibus jam non potest l. vjusiri modi protabitio absque dispendio obser-

XXX. Synodum hie agere de Sponsalibus proprie dictis , sive de fatura , edita

speciali Conlii tutione, quae incipit Ad Romanum o a. in Bull. Rom. declaravit Pius V. is Aitendentes a: t quod Sponsaliorum is appellatione, qua dictum Concilium ut in tur , non nisi improprie Matrimonium is verbis de praesenti conceptis contractum is continentur , quodque agitur de corω- is aione iuris veteris , quo casu secundum ,, pmprietatem verborum duntaxat proce- ,, dendum est , praesertim eum longe majori rem rationem prohibitionis in Matrim D nio per verba de praesenti contracto , ,, quam in Sponsalibus de futuro igere a

,, nemine dubitetur, , .

XXXI. Nihil ergo ei rea impedimentum

publicae lanesaris proveniens ex Matrimoni Orato non confirmaro, innovavit Synodus Tridentina ; ideoque ex pristino jure illud

etiam hodie extenditur ad quartum gna-dum: ita ut, qui Matrimonium contraxerit eum Catharina , ' ea mortua ante con

summatioqem , non possit valide contrahere citra dispensationem eum illa, quae Cann-Mpen Tom. II.

attingebat.

XXXII. Quin & hine ulterius dedueitur , hodie ex Matrimonio quaυis rationentillo, praeterquam defectu consensus, oriri hoe impedimentum : quandoquidem Iure veteri oriretur, & Synodus Tridentina nihil ei rex hoe impedimentum , quatenus ex contracto Matrimonio oritur mutaverit r &hanc sententiam multis adii ruit Fagnanus ad cap. AD AUDiENTIAM a De opons

Quoad impedimentum hoc ut proveniens ex Sponsalibus de futuro in duobus , ius

commune correxit Synodus Tridentina .

XXXIII. Primo quidem contra De eretalem Boni saeti VIII. in east. unito De Sponsalibus in VI. sublὸatum prorsus est hoe impedimentum ex SpCnsalibus utiliis , non tantum defetiu consensus, sed quavis etiam alia ratione.

Sed quid , si valida quidem ab initis

fuerint , sed mutuo consensu postmodum dissoluta Cum revera fuerint Sponsalia valide contracta ; adeoque verum fuerit, ipsos fuisse Desponses , non apparet ex mente Synodi , ea posse comprehendi sub Sponsalibus in lidis, nec consequenter im pedimentum publicae honesaris ex hujusim di Sponsalibus ortum , a Synodo esse mmnino sublatum : atque ita non semel resoLvisse sanitim Congreg tionem testatur Fa-gnanus loco citato nutu. 29. , ac signanter6. Iulii anno Io 8. Qua resolutione ad Sanctis limum eum rationibus hinc inde deis dusiis , & recentioribus eiusdem Congregationis in hae materia responsis , ipse Sanctissimus die io. ejusdem mensis praedictam Congregationis resolutionem probavit, eamdemque iussit in dubium deinceps

non revocari.

XXXIV. Secundo, quoad Sponsilia υ lida restrinxit Synodus hoc impedi inentum ad primam gradum ; cum jure communi

extenderetur ad quari um : ideoque Sponinius hodie potest contrahere cum consanguisnea Sponsae in secundo gradu. Et quidem ut oriatur hoc impedimenis tum etiam usque ad primum gradum , requiritur , ut sint Sponsalia absoluta , &valida ; id est non conditionata , quorum effectus suspenditur a conditionis eventu;

426쪽

13 Ius Ecclesiasticum Givemtim .

eum revera non sint absolute Sponsalia ante conditionis eventum . Barbosa in Col. lectaneis Doctorum ad citatum cap. 3. Sy nodi Tridentinae nnm. Io.

CAPUT VIII.

De Impedimento Criminis.

I. Adulter um apud Romanos impedime tum fuit. a. Aus sinus Midetur Adulterium pro im

3. Etiam fecMA IX. Idem obtinuisse veri- sim; is e. i.

4. Gratianus non videtur ntellexisse C -nem Concilii Triburiensis. I. Gratianus Camones generaliter de Adulterio loquentes reliri, Ut . 6. Gratiani auct,νitas fecit , ut hae refri-etio pro iure tu recestis. 7. Eam insinuat lexander III. 8. Innocentius III. eam pro iure habuit .

s. Adulte tum dirimit, si sebi muttio fidemiderint.1 o. Ignorantia potest eatenus excusare , ut non oriatur impedimentum dirimens. LI. Alter eastis quo Adulteritim hodie disimit Matrimonium.

Iz. Homicidium quandonam dirimar Natria

x3. Haec impedimenta sunt iuris posit i. 14. Quomodo da bis populus monendus' I. rvd Ulta olim erimina impedivisse ma-1V1 trimonium , supra notatum fuit. Inter haee autem suisse Adulteritim , du-hium non eli ; neque illud solum imp divisse , sed & diremita Μatrimonium

inter adulterum & adulteram , non obscure indieat Novella Iuttiniani t 34. cv. 12. quod & apud Romanos cautum fuisse , colligitur non obseure ex L I . f. II. &ι. o. E. Ad L. Iuliam de Adulteriis. Unde ad dictam ι. 4o. notat Gothostedus: Mulier nuberν potes A, eum quo Adulterii νantam insimulata es, non oniacta. II. Idipsum probare videtur Ausustinus, lib. i. De Nuptiis o concupiscentia , cap. io. ubi ita legitur: inrito mortuo, cum is quo verum eonnubium fuit, fieri verum is connubium non potes, cum quo prius,, Adulterium suit. Refert quidem Gratianus mus. 32. qu. r. Can. a. hune textum Augustini sine negatione, sed perperam, uti post Correctores Romanos notavit Cujacius ad eam r. ia meo qui duxit in Matrimonium, quam polluit per Adulterium; ubi quoque observat, iuxta antiquos Canones , mulierem , quae sciens se praebuit alieno marito, numquam potuisse cum eo Matrimonium inire . III. Et quidem multis seculis eam diis seiplinam viguisse verisimile est ex Can. M. Concilii Triburiensis anno 89 s. in quo generaliter definitur Non licet ergo, is nee Christianae religioni oportet, ut ul- lus e1 utatur in Matrimonio, cum quais prius pollutus est adulterio,, . IV. In illo quidem Canone speetalis ea-ὶς pro nitur, & deciditur . nimirum quo adulteri sibi mutuo fidem deὸerant , inte posito iuramento de ineundo Matrimonio poli mortem alterius legitimae partis ; sed post deeisonem easus, praedictam generalem conclusionem Patres subi ieiuni : quod non advertens Gratianus, fragmentum Canonis tantum reserens , hanc ei epigraphen praefixit e Post mortem Diri non potest adaueram in coniugium ducere, qui , υ,o v mre , IURAMENIUM sbi fiaturarum nupιimrum praebuir.

V. Quin & Canonibus generaliter I quentibus ipse Gratianus hane reli rictionem adhibendam eresuit: Si nihil in mortem ,, viri machinatus suerit, vel f vivente viis ro fidem adulterae non dedit , se sumis plurum eam sibi in eoniugem , si viro ,, ejus superviveret is . Habetur post Cam

VI. Cum autem ei rea seeulum XII. MXIII. auctoritas Deereti Gratiani ita invaluisset, ut vix aliunde quam ex illo d sumerentur, quae quaestionibus distiplinae de-eidendis servire possent , tandem haec re strictio Gratiani pro iure in saluit; uti ob servat Culaeius loeo ei tuo.

VII. Hine Alexander III. seeulo XILhane restrictionem non obseure admittit ia est. I. ia De eo qui duxit in matrimonium, quam polluit per adulterium , dicens t Li- is cet in Cano ibus habeatur , ut nullus

427쪽

PARs II. SECT. I. TIT. XIII. De Impedimentis MatrimonII. is eo putet Matrimonio, quam prius pollue- versione in alium; licet alter esset infide is rat adulterio, & illam maxime, cui fi- lis , & ad eius conversionem patrata essetis dem dederat uxore sua vivente; vel talis occisio, di initum matrimonium Camis quae machinata est in mortem uxo- tale damnum tali Loo Melsa compensare

VIII. Sed apertius subsequentes Pontifi- XIII. Impedimentum adulterii etiam iuu-ees eam admisere t quin & definierunt, cta mactinatione in mortem mariti adulte legitimum esse Matrimonium adulteri eum rae esse rantum iuris positivi, tolligitur ex adultera , poli mortem legitimae uxoris , Matrimonio Davidis eum Bethsabee ; illud ,, nisi alter eorum in mortem uxoris de- tamen recte induetum est , ut hoe saltem, , iunctae suerit maehinatus, vel , ea vi- piato hu)usmodi scelera cohiberentur, dum se vente , sibi fidem dederit de Matrimo- lcirent, his criminibus ad matrimonia peris,, nio contrahendo . Uti respondit , & venire non posse. si definiit Innocentius III. in cap. 6. a XIV. Merito subinde , sed tamen easse, eod. quae definitio , & responsum pro iure & prudenter , populus de hoe monendus. hodie recepta sunt . praecipue de adulterio cum promissone ; quia I x. Itaque iuxta modernam disiciplinam, natum est ut frequentius usu veniat . Et adulterium generaliter non dirimit matri- generatim subinde saltem moneantur , ut monium eum adultera initum , sed his dun- si adulterium, aut homieidium interv taxat casibus . nerit , tunc inquirant an impedimentum Primo , s sbi fidem dederint de contra- non sit. hendo Matrimonio; vel si de facto Matrimonium initum sit , lieet seiretur alter ----- coniugum adhuc viverem, sive id eontigeritante, vel post commissum adulterium ; uti CAPUT IX.

deeiditur in cap. An. eod. X. Si autem mulier ignoraverit , adul- De Impedimento ex Cultus disparitate terum junctum esse matrimonio, non prinhibetur eo casu Matrimonium , mortui minam dicantur dispares cultus uxore, cum eo contrahere, cap. 7. eod. a. R rus hodie De impedimenti hiatus usur. quia non intervenit sermale adulterium. 3. Impedimentum hoc olim incognitum . Imo, s de facto contractum si matrimo- q. Hoc impedimentum consuetudine υid nium, licet utilliter ob prius Matrimonium tur introrictum mariti adhuc subsiliens ; si tamen mulier, I. Ivpa causa Ecelsa hoc impedim quae hoc matrimonium ignorabat , in se- tum probavit. Cundo manere velit , vir ab ea recedere 6. Matrimonia Catholici cum Haeretica apud non potest , cap. r. ia eod. quia dignum Grμον fuerunt jam pridem ι-ati . non es, ut vir, qui scienter eontra Canones 7. Ecclesia Latina eiusmodi Natrimonia venerat , Iucrum de suo duo reportet. non habet pro irritis. XI. Alter easus, quo non subsistit Ma- 8. Parochi a similibus Morrimoniis dete trimonium inter adulterum & adulteram , rere debent ob periculum perversionis. est , si vel maritus adulter aliquid machi- 9. Secundo, opendere debent Parcchi peria natus fuerit in mortem eonjugis suae ; vel culum ex Viis Matrimoniis prolibus mariti adulterae, ut cum ea contrahere pos- imminens.set ; vel adultera in mortem sui mariti , IO. In per quam facile pars Cattolles ab vel uxoris adulteri , cap. 3. v eod. Acathotiua perverti pessit. XII. Homicidium quoque dirimit Ma- II. Cur Ecclesia potius Morrimonium eum trimonium sine adulteri t. dum scilicet vir non baptizato , quam ctim Haeretissaut uxor cum tertio conspiravit in mortem irritum fecerit. suae compartis: quo easu s fuerit mors se- Ia. Quomodo Matrimonium Catholici eum quuta non poterit superstes eum tertio il- Haeretica aliquando termitti possit. lo matrimonium inire , cap. I. ' De con

428쪽

pro quavis in religione disparitate; quasi dispares inetistu censerentur, qui diversam profitentur religionem , v. g. Cath

licam , & Calvinisti eam , seu Lutheranam sed soli & omnes illi dicuntur hic dispares

cultu, quorum unus est valide baptietatus,& alter non eli valide baptizatus; tametsi etiam ambo profiteremur eamdem Relinionem Catholi eam ; modo unus eorum es-DI tantum baptiZatus , alter vero adhuc esset Catechumenus : si autem uterque sit haptizatuς, quantumvis disparem religiorem profiteantur, nequaquam inter i pos, iuxta vulgarem , & iam receptum modum

loquendi, est Hoaritas enitus. II. Cum hodie , praesertim hisce in regionibus pauet sint non baptietati, & pamCiores , qui eum non bapti ratis coniugia inire praetentant , rarus admodum est in hisce reg onibus hujus impedimenti usus. III. De hoe inter omnes passim convenit , hoe impedimentum multis laeulis sui si se incognitum ; atque olim inter dispares cultu eo modo sumptos, constitisse verum Matrimonium ; taleque sinste Matrimonium Sanctae Monteae matris Sancti Augustini cum Patricio viro ethnieo non baptizato; quod narrat ipse Augustinus , lib. 9. Confessi. cap. 9. nec quidquam scribit , unde colligatur Matrimonium improbasse. IV. Hoc insuper sat eommuniter receptum , hoc impedimentum non aliquo postioo Eeclesiae Decreto , sed jure quodam tonsuetudinario esse introductum ; atque hine deducitur , eonsuetudine impedimenta dirimentia induet posse : quod & exprimitur in ev. r. a De Cognatione ob ruali; ubi respondet Alexander III. inter certas personas ibidem expressas conjugium

iniri possie , nisi consuetudo Ecclesiae , quae scandalum geuerat, aliter se habeat. U. Illus negari nequit, quin justissimis de eausis Ecclesia hoe impedimentum receperit ἔ sempcrque visum esse , huiusmndi eonjugia multis ineommodis solere esse obnoxia ; quae se te & eleganter jam pridem descripsit Tertullianus, lib. 2. Au uxorem,

cap. 2. a Hune Canonem fusius exposuit Auctor no

stet in suis Scholiis ad Canones Concilii Quini-UI. Quoad Matrimonia baptizatorum. quorum una partium est Catholica , ali ra vero haeretica , a nud Graecos iam pridem invalida suisse videntur iuxta Cau. 72. Trullanum , quo deternitur : Non ib.

is cere virum orthodoxum eum muliere,, haeretica coniungi, neque vero orthodo- ,, Xam cum viro haeretico eopulari r sed &- si quid eiusmodi a quopiam factum ainis paruerit, irritas nuptias existimare , αὐ nefarium eoniugium dissolvi. Neque enim ,, ea quae non sunt miscenda misceri, nec ,, Ovem cum lupo , nec peccatorum sot-

,, tem cum Christi parte eoniungi opor- , , tet, , t aὶ . Haec conjugia iuvitida hla declarari notant B. lsamon , & Zonaras in notis ad hune Canonem : Nam qui simul ita ,, vivunt ait Zonaras γ ut eorum animi ,, in iis, quae ad fidem pertinent, contra-o rio modo affecti sint, quo pacto eos in is aliis rebus convenire posse, quispiam adiis bitretur Quorumque tensus, in iis quae is sunt fidei , quorum prima est atque prinis cipua ratio , minime congruunt , quo is pacto inter se aequis animis in reliqua is vitae societate communicabunt VII. Quamvis Eceleta Latina nullum impedimentum saltem dirimens hactenus statuerit, quo matrimonium Catholici eum haeretica irritetur, nih: lominus iam pridem ob plura ex similibus matrimoniis sequinata incommoda, ea improbavit, & hodie improbat; ac novissime conformiter ad me tem Ecelesiae Episcopus Callorienss per Provincias eonfoederatas Uicarius Apost lieus hoc edidit Decretum : Prohibemus,, sub poena suspensionis ab officio Missimo nis omnibus Millionariis , ne quis per- ,, sonas, quarum altera est A catholica, n se bis inconsultis , & sine speciali nolimis consensu, praesumat coniungere,, . VIII. Deinde in eodem Decreto , sive Constitutionibus additur Saepe deterreantis Pastores, aliique Mit sonarii plebem Ca- ,, tholi eam , ne conjugii iugum ducant eum is infidelibus , ne cum illis velint unum is corpus fieri, eum quibus non possunt fieriis unus spiritus,, .

429쪽

PARs II. s sic T. I. TIT. XIII. De Impedimentis Matrimoni . 42 Μotiva, quibus Parochi fideles a similibuq Murimoniis deducant, desumi in primis possunt ex pericul, perversionis . non

tantun prolibus, sed & nepotibus, & pro-nenoti huc subinde in muli tet generationes imminente ex huiusmodi Matrimonio cum

periona Aeatholica .

IX. Et quidem advertendum, periculum prolibus imminens non satis praecaveri periuramen riim, Sc promissiones e iugis hinretici . si quidem Ministri Aeatholi ei s elle dicturi sunt istiusmodi iuramenta non

esse tantum non servanda ; sed & servari illicite. Aeeedit non leve perieulum haer licie educationis prolibus imminens, etiam vivente parente Catholi eo , seu a blanditiis md tris haereticae , seu a minis Patris haeretici, potissimum iis in locis , ubi penes A ea tholicos eli suprema potestas . Et quod semper adest, exemplum parentis haereti ei ; nec non quotidiana de heresi eolloquia, & de fide quaestiones , & eontentiones , quae nata sunt, si non extinguere,

saltem imminuere fidem Catholicam , ipsa que proles in fide Catholi ea vacillantes,& flaeeidas reddere. X. Oilendi insuper potest , non inse

quenter etiam parti Catholi eae perversionisper.culum imminere ; eo quod tam armconiunctio , qualis est matrimonialis . s Ieat mores nartis haereticae facile derivare in partem Catholi eam; atque sensim parte Catholica ex naturali erga compartem aD sectu , di m runi imitatione nonnihil ex caeeatS, incipiat haeresis i si minus horrida apparere: sicque minus ab haeresi abhorrere : & tandem ut comparti placeat , eam

amplecti r praesertim quod qui hujusmodi

Matrimonia ineunt , non soleant ab haeresi

esse tantopere alieni: quia si multum eam exhorruissent, nolui ssent tam arcto vinculo personae haereticae iungi. XI. Plura alia motiva ex ineommodis,& infaustis similium matrimoniorum esse ctibus desumenda , saei te Parochis , praecipue in Prou nciis ubi frequentiora esse consueverunt talia matrimonia, per quotidi

nam experientiam occurrent , nee dubium quin reperient , non rara ex mammonis

personae Catholicae eum Aeatholica eadem incommoda oriri, quae suo tempore matrimonia Fidelis eum Infideli secum trahere, dixit Tσrtullianuς loco supra allegito: p tius tamen Ecclesia induxit , aut induet passa est impedimentum dirimens matri πο-nium Fideliς eum Infideli , seu baptuaticum non baptizata . quam Catholici cum Haeretica: eo quod facilius stiri queat quis non sit baptriatus, quam quis dicendus ac reputandus sit Haereticus.

trimonia Catholici cum Haeretica eomitari tolent , non evineant , sim de Matrimonium semper iure naturae esse illicitum; eo quod queant esse circumit intiae , quae sperari faciant tanta bona ex simili matrimonio; aut hujusmodi neeessitas concurrat, ut praevaleant incommodis , quae timentur,

nihilominus hoe eoneludunt, similia Matrimonia ut plurimum etiam iure naturali esse illieita: prudenterque positivo Decreto inferioribus Par his, seu Miit innariis esse interdictum, ne illiusmodi Matrimoniis a se sistant; m prius Episcopus consensetit a .

CAPUT X.

De Metu. r. QuId metur , m an ea et in lunt rium Pa. Qui ratione in actione ex metu nter veniat in Lutaritim R3. Quis sit metus cadens in vIrum stantem λ4. Quis dicendus metus levis 1. Metur levis mo eji facile attendendur. 6. Quis eousiderandus in metu P7. 2 is censendus sit He nune metus gravis ; a judice determinandum po tinde '8. Qualiter judex hie praeeiare debeat '

ab D. de Helleoliri de Legibus Eeeles. pare. 2.num. R. Edit. an. 1 43. arbitratur mirimonium, quod Citholicus cum haeretiei in Galliis contra

xit esse invalidum et nititur Mincio Edicii , quod

an. 16go. dedit Ludovietis XIV. ubi de eius: di Matrimoniis legitur . Deola aut tele Mari ea, Mu valaMemene contea e . Quod intelligi debes

de Haereti eis notorie declaratis.

430쪽

ri Ius Ecclesiasticum Greessum. ς. Metus gratas reddit Matrimonium nul

lum .

Io. Impedimentum εον potius iuri naturali, quam positio adscribendum. II. An metus de se levis aliquando kr tremnimomium Pir. In his Prmine is non facile ob matensum metum Matrimonia invalida d

elaranda ; er quare 'I3. Quid Parocho agendum, s metam sub- g. suspicetur.

14. Metus gravis voluntarius in causa non dirimis Matrimonium.

II. Debet esse incussus ad Matrimonium

contrahendum.

16. Non refert a quo fuerit incussas. I. R Etus est, inquit Iuristonsultus in 1 L i. i. ρ. Quod metus eausa gestum H, instantis, vel futuri periculi eausa mentis trepidatio. Μetus non eausat absolute involuntarium ; quia qui ex metu aliquid agit, voluntarie id agit , ut illud , quod metuit, evadat . Exempli gratia, qui ex navi ei icit merces ob perieulum naufragii, voluntarie eligit ejeAionem mercium, ut eviteti minis c riaufragium: ipsamque elemonem

periculum naufragii , eamque electionem voluntarie facit ; id est , eum plena advertentia rationis, ae deliberatione voluntatis .

II. Advertendum tamen , quod is qui metu adactus aliquid agit, licet id voluntarie agat , ideoque coacta voluntas sit , uti loquuntur Iurisconsulti, nihilominus &illud eertum est , in actione metu elieita intervenire quoddam involuntarium contrarium lihertati. Qui enim ob instanx aut praevisum alia quod malum sibi imminens quidquam agit, non fasturus nisi illud malum sibi immineret , non omnino libere; sed ab imminenti illo malo quas adactus , hoc prae alio eligit. III. Et quidem si malum imminens sthujusmodi , ut hominem alioquin prudentem , & in rebus agendis non . levem moveret, ut faceret istud, quod alias non secisset , si perieulum illius mali non adfui siset, dicitur is egisse ex metu gravi , seu prudeati r dicitur is metus vulgo metua eadens in virum constantem , in cap. a Da his qua vi metu e causa, & cap. II.

IV. Si vero malum imminens sit adeo leve , aut periculum illius ita remotum , aut tam parum verisimile : ut nullum virum prudentem , & constantem moveret ad faetendum, quod factum est, dieitur id factum ex metu levi & vano; neque jura illius rationem haberi voluerunt. U. Unde seribit Iurisconsultus in L. CE. Quod vi metu e causa gesum erit sis Metum autem non vani hominis , sed is qui merito & in hominem consaniis se mum gadat, ad hoc Edictum pertinere se dicemus is . Edictum nimirum Praetoris de quo in L. t. J eod. Quod metus causa gestum erit, ratum non habebo. Deinde e dem fundamento dicitur in L. 7. F. eod. si Proinde si quis meticulosus rem nullamis frustra timuerit , per hoc Edictum nonis restituitur : quoniam neque vi , neque is metus causa gestum est. Similiter in citato cap. 28. respondet Pontifex t De illato metu est cum diligenisse tia inquirendum , & si talis metus in-- veniatur illatus , qui potuit eadere in

constantem virum , erunt non immerito,, audiendae Sat innuens, ob metum lovem , & vanum neminem audiendum .

VI. Itaque recte ait Covarruvias De Matrimonio, pari. a. f. q. num. 3. Virum is interpretor prudentem , qui sciat eligeis re minus malum ob majoris mali peti- culum evitandum. Hine inseri num. 6. Non esse metum se ea dentem in virum constantem, nec e ,, eusare, si quis etiam ad evitandam mo se rem eligeret peccare mortaliter : iae pruisse dens enim esset omnino, qui mallet mo se taliter peccare , quam mortem ipsamo corporis subire, , . Inde ulterius patet, metum aliquem posse de se , ae simpliciter eonsideratum esse metum g Uem, & qui moveret virum prudentem , si comparetur ad unam actionem,& tamen non esse talem comparatum ad aliam actionem. Quis enim ambigat, quin metus immi nentis mortis si metus, qui merito move rei virum Prudentvm ad eligendam amis

SEARCH

MENU NAVIGATION