장음표시 사용
451쪽
P ARs II. fge T. I. TIT. XIV. XIII. Num idem statuendum sit, si impedimentum fuerit tale, ut solis contrahentibus innotescat nee aliis facile innotest re potest, neque in sero exteriori probari; super quo dispensatio petitur in Poenitentiam pro Bro conscientiae tantum, capite septimo dicetur.
De Dispensatione in forma pauperum. . Dispensationes in serma pauperum sic
uicta a paupertate Oratorum . a. Quomodo hae qualitas in litteris exprimatur P3. Debet 6se ex parte utriusque s G t Rinionis fide digno prosari.
. Formula attestationis supeν paupertate a Parocho evedienta.
. Quid circa paupertatem observire debeat Parochus θε. Quid eirca impedimentum , quod allegatuν ρ7. Valde circumspecti esse debent Parachi
in danda hae attestatione. 3. Ruo tempore paupertas Oratorum veri.
io. Si pose indictam separationem , aut ob
tentum Decretum copula inιemen
rit , novis litteris opus est . Ir. Oratoribus ob incessum praeυium imponenda paenitentia piablica. Ir. alis debeat esse paenitentia pullisa 'I3. Oratori iniungendum ut operam suam in aliquod pium opus conferaι. 14. Haec pecunia redimi nequit. II. Speciales clausulae dispensationis in fom
16. Ad di enfitionem non procedendum ,
I . Detegatus non potes dioensare, si ρω- videat ex dispensatione oritura scandala. De morest ondus Matrimonialibus
mana dispensationes in forma pave rum, ita dicta, quod nonnisi pro pauperibus huiusmodi dispensationes expediantur. II. Unde in ipsis litteris dispensationis expresse supponitur , & exprimitur haec oratorum qualitas , his verbis : Qui να- peres, σ miserabiles exi sunt , er ex iob re Cr industria sua tantum vivunt. III. Et quidem ad implendam hane diis
spensationem , requiritur paupertas Be miis ferabilitas utriusque, scilicet tam oratoris, quam oratricis, ait Pyrrhus Corradus lib.
Debet autem haec qualitas, quae extrictis sera est , probari ; neque admittitur ista oratorum affertio, in Curia Romana ; sed latet in his proserri testimonium Parochialteriusve fide digni. IV. In libello nuper Leodii impresso sub hoc titulo: Manuale Pasorum rempendio complectens Canones oe Ritus Ecele sirer, pro adminiserandis Sacramentis juxta usum soralis mehliniensis, pag. rς a. extat se mula ad lambendum teltimonium pro iisi qui egent dispensatione Sedis Apostolieae, titulo paupertatis, tenoris sequentis: MEMis infra scriptus Rector Parochialis Eeelesiae se loel de N. sub districtu Dioecesis mis seio & testifieor NN. & NN. subditosis praefatae Parochialis Ecesesae esse orth doxae Romanae fidei cultores, verum a de M pauperes, ut de suis labore & industria is tantum vivant. In cuius fidem subscripsi
is h1e..... Mensis. . . . . Anni
U. Post haee sublieitur duplex monitum. Primum super veritate ipsius paupertatis ris Attellatio haee non est in ista forma se expedienda , nisi ejus contenta nitant ueri veritate , & haec habeatur, vel ex paris titulari notitia ipsiusmet Palloris ait is stantis, vel ex testimoniis fide dignorumis testium . Si omissa fuerit particula tan- , , tum , non utilis est attestatio ad finem, is qui intenditur , , . VI. Alterum monitum concernit gradus affinitatis aut consanguinitatis, qui inter oratores intercedere dicuntur . Necessum ,, etiam est salt) ut Pastor antequam minis laxet testimonium , quod Oratores suntis consanguinei vel affines in tali vel tali
452쪽
Ius Desesiasticum Uniuersint. 44 se modi grada , & quamdam eius habeat
se certitudinem . Alias pauperes Oratores, ,, expeditis Bullis iuxta vitiosam gradus,, ex prelsionem , incidunt in varia incom-
VII. Admodum circumspecti esse debent Paroehi in hujusmodi testimoniis expediendis , singulasque particulas serio & attente
expendere, atque mature examinare, num
predicta formula per omnia , uti sonat, verificari queat. Cum enim haec sermula semper inseratur, & coram Commissario, priusquam ad dispensationem procedere queat , verificari debeat ; si tune quoad omnes suas partes verificari nequeat, dispensatio in simili se ma obtenta suo effectu carebit ; frequenter non sine multis impetrantium incommodis .
VIII. Notandum , quod iuxta hodiernum stylum non semeiat paupertas, & miserabilitas Oratorum tempore supplicati nis ; sed ea adesse & probari debet, dum littere dispensationis a Commi Tario Ap stoli eo eximuntur , & executioni manda tur , uti observat Corradus loco citato
IX. Hae dispensationes soleat expediri ob
incestum praevium , aut eius vehementem
suspicionem , ne ob copulam iam inter eos quovis modo subsequutam , aut illius suspicionem ortam , contingat eos cum animarum iactura, & eum gravi scandalo in smili eopula , aut eius suspicione perseverare; ipsaque oratrix infamata & annupta
Quapropter in litteris in hae serma expeditis iniungitur Exequutori seu Commisistrio, ut Oratores ab invicem separet, id- ue sive agatur de contracto, sive contrahendo matrimonio.
X. Quin in hae specie dispensationis singulare est ex declaratione Pauli V. ut sdurante hae indicta separatione , aut ante obtentum Decretum dispensationis Oratores se rursus carnaliter eognoverint, de novo recurrendum sit ad Sedem Apostoli eam pro litteris perinde valere; uti monet Pyrrhus Corradus lib. 8. cap. 9 num. ῆ8. ubi& late de huiusmodi litteris discurrit; variasque earum, Pro varietate casuum, sor- malas proponit. XI. Ulterius in hae dispensatione sp, ei ale est, quod Oratoribus ob incestum prae vium per Exequutorem , sive Commissarium debeat imponi paenitentia publica, quod ita in litteris exprimi consuevit . Eam illis paenitentiam publicam imponas, qua alio3
deIerreat a sit Lutis eommittendis.
XII. Non exprimitur quidem species poenitentiae publicae ; sed ea pro personarum, locorum , ae criminis circumstantiis determinanda relinquitur Commissario ; ita tamen publiea esse debet , ait Corradus lib. 8. cap. 6. num. 7. Ut omnibus sere loelis seu oppidi, aut civitatis, ubi ipsos Ora- is tores huiusmodi poenitentiam peragereis contingit, innotescat, , . Testatur quoque ibidem num. 9. consue ludine introductum, ut pro huiusmodi i cestu, &excessibus, in pluribus mundi pa tibus tale scelus perpetrantibus, vigore dictarum litterarum injungatur , ut dum Missa solemnis decantatur in Eeclesia Parochiali Oratorum, in suis manibus teneat unusquisque ipsorum candelam accensam . Hine apparet, Ecclesiam Romanam in ea esse opinione , quod delicta publica etiam poenitentia publici sint expianda ; eatenus saltem, ut icandala reparentur ; M alii a similibus committendis deterreantur , con formiter ad Deere tum Concilii Tridentini Sesi. 24. cap. 8. De Reformat. de quo latius supra tit. 6. cap. 2.
XIII. Occurrit deinde in hae speeie dispensationis hoc singulare , quod oratori injungi debeat a Commissario , ut operam suam fabrica , vel in aliud servitium alicuius EcAesiae , vel pii loci , tribus saltem
Haec poena imponitur in easu huiusmodi dispensationis , tam civilibus, quam vilibus personis, ut docet quotidiana praxis, ait Corradus loco citato num. II. XIV. Monet quoque ibidem num. Issi poenam illam pecunia redimi non posse , nec per alium persolvi; etiamsi vellet solvere pecuniam alicui volenti dictam poenitentiam pro ipso peragere: Quod qui, is dem ait optima ratione servatur; quia si juxta dictum Isidori nullam reus pertiis mescit poenam, quam scit pecunia posseis redimere , per textum in Canone P Amis PER caus. II. quoi. 3. Debeat enim , a qui
453쪽
PAas II. SEcΥ. I. Τt T. XIV. De Di pensationibus Matrimonialibur. 44 is qui tale scelus perpetrarunt eastigari poe- is nitentiis salutaribus, & afflicti vis, quae
is non debent tu aliud gravamen commu- tari ἔ cum non sint res quae delinquunt, ,, sed ipsae personae, & se non debent pu- niri bursae, ubi sunt homines puniendi: is quia crimina non se debent trans re im-m punita M.tae XU. Ex dictis Corradi mirum suboriri debet, quod ineestum, qui in divitibus non est erimen minus , quam in pauper: bus ; imo ab illis nonnumquam committitur majori eum standalo , Curia Romana nulla imposita comoris afflictiis poenitentia ab omnibus divitibus pretio statuto redimi permittat e neque iniungatur Commi Tario , ut oratori ob praevium incestum poenitentia eorporis amictiva nullo Pretio redimenda imponatur. Similiter si, teste Pyrrho Corrado, Pontifex elausulam hane, nee scandalum fit ex eo oriturum, in litteris dispensationis in D ma paverum, expressam velit, ut ostendat enixam suam esse voluntatem, dispensati nem non esse eoneedendam , si praevideatur ex ea dispensatione scandalum oriturum, uti inferius num. 17. est observatum , mirum videri debet , eur eamdem elausulam exprimendam non e fuerit Curia Romana in ordinaria sermula dispensationis rquandoquidem non magis ex dispensatione in forma pauperum , scandalum si timendum , quam ex dispensatione expedita insoma ordinaria ; neque minus scandalum ex hae, quam ex illa dispensatione praevisum, praecavendum sit. MXVI. Cum dispensationis litterat obtentae fuerint , non poterit Commissarius ad dispensationem procedere, nisi publica renitentia , iuxta praescriptam formam int me peracta; etiamsi orator, Ruoad ope-
ram suam conferendam , voluit praestareis quantumcumque idoneam eautionem deis ea conferenda post eontractum matriis monium inquit Corradus ibi num. 33. is quia sicut Ordinis susceptio non debetis concedi Clerico in publiea poenitentia is existenti ; ita ad matrimonium transire,, non permittitur, ipsa poenitentii duranis is te , ut habetur in Concilio Arelatensi
XVII. Denique in litteris hujusmodi
dispensationis speciali modo eommittitur dispensatio arbitrio Exequutoris : post enim peractam poenitentiam publicam , operamque praestitam ; demum ait Ponti lex si tibi expediens videbitur , quod dispensatio huiusmodi se eis rancedenda ; nec scandalum
Itaque poli omnia injuncta iuxta tenorem litterarum peracta, committitur arbitrio Exequutoris, an dispensari eonveniat; ac praecipue an siae scandalo dispensatio concedi queat. Et quamvis dispensatio quate umque su-mc- i, imo matrimonium impediri debeat, ne scandalo fieri nequeat ; ideoque etiam si praedicta clausula non esset in litteris apposta , nihilominus subintelligeretur , voluit hie tamen Papa exprimi , ut magis dignoscatur sua enixa voluntas , ait Pyrrhus Corradus lib. 8. cap. 6. num. 6
De Dispensatione pro soro eonscientiae expedienda per Poenitentiariam. r. Delegatus debet se fuster veritate comtentorum in Bulla informare. a. Quomodo Me informatio fieri debeat '3. Quid si ex informatione non innotesat Distas narratorum, sed aliunde D
4. Dissipensatio in solo foro interno suffra
. Commissarius dispensare nequit , nisprius auditia oratoris Sacramentationsessione. 6. Impedimentum debet esse oecultum, σquando dicatur occultum R
. Debet inquiri quia incommodum sit δε-quuturum , s non dispensetur.
8. Matrimonium de novo contrahi debet , sed prius de nullitate matrimonii utrique parti tantiare debet. 9. Hie masn i eircumspectime Commissarius titi debet. Io. Consensus matrimonialis non est renois vandus coram Parotho, tesibus.
ii. Dispensatio Me in fila soro conseientia prodesse potes.
454쪽
ιε Ius Ecclesiasticum In vers. m.
12. Quam secreto ne omnia peragenda sint. I s. simi ratione iuvalida erectatur dispensatis , si litterae dispensationis Orat
L num, quae in Poenitentiaria Romana expediuntur, alicua diximus Tom.I. pari. I. rit. 23. cap. q. ubi de Poenitentiario, Poenitentiaria Romana egimus; hie pauca duntaxat specialia in hae dispensatione occurrentia notabimus.
Clausula specialis oecurrit , modum in
quirendi super veritate narratorum conti
nens, his verbis exprimi solita: Si ita esse
per diligentem Oratoris examinationem , ac
post monita, consilia opportuna illi praesita, inueueris . II. Non debet ergo Delegatus se super veritate allegatorum informare auditis testibus ; quemadmodum contingit in dispensatione Ohtenta in Dataria, quae etiam pro foro externo valet, sed lassicit , ut Delegatus diligenter examinet oratores pro veritate expositorum, idque praeviis monitis,& tonsiliis opportunis ; e quibus stilicet ipsi oratores pereipiant momentum hujus examinis ; quod a sincera vel non sincera expositione narratorum dependeat validitas, vel invaliditas dispensationis, & inde consequens etiam validitas , aut invaliditas matrimonii ; atque hine ulterius dependeat , num sersan tota vit1 durante non sint victuri in perpetuo incestu eum evidenti periculo aeternae damnationis. III. Sed quid si ex Oratoris examine , ae interrogatione salsitas preeum non deprehendatur ; aliunde tamen illa Delegato innotueritὶ Nullatenus dispensare poterit: dispensando enim contingeret , quod sorte conjuges, aut alter eorum in perpetuo viverent incestu. Aecedit, quod cum hὶe petatur dispensatio occulte , nullum sit inconveniens si privata, & oeeulta scientia Delegatus utatur pCesertim cum praesumendum sit , Ponti fieem nolle dispensationem indulgere, quando redera causa dispensationis allegata non subsillit. IV. Tertia elausula exprimitur hae som
uapropter , si vel per Superiorem exossieto , vel a quocumque privato matri monii validitas in quaestionem ducatur , nullatenus dispensatio in Poenitentiaria o tenta suffragabitur ; sed quaestio discutienda , & terminanda erit, ae si nulla dispe satio intervenisset. U. Ex stylo hodierno additur Aud id prius Oratoris Samamentali Confessone, eumdem M. vice in forma Ecclesia tonsi ta, σ iniuncta ei paenitentis absolvas. Per hane clausulam iam sublatum est
dubium olim a Doctoribus motum , num dispensationem praecedere deberet Consessio Sacramentalis : hanc enim praemittendam esse expressio hodierna istius clausulae aperte supponit. VI. Altera clausula in omnibus dispen. sationibus a Poenitentiaria emanantibus est: Dummodo impedimentum ex praemissis proveniens si occultum . Pro intellectu huius elausulae observa dum quod dicit Pyrrhus Corradus lib. 7. cap. 7. num. in. Non lassicit illud effeis occultum , tantummodo tempore impe-
irationis dispensationis super eo ; sedis opus est, quod nullus adsit timor, quod is aliquo modo pollit fieri publicum in suis turum; alias enim major Poenitentiarius is remitteret supplicationem ad Datariam , is ut oratores petant secum dispensari inti utroque sero ; quia non occultum ; sedis manifestum dieitur, quod potest probari, is per glossi in east. V EsTRA , in verbo D NOTORIUM De Cohab. Cler. r mu . I in is pedimentum autem occultum dicitur , is quando non publice constat nee facile,, constare potest , ae periculum non est , .ut in soro externo detegatur ,, . VII. Post haec eodem contextu in se mula subditur: Et separatio inter latorem ,
γ dictam mulierem fieri non possi ab uasandala ; ex cohabitatione vere de inrentianentia probabiliter timendum eqse tibi visum fuerit , aliudque Canonicum non obstet im
Dictio dummodo praecedens , cum qua haec clausula connectitur , sat ostendit, mentem Committentis esse , ut non dispe setur, nisi ptaemissa veriscentur.
VIII. Sequitur deinde in sermula: Cum eodem latore, ut dictu muliere de nullitate
455쪽
praedicti rensensus erat Orata, sed ita caute, ut latoris delictam nusquam detegatur, Matrimonium cum eadem , uterque inter feri no , secrete ad evitanda faudati, praemissis non obstantibus, eontrahere, σ in eo postmodum remanere licite valeant , miseria
Miter dispenses . Ex hac clausula patet primo , quod si
impedimentum uni duntaxat partium notum sit , nequeat Matrimonium de novo contrahi, nisi prius altera pars de nulli tate prioris consensus sit certiorata . Ratio
illius facile colligi poterit ex dictis cap. 3.
IX. Magna hie prudentia ae ei reum spe Bione opus est i unde merito Exequutor hie non tantum humana , sed vel maxime divina consilia , & auxilia adhibebit; r currendo ad Patrem luminum, ut eum lumine suo illuminet, quid in easu adeo perinplexo agere debeat. X. Patet quoque ex eadem elausula, eonsensum hὶe non esse publice renova
dum coram Parocho, & teitibus, quemas modum in easu dispensationis in Dataria expeditae super impedimento non Occulto , sed secrete inter partes renovari suffieiat; eo quod impedimentum sit oecultum, & dispensatio pro solo foro interno . Imo haec dispensatio non admittit , Matrimonium publice coram Parocho , & testibus renovari vigore ipsius dispensationis: quia omnia vult secretisime peragi, neque incommoda,
quae ex Elandestinis matrimoniis timebantur , hie timeri possunt . uti bene notat Corradus lib. 8. cap. s. num. 4ῖ.
XI. Essentialis differentia huius dispensationis in Poenitentiaria obtentae, & dispensationis in Dataria expeditae , in hoc consitit, quod haec valeti pro utroque soro; illa vero pro solo foro interno , ut his verbis exprimitur: In foro eo cientiae , Crin ipsi adiu confessonis TANTUM , oe non aliter, neque ullo modo; ita quod huiusmodi ab statis, O' dispensatis in fore rudiri rio nullatenus offagatur. XII. Ut omnis occasio utendi hae dispensatione in foro iudiciario amputetur , additur: Nullis super his adhibitis testibus, aut litteris datis, seu processibus confectis ἰPraesentibtis laniatis, quas sub poena ex m- municationis ιata sementia laniare tenearis,
ita ut nullum iliarum exemplum extet, ustisque eas latori restituas ἰ quod si restitueris nihil ipsi praesentes litterae fufragentur. Nulli ergo omnino testes in astu dispensationis intervenire possunt ; nec ullae Omni to litterae etiam privatae qualescum. que dari de dispensatione facta, multo minus processus iudicialis confici, quibus quovis modo in foro externo haee dispensatia probari possiet . Et ne aliquod velligium seu indicium externum dispensationis supe esset , litteras ita laniari mandat , ut nullum exemplum extet.
tori restituantur litterae dispensationis, ipsi eaedem litterae nihil suffragentur, subintelligitur in foro extemo , uti post Sanchram Matrimonio lib. 8. Dis 34. num. 42. notat Mareus Paulus Leonis in Praxi Pe
nitentiariae pari. 2. cap. 2. num. 88. ita ut
si dictae litterae in praedicto soro exhi an tur, eareant omni fide & probatione: quia illa est mens Μagni Poenitentiarii concedentis; nequaquam vero ut dispensatio facta frustretur suo effectu in foro con seientiae .
mae eirea dispensiationes a Paroebo
I. Perectus merito monet oratores, ut ex
pendam , an obsit iusta causa petendi di pensationem. a. Osendet quam pericti fum si mediante dispensatione Matrimonium contra
3. Di pensatio nou semper reddit aliquem
. An satisfaciant dicendo, Pontifex iudiacet utrum sit iusta causa 's. Insrmendi quod non omnes causa in Cu
6. Exponenda tu tita litteris inseri sol ta, Si preces veritate nitantur. 7. Monendi de clausulis huiusmodi litterarum 9 necnon de juramenta pra- flaudo . g. Lι
456쪽
448 Ius Ecclesas; m Universum. 3. Litterae In forma pauperum singulariter
s. Notitia formularum , elausularum , Uti ibus dispensationes concipiuntur ,
io. Discopi mandant a Parochis eas subinis de populo exponi.
I quos e suis Parochianis meditari dispensationem super impedimento Matrim nil a Sede Apostolica petere , utiliter eos monebit , ut serio expendant , an reveraeoram Deo sit iusta cauta dispensandi , id
est , justa causa recedendi a Decretis , &legibus Ecclesiae. II. Ut autem emeacius ad id expendendum moveat, ostendet, quam perieulosum sit statum aliquem assumere recedendo a regulis Ecclesiae. Nisi enim eausa talis sit, quae Deo probetur, verendum, ne ob hunca regulis Ecclesae recessum, ipsum matrimonium etiam divina benedictione frustre-rur: visumque non raro quam infelix suerit exitus eorum, qui neglectis saeris Ee-elesiae ordinationibus vitae conditionem ele-
perunt . Et quidem primum in Eeelesia Romana excitatum schisma , in ordinati nem auctoris ipsius schismatis dispensative factam refundere non dubitavit Cardinalis Baronius , qui & illius occasione hoe n tandum , & huic materiae appositum monitum subiungit : At plane ex facto N is vatiani apparet, quanto periculo quaeram tur per dioensationem , quod est aliasse Eeelesiasticis legibus interdictum A.
Quam infaustus saepe si exitus matrimoniorum , mediante dispensatione , prinsertim in gradu admodum propinquo, contractorum , quotidiana experientia sat notum est.
III. Ad haee proponet Parochus, quod non semper coram Deo aliquis sit securus, licet dispensationem a Sede Apolloli ea obtinuerit, si legitima dispensandi causa desit. Neque hane esse iustam excusationem, qua plerique se securos existimant, dicentes : Papa dioensiit, iue viderit, ego sum immunis. Quin uti recte monet Bella minus Di-βιti ad Nepotem suum Contrου. 3. Hieri cavillus securos multos reddit , tutumis vero neminem : quoniam Papa nen estis Dominus, sed dispensator; ideoque quΤ,, iniquam dispensationem petit , iniquitari tis eausa est , & qui e1 utitur , eademia semper irretitur iniquitate ,, . IV. Si forsan dieant, num causa sussi- eiens subsit , Ponti fiet expendendum relinquimus , ejusque tonsitum expetimus ; regeri poterit, quod similibus olim dixit Ber- nardus Epis. r. Vtinam non licentiam quae fissatis, id es, non ut liceret, sed an liceret. Uerendum sane, ne pluribus a Sede Ap soli ea dispensationem efflagitantibus , improperari queat illud , quod verbis citatis subjungit Bernardus t Malum in cordei
3ν conceperant, opere tamen ausi non suntis adimplere nisi tum licentia . Concepe- runt dolorem , sed non pepererunt iniis quitatem , donee iniquo Papa conceptui is praebuisset assensum . . . . Quod tamense summum fecisse Pontificem nequaquam se crediderim, nisi aut cireum ventum me ,, dacio, aut importunitate victum is . V. Exponere quoque convenit di pensa. tionem petere meditantibus, quomodo non
si satis , quod eausa aliqua forsan de se sumetens subsit , haecque veri fieari possit;
sed quod verificanda erit una ex eausis tu Romana Curia admissis ; idque eum sormula , qua in litteris dispensationis exprimi consuevit. VI. Ostendendum insuper , quomodo
potestas dispensandi ipsi ometali delegari
soleat sub hae conditione, si preces veritate nitantur e cuius conditionis effectus exisponendus erit; atque demonstrandum, quomodo ipsa dispensatio saepe periclitetur , quia haec conditio impleri nequit; eo quod preces, prout in litteris iuxta stylum Curiae expressiae sunt, verificari nequeant. VII. Ad haee monendi sunt de aliis elausulis hujusmodi dispensationum litteris inseri solitis; nee non instruendi super praestando juramento, praesertim si dispensatio
petatur ob incestum, aut familiariorem conversationem praecedentem . VIII. Denique eum frequenter contingat in Parochiis ruralibus dispensationem postulari in forma pauperum, convenit, ut Parochus exponat elausulas speciales , quae in Rescripto dispensationis in tali forma expedito inseri consueverunt ex solito stylo Curiae Romam.
457쪽
PARs II. Slle T. I. Tr T. XV. IX. Ex his saei te intelligitur, formularum , & elausularum, quae hoc titulo praepositae , & expositae sunt , notitiam non tantum ossicialibus, quibus executio litterarum dispensationum committi consuevit, sed & Parochis multum utilem , & quodammodo necessariam esse, ut nimirum ipsi subditis suis , quos mediante dispensatione contrahere velle sciunt , proponant ea Omnia, quae obtenta dispensatione veri ficareae lacere tenebuntur eosque moneant, ut serio attendant, priusquam supplicam suam Romam mittant expensasque faciant , vel
De Divortiis, &CAPUT I. De Divortio quoad vinculum, & Coave
r. Disortium dupliciter fumitur. a. Matrimonium legitimum non ratum Deilius diffse itur , quam Matrimo
3. Matrimonium les timum Infidelium non semper dissolvitur altero coniugum ad fidem eonverso. . Licet etiam eum impedimento dirimente
. Potes coniux comemus ad alias nuptias transire , si alter renuat sine eontu melia Creatoris converso cohabitare. 6. Ηις tamen recipiendus ,s convertatur ante transtum prioris ad alias nuptias. 7. Matrimonium ratum non consummatum
interdum quoad vinculum dissutatur. 8. Jam pridem pre professumem Rellatinam Matrimonia eredebantur dissolvi. q. Id Alexander III. intellexit de matria
Io. In probationem huius di solutionis ad- dueuntur exempla Sosiorum. II. DigboIιιtionem hanc probavit Sinnodus I ridentina .rim pen Tom. II.
rumor de ineundo matrimonio spargatur , num revera credant se ea omnia verificaturos,& quidem illa eertitudine, ut matrimonium de nullitate non periclitetur; nec non juramenta praestanda cum veritate praestituros.
X. Unde , teste Pyrrho Corrado, no nullis Episcopi in Synodo Diceresana ad hos errores vitandos mandare solent , ut jeum Parochi de prohibitis matrimoniis ver ba faciunt, diligenter doceant, & eaute deis monstrent, nullo modo censeri dispensatum. nisi veri fieatis narratis; ac priecipue, ut iri supplicitionibus curent verum exprimi a) -
secundis Nuptiis.1 r. meacia dissolvenia matr-οώ- ν rum , non isto silemni , sed professioni solemni tribuitur .
II. Matrimonium consummatum iuxta Dineros Canones per professionem Religiosam non disseisitur quoad vinculum . Is Post consummationem matrimonii noralicet eoniugi , atrem incito, professionem Religiosam emittere, aut con
i5. Qui fine consensu taniugis ntraυit mis sterium , ad eunt redire ellitur. I 6. De eonsensu mutuo licitum ess eonius bus continentiam vovere , Reliagionem ingredi. I . Uuo coniugum Religionem Ingred ente ordinarie s alter etiam ingredi debet, quare 'I8. Saeri Canones non permittunt uxoratum in Episcopum ordinari, nis ejus uxor continent/am voveat, edi vestem Religiosam assumat. q. Ratio hujus aisciplinae. 2o. μου denyam ne uno coniugum Monasse ν um ingresso, alter de ineontinentia fiat suspectus aut ejus periculum incurrat. ar. In hac coniugum separatione convenit, ut interponatur auctoritas Episcopi. 21. Ob adulterium non dissolaitur matrimonium quoad vinculum.
458쪽
I mo quidem , idque frequentius , to dissolutione matrimonii quoad vineum, dieiturque hare dissolutio proprie Divortium . Secundo , accipitur pro separatione coniugum quoad torum , & eohabitationem , durante interim adhue matrimonii vinculo ς haecque separatio coniugum improprie Divortium appellatur.
Ptum , indubitatum est, illud faeilius admi
ti cirea matrimonium legitimum non ratum, quam circa matrimonium ratum, licet non consummatum ἔ quamvis & quoad matrimonium ratum tantum aliquando admittatur.
Matrimonium legitimum non ratum, dicitur matrimonium inter Infideles sive non baptietatos secundum eorum leges, & insti
tractus ei vilis duntaxat habens , neque ad rationem Sacramenti ha tenus elevatum ,
indis lub litatem ex Christi inititutione
non hὰbet , altero tamen ad fidem conve se, altero in Paganismo seu infidelitate remanente, separationem vetuit Eeelesa; ut Per conversionem unius eon iustis & alter silvari pollit, cum iuxta Apol olum I. ad Corinth. 7. eontingat , senuet cari virum infidelem per mulierem fidelem. & e contra.
re contractus matrimonialis intercesserit impedimentum dirimens , non tamen pr plerea coniux ad fidem conversus ab alio
separari debet ; modo impedimentum illud non a iure naturat, sed a iure mere positivo inductum sit ; super quo Ecclesia dispensat, in favorem praesertim Christia- is nae Religionis, & fiὸci, a cuius perce- D ptione per uxores se deseri timentes vim ri , potiunt facile revocari is ait Ponti- sex in cap. a De Divortiis.
ptionem : Nisi poli conversionem illa reis nuat cohabitare cum ipso , aut etiamsi
ti consentiat, non tamen absque contume
ti lia Creatoris , vel ut eum pertrahat ad is mortale peccatum e in quo casu restitum tionem petenti, quamvis de injusta spo- ,, liatione constaret . restitutio negaretur eis quia secundum Apollatum I. Corinth. is cap. 7. vers. I s. Frater, aut soror non ess,, huiusmodi subjectusIemiruti et hoc est, po- is terit eoniux fidelis tali eam transire ad
VI. Deinde subiungit Pontifex r odis si eonversum ad fidem , & illa eonversati sequatur , antequam propter prae diffas,, causas legitimam ille ducat uxorem, eam is recipere eompelletu P se. Porro cum rarus ei rea huiusmodi matri monii dissolutionem ea sus incidat, plura dicere necesse non est; si quando casus curret, facile eonsuli poterunt Commenta tores ad eitatum eam S. Gr 7. eodem tu titulo. VII. Matrimonium ratiam non consummatum , quamvis sit persectum in ratione matrimonii ante eonsummationem ; iacilius solvi nihilominus quoad vinculum , quam matrimonium ratum, & consummatum , n mo Catholi eorum dubitat.
VIII. Et quidem illud dissolvi per pr
sessionem Religiosam non obscure expressum est apud Gratianum Caul 27. qt Ii. Σ. n. 26. ibi ex Epistola Nieolai I. resertur hoc stagmentum : Nam licet Mat. l9. ,, vers. 6. scriptum sit, quod Deus coniun- ,, xit, homo non separet, Deus tamen, &,, non homo separat , quando divini am is ris intuitu ex consensu utriusque conju-- gis matrimonia dissolvuntur, , . Hie quidem non sat esare exprimitur, num per matrimonia , de quibus hie agi
tur, intelligantur rata tantum , an gene
raliter rata , & eonsummata ; sed Ecclesia hos aliosque Canones de hae dissolutione
loquentes, de matrimonio rato tanttim in
tellexit ; hocque per proseisionem dissolvi
posse, nequaquam autem matrimonium cou-
summatum, declaravit. IX. Alexander III. rescribens Salernitano Archiepiscopo in cam et a De Co Uersione eo Matorum , ait : verum postri consensum legitimum de presenti , lici- , , tum eii alteri, altero etiam repugnante, ,, eligere Mona iterium, dummodo carnalis ,, commixtio non intervenerit inter eos , is & alteri remanenti si commonitus con- tinentiam servare voluerit ) lieitum est ,, ad secunda vota transire. Rationem se se iungit: Quia cum non suissent una caro,, simul effecti sitis, potest unus ad Deum is transire, & alter in seculo remanere,, .
Id ipsum rescripsit Brixiensi Episcopo in cap. 7- d. dicens : Quod Dominus is in Evangelio dicit , uda licet viro nisira ob
459쪽
PARs II. fge T. I. TIT. XU.ri ob eausam sornicationis uxorem suam diis mittere, intelligendum eth secundum in-n terpretationem Sacri Eloquii de his,
, , quorum matrimonium carnali copula estis consummatum M.
X. Alexander III. Capittito a. in suae resolutionis probationem addueit exempla Sanctorum , dicens et Sicut quidam Sancti de nuptiis vocati fuerunt; ex quo non ob sture colligitur , Pontificem hic reflexisse ad ea, quae habet Gratianus ad calcem al- Iegati Canonis 26. ubi probans sponsos posse sine mutuo consensu continentiam vovere , subiungit : Ut enim refert Beatus,, Hieronymus, Macarius praecipuus interis Christi Eremitas , celebrato nuptiarum
D convivio cum vespere thalamum esset in- is gressurus , ex urbe egrediens transmariis na petiit, & eremi solitudinem sibi eleis git. Item Beatus Alexius Euphemianiis Elarissimi filius , similiter ex nuptiis diis vina gratia vocatus , sponsam deseruit , - & nudus Christo famulari coepit . Ho-m rum exemplo patet , quod spons, sponis sarum suarum non exquisito consensu, ,, continentiam valent profiteri ,,. XI. His aliisque moti Patres Tridentini dixerunt, SQ. 24. Can. 6. De Refον- mat. Matrimonii . Si quis ὀixerit, matriis monium ratum non consummatum, per
se solemnem Religionis professionem alterius is conjugum non dirimi , anathema sit XII. Hanc emeaeiam dirimendi matrimonium rite eontractiun Synodus non tribuit voto solemni ; sed Atemni profusioni
Religionis: nee enim omne votum solemne hane vim habet, quemadmodum quoad votum solemne ordini saero annexum declaraverat iam pridem Joannes XXII. in sua Extra gante unica De isto . Similiter licet vota emissa a Patribus Societatis post probationem hiennalem sint efficaeia ad dirimendum matrimonium contrahendum, non
tamen dirimunt iam ante contr.ctum, uti post alias notat Gonetales in Commentario ad cap. a. ia De Cormem Coniagat. num. LXIII. Si leges civiles attendamus , nnutantum matrimonium ratum dissolvitur per professionem Religiosam , sed etiam eo summarum, Novella Σῖ. cap. 4 . quam legem non obseure indicat Sanctus Gregorius lib. y. Disi. 39. eamque tamquam te
gi divinae haud consonant rejicit : bim diuortiis, re secundis Nuptiis. 43tis enim di eunt ait Religionis causa eon. si iustia debere dissolvi, tetendum est, quia se et si hoc Lex humana eoncessit, Lex di-
,, vina tamen prohibuit. Per se enim Veis ritas dieit : Quod Deus eoniunxit, homo is non δερaret. Quae etiam, ait Matr.ec is S. vers. 32. Non licet dimittere uxoremis exceptu fornicationis eskss . Quis ergo is huic ecclesii Legislatori contradi eat Sei- mus quia scriptum est Gem east. a. versis 24. Erunt duo in came una. Si ergo viris & uxor una caro sint , & Religionis
is causa,vir dimittit uxorem , vel muliee se uirum in hoc mundo remanentem , velis etiam fortasse ad illicita vota migranis,, tem ; quae est ista migratio, vel eonve is sio, in qua una eademque caro , & ex is parte transit ad continentiam, & ex pa ,, te remanet in pollutione se λIdipsum repetit eodem lilyro Diss. 44. dicens: uia etsi mundana lex praeipit, , , conversonis gratia, utrolibet invito posseis solvi conjugium r divina hoc tamen Lex se fieri non permittit A: Extant haec S. Gregorii scripta apud Gratianum Caus 2I. g.
2. Can. I9. oe 2 l. Hanc S.Gregorii, aliorumque Patrum se tentiam amplexa Ecclesia , docet matrimonium ratum & consummatum per prinisellionem Religiosam non dissolvi; quin &vinculum matrimonii inter eoniuges m nere , tametsi de mutuo eonsensu uterque
solemnem professionem Religiosam emisisset. XIV. Ulterius hine consequens est, eou- sugem alterum non posse altero inesto Religionem ingredi , aut etiam continentiam vovere , ita scilicet ut alter debito coni stati ob illud votum fraudari deberet inviistus. Unde seribit S. Amullinus seisi. 227. ult. edit. Una sola causa esse posset, qua ,, te id quod vovisti, non solum non horis is laremur, Verum etiam prohiberemus imis plere , si forte tua coniux hoe tecum suisis scipere , animi , seu carnis infirmitateis recusaret . Nam & vovenda talia nouis sunt a eoniugatis, nisi ex consensu , &,, voluntate communi: & si praepropere fa-- ctum fuerit, magis est eorrigenda teis is meritas, quam persolvenda promissio ,, . Gratianus Caus. 33. q. s. Cau. 6. Et in eam 3. M De Conυersiisne Gnitim
reseribit Alexander III. Strigoniensi Archiepiscopo: Nullus coniugatorum est ad
460쪽
is saerus ordines promovendus , nisi ab
,, uxore continentiam profitente fuerit ab-- solutus M.
XU. Quin & idem Pontifex Pisano Episcopo restondit in e p. ia eodem, quod qui invita uxore intravit Monasterium , ad eam redire compellatur ; asseritque , v tum se emissum non tenuisse: Unde ra-
,, tione voti ait i ad Monasterium non
,, tenetur redire , ulterius vero non pol se rit uxorem accipere e promisit enim se ,, non exigere debitum, quod in ejus po- , , testate erat & ideo quoad hoe tenuith Uctum ἔ non reddere autem non erat inis ejus, sed mulieris potestate,,. Idem respondit Caelestinus III. in east. I a. ia eod. D. XVI. De consensu coniugis , alterum coniugem posse ad Religionem transire, aut tontinentiam vovere, indubitatum est: quod & in stata Epistola expressit S. Gregorius dieens r Si vero utrisque converi ni at continentem vitam ducere ; hoc quis ,, audeat accusare, quando certum est, quod se omnipotens Deus, qui minora concessit, ,, maiora non prohibuit ,, . XVII. Uerum eum sat periculosum sit, axorem in seculo remanere , viro Religionem ingrata , Exciniensi Episcopo seribit
Alexander IU. in eap. 4. v De Conversone Conjugat. Cum sis praeditus seientia se litterarum ignorare non debes sanctorum, , Patrum Constitutioni esse contrarium,
, ut vir uxore sua, aut uxor viro ejus non
m assumente Religionis habitum, debeat ad se Religionem transire. Quia eum vir &m uxor una earo sint, sicut docet Apost se Ius , non poteli unus ad Deum converti, se & alter in seculo remanere . Inde estes quod auctoritate Apostolic1 prohibemuhri ne in Episcopatu tuo virum , Uel ux is rem nisi uterque ad Religionem mi, graverit transire permittas is . Ita legitur in prima Decretalium collectione apud Antonium Auguilinum ; Raymundus autem verba ansulis inclusa omisit. XVIII. Rursus idem Pontifex Strigmniens , & Coloniens Archiepiscopis scribit in east. 6. v eod. Fraternitati vel rete au- ctoritate Apollolica prohibemus, ne uxori ratum praesumatis in Episeopum ordina- re, nisi uxor prius prosessa continentiam, se sacrum sibi velamen imponat , & reli- ,, giosam vestem assumdi is .
XIX. Ratio huius additur in integra. Decretali in prima Decretalium collecti ne i - Quod si in quibuslibet Eeesesiastiis eis gradibus providenter, solerterque cu- is randum est, ut in domo Dei nil sit in- is ordinatum nihilque praeposterum: multo is magis laborandum est , ut in eius pro- is motione , qui super Omnes gradus conis tinetur , non erretur . Inde est quod is Fraternitati vestrae, &c.,, Ne uxoris incontinentia in Episcopi eontumeliam vergat, eam ab omni perieulo,& suspicione incontinentiae exemptam oportet; quare & iam pridem in Synodo UI. n. 48. decretum fuit, ut uxor eius, quiis ad Episcopalem dignitatem promovetur, is communi sui viri consensu prius separata, is postquam in Episcopum ordinatus est aeis consecratus, Monasterium ingrediatur, pr se eul ab Episcopi habitatione extructum ,, . Uxor ergo illius, qui in Episcopum consteratus est , iuxta sacros Canones Mon sterium ingredi debere verisimilius est. XX. De cetero , semper sollicite providendum , ut uno conlugatorum Monasterium ingrediente, aut continentiam vove te , alter cum periculo aut suspicione incontinentiae in seculo non maneat e quod
praecipue Pontifices in suis Responsis praeoculis habuere.
Unde Priori & Fratribus Sancti Ioannis seribit Alexander III. cap. 8. M De
Consersicine Coniugat. Uxoratus sine li- ,, tentia uxoris inter Vos nullatenus reeio piatur , quae integra opiniouis existat, ita se quod nulla marito suspicio habeatur, eamri ad secunda vota velle migrare, vel quod is minus continenter debeat vivere : quae,, si talis exstiterit, marito eius in consorinis tio vestro recepto , ipsa publice in eo se spectu Ecclesiae eontinentiam professa, se in domo propria eum filiis suis , & Ω- is milia poterit permanere. Si autem talis
,, suerit, quae suspicione non careat: voto is continentiae celebrato, a seeularium ho- is minum se conversatione removeat e &se in loco religioso, ubi Deo serviat, per
Praecipue ergo providendum, ut incontinentiae perieulum , & suspicio amoveantur; quod elarius innuitur in citato cap. q.
ubi verbis supra relatis immediate subditurhaee cautio : Verum , si ita uxor senex D est