장음표시 사용
741쪽
Qv aes r. I. DE LiBERO ARBITRIO. x s
uos,quibusdam impedientibus impotentissimis, non valeat omnipotetiistinus implere quod velitu ed ita potius quod illis siue vole. tibus, sitie nolentibus,(nam plures in infantili aetate bapti Eati, non
horum habentes diaerimen mox vita excedentes tranSseruntur ad Ioan i voluerit. Omnes.., ergo vult saluosfieri homines, sed non alios, quam qui saluantur: quo elocutionis genere usus est Euangelista Ioannes his verbis:
i minat omnem hominem venientem in hunc mundum et non
quod fidei luce omnes in hunc mundum venientes illum incis quod sentire perquam absurdum est: quandoquidem plures infidelitatis tenebris obscurentur, sed eos videlicet qui illuminantur, dum non ab alio, nisi ab illo illuminantur. Omnes autem non semper omnet. uniuersitatem generaliter, veriam aliquando exceptionem qaandam particulariter comprehendere, etiam ipse Apostolus, de cu- . co, deliberatur sententia idoneus auctor est, ubi ait: Me ut ego perio.v. si om Vipud placeo, namque ut taceam de maiore adhuc infidelium paric, quibus prose icto placere non poterat, non place-x. Cor. bat his, a quibus 'ridebatur,non placebat his a quibus obtuebatut 'ai, carum i v . . lapidibus, non placebat his denique a quibus urbe velut mortuus hq 'r' ε' pellebaturi placebat autem solis fidelibus qui tot erant,ve merito 3 dici pollent omnes, quique in illo glorificabant Deum , quod persecutionem praedicatione mutas let. Possumus etiam . vult omnes homines fatuos fieri: sic sano sensu intelligere, quod ex omni genere hominum colligat ad salutem , hoc est quosdam Iu-
daeorum , atquc Gentilium, quosdam utrius e sexus, nonnullos magistratuum de priuatorum, aliquos dominorum atque seruorum , aliquos ingeniosorum atque hebetum: & quaruncunque differentiarum homines possunt a subtiliter conteniolantibus deprehendi , qui omnium vocabulo noni mmerito censeantur: siqui-Lue. H. dem eadem notione idem nomen in Evangelio Lucas posuit. Ita F. i. vobis Phariseis qui decimatis mentham rutam , omne olave neque enim omnium generum olus per omnem terrae amplitudinem Pliarisaei decimabant ; sed omne olus, omne genus olerum,' quod habebant est absque scrupulo sentiendum. Nec ille sensus abhorret a vero: ut Q in vult omnes homines fatuos feri; quia velle Matth nos facit omnes homines saluos fieri, signi care voluerit, ut qui sciamus multos vocatos, paucos autem electos, nullo discrimine separare valeamus, omnes indifferenter velimus fieri saluos. Nam& in eundem modum inuenimus apud Apostolum,
postulat pro nobis gemitium inenarravisibus: hoc est postulare nos
742쪽
stuattione Electorum sitie praeuitis meritis.
de Praede stinatione Sanct.ca.
a . TT A N c autem gratiam, qua nos omnes qui saluamur,gra-x Ictis eripimur pluribus relictis in damnatione, quam nos
quoque meruimus commendans vaS electionis et Sicut Hegit nos, inquit, in ipso ante munda constitutionem,ut essem anfri-ammaculati incon pel tu eim in charitate, qui prae Astinauit nis in adoptione liorum per Iesum Christum in ipsum. Ne aduersus Deum ex eius munere instaremur, antequam oriretur luperbiae morbus, qui in efficax est remedium procuratum , Elegiat nos Dem amemundi constitutionem, non quia eramus sancti & immaculati, aut quia suturi eramus sancti & immaculati, alioqui non tam suae gratiae donum largiretur, quam nostio merito vel praesenti vel futuro praemium, velut ex debito reserret: Sed elegit nos ante mundi
constitutionem, ut essem insanetis immaculati: hoc est eligendo praestitit, ut essemus sancti&immaculati, qui nisi vellet, ne ulli quidem esse possemus. Caeterum ubicunque de electione vel praescientia, siue praedestinatione Apostolus loquitur, quicunque Deum propterea elegisse, praesciite, aut praedestinasse quos libet asserunt, quod praescierit eos deuotos sibi futuros, & i n eadem deuotione mansuros, tametsi sint in aliis magnae auctoritatis, in hac sententia non sunt penitus audiendi, ne evacuetur diuinae gratiae donum , si secundum humanum , quamquam futurum meritum dispensetur. Nec indignentur his praeponi Apostolum,
ruicunque non nesciunt in hoc loqui potius Christum , qui se quemadmodum est veritatem esse testatur; sola grati 1 praedestinati hi sunt omnes , de quibus ait Saluator, Omnis qui audiati a Patre di iudicii venit ad me. Haec autem salutis doctrina,qua venitur ad gratiam saluantis, valde remota est a sensibus corporis , non auribus apprehenditur sonantibus verbis . sed mentibus Creatoris instinctu , etiam in eis absque strepitu, quod placuerit operantis, vel misericordiam ut vocati libercntur, vol iudicium, ut relicti damnentur: operatur plane in mentibus piorum adiuuando, ut salutaria velint,& in eis proficiant: operatur in mentibus impiorum deserendo , ne nisi noxia velint ,& in peiora labantur. Id propheta intelligens orat, me c aluus ero: de reprobis vero sponte peccantibus & deserente iudicio Dei, ad deteriora ruentibus, ait Apostolus , Quia non probauc runt
743쪽
aes T. II. DE PRAEDESTINATIONE. 1
Deum habere in notitia , tradidit issis Dem in reprobumsensum , ut faciant quae Oneonueniunt. Vtrosque discentit voluntas , vel misericordia Dei adiuta , vel iudicio non adiuta.as. Deum itaque , qui adiuuat ut bona sit voluntas, & voluntatis ipsius, & omnium quae ex ea prodeunt bonorum, nec- non dc quae haec c nullo dubitante consequuntur praemiorum, nemo est tam ingratus,quin eredat & confiteatur auctorem: perditorum vero malae voluntatis eum esse auctorem nemo nisi inscius & perdi- ' Him . tus opinari audebit. Neque enim cuius voluntas summe bona est, malam esse facit 1lterius :Auctor itaque sicut non est malae voluntatis impiorum, ita nec aliorum quorumlibet peccatorum, quae ex ea procedunt: verum quia non est auctor vllius omnino reatus, est profecto censor de iudex: ut autem reus majestatis damnatus non
recte nisi sibi aut isociis criminis imputat, quod punitur: ita iudiacio Dei damnatus non recte potest in eum supplicij sui retorquere inuidiam, cui nequaquam valet obiicere peccati sponte a se commissi calumniam. Imputet igitur sibi homo , vel si placet diabolo cui temete credidit, & peccatum de v indictam peccati rhoc est & causam damnationis, & ipsam damnationem: Deo vero de bonum opus, & ipsum boni operis praemium. Ad hoc bonum nemo malus msi discessurus accessit rad hoc bonum nemo bonus
Ioan x. nisi tractus peruenit, Siquidem quam veriam est, Ex nobi reari runt , sed non erant ex nobu et tam verum est venit ad me, nisi ro n- --me traxerit eum, ubi prauitas nostrae naturae quam talaren transs.lto vocabulo. id est improprio utentes naturam iuxta
Eph. i. Apostolum dicimus, qui ait; Fuimus nos aliquando natura fluae. s. ira sicut est cateri: vocans naturam quae habeat iam peccatum, quod sit contra naturam: cum vere & proprie natura dicatur incorrupta, in qua conditus est Adam et prauitas (inquam nostrae naturae ostenditur et quae ut alibi declaratur sensu de cogitatione Gen. . cordis, Ad malum prona ab adolessentia, hoc est, ex quo potest discretionis habere iudicium, ad virtutem relutans trahitur,&invita.
2s. sed ut ad propositum reuertamur, ad bonum,& ad boni praemium nemo nisi ante mundi constitutionem grati1 electus, gratia praescitus, gratia praedestinatus, intromissus est, sicut diuino spiritu pandente comperimus; electio non omnium,sed UIorundam conritetur salutem, praescientia futurorum nobis dumtaxat ( nam Dco simul praesto sunt omnia praenotionem insinuat: praedes inationem autem in bono positam didicimus osten- vdere in Sacris Litteris gratiae praeparationemr gratiam vero ipsam de exprimere donationem, praescit Deus quaecunque aut facturus Sanct.cap. est, aut perniissurus; utraque nulla necessitate altera et coim
744쪽
nione iniustitiae nulla. Praedcstinat quaecunque immutabilitet facete statuit: imo cuncta quae facturus erat tunc praedestinati it, quando cuncta quae futura erant fecit. Proinde praedcstinatio nunquam est sine praescientia, nihil enim quod nelciat te facturum Deus praedestinat: praescientia vero est plerumque sine praedestinatione, quia crimina peruersorum preicit Deus, quae utique ut se facturum non pridestinauit, ita nec secit. Uerum enim vero pr fixit numerum electorum, cui nullus possit augeri nullusque subtrahi: ne. videatur Deus (quod nefas opinari in veritate tuae praedestinationis errasse. Si quis vcio hinc foric confirmaridc siderat, instruetur Baptistae Ioannis quae in Evangelio rcfertur illa sententia: Facite ustum dignum poenitentia. Ex to te dicere apud Mat. 3 vos: patrem habemm Abraham i potens est enim Deiti de lapid/bmissu uscirairemtos Abraha et qua satis ostendit sic istos, nisi fluctum fecerint, praecidendos, ut substituantur alii, vel carne , vel tantum imitatione fili j Abrahae, ne nutante promi ssionis Dei fide, possit aliquis certae summae deesic. Et adhuc apertius ex Apoca-
calypsi ubi praecipitur: T,M tenes , ne alius accipiat coronam Apoetiuam. Si enim alius non est accepturus ,nisi iste perdendo,locum s. v. ir vacuum fecerit successuro; certus est numerus electorum. Vt autem etiam perseueraturis perinde ista dicantur, velut eos perseueraturos habeatur incertum et haec ratio est, quod metus cst nece
sarias, quibus adhue potest subrepere supcibiae morbus et & tanta subest his adhuc infimaitas, quq non securitate fouenda, sed alia sit infirmitate ludanda . veniat nobis in mentem Apostolus, cui corporis incertum. an mentis incommodo laboranti, & remedium stagitanti; Caelestis Medicus, qui scirci, quam ipse melius quid ei competeret, infirmitatis antidotum conuenire monstrauit , hanc praedestinationem, qua Deus euoluens gratiam facit sanctos, non inuenit, di post excursum instantis vitae , perficit, di coronat; hanc tinquam praedcstinationc in , quq illustribus diu ni eloquii testimoniis, & inexpugnabilibus argumentis adstruitur, fideles quique passim suscipitini, constanter defendunt: in hac,ut par est suspensi , spem suae salutis pio consensu ri ponunt: nee immerito: si quidem nulla via salutis numanae potest inueniri praeter hanc , quamque praestitit , diuina gratia demonstrauit
3 . Hac exclusis nullus omnino patet reditus ad salutem: De his praedestitiationem Dei dici horrc ni plerique, atque refugiunt: in quibus&quaedam praeclara praesulum lumina, scilicet ne cre datur Deus libidine puniendi , aliqflos condidisse, & iniuste damnare eos qui non valuerint peccatum ac pet hoc, nec supplic uindeclinare: qui si attenderent, sicut in Adam illo voluntatet pcc-Disitired by Go le
745쪽
has T. II. DE PRAEDESTINATIONE. ty
ante omnes peccauerunt: ita prius Ilio abi lue vitio exiitente, omnes ubiqi e vitio extitiste. Deum autem non homini necessitatem calus intulit se, potestato in tamen pcrmisit te: ipsum vero vi- pote, ui fecit vocat qua non imu tanquam ea quae sunt, dc casum praescisse, de quid calum sequeretur costituste, ut videt cet genus humanum sua sponte corrupeum, nec totum Psopter mi iuricol diam damna retur, nec totum propter iustitiam tbluaretur jullam patientur caliginum ; Deiliai quos redios origine condidit, voluntas propria vitiauit, quos non liberat clementia, se punire iudicio, ut non ipse,verum ipsi conuincantur tuae damnationis auctores.si. Hic aliquis unde placari debuit forsitan irritatior, dicat :&si mihi lemel pereundum est , cur huius vitae perdo compendia pcurent in mihi alibi semper futurum est male, noli sit hic aliquandiu bene 3 quare non omnis voluptatis effundo habenas, tot uinque quod delectat perfici op Auerterit Deus hanc ab omni Christi 1-no insaniam, ut se aliqius denumero perditorum credat, se a malo reuerti non posse coiri sciat, se institiinabili Dei clemen ta saluaritosse diffidat. Hoc eorum cst, qui transeunt in affectum cordis, oe est eorum, qui malum insatiabili amore diligunt,& in eo durare obstinatissima intentione decreuerunt,&in desperationis barathrum irrevocabili se impietate merierunt: Qui vero se redemptum Christi sanguine tanto pretio meminit, initiatum baptismam
te tanto Sacramento non nescit, poenitentiae aditum, tantum suae salutis argumentum patere non dubitat. Cur quae s. v potius tantis bent fic iis, nullo suo merito ni si malo no indefessiis implorat,vtiam & bonum meritum 1 Deo . & quae bonum meritum consequuntur accipiat. Cur se regressum habere, dum hic vivit, des perat pcum potius de bonitate Dei praesumere debeat, quod ideo vivat, ut semetipsum tandem aliqv. ndo corrigat. Quis integre unquam sperare in Domino potuit, nec potuit ad veniam peruenire 3 imo suo quisque iudicio damnatus fugiat a Deo ad Deum, ab irato dum peccat, ad 'placatum dum poenitet: Retielet Domino vi. ins .im speret in elim, ct ipse faciet: scilicet ut mala picne deserat ,&bona iam ardenter, & delectabiliter apprehendat Ille non potest inisericordiam Dei consequi, qui in illo sperare non potest: Namsi erante ni in Domino, ut ipse aperit, miseracordiacim cando hit. O quam tutum e st nobis in Dei pietate perfugium, paratus e st Deus parcere subiectis, de debellare superbos, his quii et innutant culpam,& lachrym. abiliter postillant veniam. facilis est praestare inihilgentiam: quis non hunc multum diligat, ut sibi dimitti peccata multa diligendo obtineat 3 festinus ergo quisque ad poenitentiae portum confugiae, securus apprehendat & teneat;
746쪽
De Sancto Augustino. August. de
ptoponat sibi quisque aemula pietate David Regem,&pectuin i Apostolum, quorum unus de adulterio & homicidio increpatus, cui par fuit insigni dolore,peccaui Domino dixit, &transtatum
mox peccatum, nec se moriturum audire meruit,alter velo respectus ab eo. qui paulisper auerterat ab ipso faciem tuam, & pro- v. xi.pterea factus fuerat conturbatus , respcillus inquam, id est in affectum poenitentiae excitatus, negationis Dei maculam tantum nefas dicto ettius amaris lachrymis deleuit,uboleuit. 32. At si quis tantorum virorum contemplatione desperationem magis quam imitationem concipit, quod hi quamquam maxima crimina virtutum copia propulsauerint,atque oppresserint,le autem solis scatere vitiis, ingemiscat, saltem illum latronem aspiciat, qui supplicium crucis haud dubie sceleratis actibus meruit , dc per solam ndem, qua subito confessionem peperit, atque i pem, in media morte vitam inuenit. Postremo silc iret se aliquis tam in-foeliciter addictum, ut absque ulla dubietate damnandus ellit, cur non temperaret a vitiis, cur non etiam elaboraret se stari bona,quae posset, ut saltem eum leuior poena poste, plecteret quis hui us vitae poenis torquendus, si facultas detur non minorcs eligat, maiores declinet 3 minores autem poenas minoribus, maioribus peccatis maiores rependi,diuina Scriptura consulta respondet. Sedita Psal. . inquitPropheta a m utque iuxta opera sua; pro qualitate scilicci v. it.
bonorum siue malorum praemia quibusque digna restitues, sed si iam aliquid in persuadenda bona spe fauore diuino promouimus: sitne malorum praedestinatio sentienda , post ratiocinationem quam praemisimus,beati Augustini aiscrtione pandati ius( hic alidior certissimus quia diuinarum Scripturarum obseruantiis inus scribcn lo profecit. Unde culpat quosdam in Libro de Praedestinatione Sanctorum, quod sicut studuissent iesius libros legere, non et i am eurassent cum ipso proficere, & proficienter scripsit,nee tamen suo iudicio ad persectionem peruenit. Tenebat enim quod etiam suo mirabili de grammatica opere Priscianus intelligit et nihil persectum ex omni parte in humanis inuentionibus inueniri posse; immo quod noster Apostolus ait, Ex parte cognoscimis, ct r. Core ex parte praphetamus, hoc in exactissimo libro de bono Perseue-il. v. s. rantiae, quem post vel inter libros retractationum edidit, dignatur ingcnue eonfiteri. In libris autem retractationum, quibus non erubuit publicare in quibuscumque se deprehendit errasse , &eensoria seueritate damnare, & adhibita ubicumque potuit nor-m, diuinae auctoritatis, & acumine cautissinae argumentationis cor i gere, eo usque profecit, ut studiosus quisque singularem eius doctri iam seeurus haurire debeat, malitiosus non inueniat in ea.
quod iuste reprehendat:quii illo pressius vitia resecuit, quis ad vir Disitiroc by Cooste
747쪽
has T. II. DE PRIE DESTINATIONE. 3r
rutcs rotantius instigauit, inmaovcveriti, cloqitar lin pu it quis illo lacticius quod voluit, persitast cumque in( ut ait Tullius minimum cle arte loqui, multo maxim Inrix arte dicere , ex arte loquens perfecte quoties voluit oratorem tinpleuit. De arte auiatem praeclara adiumenta vim eius aperiens in quarto de doctrina Chiistiana libro capacibus praestitit. Qitis hoc sit lanctior, quis cautior,quis acutiors hic itaque tot diuinis ornatus nuri .eribus non dubitando, non quaerendo, non argumenta n do, sed plane velut professum docendo. Malorum praedestinationem este insinuative iba eius posui ex l ibro quem Enchiridion dixit. Cui in retracta tione, cum vel : ct supremam imponere, ut aiunt, manum, nihil
quod adiiceret, nihil quod detraheret, nihil quod mutaret inue Psi rio, nit. Hac Dis magna opera Domini exquisita in omnes voluntates eiis et &tam sapienter exquisita, ut cuin Angelica, & humana Mcreatura peccat ret,id est,no quod ille,sed quod voluit ipsa fecitat, etiam per eandem creaturae voluntatem, qua factum est quod isy creator noluit, impleret ipse quod voluit, bene utens&malis tan quam summe bonus, ad eorum damnationem, quos iuste praede. Muciauit ad poenam. & ad eorum salutem quos benigne praedesti- nxuit ad gloriam. J Et ne hoc illi excidisse arbitreris, ac non pro comperto de certissimo comprobatum, cum ex multis librorum eius locis, tum ex illius cuius feci paulo ante mentionem qui inscribitur de bono perseuerantiae, quem aetate matura firmoque iudicio exercitatissimus edidit, poterit confirmarii quibus (jn- quit non vult subuenire non subuenit, de quibus in sua praedesti- Rom. , natione occulte quidem,sed iuste aliud iudicauit,Non est mini cev. id. quitas apud Deum.
as. Huic non dissimilia Samstus Gregorius Papa, Fulgentius, Isidotiisque senserunt, quorum ego testimonia ponere supersedi, diu aliorum scriptas extentus , esset noster labor ingratior. Cuius autem sit momenti Augustinus Caelestino Papa docente di- rescimus, Augustinum (inquit sanctae recordationis virum, pro is
vita sua, atque meriti sin nostra communione semper habuimus; nec unquam hunc sinistrae suspicionis runior aspersit, quem tantae M scientiae olim filisse meminimus, ut inter magistros etiam a meis cese in perdeccssoribus haberetur. Bene ergo de eo omnes in com- eemune senserunt, utpote qui ubique cunctis de amori fuerit & ho- is nori. Verum ne quod cauenduin etiam saecularibus literis, dum imbueremur cognouimus, amore do storum , amplecti iudice-mir errores eorum, unde probe idem Augustinus dehortatur in memorato de dono persei ierantiae libro . his verbis: Quamquam c. neminem velim sic amplecti omnia mea , ut me sequatur nisi in his tala quibus me non errare perspexerit,a ac non potitus ( unde po- c.
Caelestinus Epistola ad Galliarum Episcopo
748쪽
tissimum quaerendum est vestigare veritateini procedat Paulue in medium cui audeat resistere nemo, nisi qui in ipso loquenti contradixerit Christo, de detegat hoc tandem litoterinone secretum: V. vi ( inquit Drau ostendere iram, demonsare potent a m R .
suam,attulit .n multa patientiati se irae, quae perseeta Ant in perditionem , ut notas faciat diuitias gloriasua in vasa misericordia, auapraeparauit ingloriam. J Ecce vasa irae persecta confirmat Dorior Gentium in perditionem. Et certe quantulit ad humanam spe-
Stat opinionem pressius est dici pei rei uni aliquid esse, quam
praedestinatum: quantum enim ad humanorum casuum varicta intem, perfectum insediam esse non potest, praedostinatum autem mutari aliquando potest: quantum autem ad Dei pertinui continentem omnia majestatem, idem illi & perfectum est , quia Fecit Isa. s. qua futura sunt , de praedcstinatuin quia immutabili veritate comis v M. plendum: iram vero illam appellat, qua reprobi puniuntur, quae
talibus verbis in Evangelio terminatur: Qui incredulus est Filio. Ioan scnon videbit vitam, sed ira Dei manet super eum ; hanc ut euitaret 36, orabat Propheta Domine ne in furore tuo araeum me, neque in ira Pi rua corripias me. Sed forte nec ex hoc loco diuersa sentientium
sopitur intentio, quia pleraque exemplaria non vasa irae perfecta , . v x. in perditionem habent, sed vasa irae opta in interitum: quasi vero propterea non possint vasa irae praedestinari in perditionem, quod apta sint in interitum.
3 . Accedat ergo Dominus Iesus,& nodum quaestionis ipse dissoluat. Denique i ple dicit in Evangelio, datum . i. 'nivsterium regni caelorum , iliis autem non est datum: Ubbi. dattim est, Discipulis loquitur, illis autem non est datum , hoc est de undequaque confluentibus turbis. Si bene docentem capio, cosquibus datum est nisisericordia colligit, quibus non est datum iudicio repellit , hoc est non adiuuando relinquit. Praedestinati sunt autem electi, quibus datum est, quorum certus est numerus, neque enim Deus praedestinaret eos, quorum summam nesciret. Igitur cum ad eorum numerum aspi rare non possit ni reprobi, quia ut saluentur non est eis datum , quis possit ostendere, quis audeat assiimare, ut damnentur non esse praedestinatum, quibuq praefixum est non esse subueniendum p Item in Evangelio immutabili risin usententia praescribitur, Qui non credit iam iudicatus est. Ad quid v. it. arbitraris nisi ad puniendum,' Cur quaeso p nisi quia in Ada in sua sponte peccante peccauit, nec hunc Dei gratia liberauit. An&inde cumulum sibi damnati onis consciuit, quod in infidelitate iTheir. permanere delegit 3 ita vero est; sed cur credere noluit et quia (ut scriptum est non omnium est fides : at cur non sit fides omnium
sinus est lini , quem nisi impias excedere nullus audeat: quia
749쪽
v ns T. III. DE RED. SANG. CUSTI . 33
illis non est datum: siquidem cur eis non sit datum, illius est solius consilij , cuius quamquam subinde sit occultum , numquam tamen est iniustum iudicium. Hanc leueritatem verisimile est illam quoque sonare sententiam. Considera opera Dei, quod nemo possit corrigere, quem ille Asyexerit: Quod scilicet vas irae aptim in in teritum , vel perfectum in perditionem malus obstinate in malo semper haereat, de si videatur ad tempus correctionem simulare, sicut canis ad vomitum , sic ipse ad peccatum conscistendo sibi
In eadem sententia studiosi, qui cultu orationis plurimum
delectantur, recognolcant licet non eloquentiae nitorem solum, sed etiam clausulam numerose cadentem. Iam ergo cum res in tuto sit, ponamus verborum controuersias, ne puerili animositate,contra inuicem pro inani victoriae iactantia litigantes corripiamur ab Apostolo dicente, noli verbis contendere, ad nihil enim utile , nisi adsibuersionem audientium. N am cum sit nobis unus magister coe-lcstis, qui est verus, & veritas, unde accipitur, & quo referenda est omnis veritas: cur pro nostris inuentis dimicemus p madipsum dicamus omnes, quod nostrum non sit commentum, sed illius documentum pacifice atque humiliter, quid sit rectissimum requiramus. Si qui tantis mouentur auctoritatibus, seque non nostra alisertione, verum perspicua superatos intelligunt veritate, non deis dignentur suam mutare sententiam: quiae non tam erubescendum est homini ctrasse, quam cognitum errorem nolle vitare, quod utiliter amplissimus orator Tullius suo proposito subtiliter monstrat exemplo. Si temere aliquid alicuius praeterisse, aut non satis eleganter secuti videbimur, docti ab aliquo facile , & libenter sententiani commutabimus. Non enitiarum cognouisse, sed in parum cognito stulte, de diu perseuerasse, turpe est; Propterea quod alterum communi omnium in nitati , alterum singulari uni u cuiusque vitio est attributum.
QVAESTIO TERTIA.. DE EDEMPTIONE SANGUINIS CHRIS I.
36. s Tio Nigus duabus, hoc est, de libero arbitrio, d& Praedestinatione non ut voluimus , sed ut valuimus pertractatis, ad tertiam, scilicet de redemptione, quanta sit Sanguinis Christi, quae est ultima, veniamus. Et unde melius considerandi capiemus exordium, quam ab eius verbis, qui quod po
ste icut homo impleuit, anteli sicut Deus praedixit. Sunt hinc eius
750쪽
haec verba. Si existatusfuero a terra , omnia traham ad me sum: In hac exaltatione, qu1m lse humiliando , ut nos exaltaremur perpe sus est, Sanguis iste pro multis effusus est in remissionem peccatorum. Sic enim idem Iesus , hoc est nostra lingua Saluator, saluum fecit populumsuum a peccatis eorum: Denique non aliquam solam Gentem elegit , quam singulari priuilegio totam laluaret, I ed ut nonsito merito, vertam forsitan commendandae dignitatis Pontificalis gratia Caiphas prophetavit. Mortuus est Iesus non tantum pro G daeorum Gente, unde genus ducebat, sed ut Filios Dei, qui erant differs, congregaret in unum; Non quod adhuc ess cnt Filii Dei, sed quod inter congregandum facii sunt Fili j Dei, cum unitati fidei accesserunt. 3 . Non incongruenter igitur, sicut praedixit, ac Pomm et traxit, qui ex omni genere hominum elegit. quoscunque saluare decreuit; qui multi dicti sunt , quia plures ubique saluantur, omnes autem: quia ex omni genere hominuni colliguntur. Pro his fusum e se Sanguinem Dei , quia Verbum caroficitim est, hoc est Deus homo salius, a parte totum significante Scriptura, sicut alibi. I de bit omnis raro salutare Dei . hoc cst omnis homo: Et quia Deus dum integram naturam nostram assumpti t, tuam incorruptam certe retinuit, uniuersalis confitetur Ecclesia per totum orsem terrae diffusa , quae necessitate constringitur in accepta significatione manendi, sic Apostolo exhortante: Empti enim estis pretio ma no, glorificate O portate Deum in corpore vestro. Itemque se annumc-
rato de omnibus dicit, idem Apostolus, proprio filio (haud dubium , quin Deus) non pepercit, sed ro nobis omnibus iradidit il- Ium. Item de his omnibus in Epistola quae jnset ibitur ad Hebraeos:
Videmus Iesum propter passionem mortis, gloria, & honore coronatum , ut gratia Dei pro omnibus gustarit moriem. Et aperiens qui sint illi omnes , mox intulit: Decebat enim eum , pro ter quem omnia , Sper quem omnia, qui multos filios in gloriam adduxerat , au-mrem fetutis eorum per passoRem consummare : Dccebat quippe Deum patrem propter quem omnia, hoc est cuius bonitate sunt omnia, & per quem omni a , quia ab illo coaeternus ei ortus est fi
lius, per quem facta sunt omnia somnia enim in sapientia fecisti,(dicit sacer psalmus) qui, hoc est Pater multos filios in gloriam
adduxerat , cum scisicet nemo emssit ad Hium . nisi ouem Pater ip- Ie traxisset, Auctorem salutis eorum, hoc est auctorem saluatorum, per passionem consummare, ut de quo dicitur, cere O docere, quod docendum in mundo ipse docuerat, primus impleret, hoc est, maiorem charitatem nemo habet, qu i mutanimam stam ponat quis pro . micissuis , tr ita eum per Pasionem consummare; P, iter, id est, colitumniaLum perfectumque ostentaret,