Ludouici Nonii medici Hispania siue populorum, urbium, insularum ac fluminum in ea accuratior descriptio

281쪽

as 3 HISPANIAmam mortem pessimo auctorauit acinor. . q uo loco lea legendum clarum est.Nusquam enim AEtos amentio: licet Plutarchus, Appianus, & Sallustius

in Historiarum Fragment1s urbis nomen praetereant , ubi Sertorius interfectus fuit. Claudius Puteanus, quo loco Strabo dicit Sertorium mor. bo νοοω, feliciter ex Velleio emendat isἐλευτα. Γω ὀσκη.LE linctas est a.

apud Strabonem etiam lib. iij. corrupte Ilio calegitur oco a,his verbis,loquitur de Iaccetania: Hac a PIrenaeis radicibus inchoans in campos Uue latius extenditur , s Ilerdae ac Ilio cae, Ille etarum lociis a iungit,in procul ab Ibero. Nul' uam enim apud Ptolemaeum, alism ve classicum scriptorem, Ilio seca mentio inter Illergetas, sed incae passim. Hoc aevo, ex Cataloniae praecipuis urbibus,Episcopali

dignitate praedita,Tarraconensi Praesuli,ex Constantini diuisione subiacet. Academiam etiam habet antiquam, & a Sertorio, ut dixi, institutana sed nulla re magis gloriantur incolae, quam D. Lamrentium ciuem habuisse, inuiduam 1llum Christi Athletam,qui Roms sub Decio Imp. martyrio af sectus fuit. α etiam urentium,LLLaurentij fratre.

282쪽

C A P. XXCIV. Ilerda hodie LeridaSardones νb2 De origone Ilerdae. Sicani nomen a Sicori amne traxerant. Antiqua hic Academia.

I Leria non ignota urbs, ob res maximas circa illam a C. Iulio Caesare,contra Afranium &Petreium Pompeii duces gestas. Ptolemaeus inter Illergetes annumerat; quos Fulvius Vrsinus apud Abr. Onelium ,eosdem esie cum Illurgavonensibus Caesaris facit. Sed exactius rimanti, non subsistit Fulvij coniectura, dicit enim Caesar Illurgavonenses flumen Iberum attingere, quo Illergetes non pertingunt, Vt ex Ptolemaeo liquet, potius credo hos Illurgamne es eosdem esse, cum Ptolemaei Illercaonibus, qui ad Iberi ostia sunt.

Plinius lib.iij.cap. iij Ilo se ait, Surdaonum geum iuxta quos Sicoris fluuius. Sed quo loco Surdaones' aut quis illorum praeter Plinium meminit Feliciter Gasipar Barrerius mendosiam hunc locum sanat, ab Hermolao Barbaro,& Ferdinando Nonio Pintiano maximis viris praeteritum , Sargonam leaendum censet. Erant enim Sardones

Ruscinonesis comitatus incolhqui hasce in partes R i sorte

283쪽

26o HISPANIA forte se effuderant: ut etiam monet Peuter I . Pomponius Lane Mela horum n eminit hi cap.v. Inde est, inquit, Ona Sarct m pari a u

na Thetis, s Obris: quoru regionem etiam hodie, campos de Cerdania nuncupari idem au ctor est Barreritis: huius urbis originem Ioannes Gerundensis Episcatb.ij. ad Illyricos refert, satis hercule remote, & more suo inepte. Nonnulli ex Stephani Byzantini obscuris verbis, ad Troianos referunt,

quod addat, Ilias autem Troianis Apollo dicitur. Vibius Sequester ab Ilerda amne urbi nonae inditum dicit,sed ubi gentium hic amnisi vel quis Sicorim Ilerdam vocatum scribit φ viderint alij. Sita vero est,rnodico in colle, qui paulatim in valle desinit, ad Sicoris amnis ripas, ob auriferas,

qua3 vehit arenas,celeberrimi,ut ferunt Tarapha,

de Lucius Marineus lib.xv. sed quia graphice eius situm Lucanus exprimit, non pigebit eius Versus ex lib. iv. adducere: Glle tumet modico, lenique excreuit in altum Tingue solum tumulo sper hanc jundata vetv Is Surgit Ilerda manu, placidis praelabituirundis serios inter Sicoriis non viri ου amnes.

284쪽

Aut quae deiectu iuga per scra' a ruinis,

Arida torrentem Sicorim despectat Ilerda A quo amne nonnulli credum: Siculos primum Sican s appellatos, testis est Thucydides lib. via qui amnem hunc Sicanum appellat.

Vrbis muri ex vitio saxo structi: aedes non contemneda . suburbano agro Bacchus, Ceres & Pomona mirum in modum fauent ,nec Pallas fecundam oleam inuidet: Cathedrale templum affabre exstructum, editiori urbis loco satureia Vnde iucundus in subsectos campos prospectus patet. Episcopali dignitate a multis taculis ornata fuit,& sub Sergio huius urbis Epita po an . D. XXViij. prouinciale Concilium celebratu fuit, sub Theodorico rege. Antiqua etiam Academia hic excitata an . CH. ccc. quae licet nec opulentis reditibus

tumeat, nec splendidis aedificijs superbiat, uberes. tamen hinc ingeniorum rivuli emanant, qui uniuersam Cataloniam fecundant. Et licet urbs felici satis sit solo, uberes etiam quaestias ex falsamentis,& salitis piscibus,qui undique huc advehebantur, percipit, unde Horatius librum sinam allonuens: Autlugies Ricam: ut Ῥnctus muter se Ilerdam,

quasi diceret, ubi neglectui habebitur, folia eius R 3 cessura

285쪽

2 62 HISPANIAcessura in piscium aut salsamentorum tectoria, non secus ac Persius alibi stribit: Linquere nec scombros metuentia carmina nec ibus, Refert Lucius Marineus lib. x. Ilerdenses Valen. tiae pondera, mensuras, & monetam dedisse; idq. quo tempore Iacobus I. Aragonum Rex anno CII. cc.xxxviij. Valentiam obsedisset, sanciens ut cuius ciuitatis ciues primo urbem irrupissent, iblorum moneta ponderibus .Valentini uterentur. Ilerdenses ante omnes in urbem irruentes eo Coloniam deduxere, unde in hodiernum diem Valentia publicis in litteris ilerdam matrem voca

CAP. XXCV.

De Tarraconis origine. Scipionu opus. Dicta Colonia Iulia Vieti ix Tyrrhenica.

Strabonis lapsus. Circi vestigia. Inscri

stiones peteres. Vino linoi nobilis. Obilissima est Hispanis Citerioris urbs ora

1 racon, a qua & uniuersa prouincia Tarraconensis vocata: de cuius primordijs, & condatore varie sentiunt Hispanicarum rerum Scriptores. Annius Viterbiensis, alij que triuiales ex opinione Berosi, a Tubale, filio Iaphet conditam

iuita

286쪽

LUDOVICI NON II. fuisse asseuerant , & lingua Aramea dictam sui sis Tharac m quod p a storum congregationem illis significat: quorum ego opinionem nauci non Q Cerim, cum apud doctiores adulterina esse Berosi scripta lige in confesso sit,& nugatoris Annij suppositicium partum, ut Ioannes GOropius Becanus in Hispanicis, & in Originibus non 12 mel ostendit. Gaspar etiam Barrerius, peculiari libello Berosum, Manethonem, Metasthenem, Ceterosque eius farinae, quibus Annius tantopere innititur, ita excussit, ut imposturam, Sc laruam cuivis detractam ostenderit: Franciscus Tarapha AEgyptios, duce quodam Tarracone, in Hispanias venisse,atque ibi Urbem in illius memor1am condidisse refert: Epit copus vero Gerundensis ad

Herculem eius originem refert, atque a Pliseni

ciae populis, quos Atarritas vocat s quinulpiam sunt ) conditam, dictamque Tarraconem, qualiterram Ac m. sed mittamus hos nugivendulos, Scsecu n di o ris fana se S cri p torii, us i n n i tam tu Asti eis meliore luto inxit praecordia Phoebus. Plinius itaque, Solinus,& Martianus Capella, unanimi voce, Scipionum opus esse Tarra onem, sicut Carthaginem Poenorum asserunt, non quod prima urbis funiamina iecerint. Constat enim ante Scinionum aduentum ex T. Liuio urbem

fuisse, sed quod ex obscura in clarissimam ciuita-i R tem

287쪽

26 HISPANIAtem illorum opera euaserit: nam de primis eius initijs apud fide dignos auctores altum silentium. Colonia igitur fuit Scipionum Tarraco,cognomi nata Iulia victrix Tyrrhenica, ut ostenti doetissimus Ant.Augustinus, Antiquitatu dialogo VII.

ex antiquis inscriptionibus tum Tarracone, tum Barcinone repertis.Tarraconensis huiusmodi est:

Barcinone vero pluribus in locis haec conspicitur inscriptio:

IIIIII VIR. AUG.COL. I. V. T. TARRACO N. ET. COL. F. I. A. BARCIN. Id est. Seuis Augustalis Coloniae Iuuae mictricis T se

enicae Tarraconis, colonia fauentia Iuliae Augu-yae Barcinonis. Scio nonnullos legere Coloniae Iulis A iae Traianae, ves togat da οσἀυώνυσον, est prinsertim cum& Ausonio Tyrrhenica dicatur. Epistola est apud Paulinum:

288쪽

Pomponius Mela opulentissimam esse dicit, inter illius orae maritimas urbes,quam Thulcis modicus amnse super tuens Iberin deo unn atringit.quam Strabo ad principum peregrinationes excipiendas commodissimam, Sc natam esse, litamque in sinu quodam maris,sed portu carere.reclamat tamen T. Liuius, Qui lib. xxij. Scipionem magna clatse portum Tarraconis ex alto tenuisse, militemque ibi exposuisse scribit. Hodierna certe die multa indicia antiquitus portum fuisse ostedunt.

rudera enim non pauca obiectae molis , qao aventis tutiores essent naues, visuntur & hoc aeum non raro triremes hinc seluere compertum est.

Locus hic est quem incolae placa de la fuente vocant amplitudine,& latitudine insignis,qui ex

non obscuris vestigiis Circus olim fuisse creditur, quod ut facilius credam, faciunt binae inscriptiones antiquae, Aurigis nobilioribus dedicata r ior in templo D. Virginis diei e celnspicitur. quas lubet attexere: D. quarum pi flagro cos actionis Venetae Fusco sacrauimus aram De nostro: certe studi bene amantes. Hi scirent cuncti monumentum spignus amor se.

Integralama tibi, Ladem cujus meruis

289쪽

266 HISPANIA

certati muttis, nullum pauper timur' Inuidia a Fus,semper fortis tacui crilire vix fidum mortalis Obstistu quis homo e quaerens talem subsiste viator, γιr lege si memor es,si noli quis fuerit diis.

Fortunam metuant omnes, dices tamen a um:

E cus babet titulos,mortis habet tumulum. contegit Olba lapis,bene habet, fortuna valebis. Tuudimus in senti la Imas, nunc Nina precam , Hi iaceasplacide nemo tu milis.

Id est: Tua certamina aenum loqAetur. Altera inscripta est statuae, quae sinistra manu palmam,in victoriς signum continet,quq in hootis exstat doctissimi Ant. Augustini Archiepiseo-pi Tarraconensis: D. M.

EVTYCHETI. AURIGAE. ANN. XXII. FL. RUFINUS. ET. SEM P. DIO FANS. SERVO. B. M. F. Hoc rudis aurigae requiescunt o se sepulcro,

Nee tamen ignari flectere lora manu. Iam qui quadriiugos auderem scandere currus, Et tamen a b vgis non remouerer equis. Inuidere meis annis crudelia fata,

ut a quibas nequeas o sui se manas. Nec

290쪽

LUDOVICI NON II. 2672lec mihi concesa est moritura gloria circi, Donaret lac mas ne pia turba mihi. Albere ardentes intus mea Piscera morbi,

Slarge precor stores super mea b a, viator, Eanfli diluo ortitan ipse mihi. Et nequid urbanis delichs splendorique dees

set,Theatrum olim egregii operis habuit, ut mi nae testantur, eo loci, ubi nunc templum est D. Virgirus dictae dei Milagro, licet nunc deforme, dcincultum iit: siquidem in templi structuram pulcerrimi lapides sunt ablati, eratque ab una parte in vitia rupe ercisum, unde dc sedilia de gradus. Suburbanus ager frumenti, olei,pecoris . abun- 'dans admodum, vini laudatissimi ferax, ut testis Silius Italicus lib. iij.belli Punici: - dat Turnuco pubem Vitifera, s Latio tantum cessura Lygo. Et Martialis etiam lib. xiij. Epigr. xviij. Tarraco Campano tantum cessura Lyaeo, Haec genxit Thuystis aemula Ῥina cadis. Laudatissimi etiam lini ager est: patiens,cui to rens, qui Tarracone alluit, eximium splendorem conciliat, teste Plinio lib. xlx.cap . Et cherior H spania habet endorem lini praecipvum ibi rentis, in quo politur,na Ara qui Tarraconem alluit, O tennitas mi-rn: ib rimis cardia s repertis. Archidi