Exquisitae in Porphirium commentationes Danielis Barbari p. V. artium doctoris. ...

131쪽

Commcntatio decima.

id, a quo incipi . ferius uero 1 L, in quod des=nis, quod csticina inus illius 5parationis ac adhuc modum absoluta est prima generi acceptio. secunda uero sic a Porphyrio declaratur. Dicis tur allio modo rursum genus. cnusicro dicis tu principiti cuius cui generationiS,quod primucsh, uel animatum, lici inanimum , dc utrunq; uel

propinquit, uel remotum principium animatum

est ille, quiviciauit unanimum ucro est locui, in quo quis genitus est principium animatum profipinquum cst patcr. ut Hylum ab Hercule genus duxisse serunt remotum uero, ut Orestem dici nati genus duxist a Tantalo . principium inambinum propinquia, ut cum dicitur Pindarum Thebanu cncre propterea quod Thebis natus cst.

principiti inanimum remotum , cum dicimus Platonem gcncre Atheniciassem antiquitus enim ais

lica regio per uicos crat distributa, antequam cis ultatastrucretur . genus 1gitur siccundo modo dicitur cuiuscunq; ortu initium sitic sumatur a genitore, siue a patria in qua quis genitus cst dixi A cnitore. Quoniam hoc nomcn a genere nominatum uidctur nam Graeci quot γονε gen1torem dicunt, unde γον , 9 γωος sumptum est. genitricem quoi, dc paxentem patriam dicere solemui quare non immerito communi loquens

di usus cuiuscui generationis mitium genus uo=

132쪽

De genere cat. Non est autem praetcreudum quod pater discitur cfl principium generationis, quoniam sequacia mittit, a quo fit multorum propagatio seqmen aulcm nihil est aliud quam corpus imperfeci una, ascnexante decidium , ut aliud persera ius efficiatur, quod eius,qui genuit similitudincia teneat. undo illudices c dici um cst homo homine generat, planta uexo plantam Ecd nunquid mastor dicatur me principium genci ationis quemadmodum pater, dubium cst peripatctici hoc Drytasse negarciat, dicentes matre nihil scire ad pro: lem suscipiendam praeter locum, dc xcceptaculum, unde potius cccpixi X, quam ages formata,quam

formas existimatur, sed pulcherrima quaestio est

dignitati,atq; auctoritati sapientiae relinqvcnda.

allud uero pro tempore habendum est , quod si

comparetur initium generationis ad id, quod enitum est, Xupcrans comparatio fiet, sin autem genitum generanti, subiicies habitudo mcroci,

nam genitu generanti uidetur inferius . sed quo modo locus est principiti generationi: an quas tenus est superficies ambies id, quod in loco est an quatenus accipitur pro habitudinc illa, quam superficies ambiens habct ad id, quod circuns cris bituri atqui nulla ratione hoc fieri potcst non prima, quia sic locus est, quantitas. At probatum est ab Aristotcle quantitatem non croci scd nec

secunda.

133쪽

Commentatio decima.

secundaci quid enim incra comparatio officiet Quid igitu cessendum c nempe quod superficies

qualitatibus asse Et iuxta doci orum sentcntiam, principiti est generationi . qualitates nim tum suapto natura asticiunt corpora tum cclcst ui

tute adiuuantur, cum auicin rc proprium, ac legitimum locum sortita si, tunc maxime conscryriatur ca cnim uis locorum cs , ut quae in iis nae tura contincntur informari,S conseruari soleant: clementa propria occupant sedc., naturamq; in 11 1nteoram tenciat Ionis ad lunam fertur terra

ad perpendiculum corsum ruit medias regio: nes acro aqua possident lanimalia,planta: mcς talla d omnia dcmum sui S in loci S quietem, iis columitatem,' perpetuitatem, quantum fieri potest, consequuntur sed mutato solo imbecilla, pci turbata redduntu aam res co in loco conscriuantur, ubi propinquiti habet principium, a quo fluxere, quo fit ut lcmpus interitus, Sc dissipatiosini Scausa sit quippe quia a sui rem quamq; inisti is distrahat,d dispoliat. Eicnim patria st principium quemadmodu patcx. Nam pator si principium cssicieS,ac a quo Ditem patr1x discrimen autem sicin modo : modi causarum sunt plures per se,pex accidens ic huiusmodi,unde pator est principium generationi', dccaus cfficies cesse. locus autem per adnexuna na locus rationesquasi

134쪽

De genere litatum, de celesti utitutis, initium ortus css .immutatur enim cli facic mutato finiete,qui Graece dicitur. c iis quae diei sunt fatis notuit quot modis usurpatur clausouxta consuetudincia . Quod si coparentur inter se duo haec generis significata,cum superius dictum genus nau: tuc ab hoc inseriori aliquid, ut dicetur, rationIconsentaneum est, ut postcrius hoc significatum magis in promptu sit, dccxpcditius ad declarans dum genus dias ceticorum . iccirco PorphyriUS. Hoc autem Inquit id si hoc ultimum, d profiximum,generis significatum in promptu uadcturcsse, ratio Heracli darum nim genus dicuntur

ii qui ab Hercule deduci i sunt, , cccxopidae, a C ccxopc, dc hoxum proximi, dc prius, id est cxprius. Dici una es genus cum cuni ortus initiuposterius uexo,id stic postortius, multitudo quae ab uno primo defluxit. Cuius signum est ', Quam detexminantes, dc ab aliis separantcs uniή, uersam Heraclidarum colicetioncm cnus uoc, , bamus. Et ita absolutae sunt duae gcnex1 acccs pii OncS, ex quarum similitudinc sumptu st dias, lecticorum genus. Alitcr autem rursum genus, dicitur, cui substcrnitur forma,ad dici orum fors D tas simillitudinem. Idcst,tcrii generis accc

ptio est philosophorti propra a,cum cnus id sit, cui forma subieci a st . Naturam generis desquo

135쪽

Commentatio decima. ratiocinatorcs agmt,explicare uolentibus illud

obuiam sit, quod opus cst prius diligente ins i

ccre, qua ratione genu efficiatur, quotq; modis

a philosophis accipi soleat despostea quid sit ecsic crit absolutum totius generis negotium . sed 1llud si animaducrtendum pxius, quod in Xplisicatione Omnium quinq; vocum, opus cst uidcxequa comparation quaeq; uniuersalis dicatur ic postea qua coditione quaeq; suum lcncat nomen. quod licci alias quoq; sit Xplicatum , quonia is mcn d cmoriana maximo postulat, ideo repetendum sic iudicauimus. Omnis notio secunda, ut dici um cst, sit opor intelligetia nostra comσ

nitionc coprehensae sunt ita enim habcnt quas clam aptitudincs, ut rebus primae notionis com parari queant. incia igitur nostra comparat, docet divorsa compalatione , diuersae quoq; notiones cmcxcrunt, quae secundae, S posteriore notiones uocantur. Uid canati ergo ex qua coparatione genus univcrsilc dicatur ' dccx qua genus dicaturo CnUS. cum igitur uniuersale sit notio in pluribus

xcperta, si genu futurum sit univcxsalc, opus csh, ut ratio is huius particeps habeatur scilicet quod sit notio in pluribus reperta. accipio ergo animal, hominem, conemq; prout mentescopi chcnduri tu certuli cst quod animal ut cognitum apti:

136쪽

De generettidinem quandam habct, qua de homine,, Icoqne afferres,d in omnibus esse possit. haec aptitudo perinde ac stratum, d fundamentum es in quo nititur haec notio secuda,quae dicitur uniuersale nam cum intelices iis comparauerit animal ad hominem, d leonem,statim ficta d,quod tantu non erat, sed tamcn fieri poterat, id si uniuersale nasi opaxatio incipiat ab animali cognitione Onas

prehensio , desinatq; ad hominem , dc leonem coσgnatione comprchensii , quae sunt prima notio: nes, extum est quod fael a comparatione, di suscepta, de homine, di icone,animal ita praedicabitur, Ut semper uerum si diccre homo si animal, icocst animal, sic napcri animallis notio in cone, ochomine reperietur,ac animal univcrsal dicctur.

Quod si rursus animal comparctur ad hominem, re concm uid obitur animal esse supcrius aptum dc utroq; peris afferri: quorum alterum disserat specio, d natui a ab altero huic habitudines, quae

e hac comparatione in monte rosultat, ubi uscepta in intelli gcntia suerit, nomen generi imposinctur quod si ab homine, uel icone coonito iacipias, dc ad animal comparando desinas illico bdcbis homincm cognitum iaci concm' aptitud1: ncm habere ad animal, ut sub co collocetur, dc dices, cum homo ponatur sub animali dirces c,&sisin medio, d animal de homine praedicetur impo

137쪽

Commentatio decima. namus nomen huic habitudini am receptae intelli cratia dc uoccinus iliam sipcciem, d ad huc modum quare genus dicatur univcrsale, dc uarc di catur genuS,CXph catum cst . 1lcm uidimus quarespccies dicatur species . sed qua ratione dicatur uniuersale suo loco uidcndum cst . G cnus tolturcst cui subiicitur spccic dirces e quidem, docon tinenter dirces c, ad intcrsi1tiu dimcxentiae, quae a later collocatur conimenter, ad discrimen ii,

diuidui, quod no stathia sub citcre ponitur. speqcic agitur si quae dircetc, dc absq; medio sub genere ordinatur unde egregie notitia generi lia:

betur, cum per id, ad quod habet comparari, exsiplicari contingat echoc modo sumpto gcnexe,

similitudo cum primi cius acceptionibus appasia ret unde auetor noster. Ad horum forte su illa a tudinem Forte,quia non adcm sunt sed similia a Quippe cu genus principium eorum sit, quae sub in ipso ponuntur , uidetur uniuersam multitudincm, qu ae sub ipso est continere. Conuenit enim cum prima generi acceptione,quia genus primo modo collera ionem dicit multorii, dc ad sc inuicem,

dc ad unum principium affeci orum sic genus dicit colices ionem spccierum, quae sub ipso continentur . multae enim species sub uno genexeso

nutur.Verbi gratia sub animali, homo, leo,aquila, quae species tum inter se compaxantur, tum ad

138쪽

De genere unum, sub quo cadunt, genere reseruntur inde genus hoc conuenit cui secunda generis acceptio; ne quia genus hoc modo princ pium corum est, quae sub ipso ponuntii perinde ac qui ab aliquo gensti sunt senus enim est principium secudum

substantiam specieru,quae in eo, tanquam in prosi prio domicilio conseruantur nam quemadmoduxes in loco pxopri geniturae incolumis est. ita spe cic in genex uelut in propria sede scruatur. dototidem comparationcscrunt m genere hoc dialectico, quot sunt ilia ciuilli. Quomodo aut gcnuS dicatu mitium specierum infra sicia dctu nunc

D ad Porphyxm. Cum agitur triplici modo ociauS dicatur, detcrtio sermocst apud philosophos. Distinctis circxis acceptionibus,quo diximo faciendum crat VcXcquitur secundum, scilicet proprium genexis significatum ponit, de quo dialesici ici tractat ita n1hilicinore dixisse vidctu iaccuagari oratio poterit:sed quaeso quid ab ud rcstat nisi tertium, quod es distinitio generis dis nitra ergo genus hoc modo. Quod tiam describenσD cs assignant, cdicunt genus cst quod Draedicas, tu de multis, di specie distaciatibus inio quod, quid Constat genus csse habitudinem quanda quoniam uero habitudo acci lcs est, accidon m

qua notionias, S rationis recric crit ali cui modo

quodam, hinc citu , ut accidcntiai cliqua ita

139쪽

Commcntatio decima.sgnificabit quemadmodu dici um cst destiniuc

sali primum uinctu pro habitudinc illa siccun , dum pro strato,ac fundameto illius tertium pro conflato ex habitudine, dc fundamento . Quaerisitu ergo quid hoccin loco diffiniatur lacrium cshquod sundamentum non diffinitura quoniam nassturae comunes ut dies una estJa philosophis non dialec hicis diffiniuntur scd nec ex habitudine, x fundanmcnto cosatum diffiniturescia cnim per accidens qua ration huiusmodi est, minime diffinitur , nec propterca scitur . Restat crgo quod hoc in loco ipsa notio dissiniatur argumeto sunt ea, quae in distinitione pontitur,quae secundae notion conueniunt, ut praedicar de pluribus, doliuiusmodi, quae,cbus minime coueniunt per se, uerum attributione mentis humanae praedicari cr=go secundae notioni per feci primae uero per acci dens, attributum cst. idem aulcm cst praedicari in secunda notione , quod esse in prima, ut animal praedicatur de homine.& homo cst animal. Divinitur crgo hoc loco habitudo illa,quae metis opex instruitur confercndo aliquod comunc obic=etum cognitionc comprehensum, utputa animal,

quo die oppositas differcntias Vcrbi gratia rastione uteri .ec ratione carens, diuidi aptum est, ad alias naturas cognitionc comprehensis ut hominem, doleonem,quae suapte natura illi obieci

140쪽

De genere commutas seriores sint, in quibus 1llud obieqelum secundum suam substantiam continetur, rede quibus illud ipsum praedicatur in primo OG do dicendi eius,quod stic se hoc est contuic: tu in earum diffinitione, nam in diffinitione homini S, uel leoni animat,iaquam propria pars collocatur,ut homo est animal, ico cst animal. cx his patet quid nam di finiatur ab auectore. Nunc uis dendum cst quomodo utitiam scribendi praecepta, cum crum notitia cottingantur. Dissinitiosnum plura sunt genera, quaedam integre, omnicipe parte ei, quae distinatur, naturam,in substan tiam declarant, qua habita mons acquiescit quaesidam uero additamentum quoddam xcquiiunt, plenuis, atq; ubcitu rei natura, dc utS CXplicctur. Dissinitiones inlae, quae integre sinccxeq; ei na' turam os cndunt, X iis constant particuliS, quae

sunt deici substatia,nec ulla est, quae rei ratione, dc uim no declaret huiusmodi sunt di si nitioncs substantium c sic rerum at illae, qua appendiculum, d additamentum postulant, sunt illae, quae licet x iis constent, quae rei naturam explicant quemadmodum priores illae ex genere dc disse

ventia non tamen acquiescit animus, ni si qui psipiam addatur ultorius missice modis diffiniuntur attributa crum, siue ca sint absoluta, siue aliudicspicietia, in quibus semper additur aliud qui

piam