장음표시 사용
451쪽
veri soliditate careat. Inest autem tacita a mai ri argumentatio: si quodvis mendacium in iudicium d ducetur , quanto magis calumnia. Sed profecto, ne verba Christi de mendaciis cuiuscumque generis, etiam levissimis, interpretemur, prohibent rationes non spernendae, quae, ne actum agam, S v legi possunt. Pleraque enim illa argumenta, quae mihi persuaserunt. Servatorem haudquaquam loqui de verbis mere Otioxss , militant pariter adversus leviora mendacia , ad quae, etsi profecto sint peccata, haec tamen Christi Oratio, quam Matthaeus reperi, non extenditur. Certe tota Christi oratio, aequa et exacta lance expensa, ubique prodit, Dominum intra limites argumenti, de quo disputat, sese continuisse, nec ab illo ad alia declinasse, adeoque ρεμ αργὶ, ad illud speciatim
mendacii genus esse referendum , quod in Pharisaeis atro calculo notatum fuerat. Ad hoc sine dubio quidam attendentes , iudicarunt, ρῆμα αργὸν , de quo Christus loquitur, esse ipsum blasphemiae crimen. Ita Simon Episcopius, nomine Remonstrantium, et auctor acutus Dissertationis Epistolicae iam memoratae, qui postremus significationem του ρήματοe αργού latius extendit, ut blasphemiam quidem etiam comprehendat, sed tamen alios impios sermones non excludat. Et cum hac limitatione sententiam illam non inviti admittimus. Nempe ρῆμα ἀργὸν est genus. ad quod blasphemia, ac sigillatim illa Pharisaeorum in Spiritum S., ceu species referri debet. Blasphemiae igitur Pharisaeorum vere erat hi αα ἀο , quamvis non concedamus, omne αργόν, etiam de quo Servator disierit, esse blasphemiam. Si enim ρῆμε αρ
Q.Apolog. Remonstrant. c. vi I p. 9o, et in Vari operibus Theologicia Episeopiri Pari. II p. II . h. Oh θ Biblioth. Gena . TON. in P. IOB
452쪽
is speciatim blasphemiam hic designaret, locum omniatio haberet, quod Schelguigium contra hanc et similes interpretationes obiecisse, vidimus S vii.
Characteres του απου ρέμαπορ, ex nostra senteπ- iis, distinctius proponuntur. In his igitur virorum doetorum interpretationibus aquas ordine commemoravimus, id omnino. probamus et libenter amplectimur, quod contendant, designaria Servatore per ἰυγὸν I. sermonem vere malum et impium, a. cum mendaci vaniloquio coniunctum , , et ad quidem tali, quod cum blasphemo Pharisaeorum mendacio, quo Servatorem impetierant, assinita. tem aliquam habeat. Quae cum adhucdum sint generaliora, unicum hoc superest, ut proprium cha.
racterem mendacis illius vaniloquii, quod Dominus αργω nuncupat, paulo distinctius evolvamus. Rem ipsam S vii iam indicavi , quae nunc dilucidiua explicanda, et idoneis argumentis adstruenda est. Perillud igitur anis, quod severo iudicio Dei ex positum iri Servator asseverat, designari opinor, va nam Sophisticam ratiocinationem , quam quis sibi e git atque excogisat, et excogitamm veritati saluta
ri, spisndidi a sua luce radianti, opponit , ut, sub
aliqua rationis umbra et specie, se ipsum et alior a ν ruate , quam odio habet , apertat , sicque se ipsum et alios decipiat. Ex his per se facile colligitur, ρεμιατος ἀργου, quale Christus inte i vult, istos a me poni
et constitui characteres: ut opponatur veritati ce ine. Et quidem ab ipso Deo revelatae. s. Quae praeterea luculentis veritatis characteribus sit vestita, et ut talem se commendet conscientiis omnium recto inuendentium. , 4. Quae adhaec sit veritas maximi - POn-
453쪽
ponderis et momenti, ad Deum in Christo rei te commicendum et colendum aut omnino hecessaria. aut maximopere conducens. s.) Vt ratiocinatio . huic veritati opposita, sit manifesto falsa, quaeque ex apertis indieiis, ab homine prudente, mendacii facile et certo eoargui possit. 6.) Quae tamen habeat aliquam speciem, affectibus horum, praeiudiciis illorum blandienistem. o Aut involuta sit obscuris atque tenebricosis dissicultatibus, ex quibus omnes non ita facile se exis pedire possint. 8.) Quamobrem comparata est ad decipiendos et illaqueandos homines. 9. Quinimo ad excaecandum et indurandum illum ipsum, qui sophisti. eae illius ratiocinationis auctor est, postquam a sincero veritatis amore se ipsum avertit. Io.) Qui igitur talissas illas et inanes ratiocinationes veritati evidenti M. mae opponit, unice ex pervicacia et Obstinatione meniatis, ex odio veritatis, atque ex contentionis infelici
studio. Plane esse indolem illius ρηματος ἀργου, quod
Servator designat, nunc argumentis quibusdam, prout illa sese offerent, manifestum sacere conabor.
Aterpretatio nostra probatur I. ex usu poesi αργος πυέ Graecos. . Et primo quidem ipse sermonis Graeci usus, qui ad.
versari nobis videbatur , hanc nostram interpretationem: non mediocriter confirmat. Nam in Philosophorum Graecorum scholis, aut Sophismata in genere dici consuevita λώγουρ αργοῖe , aut certe cuidam Sophis matum speciei hoc peculiare nomen fuisse, testimonii indubiis demonstrari potest. Testem habemus Ciceronem , scriprorem quidem Romanum, sed Graecae et
Linguae et Philosophiae inprimis peritum , qui in Lib. de Fato cap. 3u haec memoriae prodidit et Nec nos
454쪽
φediet ira ignava ratio. quae dicitur. Appellatuν enim quidam a Philosop4ir αργbe eui si parea
mus, nihil omnino agamus in vita. Sic enim intem
rogant 1 Si fatum tibi est, ex hoc morbo convalescere ;He medicum adhibueris, sive non fadhibuerisJ, comari Iesces. Item, si fatum tibi est , ex hoc morbo non con νalescere; sive tu medicum a ibueris, 'e non sara
hueris J, non conνalesces ; et alterutrum fatum est. M Eleum ergo adhibere nihil attinet. Recte genus hoe interrogationis ignavum atque iners nominatum est. quod eadem ratione omnis e vita tolletur actio. Equi dem, si audimus Ciceronem, λώγοe ille Philosophorum ἀργοι, de quo loquitur, non ab eo nomen traxit, quod ipsi inesset vana et mendax ratiocinatio, quodque ad decipiendum et irretiendum alios esset compositus, sed ab effectu, quod nempe homines otiosos reddat, et a debita sui suaeque valetudinis cura abstrahat. Sed forte Cicero, hoc in loco , oratorem potius egit, quam Philosophum, neque tam dixit, quod ipsi rei veritati consentaneum, quam quod argumento illi,
in quo illustrando occupatus erat, appositum et ac commodatum esset. Nota ceteroquin vulgo sunt Sophismata Stoicorum, qui vestigiis Eristicorum et Dia. lecticorum, ex Megarentis schola, insistentes, Dialecticam sic excolebadi , ut artem hanc quotidie locupletarent novis sophismatum speciebus, et λθοιeo ποροιe, i. e., ut Gellius, Noet. Attic. L. IX c. Is, verti posse putat, inexplicabilibus, quibus audientes modo inextricabili illaquearentur. Plura, si cui volupe est, ea de re videri possunt apud Diogenem Gemitum in vitis Euclidis Eristici, et Chiosippi Stoici.
cui iungendae erunt doctissimae Menagii observationes P. I 2I ac seqq. , itemque p. 295, 296. Quo respiciens, ipse Cicero, de oratore Lib. I c. x, Stoici Mostri, inquit. disputationum suarum atque inter. rogationum laIueis te irretisum tenerent. Recte da
455쪽
illis inexplicabilibus Stoicorum sermonibus, Them situs Philosophus ita iudicat orat. II, esse σόφισμιαταδυσμηχανα, καὶ κακουργα, καὶ --ἡ ξυνε - πις, αχρειος ἡ επιςήμη, molesta ac improba sophismara, quorum et initiligentia dissicilis, et inutilis notiria est. Vides Philosophum, λογουe illos Stoicorum, quos ipsi vocabant απορους, nuncupasse αχρείους, ouod idem plane est , ac αργουe, inutiles et otiosos. itaque nomen hoc λογορ αργος omnibus illis tri- tuetur Stoicorum sophismatibus, etsi usu invaluerit, ut uni alicui speciei proprium dicatumque esset, sicut et reliquae species sua peculiaria nomina habuerunt, de quihus Laistius et Menagius loc. cit. consuli possunt. NO-men autem hoc sophismati illi ab ip sare inditum esse putem, quod esset vere λόγος αργος, ratiocinatio Omni veri soliditate vacua, inutilis, tantum ad decipiendum et irretiendum constructa. Ita cepisse videtur contra
Celsum Lib. II p. 73 st. I. p. 4o6, 4OIJ, Καὶ σ
Sophisma illud, quod Dialectici αργD λόγον nominant, non erit sophisma, Celsbiudice, cum revera soth, senia sit. Idem ibidem, plusculis interiectis, 'Rλλα και ὀ αργος καλούμενος λάγος, σοφισθια ων, τοιου τος ἶςι, λοόμ ενος ἐπὶ υποθέσεως πρὸς τον νοσουντα, καὶ ως σοφα χα αποτρέπων αὐτον χρῆσθαι, ἰατρψ πρὸς ιγιειαν,*καὶ ἔχει γε ουτως ὀ λόγος' εἰ chae ται σοι ανα-ςῆναι εκ τῆς νοσου, etc. Quae ita sunt vertenda. Huiusmodi es et sophisma illud, vocatum αργὸς λόγος, dici solitum ad aegrotum ex suppositione, ut is Ν-phisica hac ratiocinatione impeditus avertatur, quo minus ad recuperandam valetudinem medico utatur, ei ita se habet: si tibi fatum es, ex hoc morbo con valescere, etc. Vide quae supra iam ex Cicerone adduximus, cum hisce Origenis plene conson*ntia.
456쪽
Mentionem huius Sophismatis reperio etiam apud Platarchum in libro de Fato p. Io I p. ed. Steph. Ἐργοὶ
istae argutiunculae, quae ignava oratio et magens, et is, qui de fato appellatur. re vera sunt si hismara, vel fallaces cooclusiunculae , e disputatione de to tractae. In quibus verbis illud obser vatu dignum est, λόγον αργὸν Stoicorum dillingui ab alio Sophismate eorum, quod a Fato nomen habeta Constat igitur ex his, Philosophos αργοὐρ λογους speciatim appellasse Sophismata ad fallendum et illaqueanis dum excogitata, veri autem soliditate vacua. Et ita fori ccipienda erit vox eadem in praecepto Pythagorico, cuius iam plus semel mentionem fecimus, . αἱρετωτερον σοι ἔςω , λιθον εικε βαλλειν, ἡ λογον αργο Pythagoraeos enim a Dialecticorum argutiis et subtili. bus nugis plane abhorruisse, in historia Philosophica, testatum et pervulgatum est. Nec spernenda sunt ι quae Hammondus, postquam eamdem Pythagorae sententiam protulisset,sobservat Evidens es, inquit, αργον hic ad minimum Agnimare sermo nem temere et praecipitanter prolatum, aptum naiarum , non secus, ac lapidem remere proiectum, ad laedendum vel illum ipsum, qui verbum protulit ; vel olios. Hic igitur usus satis tritus et communi ' του M-γου αργου inter Graecos suit, qui, si Matthaeo; Graece scribenti , notus fuit , uti sane nihil credere
sI Θερίζων, Vei metens. erit etiam nomen peculiare m. yhismatis alicuius Stoici. Vide Menagium in Diog. Laeri.
m J Iii annota ad Matth. xlI. 36. vthr autem editioλε Anglica, qtiae operibus eius est inserta, ex qua, quia versio Clerici Latina ad manus non est, haec utcumque transtulit
457쪽
vetat, quid inipedit, quo minus dicamus , iEuangeli stam eo respexisse Τ Ο
. II. Ex usu et signiscatu Heum eun*arum apud scriptores Sacros. Aliud, et longe firmius quidem, argumentum sub
ministrat nobis sermo ille Graecus, quo scriptores Sacros usos esse novimus. Vbi extra dubitationis aleam positum esse opinor, voces has, ματαιος, κενὸς, ανγbe, inter se convenire, et saepe rem eamdem subinis dicare, quae causa est, quare vacabulum Hebraicum, modo Per ματαιον, modo peris, a Gvecis
Interpretibus redditum fuerit. cum quibus, si sinistes
fgniijcationem , αργὸν penitus consonare, a Grotis, Hammondo aliisque eruditis commentatoribus iam pridem obserψatum est. Frequenti autem usu apud urri.ptqres Sacros invaluit, ut λογοι ματαιοι et κενοὶ tales eumprimis sermones designent, qui non tantum sunt nugaces, vani et stulti, sed etiam ad decipiendum, ad illaqueandum , ad abducendum a veritate compositi. Ita Paulus Apostolus videtur adhibuisse τὸ- ματαον Rom. I. I, de Ethnicis sic monuntians , αλλ' εμα- σαώθησαν is του acri , καὶ eσκοτίσθη ἡ ασμνετος ρωτώω καρδία. Μαψ ον ' hic vocat Apostolus, quod scriptores Veteris Testamenti, loquentes de idololatria Gentillium , dicere consueverunt. Ea autem voce Apostolus, uti ex verborum nexu facile.colligitur, hic speciatim indicare voluit ratiocinationes fallaces, Sophisticas, quinus festinati Gentiles etiam sn cultu suo idololatrico fascinati fuere. Bene Grotius ad illum locum scribit: Manuaerunt in cogitation ιμι suis., ut Academici , qui pro omnibu3 et contra omnia dispμtabant. Sic o . .
458쪽
Nimium altercando veritas amittitur. a Vide Ciceronis 'Unputationes de Natura Deorum..Et interiectis quibusdam , locum Pauli conserens cum Ierem. II. 5, utrumque hac Paraphrasi illustrat: Magno conatu maximas egere nugas , non inutiles.taotum , sed et damnosas ipsis et aliis. Non aliud eidem Apostolo significat ματαιολογος Tit. I. Io, εἰσὶ γὰρ πολλοὶ μιαταιοῖ, οι καὶ φρενα παται, sunt enim multi vanilo. qui et seductores, ubi vis prioris vocis, ex mente Apostoli, voce sequenti explicatur. Addit illico Paulus rQuibus oportet os obturare , qui totas domus Itibver- sunt, docemra , quae non oportet, turpis lucri gratia. Ex quibus etiam clarius perspicitur, cuiusnam generis si λογος ille μα'αιος, quem Apostolus describere vult. Alia exempla, ne sim longior, omitto. Eamdem plane significationem esse vocis κενὸς, quam cum voca αργὸς conferre inprimis solent eruditi Scriptusae inter pretes, paucis etiam manifestum faciam. Nihil sano
luculentius adferri potest illis Pauli verbis, Eph. 66ι
Nemo vos seducat inanibus sermonibus d propter haedenim venit ira Dei in homines contumaces. Loces Paulus per κενοος λόγοbe intelligit sermones tiphisticos, qui homines blanda, sed mendaci ac falsa facio/cinatione, a veritate salutari abducunt, eoque ipsta' illos iudicio Divino exponunt. Substitue modo voci κενὸς, quam hic adhibet Apostolus. vocem 1λ ιι qua utitur' Servator, uti te ipsa duas has voces inter in convenire largiuntur docti Interpretes, et reperies profecto insignem convenientiam inter hanc Pauli ψ atque Christi Domini sententiam. Nom minus argumenturi hoc illustrat alius eiusdem Apostoli locusa egregius ιColossi ii. 8, Βλεπετε,-fις ὁ συλαγωγα ναὰ τῆς φιλοτοφιας καὶ ὐαπατης, κατὰ is παρά
459쪽
δοσιν των , ne quis sit, qui vos d praedetur per Philosophiam et inanem seductionem , secundum, traditioneis hominum. Non hic Apostolos ipsam Philosophiam 'damnat, sed Philosophiam inter
Graecos receptlim . illiusque κενο , vel αργούς λό-e γους, sive, uti .Paulus adhuc clarius et distinctius rem exprimit V κεν, απατον sophisticas et fraudulentas raistiocinationes ., quibusa homines irretiti, a veritatis Christianae salutari cognitione retrahebantur. Ex quo existimare licet, qudnam Apostolus intelligat per κενω- φο νίαν, cuius mentioΠem facit IΤim. v . sto, a Τim. I, I 6, quamque apposite ad eius mentem ἀργὸν λ γον, Vel αργοφωνίαν appellare possemus. Sed vela paulatim contrahenda esse memini. : I . et Sc X I I L
Ex nexu et scopo orationis Christa
. iEt sapientissimum qusdem Servatorum, quando γω nominat, nihil aIiud intelligere, quam talem
κεπιψωνιαν, vel κεν, ἀπατην, non melius atque cerotius, quam. ex ipsa Domini disputatione adversus Pharisaeos, eiusque scopo primario evinei potest. Pharisaei Miraculis Christi. ad quae ipse, ceu ad in fragabila testimonium missionis suae Divinae provoca re solebat. Matth. xl. 4, S, Ioh. V. 36, X. 25, XV. 24 , unicum hoc Sophisma, hanc κενον απατρον, hanc' opponebant: Iste non elicit daemonia, nisi per Beeιzebalem, priseipem daemoniorum Ηoc Sophisma Servator primo vocat blasphemiam in Spiria rum: Sauctum, quia profecto argumentationa huic inest blasphemia et contumeliosa maledictio, adversus p tentissimum illum et sanetissimum Divinitatis Spiritum, qui in Christo Domino habitabat, et per illum opera
460쪽
τὴν quatenus est κενοφωνια. et κενη απικτη scii mendax et deceptrix ratiocinatio, ad homines a veritate salutari abducendos. Quare characteres illo ipsos omnes, quos S XI αργν assignavimus, in hoc Sophismate Pharisaeoru in deprehendere possumus. Ete nim frivola illa et vana Pharisaeorum ratiocinatio, I. opponebatur Veritati certaqι opera Christi esse opera vere Divina. et testari indubie de ipsius, missione Divina. a. a Quae veritas ab ipsis Deo quondam per Prophetas Veteris Testamenti, et tunc per ipsum
Dei Spiritum, maxima cum effcacia, virtute et clari tate operantem per Christum, revelata erat. 3. Eaque veritas luculentis et non inficiandis characteribus sese prodebat, atque ut talem se commendabat conscientiis hominum, quin imo pro tali vulgo etiam agnoscebatur,
I6. 4. 9 Et erat ista veritas maximi ponderis, eum iasnem hominibus revelata, ut, quemadmodum Dominus, adversus Pharisaeos disserens, observare Iudaeos iubet, regnum Dei ad ipser perveniret, Matth. XII. 22. Quinimo veritate hac non agnita, ne quidem Israelis Deus recte cognosci poterat, IOh..um. I9, xvi. 3, xvii. 3. 5. Ratiopinatio Pharisaeorum, huic veritati opposita, erat manifesto falsa, et a Servatore argu mentis perspicuis ac certissimis mendacii et fraudulentae deceptionis arguebatur, . Matra. XlI. 24 usque ad
comma so. 6.b Attamen habebat illa aliquam speciem, affectibus et praeiudiciis Pharisaeorum, veritati adversantium, adblandientein. Nam ex Scriptura, veluti certum, et plane indubium, hoc admitti postulabantra. Spiritus immundos, ac praesertim Satanam, principem eorum, insigni valere potentia. β. Intercedere posse hominibus cum spiritu impuro aliquam communionem, quinimo Satanam esse principem huius mundi, et potenter operari in impiis ac incredulis.
γ. Proinde etiam Pseudoprophetam posse perficere in-Fs a cre