장음표시 사용
231쪽
I'helsa te denique Iensatio depravata , seu alienata , qua quidem aberrat sensibilitas atramite recto, sed modo, neque excelsui, neque defectui adnumerando. In febribus nonnumquam una eum au Eri mnium organorum motoriorum irritabilitate . tantam omnium sensuum sensibilitatem exaltatam observavi, ut res levissimi momenti actionem gravissimam excitarent; oculus lucem de-hsissimam vix absque dolore te lacrymatione ferret; auris remotum susurrum acuti ilime perciperet ; cutis a vestitu ic nares a propria transpiratione offenderentur. Oppositam con ditionem multo fiequentius in febribus acutis, surditatem, saporis odorisque depressionem deprehendimus . Tacitis a variis caussis, a callo epider-midis , a lepra , elephantiast , sugillationibus , sero estuso, gelu, igne, gangraena, organi animae labe , narcoticorum usu, epilepsia, apoplexia , paralysi &c. imminuitur vel deletur . Memorabile viri exemplum vidi, cui eloco elato in caput delapso cerehrum ita Coae movebatne , ut deinde omni tactu totius Corporis superficiei omnino privaretur. Cute acu
1 ertus' dolorem non sentiebat; absque oculo nesciebat , an rem manu teneret nec ne ἰ res
xeneras frangebat ; ponderosas manu e Xcidere Patiebatur; e marsupio quid eximens. necesse
232쪽
habebat, ut simul in illud inspiceret; in tenebris, obitacula non nisi e lapsu cognoscens, ambulare nequibat; neque calidum. neque frigidum , neque durum , neque molle dii ininguebat, ceterum omnino bene valens . Simile exemplum DUFOUR a narrat . Exaltatue item a variis causiis , inflammatione , herpete , ulcere, inprimis vero a morbis Spasmodicis de hystericis, quibus universa cutis eo grada nonnumquam tenerescit , ut vel intentus tactus formidinem doloris incutiat . In hysteria haud raro , immo ab inebriatione tantam cais pillatae capitis partis sensibilitatem reperi , ut et a mitissima capillorum percussione graves dolores excitarentur . Membrum hoc vel illud a graviori rheumatismo vel alio vehementi dolore tactum , cutem accipit nonnumquam eo gradu sensibilem , ut vel minimam irrita tionem reformidet . Eamdem in catarrho patitur mutationem , ut frigidiusculae aurae halitus mox sensum frigoris Se horripilationes excitent. Anna Austriaca , Galliae Regina , in subtili suma tela, Battiaa vocata , quiesce
Dat eique lodices e pulcherrimis Belgarum Iinteis facti asperi videbantur . Alia neque
233쪽
holoserici tactum , neque perstet mali teneram pubem ferebat a . Item tactus depravatione
Peccat, e. g. Cum sensatio ad alienam partem refertur
olfacius nonnumquam eo gradu acultur ut odores subtili sit mos , eosque ad magnam distantiam percipiat , ab illis sternutationes Scanimi deliquia patiatur. In hysteria nares nonnumquam, eo gradu sensibiles redduntur, ut a debilissimo odore offendantur nec non ab ipso aeris spiritu sternutatione Perpetua assiciantur. Muci defectus, nimia tensio, siccitas, delicata nervorum structura in acutis & chronicis mor-
his , inprimis in hysteria, hypochondria Sephrenitide hunc essectum inferunt . Obtundiis 'tur olfactus a catarrho , muci copia & spis- itudine , polypo , scirrho aliisque membranae Schneiderianae morbis. Depravatus est , cum vel odorata odorem praebent alienum vel odor percipiatur in atmosphaera inodora. Res in corpore haerentes, mucus, saliva, pus, putrida iunaribus, ore , faucibus, pulmonibus , ventri. Culo , nares nonnumquam assiciunt, quasi odor foris amatur. Facit & longior mora inter res valde odoratas impressionem permanentem, quae tarde demum exstinguitur. Britannorum qui
H U. HALLE R. Element. Phys, T. V. p. 93.
234쪽
dam . quod BLUMEN BACH α narrat , ex
Resedae odoratae floribus , quamvis ceterum olfactu acutissimo gauderet , ne ullum odoris vestigium haurire potuit. Guisus in lingua sordida, crustis di aphiis obsessa , alienatur . Alienum saporem salsum . amarum , acidum , dulcem , putridum , rancidum saepe aegri queruntur . non uumquam a salivae vitio . occurrit in cacochymia acida νhiliosa . putrida ; in morbis oris, narium . saucium , pulmonum , ventriculi putridis de purulentis , varia gustus a nomalia. Sapor ama rus , saepe subito in morbis nascens de eva Descens , potius a nervorum sensibilitate alie nata , quam a materia aliena provenire vide
tur . In catarcho gustu subtili ob odoris deinfectum calemus . Amstelodami SOEΜΜERING b) hominis , durante vita res gustu parum discernentis linguam vidit , cui pro papillis foveolae erant.
Auditui nonnumquam tanta accidit tene ritudo a tensione de siccitate auris vel nimia nervorum acusticorum mobilitate, ut vel levissimos sonos absque dolore, deliquiis de de-
235쪽
I iriis vix perserat. Μ ira est auris sensibilitas
ut minimus is repitus illam offendat auditumque confundat , quam tamquam symptoma otal-giae, phrenitidis , cephalalgiae , hysteriae . ariorumque morborum Spasticorum observamus a . Lenissimi soni, neque aliis hominibus percipiendi, iuniori ALBINO intolera-hili etant molestiae M. Foeminae hystericae
nonnumquam a peculiari sono, e. g. vasis porcellanei fricati, artuum tremore & dentium singulari sensu corripiuntur. Sunt quidam soni e. g. stridor dentium, fricatio vitri, vasis fictilis Sinensis, qui fere omnes homines offendunt. Possumus nobis oscillationem nervo heterogeneam cogitare , quae simili modo , quo certi soni vitra frangunt, obsit id coenes hesin moveat. Auditus dissicultatem ab auris externae, meatus auditorii, tympani, aquae Cottunni & tubae Eustachianae vitiis transeo; eamque solam a nervi acustici sensibilitate deis pressa oriundam memoro. quam in morbis acutis frequentissime observamus. Inter, bona refertur signa surditas, cum forsan topicum senfibilitatis decrementum, universam irritabilitatem mox depressum iri indicet. Exiguos o Memorabile exemplum de auditu sensibili affert REIL Mem. elinie. Vol. I. Fase. II. p. I. HALLER. Elem. Physiol. T. IV. 1θη.
236쪽
sonos non audiunt te citius obsurdescunt, tormentis bellicis explodendis, & Campanis vi hrandis praefecti. Depravato auditu laborant , quibus, cum nihil sonat, aures tamen tin-niunt , susurrant, strepunt, aut in thar echus sonos repetunt. Hi venti sibilantis susurrum , alii murmura cataractae , alii tonitru remotum. alii denique rhedae vectae strepitum se audire sibi videntur. Possunt quidem spasmi musculorum in aure interna. sanguinis ebullitiones, relaxatio id tensio nimia membranarum, exter na pressio hoc vitium inducere; verum haud raro ab ipsa nervi sensibilitate alienata producitur. Porro huc pertinet affectus, quo, quae paullo vehementius Sc altiori voce proferuntur , aures confuse fc vehementer percelluntur . Nascitur strepitus in aure non percipiendus ; at verba, submissa voce pronunciata , he ne intelliguntur. Tunc huc refero auditum hominum , qui hos de illos sonos vel syllabas distincte, alios fere non seu Confuse percipiunt. Porro auditus duplicatus huius loci est, quo homo tonum una aure distincte , eundemque tonum confuse altera, itaque du-. Plicatum percipit. , , Quidam eximius musicus,
inquit SA UUAGES a , cum tibiam inflaret,
237쪽
34 ZoLLtKOFER percipiebat quidem sonum proprium suae tIbiae, at simul alterum sonum eiusdem rythmi& mensurae . sed diversi toni audiebat, qui
proinde auditum duplieabat. non tamen erat echo , quia eodem ipso tempore ambo soni audiebantur, nec erant toni Consonantes de harmonici, nam inde suavitas Percepta esset . Ille vero iterato tentamine per aliquot dies . 'Semper aegre tulit hunc sonum, & t iam
abiecit D. De vespere coelo frigido Sc humido aliquod tempus ambulaverat pridie huius assectus, di catarrho lateris dextri assici eis batur, quo siue dubio haec sensibilitatis depravagio exorta erat . Soluto catarrho audi
tus distinctos reddit . Alius a querebatur ,
se a pluribus retro mensibus moles ari ex eo , quod cum alloquentem ascultaret, sonum h cproprium te simul, quod vix toleraret, alterum , octava altiorem, audiret. Sed non .iis detur , posteriorem exacte octu plo fui me altiorem & consonum, quem auris facile peroe
pisset. Denique est vitium depravatae sensibi litatis nervi acustici, quod Paracusis Villi sana dicitur, qua vexati prolata verba non intelliingunt, quamvis alta Voce pronuncientur, nisi strepitu vehementi i ipata sint. Mulier loque- . SAU UAGES. T. II. P. II. p. 3 8.
238쪽
lam non intelligebat, nisi circa crepante tympano; tympanistusnque domesticum conducere
Coacha erat, ut cum marito colloqueretur .
Idem vitium accidit nobili ab ortu fere surdo, qui a tergo submissius loquentes distincte
percipiebat, sonante tympano, secus Vero nequidem clamantes intelligebat. Tertius prope cana panile degens, tacentibus campanis, nil distincte audiebat. Quartus, nisi rheda velata veheretur, cum praesentibus colloqui non Poterat. Magna commotione hoc in morbo indiget organum auditus , ut ad actionem compellatur, quemadmodum ganeorum genita. lia nonnumquam per flagra e torpore suo adactum sunt suscitanda. Quatuor huius morbillunt exempla, primum a WILLISIO, reliqua in Britannorum Iransactionibus relata . Denique in oealo eadem sensibilitatis viistia deprehendimus. De primitur in scotoma leamblyopia nervosa; exaltatur prae primis iuphotophobia te ophtalmitide quibus aegroti Pupilla angustata nyctalopes sunt, lucem diurnam aversantes. Homines ic animalia nonnulla , noctuae , teles, leucaethiopes ad lucem cre puscularem distinet ius vident, noctuque nego tiis incumbunt. In Asia , Africa Sc America Plures sunt populi, noctu videntes a . Ιm- . HALLE R. Ph sol. T. U. p. 4'I. Biblioth.
239쪽
perator Tiberius , Asclepiodorus , Scaliger. ardan & de miran idem potuerunt a . Aliud narrat exemplum RO VLEY de ituis dioso, qui acuto delirio captus, profunda n che litteras datas facillime legebat; quod redeunte sanitate amplius non poterat. Qui vir
in vernaculam transtulit, se frequentissitne eo laborare dicit, ut in tenebris numeros horolo. gii distinctissime distinguat: Interdum haecoxyopia amauro sis prodromus esse observatur e . NICOLAI d , hominem memorat, qui, quamdiu oculi erant inflammati, noctu vide bat . Theologus chordam instrumenti musici tendens, ab illa rupta in oculum dextrum percutiebatur. Dolore statim remediis externis assopito, inflammationem quidem praecavebat :sed noctu expeIgiscens , Omnia obiecta ita distincte ac interdiu videre, sine dissicultate legere & subtilissimas penicilli lineolas in pi- Ruris de tapetis cubilis cognoscere potuit. Oculum laesum claudens haec videre desiit. Famulum cum luce advocatum non perferebat; succellive delude, oculo per aliquot dies obli-tri V. RONLEY p. 39 . b) Ibidem . ei NOOTNAGEL. De amauros p. 3. Q U. SCHMERZE n. 84.
240쪽
gato, haec sensibilitas periit a . Femina, cui frustulum radicis gentianae ad oculum adsiliebat, statim . absque sentibili laesione ia dolore. mydriasim & visus iacturam patiebatur, quem viginti quatuor horas postea recuperabat. Alia femina, a gallo in Oculum percussa , vi sus iacturam faciens, hunc affectum post tres die; UALSA LUAE querebatur: . qui nervum frontalem fricans; ipso eo momento visum illi restituit b). Depravatio visus varia; imagines
rerum, quae nullae xunt, aut aliae ac revera sunt, aut ratione di itantiae fc magnitudinis falsae cernuntur. Quidam homines colores noudistinguunt. Homo c colorem viridem omni no non noscebat. Uiride & rubrum unus illi videbatur color. Flavum 8c coeruleum facile, b,cure- rubrum 8L obscure viride aegre distinguebat. In dignoscendo obscure- rubro Se ob scure-coeruleo colore non errabat. Ceterum acute videbat. Pater aegri eodem morbo la horabat, item patris una Soror, de alterius som