장음표시 사용
431쪽
PARs II. SECT. I. TIT. XIII. De Impedimentis Matrιmouιι. 423sionem notabilis summae pecuniae ; qui tamen non sit lassiciens, ut eumdem moveat ad peccandum mortaliter. VII. Similiter & personarum sexum , conditionem . aliasque circumstantias exinpendendas esse , ut iudicetur , an hic &nunc fuerit metus gravis, an levis, dubium non est : atque communiter tradunt Caninni istae post Glollam , in cap. CUM DILE-C Us De iis qua vi met is causa , arbitrio iudicis relinquendum esse, quinam
metu; flicatur eadere in constantem virum.
se Iudex enim ait Covarruvias num. II. is ut ipse intelligo , arbitrabitur, an viris prudens , & constans eligeret potius id is agere, quod timoris causa fit, quam pe- riculum quod imminet subire se. VIII. Ex quo dein num. I 6. infert eis Iudex arbitrio proprio deeernere debet. non ita anxie , atque stricte hane eliri gendi prudentiam exigendam esse in kis minis, quibus a natura inest minor antis is mi vigor , corporisque sortitudo : sedis eons derandum esse, quid semina constansis eligeret, pensata naturali feminarum se dentia. Aliquid enim cogeret feminam, is etiam conitantem , ad eligendum id , is quod vir constans minime eligeret ,, . IX. His praemissis , indubitatum est , metum gravem , seu cadentem in virum
conliantem, non tantum contractum matri
monialem subjicere legi resti ilionis , sive metu adactum, contractum matrimonialem officio iudicis rescindi petere posse ; quem admodum in aliis contractibus metu initis iura statuunt; sed ipsum Matrimonium dirimere , sive matrimonium ex simili metu initum esse milum ἰ uti aperte supponitur in cap. I . oe 28. a De Spo alibus, & cap. a. ia De eo qui duxit in Matrimoutum , quam polluit per adulterium . Ratio indieatur in cam 17. a De S Ualibus , cum libera debeant esse Matrimonia , & coaetiones difficiles sol eant frequenter exitus habere.
X. Illud hὶe notandum , Pontifices in eitatis Decretalibus non inducere impedimentum dirimens ; sed resolvere simpliciter, Matrimonia per metum inita esse in lida ἰ adeoque impedimentum illud supponere. Et revera eum contractus matrimonialis si prae ceteris contractibus mutui am his, & dilectionis eoniunctio , etiam praeeeteris exigit quamdam libertatem , atque omnem eoactionem abhorret e praesertim
quia semel validus, & persectus quamdam habet indissolubilitatem : neque adinstae aliorum contractuum restindi facile potest: ut proinde merito hoc impedimentum non soli juri positivo ; sed naturali adseribendum sit. XI. Porro quamvis metus de se leias ,
neque aptus ut virum , aut etiam mulierem prudentem ad eligendum Matrimo innium moveret , queat subinde in aliqua persona meticulosa eausare involuntarium , seu libertatem adimere , hujus tamen rationem Ecclesia habere non solet; ne alias passim in sida praetendi possent Matrim nia , & quia non facile Eeesesa , quae is non iudieat de occultis , praesumit, aut is probatum habet spontaneum consensumis desuisse ex levius to metu , quamvis ais parte rei aliud si ,,; ait Zypaeus, Co-- suis. r. De iis quae vi ies metu: qui addit: is Quando tamen revera ex iudieio viriis prudentis constaret, levem licet eausam, is vere tamen gravem metum ineus sin , is tantumque ut spontaneum eonsensum d is fuisse commonstretur, non dubitem Mais trimonium pro irrito haberi: quia eerteis nihil interea, quo metu quis compulsus, , sit, dum constat compulsum esse ,,. XII. Non saeile tamen iudicandum est, ob levem metum eonsensum spontaneum , & suffieientem desuisse ; neoue praesertim histe in Regionibus, facile Μatrimonium, ob metum praetensum nullum declarandum; eum iuxta Ritualia non antea conjungendi sint, quam interrogati a Parocho, an ve nerint ad contrahendum sua voluntate, &a nullo coacti, responderint affirmative. XIII. Si tamen Parocho suspieio sub riatur, quod metus ab alterutra parte su esset, poterit non tantum in ipso actu eoa- iunctionis , modo praedicto interrogando ἔsed vel maxime praevie id examinare; puta dum uterque examinatur seorsum , austiat scitu necessaria ἔ aut alia occasione , quae Parocho convenientior videbitur. Hane inquisitionem commendat Synodus
P. I. Methliniensis, titulo De Spo alibus, east. 2. his verbis : aia coactae nuptiae is tristem plerumque, α luctuosum habentis egi
432쪽
is an Matrimonium contracturi sponte, &se animo deliberato , non vi aut metu pDis rentum, amicorum , aut aliorum eoactiis ad Matrimonium procedant . Quod si is invenerint aliquem, vel aliquam ex conis trahentibus coactum ad contrahendum , se nullo modo ad coniunctionem eorum M procedere audeant ; neque alteri vices is suas committant, sub poena suspensionis is ab ossicio, & beneficio XIV. Metum gravem dirimere Matrimonium , quia impedit spontaneum ae li- herum consensum supra notavimus ; unde si ipse sponsus causam metus voluntarie posuerit, ita ut metus proveniat ex causa ab ipso metum patiente , voluntarie posint; metus iupe ob illam causam incussus matrimonium non irritabit. Exempli gratia, si iudex carcerem aliamve poenam minetur iuveni , ni contrahat eum puella , quam sub promtisione Matrimonii stupravit , & ipse iuvenis ex metu comminatae poenae Matrimonium contrahat eum illa , alias non contraeturus, Matrimonium erit validum; quia voluntarium , quod fuit inponendo ahtu , qui comminatae poenae , remetui causam dedit, supplet, si quid .rsan
modo circa voluntarium in contractu matrimoniali deesset. XU. Ad haec requiritur, ut metus sit incussus in finem Matrimonii consensus extorquendi : aliter enim vis directa non fit huic contractui: v. g. si quis metu inserni, vel mortis aliunde imminentis aliquam ducit; vel ut saepe fit metu incontinentiar, Paupertatis , Me. validum est Matrimo
XVI. Illud autem non refert a quo inseratur , an ab altero e trahentium , an a tertio, v. g. a parentibus. modo injuste& directe ad extorquendum Matrimonium: eo quod & per metum taliter incussum revera spontaneus consensus impediatur ;quod aperte supponit praedictum Decretum Synodi Mech liniensis ta .
De Impedimento Raptus. I. Plures poena per leges Romanas contra
a. Etiam in Belgio. 3. Ex tege Iustiniani Raptus Didetur suisse impedimentiam perpetuum. . Idiutim indicant Capitularia Resum
s. Videtur quod olim numquam licitum , aut validum fuerit inter Raptorem
6. Atiquando relaxatum fuit hoc impedi
. Quid saluerit circa Me impedimentum. S Mus Tridentino P 8. Qua ratione dicatur per Duodum Tria dentinam inductam novum impedia
q. In quibus Decretum Tridentinum di βωdet a pristina disciplina. Io. Quae sint paenae contra Raptum ex D creto Concilii Tridentini. t . In quibus hae poena locom habeant. I a. Synodus Tridentina videtur loqui de raptu , qui violentiam adjunctam
x3. In Gallia etiam attenditur Raptus smdultionis sine violentia. I . His Raptus frequentior , m quando Matrimonium dirimat PI. Uam graves acerba que poenae olim per leges Imperiales contra raptum decretae suerint , videri potest in logibus Conliantini Magni, eiusque filii Comstantii, nee non Gratiani, quae referunt ut in Codiee Theodosiano, lib. 9. tit. 14. De Raptu Virginum , vel Viduarum ἰ nec non in L. tinica Cod. Iisin. eod. titi quas passim interpretes ac signanter Gotholredus , ad eitatum titulum Codie is Theodosiani late explieant ; notatque speciatim Gotho-sredus , quod Constantinus Magnus , ut
omnis via obit rueretur ad hoc crimen committendum , neque Raptae conicasu, neque
Qui in Galliis petibnas sibi subditas per vim l trimonia, illi exeidunt gradu nobilitatis, fiuntqueisu metum gravem adigunt ad contrahet Mε- i rei et inis raptus, ut constat Edicto Bleiensi.
433쪽
PLxs II. s Ec T. I. TIT. XIII. De Impedimentis Mare memii. 413
parentum rati habitione , patienti , silentio
noe crimen elui volu rit; aut rantiare .lx 'patrocinio sustineri, Raptoremque denique ea spe sibi blandiri. II. Hie in Belgio olim gravissimis poenis quoque raptus puniebatur; uti ex antiquis Principum nostrorum tabulis cognosci pote it, quas reeitat Zyparus ad titulum
IV. Sed quod ad prassentem materiam, nimirum impedimenti Matrimonii, propius accedit , Jultinianus in ei tata Lege unica decrevit : Nee sit facultas raptae virgini, ,, vel viduae , vel cuilibet mulieri , raptori rem in suum sibi maritum exposcere, is sed cui parentes voluerint excepto r is pistre eam legitimo copulent Matrimois nio: quoniam nullo modo, nulloque tem-M pore datur a nostra Serenitate lieentiam eis consentire , qui hostili more in non stra republiea Matrimonia student sibi ,, coniungere. Oportet etenim ut quicum- is que uxorem ducere voluerit , sive inge- is nuam , sive libertinam , secundum n .,, stras leges, & antiquam consuetudinem; D parentes , vel alios, quos decet , petat, is ut cum eorum voluntate fiat legitimum ,, coniugium in. Quin ibidem Iustinianus voluerit esse impedimentum perpetuum, nullo quantumvis spontaneo consentu ipsius raptae abolendum , inter raptorem & raptam , evidens et .l V. Ipsa quoque Regum Francorum Capitularia idipsum indicant . Legitur enim Lb. 6. east. 69. Si quis alterius sponsam, ,, virginem, aut viduam necdum desponsa- is tam rapuerit, vel iuratus fuerit, placuitis ut sive ea in postea sponsaverit, sive do- ,, raverit , seu non , sive cum parentumis ejus voluntate quocumque commento is ipsam accipere , vel tenere potuerit , is numquam illam uxorem habeat; sed ra- ,, ptori . aut furi auferatur , & proximis,, tuis alio viro tempore congruo , si ipsa se hoe malum non conienserit, nuptura le- ,, gibusque acceptura reddatur, , . Et lib. 7. v. 393. Placuit , ut hi qui rapiuntis seminas, vel surantur, aut seducunt, ut is eas nullatenus habeant uxores , quamvisis eis postmodum conveniat, aut eas dota-
se rentum suorum acceperint ,,. q. rari dirithm . Caus 36. quot.
notantque Correctores Romani id sum Decretum inveniri in Concilio Remensi Tro
In Synodo Regiaticina , sive Ticinensi
anno 8So. cv. lo. decernitur, quod puellae ipsis, a quibus raptae sunt, ledit imaeis demum uxores nullatenus esse pulini A.
U. Ex his aliisque nonnullis Canonibuς seculis septimo, & sequentibus editis, credunt nonnulli, raptum fuisse saltem in quihusdam Ecclesi: s impedimentum dirimenc
perpetuum inter raptorem & raptam ;adeo ut nec per spontaneum consensum raptae , tametsi a rapta in loco tuto, & e tra potestatem raptoris constituta praesti lux fuisset.
UI. Quidquid sit, illud eonstat, seeuto
undecimo , & sequentibus impedimentum hoc relaxatum suisse; atque Matrimonium inter raptorem , & raptam validum repuistatum , modo consensus raptae intervenisset; responditque consormiter ad hane disti plinam Innocentius III. in east. 7. ia De R ptoribus : Rapta puella legitime contra- is hel cum raptore, si prior dissentio transis,, eat pol modum in eonsensum e & quod is ante displicuit, tandem incipiat compla is cere M. VII. Synodus Tridentina expendens , quam parum fidendum si consensui, quem puella quamdiu est in potestate raptoris praeseri, decernit Seg. 24. rv. 6. De R formatione Matrimonii Inter raptorem &raptam , quamdiu ipsa in potestate raptoris manserit , nullum posse consistere matrimonium .
VIII. Itaque iuxta hoe Deere tum se sitit impedimentum dirimens inter rapto rem & raptam , quamdiu haec manet in
potestate raptoris; ut quamvis eo tempore puella revera consentiret in matrimonium cum raptore , nihilominus matrimonium
sic contractum esset nullum; licet Iure De-eretalium fuisset validum i atque hoc ex eapite dicitur a Synodo Tridentina , n vum impedimentum dirimens hie inductum. IX. Quod vero permittit Synodus Tridentina , si rapta a raptore separata, & in loco tuto& libero constituta
434쪽
virum habere emisserit, eam raptor in nium ; neque esse raptum 1d mentem Sy-
uxorem habeat : eatenus a I .ege Iust mi a- ri t. si ovis aliquam . vel aliquem min nae,a. R C --- - ς - recedit , rennem blanὸ illis, & amatoriis incitamena quibuς iam tempore Synodi recessum tis , ac lenociniis leducat , ut consentiat , erat. & insciis , aut etiam invitis parentibus X. Addit quoque Synodus poenas r ut matrimonii contrahendi causa recedat, eo nimirum raptor ipse, ae omnes illi eon- quod ipsi seductae nulla violentia illata viis silium, auxilium, aut favorem praeben- deatur ; ipsaque licet mediis inhoneliis aeti tes , sint ipso iure excommunicati , ac fallacibus inducta, reveria conseriserit: haecisis perpetuo infames omniumque dignita- que interpretatio hisce in regionibus r is tum incapaces, & si Clerici fuerint, de eepta videtur; neque hujusmodi matrim is proprio gradu decidant . Teneatur prae- ma in sida habentur. B terea raptor mulierem raptam, sive eam XIII. In Gallia vero duplicem raptum D uxorem duxerit , sive non duxerit, de- distinguunt , alterum scilicet per violenis center arbitrio judicis dotare A. tiam, sive per vim apertam λ rapiendo vi XI. Tridentina Synodus hie duntaxat lente personam causa matrimon: i contra. Ioqui videtur de raptu in ordine ad ma- hendi ; alterum vero vocant per sub atrimonium contrahendum, ut fusius probat 1ionem, sive seductionem ς huncque frequen-Sancheet, lib. 7. De Matrimonio, Dio. I 3. tiorem, & periculosiorem dieunt, commitrium. 4. hoc una monens , num. Io. His titurque quando raptor corrumpit , & s is poenis locum esse, quamvis rapta caus1 ducit mentem, & spiritum perlonae raptae,
is matrimonii non si perducta ad locum N per lenocinia, & incitamenta libidinis, is desti natum, sed in ipso itinere resipiseat aliaue allieientia inhonesta motiva , & o se raptor ; quod delictum hoc raptoris in euitas ae artificiosas sollicitationes, & pr is ipsa ad)uctione consummetur , & tunc xes inducit ad consensum matrimonialem .h perfecte irrogetur matrimonii libertati XIV. Raptus hie subornatio, , sue s is iniuria: nee consilium spem i, ut raptor dkctionis locum non habet in omni genereri in aliquo loco iam raptam constituerit , personarum , sed tantum in filiis familiasis vel eam duxerit e sed tantum ut rapue- minoribus , qui magis sunt subjecti sedum rit eausa matrimonii , illamque sub Etioni, & ob auctoritatem parentum, quiri suam potestatem reposuerit ,,. bus subsunt, non creduntur potuisse sed XlI. Quia Synodus permittit matrimo- et , nisi eos circumveniendo , & corrumnium raptae eum raptore , si illa in loco pendo eorum mentem , quemadmodum la- tuto ac libero extra potet atem raptoris tius deducit Claudius Blondeau in sua Bi- consentiat, ereditur a plerisque, Synodum bliotheca Canonica, pag. 82. editionis anni tantum hoc decreto eomprehendisse ra- i53ρ. ibidem adstruens: Raptum hune etiptum, qui ipsi raptae violentiam inseri, & se ex usu Ecclesiae Gallicanae impedime quo ipsa eum renisu , & violentia eorpo- tum, ipsisque parentibus ius esse agendi ad rati rapitur causa contrahendi matrimo- nullitatem hujusmodi Matrimoniorum a).
ca In Galliis sed uctio laeum non habet ultra annum xi. id constat Edicto Teiuali.
435쪽
De Dispensationibus Matrimonialibus. CAPUT I.
De usu Dispensationum Matrimoni lium, & eui Auctoritas diiγα- sandi eoaepetat. I. Impedimenta iure humano inducta possunt auctoritate fumana tolli. a. Imperatores in impedimentis a se inductis dispenserunt. 3. Canon Synodi Trident na auctoritatem dispensandi adseruens. q. EecisDa primitus parce admodiam diacipensabat.
3. Romani Pontifices veterum Canonum custodes, o exutilores. o. Qua oec ione per diapensationes rint a praescripto canonum recedere'
. Primus fere is pensavit Innocentius III. 8. Facilior semper fuit dioensatio supre
Matrimonio iam contracto , quam eontrahendo.
y. Decretum Synodi Tridentinae eliea di- pensationes super impedimentis Matrimonii . Io. Regula a Synias Tridentina prasιν pia ad Romanum Pouti rem diri
II. Ex mente Synodi raro dispensendum praesertim super Matrimonιis contraiahὸndis .
ra. Dispositis non nis ex iusta ratione ,
x3. Auctoritas di pensandi super impedimemtis diriment: bus, fere soli Sedi polica comperit. I . Auctoritas dispensendi rempetens DLfrem Leodiens. IS. An eadem et erat Discopis Belgii ρxo. Quando Di copi possint dissipe, re in
Matrimonio eum impedimento dirimente nulliter contracto.
I8. Discopus dioensae super impedimenta supervenienιe iam Matrimonio con
t ρ. Quid de impedimentia tapedientibus
I. FN his, quae iuris humani sunt, n-A numquam auctori tate eorum , qui legem tulerunt , dispensari posse , nemo unquam dubitavit; atque de hae dispensiaintione recte seripsit ad sanctum Anselmum Cantuariensem Paschalis II. Dis. a. Diis spensationis modus , sicut Beatus Cyril, si ius in Epistola Ephesimae Synodi loquiis tur, nulli unquam Sapientum displicuit. is Novimus enim sanctos Patres noli ros .is & ipsos Apollolos, pro temporum arti ,, eulis, & qualitatibus personarum dispeninis sationibus usos se . Plura in hane rem videri possunt apud Gratianum , OQ. E. quo. 7. Porro inter impedimenta Μatrimonii plura hodie esse, & jam pridem fulta, s lo iure humano inducta, superiori titulo
ollensum fuit. Haec itaque eadem auctoriatate, qua constituta sunt , vel generaliter tolli , vel in partieularibus circumstantiis suspendi posse , ut matrimonium, non llante hoe impedimento , lieite & valide contrahi queat, nemo dubitaverit, nisi qui inficiari audeat, eum, qui legem tulit, pos se legem tollere , aut Iulla causa interve niente, dispensare. II. Quapropter Imperatores dum n ptias inter certas personas lege generali vetuerunt, eas ex Iulla causa inter huiu modi persenas permittere posse non dubi
Inter tutorem & pupillam Jure Romano vetitae erant nuptiae, toto titulo Codi- eis , De Intericto Matrimonio inter pupinum σ tuterem ; interveniente Principis auctoritate, seu dispensatione , nuptiae inter pupillam & tutorem iniri poterant ut uianitessum eli ex pentiis. Cou. iucto ti-
436쪽
Similiter , ut praecedenti titulo eap. 6. notatum est . lege Theodosiana vetitae erant nuptiae consobrinorum , eas tamen impetrari potuisse Rescripto Principis, ostendit Lex unita, Cod. Theod. Si nuptiae ex referi pio stetamur ; notatque Gothostedus in Commentario eiusdem legis ; una chse uans. S. Ambrosum, Di p. 66. sit aperte tellari, huiusenodi nuptias a Principe impetrari potuisse. III. Nemo ergo auctoritatem dispensandi Ee lesiae negabit, qui auctoritatem statuendi impedimenta ei competere adnoscit; ut proinde merito Synodus Tridentina eodem Canone anathemate seriat eos . qui
negant Ecclesiam in nonnullis impedimentis dispensare posse , quo damnat negantes Ecclesiam mme conitituere, ut plures gradus eonsanguinitatis , & amnitatis impediant , & dirimant Matrimonium , quis mqui Levitico exprimuntur.
lU. Fatendum quidem est, Ecclesiam olim in hoe, quemadmodum in aliis disciplinae articulis , raro admodum dispensare iblitam fuisse . f.gre enim Patres a fixis semel Regulis, sive Canonibus recedi permittebant.
Et quidem si Christiano Lupo eredimus,
etiam seeuto x. nulla tune etiam Regia, ,, vel Auguita , licet in sexto duntaxat , is aut L ptimo sanguinis , vel amnitatis is gradu , vel ignoranter contracta , longe is minus contrahenda Matrimonia dispen- ,, sabantur, sed cuncta dirimebantur iuxtam rigorem sacrorum Canonum . Eiusmodi ,, ditim sationes adeo tune ignorabat Ee-
,, es eta pergit Lupus ut Francus qui- ,, dam Roma redux , similem sbi datam
se asseverans a Gregorio III. Pontifire, aeis ejus vigore praetendens inire matrimo- ,, nium , gravissane scandali rarit omnemis Galliam . & a nostro Apollolo Bonita
, , cio . credere id recusante , consultus,, Zacharias Pontifex responderit . Absit se ut Praedec μιν mper hoc ita credatur pra- ,, emisse . Nec enim ab hae Amsolita S se de illa diristintur , qua contνaria esse se Patrum sive Canonum institutis repeis
V. Ea re Ia erat Romanis Pontfeibuet trist nis secul .s adeo infixa,ut scribere non
dub. taret Zosimus Papa contra Statuta se Patrum condere aliquid , vel mutare, is nee huius quidem Sedis potest auctoribis tas: apud nos enim incon viilsis radi ei busis vivit Antiquitas , cui Decreta Patrumis sanxere reverentiam A. Apud Gnatianum
Et Hormisdas ibidem relatus Can. 9.,, Prima salus et rectam fidei regulamis e ullodire , de a Constitutis Patrum nulis latenus deviare M.
Et scuti Romana Ecclesia prima est
aliarum Ecclesiarum , ita & prae ceteris Canonum executricem, Ec custodem se effetam pridem gloriabatur.
is Confidimus ait Gelasius ibidem Cam,, r. quod nullus jam veraciter Christia- nus ignoret un uscuiusque synodi Coa- stitutum . quod universalis Ecclesiae pro-
is bavit assentus, nullam magis exequi S is dem prae ceteris Oportere , quam priis inam , quae 5c unam quamque Synodum is sua auctoritate confirmat , & continua is moderatione custodit, , .
Hule Canoni hoe summarium prirposuit Gratianus: Constitiatum Synodi , quod tinia mersalis Ecclesiae probavit sensus , Romanam Sedem fereare oportet.
Proinde nee tune temporis Pontifices , neque secuto xii. Gratianus dubitarunt,
quin & ipsi Romani Pontifices Conilitutum Synodi , quod universalis Eeesesae probavit assensus , Romanam Sedem serva
Quare nee Gratianus asserere dubitavit, quod Μini siri sacrorum Cauonum , De cretονum Pontificum , fini fummi Postrifera. Quamdiu haec fuit Romanorum Pontim eum persuasio, illibata permansit sacrorum Canonum eus odia , & vix quoque suit ei rea exeinum dispensationum audita querela. VI. At postquam seculis posterioribus
invaluit quorumdam Iurit peritorum opinio , Romanum Pontificem , Canonibus aut Deeretis ecesesadicis , etiam Cone ili rum Generalium, noni gari, nec constri si polle; hacque tandem ovinione a Roman in Pont ficibus probata & recepta , mirum quanta facilitate coeptum si , a praescripto Canonum rceedi, & eontra eoς diruspensationes a Rominis Pontificibus imp trari , quemadmodum ex querelis contra hunc excessum virorum piorum hisce ρο- statio
437쪽
PARs II. SECT. I. TIT. XIV. sterioribus seeulis depositis , abunde eonstat, & etiam hodierna praxis, seu potius
VII. Ab impedimentis Matrimonii sereprimus dispensavit Innocentius III. ait Christanus Lupus r Othonis IV. & Phi- lippi pro imperio Germani eo horrenda ,, bella quis ignoret Post Philippi eaedemis lucidum erat Othonit rus , verum Phi-- lippi filia obviabat. Hinc omn. hus paciis feandis Othonis eum illa filia eo jugium is convenire censuerunt Imperii Proceres ,
is Epysopi , quin & ipsi Apostoli eae
ri 2 edis Cardinales Letati ; sed obstabatis qu3rtus consanguinitatis vradus is . Hi ne,, tandem ad totius Imperialis Cleri , &is populi preces dispensavit laudatus Pon is lifex, ea tamen lege, ut duo amplissimais monasteria Otho landaret , omnequeri Imperium largis eleemosynis, & servenis tibus orationibus istud Ecelesiasticae diis sciplinae vulnus eomoensaret . Ita habesse apud Arnoldum Abbatem Lubeeensem v hi hyφ Sςl vorum. Othri de sanctois Blasio addit, quod Cluniacensis, & Ci-- sterciensis Ordinis Abbates eamdem comis pensationem per varia suorum Mnnach D pla DPera complere promiserint , ,, illudque Canonis vulnus aceeperint in suas conscientias, &quod spondere Othoo debuerit lingularum omnium Ecelesarum D aesensionem, ac resumptionem sacri bel- , , li. Rima facta facile dilatatur, tandem is que e rescit in grande soramen , imo &is in apertam Portam is
VIII. Haee tamen, uti monet idem auctor, intelligenda praecipue de dispensatione impedimentorum ad contrahendiam Maiatrimonium ; nam ante In noeentium III. multas dispensationes concessas suisse fatetur ; at hae omnes fuerunt ait nonis praeviae ad contrahendum , sed duutaxatis ρo terrores male contracti Matrimonii to-- leratrices dispensationes e Adeoque diis spensationes praevias initiavit In noeense lius III. ac ejus successeres viam am- , , ptiarunt ,, .
De Dispensationibus Matrimonialidus. 429 Et revera Ecclesiam semper fuisse faei-liorem in dissimulanda infractione Canonum , ubi iam infractio contigerat , nec sine magnis incommodis in totum reparari poterat, aut poena infracti Canonis urgeri , quam in concedenda Canonis nondum infracti contraventione, ex historiis, & Ρω- tificum ae Conciliorum meretis est mani- sellum.
quod frequentius legem solvere , exemplO-que portus , quam certo personarum rerumque delectu, petentibus indulgere, nihil aliud sit , quam unicuique ad leges transgrediendas aditum aperire , ut loquitur aes. χη. cap. t 8. De Reformat. retor mationi Matrimonii intenta . avitam Patrum disciplinam in concedenda dispensati ne super impedimentis reducere , quantum temporum conditio patiebatur, voluit, statuens, SQ. M. e . 3. De Reformat. Matrimonii Si quis intra gradus prohibitos scienis ter Matrimonium contrahere praesumpse- ,, rit, separetur, & spe dispensitionis eoa- ,, sequendae eareat; idque in eo multo ma- ,, gis locum habeat, qui non tantum Ma- ,, trimonium contrahere , sed etiam com,, summare ausus suerit. Quod si ignoranis ter id fecerit , si quidem solemnitates is requistas in contrahendo Matrimoniori neglexerit ; et idem subjiciatur pinnis ris non enim dignus est , qui Eeciesar nignitatem facile experiatur, cujus saluinis bria praecepta temere contempsit. Si ve- ,, ro solemnitatibus adhibitis impedimeno tum aliquod pollea iubesse cognoscatur, , , cujus ille probabilem ignorantiam ha - buit ; tunc facilius cum eo , & gratis, , dispensari poterit. In contrahendis Ma trimoni is vel nulla omnino detur diis spensatio, vel raro: idque ex causa, &is gratis e cedatur . In seeundo graduis numquam dispensetur, nisi inter magnosse Principes, & ob publicam causim, , . X. Cum tempore Concilii Tridentini dispensandi auctoritas in pluribus materiis, ae signanter super impedimentis diri
eon anguinitatis gradus --- dum modum computandi a Canonillis observatim timus autem gradus iuxta erim gutum P perita inventum. ut notavit P. Barre in manis Historia rit,pae. 3τ3. edit. Paris. t 48. Otho ct Matrix filia Philippi septimo eonis guinitatio gradu erant iuncti, inquit Struvim per. 7. P . - . not. as. P
438쪽
mentibus Matrimonium, esset ad Sedem Ap stolicam devoluta, sive Sedi Apollolieae r seruata, non sine fundamento docet, multisque probat Dominus Du-Casse in suo Tractatu de Jurisdictione Ecclesiasti ea, tom. I. cap. I . ,. v. poli Thomam Sanchre lib. 3. De Matrimonio diis. 4 . num. 3. Synodum Tridentinam , regulas in materia dispensationis , ac notanter super impedimentis Matrimonii praescriptas, ad Romanum Pontificem praecipue direxisse ; ut ipse eamquam fidelis dispensator consormiter ad has regulas, sua in dispensando auctoritate
Unde non sine sundamento asserit Uieelarissimus Ludovicus Dupin , de antiqua Ecclesiae disciplina in Praeloquio Dissertationis 6. Se non satis mirari posse Pe- is trum de Marea Parisiensem Arehiepiis scopum , virum alioquin acerrimi iu- ,, dicii , pronuntiasse controversiam hane M de Superioritate Concilii G'nera- ,, lis supra Pontificem nullius esse ad di- ,, sciplinam Eeesesallicam , libertatesque se Ecclesiae Gallieanae vindieandas momenia
M ti ; nam ut hie auctor reflectit si
se Romanus Ponti sex Conciliis etiam Ge- neralibus Superior statuatur , Concilia is Dd auctoritate Doliantur, Canones in iris ritum mittuntur , & omnia ad uniuetis Pontificis nutum , & arbitrium revo-
is Ulterius cait si Papa sit supra Con-
,, cilium, sequitur eum Summum esse M is narcham & Dominum , ipsumque ex is animi sui arbitrio posse Canones abrosa pare M. CrXI. Dum regulas in materia dispensationis ad Romanum Pontificem dirigit Synodus Tridentina, ostendit simul se voluisse inhaerere Patrum reguis; ut numquam aut raro infringendi Canonis lieentia daretur, adeoque numquam aut raro, idque ex causa , & gratis dispensatio , praeeipue in secundo gradu, super contrahendis con cederetur : facilius autem super contractis alide, cum aliquo impedimento , si nimirum cum ignorantia non aflectata, aut non culpabili illius impedimenti contralia suerint. XII. Hine ulterius patet, ex mente Synodi etiam hie lervandam esse regulam,
quam eadem synodus postmodum, Sag. x s.
ωρ. I 8. ex prelsi , atque omnibus intima istam voluit , his verbis: Sciant universiis saerat illimos Canones exacte ab omnibus,
se & quoad ejus fieri poterit , indistincteis observandos . Quod si urgens iustaqueis ratio , & maior quandoque utilitas ρο- is stulaverit , ut cum aliquibus dispensanis dum esset, id causa eogniti, ae summa is maturitate atque gratis , a quibuscum- is que, ad quos dispensatio pertinebit, eritis praeitandum , aliterque facta dispensatio is subreptilia censeatur ,, . XIII. Quibus vero dispensandi auctoritas super impedimentis Matrimonii eompetat, nee in Canonibus, imo nee in De-eretalibus Gregorii IX. determinatur ; neque legitur aliquo Decreto generali auctoritas haee Episcopis adempta , & Pontifici
At consuetudine tandem invaluit , &moderna habet disciplina , ut si agatur de impedimentis dirimentibus , & de Matrimonio eum tali impedimecto contrahendo,
soli Ponti fiet dispensatio eompetat ἔ nisi Episcopi ollendant , speciali consuetudine, aut privilegio dispensandi auctoritatem sibi
XIV. Eeelesia Leodiensis praetendit sibi
competere auctoritatem dispensandi in quarto , & in tertio hinc inde gradu consanguinitatis, quemadmodum colligitur ex in-1irumento appellationis interiectae per Syndicum Episti, pi . & Uicarii Leodiensis, a Deeretis Nuntii Apostolici 7. Aprilis 16o6. ubi art. Io. his verbis utitur : Quod is ad haeet Episcopi Leodienses habeant anis liquissimam , & immemorialem consumis tudinem dispensandi ex causis legitimis A in quarto Matrimonii gradu, & in te is tio hine inde; si imminens appareat pe-- riculum desectionis partium ad viein
is fidei holles, mutuae internecionis parenis tum, & amicorum inter se , ob corruis piam puellam & partes non habeantis media recurrendi ad Urbem. Quod hu-
,, iusmodi dispensandi consuetudo in publiis eatione Concilii Tridentini , suerit Ilis luistrissimo , & Reverendissimo Episeopois Uereellensi piae memoriae in his partibusis Nuntio Apostolico , per Livinum To is tantium tunc Vicarium Leodiensem, pol
439쪽
PARs II. SEc T. I. TIT. XIV. Dd Di pensationibus Matrimonialibus. 4rtis ea Episcopum Antuerpiensem factum , is exposita, & per eumdem Illui rillimum, is & Reverendissimum Nuntium laudata , is & approbara . Quod huiusmodi consue- is tudo habeat vim privilegii , & indultiis Apostolici, atque a privilego, & indulis to Apollolico initium sumptisse censendari sit. Quod Episcopatus, & Eccletia Lemis diensis ob sui splendordim , & antiqv t1- D tem , perpetuamque in fide Catholiose eomstantiam , Ecclesiae Romanae filia diis Ela, alias multis a sancta Sede adornatari sit privilegiis, & praerogativis supra aliosis communes Episcopatus, , . XU. Haec ex Zypaeo in Iure novo, titulo De eo qui eo novit eonis vulneam iax ris , num. p. additque t At vero non au
is dio vicinos aliquos Episcopos eodem iu- ,, re , privileRio , aut consuetudine uti, D non eos quidem, qui noviter in Belgio A inlli tuti sunt , intra eos limites, qui a se finibus Diceeesis Leodiensis , per Pau-- lum IV. abscissi sunt 4. Idus Maii i 339. is cum toto eo iure, auctoritate , & p is rogativis , quibus anteriores Episcopi, is in loeis dimembratis usi fuerant , quod is forte tamen possent , & an aliquando,, expedirer , perpendi potest ; imo hodie ,, Archiepiscopus Mech liniensς in locisis primum Leodiensi Episcopo subjectis d.
o laeniat,, . XVI. Quoad matrimonia cum impedimento dirimente praecedentibus proclamationibus bona fide contracta ; cum superiis Synodus Tridentina declaret , iacilius& gratis dispenseri posse, nee exprimat per quem ἔ videbatur Episcopis eompetere haee auctoritas ; eo quod iuxta regulam a Ca- non istis communiter probatam , quando dispensandi auctoritas a Canone conceditur, neque exprimitur a quo dispensandum sit, censeatur Episcopo data dispensandi saeultas . Nihilominus , quia totus conteXtus Deereti Synodalis ad Pontificem refertur, eommuniter ereditur, & hie Synodum dispensationem soli Pontifici deserte ; seque consuetudine Decretum hoc explicatum esse notat Saneheet, De Matrimonio, lib. 8. di-Dur. 6. num. t 9. Si tamen Matrimoniumst publicum , impedimentum autem occultum , & sit seandalum in separatione, nee
ad P tificem pateat aditus , inopi , aut alit, iust1 eausa impediente , Episcopum dispensare poste docet poli alios Sancheet,
lib. 2. disput. go. num. R. & ita consuetudine invaluisse monet Gerbesus in tractatu de Auctoritate Ecclesiae , & principum
in eonstituendis impedimentis, pag. 333. XVII. Ea opinio huic innititur funis damento , quod credatur cessare reservatio jure duntaxat mere positivo inducta, dum charitas , aut necessitas proximi id exigit rquemadmodum omnem casuum , & censurarum reservationem , sive Episcopalem, sive Papalem cessare non ambigitur, si charitas , vel necessitas proximi , seu salus animarum, quae suprema lex est, id exigat.
Quidni igitur dicamus generaliter , &hanc reservationem cessare, atque Episeopis liberam esse dispensandi auctoritatem , si salus animarum , seu charitas , aut neces.stas proximi id requirat. ἘδXVIII. Notat Gerbesus Ioco superius citato, quod si impedimentum iam matriis monio contracto superveniat , nec dissolvat quidem matrimonium ; sed eius usum impediat; ut v. g. eognatio spiritualis ex Baptismo, vel Confirmatione; vel affinitas ex incesta, Episcopos esse in possessione super his dispensandi ; eamque auctoritatem iuin Episcopis Canonis fas agnoscere . XIX. Super impedimentis impedientiabus tantum , Episcopos generaliter dispensare posse ; s duo exceperis, scilicet sponsalia cum tertia persona contracta , & v tum perpetuae callitatis , notat Gerhesius loco citato, pag. 3 3. eosque esse in pacifiea poss)ssione ; neque Canonem , aut usum eontrarium esse, qui dispensationem Papae
Sub qua forma hodie Dispensationes Μ trimoniales in Curia Romana expediri , & eui committi soleant. I. Olim in firma gratiosa, hodis in commissi dia dispensationes Matrimonia tes expediri solent. a. Quare di oenfandi reservationes visa sint
440쪽
SZiandonem dispensationes in forma commissoria, CT gratiosa, Dum sistiantur effectum 'Quid feri expediret, ut fideles non gravarentur illarum di pensatiouum petitione 'Commi Casii Amst ri debent narrata
in literis, earumque contenta mature expendere .
Dataria committere Iolet litteras dioen sationum ordinario e Nomine sidinarii venit etiam Nitialis Discopi. Delegatio non sedet feri Episeoρο , Crossiciali , sed alteri duutarat.
Non exprimitur nomen proprium ordianarii ; er quare 's. Litterae directae officiali , non possunt
exoediri peν Epistopum .eto. Commissio satia ordinario non transit ad Capitulum , Sede vacante , aut eius officialem. II. Sede vacante , non diriguntur ad OJeialem Capituli. I 2. Si contrahere volentes sint dirigae Diae-
ea exprimenda ,' litterae diriguntur ad ordinaritim mulieris. 33. Cui inferibantur Litterae dispensationum expeditae in Preuitentiaria. I. ,, Lim dispensationes matrimoniales se in Romana Curia, causae cogni-- tione, narratorumque verificationem praecedente in sotam gratiosa ut plurimum cone edebantur r & quidem& tktior erat illarum usus,
ait Pyr- hus Corradus a Paulo V. in Collegium ossicialium earumdem dispensationum in ipsa Cancellaria Apostolica alias cooptatus, Rescriptorumque S. Poenitentiariae muneri deputatus, lil. 7. Praxis diapen 1 t. cap. l. num. i. qui deinde subiicit: At quantam di melle, valdeque incommodum id com V p riebatur , optima profecto ratione ita' saeti Canones sancivere , ut omnes dispensationes extra ipsam Curiam committantur ordinariis locorum in formae muni, sive commiseria dirigerentur . cui non nisi causis in partibus verificatum demum Apoliolica auctoritate
forma commissoria potius quam gratissa , Romae expediuntur dispensationes . Ratio hujus agendi rationis haec est ; eum dissicile admodum sit , de negotiis in dissitis
Provinciis occurrentibus , Romanam Curiam , Summolque Pontifices rite informa-iri, dc plenam ac susscientem accipere negotiorum illorum notitiam ; propterea visum eii , dispensationes potius in forma commissoria quam gratios expedire e quaresae te intelligitur , merito reservationes caularum, & dispensationum, quas recentior aetas , contra prii lin.s Ecclesiae regulas induxit , semper reputatas suisse inii sis; & e contrario , aequam semper visam esse Patrum regulam, quae singula negati a in suis respemue Provinciis, uni orta sunt,
terminari voluit, & singulis Episcopis au- toritatem integram permisit gubernandi Ecclesiam sibi committim , & incidentia negotia Ecclesiastica, in aedificationem populi sibi commisti, diiudicandi, de terminandi. Unde nee pristinis Ecelesiae seculis nota
fuit formula commissoria, qua causarum discussio, aut examen iactorum pro obtinenda dispensatione allegatorum, e Curia Romana ordinariis locorum committeretur, quasi tota auctoritas penes unum Romanum Pont ficem resideret , Episcopi vero& Ordinarii, noni si tamquam Pontificis delegati & Vicarii , huiusmodi negotia , &quidem Iuxta tenorem commistionis, & auctoritate Pontificia absolvere , aut dispe sare possent. II i. Verum eum tempore Concilii Tridentini omnem pene dispentandi aut orit tem sibi assereret Curia Romana , intelligerentque Patres Tridentini in praedilia
Curia sine ulla pene narratorum notitia, seu verificatione , dispensationes relaxari ,hule abusui , quantum temporis conditio,& Romanae Curiae pro tuenda sua ausi ritate , & recepta praxi zelus patiebatur,
occurrere volentes, praetcribendum censuerunt, ut dispensat:ones extra Curiam Ro-m nam concedendae, suum saltem ultimum complementum non essent habiturae . nisi prius Urdinarii locorum narrata esse vera cognOlcerent..' rid euim ostendi i decretum Concilii Tridentini Sess. 22. cap. I. De Reformat. quo
'd' Dubbu, abhine ei rei ter seculis in sancitum eii ' ut dis pcnsationes qu cum e