장음표시 사용
361쪽
Iem, nostrae in quamcumque partem Vertere sedc vento dare poterant. Nec victus hostis, sed lassatus, post ingentem suorum stragem, navium fissuras & hiatus, fracta tabulata, pror rum , puppium, laterumque miserandam faciem , in Britanniae stationem, ubi Ptolomaei Dunium est, se recepit. Hic regiarum arcium praesidio se tutum fore ratus, certae se classemque Omnem morti & ex tio objecit. Stabat in anchoris Hispaniae omnis robur, Regis labor,
Septentrionis terror, Occidentis ante praesidium. longa Galeatarum navium series. Stabat imbellis, meritas, exanimis, ociosa , ab impotentiore hoste, quem dissiare levi spiritu pose videbatur, custodita. Stabat & ludibrium hinc Britannis, inde Gallis, ex adverso rem indiugnam spetiantibus praebebat. Stabat, & inviactissimi Regis sui majestati supina & excors il-
Iudebat. Quin Foederatorum Praesteto copiam faciebat, convocandi undique auxilia dc rem ciendi quasias exhaustasque a belli instrumentis naves . Enimvero perpetuis continuisque iaculationibus & grandium machinarum furibundis cxplosionibus, a pulvere tormentario destitutus, impetratis grandi beneficio a C mite Charasto, Caleti gubernatore, ad n Vana pugnam requisitis, lateri Hispanici agminis se socium individuum, at non amicum,
praebuit. Rem novam narro, Auditore&, & omnibus
sarculis inauditam , cui fidem negabis posteritas, nisi credat,solum Tromptum uaec posse. In classis, navium sexaginta & septem, quales Quantasque non Vidit ulla aetas, conspectum se dedit navibus bis sex. Eandem navibus aggressus fuit octodecim, mox triginta. Exercitum
362쪽
viginti quatuor millium,tot & plures vehebat regia classis, vix ter mille bellatoribus invasit. in incitas & Oceani angusta protrusit, protrusam circumvallavit & veluti indagine clausa in
cervam cinxit,ut elabi non posset. Iacta Thermopylas tuas & Leonidam Graecia. Etiam hic Thermopylae & Leonidae sunt. Iacta Ciliciae fauces Macedo, quibus Medorum olim vim
stitisti, In his faucibus Aragonum & Castellae
regem stitit Macedo noster. Iactet Horatium .suum Roma, quod Gallorum impetus fracto post tergum ponte soliis a moenibus arcuerita Etiam hic paucarum navium numero sustinuimus Hispanorum procellam, ut Cocliti Belgae, ceu fascino detentam Hispaniam omnem, uno in loco capere facillimum sterit. His inter, dum tabulas & stusta divulsae & concusta classis resarcit inquendus, dc sub Britannorum a cibus latitat,Tromptus injectis in tam nobilem praedam Foederati Leonis unguibus, per literas
Patrum opem sollicitare,& quae perdendae porro classi necessaria videbantur, serio exposcere. Patres magnum rati hostilem classem in arcto detineri,fatali arenae affixam,omnibus quaqua. versum portubus, & stationibus naves ocyus colligere , ut non hominum manibus fabrica.tae, sed velut h coelo delapsae viderentur. Ma riacorum , Enchusanorum , Hornensium, MNdenblicensium, Roterodamensium navalia n
vis operis bellique studiis fervebant. Amstet damensium civitas, inter socias facile maris domina & tot classium iugis promacunda ,
trium Collegiorum aeraria, vires, curasque mira celeritate excivit; Admiralitatis , ut vocant . Societatis, quae ad Orientem, & alte.
riua , quae ad Occidentem militat & mercatur.
363쪽
ut non uno hoste, non unius mundi viribus, sed toto Oriente & Occidente & Septentrione opprimeretur Asiae Africaeque dominator. Fum di ex omni parte naves videas, non aedificari :nasci sponte, non elaborari. Dicas arbores , pinus, quercus nova transmutatione navium formas induere. Cernas nauticam pubem non
conscribi, sed ultro adesse re in obvias naves praecipitem se dare. Ita statuebat quisque, non
opus esse,imperantium authoritate, Quam Commune Hispanorum odium patriaeque flagrans amor suppleret: ducem se reperturum,
ubi Tromptus esset ; pugnandi leges , ubi Tromptus esset; praemia belli, ubi Tromptus esset. Tanta in Duce nostro authoritas fuit, ut illius praesentia victoriam sibi quisque pollic retur. nemo dissimulabat, illic caput, illic sedem arcemque gloriosi certaminis Bre, ubi
imperaret Tromptus. Celsistamus Ava I Acus, curas terra marique circumferens,habito militum in castris dolectu, fortissimos quosque sicloperariorum, numero bis mille, per naves Foederatorum distriabui jussit. Patrum decreto de invadenda classe suffragatus, jus praeclaro facinori & potestatem dedit. post habitas deliberationes, moram factis abesse voluit, eaque omnia quam celerrime praeparari, quae novo praelio sufficerent. Interea elapsae quatuordecim hostium naves minores per maris vadosa, Britannici Archithalassi gratiae salutem suam dc incolumitatem debent. Iam naves bellicae centum & ultra , pro nobis sub Albionis littoribus, stabant. quibus robustior factus Gubernator noster , intentis in spem eventus Gallis, Britannis, Gothis, Venetis,Cimbris, Brabantis, Flandris i
364쪽
tiusque Europae Principibus , ad certamen separat. Et postquam cavisset, ne mandato & obtento Britannici Regis in stationem istam juri, temere contravenirent sui, prior ab hoste impetitus , & uno ex suis desiderato, sine feciali classicum cani imperat dum spectator pugnae
Britannus cum navium parte extra partes manet. Invocatum Numen, ut grandibus coeptis adesset: aras, delubra, focos, libertatem assereret: causam tueretur , quam toties fuso hostium sanguine clemens vindicavisset: de honore & salute populi sui, de imperii & maris securitate agi: cum invicto Rege commissam Rempublicam, nec vinci illum , nec vincere hanc, sine Numinis praesidio, posse: certandum cum navibus, quae non nisi flammis incenditiaque subigi queant: non desperare, qui in ipso1pem locassent: animos adderet bellacibus dexteris, & in tutelam publicam privatamque non segniter pronis. Haec similiaque ad Deum esistus , sic socios alloci unius sertur : Per vos ego, oscit is fratres , gloriamque omnium nostrum communem rogo , ne magnum is memorabile fa inus audentem deferalis. non praecipio, ut sine me τει periculis objiciatis. primus in acie cum vobis, ante vos , pro vobis stabo. ne sinite e manibus testris ac meis elabi palmam , qua pristorum Ducum militumque sortitudinem aquabimus. Sperata victoria , vel honesta mortis hune locum, hoc mare designo. Praeclara ausi sis inguli. I ponte vestra. Experiar, quantum audeatis sub me communi is noυo Duce. Navium auxialia expectavi hactenus, non ut frangerem audaciam vestram, sied ut in majorem gloriam atque oportunitatem di perrem. Ne temeat vos navium
altitudo ct immanitas. Nihil tam alte ab
365쪽
industria is hominum fastu constitutum , quovistim non possit eniti. audendo, qua ceteri d iste vere, habemm in potestate. Cesere antehu Batavis istiustmodi moles, humilibus transtris manu dedere tumida is superba corpora. Evadis te quaeso in navium cacumina , texilla e purei' ibiu, via tria e sublimi auferte. hac cum cepertus, praemia positieor luculenta. illi qui primus auferet , summa; qui secundus, secunda, eademqud
ad singulas ster bitur portio. Faesi sis, si ignavia .
voluptatem petitis is pro mia virtutis evectatis. Certum habeo, vos, non tam mea liberalitate is imperio pugnaturos, quam voluntate vestra. --jo sunt pericidis commoda. nec enim ad nominis
sitim immortalem gloriam vos duco , sed is ad pradam. Digni estis, qui montes isos, qui propu-rnacula haec, qui turres concutiatis, o dissolvitis. Digni estis, qui rates istas, qNas mare nostrum odit, portu 'astuaria nostra ferre non conse--runt, in patriam referatis, raro lectaculo potentia Histanis is is felicitatis vestra. Digni , qui
nihil meim causa inexpertum relinquatis. Quod balistis perficere nequimus, facibus, sammis , incendiariis nodus, omni denique belli apparatu, confectum dabimus. Vrite,secate, mergite, stino D vobis ni. Ite mecum, qui semetipseos,qu3 Rempubl. qui conjuges , parentes, liberos , qui fortu εvestras satam cupitis. Haec aliaque plurima i citandis militibus apta, postquam gravi orati ne eloquutus esset, classein omnem contube niis quinque distinctam in Hispanum tinmisis. Nec hic detrectasse visus est certamen , non ex fiducia, sed quia oppressus Ac obsessus erat, a sus videbatur. Sed nihil tamen amplius, quam ut ad primum ictum concurrerent. Equidem, tantopere in navibus Hispanicis trepidatum , ut
366쪽
maturandae fugae, cui oportuna erat nebula de densissima caligo, rudentes & funes,quibus a chorae tenebantur, praeciderent. Cumque circumfusa undique inimicorum rostra viderent,
abjectis telis & deserta pergula vitam supplices
petiverunt. Praefectus Tromptus primus in proximam sibi Praetoriam, cui a Salvatore nomen, saevis ictibus detonuit. verum hac fugam
Capessente, majoris belli spectaculuin pra buit Francisci Fey Galeciae Praefecti Praetoria, cui uamvis, ad primum conflictum, dejecta mali
umma essent δc labefactata grandis uteri compages , jamque decussis thoraciis & dolonibus pro aquarum lubitu jactaretur, non nisi labente die collabescens ipsa, victori cessit. Cum nulla ferocius , quam cum Praetoria Lusitanica pugnavimus, in quam irruere jussus fortissimus Musichius. Classis imperator, postquam naves incendiarias duas vento aestuque secundo, irrito successu, in illam direxisset, alias tres superimmisit, quae selicibus & cupidis amplexibus
Lusitanam virginem Teresam complexae, non
coecis, sed manifestis ignibus illam accendere. Huius lateri inhaerens Musichius, tantis in illam amoribus exarsit, ut retinaculis, funibusque implicitus pari igne conflagraverit. Sed servati cura supremi Ducis ipse & nostrorum ptarique. Admotae etiam igniferae rates aliis , & yraetoriarum una in littus acta, Neptuno inferias solvit. Si in designandis sorte hostium navibus
hallucinor, cogitate, me eadem, qua puctnautes , nebula involvi, ut dignoscere hostem nequeam. Quae Ata ream de Castro vehebat,glo-bis usque a Trompto perforata & rimis fatisiceus, fluctibus tandem mersa, Regi suo labi Ias , naufragii testes, Iegavit. Mirum, quantis P 1 ausibus,
367쪽
ausibus, quanta animi magnitudine Lopegius
inter suorum calamitates & praesentis excidii tristissimam scenam, una navis parte inersa, dc aquis obruta,altera flagrante ipse brachio truncatus, pugnam continuaverit & instar ignivomi Draconis vel exardescentis Vesuvii, sulphura, fumos,cineres, pilas,ignes in nos, jamjam mernenti proximus supremis odiis despuerit. Fuit Uc idein Lopegius,qui in sinu Mexicano,a quatuor nostratium navibus bellicis cinctus undiaque dc crudeliter impugnatus,sed vinci nescius, gloriose evasit. Ocquendus, dum ad modum opitulantis adnavigat, metuens, ne a propiore contactu conciperet flammas & funesto ignis
rarum navium circumdaretur amplexu , omni ope,comitantibus aliis nonnullis enavigavit. &in Morinis appulit, ubi quassa lacerataque,quae ipsum vexerat Praetoria, inglorio fato , aren rum Ventorumque injuria , non nostra Virtute,
periit. Victor hoc ipso die plures aliae & in areianas illice, Oceano, Holo, Vulcano in Hispanum
conjurantibus. Summo mane subdurue ex oc
Iis dissipatae classis reliquiae, quo sors ducebat,
incertis itineribus ferebantur, una navi excepta,quae ad primum congressiam deditionem s cit. Nec insequens nox otiosa nostris, sed qua rendo hosti studiose impensa. Tam vehemens pugna & tumultuantium machinarum furor,&ignium grassans per tabulas ferocia triduum fere duravere. Per Britannorum littora carpenta Ducum Principumque volitabant, spectaculi causa. Viri, matronae, senes, pueri,nuptae inmi-ptaeque puellae, in montium fastigiis, atrocissimi certaminis adspectu, non sine horrore, fruebantur. rati de humano genere agi di totius. universi vires virosque uuo loco collidi. Ser
368쪽
nissimus rex Carolus, foederis sui, quod sacrosanctum habet, memor, classis suae Praesecto quietem imperavit, & laudatissimo exemplo Hispaniae simul Patribusque eundem se,durante conflictu, praebuit. misertus ad extremum qu rundam navium Hispanicarum, quas h tanto naufragio in suos usus servavit. Horrendum dictu, Auditores quam cruenta, formidabilis & saeva haec non fictorum hostium congressio fuerit. Pugnavere non laxis spatiis, inter arenas & Brevia, & navi qui'. sua, velut fatali circo conclusus , eandem & gloriar de mortis urnam habuit. pavidi vectores dum turbant nautas, vel intainpestive iuvam, consilia
prudentium corrumpunt. Stantes corruunt ocxulneris necisque suae autorem nesciunt. Non
tam globi glandesque, quam decussae subligaculis & tabulatis partes ac festucae, pugnantes interimunt. Quos antennae portant ac plutei navales , ictu siclope torum dejectos aquae sorbent. mos corbis naviumque galea habet, ex imo icti, lapsu, non gradibus descendunt. Aliquis, dum,in adversem ratem intentus,ferire Vult,eadem, qua lethi nunciam glandem emittit porta, fati sui causam,mutuam glandem admittit. alicui lectus Jc cubile pro feretro est, & qui locus nocturnae quietis fuit, aeternae noctis factus est. Vela explicare vel contrahere Volentes, ablatae manus in opere destituunt.Gubernaculo admotus Palinurus de puppe dejicitur dc aquis innatans sibi ipsi dc navis est de gubernaculum. Ι
cent sparsa per transennas mortuorum corpora,
membris mutila . dc, quod unum ad ultionem superest,diris suum quisq. hostem incessit. Non uno elemento dc mortis genere pereunt miseri. Hic in aerem sublatus,semivivus dc spirans ad-
369쪽
huc, aquis suffocatur totus. Hic pice, sulphure, ignibus ustulatus, quasi in retnaeis crateribus, tarde expirat. Alios fumi strangula i & coctae bullientesque aestu graveolentes sentinae. Disruptis a pyrio pulvere navigiis, calceati & caligati
bellatores coelos peterent, nisi sua mox gravitas , exstinctos in centrum retruderet. Quos servare non possunt naves suae,ex ipsis puppium acrot
riis in aquas se praecipites dant, ubi vel capti .
Victoris praeda sunt, vel , nesciente modum victoria , in ipsis aquis trucidantur. Torment rum tantus auditus fragor, ut Iovem ipsum deperdenda Natura cogitare putes. Non audivere haec prisci saeculi mortales, cum ignota harum machinarum vis fuit & crudelitas. Nec posterioribus saeculis, loquor praefidenter,ullum cominissuin navale proelium,tot machinis totietque explosis furens aestuansque. Tonitru , ruptis vel colinis inter se nubibus, terret causarum ignaros. Sed quia minus durabile,& lethiserum,minus quoque formidabile est. Nostri tumultus Soli orienti & Occidenti totos dies tres graves fuere. Flammas Iovis 3c torritrus non Imitantur solum sed immauitate iuperam . AEthera omnem , Sant icum inter & Do veriacum,
forum Vulcani, officinam Cyclopum esse dixis.ses. Nunquam sic vel Lemnos ipsa vel Lipara,
nunquam Trinacria tantas Iguibus exarsit. fa- .
villis, caligine intermixta , cineribusque spissus aer, coelum ipsumque hostem oculis eripuit. Andabatarum in morem per intervalla pugnatum, dc inter belli furores , pro hoste, laesus secius. Non aliam aulae Infernalis imaginem esse ljurasses,cum damnatorum suppliciis vacat: saevire inter se Fur1M : Tisiphonem accensis factibus tumultuari: bacchari vesanam Megaeram:
370쪽
i inanire feralem Alectum t Stygem, Phlegetonta , Cocytum fumantibus aquis restagnare elatrare inter haec trifaucem Cerberum : Plut nem ruptis terrae compagibus iterum Proserpinae raptuin moliri : dissilire in frusta Summa- . num: Heclam ab inseris arcessere, quicquid c cti sulphuris illic repperit : Titanum montes
a Iove & Deorum exercitu ex alto deturbari: naturam omnem, rupto rerum foedere, in novum Chaos incumbere. Nec ante tanto conflictui finis otiumque fuit, quam dispersae vel mersae vel captae hostiuin naves materi in belli subduxissent; nec reperiri ulla ratis posset, quae spoliis ac trophaeis adderetur. Obiere hoc proelio partes suas permista virtutibus vitia. Nav lis peritia coelo , Ventis , mari docte utebatur. Audacia cum fortioribus congressa fuit. Temeritas iisdem cum hoste flammis perire gloriosum putavit. Celeritas nihil spatii consiliis hostiuin relinquendum rata , invasit segnes 3c tardius se moventes rates. Furor mergi naveS maluit & vibratis facibus hostium a mina ardentibus ruinis operiri, quam capta non sine publico dispendio , servare. Astutia flammis perdidit, qui se invictos virtute gloriabantur. Pietas, fides,. constantia, labor, pro patrIa pugna vere fortiter. Intercursabat quorundam ct mentia , inimicum servando , charitas in periclitantes socios, iis succurrendo. quibus v Irtu - tibus obstrepebat non semel Avaritia, in diripiendis intempesti ve hostium navibus 5c supellactile supra modum intenta. Praesectus noster, ipsi Ocquendo, cum moras necteret ob se , ctas malos, & metueret, ne nostri molestiam facesserent , transvehendis E portu Britanni