Isaaci Casavboni Epistolæ, quotquot reperiri potuerunt, nunc primum junctim editæ

221쪽

131 Is A aer C Asau BONI Gamettiani pars magna fuerunt, Actis publicis , e Gametti denique ipsius seriptis autographis hausi , & fideliter exposui , fidem habere: an illi an onymo scripto Apologiae vcstne, cnjus auctorem, quicquid sere de iisdem rebus scriptit, vel ex fictis rumoribus vel ex sallacibus riptoribus aut proditorum qui evaserunt sermonibus accepisse, sacramento , si opus sit, non dubitaverim contendere. Nam Gamer-

inmaeli oras, non autem immanis conspirationis , caussa poenas desilia' , T lor P primum A rigli in oci rar re et L stili mirim deinde

eos rumusculos alii prae simplicitate alii prae magnitudine zeli inconsulti ita ι- ίως & cupide amplexi sent & propalarunt; ut quod. iiiitio fatuis duntaxat aut osoribus regni & religionis Anglicinae vix ac ne vix quidem persuaderi poterat jam ubi fama vires acquisivit eundo . etiam libris ex pro sto ca super re editis verissimum esse , impudentissime quidem de sacerrime , sed tamen disputetur e &GaIumus e niari pulci proditorii mPer hos expunctus . ir martyrum Christi numerum si trans Jhri 14. Prima qua usi sunt zelotae isti techna , ut veritatem mendacio obruerent, &de Gametri supplicio quae volebant hominibus persuaderent , strame tritam nescio quod iit si icae miraculi1m ; quod ab impostoribuς lepide e

Cogitatum , elli parum venuste a ninio Dictore concinnatum; mox

cum testimonio i cibaniata iijusdam Willi in ini Angli bi his , rerum imperiti , superstitiosi , sanatici & deliri pumicatum , fidem nihilo secius apud non paucos invenit. Adeo absurda i ridicula, sal- Iis pariter & falli facilis, atque ut uno verbo omnia complectan, veritati inimica res est zelus ille praeposterus. Propter hanc maxime spicam miraculosam puto factum , ut Gamettum recens ex immam plurimi scriptores qua ordinis vestri qua alii certatim dilaudarent . & martyrium illius obiter in suis libellis celebrarent. Itaque

Marriri iam vestrum , scis qualem virum, non piguit Diony sum Areopagitam caelestis Hierarchiae mirificum ραφα, προ , & Hei ricum Garnelium , ceu par nobile virorum maximorum & invicem inter se comparare. Sed neque rumoribus incertis , neque

spicae miraculo , neque etiam scribentium laudationibus , nam isti quidem tanqtiam caeci de coloribus , de re sibi penitus ignota, pro nunciabant ) satis erat factum eorum desiderijs , quibus omnino pla cebat novo martyre numerum augere caelitum. Neque enim ipsbs latebat, esse hic Acta , pubi ica auctoritate edita , ex quibus liqui do & sine ullo dubio constaret ; Gametriim . non ut scelesti quidam deploratae causse patroni dixerunt , proditionis aliquo rumore suis se aspersum: sed e contrario sicut vere atque eleganter adversiis Tor

222쪽

. E s r o L . . 2 I 3 tum a viro fiammo scribitur, veritatis voce Z vi tabularum , testium, probationum luce , soliditate, pondcie convictum, ore proprio, manu propria fuisse.consesIum. Unica igitur restabat consecrandi Gariacitum spes & ratio; sit A cta illa, per quae stare consecratio non poterat, infamarentur&fides eorum convelleretur. Erat hoc quidem ridiculum & desperatae vecordiae inceptum I quod hominem desideraret non ustato more veritati inimicum, natura & arte factiam ad mentiendum. Sed nihil volentibus dissicile. Ne te longis ambagibus morer , post diuturnam imuisitionem aegre tandem repertus est Aucten nescio quis EudaemonDjohannes se suita . qui aliatem op

rugi lare , mendae him stabilire S vereri scipli istarum italli tui. . πιν νῆν λ in Μέτω πυῶν palam atoue alacris liis ' t. Bene habet: in-Venit tandem patella opereulum : ωσαιά ά. - ἀγώ Θι- a s 'Dps domartyri destin'tiir patronus . limo Gracus origine , tam C et sis , profession R L rm ciata . Graecis veteres multa vitia ,

ignoscat mihi natio alias ut scis amica; sed nulla litis peculiaribus vi tus Sens caret: dixerunt esse propria: ingenium leve , Vastum &versipelle, fidem etiam iri testimoniis fluxam aut potius nullam:

Cri r sibus moi itaris pnimam di i ri runt. Sed mendacitati addit feritatem dc malitiam vetus versus, etiam apud Paulum Apostolum et Κήνασαώ 'ς , --Iste vero Andreas & Graecus MiCretensis

est & hoc amplius sophista sive disettulus orator. Quid spectarint qui

hisce potissimum dotibus inistructum intex aliquot millia praulam iurinm j2ggniorit m elegemtir, cui hanc provinciam mandarent , ne que debet ambigi, neque potest. Recte enim judicarunt homines si tertes & similium negotiorum 3 ad labefactandam fidem verillimorum Actorum , & Garnetri , rei proditionis peracti , martyrium asserendum , quas diximus dotes elle aptissimas , atque adeo omnino necessarias. Graecorum quidem vitia a natura sibi inolita tanto lucilius Andreas iste retinuit, quia doctrinam Graecorum, peculiarem, olim nobilillimae illius gentis laudem, parum ut videtur , curavit. nulla certe in scriptis solidior eruditio apparet : nulla veterum auctorum nasi M. Tullii lectio accuratior: ne historiae quidem Ecclesiasticae , aut Patrum , vel institutorum decretorumve pri icae Ecclesiae ullam deprehendas saltem tolerabilem in eo viro cognicionem. Graecae quinctiam linguae ipsum esse imperitissimum , quς legi illius milii dum persi ierunt. Neque aliter te quoque judicare confido I li tamen fecisti illa tanti, ut vel obiter aliquando inspiceres. Cretensum

o aTIPm , quam probe calleat, quantus si i litat Latias . . in crati om libri ipsim ri Au et Anglicis non obscure it eclaraut:

223쪽

xi Is AAcI CAs Auno NI sed rami Inm metvi me A insignissime, quae est ab illo Scripssa atque insciipta Anseria pro sumetra. hic mendacitatis & impudentiae vela panduntur: hi Cobtrectationi, maledicentiat, virulentiae, de harum virtutum matri calumniae egregie litatur. Volo ejus libri gustum aliquem tisi exhibere ; sed paucis , ne tua morer tempora. Capite primo negat mirari quenquam debere , quod de rebus Anglicis scribere non vereatur. multa enim etiam arcana regni hujus longo usu didicille ab Anglis, quibuscum vixit. qui autem fuerint illi Angli, ne verbo quidem significat. Sed dubium non est, Societatis vestrae aut aliarum Sodales fuisse , vel Monaclios, qui Romae aut alibi in Italia sunt non pauci: nec non perduelles qui res hic frustra novare conati, ne poenas proditionum suarum luerent, Romam ad asylum commune si e multi existimant) confugerunt ι ut Tesmundus secit sive Greenwellius d Getardus: quos nonnulli e Cardinalibus, sicut audicimus , parum amico vultu initio exceperunt. Quis vero non videt Andream nostrum de proposito ipsi ad scribendum argumento ab illis quidem prioribus, Scliolasticis hominibus & qui fere multo ante solum verterant, nihil admodum potuisse discere . a posterioribus vero nihil nisi falsi 3 Quare siquid illi restat ingenui pudoris , sateatur libere, quod res ipsa arguit; de coniuratione pulveraria &Gametti caussa pleraque ipsum necessario ignorasse I plura quae

salsa erant pro veris credidit te. Capite secundo, ut novam de aequi-'vocatione doctrinam defendat, quantum ilii temporis in captiosa disputatione periit Nam qui tam multa dicit, quod ad rem faciat ni ni quicquam dicit. Ut maestigiatores, quos psepho paectas olim vocabant , acetabulorum & calculorum subtili transpositione spectantium oculis illudunt: ita ingeniosus luc Cretensis, dum aequivocatio-'' nem tuetur, vocis ambiguitate sucum facere lectoribus conatur. Pro -', fert loca nonnulla Scripturae cum interpretationibus Patrum: si ubi legeris , intelliges nihil ex iis possse evinci nisi hoc duntaxat; non omnia sicrae paginae verba simpliciter accipi debere, ut sonant. Quis ne se iii au i quis ignorat multa occurrere in utroque Foedere & dicta figurata , de saeta , mysteriorum plena, quae non siit secundum literam pingui Minerva accipienda ὶ Scimus etiam multa saepe de toto Christo dici , in quo est απροχύταμ αμή- αν , ut in sacrosancta

Trinitate αλ , α' e, quae alteri tantum naturae proprie

convenianti, propter illam quam appellant Theologi Sed illas sententiarii in Theologicas figuras Ic obscuriores enunciationes, quis veterum Patrum dixit esse aequivocationes ὶ qui in illorum locorum explicatione hoc corollarium inde elicuit ; ut per illa artem

224쪽

mentiendi pejerandique apud Magistratum , qualem ante deseri simus , diceret stabiliri t Perperam igitur putat Andreas , et Ieaec aequivocationis in verbo Dei exempla. Apologista vero multo magis ridicule. Christum ipsum quinquies aequivocatione usum : si Personium diligenter legisset , poterat numerum ponere multis partibus majorem, hoc est, impietatem suam ausere: o de adfert hujusmodi exempla ; ut cum Lucae capite altero , doctoribus quaestiones proponit solvendas , quasi ignorans& cum alio loco velut nescius ficum explorat , an ficus habeat. Non exagitabimus hanc insaniam , quae summa cum impietate est conjuncta ; rogabimus tantum ut nos doceant , quid locatae de similia habeant commune cum ea quam descripumris aequivocatione. Hoc doceat nos Apologista οῦ Sc per nos rex esto .

Etiam illud fraudem habet apertam quod & Andreas iste desere omnes . qui de aequivocatione hac scribunt , multa prius de Romano-Catholica Ecclesia praefantur : quae ut ait Eudaemo-nojohannes , mcndacium en e quamvis lepe , quamvis jocosum , quamdiu incit humanitatis e plenum Hominatur. Aurea haec quidem verba sunt , nec minus Ecclesiae vere Catholicae , quae audit columna Veritatis , conVenientia quam praxi quotidianae multorum Catholicorum e vestris manifesto contraria. Quare aut Gar-nettianam aequivocationem isti pro mendacio non habent ; quam probavimus exquisitissimam & in Q esse mentiendi rationem, aut apertissime cum ista dicunt mentiuntur ; nisi praesto sit illis, quo suam nuditatem tegant , beneficium aequivocationis, vere σκοη-Eodem capite narratam superius de Tresi

hamo historiam non veretur in dubium vocare I sed quem iam reperiet, qui fatuas ipsus conjemiras non irrideat , postquam illa tuae ante scripsimus legerit Capitis tertii disputatio ita palam fali est , & toties a magnis viris consulata , ut ipsum Andream sine risu illa non arbitrer 1 cripssse. Itane vero de Papae in Principeum ibit dricor Iesu lim , quod non pariter defendant serio Cntholici diceret aliquos Catholicos vestros , de verum diceret. Nunc falsum est , Catholicos omnes sive antiquet sive praesentis Ecclesiae Fn illo dogmate consentire e falsum est omnes vestros. Si nescit Andreas , legat Torturam Torti , nec pudeat a tam cxquisitae doctiinae viro discere quae ignorat. Ibi etiam inveniet solide consulatum quod eodem capite malis avibus conatur demonstrare Nihil esse in religioneCatholica crar metuor

Ptinc pen debeant. hoc de hodierna vestratam sellii mest . qtata de

225쪽

cato Rege expresIam sententiam necestariam esse, ut nocere illi qui ruam ju e queat, nempe hoc eo pertinet, ut horribilis doctrinae inviseram minuat . & Serenissimi Regis fidos Consiliatios reddat omissiores. Sed operam miser abutitur suam. Norunt enim zelatas hodier'

nos sine ulla dubitatione Tliomae assentiri, qui diserte pronunciat, i fallo excom/nuntiatis ditos esse absolutos a dominis ejus oe juramento Melitaris: quod de alii multi sentiunt. Norunt cujusmodi doctrina eo libro doceatur, cui titulus est, Di rectorium Inquisitioniside quid juris in Reges qui vobis sunt haeretici, Inquisitores Romani sibi vindicent. Norunt praxin Zelotarum Ecclesiae vestrae; Sc haeret memoriae vox Cati G17 beii: Quem Papa voluis excludi, eum procul dubio admissum vuli det di. Sic

etiam de ex prella excommunicatione an sit necellaria , varias esse Vestrorum sententias non ignoramus: sed quid Telotae probent, doceam, sequantur, ne id quidem ignoramus. Prophetarum imperium in Reges Iudaeorum, de jus eos deponendi, de quo capite eodem, profano rum hominum stultum de ridiculum est commentum . deinde ut ita esset, quid hoc ad Pontificem Nam Prophetae quicquid gerebant , expressa Dei jussione gerebant, tanquam iIlius Ministri extraordinarii. Utinam placeret Papis Prophetarum exemplum: Sc quoties sul ne suo temporali saevire in aliquem Principem cogitant, vocem Dei, de justionem expresiam sibi ducerent exspectandam. Piget pergere

ulterius: nam ad hoc instar totus liber est compositusidc vel novς doctrinae immanitas caute dissimulatur , vel confessiones Garnetti dccaeterorum proditorum impudentissime negantur. Invehitur etiam singulis fere paginis in virum Regni huius primarium, D. Edoardum. Coquum, nunc supremum communium placitorum judicem ; tempore vero judicii de con)uratis celebrati, Generalem fisci Regii Asvocatum. quumque ipse sit mortalium mendacissimus ἱ audet tamen

viro in maximis Reipulaticae negotiis spectatissimo ; qui in illo judicio nibit propria auctoritate gessit ; nihil quod non ab ipso ratio ossicii. exigeret , qui nihil dixit, nihil secit, quod non quivis alius ex illo vibrotum illustrissimorum Sc amplissimorum conscilli fuit dicturus , si

partes Regii Advocati sistitiuillet: ara. iriqnnm C twων selus. quantus quant uest vitus ex mendaciis Mazus, Viro inmomen lacium objir ci : Idque. Lauta luotui uit ite tu inverecundia, ut videa-

. tat stram Hiqim Cr ris siti I mili rori, si tesse. Sic lupaer castissimas matronas vocitare lupas amant: merobibae de multibi et abstinentissimas quasque ebriosas de temulentas. Sic etiam Proceres Raegni huius & Ecclesiae Anglicanae moderatissimos Praesules non du-

bitat

226쪽

EPrs Tot AE a IIbitat idem hie Andreas, ejus libri canite secundo, appelIare homines Catholiri gumis Midi mos. saepeque alibi criadelitatem eis exprobrat: ipse eo elotio digni sti mus, ipse crudelissimus, ipse caedium Sc parricidiorum defensor &auctor teter innus. Nam qui lanienam dilaudat in plerisque omnibus Galliae urbibus anno C Io in L xxi I. summinaudito patratam I hunc quis ambigat caedibus delectari, caedes spirare , caedes optare, dc sanguinem Claristianum sitire Laudat autem Cretensis noster Bartholomaejanum facinus in Anti colonis Constita tione capite tertio. Nec enim puduit Theologum , de quidem Iesis

imitatorem peculiarem , tantae immanitatis facinus commendare.

Nonpuduit animum suum patefacere , cruoris Christiani avidissimaera. Ips, qui exoticis consiliis corrupti lanienam illam proba

fuerunt. huic Theologo, huic Jesultae semel facta laniena non est satis. Idem in alio libro, quem Parallelum appellavit, filium eruici IV. Imperatoris laudans , quod in Patris mortui cadaver saevierit; annon clarissime docet, dirissimiim quodque scelus se sacile probaturum &laudaturum, quod specie pietatis fuerit admissum λ Apage

Theoldigum sanguinarium, de cruoris humani auidiam Ncim hoc Domini Jesu doctrina suadet; non doctrina Pauli, vetantis malum fieri ut bonum eveniat , non exempla piorum Patrum. Romae quid hodie suadeatur, nescimus: ad nuncium infamis lanienae quid factum sit, quid dictiim , scimus ; de illorum furorum memoriam ut longa dies lear optamus. Et miraris, mi Fronto, vastram Societatem Regi serenissimo & omnibus prudentibus Politicis esse exosam cane de angue pejus , quae talia monstra pariat r Avertat vero Deus Opt. Max. talem pestem terris: neque permittat ejus bonitas , ut Principibus Europae adsint consiliarii huic homini similes, vel potius seri belluae, Sciat agnoscas germanum Cretensem ex superiore versiculo , domitia est vestiae hodie Ecclesiae Catholicae , protinus - meus

niam in t Redeo ad Andream, cujus ut hoc etiam addam, totus illidi liber Parallelus , quid aliud est nisi faetidissima conviciorum&impu-δentissi morum mendaciorum cloaca Nam qui rationibus viri sine controversia maximi, integerrimi de undequaque doctissimi, respon--ere non magis posset, quam Pygmaeus aliquis aut Thiodamas Lydius Herculi

s e c

227쪽

te mutus suis ἔργλώκ mu videretur , rationibus calumnias opposuit, argumentis convitia , doctrinae stupeniue detestandam maledicentiam. Accusat gravissimum Praesulem, quod Terentium & Plautum legerit juvenis in Academiis nam ex eo tempore, hoc est, ab annis xxx. Plaudi tum vix in manus aliquando meminit sumsisse ; Terentium ne semel

quidem attigit. Si qua igitur veteris lectionis vestigia in scriptis senis venerandi apparent , accuset felicem illius memoriam Ac cum D E O, ejus beneficii auctore, expostulet. Sed quid sibi novi critici voluntt Ac Andreas iste de Capellus Franciscanus, qui stylum Plautinum vel Terentianum auctori illi obiiciunt ὶ Nos qui Plautum non semel legimus , qui Terentium plurimum amare profitemur, nihil ejusmodi animadvertimus. Nimirum ita est: Capellus, ut fatetur ipse, literarum imperitus, ad sententiam de stylo sta endam plane alba linea est. Andreas vero, in colligendis e Cicerone flosculis hactenus occur patus, quicquid in Tullio non observavit, putat Plautinum esse ver Terentianum. Accusat Prestatem , quod non alienus sit a doctrina Catholicae Ecclesiae in non paucis I de homo amens persuasurum se Regi Serenissimo putat, melius se, qui Romae est, quam Maiestatem ipsus V Episcopum nosse, cujus intimi sensus ex quotidiano ulu Resi omnes patent. Nos vero hoc scimus de affirmamus; si caetera Eccleuae vestra omnia illi probarentur quid autem probet, quid improbet, scripta faciunt fidem J vel unicum tamen de Papae omnipotentia & tyrannide in Reges dogma ita ipsum abominari, ut Eccleuam in qua ea doctrina vigeat, pro vera dc incorrupta nunquam sit habiturus. Desinat vero Andreas Regi sapientissimo palpum obtrudere , quamdiu Episcopo obtrectabit, cuius innocentiam, integritatem dc πα -ία θι His , nemo novit melius, nemo praedicat libentius, quam Serenissimus rex

sacobus; qui judicii maximi Princeps quum sit, quo haec Cretica te

clina spectaret, statim animadvertit, Jc ejus auctorem multis adstantibus, dc me quoque praesente atque audiente , pia oratione est det status. Quare si sapit Rex Iacobus . Ω-

neque mihi id propositum est ; Sc hoc melius praestabunt Angli , viri

doctissimi , quos icimus in eo suam nunc occupare industriam , ut de Apologiam pro Garnelio Re Parcitelum veris argumentis confu-tcnt ; & vestram Societatem doceant . quam supc Cretensis Andreas caussam Ecclesiae vestraei te agendo prodat, & vobis omnibus odium'

228쪽

bonorum conciliet. Mihi satis et it . indicasse tibi paucis, qualem

Garnelius martyrii sui assertorem sit naetiis : & quam erret Apologi sta cum Κρητὶ ηρ notu fidem habet, eum laudat. & sequitur. Nos in caussa Garnetti, dc quantione hac decidenda , Sitne ipse martTr,an- non censendus magnum & omni exceptione majorem habemus arbitrum, quem omnibus Cretensibus, omnibus Apologistis , omnibus zelotis fortiter opponamus : quo nemo liti huic terminandae magis idoneus inveniri possit , ac ne cogitari quidem. Nam quis de Gar-r o mesius pidicet, qriam ipse sim laeti Audiamus igitur homi-uis mortem meditantis veram vocem, & de ipso secundum ipsum

ronunciemus. Paucis diebus priusquam ultima lux Garnetto illuce-ceret, venere in Arcem & cu iculum i psius, ut omnia humanitatis ossicia ei praestarent, aliquot e praecipuis Regni totius Theologis, una cum viro nobili Arcis PraesectoI, quos inter hi quoque erant: Doctor lacobus Montacutus , Decanus tum Regii Sacelli , nunc Episcopus Bathoniensis & Uellensis; Doctor Nellus Sacellanus tum regius, regiaque Oratorii Clericus & Uesmonasteliensis Decanus , nunc Episcopus Lichfeldensis, & Doctor. rahaean Ovyrnius . D eanus aedis Paulinae Londini; doctrina , humanitate dc pietate viri omnes praestantissimi. Hi una cum Garnelio multa quum essent locuti , sorte evenit, ut imus ipsorum quaestionem hanc illi proponeret; S i post supplicium Ecclesia Romana Martyrem ipsum declararet , ec quid factum laudaret, & verum Martyrem futurum se credereti Tuin ille ex alto suspirium trahens, humerosque adducens; Marturem meZ inquit. O qualem Mari rem l Sed neque ecclesia hoc faciet, ω ego Deum ora, ne Misa unquam icti in mentem veniat. Equidem si pro religione Catia-lio mortem obirem , neque aliud infelix sivissem praeter Ha, εαρ per viam Confessimis sivi; poterum fortassu honore mari rii non indigum videri, in judi cium Ecclesiae pimmereri. Nunc e peccatum annoso meum, γ' sutentiam . suae ad fus me es prouuntiata, fateor es Jusissimam. Deinde iterum atque iterum suspiria ingeminans, & poenitentiae non simulatae signa exhibens ; tamam, inquit, quae sti sunt Hesem tu et a reddere. Utinam si-

alitia mihi potius auoisset casta, quam ulmmm meum proditioni Mumraderet 2ἱretur e quod tamen peccatum , etsi gravisimum , per verum paenitentiam

spera delendum, . Chrsum mei miserturum. Ego certe F vel universini Osehem terrarum in potesate mea haberem , universum luberis darem, ut a proditionucrimine, quod conscientiae meae impres m es, quo κe in elogio meae condemna

tiouo extabis. purus mari possem. Hanc ego historiam scitu dignissimam, quu a Decano Paulino antique pietatis viro, Angliς ως singulari oria, meneto, in familiari colloquio didicissem; eademque mihi Pollea ambo D d Reveren

229쪽

raci Is AACI CAsair BONI Reverendissimi Episcopi, quos interfuisse colloquio ostendimus, narrassent ; putavi faciendum , ut illam iccum communicarem. Utinam vero & Andreas EudaemonOjohannes, de Apologista , ε quicunquzalii e vestris de rebus Anglicis hactenus scripserunt , Gametti exemplo admoniti, errorem suum agnoscere, veritati manus dare, & can dide posthac velint agere. Utinam serio tandem aliqumdo vellent cogitare, quam foedam Ecclesiae Catholicae notam inurant, qui viam in coelos per proditiones , nefaria facinora , caedes & parricidia docent patere. Egerat Garnelium praecipitem Zelus prae posterilsa -- hanc etiam ipse insaniam insaniret. poenituit, mutavit tactum , da mnavit , & ierio est detestatus. Laudem vestri* xuitenteaeta de sequan

zur potius , qtiam Ur Insani mr m Oam prositori Riit premendacia de

se ant , dc si1pplicium ex ea caussa passo martyrii coronam induant,l Martyrem non poena facit, sessi ulla. quum igitur meritas dare seu poenas toties ille sit consessus, quae insania , i ta quae impiatas est , 'i pronunciati a mobis eum Martyrem , qui justissima se damnatum sen'ὶ tentia agnovit Et de his quidem hactenus. Superest ut de persecu tione vestrorum4nhoc regno , cujus in epistola tua sacis mentionem νpauca respondeam. Est vero facilis responsio, Mea quidem vera decerta. Nullam fuisse unquam in Anglia, nedum nune esse, sub Primcipe tam miti & benigno , vestrorum Catholicorum ex caussa reli glonis perse tionem. Nam quum , ut supra vere dicebamus , nulla hic unquam lex lata fuerit, quae poenam capitalem vestris ob id sis tum irrogaret, quod ex formula Romana Catholici essent, qui potvix adversus illos persecutio institui λ quo iure actor niteretur qua jud lege in eos animadverti juberet Nulla igitur est , nulla prius fuit Catholicorum Pontificiorum, persecutio in his regionibus Quare ego qui tot jam menses in Anglia haereo, quum sedulo inqui rerem, nunquam vidi, nunquam audivi quenquam eo nomine tum in jus vocatum, nedum capitis periculum subiisse , quod de religio' ne idem vobiscum palam sentiret. amplius dicam & vere dicam νη' hπιμα me ἔ-: noti mihi simi in urbe Londino nonnulli, quo nemo ignorat a vestris esse, neque ipsi dissimulant: neque propter minus aut conspicituatur in publico , aut ad domos aliorum inimo

libere minus ventitant. Quaenam igitur haec, rogo te, persecutio est taut cui dicemus similem ex illis decem, 'quas B. Augustii ius dc Oro sus observant accidisse, post Christi mortem ad tempora Constanti ni s Haee ita esse, quum ne ipsi quidem ignorare possitis, restat, uxPersecutionem appelletis minus liberam vestrorum rituum celebratio 'nem , & necessitatem praestandi jusjurandum fidelitatis. De liberi

230쪽

te hoc tantum dicam. Norunt omnes Angli quibus hodie legibus in Anglia vivatur: quas si parum probant, liberum illis sibi contulere &sitas fortunas, si ita malint, alio transferre. Utantur libertate hac sua,& sibi conlulant: at deda tiare religioris noequcranino neO. μί' r

missimi bonitas pene iam dormire finita Meruantagitiuo rae4 lim PaIlcri iacin severitatem mutorus & voluntatem imitandi exem- pla, quae in Italia , Hispania atque alibi inter vos quotidie eduntur. ιDe fidelitatis juramento , cui occasionem praebuit pulveraria conjura UO, dc quod ne cui sitfraudi in potestate est Summi Pontificis , miror cur querantur Angli Pontificii. Quererentur potius de Cardinale bellum tuo, dc nonnullis aliis, qui Paulum V. initio renuentem non lxemere dico ; sed quia magnos auctores habeo: in obdurare animum coegerunt; ut quantum hic est vestrorum perire potius sineret, quam

in rem aequissimam de iustiis mam illis permitteret. Quid sustius iquam ut Regi suo subditi fideles se futuros polliceantur λ post conjurationem Praesertim adeo barbaram', adeo immani crudelitate insi'gnem. Oro, quae quere, mi Fronto, positis affectibus, rem velis paulo accuratius expendere. Res publica . ut seis, domus masn; est:

Un Republica quod paterfamilita in domo eri viaa. putatiae igitur fore consultum patrifamilias alicui, si in . familiavita famulos habeat , de quorum fide erga se non ipsi constet λ immo quorum fidem 'merito su spectet Z nemo, opinor, non insaniis, hoc dixerit; nedum /, tu hac probitate vir &doctrina. Quamobrem aut Regi licobo in re- igno suo non licet, quod privato cuivis in sua domo , aut hae de suramento fidelitatis subditorum ipsius querelae inanes sunt S injustae. E-

quidem multos partam in Galliae parrim iri Arigi in m m in os conveam, multorum scripta legi; qui hoc jusiurandunt non solum aequisset mum, Verum etiam sanctii sinum esse judicant. Quare etiam multi e vestris Catholici, quidam etiam Presbyteri, ipseque adeo Archipreta. byter Bux Euollus, sine ullo conscientiae scrupulo praestiterunt jam illud non 4nviti, & aliis ut siniisse facerent, auctores fuerunt. Sunt tammen nonnulli, apud quos plus Bullae Pontificis & Bolla mini epistolis

Valent, quam lex Dei , lus natu a cimia iam gentium , aut etiam

empla sapientiorum. In hos si lex vim suam ex crat, quis locus est qucrctae r Eratos qui petiocinioliam Catholicollim hoc vocatis , quo iure , quo vetustatis exemplo hoc faciatis,' ne ipsi quidem dIcere posisitis. Nunquam enim factum , nunquam auditum, ut populus ali

quis Christianus persecutionem pati se diceret , si legitimo Principi suo fidelitatis juiiurandum praestare juberetur. At contra legimus in D d 1 Conci-