장음표시 사용
241쪽
gradtim tenuit 13 insini O , quod debetur die . et Ianuarii, quae intensissimum et rarum his terris frigus sentiendum nobis praebuit, in serenitate erecta , nebuli, autem qHandoque permixta , flante tenuissimo Euro Idem hoc friguS, eodem gradu et die , Obseruatum quoque est Susu gariae. Sed Petropoli aliter se haec res habuit, uti ex obseruationibus mensis Ianuarii ab Imper. Scientiar. Ac demia mecum communicati perspiciori ibi enim per dies
Ianuarii 12. 13 etc. usque ad O. frigu Vehemen erat, gnaduum circiter sed ipsis die et Ii erat Omissilis, nempe graduum et o quibus itaque diebus cessauit ibi frigiis his iisdem coepit apud nos oriri ita ut fere materia quaedam mota ex illa regione in nostram produxisse id videatur. Silut riae autem operimenta capiente Celeberr. Dom. D. Ioh Geor Du Lerno die
eodem I. Ian. sequente liquores, aeri libero Xpositi, , congelati suerunt vinum album tempore 1 s. min. Prim. vinum Burgundicum in et O. in Spiritu autem frumenti post a demum horas rigore coagulari coepit. q. Addam his comparatione quasdam rigoris et caloris Petropolitam, in climate valde iam boreali obser torum , Cum iisdem in climate nostro temperatiori . bi quidem solis radii, libere ad Thermometrum allabenteS in diebus est tuis et calidis horisque postmeridianis et et s. nun illam altius mihi hoc adegerunt, quam ad graduSFahre th. Ioan ei loci autem iidem radii liberi usu
pelassem mercurium tenuerunt ad gradus Oz. Maximum
frigus hucusque Petropoli instrumentis in iere libero Ob-
/atorii Imperialis ibidem expositis deprehensum sui an-
242쪽
a 4 OBSERVATIONES METEOROLOGICAE,
no 2 4 O. Ianuarii as . V. gladitum a infra oriatque paullo minus anno 1 33. Ianuarii 16 st. V. 28. insta Tubingae autem rigiis, quod die et Ian. huius anni 1 s. sensi iis, maXime insolens vilium incolis, non erat nisi eorundem graduum 1 infra . Porro Petrop9li calorem aeris umbrosi maiorem nunquam Obstrinui quam 8 graduum hic Vero hoc anno I graduum. f. I. Lucem borealem , inter nubes quasi ludentem , Obsentaui in sine praecedenti anni Nou bri 2 , hora 9 nocturna. Deinde ansa huius die Iunii , quo nempe e aliquot tenuibus nubeculis albicantibus, Boream versiis positi , subit extinctis atque iterum accensis, lucem borealem ista sum agnoscere , hora op. m. in serenitate perfecta. Denique Decembri et aurora borealis vestigia distincta apparuerim inter nubes hinc et inde valde hiantes hora 9 nocturna. Ianuarii vero 18. huius inni quo die integro nubibus tectum hic suit coelum , supra laudatu3D. D. I Imri Πιttg-diae auroram Obseruauit borealem , quae arcum pallidiorem efformare Videbatur.
q. . Adiiciam his obsieruationes adhuc duas a me factas hoc anno. Nempe Augusti a prosectus sum ad xisendum specum illum prope Reuttingam laud incelebrem a. Nebe Loc dictum, qui sipra medium iugi alicuius montium editorum aditum sui aperit inter sylvas, ab initio decliuis valde est , sed dein horizontaliter fere
sub terra protenditur ad distantiam aliquot centenorum passuum. In ultimis igitur huius specus partibus Thermo- metrum eo mecum aditum ostendebat gradus 68 , quos calori
243쪽
calori moderato et temperato assagna hodie in his instru- meatis anilla celebris insteiodamensis sitipra lidatus, Henr. Prina , secutus ahrenthestium cum in ingressu atque egressu specus idem monstraret , die quippe aestuosa et serena , gradus 66. In eadem vero hac parte specuSpostica eluis lapidea est, in qua colliguntur aquae destillante circumquaque limpidit Nimae , quod in calice vitreo fici admoto cognoui, purissimae, sed gradum calori te nentes non nisi et Plem defectum huius caloris ab illo , qui aeri circumfluo inhaeret 8 gradu in nulli alii causs te adscribere possum, quam quod haec aqua a pluuiis Orta , sed transiens deinde e transsudans per sitis magnam seli crassitiem variis salibus reserti , haec bluit continuo, et siccum aduehit Vsque in pelvim , ita ut haec aqua non aliter consideranda sit, ac si perpetuo aliquid salis ipsi iniiceretur, e cuius solutione hanc suam refrigerationem recipit. f. 9. Secunda obseritatio spectat ad directionem acus magneticae. Hanc G pollices longam , pyxidi sitae inclutam , libero in aere Xe positam , constitui ad parietem lapideum senestrae alicuius in Codegi Illa tri , palatio
ex lapidibus quadratis consti iacto Boream Vertis xtcunque expositae huiusque acus declinationem, non eram quidem,
sed qualem respe tu parietis lapidei habebat, deprehendi
per multos dies fuis te praecis II graduum. Cum erod. 31 Augusti huius anni 1 tonitrua vehementissima toto die audirentur , conspicerenturque fulgura stequentissima vidi hora a p. m. hanc declinationem acu magneticae subito mutatam in O 65 ' de qua mutatione cem
244쪽
tus plane sum eamque eo magis adscribo fulminationibus illius dici creberrimis, quia de eodem hoc phaenomeno iam constat ex ourna des a anS, Om V pag. Φ, atque e Celeberr Petri Canis chrabron Dissertatione de Magnete , EXper. OG. sed simul obseruationes Graham in Transact. Philoseph. Anu No. 83. testantur, candem hanc declinationem , si Xacte ad eam attendatur, singulus horae quadrantibus mutatam aliquot minutis primis deprehendi , in tempestate etiam ordinaria et statu aeris quieto.
245쪽
Barometro atque Thermometro iisdem, eodemque adhuc modo dispositis et constitutis, quem in destri,ptione obseruationum meteorologicarum superioris anni m-dicaui obseruatae mihi siseriint O praesenti anno, insuagulis mensibus, altitudines Barometri maximae et minimae sequentes, quas, In cum earumdem differentiis, hic apponori intelligendo pedis Londinensis pollices duodecimales, atque eorumdem partes centesimas maX. min. diff.
q. 2. E quibus apparet, altitudinem arometri hoc anno suisse maximam 29. 18, minimam ero z .
246쪽
6s manet itaque altitudinum hucusque hic loci obserna tarum adhucdum maXima illa, quae superiori anno annotata suit, nimirum 29. 36 sed mutanda est superioris anni observata minima altitudo , quae nunc habetur u . s. et visa est huius anni mense Martio die a circa meridiem , anteirtissimo vento M. et cadente copiosi pluuia prioris igitur maXimae, et huius nouae iam minimae, differentia esto ut adeo media arometri altitudo apud nos nunc aestimanda sit 8.sO nulla habita instrumenti, supra Vlιτ fluuii libellam Cleuati, ratione, quae, Ut in praecedenti anni descriptione dictum fuit, O pede adaeqUlli f. a. EX obseruationibus Thermoscopii, in aere umbros, Boream versiis, constituti , sequentem tenim sermo tabellam , quae cuiuSque mensi eXhibet gradiim ca-1Oris maximum , minimum , atque disserentiam triuS JUC, ita quidem xt bique sint intelligendi gradus ahrenheltiam,
Ex quibus constat , minimum calorem aestati huit Ionge lateque per totam Europam eruentili ae sitisse hic loci s graduum , qui incidit in diem Is Iulii, quo ipso etiam 1ehemens, sed breuiS tempestas coortae nuta minimus vero cal0r, siue maXimum frigus, gra duo
247쪽
dum tenuit I infra i , quod sensimus die Is Febr. inserinitate, quam tenuis eblita paullo diminuit. f. . Qua aurorae boreali apparitiones Itidici eas sequentibus absoluam. Ianuarii a circa horam I p. m.
vestigia mihi huius visa sunt, sed dubia , quoniam luna nubibus permixta lucebat. Similis suspicio mihi oblata
quoque suit Febr. circa horam I p. m. inter nubes et pluuias. Postea interquieuit plane splendor hoc optentrionalis, quantum ego quidem Obseruare potui, usque ad diem et Octobr. in quo cum nube continuae,
ac pilauiae rarae essent : Obseruaui tamen hora IO. p.
m. distincte auroram borealem, inter nube sere continuos delitescentem , nullo Vento flante, constantem, arcu tranquillo lucido versius boream , sed multis faculis ludentem quoque versus austrum donec eadem haec aurora circa horum 1 inciperet sol mare arcum aliquem humilem , subdubium , sed mihi tamen visium declinantem aliquanthim ab austro ad ortum. Rediit haec in ora die sequenti, Octobris a sed destituta troque arcu, in qua ream versiis apparebat bla aliqua illuminatio indeterminatu. Vtroque die nullae videbantur stellae. Di postea a denuo deprehendi signa quaedam huius luci inter nubes continua die et non potiti vacare obsentando huic phaenomen , ob negotiari sed certiorem me reddidit Cla,
risis Dona M. Bischos vicinae nobis ecclesiae Berialiu- sanae tum tempori Vicarius, visam sibi hoc quoque die fuisse auroram valde amplam et diffus inari cuius deindo adhuc vestigia clara denuo deprehendi die sequenti et 8.1ta haec continua , per aliquot dierum interualla, appa
248쪽
rili coeli deflagratio. Nouembris Io , rursus inter nubes, vi a mihi sui clarissime lux orealis, ludens septentriones versus globis lucidis, et fiepiu tranSuersim motiS. Nou bris et iterum apparuit lux orealis lucida, humilis et tranquilla. Sed Decembris alia , diffusi et coruscans ;quam apertam secuta sunt vestigia tantum aliqua die 18 Decembris et quarum Omnium agmen quasi clausit vitima , die et q. Decembris, quae hora p. m. inter te- tue nubeculas, septentriones Versu positaS, magni illuminationibus aperte se prodidit. f. s. Appendicis loco commemorabo hic phaenomenum , quod linam iure huc referri meretur atque accenseri maxime memorabilibus. Excerptum ilhid est ex libro illustri, Rustica lingua conscripto , cuius in linguam
Germanicam versi titulus est , eschichte dei mamii Phen Reiches , duro Demetr Cantemir, Fur ien de moliau. In huius soli 36 sub sim anno ΙΙ. leguntur sequentia verba sub imperio huius Imperatoris apparuit Conflanti ropoli insolens meteorum, quale mmquam antea cisum suis, neque forsan quam Cisura es subsequens aetas.
Anno 1O29, die et mensis Rebili aer vel, conjiciebatur m gladius incuruatus , lanceae longitudinem quinquies sum-tan adaequans, et latitudinem tenens trium pedum Ponrigebatur illud ab oriente occidentem Cersus apparebat post occasum solis, ii splendore claro , per interuallum integri
mensis. Annus indicanis, Turcicae aerae , est annus post Christum natum 16 et , mensis autem et dies indicant in Cilendario veteri Iuliano diem et Februarii. Ex quibus circimastantiis uanai sestum est , nihil aliud fuisse desc&i-
249쪽
scriptiam hoc prodigium , quam lumen Caloriami , insolito quodam fulgore apparens Nam conspici hoc quandoque solet instar filcis, ad modum gladii incuruati xiii. Celeberr. Me miran , Traile de s Aurore Boreale , pag. et longitudinem tenet multo maiorem , quam est ipsit-VS latitudo , et, quod omnem Trobabilitatem summo rigore adimplet, Xtenditur in Februario mense ab oriente versu Occidentem , si incipias progredi visi a cuspide ad basin ipsius ac denique , quod caput est rei, eodem mense praesens se sistit post solis occasum . . Si in hac igitur descriptione , remoueamus ab animo similitudinem haud plane ineptam , et genti, apud quam visum est eo
tempore phaenomenum , similiarem et sitatum si mittamu quoque mensuram , non astronomica accuratione
sed vulgi trepido iudicio , captam : videbimus planam et simplicem descriptionem , non prodigii alicuius, sed meteor in cursu naturae ordinarii, nempe hicis Cassinianae; cuius adeo pocha, quantum e certi historii, constat, retrahenda tinc erit ad annum Christi 162. , quam alias assigere solent anno Cluisti 1639.
250쪽
UVANTITATE CALORIM, QUALPOST MISCELAM FLUIDORUM, CERTO GRADU CALIDORUM ORIRI DEBET, COGITATIONES,
Ρraelecta in conuentu Academico Claris rasiti dirde calore et rigore , sormulam, quam ingenio in- enit ad quantitatem ut gradum caloris mixtortum fluidorum determinandum , examinans reuocaui simul in memoriam, quae olim de hac materia meditatus sum. Euolui ergo scripta mea et collectanea , et inueni Q mulam, quam cognostendae quantitati caloris in mixto aptam iudicaueram, si modo rite constructum thermo metrum adhiberetur. Statim comparaui eam cum Claris. graffiit, atque ad casus in dissertatione ipsius adductos adplicaui, vidique maiores oriri gradus calorum secundum meam formulam, quam secundum Clariss . Kraffitii simulque a gradibus thermometro inuentis multim abludere debere rem ergo totam negligendam, curiositati, tamen gratia antea inquirendum putaui, qua via in formulam inciderim. Quod cum propter simplicitatem statim apparebat simul. que sormula rationi valde conformis Videbatur, apud me constituebam eam cum societate communicare, quod se
quentibus faciam. f. I. Concepi calorem fluidi certae temperiei distributum aequaliter per totam massam fluidi, et simul cogitaui