장음표시 사용
291쪽
IN KALENDARIO ROMANO. arinaque tertium Dactarum diem reges pro Nefasto habebant, c. αποφράδα νο υζοντες ideoque non dabam responsa, neque ante noctem corpora curabant. Dies tertia Dpactarum est, uti monui, d. xxvI Amoti; illam in Aegypto iudicatam suisse αποφράδα nefastam testatur Plutarchus, qua ipsa voce usus etiam est Μ risus supra iam citatus, ubi scribit de Proclor senpriorum nefastos dies, το ς παρ' AIγυηπιοις - Φραδαο θ diligenitur observabat, quam illi. Et tamen tertiae Epactarum, sive d. xxvi Augusti, interies Kalendarii Romani, non magis locus est, quam in Samasia laterculis. Aliud ergo profecto sibi volunt dies infausti Aegyptiaci Astrologorum, aliud dies 'Aenptiaci Kalendarii nostri, quorum genuinam indoin lem nunc age curatius investigemus.
sum autem dies AEnptiari in Halendaris Romano
commemorati, uti ego quidem censeo, dies festi, quos religio Aegyptiorum genti huic pra ipiebat, quosque Romae solemniter observare, Senatus indultu permissum erat. . Variam quidem sacra Aegyptiorum fortunam Romae experta sunt, saepe contemta ac I dibrio habita, saepius urbe expulsa; sed tandem tamen caput ita extulere, ut pari, eum avitis Ronlino. rum sacris, religione et celebritate a multis publice colerentur, et nonnisi una cum Romanorum superstrutione propria ac domestica tandem aboleri potuerint.
Pluribus argumento huic, quod ab alii docte et diligenter persecuti sunt, nunc non inhaerendum esse
292쪽
rem, tertio et quarto, sacra Aegyptiorum post multiplicem luctam emersere, iusque civitatis Romanae impetravere, ut in eadem Pene cum avitis Romanorum sacris veneratione essent. Quia vero sacrorum ceremoniae, antiqua Aegyptiorum religione sancitae, aritibus Romanorum sacris immane quantum dister hant, quia alia festivitatum sacrarum tempora propria erant Aegyptiorum genti, alia Romanis, nihil pros elo erat convenientius, quam ut in Kalendaris Roma.no dies, religioni Aegyptiorum consecrati, a solemni talibus Romanorum hoc distinguerentur et signarentur
Vera me dicere facile largietur, quisquis Kalenda. xii huius Romani ingenium et indolem paulo accuratius investigare operae pretium duxerit. Nihil enim, quod iam semel monui, continet aliud, quam celebritates publicas, sacras, civiles, legibus Romanorum aut sancitas, aut certe permissas. Videas igitur, inter solemnitates Romanorum religiosas atque publicas, in
Kalendario nostro annotatas, non patrias tantum et avitas occurrere, Verum etiam Peregrinas, ex Senatus Consulto tamen civitate Romana donatas. Huius generis sunt CFbeles, sive, ut Romani loquebantur, Magnae Desm festivitates sacrae, e Phrygia Romam advectae, ibique magna religione consecratae. Hinc namque est, quod ad d. ix Kal. Aprilis xxiv Mariu) legamus annotatum Sanguen, et ad L IX
Kal. Aprilis Martii Hilaria. Ad prioris diei solemnitatem Tertullianus, cum ista Romanis obiiceret co : Viderit obele, si urbem Romanam,ca In Apologetico cap. 2s.
293쪽
os ut memoriam Troiam generis adamavit , vernaculi sevi scilicet, adversus Achisorum arma protem. Fadu tores transire prospexit, quos sciebat Graeciam, Piso-giae debellatricem, subacturos. Itaque maiestatis suae
in urbem collatae grande documentum nostra etiam
aeta e propinuit, cum M. Aurelio apud Sarmium reipuilicae exempto , die sexto decimo Calendarum Aprilium cxvi Μartii , Archigallus ille sanctissimus, dis
nono Calendarum earundem xxIu Martii J, quo Sanguinem impurum, lacertos quoque castrando , libabat, pro salute Marci iam intercepti. De eodem die Tr bellius Pollio' haec habet Nam cum esset nuntiatum , nono Calend. Aprilis cxxiv Martii) ipse in Saerario Matris, Sanguinis die, Claudium Imperatorem factum. Causa autem, quod dies isto diceretur Sanguinis dies, haec fuit, quod eo sacerdotes Deae Phrygiae, dissetiis et dilaniatis brachiis, atque emiso sanis guine, luctum suum immodicum testarentur. Nempe, ut vetus qnidam Grammaticus co) nos docet, - μges, vere ineunte, plangebant Attin suum vel Adonin. Itaque L Ix ML Aprilis cxxiv Martii , qui Romanis erat ultimus dies hyemis, Romae plangebatur Attis sive Adonis. Is dies erat sanguinis. Die vero sequenti xxv Martii, quo Romani celebrabant c d 9 Aequinoctium vernum, celebrabantur etiam hilaria illa, quae in Kalendario nostro annotantur. Id ex Phrygum Theologia, hunc in modum nobis explicabit -- crobius Praecipuam autem. Solis in his cerem
Augustae, Tom . II p. 359. ce) Scholiastes Meandri Graeeus in Nexlpharmaea 'P. 64 edit. Coloniensis. cd Columella de R. R. Lib. Ix cap. I . Servius iam, milii Lib. I, Georg. vL. I . I e Saturnal. Lib. I caP. XXI.
294쪽
His verti rationem, hinc etiam pisest cinio, quod in tu eorum cata si Solis descensu a sinita. cia xx, Martii simulationeque ructus peracta, Gobratur Ia tisiae exordium, a. d. octavum Calendas Aprilis, cxxiv Martii J quem diem Hilaria a euant, quo primum tempore Sol Ham longiorem nocte protendit. laeodem nostro Kalendario legimus in Aprile mense. Pridie nonarum Aprilis civ Aprilis θ Ludi Megal flari, quam novimus pariter servitatem esse religio issam, e Phrygia Romam delatam. Res est nota valde, eamque hisce tantum Ciceronis verbis illustrabor Nam quid ego Pe illis Iudis loquin, quos is Palatio nostri Maiores ante templum, in iis Matris magnae conspectu, Megalensibus sieri, celebrarique voluerunt quorum res is r aest, στι, ex inimis terris arcessita, in hac urbe eonfled t. Quid plura Annon ex his perspicuum est, dier mugiacos, non minus atque Λegrptiacos, in Kalendaris Romano a
Praeter superstitiones has, ex ultima Phrygia . . quemadmodum Cicero loquitur, Romam advectas, notantur etiam in Kalendario nostro dies, quos antiqua Persarum religio genti suae sacros esse voluit, quia labente tempore Roma ipsa eosdem concelebrare dedignata non est. Eo pertinere arbitror, quod ad mensem Maium observatum deprehendimus, III Idus Masi
xiii Maii) Ludi Persici, et mox, xvI KM. Iunii xviii Maiib Persici. Nempe Luri illi Persici initium sumebant d. xm Maii, et absoluti erant d. xvni eiusdem mensis. Ludos vero illos, quorum in Ketundario nostro persaepe mentionem fieri videmus, ple
D In Oratione de haruspicum responsis eap. 2α,
295쪽
rianique religionis causia et in Deorum honorem saetos misse, et res ipsa docet, et ex iis, quae s viii de Ludis Megalesiacis ex Cicerone monuimus, satis liquerapotest. Erant igitur g Ludi Persici, Mithrae, ita Persae vocabant Solem, ab iis instituti, qui plaeiti
Zoroastris, et ceremonias Magorum approbabant. Eorum autem numerum Romae non adeo exiguum fui se, quam credi sorte posset, vel ex iis colligere licet, quae Commodum ipsum, Romanorum Imperatorem,
fecisse scimus. Ille enim ch) Sacra Drariaea βο-micidio pero polluit, 'quum illic aliquid ad speciem rimoris πιι dici vel fingi soleat. Imperatore Constantio,'
eoque adeo tempore, quo Kalendarium nostrum com
positum est, Sacra illa Mithri a Romae etiamnum publice et solemniter, nemine prohibente, peragi c-suevisse, Philippus is Turre, vir et dignitate et eruditione illustris, qui de sacris illis copiosissime disseruit. edi lapidibus docte ci) probavit. Viginti circiter annis post, haec demum scripsisse Hieroumum ad Laetam legimus paucos annos, propinquus' vester Gracchus, nobilitatem patritiam nomine sonans, quum praest ram gereret urbanam, nonne specuur Mithrae et omnia ponentuosa simulachra - subvertit, fregit, excussit. Hanc vero Gracchi praefecturam urbanam in A. C. 378 coniiciendam esse, erudite de- '
Tanto melius sacra haec potuerunt dici Luri, quod re ipsa essent ridendum spectaculum, et histrionica reprae sentatio, unde factum est, ut sacerdotes Mithrae appellentur ludii et mimi. Vid. Phil. a Turre Monumenta veteris Λntii p. st , 2O7. h) Lampridius in Commodo cap. 9, in Scriptoritim Uut. Auν. m. I Apis. G De Mithra cap. ultimo, in Monumentis veteris Matii p. 244 k Epist. LviI, Operum ed. Benedici. Tom. Iv col. NI.
296쪽
monstratum dedit c D doetissimus vir, cuius modo mentionem feci. Is igitur demum annus et Ludis Amsi is et Sacris Mithriacis in Italia snem attulit, quorum ceteroquin, et Romae, et in urbibus vicinis, etiam hodie, non obscura reperiuntur vestigia ac monumenta.
Vidimus igitur, in Kalendain nostro, aes etiam
persicos , quomodo nuncupari utique recte potuissent, unde conjecturam facere licet, quid de Aemtiacis pronunciandum sit. Et ne coniecturis nudis rem hanc conficere velle videamur, age paulo propius nunc dira Kalendarii nostri Aenptiacos examinemus, ac videamus, num non festivitatibus Aegyptiorum sacris dicatos fuisse, aliunde probare possimus. In Ianuario
mense, lirimus ex diebus Aetitiaris incidit in iv Non. Ianuaris , id est, IIIanuarii, qui Aegyptiis est vii Is-bi. Et eo quidem die Aegyptios sacra solemniter fecisse Isidi, hocce plutarchi testimonio cm docere
possum: Daque Agapiti heptima mensis JUbi Deri
eantes , quam diem nominant Isidis ex Phoenice ahenorum , in placentis imaginem singunt qui stupiatilis sincti. Sequitur in eodem Kalendario, ad d. viiI Idus Ianuarii, id est, vI Ianuarii, vel xi Tabi, dies Aeg Iliacus. Et hunc quoque sancte et religiose ab Aegyptiis omnibus transigi consuevisse, alio Plutarchi testimonio probare possem, nisi scriptor ille eruditus, eo loco, quo de festivitate huius diel disierit, aliud agendo, levem errorem admisisset, quem cn alibi Phia a Turra libro etti P. 247. m) Plutarctus de Iside et Osiri p. 66a edit. Stephant, vel 37I. Paris. n) In Coniectaneis ad Clausulam Tabulae Bembinals rari
297쪽
detexi. Mihi ceteroquin dubium trullum est, quin dies iste Aegyptiis omnibus longe suerit sanetissimus. In mense Februario, ad d. v Kal. Martii, seu xxv Abruarii , secuhdum Aegyptios d. I Phamenoth, similiter notatum legimus: Dies AEnptiaeus. Diem vero illum Aegyptiis sacrum et solemnem fuisse , testem ha. heo rursus Plutarchum, in haec verba scribentem Til νουμενιορ του ψαμενωθ, prima die mensis Pham noth, Festum celebrant , quod ingressum Osiridis in Lunam appellant , estque id veris initium. In menin denique Ombri, ad d. v Non. Octobris, d III bris, vel . secundum Aegyptios, d. vi Phaophi, recumrunt verba . illa consueta: Dies Aeraptiacus. Hunc ipsum vero diem religioso cultui Aegyptiorum consecra tum pariter fuisse, auctoritate Plutarchi comprobam possum, cuius ista verba adscribo cp)3 Dicunt, Isis ,e- se sentirer in graνidam. appendisse sibi amuleium, sexta die mensis PMOphi, et peperisse Harpo-erarem sub Sosilium hNereum. Annon igitur dies
etiam iste in Aegyptiorum Festis sacer ac venerabilis habebatur
Non dissimulabo, Plataretam in eodem libro, exqus ista nunc excerpsi, alios quosdam sestos Aegyptiorum commemorare dies, qui in Kalendaris Romano, nomine dierum Aeraptistarum, notati non deprehen duntur. Uerum id causae meae obesse nulla plane ratione potest. Etenim Festa a legislatoribus Aegyptio.
co De Iside et Ostr. p. 368 edit. Paris. sa Idem ibid. p. 377.
298쪽
Tum consecrata, in ipsa Aegypto, neque si omnibus, neque eodem temporo concelebrari solebant. Quaedam toti Aegyptiorum genti erant communia, alia nonnisi in urbibus quibusdam, aut Praefecturis, celebrare Inoris erat. Solemnitatibus etiam iisdem, communi laetitiae consecratis, alius nonnunquam in Thebaide, alius in Aeopto inferiori dies dicatus erat atque sacratus. Plutarchum de Festis praesecturarum totius Hegypti omnibus sine discrimine loqui, res ipsa d cet, secus atque in Mundario nostro factum est. Nam qui ex Aegypto Romam transibant, et in urbe illa domicilium Mebant, erant ut plurimum Alexandrini, aut ex Aegypto inferiori, qua mari vicina est, oriundi, ex quo coniicere proclive est, notationem dierum s storum Aegaptiacorum, in nostro Glandario, attem. peratam esse Fastis Aegyptiorum Alexandrinorum. Fa- Cile vero praeterea et id evenire potuit, ut in nonnul- Iis diebus Aegyptiorum sestis, Romae celebratis, mos Cbservaretur prorsus peculiaris et singularis, cuius etiam in Mundari, hocce vestigia mihi deprendisse videor.
Praeter Hes illos Aegaptiaeos, in Gondario M.
annotatos, quos sacris Aegyptiorum solemnibus dicatos fuisse, ex Plutarcho demonstravimus, Oeeu runt in eodem Mundario alii, de quibus idem plane dicendum esse, ex aliis vetustae historiae monumentis eonstat. Operae pretium me facturum puto, si de e rum nonnullis id paulo uberius ostendero. Februario
itaque, ad d. vii Id. Februarii, vel secundum Ae ptios xiII Mechis, legimus notatum: Dies Aegrati cur. Calus rei sorte rationem auctor Geopouic a
299쪽
Us in his suppeditabit Pserique sane, et antaeeteros cry Varro Romanus, id dicunt esse Veris in tium, quando Zephrus spirare ut plurimum incipis ,
id es d. vii Id. Februarii. Tempus hocce, ut lae' tissimum, Horatius designat, ita canens GDitur aeris hiems, grata vice veris et Favoni. Et ne sorsitan existimes, hoc Romanis fuisse peculi: re, testem dabo Ptolemaeum , qui id ipsum Aegyptiis quoque, Alexandrinis nempe, tribuit, Verum loco xiii Meehir, ipse d. xiv eiusdem mensis a notavit: xIu Mechir, inquit, Aeraptus et Eudoxo initium veris. Discrepantia illa unius diei, quae in Ptolemaeo , uti dixi, observatur, nullius profecto ponderis est. Nam in ipsa Aegypto, solemnes sacrorum celebrationes, in urbibus diversis, saepe uno alterovo die distulisse. multis modis testatum est. Forsitan etiam Aegyptii Romae habitantes, cum discrepantia adeo levis esset, idem cum Romanis veris initium celebrare maluerunt. Nolim omittere, diem illum, de quo nobis sermo nunc est, in Kalendaris Romano a notatum. hodieque observari in Fastis Aegyptiorum,
tk, De Re Rustiea Lib. I cap. 28. ιθ Carminum Lib. et Od. Iv, nisi tamen Poeta noster ad Aprilem potius respexerit, quod viro doetissimo Iano
Aulersio placet, Lection. Venusin. cap. II.
ra De apparentiis inerrantium, in Petarii Hanoloso,
300쪽
steipit. Harere anni tempestas elemens et Hevia, est . dummodo septem dies excipias , ab Aenytiis nuncust ros Berd il agiug, quasi dicas frigus vetulae. Inuium sumunt d. vii Februarii , durantque septem comtinuos dies, quibus per horas matutinas frigus sentμtur paulo rigidius. Eodem tempore iser nubibus ple erumque obvilatus est, plinia observatur frequentior,
νentorumque impetus vehementior. Qualia etiam apud scriptorem recentiorem alium, sed ea ramisbio, ut credo, repetita leguntur.
sed pergamus ad Martium mensem, in quo ad d. In Kal. inrisis cxxiv Martii , vel secundum Aegyptios xxviii Phamynotis legimus: Dies Aenptiacus. Illo die, qui dies sanguinis ideo nuncupabatur, cultores Matris Deum Phrygiae, Attinem nium plangebant,
ut, postridie eiusdem diei, de eo invento aut redivivo Luderent, ac hslaria celebrarent. Equidem ignoro, an non hoc ipsum Aegyptiis , Romae viventibus, aris mentum aliquod suppeditaverit, ut diem hunc eum-hm consecrarent. Magnam enim inter Phrygum Aegyptiorumque Theologiam consensi inem fuisse, non uno Indicio ostendi potessi Quicquid autem illiussit, ego potius suspicor, Aegyptios Romanos die xxiv Martii , vel xxviii Phamenoth, memoriam aequinoetii verni recoluisse. Alexandrini solemnitatem eamdem peragebant L xxvI Pisamenoth, sive ou Mansi,
ν Herbeisius in Bibliotheca Orientali, arsiculo ah, dies illos septem esse ibistitii hyberni. γν) M. Lueas in iuuexario ue Anno 17I , Maia a