장음표시 사용
101쪽
Commentati,nona. Dc uniuersali. H omo in medio rerum positus , nihil aliud exter: nis uri bus, quae sensus appellantur , intuetur id pexcipit, nisi quod est solidum, d concrctum insterni autem species xcrum fingit, comparat,'dcrcsici lonetissime romotas uel tiam no exissentcS, intranca quadam ui sentit intclligit ac mes ditatur quapropter, uidendum ccnsco, quo nam modo rcs extra 1ntelligentiam nostram soliditae tem habcant, J qua ratione paululum diminutaem anima collocctur. Ita cnim ratio uniuersa, quaqua rimuS, de uniuersali, CX pcdictur Tria igitur
certo quo da ordinc uidenda, dc discutienda sunt nobis . individuum, natura, dc uniuersale nanthis tribus cxplicatis, quod quaerimus , haberi fasscit potcst. Ne uero togati aberret Oratio,caS diuidui acccptioncs mcram, quae mihi opportus nae uidebuntur hoc cmpore . diuiduum crgo duobus modis capi solet uel quod aliqua indis stinci a m dctcrminata Φ, promiscua proprictae te adducitur,d cotrahitur commune, quod prosi prio signo notari solet ut aliquis homo, aliquis sco, nam licct comunis quaeda ratio ab iis vidca: tu abesse,no tamen certa adco, ac praefinita proprietas adest, ut potius hunc, quam illum homila
102쪽
Deumucrsal1nem, uel conem, intelligas hinc est quod indiuiduu uagum, drerxoncum appcllatur. cs etiam Inditia duum praefiniatum,ac certum, ad quod digitum tedas huius praefinitionis duplex est causisse, propitia, d apposita propria causa est proprie: ras quaeda legitima, dc intranca,quae natura con trahit, d ad singularitatem adducit sappositaxo causa est, aduentitia quaedam, dc anneXa externarum rerum strues,in qua locorum, temporum, d qualitatum discrimina conotantur, ita, ut quae uni adsunt, alter adesse non possint , coaceruatas libet, o coniuneta ut Socratis caluitic , pallor, inambulatio ac disceptati, quae continensite abcunt, dc redeunt ncc cortum qucndam locum habent,in quo consistant non modo autem in substantiis indiuidua sunt, lacrumitiam in acycidetibus illud album,hoc dulce, canorum illud, hoc bencolens, hoc asperum, istud comparatum. sed hoc anterest,quod indiuiduli substantiae subffidens, uel substratum, aliasq; suppositum nominatur, ille equus, ille canis, hic homo, sic lapis. accidentis autem non item . subsidet autem, ac subfhernitur individuum substantiae, non modo accidentibus, tam propriis, quam comunibus, ut in eo inhaercant, S subsistano, scd etiam ita subiis citur, ut quae illi supcriora sunt, docomuniora, de eo afferri id praedicari possint, ut inserius inno=
103쪽
tescet caeterum cum triplex sit indiuiduli,quem admodum dictum est erroneum, certum per se, d certum per accidens iraetermissa extremis, mediti quaertimus cuius uocabuli rationem,uim,
8c naturam explicabimus . Dicitur ergo indiui duum, Iccirco quia in partes sibi subicctas diu1dinequit, donullo modo est 5mum cabile comus nicari autem duplicite aliquid potest, uel tales quam forma stuc sit xopxia,ut animasiue adiicii titia, ut candorme tanqua totum quoddam unis uersum, ac superius, quod de multis partibus
ferioribus afferatur, ut homo, comunicatur Ariopstoteli , dc Platones, Socrat1,ac Biones,tanquam superius inferioribus individuum igi tu non commum catur,in substati quidem,ncutro modo maccidente uero postem orti tantum. Et hac de causi diuidua dici a sunt. Sed quid nam est quod
quaeri mus, indiuiditur nempe illud,quod ex hac materia dc ex hac forma compositum est cx hac anquam materia, certa, eodclexmmata ab agcntcad hanc formam, certam, dc determutatam, adcoquod praetcr hanc nussam queat suscipere, ita ut
imperata, e quasi praescri pia sit Verbi satia in
104쪽
D uia1uersalima,certum Millud quod indiuiduli appellamus 'conflatum scilicet x certa matcrii, d certa foranaa, hoc si materia, dc forma,cuius aliqua sit pxOMprietas, ut ex legitima harum compositione, terarium at quod sua quoq; proprietat conforna lux, ut nihil aliud ius sit particeps uerissime sit ut una , a unitate, qua nulla maiorisse queatat ut ad naturam, d numerum rcfcratur. nempe aliud magis unum e sic, si potest, quam quod cxea re, qua est potestate ioca, quae cti aetii, consiriatur. utriusq; enim appetitio quaedam natura hadetur, ut materia ad formam, forma ad materiam Inclinetur. materia ob digentiam, d dcisci una. 1 Orma, ob copiam, d cxpictionem habctur ei ponatura comunis, liurusnodi proprictatibus adaucta' sed hae proprietates indiuidua differentiae dicuntu in alias materiales . non tamen sunt X eo genexe, ut ei diffinitionem, uina, donaturam constituant sed potius di Tmtionem, uim donasturam consequuntur, domateriam respiciunt mari iam inquam natura univcrs dametum c1tratum inde materiales dicuntur: dc quoniam non a sola maioria sumuntur, sed tiam a forma adco differctia uocari solciat. Quod si quis quae xat,quo nam uocabulo cas appcllare libeat conas mori in univcisum quid cita singularcs,uci dis
uidua naturaS. generatim uero naturam Socras
105쪽
Commentati,nona. lix natura Bionis, uocabimus noninam Uem admodum dicimus humanitalcm , ita haeccitate,
nicabilis, ctanquam parS, tanquam totum,cuati unita maxima st, propriam sicquitur uina, naturae n5 intelligentiae opus . Atq; haec qui domdc diuiduo satis pro temporc dici a sunt. Donatura uero aggredicntes doctissimorum uirorum sentcntiis acccdamus ac pro viribus contendumvS, Ut tantam rem dc tot controuersiis implicatam, di scutere ualeamus. Quoniam sensus humuni rerum attributa functioncs,d munera tantum agnoscunt, nec naturaS, ac substantia inspiciunt,
adco altioris uirtutis cst opus, uti iis, qua sen: sui manifesta sunt,arguere illa possimuS,qua nunquam pura, de sinccra uidentur, neq; id mirum, si quam comodissimc cssiciatur tanta enim cst uirtutum animae inter se conspirati , tantat consensio, ut quanquam: a princeps,aha uero subieci a sit, ea tam cit quae supcriorcio locum obtincisubσdstae auxillio, d ope indiget sic ternae uires ab exicrnis adiuuantur sic uisso, auditus, tacti O,gustatus, dc odoratus, ad comunem sensum, tanquaad interiorem iudicem, reseruntur . ibit discris
106쪽
De uniuersalimine quodam, dc iudicio pendunturis hinc adta creti Oxem,purl Oxemi potentiam per quasdam uices trafferuntur, illarumcla aestimatio accuratio docertior, nobi carii exum notatia praebet, quae
sub aspeci uni nullo tepore uenire potuerunt,atqῖ eo dicta sunt , ut re ipsa constare quaedam credas mus, quae oculorum obtutum, d aliorum sensuuIudicium,comprehensionemq; fuga ant escuiusmodi est natura, qua quaerimus, ueluti siquis ligneoqiam illam uenerem inspexisse quam Daedalus axgento uiuo aes uos amissicerat, pluressi cius cm generi statua uideret, nescirci tamen illud ar gentu ibi esse, nec alibi non ne ex simi libus o tionibu aliquid in us omnibus statuis esse iudi caxet, quod ammam haberet, ut huiusmod1 mo tus efficer posset atq; adco id suapte natura, λn quacunq; epexiretur praestares: scd quoniam
sic ab artifice in hac positum est, quod non in illa, ideo per huiuscemodi statuam,uel matericita, definitum est, ac determinatum ad hac potius informandam, quam illam cum suapte natura, Minoenio promissicii ad omnes habcrctu . accedit ad haec,quod negare minime potcs, si materia semota illud stare posset, quin propriam naturam hae berct, nec ut esset, indigeret tigiaca illa materic, quae ipsum ad hac statuam potius, quam ad illam
contraheret, dc adducerct. sed quia scorsum ab iis
107쪽
stare nequit, ideo semper in hac ci in ista repc iritur. cstitiam cum ciat comprehcndi potest sciuia num quidem, ac solutum omni conditione matertiae, in qua crat in quo quaeda aptitudo si
est, ut afferri possit de hac, uel illa statua, sed noprius asscxtur,quam menti opere comparctur ad illas statuas comparatur igitur, dc e aptitudine quam habet, positis pluribus statuis mente com: pxchcnsis tanquam termini S huiusce collationis
ad asin rcfertur illico fit ut re ipsa ectu Healtis afferatur hoc cxcmplo quatum ficti potuit, non cnim quod simile est, penatius 1 de habetur, declarata est mens nostra de ipso indiuiduo , de
natura, dc de ipso uniuersali Indiuidua sunt plu: rescissae statuae . natura est illud argentum invia, quod tum in se,tum in diuiduis,hoc est statuis illis, tum in mente considerari potest. Natura in se considerata est tantum ipsa an diuiduis ut dixi est proprictatibus illis ad matcria pcrimentibus distines a miscic autem, uincia 1ntelli gcntiae agetis, d stratum,in quo univcrsalis not1o in nititur, Mest univcrsale ubi ca mes,quae patibilis uocatur, eam comparaucr1t ad indiu1dua in quibus est. Quae quoniam breuiter diecta sunt.1dco
prolixius Xplicabuntur,ut univcrsa intentio nostra innotescat. Natura igitur laquam mercuriuSisse, duplicem in modum considerari potest, uel
108쪽
De univcrsali tanquam diuersa a materia in qua esst, uel quate'nus est in materia fuc in co,in quo si coarci ata,ec adduci a si priori modo sumatur bipartita quoq; ratione capi potest, lici ut uis, donaturadam in se absoluta, dc simplex , nihil habens aliena naturae admixtum, uel conditione ali cnaa mayteriae uariatum, docst tantum ipsa invariabilis, de Immutabilis ici tanquam uix, dc natura in qua insit aptitudo quaedam , ut det mc multis icci nunquam id efficiat, atq; hoc modo ci competit communicabilitas,hoc est aptitudo , ut comunicetur cum ergo priori modo consideratur, tunc Indctcrminata, dona definita, dc promis ita dici=tu pc abnegationem, quonia'cgatur ab acie terminatio quaellibet,quoniam non determinatur ad unitatem illam singularem, nec ad multitudi nem obices am illi unitati, quarist distines io pormateriam, non terminaturitia ad univcrsitatem,
non ad singularitatem, non ad locum no ad rompus, scd semotis omnibus accidentibus attribustis, proprietatibus, Scoparationibus nihil aliud colligit, quam ca, quae sibi per se insunt, ad cuius cfle nihil confert ex iis, quae illam cossequuntur :scirc autem licci, quod etsi huiusmodi sit, tamcnferi non potest, quin sit semper torminata ad allis quod cx iis, uel ad uniuersitalcm,uci ad sinoulas xitatem, uel ad unitalcm, uel pluralitatcm, ut di
109쪽
cemus Caetcrii si siccudo modo sumatur,hoc est,
ut inli ilics aptitudo quaedam communicationis, tuc apta nata st darc sic multis,4 in multis cypertim , 5 sic natura communi uocatur,uel potius comunicabilis sed priori modo habct suam pro priam unitatem distinctam ab ea, quam habct in indiuiduis, dominorem illa habet autem unitas tem, quia est res ac autem habc assera tionem propita,quae dicitur unum minorem uero quippe quoniam unitas illa, quae ad numerum pesci at,maxima es . natuxa igitur haec indetcrmuis tacst, dc aptitudinem habet,ut detcrinuictur ac cidit enim illi, ut a certo agent indiuidua effisciatur, o propxix accidit quoq; ut disti nectione materia in multi reperiatur fieri deniqriotcst, ut sinccra, ac pura inicilligentiae lumine illustretur, domenti obiiciatur, soluta quidem ac Ilibcra omni materici oditionc ex qua re habeat aliud csic, co nitum inquam , domici lectum . accidit huic natur hoc modo cognitae, despcxspectae, ut
ex quadam aptitudine, qua habet, adhibito quo
dam mcntis pcrescostratur ad a particularia in quibus cst, dc sic univcrsalis efficitur. ucrum haec omnia quae dixi cs se unam numero, esse plures materiae disti necti onc, s. in anima, ut re menti obices ana, sic univcrsalitate donatam,compara: bilcm cpraedicabilcm, sunt consequentia quacy
110쪽
De univcrsalidam, quibus natura ipsa prior st, sola se ipsa con
tenta,propriam haben unitatem , cui non repugnat, quantum ad se attinet, his modis omnibus terminari atq; hoc modo a principe philosopho considcratur . hac ratione sub divinitioncm casidit , hac regula initium cst artis omnis , dos en tiae . quae si consideratur, ut es in materia,aut uis debimus ipsim esse finem cuiuscunq; generatio:
nis, d compositionis ab ipsa natura maX1mei Xypetatum, d a matcria desidcratum cuius ab lustio est, dc perseetio ara usq; dicitur Latine, Graes cc ἰτελε σηκ, aut uidebimus ipsam fles, totum xci, d si uocatur quid ditas,a nostri:s,dc rati O,uel quod est rci sic a Graecis mulctra λογος κρὰ το nis Ari, licci sit ab indiuiduis differcntiis coarct aσta caetcrum materia non intenditur a naturascd
forma , quae si proprio muncrc absq; materia fungi posset, atq; in ossicio esse, nunquam In malcyria in luccretur scd quonia hoc cri non potest , adeo res uiritur materies, nihil sanc confercns adciti csse, uerum ut cam terminet ac praefiniat.
ipsa uexo quatum ad se attinci huiusmodi si , ut diXimVS de cuius unitate, ut polliciti sumus breuiter ali quid transigemus mox autem de univcrsati montioncm faciemus accuratam quid cin iceri quiuitam , quoniam ad c gotium, quod suscc: