장음표시 사용
71쪽
hianis, He sotius apud Georgium Θncellum legitur, hanc vocem, Nisa κης , significare 'Aθηνῶν να-ορον. fuerit igitur Aenptiace ν, ἰθσρωρI, ita lege) Id essMinerva pictoriam faciens. De ipsa nominis Aegyptiaci interpretatione Samasiana, quae a scriptura nominis valde noti, Nιτωκρις, nimium quantum recedere omnibus non immerito videbitur, plura iam haud addo. Non minus hodie ignorare nos oporteret aliud Numen , ab Aegyptiis summa religione cultum, cuius Graeci sub nomine ἈφροδΘης, Veneris , meminisse solent, patrio Aegyptiorum sermone 'Aθωρ, ΔΗulp, dictum fuisse, nisi Etymologici auctor, ut
supra iam observavi, Orione id nobis retulisset. Praeter eum enim, qui id disertis verbis scriptum reliquerit, reperire hactenus potui neminem. Et nunc tamen id ipsum multis argumentis, ex antiquitate Aegyptiorum , et beneficio linguae eius gentis, confir-Ware atque illustrare possurnus. Vnum , quod nunc succurrit, flentio praetermittere nolo. Meminit Herodotus in Prosopitide Nomo in Aegypto urbis, cui nomen fuerit Ἀταρβηχις. Haec eius sunt verba Lib. II
mero urbs cin Prosopiti de insula θ, ex qua prosici un-rur naxes ad ossa boum auferenda, vocatur Atarbe .chis. Existimo, apud Herodotum legendum esse Ἀταρ- Stephanus letantius in Artic. Ἀταρβίκιe , ad haec He idoli verba respiciens, habet Ἀταρβικις; sed vera lectio, ut monui, est 'Aταρβηκις. Ἀταρ, vel, ut Orionem Graecis literis exprimere vidimus, Ἀθωρ, est nomen Divinitatis, quam Graeci Venerem inter pretantur. est voX Aegyptiaca notissima RΔScs, id est, urbs. Erit igitur Δ ΔῖRAM, sive AH up B ΔΚ, , et cum terminatione Graeca , 'A-ςρο
72쪽
φρολτοπολις , Vrbi Veneris. Audiamus Herodotum explicaturum, quod ipse forsan non intellexit. Nam post verba modo recitata sic pergit: ἐν-α τῆ Ἀφροδιτης ἱρὸν αγιον οδρυτα, in i Atarbaci obnisum Veneri templum es. Herodotus hic dederat Aegyptiacum illius urbis nomen. ' Alii scriptores Graece appellant 'Aφροδιτοπολιν. Cum enim plures urinhes hoc nomine insignes in Aegypto reperiundae sint, in Prosopitide Nomo aut insula, Aphroditopolin agnoscit, ut urbem notatu dignam, Strabo Lib. xvΙI P. 55 a II 54J: καὶ ἔτι ὁ Προσωπιτης νομιός ita legendum
ptiorum Numina proferre possem, quorum vera et patria nomina nonnisi semel, aut certe rarissime, apud scriptores vetustos occurrunt. Sed ista poterunt man classicere.
Quid igitur mirum est, si praeter LXX interpretes, et qui eos sequitur, Stephanum Μaityrem, Remphae alius quisquam hoc ipso nomine non meminerit. Si quid iudico , Remphis in Aegypto non fuit nomen proprium alicuiui simulacri in certam speciena effeti, certisque ritibus solemnibus dedicati et culti, quale est nomen Osiridis, Isidis, Hori, Ammonis,
ac similium; sed fuit nomen appellativum, quod quivis Soli et omnibus simulacris, eum aliquo modo repraesentantibus, Osiridi, Api, Mnevi, ceterisque pari iure tribuere poterat, quale est illud regis deo rum, quo Graeci et Romani ornant Iovem suum et reginae, vel reginae Memphiticae, vel reginae Coeu, quod Aegyptii suae Ilidi imponunt. Aut forsitan Remphah Numen fuit aliquod locale, quod
in unico tantum Nomo, aut in unica tantum urbe,
religiosis ritibus coleretur, qualia in Aegypto non pauca suisse, novimus. Tale erat Numen Bosae, Abydi tantum in Aegypto superiori cultum, et propterea valde obscurum, cuius unus tantum Ammim
73쪽
M . R E M P Η Α Η, Oppidum est, loquit, Abdum, in TZebaidis parte
situm mirema , hic Besae Dei , localiter appellati , Oraculum futura quondam praericebat. Cons Pantheon Aegyp t. Lib. V cap. VII 3 I. Quod . si res e dem modo se habuit cum Remphais, multo minus mirari nos oportet, quσd illum a scriptoribus profanis commemorari non videamus.
Sunt tamen vestigia Numinis Remphae in mon mentis Aegaptiorum; forte in Remphi Rege Aegypti, et in urbe Parem phi , sed praesertim in pDLLΙΠΕ, quae vox Aenpius annum signimat. Osiaris Aegaptii tradunt esse annum. Veteres annum , et mensem, et diem, ex noctem divinis honoribus co-Iuerunt , et quidem praecipue Massici et Theurgi; sed et gentes communiter , Phuges , Graeci , --menii et Gaditani. Cum tribueretur anno cultus , potuit et tribui nomen Solis , piraeserιim, cum annus certo respectu sit ipse Sol. Neque tamen existimandum est, nulla omnino. Remphae vestigia, in Aegyptiaca Antiquitate reperiunda, nobis superesse. Supra habuimus Remphin. Aegypti regem, quem si a Remphais vel Remphel nomen habuisse dixero, nihil dixero a moribus Aegyptiorum alienum. Aegyptii enim ipsa Deorum suorum nomina gerere admodum frequenter solebant. Lueianus hunc Aegyptiorum morem salse' perstringit. Nam cum de Graecis quaedam huc pertinentia commem orasset , ita pergit : - γαρ τοῖς Αἰγυπτίους ,
qui, quampis moraiasium omnium sint superstitiosissimi,
74쪽
Qdixinis tamen nominibus ad satietatem ut tust. Itaque paene omnia e coelo illis desumta sunt. Vide librum pro imagin. p. 44 edit. Salmur. Otom. II pag. 5o6J. Et quis ignorat, in historia Aegyptiorum continuo occurrere Petosirin, Petisium, Serapionem, Athotem, Orionem, et similia. Quae omnia nomina gens illa servavit, etiam postquam Christi Sacra, pulso idolorum cultu, ubique iam obtinebant. Nam et inter Monachos Aegyptios reperias, Hamun, Hor, Anub, Isidorum, et quos non alios Vero itaque dissimile non est. a Remphah, regem Aegypti Remphin nomen accepisse. Vrbem etiam in Aegypto, Paremphin nomine, Stephanum letantium in Πάρεριψις, et p in nummis, memorari video, de qua idem dicendum est. Nulla enim sere est Aegypti urbs paulo cele-hrior, quae non a Numine quopiam nomen traxerit. Sed illud prae aliis memoratu dignum est, quod vox Aegyptiorum pDdubris, quo illi in communi usu annum designant, si originem et etymologiam spectes, mihi quidem nihil aliud, quam regem Coeli, innuere videatur. Incolae Thebaidis , vel Aegypti superioris , quorum dialectus haud dubie antiquior est communi dialecto, Coelam dicebant, non
pheis, ut alii Aegyptii, sed ΠΕ, se, ut ex quibus dam illius dialecti fragmentis, in Bibliotheca in niensi, et in Regia Parisiensi mihi visis, intellexi. Λntiquissima itaque Aegyptiorum lingua pDuΠΕ signifi-
Cabat regem coeli, et hoc. ipsum in dialecto Thebaidis vel Sahidis, uti ab Arabibus vocatur, anno nomen est , quod in communi dialecto , ut dicebam. pDLLII, effertur. PDdαΠΕ igitur, et communi dialecto
I Tales Hopenim produeit. in notis ad Stephanum P. 2 3. s Cons. tom. I in c. Iabonistii p. 4 5 d.
75쪽
de ex illa Aegyptiorum annum Nempe Solem ideo venerati qaoque sunt Aegyptii , quod annum et mirabiles illius vicissitudines efiiceret, atque hoc ipso omnia conservaret. Osris itaque ab Aegyptiis, mysticam
sacrorum suorum rationem tradentibus, nonnumquam explicatur annus, teste Tertulliano , Lib. I advers.
'IMarcion. c. xi II: Sic et Osiris, quod semper sepel tur, et in vivido quaeritur , et cum gaudio inpenDiur - RECIDI UI ANNI sidem argumentatur
Recidipus annus est, qui et vocatur vertens, quem Censorinus ita describit, de Die Nat. c. XIX: nus vertens est natura, dum Sol percurrens duodecim signa, eodem, unde profectus est redit. Censorinus itaque annum hunc Vertentem naturam esse ait, unde consequitur, ex sententia Gentilium, ipshm Solem, regem coeli, revera esse annum. vel causam enficientem, ut omnia ad pristinum statum redeant, etsi communi sermone rempus, i quo Sol cursum suum conficit, annum vocare soleamus. Vetusti, Gentilium. Theologi ad primas et. aeternas rerum Omnium cauissas mentem suam direxere, in quibus inveniendis et describendis diversa inter se usi sunt methodo. In eo tamen fere omnes consensere, ut essectis nobilioribus harum causarum et nomina Divina et Divinos honores tribuerent, inque illis causam eorum effcien tem venerarentur. Quamobrem cum Sol et Luna, m tibus suis, annum, mensem, etiam et noctemessiciant atque temperent, temporis hasce dimensio nes, ceu nobilissimos Solis et Lunae effectus, per
σωματοποσαν pro Numinibus c. q) apud gentes quam
76쪽
plurimas habitas, et divinis honoribuq mactatas fuisse, luculentis veterum , testimoniis c stat. Tempori in universum, quod aevi vel aeternitatis, τού αιω- νος, imaginem esse volunt, divinitatem tribuit Theologia Paganorum Mystica, uti praesertim ex cr)Proclo, Theologiae illius ideatis doctore disertissimo, addisci potest. Quae is ex principiis stibtilis illius, Theologiae 'ideatis prolixe explicuerat de Temporis Divinitate, in Platonis Timaeum Lib. IV, ea sic tandem velut in compendium redigit p. 25I: δυναιτο αν τὰ αςρα καὶ οργανα λεγεσθαι , ως του νου ποιητικυν ἔχοντος προς αυσα , καὶ δι' αυτί ν, .ωσπερ δι' ὀργανων την γένεσιν λακοσμουντος ' ω καὶ δῆλον, αμα ὁ χρόνος οὐκ Mιν Ο μετεχ ιλενος μονον, και αριθμὸς ων τῆς κινησeως, εἴπερ δργανων ἔχουσι πρὸς αὐτὸν ταξιν οἱ s) κοσμιοκρατορεe ,' αλλα θεὸς αφανὴς ν μὰ κατ' ουπιαν αωνιος ἐνεργων περὶ πασας τας κινησεες, καὶ τὸν μην του κόσμιου περιοδον, ὀργα-νοις δὲ χρωμιενος, ως μυερικωτέροις μάτροις έαυτου τουτοιe τοις θεοις Possunt et Asba instrumenta temporis appellari, siquidem tempus ad illa relationem habet causal escientis; et per illa ceu per inserumenta omvia producit, et incit. Ex quo etiam apparet tempus non modo participare vel aliunde procedere et motus omnis, mensiuram esse siquidem rectores mundi, instrumenta illius censentur, sed esse Numen inrisebile, substantia aeternum, circa omnem motum , solumque huius Anisersi ambitum. eo et actuosum, quod Diis hisce Astris a ut partieularibus sui ipsius mensuris utituri verum hae Procli argu-
ν) Vide eum primis elus in Timaeum Platonis commentar. Lib. IV passim . praesertim P. 2ψι, 246, 251 cs Κοσμοκρατορες, Mundi rectores. Ita apud Theolo. gos Platonicos, et Astrologos dicuntur septem Planetae.
77쪽
66 .R E M P, H. A mentationes de temporis divinitate a nemine recte intelligi possunt, nisi qui totam illius hac de re disputationem bene longam perlegerit, quique praeterea Theologiam Platonicorum, et quidem recenti rum, familiarem sibi reddiderit. Ratiocinationibus suis ex principiis Theologiae suae Platonicae i petitis addit ea, quae nitebantur persuasione populorum, quaeque in Sacris a Theurgis fieri consueverant: Ἐλλα-.ἱ θεουργοὶ συναδουσι, ἐγκόσμοιον τὸν χρονον 'λνο-
τες, αἰωνιον, απεραντον, νέον και πρεσβυτην,
Verum et inquit, Theurgi hisce concinunt, qui Tempus mnis suis celebrant, tamquam Numen , quod rerum unipersitati interest , aeternum , infinitum , recens et antiquum circulo simile quippe quod in se redit, Alibi provocat ad receptas. omnium
gentium ea de re opiniones et Κοινῆς Ουσης εποίαις, ει νω τ&ς Γρας θεας , καὶ τὸν μηνα θεον, ὼν καὶ ἱερὰ παρειλήφαριεν , καὶ καὶ νύκτα θεας εἰνα φοι- μεν' - καὶ κλωεις ι -ε- μάνας παρ ραγ-
των των θεων. Πολλω μαλλον αναγκη τD-αυτὸν εἶναι θεὸν, καὶ , καὶ καὶ νυκτὸς, καὶημδεας ἄντα περιληπτικόν' Cum sit communis
cepra omnium sententia , horas esse Deas, et Mensem e se Deum , quorum et Sacra tradita accepι- mus: cum Diem et Noctem Deas dicamus, quarum denominationes ab ipsis diis habemus : quanto necessarium magis est , .ut tempus ipsum sit Deus, quos mensem et horas , et diem, et norum in se comprehendit, pag. 248. Discrimen itaque inter Ρhilosophos et vulgum gentilium in eo situm erat, quod D Videndum, an non potius hic intelligam
tur invocationes εμaces , de quibus inulta Platonici recentiores et Theurgi. Sic αφθεγκτοι in oraculo apud Eusebium Praepar. Evang. Lib. V c. XIV.
78쪽
net, cogitatione adscenderent, cum hi partes tantum temporis demensas, annum , mensem, diem et noctem nominibus et honoribus divinis mactarent. Menseri divino cultu prosecutos fuisse Phryges, testatur Lu-eianus in Iove Tragoedo p. 23s: Φρύγες θυουσο μηνὶ cita malim legere pro eo , quod vulgo legitus μιμνη) καὶ Αἰθίοπεe Hrmes saera faciunt Musi, Aethiopes vero Diei cub. Vides jam, si corre.
ctionem meam admittas, verba Luciani aptius cohaerere. Dicit enim, quosdam Mensi, alios Diei sacrificasse , quemadmodum et in verbis modo citatis Proclus diem et mensem coniunxit. Sed eamdeni correctionem egregie inprimis confirmat Procius in
Timaeum Lib. Iv p. Esi se commentatus: καὶ παρ' μηνὸς ἱερα παρειληφαμιεν , καὶ παροι evυsνα Σαβάζιον υμνουμ ενον, καὶ εν ριεσπις ταῖς του Σαβαζιου τελεταῖς ' Etenim apud Graecos accepimus sa
cra fuisse Mensi instituta , et Phoges cyb Saba
zium cu) ΑἰθAπες ἡ φά- Haec inimie illustrantur ex istis Eustathii in Dion . Perleg. sv. a 3J p. 42 fin. edit. R. Steph. et
ν) Verba haec duplicem habere possunt sensum: nam Ib id significare potest Procius , mensem unum ela x II S Metium dictum, divinis honoribus cultum fuisse. Et certo non est, quod dubitem, quin Phryges habuerint mensem εquem ipsi sermone patrio Sabaeium appellarunt. Bithyni enim , quos eamdem cum Phrygibus linguam habuisse , . monui iam in Disquisit de lingua Lycaon. S XI v, quodque
79쪽
68 .: V R E M Ρ Η Α Η, 'etium Menim hinnis . celebrasse , etiam quando ipsa Sabazii masteria peraguntur. De Phrygibus idem refert, quod Lucianum commemorantem audivimus. De Graecis, quorum in verbis citatis mentionem Proclus secerat, ex aliis inbnumentis id sacile confirmari potest. Diogenes Laertius, ubi symbolum illud PDthagorae, Gallo albo esse abstinendum, explicat, hanc
etiam rationem adfert, οτι τω μηνὶ ἱερος, vel potius,
ut habet antiqua lectio, οπι ἱερος του , eo quod cx
que pluribus facillime probari potest, menses suos a Diis
ςognominarunt. Nomina horum Mensium ex Cod. MS. Scaliger edidit, de Emend. Temp. Lib. I p. SO. Sed 1lla Graeca sunt, ex sermone Bithynorum conversa, excepto ΒενδιαIop. Hic solus servat typum vetustum Bithynorum. Graeci hunc niensem diXissent 'Αρτεμἴσιον. Nam ' Αρτεμιν interpretantur, i. e. Dianam, quam Phryges Βένδιν vocabant. Dccurrit in his etiam Mensis Διονυσιος. Hic procul dubio Phryilibus et Bithynis vernaculo sermone audiebat Σαψα M. Nam Phryges Numen illud, quod Grae ei Διονυσον vocant, dixisse Σαβα ον. referunt veteres. Aristoph. in Avibus p. 4oet, edit. Graec. Basil. V. 87 J, ubi constendus omnino Scholiastes vetus, ex quo emendari potest facile Etymologici auctor in Σαβαζιος. Nam inque illic pro D legendum omnino est ἐυαζειν. Adde Eustath. in Diovi'. Perleg. sv. 7o43 p. 147 , edit. ROb. steph. Rut a.) id significare potest Proclus , Sabazium sanctissi- Olm apud Plirygas Deum, in mysteriis etiam haberi pro Mehse. Fabagius enim a Thracibus et Phrygibus . qui eiusdem originis sunt , nil aliud, nisi Sol esse credebatur.
Vide Marcrobium L. I c. 18 Saturnal. p. stor. Solem autem et a Phry)ibus quidem vocari etiam Meno rannum, i. e. reRem mensium, ex eleganti inscriptione intelligitur, quam vide apuit Rein sium in Syntagm. Inscript. p. 64.
x) Observavit Samnsius in Spartiani Caracall. Plinium
respiciemem ad hoc Pythagorae scitum, Gallum Gallina' ceum του ιερὸν fuisse, vertisse Mensi sacrum , quod si verum foret, magnum lententiae Salmasii pondus adiecturum esse, operus largitur. Locus Plinli hactenus reperiti non potuit. Quidsii Salinasius veterein Diogenes La/nii
80쪽
ΘMensi sacer est, in vita Pythair. L. v I II Segm. 34, quae repetita videbis a Iamblicho in vita Pythag. c. xv III p. po edit. Κusteri. Equidem δε ubonus , vir harum rerum peritissimus . non putat hoc loco significare Mensem. sed Lunam , signo tantum Masculini generis elatam, uti Latini etiam Lu- num sua lingua dici posse volunt. Vide ad Spartiani Caracall. c. VII. Et quamvis Salmasius postea in eumdem Spartiani locum docuis et, haud dubie non modo Lunae, sed et Mensi apud Graecos et Barbaros sacra seri consuevisse, celeberrimus tamen Cupe rus. in Harpocrate p. 16, C auboni sententiam veriorem esse ratus, multis ostenderu laboravit, in omnibus veterum locis, quae indicant μηνι sacra saeta esse, per non intelligenduin esie se. orbem, quem menstruo curtii Luna absolvit. sed ipsum Lunam sub habitu tantum Masculino repraesentataiit, aut Dmm Lunum, et ingeniosis suis observationibus, eruditos tantum non omnes in suas partes per traxit. Verum' ea, quae ex Proclo hactenus iam adduximus, quaeque in eamdem rem adhuc sumus allaturi, de eo nos dubitare non sinunt, Graecos praeter Lunam , singulari etiam cultu Mensem proiecutos fuisse. De Deo Mηνὶ, extat etiam observatio Fabricii in Menologio p. v. Armeniis eumdem cultum
int retem, quem Casaubonus ad Laistium adducit , cum Plinio confuderit Τ Nam ille vertit Mensi faeratus s. Ceterum puto, rationes, quas in medium attuli. non minoris fore ponderis, quam versionem Ptiniana sciti Pythaporaei. Ipse Menarius argumentis Cuperi a pristina lententia abduci se passus eae Vile eius notas in Laertium p. 369. Vide et Comment. in Ies. LXU. Comm. Da