장음표시 사용
441쪽
Ecce iandus a colono institutione vineae meisl oratus est, denis amplius annuis aureis hoc est . coronatis ) I nihilominus J Cttis respondet no i illam meliorationem longo excedentem impensas in plantationem uineae factas, sed solas i pensas colonum reputare vel eum pensionibus debitis compensare. Quod magnam habet rati
nem e vinea enim , olivetum, pomarium , arbores, incrementum , vitam & sementum accin1-unt ex solo domini siue locatoris, colonus ni nil conseri , quam in primam praeparationem, lationem di plantationem Opetas luas Ac expensas,
quarum nomine si ips fuerit satisfactum, non
habet quod conqueratur. His consderatis, senatus repudiato & exploso priore stylo per errorem introductoaetractaque Inserioris iudicis senteniatia condemnavit dominum, ut solvat tantum exinpensas in praeparationem soli ac plantationem ar- horum a eolono facias, di ab ulteriore meliora. tionum petitione eum absolvit. a) Et quamvis
aliquando diuinctio ficta si inter dominum scientem & ignorantem arbores conseri ac plantati, tu aliquando colonus condemnatus fuerit tollere
arbores absque consensu & scientia locatoris plantatas. l0 Tamen nunc Senatus existimavit nihil interesse, sciverit dominus an ignoraverit arbores plantari r quia scientia vel ignorantia hie Ius non mutat, sed tantum inspiciendum esse, an colonus impensa suis utiliter rem domini auxe rit, ut tunc recipiat impensast sin autem sumptus secit plane inutiles, nihil eo nomine ips praestandum , sed tantum concedendum, ut tollat, quod tolli potest absque detrimento sundi, argumenso .e L fundo I8. de ui ranstri.
His convenienter Dinores vulgo tradunt
qu. d colonus utiles impentas non recipiat , nisadsit tacita vel expressa domini voluntas, & nisi istae impense non multum dominum Onetrent, &per eas res sit cis 'cta majoris pretii, ita Paulus de Castro ad I minus. 33. s. i. p. titari & alii,
mitio fundi emerit domum rusticam vel superficiem una cum pomario & omni plantatione, tunc quia arborum tempore emptionis existen tium dominus est colonus, elus quoque commodo N incommndo eae crescunt & decreseunt, de ilia snita locatione, ut domus, ta arborum praesentem aestutiationem dominus colono solvere debet sal dig. ossa Anno x saa. Er es Harisma 'pellam, Ira
Omus locata duobus inquilinis pistori sci
a, licet & pilopaeo eum esset combustar LO-
cator coram inferiore luciice convenit famem, contendens ad restitutionem domus, quod incendio causam dedisset, dum carbones non plane extinctos deposuisset in aedium tabulato, quod ex carbonibus ignem concepisset, quo domus esset absumpta. pistor excipiebat incendium ortum non ex carbonibus satis mortuis de extinctis N ante multos dies impositis tabulato pavimentato , quod non facile ignem concipere potuisset, sed ex scintillis, quae evolaram ex camino vicini coctoris cere visarii in conducti domus tectum stramineum. Iudex Piliorem ab l-vit ab intentione locatoris, a sua sententia hie Curiam appellavit. Litigantes cum eis ni ad probandum admissi, Testes utrimque producti concludenter non probabant, quod intendebatur, ut incertum manserit , quae incendii origo &caussa suetit, eoque Curia Appellantem sentenistia inserioris Iudicis non gravatum pronunciavit. H Pro utraque tamen parte non levia argumenta militare videbantur.
Pro locatore faciebat praesumptio, quod incendia plerumque sant culpa inhabitantium, ut inquit Paulus in I. 3. f. de ossit. In M. vi L &Alphenus iat si itasta ii. f de perie. O rammeae t. ait, incendium sine culpa seri non posse. Hie
praesumptio transfert onus probandi in rcum , ut
is probet, se diligentem suisse ae omni eulpa ea ruisse , quo probato , securus esse Unde insertur, quod probato incendio , probata sit intentio sit contra inhabitante, nis ips probent, quod absique sua ctis; a incendium secutum fulmine vel
tonitru aut alia coeli tempestate , vel altei ius culiapa ineendium coni isse. Doctores ad I. si vendis,N A mander ια. I. 3O. I l. i. Reo igitur incum-hebat probandum plenὸ aedes fuisse combussa, exscintillis euolantibus ex vicina domo. Noe si plene probasset, incendium censeretur sine stia culpa, casu fortuito accidisse, Iosephus Lud
vicus decis 23. Quia vero hanc exceptionem plene non probavit, videtur condemnandus ad reparationem damni, ut smili specie iudicatum res it Thomas Grammaticus desis 3. in fine.
At nee eonductor desituebatur argumentis.
I. Enim, quando non constat de lata ac levi culpa , incendium presumitur ortum levissima culpa , ut es commune Doctorum effatum. Tm antis cpinion. 183. m. a. Villato hos in lir. I. nais.
rus cent. 6. eli. 88. num. 13. Harimannus pictoris 3. i. quae 3. Im. tir l. 18. num io. γ 1 3. Rauch haeit hb. 2. qtiast. io. nam. 84. σμη. Hieron. Magonius detis. FArent. i . num. I s. seqq. At de levissima culpa conductor non tenetur, nisi ex een ventione : ut s convenerit, ne conductor ignem haberet, & habuit, tenetur etiams casu fortu to incendium eontigerit videamus ii. q. r. I. Locari. Vel si convenerit, ne in villa smum componeretur, compositit, deindὸ seruus igne illato succendit, tenetur conductor , quia causam pri huit inserendo contr3 conductionis legem LI. videamas ii. 4. Quando enim culpa prvee
dit casum , culpa sola spectatur, non casus , ni in I. M a praesti
442쪽
remit. q. δε η t. san. cir in L Fn mi u. o. ρ. o. f. at L. Ar i Hoe argumentum 1 locatore ita replieando elidi potest, quod Doctores qui Aceursium secuti in praeterea Instu. Murb. med. re mura, clit. docent culpam , quae tu incendio praesumitur, esse levissimam, sine lege ac ratione loqui. Omnes enim 1 Magilbatibus admonentur cav re, ne per suam negligentiam incendium oriatu ,
Et si minorem diligentiam adhibuerint, quam homines frugi re diligentes solent, in eulpa sunt quae a Praesecto urbis fustibus coercetur. I. S. f. is F. Des λωνι. de juris Auctores in incendio duos tantum via us faciunt, doli scilicet,
Ee negligentiae, i. Fu edes 9. θ. de ime ad. min. μι- fat. I. capitalium 28. h. imendiarii 1 a. f. de patris. Confer Danielem Mollerum lib. q. Seme'. p. 3
Deinde quamvis 1 conductore levissima culpa commissa esset, de ea tamen teneretur, si non actione conducti, ut minus ex lege Aquilia, praesertim cam haec culpa non simpliciter in omittendo eonsistat, sed habeat factum impliei tum conductoris&familiae, I. sedes 3. β. i. t. si xu 27. 6. Proculus ait. II. L pientiam que . isj ad L. ApuI. Secundo pro conductore argui potest, quod ex illa generali praesumptione, incendium culpa inliabitantium evenisse, nemo condemnari possit, nisi constet de eulpa certae personae, quia ineendium evenire potest sine eulpa patrissam. d. L si vendita. 2 3. ubi traditur, intendum sine culpa Di nis posse, sed additur. ιmensum De patrifam. culpa feri posse , utrumque inquit Culacius M. T. Obs cap. 19. est verum, hoe specialiter, illud generaliter, quia etsi fiat ineendium sine culpa patrisfam. non tamen sine aliorum culpa, ideo certa persona demonstranda & probanda, cujus culpa incendium exortum est, ut tradunt Ande. Gail. bb. a. sis M. uam. q. Matth. de Afflictis iacis s . Virgilius Pingiterus p H. 2q. m. 2 . Magonius L istis m. m. 16. ω multis stri. Nec pateriam. de culpa di facto suorum famul Tum regulariter tenetur , c. I. si vendita, nisi illi partieulari Micio praesint, ure uinae, vel stabulo & in ossicio eulpam vel delictum admiserint, . 9rvus simum a T. q. f Marias. 9. g. ad L. A LL i. β. uir. f. Naut. ι-p. sta . quia ratione deputationis praesumitur certa persona. PingiZerus d. ωo. m. 26. Rauch haeret. d. sDest. IO. - . I.
seqq. Huic argumento eum Gothostedo c quem hoc nomine laudat Ant. Faber in Rationali , reseonderi potest , eonductorem tum feeurum esse, nec teneri ex culpa similiat si ae s se diligen-
rem probaverit , d. I. si inusta, si, Hoc non probato , praestri pariter eulpam surrum, ut notant Daniel Mollerus L ενδ. t. N. 6. A r. Fa
Hinc patet utrique parti non deesse ex iure probabilia argumenta. ceterum quaestiones luris in foro resolvuntur ex hypothesi e sideratis
& perpenss facti circumstantiis, rationesque ibris ita applicandae sunt, ut instar regulae Lesbia insectantur caute perpensoque ludicio ad propo sita themata illud adhuc pro conductore natanis dum, quod vulgo traditur , culpam certi &determinatae personae esse probandam, tunc pi cedere, quoties plures aeque principales conductores sunt suae quisque partis Gut nostro casus istor & pii xus ) secus, si se habeant, ut do.
minus δὲ familia velut subeo ductor, quia de eo. rum omnium facto inquatinus tenetur, ut voluit Argentraeus Lart. I99. 1nsim
Dasi NITIO X. Baltaris non esse Empti evras, sed Re lal. BuApi F ιi taloes ANNO M. D. v. Georgius Saxoniae Dux, Gubernator Frisiae haereditarius , eonvenit eum Thoma Beuchelaro , lacobo, Florentio &Theodoro Uugardis fratribus, ut agros Bititanos munirent S ad praesultum modum ein rent aggere, eumque undecim annos sartum tectum conservarent, agros suis impensis meliora. rent, ae interim iis uterentur, seuerentur , sol
tis in quaterna qumque iugera quinis florenis,niuue lapss undecim annis . agris in eo statu, uti tunc essent, Duci vel ejus haeredibus cederent , ac in aggere quid desideretur, aniὸ di cessum perficerent. Lapss undecim annis, postquam saxo omne ius suum transtulisset in Carolum Caesarem : eius
ae filii Philippi II. Quaestorea & Osciarii pii-mum, deinde Frisis sua libertate restitui a Qum stores Ordinum in denos, novenos, vel septo nos annos, aliis atque abis conditionibus, ii que subinde durioribus agro et istos elocarunt. Tandem proximis aliquot annis variae lites agitatae sunt inter Frisiae ordines, eorumque Dele gatos ac Rusticos Bilianos. Cdm enim in fine anni M.D. c. i. ordinu Delegali renovassent locationem in septennium et conditione, ut pro' contesta septennio don, livi loeo solverent quadrantem promissi pensio nis, ae ordines durante adhue isto septennio deerevissent, ut Bitiani pro donativo praestareat integram pensonem ae quotiescunque ius suum colonatium in alium transferre vellent, solverent eam summam, quae itidem aequaret integram pensionem , ae illud donativum via exscutiua exigi curassenti Bittant Ordinibus litem
moverunt, contendentes, ut sibi restitueretur,
quicquid ultra promissum quadrantem ab illis esset exactum , de declararetur illis liberum esse ius suum colonarium durante septennio absque ullo donativo, aliis vendere, pignori dare, per
mutare vel alio quocunque modo alienare, grimposterum ab omni donativo immunes essent, Curia xv. Iulii, Anno M. D. C. x v. condemnavit Ordineη , ut Bittanis solventibus quadrantem promisum ae serentibus onera lege lacationis
443쪽
illis imposita, quoad caetera praestarem septennalem conductionem quietam ac contra pacti coninventa exactum restituerent cum omni damno Sinteresse, ac denegata Actoribus ulteriore peii- , tione tacite innuebat, ordines posse inrelocatione iandorum pacilci , ut quot it scunque coloni jus suum in alium transferre vellent, donativi quid praestare cogerentur. Quilibet enim rei suae vel locandae vel alienandae potest dicere, quamcumque vult, legem. V. Novembris, Anno is νη. Biliani a D Iegatis ordinum agros ecimo conduxerunt in septennium , ea inter alias conditione . ne or dines pro traullatione Iuris colonarii factae uel
saltemia quicquam ab illis exigerent, di ut vice versa Biliani remitterent ius sibi per sententiam latam 13: Iulii eiusdem anni quaesitum. ista veris uel μαια postea novae liti dederunt o casionem et Bitiani enim ea ita accipiebant, quasi in perpetuum essent liberi a donativo , quod illisit osterum ne quidem in nova locatione posset imponi. Ri Ordines sustinebant ea esse restrinis gerula ad septennalem hanc conductionem, quod verisimiliter Delegati non voluerint, de etiamsi voluissent, absque speciali mandato, non potuerint , se ita obstringere, ne in posterum inrelocatione rei suae dicerent legem, quam vellent.
Septennio h exacto, ordinum nomine ex tinctae eonductioisis denuntiatio Bittanis est facta , cui cum illi non acquiescerent, Curia Iulii, Anno 161 . pronuntiavit denuntiati nem ria esse factam, Ae condemnavit Bilianos
cedere tandis condiciis, quando illis fuerit prae stitum, ad quod illis Oidines iure vel eonis tudine essent obstricti, ae reservatum illis est ius
suum c nempe ex L tamini. essimi C. deprad. ιμUL Gre. in relocatione, sive ut verba sententiae
In thiprinane. Hi ne sententiae, non petita
Revisone , Bittani acquieverunt, nec ejus executionem ordines admodum urserunt, sed Bi tanis permiserunt commorari in agris ad annum usque 628. ac consuetas ab iis pensiones & tria buta acceperunt, testatione tamen interposita de
conservando sibi iure ex praedicta sententia, cui nollent praeiudicium fieri. ra. Aprilis, Anno 1618. ordines in Comἰ-tiis decreverunt, ut relaeatio cum Billanisseret in septenos, vel plures eosdem υὰ annos, qui concederentur colonis monasticis ea conditione, ut pro annorum concessione darent Ordinibus tantam pecuniae summam , quae aequaret duplic tam pensionem. Vi huius decreti eum donativum via executiva exigeretur, Bittani intercesserunt obtende
tes nullum donativum a se promissum, nee a tempore Saxonis c excepto praedicto quadrante)unquam pro renovatione locationis datum esse, quia non nudi colonῖ, sed ex primaevo contractu inito cum Saxone Emphyte utar essent: conten
derunt igitur ut 1 Curia declararentur Iiberi ab euini donativo, praesertim eo, quod vi praedicti decretiMulia privia promissione ab illis exigebatur' vel si in hoe petitionis culle. submoverentur, prosessi sunt se malle fundis redereora is subi solveretur aestimatio aedificiorum, hortorum, meliorationum, ae omnium eorum, quae ipsis ex natura contractus Emphyleutici competerent.
Curia condemnavit, a Ordines ne vi sui dea creti, donativi non promissi ocimine Bittanis molesti essent, reservato nihilominus ordinibus suo iure contra Bittanos ut eolonos suos, luxi
sententiam prolatam x . Iulii, a 624.
Hi ne petita fuit Revisio a Bittanis duplici ex
capite. I. Queiod non essent declarati liberi de immunes ab omni donativo. II. Quod illis non fuerit concessum pro lubitu agris uti sui, quamdiu solverent pensionem & tributa. Horum gravaminum se amentum in eo ponebant, quod non essent nudi coloni sed Em--yteutae. Contra ordines, eorumque nomine Filci patronus substinebat eos esse colonos, non Emphyleutas
Haec controversia cum fuerit in Frisa celebris& magnis animis in foro eomitiisque diu a lata, super qua etiam exteri Iurisconsulti & Prosessores consulit pro Bittanis responderunt, operae pre
lium me facturum existimo, si quae hine indδprobabilitet, dici possint, proferam , quo pensitatis utriusque partis argumentis Lector judicet, jure ne an injuria Bittam causia ceciderint.
Imprimis pro Ordinibus ae Fisto eorum militat, quod, ut recte diiudicetur Biliani coloni sint an Empis leutae, inspieiendus sit primavus
Unde Doctores inserunt ad eognoscendam seudi vel Emphyleusios naturam,semper recurrendam esse ad priuiam investituram, secundum quam
omnes sequentes interpretationem accipiunt,
quia in dubio non videatur recessum a prima iuvestitura.
At in primaevo e trama Anno Isos. Celeribrato inter Georgium saxoniae Dueem Ee Bat vos supra nominatos nulla fit mentio Emphyleusicis. Cum tamen, ut Emphyleusis habeat ut constituta , verbis hoc expressam sit, oporteat ut a mentio I. se re in stipatistingas 37. in . L e re in dabiti. 16. f. de Ret. Im. docet Carolus
Emphyleusio, nisi clare & specifieὸ probetur. Ita
re enim dubia praesumitur titulus minus onero sus, neque dominii vel iuris realis transsatilius Cynus m ι. imo iam. in fae C. si int. perM. Pbit. Decius in L I. semper. in βιν unitas. Cui convenienter Bald. m. I. ias. ait: quoties unus & idem actus potest sapere alienationem Si non aliena tionem, nunquam praesumitur alienatio. Fit quidem in istius contractus instrumento mentioban Pathien r verum vox aequὰ convenit locatioqLconductioni, ac emphyreusi,
quia est verbum commune , ut etiam notat Mat
thias Neheneres in praelati ias in B. P. ver E
lysathl l lyathi Et in praedicto instrument
444쪽
- possint , vel dii cedant. Quae duae sententia non petita Revisione, in rem iudieatam ivetuat. Hi, rationibus defenditur, Bittanos tantum esse
Iam videamosi quibus argumentis viliani sustineant, se esse Emphyleutas, & quam valida ista snt.
Emphyleusin ves Gensum designat. Accedit hac, quod in Frisia, Emphyleusis
sit rarissima, nullus autem con tactus lorationestequentior Im dubio autem censetur contractivi celebratus secundum consuetudinem loci, L certicanda Iia 9. si nummos. 8. 1 de reb. uerit. ae ircontractus initus, qui magis in provinci x, ubi cantrachium, se uentatur , Evertiatam Nieta ausio iustis in his ab Emphyrensi ad instim nam. . Mas cardus de Probatiombus conglus 28 .mm. 6. oestu
Praeter hanc generalem praesumptionem, sunt di alia argumenta, quibus evincitur, Bittanos non esse Emphyleutas, sed colonos. I. Quia a Saxone primum in undecim annos, deinde ii Saxonis tempore diversim E. in d nos , novenos, septenos annos agri Bittanis sunt locati. Quod non convenit naturae Emphyteusicis, quae est perpetua adra Inst. de l&aι. tendatLI. h. C. de 4F. ter. pyivat. ubi Imperatores toties inquiunt , Innarii, hoe est , μμ nitarii iuris exactio quaedam L I. 2. 3. C de locat. ρ ῶον. ei EI. unde Varro lib. s. de fingsta lati . F hytenti. rarius, inquit , - - in segula lustra , alios imitas esset in inimal ε μα- conduxiι in perpetuum. Quamvis autem interdum emphyleusis etiam ad incertum tempus, puta, ad primam fecundam de tertiam generationem concedatur, tamen hoc non est ex natura,sed potitis contra naturam emphyleusios, quae pactis alterari potest, ut docet Alvares Valastus Δ im μ' tela. FU. l. '' i t. Bilianis saepὸ renovationes locationum sectae sunt, aliis atque aliis conditionibus de plorumque durioribus. III. Quia a tempore Saxonis non uniformis pensio est praestita , sed ea sepius austar tam inis non emphyleuticus sit uniformis,nee augeri posest. Nec urget, quod Biliani obtendunt pensi nem esse auctam ob mutatiouem monetae, cuius valor extrinsecti intra centum annos saepilis sit mutatus Se auctus, quia hoc ut in conjectura positum tam facilὸ negatur quIm asseritur, nec tanis
opere crevit valor monetae extrinsecus,quantum
aucta est pensio. Nam Dux Saxoniae a primis eo uctotibur tantsim stipulatus erat triginta re
quinque stuserot in singula iugera: Be Bittani jam
1 multis annis pro qualitate agrorum, in singula iugera solvunt septenos, octonos, novenos, ecplures florenos. IV. Quia in relacatione, ordines aliquando praeter pensionem pro annis concessis sibi quid sunt stipulati, quod fieri posse Guria etiam cena fuit 13. Ivlii, L M 16Iq..- V. Quia finito tempore', Bittanis aliquoties est denuntiatum finitam esse locationem, Die
tiatio tecte facta a Curia iussitata est' 'e p. sta i 'Crus ea vis est, ut coloni vel recondurant , si in relucatione eum Dominis convenire I. Aiunt Bitiani, Saxoniae Ducem a primis
agrorum cultoribus stipulatum esse tantum quinque florenos in quaterna iugera; eam pensionem modicam , non .quiparandam fructibus: ex modica autem pensione sive canone argui Emphyleusin , ut 'doeent Iulius Clarus in Eriphi Huφι . I . num. I. ει Rotandus a Valle 96.m . 1 . Grm. sum. I. Huic argumento resis
pondetur I. nulla vel lege vel probabili saltem tatione doceri, lorationem non posse constare modica pensione, aut Emphyleusin vitiari, magnoranone. I iis quantacunque sit penso sive magna, sive modica , non inducit Emphyleusin, nisi soluta pro recognitione dominiit ut animadverte.
gatur modicam suisse pensionem , quae a primis Conductoribus promissa fuit, Duci Saxoniae, seonfideret e pactum contractui adjectum, quo illi tenebantur suis sumptibus nunquam repetendi, eontra malis fluctus agros munire aggere, eum6ue conservare integrum undecim annis. Quod onus satis grave pars suit pensionis promita, argumento I. svndus 77. f. is contra L eae . GP vendit. l. si Mnstar. 6. i. in Ane L desierv. expers. II. Opponunt Bitiani, quod primis cultoribus agri locati sint, eorum meliorandorum cauala ; quia ea Ducis intentio suerit, ut agri inundatione quotidiana inutiles, aggeris circumiectione culturae utiles & sertiles essicerentur. Harescet.
lib. 2. variar. resoluti cap. 76. m . I x.
Respolidetur , specificam differentiam inter lorationem de emphyleusin non esse meliorati nem , vel iandum, qui certa pensione utendus eonceditur, esse sterilem, sed recognitionem domicii superioris .caducitatem de alia/ut docet
Valascus p M'. L. min. s. Quamvis enim colonus ex natura contractus meliorare non teneatur, ιν addis 19. Amim. I. l. I. f. Locari. Paulas de Castro in I. colonus f eod. tamen conducere potest cum onere de pacto meliorandi, nihilque frequentius est, quam ut providi patresfam. cum colonis paciscantur, ut vel arbores plantando, vel benε stercorando,aliove modo, isque sumptibus landum meliorent: ut notat Valastus εσα 2 . num. Hane legem Dux Georgius in prae dicto instrumento expressit his verbis. ap sui:
445쪽
elloaudam rasaa substantia propriis inpensis ac meli νando conseruabant,ac elapsis indecim annis Aristi, vi
m MI praedia E me ter Biliana obira frem vi ea umore es litura sum c mere is rascriptam Mymam pro pactis ex iram ιι nusue haeretibus cerim, tra iam , sarisaciemque pro eo quod abesse comisgri. Quibus Uerbis Dux satis perspicue sibi cavit, ne hi conductores sumptuu in & meliorationum repetitionem haberent. Id quod repugnat aequE emphyteuseos ae locationis natum. Quia ut colonus
c nisi si ter convenerit finita locatione impensarum repetitionem habet, ita de Emphyleuta, si sine culpa, cursu sorte temporis , emphyleusis sit
finita , meliorationes a domino repetere potest, ut habet communis sententia, attestantibus Iulio Claro m*. Emph re s. aues . s. 8c Ioan choldo in tria . de Rudis cap. 3. naem. t. licet non desint: qui contradicant: ut Franciscus Sarmien-1O I. 3. Disct. interp. cap. q. de findi. Fachineus Γλ
III. Argumentum Bittanorum est, quod vi primaevi contractus ulita centum annos iundos
possederint .ae in recognitionem directi dominii pensionem solverint, indὸ inserentes, quod Ius emphyleuticum vel ius perpetuae colonia i ut vulgo vocatur sibi acquisierint. . At Fisti Patronus imprimis negat eos possedisse, sed potius Fisti nomine in possessione fuisse. Deinde tot rerunt pensonem non tam in recognitionem directi dominii, qu m in compensati nem fructuum, quod indὸ patet, quia omnes de singuli Biliani non eandem vel uniformem, sed pro qualitate agrorum alii majorem, alii minorem pensionem in lingula iugera praestant, id quod proprium est locationis. Praeterea primaevus co tractus non est emphyleusis, sed locatio, ut supra dictum t ex primordio igitur istius tituli, p
serior sormatur eventus, ut habet nostrorumhroeardicum. Denique ex primaevo contractu non continue possederunt, quia intra centum annos saepias telocationes aliis atque aliis conditi nibus factae sunt. Sane si de titulo non constaret, at hi rustici longissimo tempore uniformem pen- sonem solvissent, videri possent ius perpetuae coloniae praescripssset ut tradunt Αymon Cravet
β . At hic constat de primaevo lorationis titulo. minia non semper uniformis pensio praestita, sed in relacationibus multoties iteratis, saepius
aucta est,ut nulla quantumvis centum de plurium annorum praescriptio procedere potuerit, per Iex- um made asin 2. n. de praescrip t. o. ves qo. --. Crave ita de pan. q. f. . num. o. Trentaci . d. lib. I. Tit. de locis. ω condac . resum. a. Hon dedaeus L loco. γ alii in meri. I V. Argumentum. Ut prima vi contractus.
Bilianis licet jus suum vendere dc transferre,quod proprium est emphyleuseos de simplici colono
non permissum. Respondetur: verba contractus,
quibus Biliani nituntur , haec sunt: Dat is hei
U. Sustinent Bitiani, in libero ipsorum arbitrio esse positum, finita priore locatione, agros denuo conducere, quodque aliis in renovatione sint praeserendi , id quod lolis emphyleutis con
veniat , Valas. 4e t rcf. cap. a . non colonis , cum finito locationis tempore dominus landi cum alteri libeia locare possit,nec cogatur priorem con ductorem praeserre alteri, etiam tantundem offerenti , I. ne cui licen. 2. Q de locago. Resipondetur,
quod Emphyleusi finita, dominus eam Emphy-teutar vel ejus haeredibus renovare teneatur, tradit quidem Battolus, quem alii sequuntur. Sed
istam doctrinam merito improbant Francisci Sa miento lib. 3. Selia. ire . cap. 7. Aiar. Gail. lib. a. ias. 368. Λωr. Fachineus lib. r. lon Irmeνs cap.
ah. DeindE quod illi volunt, inferri nequit ex verbis contractus, quae haec sunt. Os hinniti ta
ghen. hoc est, at dato inservalli qui quam a ipsis mim extraxisset nec fundam ris vis e uerae vellet, illi
ad arbitrium quassast a neutrias panibus sumium exstin tum ametur,ac ab omni onere exem us tam corpore ast
bonis poteris νecedere. Ex his verbis. Ende tuet me s
fundum pinas conlacere Mileti Britani vitiosa concludunt, quasi necessario Ordines teneantur re- locare , quando illi conducere volunt. Ut enim Bilianis liberum est conducere, ita Ordinibus t berum est locare. Locatio-conductio mutuo consensu contrahitur, nec is contractus ab una p1rte elaudicare debet, I. r. . scind. vendit. I. qui ta men 2 . l. fled si a I. insinest. de recepi. Fiarbis. Or dines igitur non coguntur rei are , nisi Biliani subscribant conditionibus praescriptis, quas si r culent, procedere nequit locationis renovatio, ut prope in terminis etiam notat Stephanus Gratia
nus de ιιμ. forens 4 r. Illud Biliani prae privat
rum colonis praecipuum habent, ut praeserantur aliis, si tantundem dare velint, quantum alius conductor ineri , per L Duma aFirari C. is utar. Irediar. EviI in cal. lib. I i. Quod ius conductor privati non habet, L mcia r. 32. Unde cum Ordines finito postremae lorationis tempore gravioribus conditionibus quaedam praedia Ultanal assent, ae superficiem c eius aestimatione cola nis soluta a pro more vendidissent , ac veteres e ductores a Curia invitati ad inducendum iissem conditionibus, quis novix colonis praeferii possent, istas conditiones praestinae repudiab N sent,
446쪽
lant, rata mansi locatio extraneis facta. tardinum ut Domino tum iandi, est conditicinem vel legem rei suae praescribere , eorum, qui eum Dominis contrahere volunt, est legem accipere , vel non
VI. Argumentum. Billani solvunt eollectis &tributa, ad quae non nudi coloni, sed Emphyteu-tae N domini fundorum tenentur,quia sunt onera realia, quae sequuntur rem . non personas, seu nudos colonos, I. Imperatim I. g. δε phMn. γ wἱ H. Undὰ Aloatus Valascus in Iract. deserenae Mn. piast. q. mm I. vers. Decimum quimam cre p. II. ait hoc esse naturale contractus emphyte utici, quod Emphyleuta non dominus directus se rat Onera realia. idem docet Jacobus Cancerius
parι. r. variari resoluti tap. t q. nam. 3 I.
Respondetur duplici modo, I. Quod etiam
nudus colonus, qui omnes fructus percipit, Ndomino pensonem peeuniariam solvit, tributa solvete cogitur, ita tradunt Dinores, quos ei-tat fle sequitur Valasius L cap. II. utim. 17. adde Jaeobum Concinnatium lib. a. quaest. χo. Car tum saeum de Degiuviis lib. 2. cap. a. ae m. I i.
VI I. Ut maxime ex natura contractus, ad libuta & collectas colonus non teneretur, opacto tamen ad ea adstringi potest. At Bittaniusque ad annum I s 9. 1 collectis & tributis ii heri , tum primum ex conventione ista onera in se sustem unt ea conditione, ut in Comitiis citi quibus de cineribus helli sustinendis precipia agitur ) suffragium haberent ae viges mam &quintam partem inter Ordines repraesentarent. Hi ne subvertitur etiam septimum Bitianorum argumentum hoe. In Comitiis Priscis non im parent nis nobdes 8e proprietarii, non nudi coloni. At Bitiani eomparent. ErgA. &e. Nam eomparent Bittani non ex primaevo conia
tractu & quasi proprietarii seu Emphyleutae, sed ex speciali conventione eum Ordinibus inita praedicto anno is 79. ut vicissim sustinerent onera publiea, a quibus anu erant immunes. VIII. Argumentum. Locatio ad longum
tempus, puta decennium , transfert ius reale diutile dominium, ae est emphyleusis, ut est eommunis opinio, quorum Aut res & defensorea congessit Alvatus Valaseus Erras. 32 st. 19. num s. & eam tuetur Franciscus sarmiento M. 3.selea Inte .cap. 2. xam. qti O seqq. o. I. r. h. νώ --ιem s. is supersiis ι. i. q. - in perperaam. g. Si agrevectiga At Bitiani aliquotἰes in decennium e dux runt. Ergd respondetur, quod communis illa opinio ut erronea merito rejicitur a Reeentioribus, ut a Francisco Connano lib. I. eammen . ecp. a Matthaeo Nesin b. in pon. st. Locari. nam. 8.Alvam Valasco L γ R. 29. nam. 18. quia ut cen seatur Emphyte s ecinstituta, non ex tempore aestimandum est i sed ex ἱpsa conventione & ex
eo , quod agitur, L 3. g. δε au. G H. 3. f. is res.
Loratio igitur quanti uli etiam temporis non est modus transferendi dominii , non suri. 39. β. Locis i. nee emphyleusis, nisi id actum sueti ei nita contrahentes. At demus , qucid volunt ex Iocatione longi temporis nasci ius reale & utile, ut aiunt, domi nium i tamen illud ius ad tempus datum eum tempore tollitur & extinguitur aecessat cessante causit. Ergo ordines, qui Bitianis in denos annos agros suos locarunt, finito te pote telacare liciem non tenentur, si illi legibus& eonditionibus praescriptis ab Ordinibus patere nolint,per ea quae tradit Uesentieeius Daa. 61. m. il. i9. Nis ita tonsderatis, Senatus in Rcui sonis iudieio phrstitit in sua sententia. ιθ
ANno i 399. as. Novembris inter ordines
Frisi di Conductores novae ut vocanta Bittae eonvenit, ut hi istum tractum suis sempitiabus aggere obducerent ae munitent, fossas sue rivos navigabiles sederent, vias, pontes, aqua rum claustra sacerent, omnὶ aque ista opera se n- dum praescriptum modum di formam durante Iocatione absque onere Reipubl.stiis impensa sarta tecta conservarent, & finita locat itine in ea statu ac serma , qua se facturos receperant, traderent. Vice versa, hi coloni agros sibi locatos ita annos duodecim haberent exigua pensione de quidem eadem , quam ania aggeris iactum sol vere solebant, cilm agri essent expositi quotidia nis maris fluctibus, insuperque essent immunes a. censu publico. ram is i q. s. Audi i renovatici locationis facta est rursus in annos duodenos iiD. dem eonditionibus, hoe addito, quod Coloni aggerem reciperent suo oneri absque impendiis Reipubl. rana isso. is aeni, denuntiatio finitae lorationis a Curia declarata est recte Conductoribus, iidemque condemnati conductis agriseedere. At illi post novo piraeessa eontenderunt se cedere non teneri , priusquam soluta ipsa esset non solum aestimatio xdifieiorum , horreorum .
plantationum ae aliarum perpetuarum meliorationum , sed& restitutae impensi in praedicta opera factae. Curia ponderatis di dilitenter examinati
Iorationis ae relocationis conditionibus, eonindemnauit ordine in aestimationem aedifici rum, horreorum, plantationum, perpetuarumque agrorum meliorationum , uti non comprehensarum paedictis conditionibus i at eos absolvita petitione impendiorum factorum in opera praenominata , quae Coloni ex lege locatio nis sarere tenebantur. Cui convenit, quod Paulus tradit in 1 Lininas sιννα am 33. h. i. st. L. Hi, dum Ia toiaticta fundo, inquit, Amosia v.1a allata mussaris vel mihi ν isdictis uti ἀ-
447쪽
De Mandato, Procyatore a negotia ερο iesione a m m. 99
fraue is , Desia laureis CVM ID NON CON VENIS SE T. ex tandasti tam Domnos iu ex is Hri piaest. Ergo a contrario sensu, s eonvenisset, ut ecinductor quid aedificaret vel institueret, ad recipiendas expensas, non potest experiri. Similiter Scaevola respondit in L cumas 6 i. g. eod. Colonum , qui eum lege locationis non esset
comprehensum , ut Vineas poneret, nihilo mi nux Uineas instituit , exuensas consecuturum.
Ergo , s lege locationis fuerit comprehensum, ut Uineas institueret, eolonus expensas in Vineas non consequetur. Et sane omnia commoda, quae respectu operum praedictorum coloni perceperunt , ut locatio in longym tempus, immuniistas eensu publico,exigua penso minimὸ respondens fructibus satis arguunt. Noe actum fuisse ne finita loeatione, ulla esset repetitio horum impendiorum, quae pars pensionis sui se eensenda sunt, argumenta I. san a II. f. de tam ah. e I. L si meailsis. 6. g. deserv. evnt. Verba etiam haec.
hoe est, muriis imposi, item Bl merem mini mea ciniura , va primam ad ectas est, validum M pe fictam Antiis Waltas 12. annis aria rari se . hemne pamirium nemi Ethani aggeris assene ulla ρνa fioptimsarie provinciam in se se fascepimas. sunt admodum praegnantia & satis aequi pollentia optessi inventioni de his impendiis finita locatione non repetendis , quamvis tacita conventio suffciat, ut docet Ioannes Garsas in tras. de expens
De Mandato , Procuratore ad negotia ia
cessione actionum. DE s INITIO LPναwararem ex ea, quod gessit m procurarast, pro is
D Octoribus vulgo placet, procuratorem ex
eo, quod gessit domini nomine, conveniri se elim finito oscio per L pνοαναιν 6 . f. deraturas. & ubi Petrus Costalius notat, L seream Tisii 4 i. st. Mandas. Ita etiam sentit Iacobus Cujacius Iab. Io. alses. 39. in commentariis adlu. t. Rellanserum Pa mani inexplicas. i. a. h. tam ηmst is administ. rari ad civit. pertinens. qui differentiam constituit inter procuratorem hominis privati &proeuratorem Reipubl. ut iste si & maneat o strictus etiam deposito ossicio, hic non aeque. Rationem differentiae adfert hane , quia Curat Reipublicae invitus creatur, R ideo aequum est, ne ultra tempus administrationis suae teneatur rat procurator negotiorum hominis privati est amicus voluntarius, que ratione etiam tenetur deposto Ossicio, quod ultro suscepit. Cur enim, inquit Cuiacius, se huic negotio immiscuit utitia i Volunt ergo Doctores directam actionem dari in procuratorem , per d. I. procurris. 67. J. δερνοcurri. utilem vero dari in dominum, propter mandatum, L Iahanas i 34 f procuratust de actio.
e t. Ioannes Robertus I b. a. sentenι. cap. 2. sed magis aeqha videtur Barioli sententia tradentis ad L I. Wiamatis. 67. procuratorem ex eo, quod Contraxit ut procurator , non recte conveniri sis nito ossicio. Actus enim agentium non operantur ultra eorum intentionem L non omnis. I9. LOsi tibi petaniam 2 o. g. si tin. petaι. Neque Oiscium suum alicui debet esse damnosum. Proindὸ proin
euratores ac institores, quorum usus pro expediendis negotiis, S eommerciis perquam necessarius est, I. i. U. de procuras. ex iis, quae ratione ossicii contraxerunt, aut aliter gesserunt, non
obligantur proprio nomine l. D. V ri Inclis. H. nis vel fidem suam pro domino obstrinxerint, de qua specie Papinianus loquitur, is d. L Πρω-
νvim ε . vel falla fuerint procuratores, nee derat thabitione doceant, Bart. in L L pναννώω. D. Franciscus Caldas I. a. quis'. fauns 3η. Antonius Faber lib. 8. sat Coduis sis. 3o. definis. 6. Ubertus Leoninus cons. 8 . nam a. 7. ad de Nicolaum Vallam de νeis. Abiis Dan s. num. q. s. s. distin guentem inter procuratorem generalem di specialem, & Mornacium ad L ei qui . C. saia cum ea, etes in aliena , Oe. Nec mutat quod Marcellus docet, in ι. servam Ditii 49 ff. M alas. Titium,quirem , quam ignorabat suam, ex mandato alterius vendidit, emptori obstrictum esse, denegata illi rei vindicatione, quamvis quas procurator distraxerit. Nam hoc ideo placuit, ut Dn. Leoniis nus animad Uertit, M. I. emendat. cap. h. quod ignoscendum si emptori, qui non divinavit, servum Titii esse, quem ipse Τilius ex mandato alterius simplicitet vendidit , magisque imputandum se Titio, quod mandatum vendendi re indisetis,a su eperit & exeeutus sit, dum ignoraret servum suum esse e proinde Titius, quod ex mandato sponte suscepto gessit, convellere vel
impugnare non poterit cum damno eius, qui cum eo tanquam proe uratore, bona fide contraxit. Quamvis enim procurator proprio nomine de evictione non teneatur, nisi figem suam evictionis nomine obstrinxerit, L L palmaetor 67. ip se tamen ei, quod ex mandato gessi, contra Minnire , & fictum proprium impugnare nequit. Hactenti erg3 Titius proeurator emptori obstringitur, ut uita care non possit rem suam , quam ignoranter quas alienam procuratorio nomine vendidit, non etiam ut Dinores inde permis ram inserunt ut de evictione praestan3a teneatur. Leoninus d. loca. Mornaeius ad L L senum misi. 49. His convenienter Curia censuit, haeredem procuratoris non rectὸ convenire ex eo,
448쪽
quod defuncto gestum erat procuratorio no mine. a
TItius tredecim millia Carolinorum debebat sempronio , qui hoe Titii nomen cessit
Caici pro sex millibus carolinis. Post Sempronius & Gaius plenitentia ducti e silonem resciis derunt ac retractarunt, & Gaius a Sempronicismplex mandatum aecepit a Titio ex gendi tredecim illa millia, qui cum vi mandati ageret conti, Titium, hie excepit Gaium agere in qua
litate salsa i uti qui non simplex procurator, sed
cessionarius ac procuratot in tem propriam habendus sit propter cessionem ips factam . a qua per solutionem pretii adimpleta & persecta non potuerit restire in suam Titii fraudem, eui ex dispostione legis Anasta sanat iam quis tum stius residui, quod pretium venditi nominIs superat, offerens igitur pretium a Gaio solutum , petit se ab ulteriore actoris petitione absolvi. Cuis ria censuit te integri, regionem recte ese restissam. Res enim in hae cessionis materia integra Hrdi censetur. I. quando cessionis denuntiatio 1
cessonatio non est sacta debitori. II. vel quando vi ecillonis partem debiti cessionarius a debitore
nondum accepit. III. vel contra debitorem nondum agere coepit , per I. 3. C is novas. Quando enim nihil horum trium intervenit , cessio quantumvis nudo consensu persecta, atque adeo utilis actio est ea in cessionarium transsala, inescax est, adeo ut cedens restonarium agendo prae v nite, solutionem aeeipere 4 Ae cum debitore pa-c sci de transgere possit, L 1 3. Caeheranus detis
63. Non mirum igitur, si etiam cedens & ee Lsionarius , antequam quid istorum trium interis venerit, mutuo consensu a cessione restire pocsnt. Sie in materia retractus traditur, quod licet persectξ emptione, es consanguineo aequiratur jus retrahendi rem venditam ι tamen uterque contrahentium mutua consensu ab empti
ne , re integra discedere possit. Nam re integra non est acquisitum consanguineo ius nis res lubile. Ae res integra in hae materia c quamvis
aliud eonsuetudine nostra obtineat, ut supra m nui dicitur arte veram traditionem ,& ante quam consanguineus iure suci uti eceperit, ita Carolus Molin sua ad consura. Paris sis. D q. 13. ,. 3. m. 23. Christinaus adhi/1 Meia .ris. XLaνι. i8. similiter dehitor, cuius nomen cessum
est, beneficio legis Anas asianae eis caeiter uti nequit, antequam cessionatius ipsi cessionem deis nuntiaverit , vel ex cessione contra ipsum acti nem instituerit, aut partem debiti ut cessionaiarius ab ipso debitore acrepetit. Et ita visum fuit senatui a) dum eondemnavit debitorem integra i 3 o. cum usuris debitis solvere. Quae lenistentia elim ab ea Reviso se set petita, in revi
scinis iudicio primum ab ipsa Culia dei
Revisoribus suit confirmata. n
N obaeratus , Creditoribusque suis condem
Natus . ne bona sua vita pretio per Lxeeatorem sub hasta distraherentur, coram Delegat Curiae cum Creditoribus convenit,ut prima prae dii sui venditio fiet et per Notarium praesente ac prxsde eodem Curiae Delegato. Husus vendi tionis eond tionibus hie ad leti pia era it si positemus licitator per fideiussintes idonee non cavetet , ut liceret recurrere ad secundum, tertium vel uteriorem lieitatorem , di ut eo casu ultimus lueret ac praestaret, quanto minor praecedens lici
tatio esset. Accidit ut Titius qui debitoris illius fuerat Advocatus) postrem licitatus si, pr ximeque praecedenti licitationi adiecerit quindecim florenos in singula ponderata , dicens se s
litari nomine qao Hoc enim frequentissimum est in publicis auctionibus , ut licitantes alium lubiiciant, qui pretium augeat, suptesici tantisper ociis mine , dum res omnino peracta si a vide Motinnacium a. l. ab. J. Ex qui . Maus maior. rogatusque ut nomen Authotis sui exprimeret , relpon dit, hiam inemessu satis idoneum, nee eum esset
ipsum debitorem, ut suspicio erat. Huie licita tioni in subsequente venditione per Apparitorem facta, primum ad luminis extinctionem , deinde in Rotula ad fgilli ex eera elevationem , cum
nemo quicquam adiecisset, ae Titius tergiveis retur eavere; ereditores turarunt proxime praecedenti licitatori ex ptimae venditionis lege praedium decreto Curiae addiei, ae convenerunt Titium cie Applendis in sngula pondemata quinde cim forenis. Titius excipiebat se quod anta negarat lieitatum fuisse nomine debitoris, tui etiam restituisset viginti coronatos pro praemiolieitationis tot at tallth. gelat acceptos. Cutia censuit, Titium non bona fide egisse, quod lieitatus suisset nomine debitoris, quem
quamvis rogatus nominare recusaverat, quique
smul venditor de emptor esse non poterat, At inis super non solvendo existebat. nee ipsum exeunti per mandatum rei illicitae L simulataeae tendentis ad elusoriam reddendam venditionem in ne-eem creditorum. Condemnatus igitur est , ut i αsngulapo emata quindecim sole nos,vel in totum corpus il i6. ssenos una cum usuris El- veret. vi
449쪽
DEFINITIO I. Salam inuitastita in νε coma vi Fiὸ utere posse M. itora re Iakcis, Diali ρνιhibe sis nihil interfit. P Lures stagnum habebant commune , quod aquae impulsu adiacentem unius ex sociis suadum imminuebat. Ad hoc damnum declinandum hie socius hydromitis volebat stagrium exhaurire, Se in aridum redigere. Intercedebant uicinorum iandorum domini ex hoe praecipuὸ sun3amento. quod in re eommuni nihil noui fi ri possit invito socio a quodque ipsorum interesset stagnum non exsecari , cum aquam pluviam ex agris suis in istud stagnum derivaretit, quod facete non possent, si stagnum aggere circumdatum exsecaretur. Actor offerebat, se essecturum alium aqua Aductum aequὸ commodum ad
aquam pluviam derivandam. Sub hae oblatione Rei sunt condemnati, ut sinant stagnum exlieis eari & redigi in agrum , qui deineeps inter socios si diuidendu, proportionaliter secundam faciem agrcirum stagno ad aeent; um. Regula enim iuris tradita a I. Sali 1 18. ff. eammtin. Dia dictitans, quod sociis invito socio in re eommuni nihil fatere possit, hane interpretationem recipit, cuia stitieet socius nihil post sacere propria authoritate. Per praetorem ver vel Judicem sacere pocst in eas bus ibidem ab Aecurso relatis & timulibus, ut Auth ,e est Antonius Faber in statim Has ad L L sabinas 18. In his ea sis, & hie est, s socii prohibentis nihil intersit. Omnis actio Se oppositio fundata est in eo, quod interest , undὸ d. Saliam toties repetit & inculcat laesionem, dum ait, Damnum sarciri 3e pantis post, pro damna, di in extremo, ad usionem eius. Quando igitur socii prohibentis nihil interest , istius prohibiti hi, vel oppostionis nulla habenda est ratim quia est potius pervicacia & invidia , quam iusta prohibendi causa, eoque non attendenda. Et in te communi spectatur arbitrium honi viri, aeaequum praesertur iniquo, ut ex Baldo refert Ia eobus Menochius IV. a. is arbiti iussit. cas 4 a. ita senatus. c.
salis tem excepιione isti essiti νψῖ . 1 Itius & sempronius de re aliqua, quomodo ea se haberet, dum contendunt, ille hune sponsone provocat dans daterum, ut a Sempronio quinquaginta teciperet, si res ita, ut asseruisset se haberet, lin aliters ut Sempronius daterum luia crate iuri Post constitit, Titium dixisse verum, quare vi huius sponsonis . Sempronio quinquaginta exigit. Und8 de duobus quastum. I. Ausponso hie de jure subsistat φ II. Si ipso iure valeat, an ne Titius ex ea agens doli exceptione sit repellendus, quas haee conventio ob nimiam conditionum inaequalitatem dolum in se eo tineat
in Galliis hujusmodi sponsiones, quae pendenta fortuna prohibitas esse testatur Ludovicus Cha
nullatque ibidem sponsiones admitti, quam quae sunt depositis pignoribus vel eonsgnata pecunia affirmat Carolus Locius Γι. 4. δε Degseipsι-
mem, cap. 3. nam a 3. Jure Romano de earum validitate quoque dubitari potest, eum snt destitutae caussa. Qui enim sine caussa stipulatur, indolum incidit, quum petit, licet elim stipularetur, nihil dolo admiserit, I r. k ιina 3. β. iu ris
ventio valida ege putatur , quae inita est sub co ditione casuali vel pendente a fortuna & dubio
eventur ut, si Noti ex Asa venerite si Titin, G-μι saetis μὲνiι hoc Mno: Si Sempronius ingre mensem non mMMιών , Oti Et pro regula a Doctoribus traditur, omnem conventionem sactam sub eo ditione , eenseri, habere causam susscientem , uamvis stipulatoris alioquin non intersit eo nitionem impleri . tia Doctores in Thie. a M. si δε ιοι. . g. Dida cus Couarruvias ροι. 2. N. EA. cap. peltarum. δε Ret. Iur in s. Antonius Cois
lam non admittit Thomas Het baius, iis rivi. νιν Fasid. ead. i. Existimo sponsionem firmati satis per stipulationem , quae per se causa est & satis
estica et ad producendam actionem, ut recte, con tradicente lieet eodem Helbaiora'. a. tradunt Ioannes Goddaeu Nn Irach de Di laI. eap. 3. minti s. I an. palladorius lib. a. rer. noti. cap. 3. Ums . Gri vellus, detis Dolo. 17.Christinarus, .lam a. deris 199. m. a. 3. Carolus LODus,1 . 3.
nam . i s. Ipso jure igitur subsistit proposita spo
so, nec eam vitiat vel miniis es acem reddit inaequalitas conditionum. Cum enim ex certa scientia ita eonventum si, rata debet esse con ventio, & contractus ex conventione legem a
ripit , I. i. f. inpositi, nee seienti fraus facta vid
ri potest. DL ad L ι. Titis. io 8. Benve nutius stracha desponsio b. t p. 13. di sustinentur huiusmodi sponsiones propter dubium eventum, dummodo non interponantur super subiecto inhonesto, nec honis molibus repugnent. LOGus d. tap. 3. m. i ae nulli bi certus modus sponsio iii praefinitus est, ut docte tradit ac latii, exequitur Herba ius L cap. 2. ν. ror. Et ita senatus censuit
In propiista specie, Q& paulo antὸ B etiam probavit sponsionem , qua Titius sempi nio decem dedit, ut viginti reciperet, s uxor sua gemellos emeretur,quod ita evenit. Quamvis non
450쪽
io2 Decisio M E caram Liber III. Tit. IX.
desint , qui sponsiones super ingravidationa sceminarum initas, ut illicitas & inhonestas reiicis
Titius Chirographo suo prosessus est , se
sempronio emisse vestem seri tam ducentis earolinis, quos se soluturum promist, quando Romae fuisset. Lapsis aliquot annis, cum Titius disserret Romam ite di conditionem solutioni adiectam adimplere a Sempronius eum in ius vocat, alternati v contendens vel Titio debere a Curia praefiniri eertum tempus, in re quod Romam eat, & s interea Romae non fuerit, eumese condemnandum χοα Carolinos solverer vel
si obligatio hie sottὸ intelligatur inutilis, Titi. um es. condemnandum, ut vel vestem sesteam restituat, vel iustam ejus aestimationem solvat. De utroque conclusionis membro disquisitum fuit. Et quidem primum quod attinet, illud non est juri eon num , quia eonditio solutioni ad secta s iam Trius Rama furiis J est arbitraria, collat, scilicet in arbitrium & liberam voluntatem debitoris. Atqui nusquam traditum est, prominseri, qui sub conditione potestativa obligatus est , ad instantiam Creditoris tempus esse praefiniendum,intra quod eonditionem impleat & i sum ad solvendum adstringat. Non potest quoque contractus hἰe eenseri inutilis di nullus, ut sempronius vel vestem sericam vel eius aestimationem eondieat. Non valet quidem stipulatio vel contractus, in rei promittendi arbitrium collata conditione, si laria r . I. 2 nnb. ille. ut s ita stipulatio eone ta si, si Tolareis, vel, si Romam iveris, decem mihi distis. sed non tam inutilis, qu m in pendenti est hie stipulatio, tum volueris, tum Romam i veris, mihi distis. Nam, s constituas antequam moriaris, valet stipulatior inutilis vero est, si antequam eonstituas morieris, i cemesimi, Q. h. penis. g. de ver b. ἀί-
rati de quo tamen textu, vide Franciscum sarmiento lib. 2. selis. inrev. tap. 6. mm. 23. & I annem Imbertum in Enchiridio. M l. cam.
At quando ut nostro easu ipse eontractus est purus, eius vero executio est collata in arbi trium promissoris, omnino valet eost ractus, sed missori usque ad extremum vitae spiritum, liis
rum relinquitur, quando velit solvere contractumque exequii eo vero mortuo , eius haeres statim eonveniri potest, ut post Bariolum, Ale andrum & alios in Et tenete is qs. h. pen h. travidit , & Senatu Pedemontano iudicatum resere Cacheianus istis CXL num. s. ω IO. & nota Imberius in rath nesa vers.ciniurio. Morte enIm, ut omnia, ita quoque vol4ntas extinguitur, Lη. g. Lotari, hae pareν I. de manam g uind253. I. I ristis gus. p. uri sine manumisi ad libera. perim. Quam sententiam Senatus noster secutu . Act
rem declaravit hos; aIs noth niet antlanthe
Davitii Tici III. Ω lationem, Ratum minorem habiturum , noc muti, si Minον perat ρ restitui adversas id, quod Ino x omine Iestum est.
PAier legitimus administratot liberorum tu
rum, ipsorum adhue in minoti aetate consti tutorum nomine transegit, & de rato cavit. Liberi post petunt contia hanc transactionem in integrum resilui, Pater ex ea utione sua co venitur. Unde qua situm , an contra patremssi latio de rato commisa esset ex eo, quod ii
hcti, se in integrum restitui postulassent; Quod
non putavit senatus noster motus responso Pa piniani, in L 3. 1 Rem. νώ. Hlo. ubi Procurator minoris, cdm ejus nomine pecuniam acciperet
quam sorte minor postea perdidit, aut male consumpsit ) de ratum habendo cavit, post in inteis
grum restitutione minori data , non committi stipulationem Iurisconsultus respondet .Quia viis detur ratum non habere, non qui quoquo modo id rescindere vel revocare nititur , quod actum
est, sed qui improbat, quod gestum est. Proinda
domino impetrante restitutionem praetextu aetatis, aut a sente tia provocante, non e mmittitur
hie stipulatio , quia idem saceret dominus, si ipse contraxisset. Quamobrem idem Papinianus in L l. suadet, ut debitor, si in hunc casum. quo minor restituitur in integrum, sibi prospectum vel cautum velit, cautioni de rato curet aditet hane elausulam, Si ille in insuram restiturati viris, Hameque eias, Ianum petaniam dari. Nam ex hae elausula, s minor rectituatur in integrum, si putatio commilitur in id, quod sipulatoris in
terest. Quam cautionem etiam refert Speculator, in h. νinione. a pracinam. & eandem commendat Rainaldus Corsus Eb. I. indigus. iuri ι p. g. quod multum ea omissa noeere potest, & observata
rodesse. Hine decidi potest controversa Nim-lao Valla relata, tris. 13. de nias diaris ram. XI.
ubi ipsi Vallae aqua haeret. In proposita specie eum pater sub praedicta clausula non caverat,ideo ex simplici stipulatione de rato conventus , ut eum, adversus quem liberi petebant se restitui, defenderet, indemnemque ab hoe restitutionis iudicio praestaret, suit absolutus. 9