장음표시 사용
431쪽
VERBO OTIOSO, CVIVS RATIO IN IVDICIO DIVINO REDDENDA EST, AD MATTI . XII. 36.
Interpretes non consentiunt inter se , qui am
ersatur in omnium ore, crebrisque non modo ora. torum Ecclesiasticorum, verum etiam quorumcumqu: aliorum sermonibus usurpari solet, memorabilis illa tinctissimi Servatoris sententia, quam adversus Pharisaeos disputans, ipsisque lasphemiam in Spiritum S. exprobrans, auditoribus suis commendatam et alta mento repositam esse voluit, Matth. xli. 36, πιών, στι πάν-αργον , 3 εαν λαλησωσιν οἱ ἄνθρωπol. αποδωσουσι περὶ αὐτου λθον εν ημεριν κρίσεως , i. e. Theod. Beza Interpreter Sed dico vobis, quodcumquoverbum otio m loquuti fuerint homines, se eo reddit. ros rationem in die iudicii. Ex quibus gravissimis Christi Domini verbis, quantumvis Theologi certissim et evidentissima ratione colligant, ι. hominum
432쪽
non tantum facta, sed et verba, quae a sanetitate legis Divinae recedunt, examini severo novissimi iudicii expositum iri, quod versu sequenti 37 etiam luculentius hunc in modum declaratur sermonibus enim ruis' iussimabaris, et ex sermonibus tuis condemnaberis. 2. Nec tantum impia quaevis dicteria. scelesto ora prolata, censurae iudicis subieetum iri, sed etiam αργὸν, otiosum quodvis verbum; Interpretum tamen doctiorum, in explicando τῶa αργω ρήματι, in-'ter se dissensus effecit hucusque, ut non satis certo constare videri possit, quaenam sint illa otiosa verba, quae in iudicio e minatum iri Servator hic asseverat.
Non parum sorte studium et diligefitiam Criticorum excitavit, superiori seculo, Daniel minsius iudieio illo suo, quod paulo confidentius in hac causa tulit, quando, plurea, inquit, reperiri arbitror, qui locum illum praeclarum Matth. x Ir. legant, quam qui intelligant. aut, quo resspexerit Dominus, examinent. Postquam verum doctorem eiusque in docendo munus, graphice ac vicaciter, supremus Doctor δε- .
scripsis, addit, quod nemo, nisi qui fastum et arrogantiam eorum, qui se ductores dicebant, ex ipsorum Icriptis didicit, satis assequitur, qui pronuntiare ad
nee profectui facturum esse discipulum. Qμem αργώ λέγον, -n ad verbum, αδολεσχίαν αργην dbeebanx etc., Exercit. Sacr. in Matth. Cap. vra L p. 48. Equidem missius interpretationis huius , quae ab oc 'casione Servatori subministrata, et a scopo dicentis,
Iongius remota omnibus merito videbitur, fautores au paucos, aut omnino nullos nactus est. necive ego Ope
rae pretium existimo, illi posthaec diuisuq immorari. Videtur tamen indicio illo missius non paucos pupu gisse, eosque ad diligentius et accuratius in genu in unu borum Domini sensum inquitendum exstimula P.
433쪽
Certe ab illo tempore ca complures. in eo diligenter ac multum laborarunt, ut, quidnam Servator perrρῆμα αργὸν , quemadmodum Matthaeus rem Graeco expressit, vere intellectum velit , ex usu Graeci pariter et Hebraici sarmonis eruerent, ac multis modis illustratum in aprico ponerent. Quos omnes, loquor au Item de iis, quorum observationibns mihi uti licuit, ita in hoc argumento versatos esse deprehendi, ut quamvis multa praeclara dixerint, quae nec sine voluptate, nec sine fructu leguntur, rem omnem tameth non ita exhauserint, quin spicilegio nostro locum reliquerint.
ponitur, quam signi'ationem vox αργὸς .s seommuni Graecorum sermone habeat. Quoniam totus quaestionis nostrae ac disputationis' cardo in eo vertitur, ut recte intelligatur, I. quid ex usu aut sermonis Graeci, aut Graeco-Hebraici, qui scriptoribus Novi Testamenti familiaris est, quemque multi, missium sectare nimis secuti, Hellenisticum nuncupant, αργὸς et quidem in hac constructione αρ-
a) Praeter Commentatores Criticos, qui noti sunt. aliosque, qui locum illum, occasione sibi data, nonnuu- quam etiam prolixe illustrarunt, fuerunt etiam, qui eum. dem integris Dissertationibus interpretari allaborarent. Exintat Andr. Guuehii Dissert. de perbo otioso , Martisburo1678, Sam. Scheluuii otiosi verbi rigidum examen, Gedan. I686, postea etiam recusum, Amelii Dissertatio de virbo otioso, Κilon. IIIo. Neque omittendus est auctor Disserta. tionis Epistolicae, quae legitur in Bibliotheea Germanis, Gallice scripta, Part. III Artie. III p. 98 ete. ,- quaequσB. Lenfantis tribuitur. Vide Celeb. mosi Curas Philol. ad Matthaei x II. 36 set Meeheri Analecta ad easdem i.
434쪽
γὸν ρημα significet, ac speciatim sensu Servator locutionem illam adhibuerit, quidque de eo circumstantiae illius loci, quem excutimus, et consilium dicentis, nos cogitare iubeant. Λ significatri, quem αργὸς, et αργὸν ρῆμα communiter apud Graecos obtinere reperitur, initium faciamus. Est autem --:γbe, id est, uti e) Grammaticorum filii observant, αεργος, otiosus, nihil operans. Passim adhibetur. etiam a scriptoribus Sacris, de homine nihil agente, inertiae ac otio turpi indulgente, Matth. XX. 3, 6,. I Tim. v. 13, a Petri I. 8. Neque vero apud scriptores exoticos vox illa usurpari tantum solet δe homine, qui laborare, adeoque laborem, quem subire debet, etiam detrectare potest, quemadmodum Ioh. Vorsius existimat, Philol. l. c. 3, qui eam ob rem ρημα αρ γον Hebraismis immerito annumerat, sed promiscuet aliis rebus tribuitur. Sic, ut paucis exemplis id comfirmemus, apud Plutarchum i in Aristi d. p. 6oi sin. edit. Stephani, ἡμερα αργι 'dies otiosus, quo nihiI. actum fuit; γη αργός dicitur terra, quae non colitur, otiosa, quae fructum non fert, unde αργον saepe dicitur id, quod fructu caret, uti αργον et ἄκαρπον conmiiungi videmus, a Petr. I. 8; αργυρος αργος argentum significat infectum, quod adhuc sterile iacet; αργον ἔτοe a scribentibus Graece vocatur annus septimus vel Sabbathicus Iudaeorum, quo terram non laborabant, quasi dicas feriatum. Quarum locutionum exempla adduxit Budaeus in Comment. Graecae Linguae p.
ars edit. R. Steph. Sic pariter λόγος αργὸς, quod idem
b) ἈργM etiam alias significationes habet, nempe amet Hlocis, de quibus Lexicographi conssili possunt, sed quibus ego nunc, utpote ad rem nostram non spectantibus , inhaerere pluribus nolui. e Sie Εσmologici Magni auctor in art. αργὸς ι . νω., Budaeus in Commentar. Ling. Graee. p. 27s, et alii.
435쪽
4 3 DISSERTATIONES DE Lotas SACRI idem plane est cum ρεμονrι αργψ a Graecis dicitur. βροmo iners, usu omni destitutus. Neque hoc monere Budaeus neglexit I. c. ita scribens: Ἀργὸe λόγος inde dictus, quam ignavam rationem Cicero vocat. Sermo etiam iners dici potest: eorum , est enim, qui omnia finro fieri contendunt. ,, Nec nos impediet, inquit Ciri cero, illa ignava ratio, quae dicitur; appellaturis enim a Philosophis αργὸς λοοe, cui si pareamus, si nihil est omnino, quod agamus in vita. Idem, recteri genus hoc interrogationis ignavum atque iners no- minatum est, quod eadem ratione omnis e vita totis is latur actio . HaecBudaeus, Ciceronem hic paulo securius secutus, uti Budaeum multi alii, qui observationem eius transscribere consueverunt, nec veram rationem, quamobrem λόγω a Philosophis se diceretur, perspicientes, quam nos infra uberius explicabimus. Ceterum communiter λογός αργὸς, vel ρεμεαργὸν, Graecis Hrmonem quemcumque otiostim, inutialem, omnique fructu destitutum, significat, ut in illo Pythagorae, quod Stobaeus affert Sermone xxxin P. 2IS, accipi Videtur, o ετωτερόν σοι ἐπω, λίθον εὶκε
, ἡ λόγον ἀργον, Optabilius sit libi, lapidem
remere proiicere, quam sermonem otiosum. Et certe Pythagoras gravitatem in sermone quovis discipulis suis Vehementer commendabat, eosque omnem in dicendo levitatem et garrulitatem aversari iubebat. Respondent ρη-σι Vel λονγοις αργοῖς, in scriptis Hebraeorum
larida verba otiosa, uti etiam Lxx Interpretes verbum a Graece reddiderunt , otiari, Zccles. x I. s, ubi in Hebraeo textu legitnrnunturi, quodLxx verterunt ata: ι ἡργησαν αἱ ἀλήθουσα,et re ni vel otiantur molitrices, dentes nempe molares. Quam ob rem Syrus, in loco nostro, quem nunc e mcutimus, ρῆμα ἀργὸν transtulit
436쪽
CODICIS DIFFICILIORIBUS. 4 Us III.
communem vocis usumspectames, plurimi inter' ιρι ρῆρωι αργὸν exponunt verbum otiosum. , Satis ex his iam perspicitur, ρημα ἀργὸν, si vocis huius apud scriptores quoscumque proprium et Communem usum spectes, esse verbum onine vanum, monem otiosum, inutilem, ex quo fructus omnino nullus proficisci potest. Huic igitur significationi, . etiam hic, interpretum plerique et veteres et recen tiores inhaerent, existimantes, Servatori nostro id propositum esse, ut doceret, verba quaecumque etiam in te non mala, sed quae tamen fructu et utilitate carent , quae nec ad gloriam Dei, nec ad aedificati nem, sive propriam, sive aliorum diriguntur, severo Dei examini in futuro iudicio subieetum ac condemnatum iri. Ita ex veteribus B dius ait: Her
bum otiosum est. quod etsi bonum sit. ad aedificatis. nem tamen Misi non aptatur. Et illa verba in rate.
herrimo illo tortur orbis terrae conventu examinabuntur. Quid seu risibus, et detrahentibus, et obscoems perbis μιν Et Chosiostomus in Catena Graecorum
Patrum in Matthaeum, edit. Corderii p. ara, To-τέςιν, ευθυνας ὐπο σέλεθα υπὲρ του αργου λογου , καὶ χἡ ωφελουντος τὴν συκος αντικός καὶ λώγoe, καὶ μιμητικὸς. κρὰ γελοιώδης - μονον-ωφελησα, αλλ' 'Dωe κοὐ βλάψ/ει τοι μάγι e, hoc est, de pecto otiosio, et ad utilitatem animae non conis ferente. reddemus rasionem. vel accusationem et di erimen iudicii subibimus. Otiosum non est calumui sum scdJ Adduehus a Clario in notis ad Matth. xII. 36, Λ de Nicetae Catanain Graecorum Patruae in Matthaeum P. M
437쪽
43cisum, aut mimice petulans, ac scurriliter ridiculum. Haec enim non solum animae non prinunt, sed etiam
nocent quam maxime. Quibus unum nunc tantum iungimus Hieroumum, qui in Comment. in Matth.
xii, Otiostum, inquit, verbum est, quod sine utilitate Ioquentis dicitur et audientis; si, omissis seriis, de frivolis rebus loquamur, et fabulas narremus antiquas. Ceterum, qui scurrilia explicat, et cachinnis ora
dissolvit. et aliquid profert turpitudinis, hic non otiosi verbi, sed criminosi tenebitur reus.,Distinguunt hi
inter sermonem aperte malum, vel, ut loquitur mi roumus, criminosum, et otiosum, sive inutilem, et hunc posteriorem a Servatore innui contendunta Se quuntur illos magno numero recendiores, quorum praecipui, ne in recensendis eorum nominibus, aut
etiam adducendis ipsorum verbis, prolixior sim, indicantur a Sche uigio, in Examine rigido verbi otiosi p. 23, sta, qui et ipse pedibus in eorum sententiam iivit, et Vener. IVolsio in Curis Philol. ad Matth. XII.s6. Et illi quidem, ut huic suae interpretationi maiorem speciem concilient, eamque cum scopo orationis Christi hene convenire ostendant, ita censent, Servatorem argumentari a minori ad maius. Nempe Pharisaei, miracula Christi, a Spiritu Sancto per ipsum edita, Satanae principi impurorum spirituum attriis huendo , blasphemiam evomuerant in Spiritum Sanctum, cuius criminis atrocitatem et tremendum iudicium Christus auditoribus suis ob oculos ponit v. 3I, 32. Aequitatem autem et iustitiam Divini huius iudieii ostensurus, Christus Dominus, si interpretes illos audimus, quorum sententiam nunc referimus, argumenis
tum adhibet a minori: Sed, c vel, quinimo) dico νο- bis, quodcumque verbum otiosu' locuti fuerint homines, de eo reddituros rationem in die iudieii. Quod se Theod. Beza in Annotat. explicat: Argumentatur Chrisur a compararis , comparon1 peccaIorum mariod ma
438쪽
CODICIS DIFFICILIORIBUS. arma cum minimis: quae tamen tam parea es non sa sint, quin reddenda sit eorum ratio. Adde Harmoniam Chemnitio- Mardianam cap. LIx sol. 6I7.
Communior illa interpretatis iuustratur. possunt, quibus haec interpretatio arridet, eamdem hoc quoque argumento illustrare, quod ista Christi Domini doctrina, de ratione reddenda verborum, non tantum malorum et impiorum , sed etiam otiosorum, non plane nova, ac Iudaeis incognita fuerit. Praeis vlara profecto lane, quae Iudaeorum magistri de veris bis levibus et otiosis solent discipulis suis praecipere, et cum sententia Servatoris nostri tam egregie consonantia, ut videri possit, hunc ad eorum doetrinam, in scholis publice propositam, vulgoque notam, digitum intendisse. Plura huc spectantia loca ex Hebraeorum scriptis collegerunt viri in hoc studiorum genero magna cum laude versati, Drusius et Lud. Capellas in notis, Schoetumius in Horis Hebraicis ad Matth. XII. 36, Triglandius de Karaeis p. I 68. ex quibus pauca haec decerpemus. In magua, Tractatu ΤΗ-mudico, haec leguntur: Respondit RV Etiam 'n' rim2', perbum superfluum, quod est inter
maritum et uxorem, in memoriam ipsi revocabitur die mortis. Et in Sepher Rasiel haggadol: Qui amat Deum, non attendit mulieribus, non loquitur ci', 'tac vagationes , άτραπελίαν , Eph. v. 4 , ita Clariss Schoetigenius 9 verba oblectantia, NHrba vana. Scholiastes Libri Λboth: De perbo. lepi, quod inter νirum et uxorem, homo iudicabitur. R. lanah, in libro Timoris: Cisebis vir. ne cum uxore
ioquatur rurpia, quia etiam is propter se γ
439쪽
monem levem viri cum uxore , adducetur ille in iud cium. Neque prosecto mirandum est, Iudaeos, perinsectissimae et absblutissimae sanctitati Legis Divinae ad- suetos, tam rigidos fuisse verborum, etiam otiosorum, censores, cum similia fere praeceperint multi ex Graecorum Philosophis, qui doctrinam . quae de ossiciis tradit, studiose excoluerunt. Argumento esse potest, vel unus Plutarchi de Garrulitate liber, egregiis hanc in rem sententiis refertus, .eX quibus unicam hanc, quae circa finem legitur p. 933 ed. Stephani, adseram: ει n
τον εν τοις λογοις , ἡ τοia εργοις εςιν ' Si vero id, quod dicitur , nec dicenti utile , nec audientibus neces in Iarium es, voluptuiem praeterea ac gratiam nullam ha let, quare dicitur 2 Non minus enim in verbis inest vanum et inane , quam in operibus. Praesertim docti nam hanc de vitandis sedulo verbis otiosis et ipse sollicite servavit, et discipulis suis serio inculcavit 'tha goras , cuius egregium praeceptum, quod ad argumentum nostrum cumprimis spectat, αἱρετωτερον jοι ω , λίθον εικη βαλλειν ἡ λογον αργον, iam S irretulimus. Et de ipso quidem Pythagora memoriae prodidit Diogenes Laertius Lib. v III Sao, απεαε
ταν καὶ ληγγημ ατων φορτικα ν, quae in versione Latina ita sonant: Irrisione abstinebat, et facetiis et D cis, odiosisque narrationibus. Quinimo, sicuti Lam. ilichus in vita Pythagorae cap. xx P. 79 scriptum reliquit , εποιειτο πλείονα σπουδὴσν του σιωπαν ,
του λαλεῖν, maiorem tacendi , quam loquendi curans age t. Quo pertinet etiam elegans eius dictum, cuius Π eminit Siobaeus Serm. XXXIV P. 2IS, Xρὴ σιγαν,
ἡ κρείσσονα γῆς λέγειν , aut silere oportet , aut adferre meliora silentio. Utque discipulos suos ab omni
440쪽
otlom et superfluo sermone tanto facilius arceret, iis, simulatque se disciplinae suae crediderant, celebrati smum illud silentium quinquennale imperabat. Nam illius silentii, iniuncti Pythagorae discipulis, hane etiam inter alias rationem fuisse, Lamblichus disertis verbis tradit p. s6. Alia, ne modum Dissertationis excedamus, nunc haud inviti omittimus.
Sed communi tamen interpretationi plurimae rationes obstant , quod praseruntur. Receptiori huic interpretationi, cui communis vocis αργός usus favet, quaeque ad commendandam et demonstrandam eximiam sanetitatem praeceptorum Chriti conferre vel maxime multis videbitur, et ego tu bens cpiculum adiicerem, nisi gravissimae rationes
aliud suaderent. Etenim L ipsa orationis Christi series, a Matthaeo exhibita, aperte indicat , Servatorem non loqui, nisi de sermone impio et blasphemo, in quo inest crimen, quique et gloriae Dei et saluti hominum inimicus deprehenditur. Disseruerat Dominus de blasphemia in Spiritum Sanctum, cuius Phariis
Deos reos esse asseverat, eiusque summam atrocitatem.
luci exposuerat. Hanc igitur scelestam Pharisaeorum blasphemiam in mente habebat, ad illam respiciebat, Cum auditores mos moneret, omnia αργὰ in iudicium a Deo adductum iri. Praeterea, versibus im- mediate antecedentibus 54 et as, Servator diserte locutus fuerat de verbis οὐκ ἀγαθοις, et vere πονηροῖα Sic enim Servator illic disserit: Γεοκυάαταδυνα θε, γαθὰ λαλεis, πονηροὶ oντες; εκ γαρ τού περιση σωματος καρδίας τὸ ςομα λαλεῖ. 'Ο αλαθος ανθρωπος εκτου αγαθου θησαυρου τῆς καρδιας εκβαλλει τὰ αγαρα, καὶ ό πόνηρορ ανθρωπος ἐκ του πονηρου θη-ρου εκβαλ-